15

Sprawdzian wiedzy i umiejętności z działu

Gospodarka Polski

Zakres podstawowy. Grupa A

1. Obok prawidłowych podpunktów wpisz literę P, a obok podpunktów błędnych – literę B.

[ 2 p.]

Przemieszczając się z Dolnego Śląska w kierunku Pojezierza Suwalskiego napotykamy:

coraz żyźniejsze gleby .......

a)

coraz dłuższy okres wegetacji .......

b)

coraz większe gospodarstwa indywidualne ........

c)

malejący udział gruntów ornych ........

d)

2. Przyporządkuj rośliny uprawne Polski do odpowiadających im grup roślin oraz do ich głów-

nego przeznaczenia. Właściwe oznaczenia liczbowe wpisz w miejscu przeznaczonym na

odpowiedź. Następnie podaj, która z wymienionych w zadaniu roślin zajmuje największy

areał zasiewów.

[4 p.]

Pszenżyto

a)

Ziemniak

b)

Łubin

c)

1. Roślina motylkowa
2. Zboże
3. Roślina bulwiasta

I. Roślina pastewna
II. Roślina alimentacyjna
III. Roślina przemysłowa/pastewna/alimentacyjna

Odpowiedź: a) ......, .......; b) ......., .......; c) ......., ........

Roślina zajmująca największy areał zasiewów to ...........................................

3. Wymień trzy ważne negatywne skutki ekologiczne dla Polski, jakie niesie wytwarzanie

energii elektrycznej na bazie węgla kamiennego i brunatnego.

[3 p.]

1. ........................................................................................................................................................

2. ........................................................................................................................................................

3. ........................................................................................................................................................

4. Poniższa tabela zawiera informacje na temat produkcji przemysłowej Polski w wybranych

latach powojennych. Po przeanalizowaniu danych zamieszczonych w tabeli wykonaj pole-

cenia.

[2 p.]

Wyroby

Jednostka miary

1950

1960

1970

1980

1990

2000

2005

Energia elektryczna

TWh

9

29

65

122

136

145

157

Stal surowa

mln ton

4,4

6,7

11,8

19,5

13,6

10,5

8,3

Wagony towarowe

tys. sztuk

13,9

13,9

15,5

15,2

4,2

1,7

3,6

Celuloza

tys. ton

130

294

470

526

523

751

802

Podaj nazwę wyrobu, którego produkcja zwiększyła się w Polsce w latach 1950–2005 ponad 17 razy.

A.

............................................................................................................................................................

Podaj nazwę wyrobu, którego produkcja zmniejszyła się w Polsce w latach 1950–2005 ponad trzykrot-

B.

nie.

............................................................................................................................................................

16

5. Spośród wymienionych osiągnięć przemysłu energetycznego zaznacz te, które przyczyniły

się do zmiany w wielkości produkcji energii elektrycznej w Polsce po II wojnie światowej.

[2 p.]

Elektryfikacja kolei po II wojnie światowej.

a)

Budowa elektrowni wodnych na Wiśle i Odrze.

b)

Rozbudowa zakładów produkujących wagony kolejowe.

c)

Zamiana starych pieców martenowskich do wytopu stali na nowe elektryczne (łukowe).

d)

Rozbudowa infrastruktury transportu rurociągowego.

e)

6. Po przeczytaniu tekstu źródłowego dotyczącego problemów energetyki Polski odpowiedz

na pytanie znajdujące się pod tekstem.

[2 p.]

Eksploatowane dzisiaj zasoby węgla kamiennego wystarczą na 27 lat, brunatnego – na 30 lat. (...) Wniosek? Nie
da się utrzymać dzisiejszego stanu, w którym około 95% energii pochodzi z węgla. (...) Polska powinna zatem
wybudować elektrownię atomową – uważa większość naukowców. (...) Rozwój energetyki jądrowej jest nie-
uchronny, bo będziemy wydobywać coraz mniej węgla, a jego import raczej nie wchodzi w grę. Nasz kraj dys-
ponuje wprawdzie ogromnymi złożami węgla brunatnego niedaleko Legnicy i Głogowa. Elektrownie chcą tam
postawić: państwowy koncern energetyczny Tauron wspólnie z KGHM oraz szwedzki Vattenfall. Wciąż nie ma
jednak decyzji rządu, czy złoża będą eksploatowane. Wiele nowych złóż węgla leży na terenach objętych pro-
gramem Natura 2000 i ich eksploatacja będzie trudna. Kolejną barierą, która utrudni rozwój tradycyjnych elek-
trowni, jest konieczność ograniczenia emisji CO

