Ć

wiczenie nr 4

CHINOLONY

CHINOLONY

chinolony I generacji

fluorochinolony (chinolony II generacji)

CHINOLONY I GENERACJI

kwas nalidyksowy
kwas oksolinowy
kwas pipemidowy

W

ą

skie spektrum działania – tlenowe bakterie G-

Podawane doustnie (zwierz

ę

ta mi

ę

so

ż

erne)

Zastosowanie:

leczenie infekcji dróg moczowych

FLUOROCHINOLONY

FLUMECHINA

- najstarszy fluorochinolon, w

ą

skie spektrum

działania
(tlenowe bakterie Gram-ujemne)

- ciel

ę

ta, prosi

ę

ta, kurcz

ę

ta, króliki, owce, norki,

nutrie - per os

ENROFLOKSACYNA

- psy, koty - per os, i.m.
- bydło – per os, i.v., i.m., s.c.
- konie – i.v.
-

ś

winie – per os, i.v., s.c.

- drób - per os
- goł

ę

bie, króliki - per os

DANOFLOKSACYNA

-

ś

winie, ciel

ę

ta – i.v., i.m.

DIFLOKSACYNA

- psy - per os, s.c.
- kury, indyki - per os
- bydło – s.c.

MARBOFLOKSACYNA

- psy, koty - per os, s.c., i.v.
- bydło,

ś

winie – i.m.

- krople do uszu

ORBIFLOKSACYNA

- psy, koty - per os
- pies - krople do uszu

SARAFLOKSACYNA

- kury, indyki - per os

IBAFLOKSACYNA

(Ibaflin)



- psy, koty – per os

(tabletki dla psów,

ż

el do stosowania doustnego

dla psów i kotów)



PRADOFLOKSACYNA

(Veraflox)

- psy, koty – per os

NORFLOKSACYNA

- Aneks IV

(ciprofloksacyna)



SPEKTRUM DZIAŁANIA

- szczególnie aktywne wobec tlenowych bakt. G-ujemnych

(E.coli, Klebsiella, Enterobacter, Pseudomonas

aeruginosa, Shigella, Pasteurella)

- słabiej działaj

ą

na bakterie G-dodatnie (słabiej zwłaszcza

na paciorkowce)

- działaj

ą

na patogeny wewn

ą

trzkomórkowe:

Mycoplasma, Brucella, Mycobacterium

- bakterie beztlenowe s

ą

niewra

ż

liwe na

monofluorochinolony,
aktywniej działaj

ą

fluorochinolony zawieraj

ą

ce wi

ę

cej ni

ż

1 atom fluoru w cz

ą

steczce np. difloksacyna

EFEKT DZIAŁANIA

: BAKTERIOBÓJCZY

MECHANIZM DZIAŁANIA

hamowanie aktywno

ś

ci bakteryjnej gyrazy DNA

(enzymu odpowiedzialnego za prawidłowe
zwijanie nici DNA)

Fluorochinolony wykazuj

ą

tzw.

EFEKT POANTYBIOTYKOWY (PAE) -

zdolno

ść

leku do zahamowania wzrostu bakterii

nawet wtedy, gdy st

ęż

enie leku spada poni

ż

ej

warto

ś

ci MIC.

W tym przypadku, skuteczno

ść

leczenia

przeciwbakteryjnego zale

ż

y od uzyskiwanych

przej

ś

ciowo wysokich st

ęż

e

ń

, a nie od

utrzymywania w miar

ę

stałych st

ęż

e

ń

w surowicy i tkankach docelowych.

Fluorochinolony s

ą

chemioterapeutykami

st

ęż

eniozale

ż

nymi

OPORNO

ŚĆ

- ma charakter chromosomalny

- zmiany we wła

ś

ciwo

ś

ciach bakt. gyrazy DNA

→

zmniejszenie powinowactwa leku do tego
enzymu

- zmniejszenia przepuszczalno

ś

ci błony komórki

bakteryjnej dla fluorochinolonów

- czynne “wypompowanie” leku z komórki

Cz

ęś

ciowa oporno

ść

krzy

ż

owa w obr

ę

bie grupy

(zale

ż

y od podobie

ń

stwa budowy chem.

poszczególnych leków)



.

