Dr inż. Robert Kamiński
Analiza przedsiębiorstwa – mocne i słabe
strony
◦
Perspektywa wewnętrzno-zewnętrzna
◦
Perspektywa zewnętrzno-wewnętrzna
Analiza przedsiębiorstwa
◦
Bilans strategiczny przedsiębiorstwa
◦
Analiza kluczowych czynników sukcesu
◦
Analiza łańcucha wartości
dr inż. Robert Kamiński
2
zbyt krótka perspektywa czasowa rozwiązań
strategicznych;
rozczłonkowanie przedsiębiorstwa na
strategiczne jednostki biznesu z odrębnymi
strategiami;
krótkotrwałość uzyskanej przewagi
strategicznej;
funkcjonalne podejście do kształtowania
struktur przedsiębiorstwa
dr inż. Robert Kamiński
3
rozwój rdzennych kompetencji nie jest
inspirowany przez określone sygnały rynkowe i
nie odbywa się wokół określonych produktów,
przedsiębiorstwo staje się „magazynem”
rdzennych umiejętności, co oznacza, że musi
ono mieć wyraźnie wykształconą tożsamość,
długi horyzont czasowy procesu formułowania i
realizacji strategii,
„wieczna” dojrzałość rdzennych kompetencji –
nie starzeją się one i mogą być kumulowane w
długim okresie
dr inż. Robert Kamiński
4
Wartościowe
Rzadkie
Nie starzeją się (wprost
przeciwnie)
Nie mają substytutów
Niełatwe do imitacji
dr inż. Robert Kamiński
5
Inno
wacyjność
(miniaturyzacja)
Sony
Sprzedaż na skalę
globalną
McDonald’s
Logistyka w handlu
Wal-Mart
Branding
Coca-Cola
Philip Morris (Marlboro)
Beiersdorf (Nivea)
dr inż. Robert Kamiński
6
Strategia jako wytężenie i jako dźwignia
Założenia
◦
Przedsiębiorstwo to portfel zasobów
◦
Brak zasobów to nie bariera
◦
Duże różnice między zasobami a wynikami (Canon
to 10% Xeroxa!!!, a CNN 24 godziny programu za
20% środków wydawanych przez CBS na 1 godziną
wiadomości)
◦
Wariant wydajnościowy ekonomizacji działań
dr inż. Robert Kamiński
7
Koncentracja zasobów
◦
Ukierunkowanie – jeden zamysł strategiczny
przez dłuższy czas
◦
Skupianie – realizuj kolejne cele po kolei (np.
Komatsu)
◦
Orientacja – skupianie się na rzeczach właściwych
(mających największe znaczenie dla klienta – ma
największą wartość dodaną)
Akumulacja zasobów
◦
Sięgnięcie do głębokich pokładów – np. wiedzy i
innowacyjności pracowników
◦
Pożyczanie – kupowanie, łączenie, współpraca
(oni ścinają drzewa, my budujemy domy), ale i
np. pożyczanie udziałów w rynku (Samsung, LG)
dr inż. Robert Kamiński
8
Uzupełnianie zasobów
◦
Łączenie – np. Canon, Sony
◦
Równoważenie – zabezpieczenie kluczowych
zasobów uzupełniających
◦
Wielokrotne użycie – korzyści zakresu Canon, GE
◦
Dokooptowanie - Znalezienie wspólnego celu z
innymi (Microsoft + Yahoo vs. Google)
◦
Ochrona – chroń zasoby -> Judo (Honda vs.
