1
Ochrona środowiska
Gospodarka odpadami
Jacek Kamczyc
Kontakt
E-mail:
jkam@up.poznan.pl
Tel. (061) 848 7803
Gabinet nr 109 Ciesz. St. Ip
Gospodarka odpadami
Jakie przepisy regulują kwestie gospodarowania odpadami?
USTAWA z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach
Co to są odpady?
Odpady oznaczają każdą substancję lub przedmiot należący do
jednej z kategorii, określonych w załączniku nr 1 do ustawy,
których posiadacz pozbywa się, zamierza pozbyć się lub do ich
pozbycia się jest obowiązany.
2
Gospodarka odpadami
Jak klasyfikuje się odpady?
Odpady klasyfikuje się wg katalogu odpadów z podziałem na grupy,
podgrupy i rodzaje, uwzględniając źródła powstawania
odpadów.
Gospodarka odpadami
Jakie zasady są stosowane w gospodarowania odpadami?
1. zapobiegać powstawaniu odpadów
lub ograniczać ilość
odpadów i ich negatywne oddziaływanie na środowisko
przy wytwarzaniu produktów, podczas i po zakończeniu
ich użytkowania,
2. zapewniać zgodny z zasadami ochrony środowiska
odzysk
,
jeżeli nie udało się zapobiec powstawaniu odpadów,
3. zapewniać zgodne z zasadami ochrony środowiska
unieszkodliwianie odpadów
, których powstaniu nie udało
się zapobiec lub których nie udało się poddać odzyskowi.
3
Gospodarka odpadami
Jakie są obowiązki wytwórcy odpadów?
Wytwórca odpadów jest obowiązany do stosowania takich
sposobów
produkcji
lub
form usług
oraz
surowców i materiałów
, które
zapobiegają powstawaniu odpadów lub pozwalają utrzymać na
możliwie najniższym poziomie ich ilość, a także ograniczają
negatywne oddziaływanie na środowisko lub zagrożenie życia
lub
zdrowia ludzi.
Jakie są obowiązki posiadacza odpadów?
Posiadacz odpadów jest obowiązany do postępowania z
odpadami w sposób zgodny z
-
zasadami gospodarowania odpadami,
-
wymaganiami ochrony środowiska,
-
planami gospodarki odpadami.
Gospodarka odpadami
Co to są odpady niebezpieczne ?
Odpady niebezpieczne są to odpady:
1) należące do kategorii lub rodzajów odpadów określonych na liście A
załącznika nr 2 do ustawy oraz posiadające co najmniej jedną z właściwości
wymienionych w załączniku nr 4 do ustawy lub
2) należące do kategorii lub rodzajów odpadów określonych na liście B
załącznika nr 2 do ustawy i zawierające którykolwiek ze składników
wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy oraz posiadające co najmniej
jedną z właściwości wymienionych w załączniku nr 4 do ustawy.
4
Gospodarka odpadami
Gdzie prowadzi się odzysk lub unieszkodliwianie odpadów?
Odzysk lub unieszkodliwianie odpadów może odbywać się tylko w
miejscu wyznaczonym w trybie przepisów o zagospodarowaniu
przestrzennym w instalacjach lub urządzeniach, które spełniają
określone wymagania.
Czy można mieszać odpady niebezpieczne ?
Tak, ale tylko w celu poprawy bezpieczeństwa procesów odzysku
lub unieszkodliwiania odpadów powstałych po zmieszaniu, jeżeli w
wyniku prowadzenia tych procesów nie nastąpi wzrost zagrożenia
dla życia i zdrowia ludzi lub środowiska.
Gospodarka odpadami
Jakie wymagania muszą być spełnione przy eksploatacji instalacji do
unieszkodliwiania odpadów ?
Nie mogą być przekroczone standardy emisyjne
Co to są plany gospodarki odpadami ?
Dokument służący do realizacji polityki ekologicznej państwa
i zasad gospodarowania odpadami
5
Gospodarka odpadami
Co określają plany gospodarki odpadami ?
Plany te określają:
1) aktualny stan gospodarki odpadami,
2) prognozowane zmiany w zakresie gospodarki odpadami,
3) działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarowania
odpadami,
4) instrumenty finansowe służące realizacji zamierzonych celów,
5) system monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celów.
