LISTA 4. Bilansowanie równań reakcji chemicznych. Reakcje redox.
Literatura:
1. W Ufnalski, Podstawy obliczeń chemicznych z programami
komputerowymi,
WNT Warszawa 1999, rozdz. 6.1
2. L. Jones, P. Atkins, “Chemia ogólna”, PWN Warszawa 2004,
rozdz. 3.14-3.18; 18.1-18.2
3. A. Śliwa (red.), „Obliczenia chemiczne” , rozdz. 12.5
1. Uzupełnij współczynniki stechiometryczne w następujących schematach
reakcji:
a. Mg
(s)
+ HCl
→
MgCl
2
+ H
2(g)
b. Na
(s)
+ H
2
O
→
NaOH + H
2(g)
c. CaH
2
(s)
+ H
2
O
→
Ca(OH)
2
+ H
2(g)
d. P
4
+ O
2(g)
→
P
4
O
10
e. FeS
2(s)
+ O
2(g)
→
Fe
2
O
3(s)
+ SO
2(g)
f. CaSiO
3(s)
+ HF
→
CaF
2(s)
+ SiF
4(g)
+ H
2
O
g. P
4
O
10
+ H
2
O
→
H
3
PO
4
h. P
4
O
10
+ H
2
O
→
H
4
P
2
O
7
i. As
4
O
6
+ H
2
O
→
H
3
AsO
3
j. Al
4
C
3(s)
+ H
2
O
→
Al(OH)
3(s)
+ CH
4(g)
k. Ca
3
(PO
4
)
2
+ H
2
SO
4
→
Ca(H
2
PO
4
)
2
+ CaSO
4
l. Ca
3
(PO
4
)
2
+ C + SiO
2
→
P
4(g)
+ CaSiO
3(s)
+ CO
(g)
m. Fe(OH)
2(s)
+ KCN
→
K
4
[Fe(CN)
6
] + KOH
n. Na
2
B
4
O
7
+ H
2
SO
4
+ H
2
O
→
H
3
BO
3
+ Na
2
SO
4
2. Określ, jakie musza być wartości indeksów stechiometrycznych x, y, z by
niżej podane równania reakcji były zbilansowane:
a. 2 K
x
C
y
O
z
+ O
2(g)
→
2 K
2
CO
3
+ 2 CO
2(g)
b. 2 Cu
x
Fe
y
S
z
+ 5 O
2(g)
→
2 CuO + 2 FeO + 4 SO
2(g)
c. 2 KHSO
4
→
K
x
S
y
O
z
+ H
2
O
d. 2 C
5
H
5
MgI + FeCl
2
→
Fe
x
(C
y
H
z
)
2
+ MgI
2
+ MgCl
2
e. K
x
Cr
y
O
z
+ 14 HCl
→
2 KCl + 2 CrCl
3
+ 3 Cl
2(g)
+ 7 H
2
O
3. Zbilansuj niżej podane reakcje redox metodą liczb utlenienia:
a. H
2
S
(g)
+ H
2
SO
4
→
S
(s)
+ H
2
O (kwas stęż.)
b. MnO
2(s)
+ HCl
→
Cl
2(g)
+ MnCl
2
+ H
2
O
c. Cu
(s)
+ HNO
3
→
Cu(NO
3
)
2
+ NO
2(g)
+ H
2
O (kwas steż.)
d. Cu
(s)
+ HNO
3
→
Cu(NO
3
)
2
+ NO
(g)
+ H
2
O (kwas rozc.)