2

. Bezemisyjne elektrownie węglowe są na razie w fazie ekspery-

mentalnej. Vattenfall buduje jedną taką elektrownię w Niemczech, ale będzie miała moc zaledwie 20 MW. (...).

Źródło: R. Zasuń, Czy w Polsce będzie elektrownia jądrowa?, GW, 10.12.2007

Jaką barierę ekologiczną i pozaekologiczną napotyka w Polsce potencjalny rozwój energetyki węglowej?

Bariera natury ekologicznej: .................................................................................................................

............................................................................................................................................................

Bariera pozaekologiczna: .....................................................................................................................

............................................................................................................................................................

7. W Polsce funkcjonuje obecnie czternaście specjalnych stref ekonomicznych (SSE) o specy-

ficznym statusie gospodarczym. Zaznacz punkt, który nie odnosi się do funkcjonowania

tych stref na obszarze Polski.

[1 p.]

Wspieranie rozwoju obszarów dotkniętych wysokim bezrobociem.

a)

Inwestowanie głównie w przemysł hutniczy, co uzupełni lukę w podaży stali.

b)

Powiększanie Produktu Krajowego Brutto (PKB).

c)

Zwolnienie inwestorów od płacenia podatku dochodowego na okres 10 lat.

d)

8. Do nazw województw przyporządkuj specjalne strefy ekonomiczne. Właściwe oznaczenia

liczbowe wpisz w miejscu przeznaczonym na odpowiedź.

[2 p.]

Województwo małopolskie

a)

Województwo świętokrzyskie

b)

Województwo dolnośląskie

c)

Województwo pomorskie

d)

1. Słupska SSE
2. Krakowski Park Technologiczny
3. Wałbrzyska SSE
4. Starachowicka SSE

Odpowiedź: a) ........., b) .........., c) ..........., d) ...........

9. Obok wymienionych grup usług wstaw odpowiednio znak „+” lub „–”, w zależności od

tego, czy w okresie, gdy Polska stała się krajem o gospodarce rynkowej, nastąpił w nich

wzrost lub spadek zatrudnienia.

[2 p.]

Hotele i

a)

restauracje ..........

Ochrona zdrowia .........

b)

Handel i naprawy .........

c)

Administra

d)

cja .........

17

10. Na poniższej mapie Polski zaznaczono występowanie trzech różnych surowców. Uzupełnij

legendę, wpisując nazwy surowców, a także wyrób, który jest produkowany na jego bazie.

[3 p.]

.................................................................

– wyrób: ..............................................................

.................................................................

– wyrób: ..............................................................

.................................................................

– wyrób: ..............................................................

Wyroby: energia elektryczna, soda, nawozy azotowe (na bazie wodoru)

11. W poniższej liście wymieniono sześć obszarów/obiektów Polski o dużych walorach wypo-

czynkowych i krajoznawczych. Pogrupuj je według trzech wymienionych kategorii. Właści-

we oznaczenia literowe wpisz w miejscu przeznaczonym na odpowiedź.

[3 p.]

Jezioro Łuknajno

a)

Bory Tucholskie

b)

Ujście Warty

c)

Zamek Krzyżacki w Malborku

d)

Kościół Pokoju w Świdnicy

e)

Karpaty Wschodnie

f)

1. Kategoria: „Parki narodowe”
2. Kategoria: „Światowe Rezerwaty Biosfery UNESCO”
3. Kategoria: „Obiekty na liście Światowego Dziedzic-

twa Kulturowego i Przyrodniczego UNESCO”

Odpowiedź: 1. ........, ........; 2. ......., .......; 3. ......., ........