Gospodarka odpadami
Jak dzielimy plany gospodarki odpadami ?
Plany dzielimy na:
1. krajowy,
2. wojewódzki,
3. powiatowy,
4. gminny.
PRZYGOTOWUJE
MINISTER
UCHWALA
RADA
MINISTRÓW
6
Gospodarka odpadami
Jak często aktualizuje się planyw gospodarki odpadami ?
Plany gospodarki odpadami podlegają aktualizacji
nie rzadziej niż co 4 lata.
Gospodarka odpadami
Co należy zrobić z odpadami których nie udało się odzyskać?
Odpady, których nie udało się poddać odzyskowi, powinny być
tak unieszkodliwiane, aby składowane były wyłącznie te
odpady, których unieszkodliwienie w inny sposób było
niemożliwe z przyczyn
technologicznych
lub nieuzasadnione
z przyczyn
ekologicznych
lub
ekonomicznych
.
Kto odpowiada za zbieranie odpadów i w jaki sposób powinien
ją prowadzić?
Podmiot prowadzący działalność w zakresie odbierania odpadów
komunalnych jest obowiązany do selektywnego odbierania
odpadów oraz ograniczania ilości odpadów ulegających
biodegradacji kierowanych do składowania.
7
Gospodarka odpadami
Jakie są ważne zadania samorządu terytorialnego w
zakresie gospodarki odpadami komunalnymi?
1. zapewnianie objęcia wszystkich mieszkańców gminy
zorganizowanym systemem odbierania wszystkich rodzajów
odpadów komunalnych,
2. zapewnić ograniczenie składowania odpadów komunalnych
ulegających biodegradacji, wydzielanie odpadów niebezpiecznych z
odpadów komunalnych oraz osiągnięcie poziomów odzysku i
recyklingu odpadów opakowaniowych,
3. inicjowanie i ułatwianie tworzenia punktów zbierania zużytego
sprzętu elektrycznego i elektronicznego, wskazywanie lokalizacji,
w których mogą być prowadzone akcje odbierania zużytego sprzętu
od mieszkańców gminy
4.
podejmowanie działań informacyjnych i edukacyjnych w tym
zakresie.
Gospodarka odpadami
Jakie są zasady postępowania i obowiązki związane z
zbiórką baterii i akumulatorów?
1. Odpady w postaci baterii lub akumulatorów zbiera się oddzielnie
od innych rodzajów odpadów.
2. Posiadacz odpadów w postaci baterii lub akumulatorów, powstałych
w wyniku prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, jest
obowiązany do ich selektywnego zbierania, umożliwiającego
późniejszy odzysk lub unieszkodliwienie tych odpadów.
3. Posiadacz odpadów w postaci baterii lub akumulatorów, który jest
osobą fizyczną niebędącą przedsiębiorcą, powinien zwracać te
odpady do punktów ich zbierania lub wrzucać do pojemników
przeznaczonych na te odpady.
8
Gospodarka odpadami
Jakie są zasady postępowania i obowiązki związane z
zbiórką odpadów medycznych i weterynaryjnych?
1. Zakazuje się poddawania odzyskowi określonych rodzajów
odpadów medycznych i weterynaryjnych.
2. Zakazuje się unieszkodliwiania zakaźnych odpadów
medycznych i zakaźnych odpadów weterynaryjnych w inny
sposób niż spalanie w spalarniach odpadów.
Gospodarka odpadami
Jakie prowadzona jest zbiórka odpadów metali
kolorowych?
1.
przy przyjmowaniu tych odpadów od osób fizycznych niebędących
przedsiębiorcami, do wypełniania formularza przyjęcia odpadów
•
określenie rodzaju odpadów, rodzaju produktu, z którego powstał
odpad, oraz
źródło pochodzenia,
•
imię i nazwisko, adres zamieszkania oraz numer dowodu osobistego
lub innego dokumentu stwierdzającego tożsamość osoby przekazującej
odpady.
2. Posiadacz odpadów prowadzący punkt zbierania odpadów metali jest
obowiązany przechowywać wypełnione formularze przez okres 5 lat,
licząc od końca roku kalendarzowego, w którym je sporządzono.
