Sylla Chaves
Rapida Kurso
de
Esperanto
Sonbendo kun 20 Kantoj por
Komencantoj kaj Kursfinintoj
Enhavo
1
Kio Estas Esperanto?
4
1.1
La Unuaj Tri Numeroj . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4
2
La Alfabeto
4
2.1
Dudek Ok Literoj . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4
2.2
Literoj kun ˆ
Capelo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4
3
Ne Perdu vian Tempon
5
3.1
Horoj, Tagoj, Semajnoj kaj Sezonoj
. . . . . . . . . . . . . . . .
5
3.2
Ne Perdu vian Tempon
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5
4
Strata Interparolo
5
4.1
Bonan Tagon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5
5
Familia Interparolo
6
5.1
Familio Estas ˆ
Cio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6
6
Ne Malesperu!
6
6.1
La Respondo Estas en via Koro . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6
6.2
Lernu Esperanton! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6
7
Vidindaj Belaˆ
oj
7
7.1
Floro kaj Papilio . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7
8
Kio Estas ˆ
Ci Tio?
7
8.1
Kanto de l’ Kamparano . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7
9
Vi Rapide Lernis
8
9.1
Kanto de l’ Maristo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8
10 Esperanta Vortfarado
9
10.1 Kanto de l’ Adia˘
uo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9
11 Aldonaj Kantoj
9
11.1 Pli ol Mil Steloj . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9
11.2 Mi Laboras en Fervojo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9
11.3 Kanto de l’ Fiˆ
sistino . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10
11.4 Tri Virinoj
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10
11.5 Ama Kristnasko
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
11
11.6 Estu Paco . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
11
11.7 Maring´
a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
12
11.8 Sur la Montaro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
12
11.9 Nokte ˆ
ce l’ Maro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
13
11.10Saluton, Suno!
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
14
2
1. En tiu ˆ
ci sonbendo vi trovos la tutan Esperantan tekston de nia RAPIDA
KURSO, kies ˆ
cefa celo estas rapide prepari legantojn en Esperanto. Tiu
kurso estas 6-hora, kaj ˆ
generale unutaga a˘
u dutaga. La benda flanko A
prezentiˆ
gas en la kurso kun gramatikaj klarigoj kaj aliaj lerniloj. La flanko
B enhavas aldonajn kantojn por posta a˘
udado.
2. ˆ
CI TIU SONBENDO ANKA ˘
U TA ˘
UGAS KIEL ALDONAˆ
JO POR LERN-
ANTOJ A ˘
U LERNINTOJ DE IU AJN KURSO, la˘
u iu ajn metodo (rekta
a˘
u nerekta) kaj ie ajn en la mondo, ˆ
car:
(a) ˆ
GI ESTAS NUR EN ESPERANTO (kaj portugallingvanoj, kiuj de-
ziros, povas akiri anka˘
u la lernolibron — kiu enhavas tradukojn, vor-
tareton ktp);
(b) LA KANTOJ ESTAS SIMPLAJ, sed altnivelaj kaj profesie surben-
digitaj; ili estis elprenitaj kaj adaptitaj el la monda muzika juvelaro:
LA PALOMA, O SOLE MIO ktp.
3. Bona sekvo por tiu ˆ
ci kolekto estas Bendo 22 (VARIA BUKEDO) kun
20 pliaj kantoj, ta˘
ugaj por perfektiˆ
go en la kompreno de nia lingvo; iliaj
tekstoj estas pli ellaboritaj kaj pli longaj (sed anka˘
u en simpla stilo) kaj
ilia vortprovizo estas riˆ
ca kaj varia (sed nepre uzinda).
3
1
Kio Estas Esperanto?
ESPERANTO estas la solvo por la grava problemo de la tutmonda komu-
nikado. Tiu lingvo estas tre bela, tre klara, simila al la itala, en kiu oni kantas
kun granda plezuro. Sed Esperanto estas multe pli simpla, multe pli regula.
Krome, Esperanto apartenas al neniu popolo. Sekve, oni povas diri, ke nia mi-
rinda lingvo apartenas egale al la tuta mondo. Mi tutkore dankas vin, doktoro
Zamenhof.
1.1
La Unuaj Tri Numeroj
La unuaj tri numeroj
estas unu, du kaj tri.
En TRI estas tri literoj:
T kaj R kaj I.
2
La Alfabeto
2.1
Dudek Ok Literoj
En Esperanto estas dudek ok literoj: A, B, C, ˆ
C, D, E, F, G, ˆ
G, H, ˆ
H, I, J,
ˆ
J, K, L, M, N, O, P, R S, ˆ
S, T, U, ˘
U, V, Z.