18

Sprawdzian wiedzy i umiejętności z działu

Gospodarka Polski

Zakres podstawowy. Grupa B

1. Obok prawidłowych podpunktów wpisz literę P, a obok podpunktów błędnych – literę B.

[2 p.]

Przemieszczając się z Dolnego Śląska w kierunku Pojezierza Suwalskiego napotykamy:

c

a) oraz słabsze gleby ........

coraz krótszy okres wegetacji ..........

b)

coraz mniejsze gospodarstwa indywidualne .......

c)

rosnący udział gruntów ornych .........

d)

2. Przyporządkuj rośliny uprawne Polski do odpowiadających im grup roślin oraz do ich głów-

nego przeznaczenia. Właściwe oznaczenia liczbowe wpisz w miejscu przeznaczonym na

odpowiedź. Następnie podaj, która z wymienionych w zadaniu roślin zajmuje największy

areał zasiewów.

[4 p.]

Pszenica

a)

Burak cukrowy

b)

Łubin

c)

1. Roślina motylkowa
2. Zboże
3. Roślina korzeniowa

I. Roślina przemysłowa
II. Roślina alimentacyjna
III. Roślina pastewna

Odpowiedź: a) ......, .......; b) ......., .......; c) ......., ........

Roślina zajmująca największy areał zasiewów to .........................................

3. Wymień trzy ważne pozytywne skutki ekologiczne dla Polski, jakie niesie wytwarzanie

energii elektrycznej pozyskiwanej z wód płynących.

[3 p.]

1. ........................................................................................................................................................

2. ........................................................................................................................................................

3. ........................................................................................................................................................

4. Poniższa tabela zawiera informacje na temat produkcji przemysłowej Polski w wybranych

latach powojennych. Po przeanalizowaniu danych zamieszczonych w tabeli wykonaj pole-

cenia.

[2 p.]

Wyroby

Jednostka miary

1950

1960

1970

1980

1990

2000

2005

Energia elektryczna

TWh

9

29

65

122

136

145

157

Stal surowa

mln ton

4,4

6,7

11,8

19,5

13,6

10,5

8,3

Wagony towarowe

tys. sztuk

13,9

13,9

15,5

15,2

4,2

1,7

3,6

Celuloza

tys. ton

130

294

470

526

523

751

802

Podaj nazwę wyrobu, którego produkcja zwiększyła się w Polsce w latach 1950–2005 około 6 razy.

A.

............................................................................................................................................................

Podaj nazwę wyrobu, którego produkcja do roku 1980 wykazywała wyraźny wzrost, a następnie wy-

B.

raźny spadek.

............................................................................................................................................................

19

5. Spośród wymienionych osiągnięć polskiego przemysłu zaznacz te, które przyczyniły się do

zmiany w wielkości produkcji energii elektrycznej w Polsce po II wojnie światowej.

[2 p.]

Odkrycie i eksploatacja pokaźnych złóż gazu ziemnego w Wielkopolsce.

a)

Budowa elektrowni wodnych na Warcie i Noteci.

b)

Rozwój przemysłu ciężkiego, w tym hutnictwa, w okresie gospodarki socjalistycznej.

c)

Rozbudowa zakładów produkujących sprzęt RTV.

d)

Unowocześnianie gospodarstw domowych Polaków.

e)

6. Po przeczytaniu tekstu źródłowego dotyczącego problemów energetyki Polski odpowiedz

na pytanie znajdujące się pod tekstem.

[2 p.]

Eksploatowane dzisiaj zasoby węgla kamiennego wystarczą na 27 lat, brunatnego – na 30 lat. (...) Wniosek? Nie
da się utrzymać dzisiejszego stanu, w którym około 95% energii pochodzi z węgla. (...) Polska powinna zatem
wybudować elektrownię atomową – uważa większość naukowców. (...) Rozwój energetyki jądrowej jest nie-
uchronny, bo będziemy wydobywać coraz mniej węgla, a jego import raczej nie wchodzi w grę. Nasz kraj dys-
ponuje wprawdzie ogromnymi złożami węgla brunatnego niedaleko Legnicy i Głogowa. Elektrownie chcą tam
postawić: państwowy koncern energetyczny Tauron wspólnie z KGHM oraz szwedzki Vattenfall. Wciąż nie ma
jednak decyzji rządu, czy złoża będą eksploatowane. Wiele nowych złóż węgla leży na terenach objętych pro-
gramem Natura 2000 i ich eksploatacja będzie trudna. Kolejną barierą, która utrudni rozwój tradycyjnych elek-
trowni, jest konieczność ograniczenia emisji CO