Harley, Canon vs. Xerox, Dell vs. IBM lub
Compaq)
Odzyskiwanie zasobów – minimalizowanie
okresu zwrotu (przyśpieszanie)
dr inż. Robert Kamiński
9
Systematyczna i wielokryterialna analiza
przedsiębiorstwa, oceniająca wszystkie
obszary jego funkcjonowania
Np. mocne/ słabe strony w układzie
funkcjonalnym:
◦
Marketing
◦
Produkcja
◦
Finanse
◦
Zasoby ludzkie
◦
Technika i technologia
dr inż. Robert Kamiński
10
12 obszarów strategicznych
(
Ogólne relacje z otoczeniem; Technika,
technologia i organizacja produkcji; Strategia
rozwoju produktu; Strategia dystrybucji
wyrobów; Strategia promocji i reklamy; Strategia
cen; Planowanie; Gospodarka czynnikiem
ludzkim; Gospodarka majątkiem trwałym;
Gospodarka materiałowa; Endogeniczne
wyznaczniki procesu zarządzania; Wyniki, koszty,
finanse)
212 czynników, skala od 1 do 5 punktów
Badanie przez pracowników i (później) konsultantów
Duża kosztowność i pracochłonność
Czynniki o różnym stopniu ważności oceniane są
jednakowo
dr inż. Robert Kamiński
11
Uproszczona geneza Kluczowych Czynników Sukcesu
Reguła 80 / 20
20% zdarzeń decyduje o 80% efektów
zatem należy wybrać ok. 20% czynników określających sukces
Określenie kluczowych czynników:
-
w różnych branżach proporcja 80/20 może być różna
-
jeden z najtrudniejszych elementów analizy
-
tworzona przez specjalistów od analiz sektorowych (branżowych)
-
opiera się na szeregu różnych metod (tj. analiz finansowych, analiz
cyklu życia produktów, analizy portfela)
-
oznacza pozycje strategiczną na tle konkurentów
-
zawiera kryteria najistotniejsze dla opracowania strategii sukcesu firmy
dr inż. Robert Kamiński
12
Wartościowanie kryteriów
oceny pozycji konkurencyjnej
przez zsumowanie ocen
ważonych. (np. 0,5*3 pkt +
0,1* 5 pkt = 2pk)
Następnie procentowe
określenie pozycji
konkurencyjnej przez
podzielenie uzyskanej sumy
przez maksymalną ocenę
możliwą do uzyskania
np.(2pkt/ 5pkt)*100% = 40%
Czynniki ustalane są
indywidualnie dla
każdego sektora/ rynku.
Powinny odzwierciedlać
jego specyfikę. Należy
uwzględniać czynniki
widoczne na zewnątrz
firmy (np. szeroka gama
produktów) jak i
widoczne tylko w
perspektywie
wewnętrznej (np.
menedżerowie z
relacjami).
Określenie relatywnej
ważności kryterium, np.
wielkość rynku- waga =
0,15, intensywność
konkurencji- waga =
0,20, itd.;
suma wag wszystkich
ocenianych kryteriów
wynosi 1,00;
Skala ocen wynosi
najczęściej od 1 do 5, gdzie
1 oznacza bardzo niską
pozycję, a 5 - bardzo
wysoka pozycje
strategiczną;
Identyfikacja czynników
decydujących o
osiągnięciu sukcesu
produktu/ biznesu na
rynku
Przydzielenie wag dla
każdego kryterium
Ustalenie warunków
brzegowych dla
każdego kryterium
Dokonanie oceny
punktowej każdego
kryterium
Określenie
całkowitego wyniku
Określenie szczegółowe
jakie warunki dany
czynnik musi spełniać,
by został oceniony na 1
lub 2 lub 3 lub 4 lub 5,
np. jeśli udział w rynku
danej firmy będzie
poniżej 1% to otrzymuje
ocenę 1, jeśli w
przedziale 1-3& to
otrzymuje ocenę 2 itd..