A, E, O – kantanta, belege, popolo. I, J – alia, jaro. U, ˘
U – unua, fra˘
ulo.
C, S, Z – beleco, sesa, sezono. ˆ
S, ˆ
C, T – ˆ
si, ˆ
cio, tio. ˆ
J, ˆ
G, D – aˆo, aˆ
go, diri. H,
ˆ
H – havi, horo, h
ˆoro. G, R – relegi, por. L, M, N – mil, dum, sen. LH, NH, KV
– malhela, enhavo, kvin.
2.2
Literoj kun ˆ
Capelo
Se litero kun ˆ
capelo
estas la litero “ ˆ
C”,
kiam mankas la ˆ
capelo
ˆ
gi fariˆ
gas “C”
Se litero kun ˆ
capelo
estas la litero “ ˆ
G”
kiam mankas la ˆ
capelo
ˆ
gi fariˆ
gas “G”.
La ˆ
capelo en “ˆ
gentila”
“ˆa˘
udo”, “h
ˆoro”, “ˆ
cu” kaj “ˆ
si”
estas vere tre facila
por mi kaj por vi.
Se litero kun ˆ
capelo
estas la litero “ˆ
J”,
kiam mankas la ˆ
capelo
ˆ
gi fariˆ
gas “J”.
Se litero kun ˆ
capelo
estas la litero “ˆ
S”,
kiam mankas la ˆ
capelo
ˆ
gi fariˆ
gas “S”.
4
La ˆ
capelo en “ˆ
gentila”
“ˆa˘
udo”, “h
ˆoro”, “ˆ
cu” kaj “ˆ
si”
estas vere tre facila
por mi kaj por vi.
3
Ne Perdu vian Tempon
3.1
Horoj, Tagoj, Semajnoj kaj Sezonoj
Unu, du, tri, kvar, kvin, ses, sep, ok, na˘
u, dek, dek unu, dek du. Dudek,
tridek, kvardek, kvindek, sesdek, sepdek, okdek, na˘
udek.
En unu semajno estas sep tagoj, en unu tago estas dudek kvar horoj, kaj en
unu horo estas sesdek minutoj.
Hiera˘
u estis bela tago, hodia˘
u estas bela tago, kaj morga˘
u estos bela tago.
En la jaro estas kvar sezonoj. Printempo estas la plej bela. Dum printempo,
birdoj ˆ
goje kantas, kaj la unua amo venas al la koro de multaj fra˘
uloj kaj
fra˘
ulinoj.
3.2
Ne Perdu vian Tempon
Nun estas la hor’
por studo kaj labor’
Esperanton
lernu ˆ
ciuj kun fervor’
Ne perdu vian tempon,
ˆ
car la horoj flugas for!
dufoje
4
Strata Interparolo
— Bonan tagon, kara instruisto. Kiel vi fartas?
— Bone, dankon. Kaj vi kaj via familio?
— Anta˘
u du tagoj, mia filo malbone fartis, sed nun pliboniˆ
gis.
— ˆ
Cu vi havas filon?
— Jes. Mi nun havas filon kaj filinon.
— ˆ
Cu? Kaj kiuj estas iliaj aˆ
goj?
— Li estas kvinjara, kaj ˆ
si estas trijara.
— Belege! Anta˘
u sep jaroj vi estis juna fra˘
ulo, kaj nun vi jam havas
grandan familion. Belege!
— Permesu, ˆ
car mi bezonas iri nun. Mia familio atendas min. ˆ
Gis
revido.
— ˆ
Gis revido, mia kara lernanto.
4.1
Bonan Tagon
Bonan tagon! Bonan tagon
mi deziras al vi!
Havu bonan tagon!
Havu bonan tagon
vi kaj la famili’ !
5
Nun sidiˆ
gu! Nun sidiˆ
gu,
mia kara fra˘
ulin’ !
Diru nun belsone:
ˆ
Cu vi fartas bone?
Belulin’, kisu min!
ˆ
Gis revido! ˆ
Gis revido,
mia kara fra˘
ulin’ !
ˆ
Gis alia fojo!
Estos granda ˆ
gojo
vidi vin, kisi vin!
5
Familia Interparolo
— Patrino amata, kion vi legas?
— Mi legas jam legitan libron. Hodia˘
u mi volis relegi ˆ
gin.
— Kaj tiu alia libro?
