9. Wybór metod wyceny przedsiębiorstw 

 
Wybór metod wyceny przedsiębiorstwa jest zależny od: 
 



 

stanu majątku i kondycji finansowej przedsiębiorstwa, 



 

wartości prognozowanych przepływów pieniężnych,  



 

pozycji przedsiębiorstwa na rynku (udział w rynku, pozycja marketingowa (jakość i no-
woczesność produktów), reputacja, faza życia, kwalifikacje kadry zarządzającej, zagro-
żenie przez konkurencję, 



 

poziomu ryzyka wiązanego z danym przedsiębiorstwem (uzależnionego od stabilności 
sytuacji gospodarczej, fazy cyklu koniunkturalnego, inflacji, regulacji prawnych, czynni-
ków politycznych). 

 
Tabela 9.1. Zastosowanie metod wyceny przedsiębiorstw. 

 
Metoda 

Zastosowanie 

Wartości księgowej 

Przekształcenia  własnościowe  (gdy  zadłużenie 
firmy jest duże), cele ubezpieczeniowe 

Likwidacyjna 

Przedsiębiorstwa  nierentowne,  wyznaczenie  mini-
malnego  poziomu  ceny  w  przypadku  transakcji 
kupna-

sprzedaży  przedsiębiorstwa,  w  przypadku 

dużej niestabilności sytuacji gospodarczej 

Odtworzeniowa 

Zmiana  właściciela,  wyznaczenie  minimalnego 
poziomu  ceny  w  przypadku  transakcji  kupna-
sprzedaży  przedsiębiorstwa,  w  przypadku  dużej 
niestabilności sytuacji gospodarczej 

Metody dochodowe 

Przekształcenia  własnościowe,  stabilna  sytuacja 
gospodarcza 

Metody mieszane 

Wycena  przedsiębiorstw  nierentownych  lub  o  ren-
tow

ności  trwale  poniżej  granicy  efektywności,  re-

strukturyzacja, podstawa  wymiaru po

datków i opłat 

skarbowych 

Z zyskiem dodatkowym 

Prywatyzacja,  wycena  udziałów  w  spółce,  wycena 
przedsiębiorstw  na  potrzeby  ustalenia  wymiaru 
podatków, wycena przedsiębiorstw nierentownych 

Mnożnikowa (przez porównania rynkowe)  Wycena  firm  usługowych  (konsultingowych,  adwo-

kackich,  medycznych  itp.),  do  wstępnego  przybli-
żenia wartości, stosowana przez banki dla określe-
nia wartości zastawu 

Z opóźnieniem czasowym 

Przejęcie firmy,  zmiana  właściciela  przy  jednocze-
snym  zatrzymaniu  poprzedniego  właściciela  w  za-
rządzie 

 

Źródło: opracowanie własne na podstawie: R. Borowiecki (red.), Wycena nieruchomości i 
przedsiębiorstw, tom 2: Metody wyceny przedsiębiorstw i przykłady ich zastosowania, TWI-
GGER, Warszawa 1997 oraz St. Zabłocka, Jak wycenić przedsiębiorstwo, ODDK, Gdańsk 
1997. 
 
 

 
 

 

Metody wyceny przedsiębiorstw nierentownych 

 
W przypadku wyboru metod wyceny do  wyceny przedsiębiorstw nierentownych należy przede 
wszyst

kim określić: 

1. 

Jak długo przedsiębiorstwo jest nierentowne. 

2. 

Jakie są perspektywy odzyskania rentowności. 

3. 

Jakie  będą  dalsze  losy  przedsiębiorstwa,  tzn.  czy  przedsiębiorstwo  będzie  działać  dalej 
samodzielnie czy też zostanie przejęte przez inne przedsiębiorstwo, lub zostanie zlikwido-
wane. 

 
Jeżeli utrata rentowności jest przejściowa i dotyczy wyłącznie bieżącego okresu, możliwe jest 
zastosowanie dowolnych metod wyceny.  
 
Jeżeli przedsiębiorstwo jest nierentowne od dłuższego okresu, nie jest możliwe ustalenie przy-
szłych zysków w oparciu o trendy z lat ubiegłych. Jeżeli w przedsiębiorstwie nie jest realizowany 
skuteczny  program  naprawczy,  to  upadnie  ono  albo  zostanie  zlikwidowane  przez  jego  dotych-
czasowych właścicieli. W takim przypadku przedsiębiorstwo należy wycenić metodą likwidacyj-
ną.  Możliwe  jest  również  przejęcie  przez inne  przedsiębiorstwo,  w  takiej  sytuacji możliwe  jest 
zastosowanie  przez  podmiot  przejmujący metody  likwidacyjnej  (do  wiadomości  kierownictwa  i 
akcjonariuszy  przedsiębiorstwa  przejmowanego)  w  przypadku  przejęcia  w  celu  likwidacji  dla 
zysku,  bądź  którejś  z  metod  dochodowych,  jeśli  nabywca  opracował  plan  restrukturyzacji  i 
przywrócenia rentowności przejmowanego przedsiębiorstwa.  
 
Jeżeli  przedsiębiorstwo  wdraża  program  restrukturyzacji  i  rysują  się  perspektywy  przyszłych 
zysków,  wyceny  można  dokonać  stosując  którąś  z  metod  mieszanych,  majątkowo-
dochodowych,  bazując  jednak  głównie  na  wartości  majątku  przedsiębiorstwa,  ze  względu  na 
ryzyko niepowodzenia programu restrukturyzacji. 
 
Tabela 9.2. Zastosowanie metod wyceny przeds

iębiorstwa w zależności od jego sytuacji. 

 

Sytuacja przedsiębiorstwa 

Metody wyceny 

Trwała strata 

Metoda likwidacyjna 

Przejściowa strata 

Metoda  likwidacyjna,  porównań  rynkowych  lub 
metoda mieszana, w zależności od długości okre-
su występowania straty 

Ren

towność trwale poniżej granicy efektywności 

Metoda  mieszana  z  podwójną  wagą    wartości 
dochodowej 

Rentowność przejściowo poniżej granicy efektyw-
ności 

Metody  jak  w  przypadku  przedsiębiorstwa  ren-
townego 

 
 

Ustalenie wyniku końcowego wyceny 

 
Jeżeli wyniki wyceny uzyskane różnymi metodami różnią się nieznacznie (do 25%), można 
wyciągnąć średnią arytmetyczną lub ważoną: 
 

3

R

D

M

W

p







 

 
lub: 

6

3

2

R

D

M

W

p











 

 
Wp 

– wartość przedsiębiorstwa 

M 

– wartość wyceny metodą majątkową 

D 

– wartość wyceny metodą dochodową 

R 

– wartość wyceny metodą rynkową 

 

 
 

 

Jeżeli wyniki wyceny uzyskane różnymi metodami różnią się w sposób istotny (powyżej 25%), 
należy: 



 

przeanalizować adekwatność zastosowanych metod wyceny do analizowanego przy-
padku 



 

odrzucić wyniki skrajne 



 

na p

odstawie pozostałych wyników podać rekomendowany przedział wartości wyceny 

ze wska

zaniem na zalecaną wartość wyceny (np. na podstawie średniej arytmetycznej).