Inne oznaczenia
Aldehyd kwasu mrówkowego, Aldehyd mrówkowy, Wodzian formylu, Formalina,
Roztwór formaliny, Formol, Lizoform, Metanal, Aldehyd metylu, Glikol metylu, Tlenek
metylenu, Oksometan, Oksymetylen, Paraform.
Opis materia∏u
Bezbarwne roztwory w wodzie lub metanolu (jako stabilizatory) o przenikliwym zapachu
(w handlu w st´˝eniu 37-50%).
Zastosowanie
Wielostronny materia∏ wyjÊciowy do ˝ywic syntetycznych, przede wszystkim do kon-
densatów mocznika formaldehydowego, melaminowych ˝ywic do nasycania,
szeÊciometylenoczteroaminy, pentaerytrytu, z kwasami karbamowymi do ˝ywic ure-
tanowych. W wodnym roztworze jako Êrodek dezynfekcyjny. Jako materia∏ konserwujà-
cy w przemyÊle spo˝ywczym i kosmetycznym. Do preparowania zw∏ok. W po∏àczeniu
z mocznikiem do uzdatniania gruntów. W przemyÊle tekstylnym do wykoƒczenia prze-
ciwmnàcego i jako Êrodek pomocniczy. W przemyÊle materia∏ów wybuchowych przy
produkcji barwników i wiele innych.
Dane chemiczne i fizyczne
Wzór chemiczny:
CH
2
O x H
2
O
Masa czàsteczkowa:
30,02 g/mol
Wzgl´dna g´stoÊç pary:
(powietrze = 1)
1,067
Temperatura topnienia:
°C
(zale˝nie od st´˝enia)
LotnoÊç:
Temperatura wrzenia:
(eter = 1)
—
przy 1013 mbar:
99-100 °C
(odparowuje przede wszystkim woda)
(zawartoÊç metanolu do 55%)
Temperatura samozap∏onu:
300 °C
G´stoÊç w 20 °C: 5%
1,0141 g/ml
Temperatura zap∏onu:
85 °C
10%: 1,0299; 20%: 1,060; 30%: 1,001;
37,2% (0,5% metanolu)
50%: 1,157 (wszystkie dane w g/ml)
37,5% (14% metanolu) 56 °C
CiÊnienie czàstkowe:
Granice wybuchowoÊci:
10% 20% 30% 50% CH
2
C
dolna
7,0 % obj.
w 20 °C 0,5 0,9 1,2 1,3
mbar
górna
73 % obj.
w 30 °C 1, 31, 32, 52,5
mbar
RozpuszczalnoÊç w wodzie:
w 60 °C 4 8 9 11
mbar
w 20 °C
miesza si´
w 80 °C 24 44 57 77
mbar
(wyst´puje w hydrolizowanej formie
w100 °C 65 116 151 200
mbar
(glikol metylenu))
RozpuszczalnoÊç w rozpuszczalnikach org.:
St´˝enie roztworu nasyconego:
miesza si´ z alkoholami i innymi polar-
w 20 °C
gaz
nymi rozpuszczalnikami.
w 30 °C
gaz
Próg zapachu:
0,8-102 mg/m
3
w 50 °C
gaz
(wartoÊç Êrednia: 50 ppm)
(wart. pomiarowa dla st´˝enia formal-
Wspó∏czynniki przeliczeniowe:
dehydu w wodzie)
1 mg/m
3
= 0,801 ml/m
3
1 ml/m
3
= 1,25 mg/m
3
Formaldehyd ...%
Cz´Êç 8: Arkusze danych
Cz´Êç 8 Nr 1089/2 Strona 1
Grudzieƒ 1997
Niebezpieczne substancje. Praktyczny poradnik
CAS-nr: 50-00-0
EWG-nr: 200-001-8
Index-nr: 605-001-00-5
UN-nr:1198
(temp. zap∏onu 21-65 °C)
2209
(temp. zap∏onu > 56 °C)
1089/2 Formaldehyd ...%
Ogólne rady bezpieczeƒstwa
Zbiorniki, instalacja lub aparatura szczelnie zamkni´te. W miejscu wyp∏ywu lub pow-
stawania odsysaç. Dobra wentylacja pomieszczenia. Unikaç bezpoÊredniego kontaktu
z oczami, skórà lub odzie˝à. Nosiç szczelnà odzie˝ ochronnà. Przy ochronie dróg od-
dechowych: filtr gazowy typu B2 (np. przy powstawaniu aerozolu) w po∏àczeniu z filtrem
czàsteczkowym.
Znaki ostrzegawcze - znaki nakazu - znaki zakazu
Zagro˝enia dla zdrowia na stanowisku pracy
Graniczna wartoÊç powietrza wg TRGS 900: 0,5 ml/m
3
(ppm)
0,6 mg/m
3
Rodzaj/pochodzenie:
MAK (DFG)
Resorpcja skóry:
H
Ograniczenie szczytowe, kat.:
I
Uczulenie:
S
RakotwórczoÊç wg DFG
WartoÊç BAT:
—
ust´p III
B
Parametr:
—
RakotwórczoÊç wed∏ug EG
Materia∏ badany:
—
kategoria
3
Moment pobrania próbki:
—
Zmienia genomy wed∏ug DFG
grupa
—
Badania zapobiegawcze:
Zmienia genomy wed∏ug EG
pierwsze badanie kontrolne:
— mies.
kategoria
—
dalsze badania kontrolne:
— mies.