— ˆ
Gi estas legota. Mi legos anka˘
u ˆ
gin.
5.1
Familio Estas ˆ
Cio
Mi rememoras mian tempon
de printempo
apud patro kaj patrin’.
Por infanoj familio
estas ˆ
cio. . .
sed ne ˆ
ciuj havas ˆ
gin.
dufoje
La familio estas bela
don’ ˆ
ciela!
En la preˆ
goj petu ni,
ke por infanoj de la mondo,
en estonto,
ne plu manku famili’ !
dufoje
6
Ne Malesperu!
6.1
La Respondo Estas en via Koro
— De kie ni venas? Kaj kien ni iras?
Foje, en lernejo, junulo faris tiun gravan demandon al sia instruisto, kaj la
maljunulo respondis:
— Ne malesperu, sed ne atendu respondon de aliulo. Kiam vi havos mian
aˆ
gon, vi komprenos, ke la respondo estas en via koro.
6.2
Lernu Esperanton!
Vi lernu, amiko mia,
la lingvon de la estonto!
6
Kun lingvo internacia
pli bona estos la mondo!
A˘
uskultu ˆ
ci tiun kanton!
Amiko, a˘
uskultu min!
Se vi lernos Esperanton,
la mondo komprenos vin!
7
Vidindaj Belaˆ
oj
Belegaj birdetoj, kun nekredebla beleco, kantante flugadis apud mi. Kia
belaˆo! Ne eblas diri, kio estas pli bela, ˆ
cu iliaj kantoj, ˆ
cu iliaj rapidaj flugiloj.
Vidante tion, oni komprenas, ke nia mondo havis tre bonan Kreinton.
7.1
Floro kaj Papilio
Tiu strato havas domon kaj ˆ
gardenon,
kie loˆ
gas la plej bonodora flor’.
Tiu flor’ en mian koron metis ˆ
cenon,
kaj ne plu mi sukcesos flugi for.
Kvankam vi bone flugas, papilio,
mi ne lasos, ke vi reflugu for
ˆ
car mi vidis vin kaj amis vin pro tio,
ke vi estas por mi fluganta flor’.
8
Kio Estas ˆ
Ci Tio?
— Amiko, ˆ
cu vi jam bone legas kaj skribas en Esperanto?
— Mi bone legas, sed ankora˘
u malbone skribas kaj parolas.
— ˆ
Cu vi komprenas min?
— Jes.
— Do mi faros kelkajn demandojn. . .
— . . . kaj mi respondos en Esperanto.
— Bone. Diru: kio estas ˆ
ci tio?
— Tio estas libro.
— Kia libro?
— Lernolibro. Malgranda, sed tre grava por mi.
— Kial?
— ˆ
Car per ˆ
gi mi lernos Esperanton.
8.1
Kanto de l’ Kamparano
Tritika plantejo kovriˆ
gis per or’
por ni!
La radoj kantadas en sia labor’
por ni!
Pro l’ senlaca laboro de la kamparan’
ne mankos butero, fromaˆ
go kaj pan’
por li kaj mi kaj vi!
7
De fruktoj diversaj pleniˆ
gas arbar’
por ni!
Bovinoj dikiˆ
gas de jaro al jar’
por ni!
Diras nia pejzaˆ
go el oro kaj blu’:
— Ne estos malsato en mondo, ne plu!
ne plu! ne plu! ne plu!
9
Vi Rapide Lernis
— Kaj kio estas Esperanto?
— ˆ
Gi estas la internacia lingvo.
— Kreita de kiu?
— De doktoro Zamenhof.
— Kiam?
— En la jaro 1887 (mil okcent okdek sep).
— Kaj kial tiu lingvo nomiˆ
gas Esperanto?
— ˆ
Car doktoro Zamenhof nomis ˆ
gin “la internacia lingvo de doktoro
Esperanto” (tio estas: tiu, kiu esperas). Kaj tiu tuta nomo nun
fariˆ
gis simple ESPERANTO.
— Kiom da esperantistoj estas en la mondo?
— Unu miliono. Eble pli.
— Parolu nun pri vi. Kie vi loˆ
gas?
— En la numero 43 (kvardek tri) de ˆ
ci tiu strato.
— Kaj kiu estas via aˆ
go?
— Mi estas 20-jara (dudekjara).
— Mi vidas, ke vi rapide lernis.
— Jes, ˆ
car Esperanto estas tre simpla lingvo. Nacian lingvon mi ne
lernus rapide.
