Odkłócanie bardzo trudnych urządzeń

na przykładzie przetwornic do zasilania palników biksenonowych D2R

Wprowadzenie

Modelowe przetwornice oryginalnie były przeznaczone do zasilania lamp zespolonych z palnikiem
D2S przeznaczonych do samochodów na rynek amerykański, całość miała specjalną kieszeń
mieszczącą przetwornicę, zaś tył lampy był metalowy. Ze względu na inny kształt snopa świateł nie
mogłem zastosować całego kompletu lamp w moim samochodzie, zatem zmuszony byłem do
zastosowania palnika dedykowanego do właściwej osłony D2R hi/lo z elektromagnetyczną
przesłoną. Palniki posiadają mechanizm elektromagnetyczny, który zapewnia podniesienie wiązki
przy włączeniu świateł drogowych. Chociaż mój samochód posiada osobne żarówki świateł
drogowych, wolę, by snop z palników ksenonowych był podnoszony, gdyż lampy wyładowcze dają
naprawdę dużo światła i znacznie poprawiają widoczność nocą.

Stan zakłóceń

Brak metalowej obudowy i wbudowanego filtra spowodował przenikanie zakłóceń generowanych
przez pracujące impulsowo przetwornice.
Po montażu całości w samochodzie, zakłócenia w radiu CB osiągały poziom między S9+10dB a
S9+20 dB, zatem całkowicie blokowały odbiór jakichkolwiek sygnałów w normalnej eksploatacji
radiostacji CB. Zakłócenia były na tyle duże, że nie był możliwy odbiór stacji UKF ani łączności w
paśmie 145 MHz.

Działania:

1) ekranowanie kabli wysokiego napięcia – na przewód w.n. od przetwornicy do palnika został

nałożony ekran z oplotu solidnego polskiego kabla koncentrycznego 75 om. Miał akurat
taką średnicę jak trzeba. Ekran po nałożeniu na kabel został opleciony taśmą izolującą
samowulkanizującą, zaś wyprowadzony przewód został dołączony do masy

2) na przewody zasilające przetwornicę został nałożony pierścień ferrytowy
3) przylutowałem kondensatory przeciwzakłóceniowe 0,25 mikrofarada.

Te działania spowodowały obniżenie poziomu zakłóceń do rzędu S7-S9, co dyskwalifikowało
dalsze łączności redukując zasięg do około kilometra, ale umożliwiało użycie radia CB na zasadzie
– „jak cię widzę to cię słyszę”.

Dalsze działania

1) poprawiłem umasienie obudowy przetwornic
2) zakupiłem cztery pierścienie ferrytowe o średnicy ok 4 cm zewn, 3 cm wewn, wykonane z

bardzo ciemnego ferrytu.

3) Na tym rdzeniu nawinąłem bifilarnie dwa przewody o przekroju 0,75 mm

2

w izolacji, ile się

zmieściło, wyszło około 8-9 zwojów.

4) Na wejściu i na wyjściu zastosowałem dwa komplety kondensatorów: 1000µF/63V,

470µF/63V, 470nF styrofleksowy, 4n7 ceramiczny (po jednej sztuce w komplecie, wszystko
równolegle) zachowując prawidłową polaryzację elektrolitów. Całość przedstawia rysunek
poniżej. Uwaga na temperaturę pracy kondensatorów, musi być jak najwyższa.

5) Przeciąłem przewody zasilające przetwornicę i praktycznie wprost na wtyczce

zainstalowałem ten filtr.

Zakłócenia spadły do 3S, czasem osiągając 5S

Dalsze działania

1) taki sam filtr jak wyżej zainstalowałem przy zasilaniu radiostacji
2) wewnątrz rdzeni filtrów przy przetwornicach dowinąłem kilka zwoi cienkiego przewodu,

które zwarłem rezystorem 47Ω.

3) przy wejściu filtru od strony przetwornic wlutowałem rezystor 1 kΩ/0,5W
4) na kablach od silniczków autopoziomowania założyłem zapinane pierścienie ferrytowe
5) założyłem pierścienie ferrytowe na kablu antenowym CB

Zakłócenia spadły do 2S, czasem osiągając 3S. Szumy obecne w dużych miastach a także
zakłócenia w rodzaju tramwaju z tyrystorowym zespołem rozruchowym są znacznie mocniejsze.
Obecnie zestaw ma taką samą czułość jak typowe radio CB obecnie dostępne w handlu (około
1µV), chociaż nadal widać i słychać różnicę przy włączaniu świateł. Przy pracy na SSB miewałem
zasięgi rzędu 30 km samochód – samochód, co jest nie najgorszym osiągnięciem. Wszystko przy
przepisowej mocy nadajnika i antenie Lemm AT 1200 zamocowanej w otworze w pokrywie
bagażnika.

Co zamierzam zrobić dalej

1) założyć pierścienie ferrytowe i jakiś filtr na przewodach sterujących przesłoną

elektromagnetyczną świateł (przypuszczam, że tamtędy część zakłóceń się jeszcze
wydostaje z obwodu w.n.)

2) poprawić ekranowanie palników w lampie.
3) poprawić odfiltrowanie silniczków autopoziomowania świateł za pomocą kondensatorów

odkłócających. Jest to utrudnione z racji na konstrukcję, która zawiera serwo. Wpięcie
kondensatorów o znacznej pojemności spowodowałoby prawdopodobnie naruszenie
warunków pracy serwa.

4) poprawić odkłócenie „gwiżdżącego” cicho alternatora.

Co jeszcze można zrobić

w przypadku tak „opornego” źródła zakłóceń

1) zastosować znacznie większą indukcyjność i pojemność.
2) zastosować filtr zaporowy dostrojony do częstotliwości pracy przetwornicy.

Ze względu na brak odpowiedniego przyrządu pomiarowego, nie mogłem zastosować filtru
strojonego.