FARMAKOKINETYKA

Wchłanianie

- bardzo szybkie i dobre, zarówno po podaniu

doustnym, jak i parenteralnym

- biodost

ę

pno

ść

z przewodu pokarmowego > 80%

(wyj. prze

ż

uwacze)

Dystrybucja

- w niewielkim stopniu wi

ążą

sie z białkami krwi

- bardzo du

ż

a obj

ę

to

ść

dystrybucji - łatwo

i szybko przechodz

ą

do tkanek, przez ło

ż

ysko,

do mleka

Metabolizm

- w w

ą

trobie

- w ró

ż

nym stopniu dla poszczególnych leków

- głównie utlenianie i sprz

ę

ganie z kwasem

glukuronowym

- niektóre metabolity zachowuj

ą

aktywno

ść

przeciwbakteryjn

ą

np. aktywnym metabolitem

enrofloksacyny jest ciprofloksacyna

Wydalanie

- przede wszystkim z moczem przez nerki
- tak

ż

e z

ż

ółci

ą

, przy czym cz

ęść

ulega

ponownemu wchłoni

ę

ciu w jelitach

DZIAŁANIA NIEPO

ŻĄ

DANE

- artropatie u młodych

kotów, psów, koni

:

głównie

uszkodzenie chrz

ą

stek stawowych,

wypływ płynu synowialnego, upo

ś

ledzenie

ruchomo

ś

ci stawów

Działanie to, opisane głównie po podaniu enrofloksacyny,

nie wyst

ę

puje u osobników starszych tych gatunków oraz u ciel

ą

t,

ś

wi

ń

i drobiu.

- zaburzenia ze strony przewodu pok.: wymioty,

biegunki, nudno

ś

ci

- degeneracja siatkówki u kotów, zwłaszcza

starszych,

co mo

ż

e prowadzi

ć

do odwracalnych

lub nieodwracalnych zaburze

ń

widzenia,

(prawdopodobnie zwi

ą

zane z odkładaniem si

ę

tych leków i ich

metabolitów w siatkówce u kotów), działanie to wyst

ę

puje

głównie po enrofloksacynie.

- objawy ze strony OUN

(ataksje, drgawki, dr

ż

enia mi

ęś

ni,

zawroty głowy, niepokój, bezsenno

ść

) obserwowane najcz

ęś

ciej

u ludzi, lecz tak

ż

e u

kotów, psów i koni

(enrofloksacyna)

(prawdopodobnie s

ą

wynikiem antagonistycznego działania

fluorochinolonów na rec. GABA-ergiczne)



Z tego powodu mog

ą

zwi

ę

ksza

ć

cz

ę

stotliwo

ść

ataków padaczkowych (enrofloksacyna u psów)



- objawy szoku septycznego u psów zaka

ż

onych

Streptococcus canis,

zwłaszcza przy równoczesnym u

ż

yciu steroidowych

lub niesteroidowych leków przeciwzapalnych.
Uwa

ż

a si

ę

,

ż

e spowodowane jest to gwałtown

ą

liz

ą

komórek

bakteryjnych i wyrzutem cytokin

- mo

ż

liwo

ść

wywołania zaburze

ń

rozwojowych

u płodów - nie stosowa

ć

u samic ci

ęż

arnych

- obserwowane tylko u ludzi - halucynacje, nadwra

ż

liwo

ść

skóry

na

ś

wiatło słoneczne, p

ę

kni

ę

cia

ś

ci

ę

gna Achilesa, uszkodzenia

nerek (nephritis) po wykrystalizowaniu w moczu zwłaszcza

kwa

ś

nym

PRZECIWWSKAZANIA

NIE WOLNO stosowa

ć

fluorochinolonów u:

- młodych, rosn

ą

cych psów (do 9, 12 lub 18 m-cy)



- młodych kotów (do 3 m-cy)



-

ź

rebi

ą

t

- samic ci

ęż

arnych i karmi

ą

cych

INTERAKCJE

Synergizm

:

- antybiotyki

ββββ

-laktamowe

- aminoglikozydy
- antybiotyki polipeptydowe
- metronidazol

Antagonizm

:

- antybiotyki makrolidowe
- tetracykliny
- fenikole
- nitrofurany

ZASTOSOWANIE

- infekcje przewodu pokarmowego
- infekcje dróg moczowych
- infekcje dróg rodnych
- infekcje układu oddechowego
- infekcje skóry i tkanek mi

ę

kkich