9.1
Kanto de l’ Maristo
En hor’, kiam mian ˆ
sipon alvokas mar’
kaj estas la adia˘
uo de l’ maristar’,
ni du, plenaj de doloro, rekisas nin
dum plor’ fontas el l’ okuloj de l’ amatin’.
— Ne ploru, karin’ ! Ne ploru, ˆ
car mi revenos
kaj en edziˆ
ga festo Dio nin benos,
a˘
u, se min prenos fine la mar’ maldanka
flugos al viaj manoj kolombo blanka.
Estos mia anim’,
ˆ
Car la mar’ ˆ
gin ne prenos.
kaj mi certe revenos, karino,
kun mia am’ sen fino. . .
8
10
Esperanta Vortfarado
10.1
Kanto de l’ Adia˘
uo
Post fruktodona kunlabor’
nun disiˆ
gas nia voj’,
kaj nia adia˘
ua hor’
estas plena de malˆ
goj’.
Do nun mi adia˘
uas vin
Kun multe da dolor’,
sed plej profunde kaj sen fin’
restos vi en mia kor’.
Kun via man’ en mia man’
preˆ
gas mi, ke la ˆ
ciel’
direktu nin, samidean’,
en la voj’ al nia cel’.
Do nun mi adia˘
uas vin. . .
Kun multe da dolor’,
sed plej profunde kaj sen fin’
restos vi en mia kor’.
11
Aldonaj Kantoj
11.1
Pli ol Mil Steloj
Unu, du, tri steloj oraj
Suda Kruco havas kvin. . .
El la vastaj spacoj foraj
milion’ rigardas nin.
Kiel ˆ
safojn de l’ ˆ
cielo,
paˆ
stas ilin plena lun’.
Gaje brilas ˆ
ciu stelo
ˆ
gis alveno de la sun’.
Pace promenadas ili. . .
pli ol dek, a˘
u cent, a˘
u mil
ˆ
ciunokte venas brili
en ˆ
cielo de Brazil’.
11.2
Mi Laboras en Fervojo
Mi laboras en fervojo,
en moderna trajn’,
kaj rapide kaj kun ˆ
gojo
mi vojaˆ
gas ien ajn.
Vidas mi a˘
utomobilojn
en pluraj vojoj de l’ kampar’;
en aer’, aviadilojn;
ˆ
sipojn, en la mar’.
9
El mia fervoj’, el mia fervoj’,
mi salutas vin kun granda ˆ
goj’.
El mia fervoj’, el mia fervoj’,
mi salutas vin kun ˆ
goj’.
Mi vojaˆ
gas multe tra l’ kampar’.
Mi vojaˆ
gas anka˘
u ˆ
ce l’ mar’.
Kaj pejzaˆ
gojn vidas mi kun klar’,
el la supro de l’ montar’.
11.3
Kanto de l’ Fiˆ
sistino
Sub korbo fiˆ
splena
en fruo matena
a˘
udiˆ
gas la kanto
de la fiˆ
sistin’. . .
Sonas tra la nebuloj
kaj la stratanguloj:
Fiˆ
sadon ˆ
si amis,
kaj ja ne malsamis
la vivoj de ˆ
siaj
patrin’ kaj avin’. . .
Sonis tra la nebuloj
kaj la stratanguloj:
ˆ
Si tamen malfortis,
malsanis kaj mortis,
kaj ˆ
sia fantomo
anstata˘
uas ˆ
sin. . .
Sonas tra la nebuloj
kaj la stratanguloj:
Refreno:
“Freˆ
san fiˆ
son aˆ
cetu!
Mi ˆus kaptis ˆ
gin!
Aˆ
cetu, fra˘
ulin’ !
Mi ˆus kaptis ˆ
gin!
Freˆ
san fiˆ
son aˆ
cetu!
Mi ˆus kaptis ˆ
gin!”
11.4
Tri Virinoj
La beleco de Maria
rapide konkeris min:
proporcia kaj gracia
kiel rusa dancistin’.
Maria, bela Maria,
vi apartenas al mia kor’.
Viaj vangoj estas ruˆ
gaj, karin’,
kun la ruˆ
go de a˘
uror’.
10
ˆ
Carma estis Margareta.
ˆ
Si anka˘
u konkeris min:
eleganta kaj koketa,
kun la ˆ
carmo de francin’.
Koketa, vi, Margareta,
en viaj lipoj estas miel’.
Havas vi okulojn bluajn, karin’,
kun la bluo de ˆ
ciel’.
Tamen fine venis Rita,
en nokto de karnaval’
kaj mi estis konkerita
en la fino de la bal’.