2

. Bezemisyjne elektrownie węglowe są na razie w fazie ekspery-

mentalnej. Vattenfall buduje jedną taką elektrownię w Niemczech, ale będzie miała moc zaledwie 20 MW. (...).

Źródło: R. Zasuń, Czy w Polsce będzie elektrownia jądrowa?, GW, 10.12.2007

Jakie przyczyny natury ekologicznej mogą zadecydować o rozwoju energetyki jądrowej w Polsce?

Przyczyna ekologiczna: ........................................................................................................................

............................................................................................................................................................

Przyczyna pozaekologiczna: .................................................................................................................

............................................................................................................................................................

7. W Polsce funkcjonuje obecnie czternaście specjalnych stref ekonomicznych (SSE) o specy-

ficznym statusie gospodarczym. Zaznacz punkt, który nie odnosi się do funkcjonowania

tych stref na obszarze Polski.

[1 p.]

Napływ do Polski kapitału zagranicznego z różnych stron świata.

a)

Po 10 latach inwestor płaci przez kolejne 10 lat tylko 50% podatku dochodowego.

b)

Inwestowanie głównie w wydobycie węgla kamiennego, co uzupełni jego podaż.

c)

Aktywizacja obszarów dotkniętych recesją gospodarczą.

d)

8. Do nazw województw przyporządkuj specjalne strefy ekonomiczne. Właściwe oznaczenia

liczbowe wpisz w miejscu przeznaczonym na odpowiedź.

[2 p.]

Województwo podkarpackie

a)

Województwo lubuskie

b)

Województwo dolnośląskie

c)

Województwo podlaskie

d)

1. Suwalska SSE
2. Euro-Park Mielec
3. Kostrzyńsko-Słubicka SSE
4. Legnicka SSE

Odpowiedź: a) ........., b) .........., c) ..........., d) ...........

9. Obok wymienionych grup usług wstaw odpowiednio znak „+” lub „–”, w zależności od

tego, czy w okresie, gdy Polska stała się krajem o gospodarce rynkowej, nastąpił w nich

wzrost lub spadek zatrudnienia.

[2 p.]

a) Kultura, rekreacja i sport ..........

b) Edukacja .........

c) Obsługa nieruchomości firm .........

d) Ochrona zdrowia ..........

20

10. Na poniższej mapie Polski zaznaczono występowanie trzech różnych surowców. Uzupełnij

legendę, wpisując nazwy surowców, a także wyrób, który jest produkowany na jego bazie.

[3 p.]

.................................................................

– wyrób: ..............................................................

.................................................................

– wyrób: ..............................................................

.................................................................

– wyrób: ..............................................................

Wyroby: energia elektryczna, benzyna, kable

11. W poniższej liście wymieniono sześć obszarów/obiektów Polski o dużych walorach wypo-

czynkowych i krajoznawczych. Pogrupuj je według trzech wymienionych kategorii. Właści-

we oznaczenia liczbowe wpisz w miejscu przeznaczonym na odpowiedź.

[3 p.]

Kopalnia soli w Wieliczce

a)

Karpaty Wschodnie

b)

Kalwaria Zebrzydowska

c)

Północna część wyspy Wolin

d)

Góry Stołowe

e)

Jezioro Łuknajno

f)

1. Kategoria: „Parki narodowe”
2. Kategoria: „Światowe Rezerwaty Biosfery UNESCO”
3. Kategoria: „Obiekty na liście Światowego Dziedzic-

twa Kulturowego i Przyrodniczego UNESCO”

Odpowiedź: 1 ......., ........; 2. ......., ........; 3. ......., .........