e. K
2
CrO
4
+ HCl
→
Cl
2(g)
+ CrCl
3
+ KCl + H
2
O
f. KMnO
4
+ FeSO
4
+ H
2
SO
4
→
Fe
2
(SO
4
)
3
+ MnSO
4
+ K
2
SO
4
+ H
2
O
g. KMnO
4
+ H
2
O
2
+ H
2
SO
4
→
MnO
2(s)
+ O
2(g)
+ K
2
SO
4
h. KBrO
3
+ H
3
AsO
3
+ KOH
→
K
3
AsO
4
+ KBr + H
2
O
i. C
2
H
5
OH + KMnO
4
+ H
2
SO
4
→
CH
3
CHO + MnO
2(s)
+ K
2
SO
4
+ H
2
O
j. C
6
H
5
CH
3
+ K
2
Cr
2
O
7
+ H
2
SO
4
→
C
6
H
5
COOH + Cr
2
(SO
4
)
3
+ K
2
SO
4
+ H
2
O
4. Zbilansuj niżej podane reakcje redox, biegnące w środowisku kwaśnym,
metodą liczb utlenienia:
a. Br
-
+ BrO
3
-
+ …..
→
Br
2
+ ….
b. MnO
4
-
+ H
2
O
2
+ ….
→
O
2(g)
+ Mn
2+
+ ….
c. CrO
4
2-
+ NO
2
-
+ ….
→
Cr
3+
+ NO
3
-
+ ….
d. Fe
2+
+ Cr
2
O
7
2-
+ ….
→
Fe
3+
+ Cr
3+
+ ….
e. Mn
2+
+ BiO
3
-
+ ….
→
MnO
4
-
+ Bi
3+
+ ….
f. H
2
C
2
O
4
+ MnO
4
-
+ ….
→
CO
(g)
+ Mn
2+
+ ….
5. Zbilansuj niżej podane równania reakcji redox metodą reakcji
połówkowych:
a. H
3
AsO
4
+ Zn
(s)
+ ….
→
AsH
3(g)
+ Zn
2+
+ …. (śr. kwaśne)
b. S
2
O
3
2-
+ Cr
2
O
7
2-
+ ….
→
SO
4
2-
+ Cr
3+
+ …. (śr. kwaśne)
c. IO
4
-
+ SO
2(g)
+ ….
→
I
-
+ SO
4
2-
+ …. (śr. zasadowe)
d. Fe
2+
+ CrO
4
2-
+ ….
→
Fe
3+
+ Cr
3+
+ …. (śr. kwaśne)
e. MnO
2(s)
+ SO
3
2-
+ ….
→
Mn
2+
+ S
2
O
6
2-
+ …..(śr. kwaśne)
f. NCS
-
+ NO
2
-
+ ….
→
CO
2(g)
+ SO
4
2-
+ NO
(g)
+ ….(śr. kwaśne)
g. CO(NH
2
)
2
+ ClO
-
+ ….
→
CO
2(g)
+ N
2(g)
+ Cl
-
+ ….(śr. obojętne.)
h. CH
3
CH=CHCH
3
+ MnO
4
-
+ ….
→
CH
3
CH(OH)-CH(OH)CH
3
+
MnO
2(s)
+ …. (śr. kwaśne)
i. C
6
H
5
CH
3
+ Cr
2
O
7
2-
+ ….
→
C
6
H
5
COOH + Cr
3+
+ …. (śr. kwaśne)
j. CH
3
CHO + Cu(OH)
2(s)
…..
→
CH
3
COO
-
+ Cu
2
O
(s)
+ …..(śr. zasad.)
k. AuCl
4
-
+ AsH
3
+
→
Au + Cl- + AsO
3
3-
+
6. Zbilansuj niżej podane równania reakcji dysproporcjonowania:
a. Cl
2
+ …..
→
Cl
-
+ ClO
-
+ …. (śr. zasadowe)
b. MnO
4
2-
+ ….
→
MnO
2(s)
+ MnO
4
-
+ …. (śr. kwaśne)
c. Br
2
+ ….
→
Br
-
+ BrO
3
-
+ ….. (śr. zasadowe)
d. H
3
PO
3
+ ….
→
PH
3(g)
+ H
3
PO
4
e. H
2
S
2
O
6
+ ….
→
H
2
SO
3
+ H
2
SO
4
f. ClO
2
+ ….
→
ClO
-
+ ClO
3
-
(śr. zasadowe)