background image

1

BUDOWNICTWO   OGÓLNE I MATERIAŁY 

BUDOWLANE

projekt 

8

OBCIĄŻENIA STAŁE I ZMIENNE

Dr inż. Wojciech Słomka, Instytut Inżynierii Ochrony Środowiska

Klasyfikacja obciążeń

background image

2

OBCIĄŻENIA STAŁE

Wielkości obciążeń stałych, pochodzących od ciężaru 

własnego elementów  budowli określa się według 

wymiarów projektowych, przyjmując masy jednostkowe 

(albo obciążenie jednostkowe) według norm lub 

katalogów. 

W przypadku danych dotyczących masy dla uzyskania 

obciążenia można przyjmować wartość g = 10 m/s

2

.

Obciążenie gruntem
Obciążenie gruntem należy ustalać określając schemat 

obliczeniowy podłoża i parametry geotechniczne 

zgodnie z PN-81/B-03020. 

Wartości charakterystyczne ciężaru objętościowego 

gruntu, jeżeli nie zostały wyznaczone doświadczalnie, 

można przyjmować na podstawie załącznika 3 normy 

PN-82/B-02001

OBCIĄŻENIA

Wartości współczynnika obciążenia (obciązenia stałe i zmienne)

1,05 (-)

1,1 (-)

Ciężary własne materiałów wypełniających rurociągi – ciecze

– pozostałe materiały

5

1,2 (-)

Obciążenie od pojazdów mechanicznych

6

1,2 (0,8)

Grunty nasypowe

4

1,2 (-)

Obciążenia zmienne skupione 

7

1,1 (0,9)

Grunty rodzime

3

1,2 (0,9)
1,3 (0,8)

Konstrukcje i wyroby z betonów lekkich, izolacyjne, warstwy 
wyrównujące i wykończ . (podłogi, wyprawy, ścianki działowe)
- wykonane w warunkach fabrycznych
- wykonane na placu budowy

2

1,1 (0,9)

Konstrukcje betonowe, żelbetowe, kamienne, murowe, 
metalowe i drewniane

1

γ

f

Nazwa konstrukcji,  gruntu, obciążenia

Lp

.

background image

3

OBCIĄŻENIA 

Wartości współczynnika obciążenia

Wartości γ

f

<1,0 podane w nawiasach należy stosować wówczas, gdy 

zmniejszenie obciążenia powoduje zmniejszenie bezpieczeństwa konstrukcji 

(np. przy sprawdzaniu konstrukcji na stateczność)

Ciężary jednostkowe (objętościowe) materiałów 

budowlanych podano w tabelach normy PN-82/B-02001

dla obciążeń stałych, zmiennych i ciężaru gruntów

1,3 (-)

Obciążenia wiatrem

10

1,4 (-)

Obciążenia śniegiem

9

1,4 (-)
1,3 (-)
1,2 (-)

Obciążenia zmienne równomiernie rozłożone

-

do 2,0 kN/m

2

zależnie od wielkości:

-

2,0÷5,0 kN/m

2

-

>5,0 kN/m

2

8

γ

f

Nazwa konstrukcji,  gruntu, obciążenia

Lp

.

OBCIĄŻENIA ZMIENNE

Przy ustalaniu obciążeń zmiennych należy 

kierować się zasadą, że ich  wielkość, charakter 

(obciążenie skupione, równomiernie rozłożone itp.)

i położenie powinny możliwie ściśle odpowiadać

przewidywanym warunkom eksploatacji. 

Z definicji obciążenia wynika ponadto, 
że mogą one nie  występować lub działać tylko na 

część konstrukcji. 

background image

4

OBCIĄŻENIA ZMIENNE

Fakt ten należy mieć na  uwadze przy ustalaniu 

sumarycznych obciążeń działających na konstrukcję . 

Wielkości obciążeń zmiennych ustala się na podstawie 

norm, danych  technologicznych lub innych informacji 
dotyczących warunków lokalizacji  i eksploatacji 
budowli. 

W obliczeniach statycznych należy uwzględniać także  

skutki dynamicznego działania niektórych obciążeń (np. 
od dźwigów,  pojazdów itp.).

OBCIĄŻENIA ZMIENNE 

Obciążenia ściankami działowymi

Zgodnie z PN-82/B-02003 obciążenie ściankami  działowymi jest  

obciążeniem zmiennym długotrwałym. 

Wielkość i położenie

obciążeń ściankami działowymi ustala się

na podstawie rzeczywistej lub projektowanej struktury i 

rozmieszczenia na stropie. 

Nie uwzględnia się otworów o powierzchni mniejszej niż 4m

2

.