Szkodzi p∏odowi wed∏ug DFG
koƒcowe badanie kontrolne:
— mies.
grupa
C
Zagra˝a rozrodczoÊci wed∏ug EG
Podstawy bran˝owe: G 23, 24
kategoria
—
Choroba zawodowa: BK 4301, 5101
Reakcja z innymi materia∏ami
W niestabilizowanej formie ma sk∏onnoÊci do spontanicznej polimeryzacji. W wy˝szych
temperaturach (od 150 °C) rozpada si´ na tlenek w´gla i metanol. W alkalicznym
oÊrodku dysproporcja do metanolu i kwasu mrówkowego. Gwa∏townie reaguje z silny-
mi Êrodkami utleniajàcymi oraz z kwasem nadchlorowym w nitrometanie, w´glanem
magnezowym i nadtlenkiem wodoru.
Dane toksykologiczne
LD
LO
(doustnie, m´˝czyzna)477 mg/kg
LD
LO
(ip., mysz)
16 mg/kg
LD
50
(doustnie, kobieta)
108 mg/kg
LD
50
(sc., mysz)
300 mg/kg
LD
50
(doustnie, szczur)
800 mg/kg
LD
LO
(sc., pies)
595 mg/kg
LD
50
(inhal., szczur)
590 mg/kg
LC
LO
(inhal., kot)
820 mg/m
3
(8 h)
LD
50
(sc., szczur)
420 mg/kg
LD
50
(skórnie, królik)
270 mg/kg
LD
50
(iv., szczur)
87 mg/kg
LD
LO
(sc., królik)
240 mg/kg
LD
50
(doustnie, mysz)
42 mg/kg
LD
50
(doustnie, Êwinka morska)260 mg/kg
LC
LO
(inhal., mysz)
900 mg/m
3
(2 h)
LC
50
(inhal., samiczka)
92 mg/m
3
Zagro˝enia dla Êrodowiska
Wskaênik oceny dla ostrej toksycznoÊci
wobec ssaków: 3
wobec ryb: 4,3
wobec bakterii: 4,9
Usuwanie ma∏ych iloÊci
Ma∏e iloÊci (do 1 l) sp∏ukaç du˝à iloÊcià wody. Metanolowe roztwory zniszczyç w od-
powiedniej spalarni lub usunàç jako odpad specjalny.
Formaldehyd ...%
Cz´Êç 8: Arkusze danych
Cz´Êç 8 Nr 1089/2 Strona 2
ALFA - WEKA Sp. z o. o.
Ostrze˝enie przed
niebezpieczeƒstwem
zatrucia substancjami
toksycznymi
Nakaz stosowania
ochrony oczu
Nakaz stosowania
ochrony ràk
Nieupowa˝nionym
wst´p wzbroniony
Palenie tytoniu
zabronione
Oznaczenie do wprowadzenia do obrotu i manipulacji
T
substancja
toksyczna
Zestawy R
R 23/24/25 Toksyczny w przypadku wdychania, kontaktu ze skórà lub spo˝ycia
R 34
Wywo∏uje oparzenia
R 40
Ryzyko nieodwracalnych zmian w stanie zdrowia
R 43
Kontakt ze skórà mo˝e wywo∏ywaç uczulenia
Zestawy S
(S 1/2
Trzymaç pod zamkni´ciem w miejscu niedost´pnym dla dzieci)
S 26
W razie kontaktu z oczami dok∏adnie wyp∏ukaç oczy wodà i zasi´gnàç
porady lekarza
S 36/37
Podczas pracy nosiç odpowiednie r´kawice ochronne i odzie˝ ochronnà
S 45
W razie wypadku lub niedyspozycji natychmiast wezwaç lekarza (jeÊli to
mo˝liwe, pokazaç t´ etykiet´)
S 51
Stosowaç tylko w dobrze przewietrzanych obszarach
Klasyfikacja preparatów (mieszanin gazów)
Zakresy st´˝eƒ:
Cecha zagro˝enia: Zestawy R:
c
≥
25%
T R 23/24/25-34-40-43
5%
≤
c < 25%
Xn R 20/21/22/36/37/38-40-43
1%
≤
c <
5%
Xn R 40-43
%
≤
c <
%
Zakazy i ograniczenia
Wprowadzanie do obrotu: Rozporzàdzenie o zakazie chemikaliów za∏àcznik do § 1 nr 3, 5
Zakaz samoobs∏ugi wed∏ug § chemVerbotsV:
tak
Produkcja i stosowanie: Rozporzàdzenie o niebezpiecznych materia∏ach za∏. IV nr 10
Przechowywanie wed∏ug § 24 Rozporzàdzenia o niebezpiecznych materia∏ach:
tak
Klasyfikacja wed∏ug innych przepisów
Klasa zagro˝enia wód:
2
Rozporzàdzenie o zak∏óceniu z 1991 r.:
za∏àcznik II nr 169 (>50%)
Klasa zagro˝enia wed∏ug VbF:
A III
za∏àcznik III cz´Êç 1 nr 18 (>50%)