3. Posiadacz odpadów prowadzący punkt zbierania odpadów metali jest
obowiązany przedstawić przechowywane formularze na żądanie
organów przeprowadzających
kontrolę, Policji, straży miejskiej i służb
ochrony kolei.
9
Gospodarka odpadami
Jakie są typy składowisk odpadów?
-
składowisko odpadów niebezpiecznych,
-
składowisko odpadów obojętnych,
-
składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i
obojętne.
Czym jest instrukcja eksploatacji składowiska odpadów ?
Instrukcja eksploatacji składowiska odpadów jest
dokumentem wg którego prowadzi się eksploatacje
składowiska odpadów.
Gospodarka odpadami
Jakie informacje zawiera instrukcja eksploatacji składowiska?
1.
określenie typu składowiska odpadów,
2.
wyszczególnienie urządzeń technicznych niezbędnych do prawidłowego
funkcjonowania składowiska odpadów (np. kompaktor, spychacz, waga,
brodzik dezynfekcyjny, środki transportu),
3.
wyszczególnienie aparatury kontrolno-pomiarowej wraz ze schematem
rozmieszczenia punktów pomiarowych,
4.
określenie sposobu składowania poszczególnych rodzajów odpadów,
5.
określenie rodzaju i grubości stosowanej warstwy izolacyjnej,
6.
określenie godzin otwarcia składowiska odpadów,
7.
określenie sposobu zabezpieczenia składowiska odpadów przed
dostępem
osób nieuprawnionych,
10. określenie procedury przyjęcia odpadów na składowisko odpadów,
11. określenie sposobów i częstotliwości prowadzonych badań,
12. określenie sposobu prowadzenia dokumentacji dotyczącej eksploatacji
składowiska odpadów.
10
ZASADY NALICZANIA OP
ZASADY NALICZANIA OP
Ł
Ł
AT ZA SK
AT ZA SK
Ł
Ł
ADOWANIE ODPAD
ADOWANIE ODPAD
Ó
Ó
W
W
W przypadku składowania lub magazynowania odpadów podmiotem korzystającym ze
środowiska obowiązanym do ponoszenia opłat oraz administracyjnych kar pieniężnych
jest posiadacz odpadów w rozumieniu przepisów ustawy o odpadach (podmiot
władający powierzchnią ziemi, na której składowane są odpady). Wysokość opłaty za
składowanie odpadów zależy od ilości i rodzaju składowanych odpadów
.
Opłata za składowanie odpadu umieszczonego na składowisku w
ciągu kwartału:
Opłata = M • S
gdzie:
Op – należna opłata
M – ilość odpadów (wyrażona w tonach) umieszczonych na
składowisku w danym kwartale,
S - stawka opłaty za umieszczenie 1 tony danego odpadu na
składowisku
Przykład 13
W I kwartale 2003 roku składowisko przyjęło 100 ton
niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych, stawka za
składowanie na składowisku 1 tony tego odpadu wynosi 14,42 zł.
Opłata, jaką należy w tym przypadku wnieść na rachunek Urzędu
Marszałkowskiego będzie wynosiła:
OPŁATA = 100 ton • 14,42 zł/tonę = 1442 zł
11
Op
Op
ł
ł
ata podwy
ata podwy
ż
ż
szona
szona
za sk
za sk
ł
ł
adowanie odpad
adowanie odpad
ó
ó
w na sk
w na sk
ł
ł
adowisku
adowisku
Opłata = S • W • M • D
gdzie:
Op – wysokość należnej opłaty podwyższonej,
S – jednostkowa stawka za umieszczenie odpadu na składowisku
(zł/tonę),
W – współczynnik podwyższający wysokość opłaty, zależny od formy
składowania i magazynowania odpadów,
M – masa odpadu umieszczonego na składowisku w danym
dniu/dobie (wyrażona w tonach),
D – ilość dób składowania odpadu bez zezwolenia,
Przykład
W I kwartale 2003 roku na składowisko odpadów przyjęto 100 ton
niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych, składowisko
nie posiada zatwierdzonej instrukcji eksploatacji składowiska,
stawka za składowanie na składowisku 1 tony odpadu wynosi 14,42zł,
współczynnik za składowanie odpadów bez uzyskania decyzji
zatwierdzającej instrukcję eksploatacji składowiska wynosi 0,05,
odpady zostały umieszczone na składowisku 01.01.2003 r., czyli
składowane były bez zezwolenia 90 dni.
