1

  

Imię i nazwisko (e‐mail): 

 Rok:  
Grupa: 
 
Zespół: 
 

Data wykonania: 
 

LABORATORIUM METROLOGII 

Ćw. 17: Pomiary wielkości nieelektrycznych I 

Ocena: 
 

Podpis prowadzącego: 

Uwagi: 

 

Wstęp 

Celem ćwiczenia jest poznanie podstawowych metod pomiaru  masy oraz temperatury. Pomiar 

masy  zostanie  wykonany  z  wykorzystaniem  przetwornika  tensometrycznego.  Temperatura  będzie 
mierzona  z  wykorzystaniem  dwóch  typów  czujników:  termorezystora  oraz  termopary.  Każdy  punkt 
sprawozdania  należy  wykonać  starannie.  Szczególną  uwagę  należy  zwrócić  na  opracowanie 
wniosków,  które  powinny  być  sformułowane  na  podstawie  zdobytej  wiedzy  wstępnej  oraz 
przeprowadzonych pomiarów. Wnioskiem nie jest opis wykonanych na zajęciach pomiarów!  

Podstawą wykonania sprawozdania jest instrukcja do ćwiczenia, którą można pobrać ze strony 

Katedry Metrologii AGH: 

http://www.kmet.agh.edu.pl

  ‐> dydaktyka ‐> Materiały dla studentów. 

Program ćwiczenia: 

1. Przygotowanie stanowiska pomiarowego  
2. Waga z czujnikiem tensometrycznym 

• Kalibracja wagi 
• Ważenie 

3. Pomiar temperatury przy pomocy termorezystora 
4. Wykorzystanie multimetru do pomiaru temperatury 
5. Pomiar temperatury termoparą 
6. Pomiar różnicy temperatur 

 
 
 
 
 

 

 

Wydział:  

EAIiE 

1. Przy

Należy p

2A. Ka

a) S

 

b) t

c)

a

 

 

 

 

 

 

ygotowan

przygotować 

libracja w

Schemat poł

tabela 

przykładowe
arkusza wag

ie stanow

stanowisko 

wagi tenso

łączeń mostk

U

zaś

e obliczenia (

a.xls) 

wiska pom

do pomiarów

ometryczn

ka tensomet

(należy posłu

iarowego

w, zgodnie z 

nej  

 

rycznego wa

 

T

1

T

2

użyć się wzor

o 

instrukcją d

agi 

T

4

T

3

rami z instru

o ćwiczenia.

U

wy

V

 

kcji oraz pod

 

dać wynik ob

2

bliczeń z 

 

3

 

 

 

 

 

 

 

 

d) wnioski 

Na czym polega kalibracja wagi tensometrycznej? Dlaczego w rozważanym przypadku 
uzasadnione jest założenie o kalibracji „dwupunktowej”? Jakie czynniki mają wpływ na 
niepewność kalibracji? 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

e) Wykaz przyrządów 

 

 

2B. Po

 

a) T

b)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

miar mas

Tabela  

Przykładowe

y przy uży

e obliczenia d

yciu wagi 

dla masy M1

tensomet

1 

trycznej 

4

 

5

c) Wnioski 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

d) Wykaz przyrządów 

 

 

 

 

 

 

6

3. Pomiar temperatury przy pomocy termorezystora 

 

a) Cel ćwiczenia, krótka charakterystyka użytego termorezystora oraz opis planowanych  

pomiarów 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

b) Tabela 

 

Czujnik PT100 

R

2WR 

 [Ω] 

T

2WR  

[°C]

 

R

4WR 

 [Ω] 

T

4WR  

[°C] 

U(T

4WR

)

  

[°C] 

termos 

 

 

 

 

 

zlewka/łaźnia 

 

 

 

 

 

 

 

7

c) Wzory i przykładowe obliczenia 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

8

d) Wnioski 

W jaki sposób wykonuje się pomiary temperatury termorezystorem? Co tak naprawdę mierzy 
taki  czujnik  i  jak  wpływa  to  na  wiarygodność  pomiaru?  Dlaczego  porównano  pomiar 
rezystancji  metodą  dwu‐  i  czteroprzewodową?  Dlaczego  uzasadnione  jest  liczenie 
niepewności pomiaru wyłącznie dla metody czteroprzewodowej? 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

e) Wykaz przyrządów i użytych elementów 

 

 

 

9

4. Wykorzystanie multimetru do pomiaru temperatury (punkt opcjonalny – 
zapytać prowadzącego) 

 

a) Cel bieżącego punktu ćwiczenia. Opis zastosowania multimetru do automatycznego pomiaru 

temperatury.  

 

 

 

 

 

 

b) Tabela 

 

Czujnik Pt100 

Różnice temperatur 

T

p 

[°C] 

R

p

 [Ω] 

T

t 

[°C] 

ΔT=T

t

‐T

p 

[°C] 

termos 

 

 

 

 

zlewka/łaźnia 

 

 

 

 

 

c) Wzory i obliczenia 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10

 

 

 

 

 

 

 

d) Wnioski 

Jakie  są  wady  i  zalety  zastosowania  multimetru  z  liniową  aproksymacja  charakterystyki 
statycznej  czujnika?  Dlaczego  otrzymane  wyniki  T

p

  i  T

t

  się  różnią?  Który  jest  bardziej 

wiarygodny? 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

e) Wykaz przyrządów i użytych elementów  

 

 

11

5. Pomiar temperatury termoparą 

 

a) Cel bieżącego punktu ćwiczenia 

 

 

 

 

 

b) Schemat 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

c) Tabela 

 

 

Termos  

Łaźnia wodna 

Temperatura spoiny 

odniesienia (

pomiar  miernikiem 

wzorcowym HI98501

):  

T

1 

[°C] 

 

 

Siła termoelektryczna: 

E [mV] 

 
 

Wyznaczona temperatura 

spoiny pomiarowej:  

T

2 

[°C] 

 

 

Niepewność pomiaru 

temperatury:  

U(T

2

) [°C]

 

 

 

 

12

d) Wzory i obliczenia 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

e) Wnioski 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

13

6. Pomiar różnicy temperatur termoparą 

 

a) Schemat 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

b) Tabela  

 

 

Zlewka z wodą 

Łaźnia wodna 

 

 

Spoina odniesienia 

mierzy T

1

 

Spoina pomiarowa 

mierzy T

2

 

Temp. odniesienia 

(HI98501): 

T

0 

[°C] 

T

01

= 

T

02

= 

Zmierzona siła  

termoelektryczna:  

E [mV] 

 

Różnica Temperatur  

wyznaczona z siły  

termoelektrycznej:  

ΔT

E

=f(T

1

‐T

2

)

 

[°C]   

Różnica temperatur  

wyznaczona z pomiarów 

miernikiem wzorcowym 

(HI98501): 

ΔT

0

=T

01

‐T

02 

[°C]

 

 

Błąd bezwzględny pomiaru 

różnicy temperatury: 

ΔT= ΔT

0

‐ΔT

E 

[°C] 

 

 

 

 

14

c) Wzory i obliczenia 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

d) Wnioski 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

e) Wykaz przyrządów i użytych elementów