Vi, ritma kaj varma Rita,
virin’, naskita kun ˆ
carmoj mil,
via ha˘
uto estas bruna, karin’,
kiel noktoj de Brazil’.
11.5
Ama Kristnasko
“Naskiˆ
gis Jesuo!” — diras la ˆ
cielo
per voˆ
co de anˆ
gelo
sendita de Di’.
Portis Jesuo al ˆ
ci tiu tero
de krimo kaj kolero,
milito kaj sufero,
la lumon de espero. . .
savon por ni.
Li savon alportis al la tuta mondo,
kaj sunos la estonto
se ni sekvos Lin.
Diris Jesuo, ke ni devas ami.
Nur amo estas grava,
nur amo estas prava,
nur amo estas sava. . .
ˆ
Gi savos nin!
11.6
Estu Paco
Mi petegas al vi,
mastroj de l’ tuta homaro,
ke, en tero kaj maro,
estu paco!
Kaj ne plu estu hezito!
Ne plu estu milito!
Estu paco tra l’ tuta
tersurfaco!
La homoj fariˆ
gos fratoj,
kaj la soldatoj,
11
por monda bon’,
forˆetante la fusilojn,
forˆ
gos plugilojn
el la kanon’.
11.7
Maring´
a
Estis mirinde, kiel gajis ˆ
ciu fil’
de Pombal’ — malgranda urbo
en la nordo de Brazil’,
sed, pro sekeco, preska˘
u ˆ
ciuj migris for,
kaj nur restis tiu akvo,
kiun homoj nomas plor’.
Refreno:
Maring´
a, Maring´
a!
Ekde via foriro
nure restis resopiro,
via manko kaj malˆ
goj’.
Maring´
a, Maring´
a!
La vivo estas fuˆ
so
ekde kiam mia buˆ
so
kisis vin je lasta foj’.
Maring´
a, Maring´
a!
Vi ne restu longe for,
ˆ
car, kontra˘
ue, mia kor’
senespere mortos ja.
Dum formigrado, Maring´
a, la mestizin’,
estis plej priparolata
ˆ
car beda˘
ur’ atingis ˆ
sin;
ˆ
car longe da˘
uris pri mestizo la memor’:
li ja restis en Pombalo,
tamen anka˘
u en la kor’.
(Refreno)
11.8
Sur la Montaro
Estas plena de am’
nia bela naturo,
dum ni promenas jam
gaje tra l’ aerpuro,
kaj dum ora sunradi’
plivarmigas nian koron
kaj sennuban kampan foron
kun plezur’ vidas ni.
La supro de l’ monto
kovrita de neˆ
go
en la horizonto
ˆ
sajnas kap’ de reˆ
go. . .
12
kaj en gaja h
ˆor’
sur nia montar’
rekte el la kor’
kantas ni kun klar’.
Sub lazura ˆ
ciel’
kaj ˆ
gis la malproksimo
ekzistas granda bel’
por plezur’ de l’ animo;
kaj en fluo de river’
ˆ
ce la bosko de l’ vilaˆ
go
kaj en tuta la pejzaˆ
go
estas am’ kaj esper’.
La supro de l’ monto
kovrita de neˆ
go
en la horizonto
ˆ
sajnas kap’ de reˆ
go. . .
kaj en gaja h
ˆor’
sur nia montar’
rekte el la kor’
kantas ni kun klar’.
11.9
Nokte ˆ
ce l’ Maro
Sole kaj ˆ
cagrene,
kun mia malˆ
goj’,
iras mi promene
la˘
u la sabla voj’,
kaj, en la trankvilo
de la nokta hor’ ,
glitas luna brilo
sur la mara for’.
Ridas kvin anˆ
geloj
en Suda Stelar’,
dum aliaj steloj
falas al la mar’,
kaj, el la silento
de l’ ˆ
ciel’ sen fin’,
kompatema vento
venas kisi min.
Malgra˘
u la bonvolo
de l’ tuta ˆ
ciel’,
restas mia solo
plena de malhel’,
ˆ
car en mia koro
sangas granda tru’
kun la rememoro,
ke ni estis du.
13
11.10
Saluton, Suno!
Bonan matenon,
mia kara suno,
glorega reˆ
go
de la blu’ ˆ
ciela!
Post pluva grizo
kaj post nokta bruno,
via apero estas ˆ
ciam bela!
Estas du sunoj
kun lum’ sen fin’
en la rigardo
de l’ amatin’
kaj ili varmigas vintron
en mia kor’ kaj revivigas min.
14