1

Wielkopolski Konkurs Geograficzny

dla gimnazjalistów

Etap Szkolny – 22 października 2010 r.

Drogi Młody Geografie!!!!

1. Zestaw składa się z trzech części (razem 24 zadania):

 I część – zadania zamknięte

– 15 punktów

 II część – zadania otwarte

– 25 punktów

 III część – zadanie z mapą świata

– 10 punktów

2. Za poprawne rozwiązanie wszystkich zadań możesz uzyskać maksymalnie 50

punktów.

3. Aby zakwalifikować się do etapu rejonowego, musisz zdobyć 37 punktów.
4. Rozwiązania zadań zamkniętych (od 1 do 15) wpisz do przygotowanej tabeli,

znajdującej się na końcu I części testu.

5. W zadaniach otwartych wpisz lub zakreśl prawidłową odpowiedź.
6. Nie używaj korektora oraz czerwonego koloru długopisu. Jeżeli chcesz dokonać

korekty swojej odpowiedzi, błędnie wybraną przekreśl, wpisując obok prawidłową.

7. Podczas pracy nie korzystaj z kalkulatora.
8. Na rozwiązanie wszystkich zadań masz 60 minut.
9. Pracuj samodzielnie!

Życzymy powodzenia!!!

Kod ucznia ............................................................................. (wypełnia uczeń)

(wypełnia Komisja Konkursowa)

Imię i nazwisko .....................................................................

Szkoła ....................................................................................

Opiekun .................................................................................

Ilość uzyskanych punktów

Część I

Część II

Część III

Razem

2

Część I

Tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa!

1. Określ, która z wymienionych planet należy do grupy planet zewnętrznych:

a. Merkury
b. Uran
c. Wenus
d. Mars

2. Spośród wymienionych skutków ruchów Ziemi, zaznacz ten, który jest wynikiem ruchu

obiegowego Ziemi:

a. zmiana miejsca wschodu i zachodu Słońca nad widnokręgiem
b. pozorny ruch Słońca i innych gwiazd na niebie
c. różnica czasu słonecznego między miejscowościami położonymi na tym

samym południku

d. występowanie dnia i nocy

3. W jakim czasie ziemia obróci się o 55

o

:

a. 3 godz. 35 min.
b. 2 godz. 40 min.
c. 3 godz. 40 min.
d. 2 godz. 35 min.

4. W San Francisco (122

o

W, 37

o

N) jest poniedziałek godzina 15:00. Która godzina czasu

słonecznego i jaki dzień tygodnia jest wówczas w Warszawie (21

o

E, 52

o

N):

a. 0:32 - poniedziałek
b. 1:32 - poniedziałek
c. 0:32 - środa
d. 0:32 - wtorek

5. Spośród wymienionych skal podkreśl tę, dzięki której wykonana mapa będzie pokazywała

najwięcej szczegółów:

a. 1:150 000
b. 1:1 000 000
c. 1:500 000
d. 1:200 000

6. Odległość z Piły do Ostrowa Wielkopolskiego wynosi 236 km. Ile to będzie centymetrów

na mapie w skali 1:1 000 000 ?

a. 236 cm
b. 2360 cm
c. 2,36 cm
d. 23,6 cm

3

7. Wybierz zestaw z właściwą kolejnością występowania warstw atmosfery:

a. troposfera, stratosfera, termosfera, mezosfera, egzosfera
b. troposfera, stratosfera, mezosfera, termosfera, egzosfera
c. troposfera, mezosfera, stratosfera, termosfera, egzosfera
d. troposfera, mezosfera, termosfera, stratosfera, egzosfera

8. Wybierz zestaw z kolejnością (od najstarszej do najmłodszej) występowania orogenez w

dziejach Ziemi :

a. alpejska, hercyńska, kaledońska
b. hercyńska, kaledońska, alpejska
c. kaledońska, alpejska, hercyńska
d. kaledońska, hercyńska, alpejska

9. Subdukcja to proces polegający na:

a. podsuwaniu jednej płyty litosfery pod drugą
b. rozsuwaniu się płyt litosfery
c. jednoczesnym podsuwaniu i rozsuwaniu płyt litosfery
d. ruchu magmy we wnętrzu Ziemi

10. Przedstawiony opis charakteryzuje typ klimatu. Wybierz, w której strefie się znajduje:

W tej strefie opady atmosferyczne występują przede wszystkim w miesiącach zimowych.