(zale˝nie od st´˝enia)
za∏àcznik IV nr 2 (trujàce materia∏y)
TRGS:
513, 514, 522, 900, 905
TA Luft:
Materia∏y organiczne klasa I:
Klasyfikacja wed∏ug
Max. dopuszczalna emisja: 20 mg/m
3
GGVS kl. 8
cyfra 63c
(strumieƒ masy
≥
0,1 kg/h)
≥
5% formaldehydu
≤
35% metanolu)
Przepisy bran˝owe:
VBG —
Cyfra zagro˝enia: 83 lub 80
ZH 1/296, 229, ZH 1/1 Nr 26
(w zale˝noÊci od temperatury zap∏onu)
ZH 1/10 (EX-RL) (w zal. od temp. zap∏onu)
Formaldehyd ...%
Cz´Êç 8: Arkusze danych
Cz´Êç 8 Nr 1089/2 Strona 3
Grudzieƒ 1997
Niebezpieczne substancje. Praktyczny poradnik
Nota B:
Dok∏adne st´˝enie podaç w %
Nota D:
Podaç, jeÊli nie jest stabilizowany
Ârodki techniczne
Pierwsze czynnoÊci w razie po˝aru
Zagro˝ony obszar odciàç w kierunku wiatru. Ostrzec mieszkaƒców. Mo˝liwe uwalnianie
si´ szkodliwych dla zdrowia produktów rozpadu. Zbiorniki ch∏odziç rozpylonà wodà.
Wyp∏ywajàcy, nie p∏onàcy produkt przykryç pianà odpornà na alkohol.
Pierwsze czynnoÊci przy zagro˝eniu kontaminacjà
Powietrze:
Pary stràciç rozpylonym strumieniem.
Woda:
Ostrzec odbiorców wody pitnej, ch∏odzàcej i u˝ytkowej. Ska˝onà wod´
gaÊniczà zabezpieczyç. Przy wp∏yni´ciu do kanalizacji niebezpieczeƒstwo
wybuchu.
Gleba:
Ma∏e iloÊci zebraç wch∏aniajàcymi Êrodkami.
Wskazówki dla stra˝y po˝arnej
Po˝ary wi´kszej iloÊci substancji zwalczaç wodà lub odpornà na alkohol pianà. Prace
przy unieszkodliwianiu prowadziç z ochronà dróg oddechowych.
Ârodki medyczne
Pierwsza pomoc
Poszkodowanego przenieÊç na Êwie˝e powietrze, zanieczyszczone cz´Êci odzie˝y
usunàç, dotkni´te cz´Êci cia∏a starannie zmyç wodà z myd∏em. Po kontakcie z oczami
obfite p∏ukanie wodà (ewentualne soczewki kontaktowe zdjàç), okulista! Po wdychaniu
natychmiast daç do inhalacji spray Pulmicort
®
. Spokój, ciep∏o, le˝àcy transport do
lekarza, w razie zaburzeƒ w oddychaniu w pó∏siedzàcej pozycji.
Wskazówki dla lekarza
W zale˝noÊci od st´˝enia formaldehyd dzia∏a ˝ràco lub dra˝niàco na skór´ i Êluzówki.
Ze wzgl´du na przenikliwy zapach zatrucie spowodowane wdychaniem jest niemal
niemo˝liwe. Doustne przyj´cie powoduje poparzenia w obszarze ˝o∏àdek-jelito. Po wdy-
chaniu natychmiast podaç spray Pulmicort
®
w celu zapobie˝enia toksycznemu obrz´-
kowi p∏uc. Toksyczny obrz´k p∏uc mo˝na rozpoznaç rentgenologicznie w poczàtkowym
stadium przez wykonanie zdj´cia klatki piersiowej ok. 8 godzin po wdychaniu
(oko∏own´kowe zm´tnienia). Dla porównania zdj´cie nale˝y wykonaç mo˝liwie szybko
po wdychaniu, o ile podejrzewa si´ zagro˝enie obrz´kiem p∏uc. Po po∏kni´ciu natych-
miast zaleciç picie du˝ych iloÊci wody i z zachowaniem Êrodków ostro˝noÊci wywo∏aç
wymioty lub wykonaç p∏ukanie ˝o∏àdka. Podaç siarczan sodowy i w´giel aktywny (po 1
∏y˝ce na 1/4 l wody). Dalsza obserwacja i terapia symptomatyczne. Wskazówka: Po
po∏kni´ciu karbaminian amonowy (200-300 ml 2-procentowego roztworu) mo˝e
przeprowadziç formaldehyd w szeÊciometyloczteroamin´. Na koniec znów podaç
roztwór siarczanu sodu w celu przeczyszczenia.
Formaldehyd ...%
Cz´Êç 8: Arkusze danych
Cz´Êç 8 Nr 1089/2 Strona 4
ALFA - WEKA Sp. z o.o.