Opłata, jaką należy w tym przypadku wnieść na rachunek Urzędu
Marszałkowskiego będzie wynosiła:
Opłata = 14.42 zł/tonę x 0.05 x 100 ton x 90 dni = 6 489 zł
12
Ustalanie op
Ustalanie op
ł
ł
at za odpady uwodnione
at za odpady uwodnione
Dla określonych rodzajów odpadów, które charakteryzują się dużym
uwodnieniem, przewidziana jest możliwość odliczenia zawartej w nich wody.
Odpady, dla których można zastosować odliczenie ilości wody, oznaczone są w
rozporządzeniu (określającym wysokości stawek opłat za korzystanie ze
środowiska) indeksem 1).
W przypadku ustalania opłat za korzystanie za składowanie odpadów
uwodnionych, obowiązuje zasada ustalenia stopnia ich uwodnienia za pomocą
wzoru:
Q = (100 – W) • 0,01 • n • q
w którym:
Q – jednostkowa stawka opłaty za umieszczenie odpadu na składowisku
zawierającego wodę w zł/Mg
W – zawartość wody w odpadzie w %
n – współczynnik, którego wartość zależy od zawartości wody w odpadzie
(podany w rozporządzeniu określającym wysokość jednostkowych stawek opłat
za składowanie odpadów)
q – jednostkowa stawka opłaty określona w rozporządzeniu
OP
OP
Ł
Ł
ATA PRODUKTOWA
ATA PRODUKTOWA
Podmioty niewywiązujące się z obowiązku prowadzenia odzysku i recyklingu lub
uzyskujące poziom mniejszy niż wymagany na dany rok kalendarzowy, obowiązane są do
wnoszenia opłaty produktowej oraz sporządzenia i przesłania do urzędu
marszałkowskiego sprawozdania z wyliczoną opłatą.
Schemat naliczania opłaty produktowej:
N = W • (P – O) : 100 •S
gdzie:
N – wysokość należnej opłaty produktowej,
W- ilość w sztukach lub masa w kilogramach opakowań lub produktów wprowadzonych w
drodze sprzedaży lub importu w roku sprawozdawczym,
P – poziom odzysku (recyklingu) wyrażony w % według rozporządzenia Rady Ministrów z
dnia 30 czerwca 2001 r. w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów
opakowaniowych i poużytkowych (Dz.U. Nr 69, poz. 719),
O – osiągnięta wielkość odzysku (recyklingu) odpadów opakowaniowych lub
poużytkowych wyrażona w %,
S – stawka jednostkowa opłaty produktowej w zł za sztukę lub w zł za kg. określona w
rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 11 września 2001 r. w sprawie stawek opłat
produktowych (Dz.U. Nr 116, poz 1235).
13
Zadanie 1
Zakład odprowadza do rzeki wody chłodnicze o temperaturze 36
st. C odrębnym kolektorem. W okresie II kwartału 2006r. ich ilość
wyniosła 30 000 m3. Nalicz opłatę
Zadanie 2
Na terenie zakładu przemysłowego znajduje się 15000 m²
powierzchni zanieczyszczonych o trwałej nawierzchni, z której
kanalizacją deszczową odprowadzane są wody opadowe do
rzeki. W tym wyszczególniono 10000 m2 terenów przemysłowych
i 5000 m2 powierzchni dróg i parkingów. Podmiot posiada
pozwolenie wodnoprawne na odprowadzenie wód opadowych.
Nalicz opłatę
Zadanie 3
W I kwartale 2009 roku na składowisko odpadów przyjęto 425 ton
niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych, składowisko
nie posiada zatwierdzonej instrukcji eksploatacji składowiska.
Odpady zostały umieszczone na składowisku 01.01.2009 r.
Nalicz opłatę za składowanie odpadów.