Lato przeważnie jest suche i słoneczne. Ten typ klimatu jest najbardziej sprzyjający
człowiekowi.

a. równikowy
b. podzwrotnikowy
c. okołobiegunowy
d. umiarkowany

11. Zaznacz schemat, prawidłowo przedstawiający kierunek wiania pasatów:

a.


ZR

R

ZK

b.


ZR

R

ZK

c.


ZR

R

ZK

d.


ZR

R

ZK

R

– Równik

ZR

– Zwrotnik Raka

ZK

– Zwrotnik Koziorożca

4

12. Wietrzenie to proces zmian:

a. właściwości fizycznych skał doprowadzający do powstania zwietrzeliny
b. właściwości fizycznych i biologicznych skał doprowadzający do powstania

zwietrzeliny

c. właściwości chemicznych skał doprowadzający do powstania zwietrzeliny
d. właściwości fizycznych lub chemicznych skał doprowadzający do powstania

zwietrzeliny

13. Spośród przedstawionych diagramów kołowych wybierz ten, który obrazuje procentowy

skład wód słodkich na Ziemi:

a.

b.

c.

d.

14. Step, preria, puszta, pampa to określenia formacji trawiastej:

a. strefy umiarkowanej ciepłej morskiej
b. strefy umiarkowanej chłodnej kontynentalnej
c. strefy umiarkowanej ciepłej kontynentalnej
d. strefy umiarkowanej chłodnej morskiej

15. Przedstawiony poniżej opis charakteryzuje gleby:

Mają słabo wykształcony poziom wymywania, a poziom próchnicy osiąga znaczną

miąższość. Są to gleby średnio żyzne, pierwotnie porośnięte lasami liściastymi oraz iglastym,
powstają na glinach.

a. bielicowe
b. brunatne
c. rędziny
d. mady

Tabela do wpisania prawidłowych odpowiedzi

Nr zad.

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10. 11. 12. 13. 14. 15.

Odp.

69%

30%

1%

Lodowce i lądolody

Wody podziemne

Jeziora słodkie, rzeki, bagna, inne

60%

30%

10%

Lodowce i lądolody

Wody podziemne

Jeziora słodkie, rzeki, bagna, inne

59%

20%

21%

Lodowce i lądolody

Wody podziemne

Jeziora słodkie, rzeki, bagna, inne

69%

25%

6%

Lodowce i lądolody

Wody podziemne

Jeziora słodkie, rzeki, bagna, inne

5

Część II

Przy każdym pytaniu jest podana ilość możliwych punktów do zdobycia.


16. Określ (z dokładnością do 10’) współrzędne geograficzne punktu:

55

o

57

o

26

o

28

o

Długość geograficzna

-

…………………………………………………………

Szerokość geograficzna

-

…………………………………………………………

(0-2p)

17. Korzystając z danych zawartych w tabeli oblicz:



Poznań

I

II

III

IV

V

VI

VII VIII

IX

X

XI

XII

T(

o

C)

-1,4 -0,5

3,0

8,0

13,8 17,2 19,2

17,7

13,9

8,6

3,3

0,0

O(mm)

35

26

32

39

53

49

76

56

46

32

35

38

A. Średnią temperaturę lata -

……………………………………………………………

B. Roczną amplitudę temperatury powietrza - ……………………………………………
C. Sumę rocznych opadów -

……………………………………………………………

(0-3p)

18. Do podanych przyczyn opadów atmosferycznych przyporządkuj ich rodzaje:

A. –

opady frontalne

B. –

opady orograficzne

C. –

opady konwekcyjne

Wznoszenie się wilgotnego powietrza po stoku

Unoszenie się masy wilgotnego i ciepłego powietrza ku górze

Zetknięcie się masy wilgotnego i ciepłego powietrza z masą powietrza zimnego

(0-3p)

6

19. W każdym z pięciu zestawów odszukaj i podkreśl element nie spełniający kryterium

przyporządkowania do grupy:

A. lód szelfowy - lód pływający – wieczna zmarzlina – góra lodowa

B. bazalt – granit – sól kamienna - pumeks

C. jęzor lodowcowy – pole firnowe – lądolód – morena boczna

D. grzyb skalny – klif – dolina U-kształtna - wydma

(0-4p)

20. Oblicz jak daleko od Bieguna Północnego leży Poznań (16

o

56’E, 52

o

25’N).