13
dr inż. Robert Kamiński
Pozycja na rynku (w %, dynamika)
Pozycja w dziedzinie kosztów (np. stałych)
Image firmy i jej obecność na rynku
Umiejętności techniczne i poziom technologii
Rentowność i potencjał finansowy
Poziom organizacji i zarządzania
dr inż. Robert Kamiński
14
Faza
Narodziny
Rozwój Dojrzałość Schyłek
KCS Technologia
Zakorze-
nienie
na rynku
Produ-
ktywność
Koszty
dr inż. Robert Kamiński
15
Kto i w jakim celu będzie dokonywał oceny
firmy?
◦
Kierownictwo
◦
Pracownicy (informacje nieformalne)
◦
Konsultanci (poprawność metodologiczna)
Z kim chce się porównywać firmę?
◦
Benchmark
Zewnętrzny
Konkurencyjny
Funkcjonalny
Jaką przyjmuje się perspektywę czasową?
dr inż. Robert Kamiński
16
Łańcuch wartości przedstawia
przedsiębiorstwo jako sekwencję działań,
następujące po sobie fazy przekształcania
surowców, materiałów, zakupionych
technologii i usług na produkty finalne.
◦
Funkcje podstawowe
◦
Funkcje pomocnicze
dr inż. Robert Kamiński
17
dr inż. Robert Kamiński
18
Analiza źródeł sukcesów i porażek firmy
Suma wartości generowanych na
poszczególnych etapach powinna
przewyższać koszty
Konieczność porównania z innymi
przedsiębiorstwami
dr inż. Robert Kamiński
19
Optymalizacja poszczególnych podstawowych
lub pomocniczych funkcji przedsiębiorstwa
(np. marketing)
Lepsza koordynacja między funkcjami (np.
między produkcją a sprzedażą)
Poprawa koordynacji zewnętrznej (np.
outsourcing, just in time)
dr inż. Robert Kamiński
20
Dodatkowo:
Eliminowanie zbędnych kosztów
Ułatwia fuzje, akwizycje i alianse strategiczne
Ułatwia szukanie przewag konkurencyjnych w
najbliższym otoczeniu
Kładzie nacisk na efektywne wykorzystanie
zasobów
dr inż. Robert Kamiński
21
Cykl życia obrazuje zjawisko stopniowego
nabywania i utraty zdolności produktu do
zaspokajania potrzeb konsumenta, a także
proces ponoszenia kosztów związanych z
innowacjami.
Celem jest:
◦
Ocena potrzeby wprowadzenia nowych produktów
◦
Ocena przychodów i kosztów - finansowanie
dr inż. Robert Kamiński
22
Wprowadznie wyrobu na
rynek
Strata
Wzrost sprzedaży
produktu
Strata / zysk
↑
Dojrzałość i nasycenie
rynku
Zysk
→
Spadek sprzedaży
Zysk
↓
dr inż. Robert Kamiński
23
Wprowa-
dzenie
Wzrost
Dojrzałość
Schyłek
Obroty
Małe
Szybko
rosną
Wolno rosną Spadają
Zyski
Brak
Maksymalne
spadające
Małe lub
zerowe
Cash Flow
Negatywny
Średni
Wysoki
Niski
Klienci
Innowacyjni
Rynek
masowy
Rynek
masowy
Spóźnialscy
Konkurenci
mało
Rosnąca
liczba
Wielu
konkurentów
Spadająca
liczba
dr inż. Robert Kamiński
24
Prognozy przyszłego kształtowania się obrotów
Zastosowanie instrumentarium marketingowego
Ocena potencjału strategicznego „tkwiącego” w
produkcie
Długoterminowe planowanie polityki produktowej
Prowadzenie B+R
dr inż. Robert Kamiński
25
czy zawsze krzywa cyklu życia?
czasem różna kolejność faz
brak jasnych zaleceń strategicznych
nie można jednoznacznie przypisać produktów do
faz
brak analizy konkurencji w koncepcji cyklu życia
dr inż. Robert Kamiński
26
Wyróżnia się trzy rodzaje technologii:
Technologie bazowe
Technologie kluczowe
Technologie eksperymentalne
Należy:
Mieć technologię kluczową
Inwestować w technologię eksperymentalnym
Wykorzystywać do końca technologie bazowe
dr inż. Robert Kamiński
27
S – strengths – mocne strony
W – weaknesses – słabości
O – oportunities – szanse
T – threates – zagrożenia
dr inż. Robert Kamiński
28
S
– silne strony organizacji
W
– słabe strony organizacji
Wewnętrzne unikalne zasoby, umiejętności lub
inne aspekty
odróżniające daną organizację
od
konkurencji,
będące
w
dyspozycji
organizacji.