Gdy ciężar ≤ 2,5 kN/m

2

, do  obliczeń podciągów w stropach oraz 

pionowych  konstrukcji wsporczych (słupy, ściany nośne) można 

przyjmować obciążenia  zastępcze, równomiernie rozłożone na 

stropie o wielkościach podanych w tabeli 3 wg PN-82/B-02003. 

Jeżeli wysokość ścianki l

s

jest większa  niż 2,65 m dane z 

tabeli należy zwiększyć proporcjonalnie do stosunku l

s

/2,65.

background image

5

Obciążenia zastępcze od ścianek działowych

Obciążenia zmienne

Belki stropowe projektuje się z uwzględnieniem pozycji 
ścianki (prostopadle lub równolegle do belek) oraz 
rzeczywistego ciężaru. 
Obciążenie  od ścianek ustawionych wzdłuż żeber stropów 
żelbetowych gęstożebrowych można rozłożyć na 3 żebra, 
przy czym żebro bezpośrednio obciążone przejmuje 
50% obciążenia zaś żebra sąsiednie po 25%. 
W przypadku  projektowania poszerzonego i wzmocnionego 
pasma stropu, utworzonego np. z dwóch belek 
prefabrykowanych, przyjmujemy, że całe obciążenie  od 
ścianki (tj. 100%) przekazuje się na żebro poszerzone.

background image

6

Obciążenia technologiczne  

równomiernie rozłożone (użytkowe)

Obciążenie w obiektach użyteczności powszechnej wynikające ze 
sposobu  ich użytkowania, a pochodzące od ciężaru ludzi, sprzętu, 
wyposażenia itp.  traktuje się jako równomiernie rozłożone na 
całej powierzchni stropu  w danym pomieszczeniu. 
Charakterystyczne wielkości tych obciążeń w niektórych typach 
budynków zgodnie z PN-82/B-02003 podają tabele. Długotrwałą
część obciążenia określa się przez pomnożenie wielkości 
obciążenia zmiennego przez współczynnik  Ψ

podany w tabeli w 

normie

P

kd

= P

k

Ψ

W obliczeniach belek podciągów, słupów,  ścian, fundamentów i 
podłoży  budowli można zmniejszyć wartości charakterystyczne 
obciążeń zmiennych  (użytkowych) mnożąc je przez współczynniki 
redukcji obciążeń również podane w tabeli normy.

Obciążenia 

Długotrwała część obciążenia zmiennego

background image

7

Redukcja charakterystycznego obciążenia zmiennego

Obciążenia zmienne -montażowe

Obciążenia występujące w trakcie budowy 
i montażu konstrukcji, przypadające na 1 m

2

stropu, należy przyjmować zgodnie ze 
schematami i projektami  montażu, lecz nie 
mniej niż:

- 0,50  kN/m

2

- dla konstrukcji stalowych i drewnianych,

0,60 kN/m

2

- dla konstrukcji murowych i żelbetowych

wykonywanych  metodami tradycyjnymi,

-0,75 kN/m

2

- dla konstrukcji żelbetowych

prefabrykowanych.

background image

8

Obciążenia zmienne skupione

Obciążenia te pochodzą najczęściej od maszyn i urządzeń, 
a ich wielkość i rozmieszczenie ustala się na podstawie katalogów lub 
dokumentacji montażowej.
W przypadku dachów, pokryć, schodów, balkonów, loggi itp. uwzględnia 
się obciążenie skupione ciężarem człowieka lub sprzętu z pominięciem 
obciążenia równomiernie rozłożonego. 
Najmniejsza wartość obciążenia pionowego skupionego, którą powinien 
przenieść każdy element konstrukcyjny, na którym może stanąć noga 
człowieka z narzędziami (stopień schodów, gzyms itp.), wynosi 1,0 kN. 

Jeżeli z przewidywanego sposobu użytkowania (np. transport sprzętu) 

nie wynikają wartości większe, to przyjmuje się następujące wartości 

charakterystyczne obciążeń skupionych:
• dla przekryć i schodów co najmniej 1,5 kN,
• dla strychów, pokryć tarasów, balkonów 1,0 kN,
• dla pokryć, na których można poruszać się tylko po kładkach 0,5 kN.

Obciążenia poziome

Równomiernie rozłożone lub skupione
obciążenie poręczy balkonów, galerii, tarasów,
klatek schodowych itp. przyjmuje się
jako równe:

-

1,0 kN/m

w budynkach mieszkalnych, przedszkolach, 

żłobkach, zakładach leczniczych oraz w 
innych budynkach i pomieszczeniach,

-

1,5 kN/m

na trybunach sportowych i innych,

-

0,3 kN/m

na pomostach i przejściach dla 

pojedynczych ludzi.