Uwaga
Przyjmij w obliczeniach iż 1

o

odpowiada 111 km.

Obliczenia
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Odpowiedź
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………

(0-4p)

21. Oznacz literą P – zdanie prawdziwe, literą F – zdanie błędne:

A. Zagęszczenie izobar na mapie wskazuje na duże poziome różnice ciśnienia

atmosferycznego

…….

B. Wywierzysko, czyli źródło krasowe cechuje się dużą wydajnością wody

…….

C. Warstwa nieciągłości MOHO oddziela płaszcz Ziemi od jądra Ziemi

…….

D. Najpospolitszym minerałem występującym na Ziemi jest kwarc

…….

(0-4p)

22. Uzupełnij graficzny model obrazujący przyczyny eksplozji demograficznej wpisując w

odpowiednie kratki właściwe litery (jedno określenie jest niepasujące do schematu):
A. Spadek liczby zgonów
B. Małe znaczenie świadomego planowania rodziny
C. Wydłużenie czasu trwania życia ludności
D. Poprawa poziomu i dostępność świadczeń medycznych

(0-2p)

Eksplozja

demograficzna

7

23. Wykonaj polecenia dotyczące zmian, które nastąpiłyby w drzewostanie Łysogór, gdyby w

okolicy wybudowano zakłady przemysłowe emitujące do atmosfery duże ilości tlenków
siarki.

A. Wpisz pod numerem 1 nazwę opadów, które powstają w wyniku łączenia się

związków siarki z wodą atmosferyczną. (1 pkt.)

B. Wpisz pod numerem 2 rodzaj lasów porastających Łysogóry. (1 pkt.)

C. Uzasadnij, dlaczego ten rodzaj lasów jest szczególnie podatny na opad powstały

w wyniku łączenia się związków siarki z wodą atmosferyczną. (1 pkt.)

…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...

(0-3p)

1……………………

emisja tlenków siarki

2.…………………………………
……………………………………
……………………………………
……………………………………
…………………………………....

8

Część III

24. Rozpoznaj i wpisz do tabeli nazwę krainy geograficznej lub regionu geograficznego

gdzie występuje opisana formacja roślinna.

(0-10p)

Nr Opis

Nazwa geograficzna

1.

Formacja drzewiasta klimatu umiarkowanego ciepłego z
przewagą gatunków liściastych z wyraźna piętrowością lasu.

2.

Obszary charakteryzujące się roślinnością typu makia
(wawrzyny, oleandry, lawenda, cyprysy).

3.

Roślinność występuje tylko miejscami, dominują sklerofity
(zdrewniałe, kolczaste krzewy, krzewinki z długim systemem
korzeniowym).

4.

Na tym obszarze królują baobaby, akacje i bujne trawy.

5.

Występują przynajmniej 2 piętra drzew, bardzo wysokich, ale z
płytkim systemem korzeniowym.

6.

Wielkie obszary trawiaste klimatu umiarkowanego ciepłego
kontynentalnego.

7.

Wielkie obszary formacji lasu iglastego ze świerkami, jodłą,
modrzewiem i brzozą.

8.

Na tym obszarze przeważają mchy, porosty oraz krzewinki

9.

Skład gatunkowy roślinności tego obszaru zależy od wysokości
n.p.m. Im wyżej, roślinność staje się uboższa.

10. Wygląda jak piękny podwodny barwny ogród. Nic bardziej

mylnego, bowiem ów „ogród” tworzą zwierzęta.

9.

6.

1.

8.

10.

7.

2.

3.

4.

5.