Wszystkie te aspekty funkcjonowania organizacji,
zasoby,
czynności, które ograniczają jej
sprawność lub blokują jej rozwój.
Potencjalne mocne strony:
-
zasoby: finansowe, technologiczne,
-
zdolności do innowacji produktowych,
-
umiejętności marketingowe,
-
umiejętności zarządzania organizacją, w tym
doświadczona kadra kierownicza,
-
wizerunek organizacji, tzn. dobra opinia u
zleceniodawców, klientów,
-
lokalizacja,
-
terytorialny zakres
działalności,
-
pozycja na rynku,
-
uznany
(groźny) lider,
-
inne ...
Potencjalne
słabe strony:
-
brak jasno wytyczonej strategii,
-
brak
środków,
-
brak lidera
wśród kadry kierowniczej,
-
sztywność struktur organizacyjnych,
-
brak kluczowych
umiejętności w zarządzaniu
oraz w marketingu,
-
zła jakość świadczonych usług,
-
słaby image organizacji,
-
słaba pozycja konkurencyjna,
-
zła kondycja jednostek powiązanych z daną
organizacją,
-
inne ...
dr inż. Robert Kamiński
29
O
– szanse dla organizacji
T
– zagrożenia zewnętrzne dla organizacji
Pozytywne czynniki w otoczeniu,
które wpływają
na funkcjonowanie organizacji, a nad
którymi
nie ma kontroli.
Negatywne czynniki tych
obszarów na zewnątrz
organizacji, nad
którymi organizacja nie ma
kontroli,
a
które
wpływają
na
jej
funkcjonowanie.
Potencjalne szanse:
-
korzystne warunki gospodarcze,
-
pozytywny trend w polityce monetarnej i
fiskalnej,
-
korzystne
rozwiązania legislacyjne,
-
szybszy wzrost rynku,
-
nowe grupy
klientów,
-
wejście na nowe rynki,
-
możliwości poszerzenia oferty usługowej,
-
możliwość współpracy z partnerem,
-
ograniczona
rywalizacja
w
sektorze
organizacji terrorystycznych,
-
słabość
służb
powołanych
w
celu
identyfikowania
zagrożeń,
-
słabość
systemu
chroniącego
system
infrastruktury krytycznej,
-
inne ...
Potencjalne
zagrożenia:
-
niekorzystne
ogólne warunki gospodarcze
kraju
np.:
kondycja
gospodarki,
stopa
życiowa społeczeństwa, stopa inflacji, tzn.
podatność firmy na recesje i wahania
koniunktury,
-
niekorzystna:
polityka
pieniężna, w tym
poziom
stóp procentowych,
-
niekorzystna
polityka
fiskalna,
stopa
podatkowa,
-
niekorzystne
rozwiązania systemowe,
-
pojawienie
się nowych konkurentów,
-
wolniejszy wzrost rynku,
-
złe warunki na rynkach międzynarodowych,
-
dobre zabezpieczenia techniczne
systemów
infrastruktury krytycznej,
-
inne ...
dr inż. Robert Kamiński
30
Recepta postępowania dla wszystkich firm
(wynikająca z analizy SWOT):
mieć na uwadze zagrożenia,
wykorzystywać nadarzające się okazje
bazując przy tym na mocnych stronach,
a w między czasie eliminować słabości.
dr inż. Robert Kamiński
31