plik

IZOLACJE VI 2006

c i a n y

, S

t r o p y

Prężnie rozwijający się rynek bezspoinowych systemów ociepleniowych (BSO)

dysponuje bogatym asortymentem łączników. Różnorodność ich typów, nie

zawsze czytelna symbolika w oznaczeniach, a także wielość rozwiązań uwa-

runkowanych przeznaczeniem i sposobami montażu mogą stwarzać kłopoty z

optymalnym wyborem. Czym się kierować, aby mieć pewność, że są to od-

powiednie łączniki i jak je poprawnie zamontować?

Kotwienie termoizolacji

BSO na elewacjach

Jacek Sawicki

Konsultacja naukowa:

mgr inż. Marian Bober*

)

mgr inż. Tomasz Mańka**

)

mgr inż. Bartosz Rybiński***

)

bezspoinowych systemach ociepleń

stosowane są różne typy płyt izolacyj-

nych: z tworzyw piankowych (głównie z poli-

styrenu ekspandowanego – styropianu) bądź

wełny mineralnej (kamiennej/skalnej lub

szklanej). Wybór rodzaju izolacji decyduje

o sposobie jej umocowania, opartym na me-

todach: 1) klejenia, 2) kotwienia bądź 3) kle-

jenia i kotwienia. Te dwie ostatnie metody są

tematem artykułu, bo właśnie przy nich wy-

korzystywane są łączniki do mocowania izo-

lacji termicznych (określane też pochodnymi

od tej nazwy).

Dlaczego KOTWIENIE jest ważne?

Systemy termoizolacji elewacji narażo-

ne są na permanentne działanie wielu czyn-

ników dynamicznych. Są to siły osłabiają-

ce ich przyczepność i w rezultacie stwarza-

jące ryzyko odrywania się ociepleń od pod-

łoża. Najczęstszą przyczyną jest aktywność

wiatru (jego siły ssania) oraz grawitacyjne

działanie sił ścinających. Również procesy

starzenia poszczególnych elementów syste-

mów (głównie tynków elewacyjnych, siatek

wzmacniających i powłok klejowych) zna-

cząco osłabiają siły wiązania. Uszkodzenia

tynków wystawiają warstwy wewnętrzne na

destrukcyjne działanie czynników klimatycz-

nych, które w powiązaniu z reologicznymi

procesami zachodzącymi na całej powierzch-

ni elewacji przyczyniają się do wewnętrznych

pęknięć struktur kleju prowadzących do je-

go odspojeń od podłoża. Rezultatami takich

procesów są powiększające się systematycz-

nie strefy rosnących naprężeń ścinających

na ścianie i zmniejszanie stref bezpiecznie

przyklejonych, które zmuszone są przejmo-

wać progresywne obciążenia grawitacyjne.

Kotwienie zabezpiecza elewację przed ta-

kim ryzykiem.

Drugim powodem, dla którego warto sto-

sować tę metodę, jest niwelacja skutków błę-

dów i niedopatrzeń technologicznych, które

mogą również osłabiać siły wiązania syste-

mów ociepleniowych z podłożem. Najczęst-

sze błędy dotyczą: złego przygotowania pod-

łoża, niewłaściwego przygotowania i nakła-

dania mas klejowych, nieprzestrzegania re-

żimów technologicznych niezbędnych do uzy-

skania pełnego utwardzenia warstwy kleju,

prowadzenia prac przy niesprzyjających wa-

runkach cieplno-wilgotnościowych (nieprze-

strzeganie zalecanych temperatur otoczenia,

prowadzenie prac podczas deszczu, przy sil-

nych wiatrach lub mocnym nasłonecznieniu),

wreszcie pozostawianiu niedokończonych

prac na bliżej nieokreślone dłuższe okresy

(zwłaszcza zimą).

Warunki MOCOWANIA izolacji

Podłoża ścienne do robót termoizolacyj-

nych przygotowuje się zgodnie z określonym

opisem technicznym do projektu oraz infor-

macjami opartymi o instrukcję systemodaw-

cy. Dobrą przyczepność płyt do podłoża wa-

runkuje staranne jego przygotowanie. Mu-

si być ono wyrównane, wolne od zabrudzeń,

pyłu, słabo związanych z podłożem powłok

malarskich i tynków oraz osadów substan-

cji o charakterze antyadhezyjnym (np. sma-

ry, tłuszcze, smoły i bitumy), zagruntowane,

a ponadto mieć wymaganą nośność i zapew-

niać odpowiednią wytrzymałość powierzch-

niową. A zatem nie można wykonywać ocie-

plenia ścian w przypadkach destrukcyjnych

zmian podłoża, zwłaszcza przy zmursze-

niach jej wierzchnich warstw. Oceny jako-

ści podłoża ściany dokonuje się w porozu-

mieniu z projektantem ocieplenia. W przy-

padkach braku wiedzy o stopniu wytrzyma-

łości podłoża powinno się je sprawdzać, wy-

korzystując odpowiednie przyrządy badaw-

cze. Jeśli ich nie ma, należy wykonać próby

przyczepności

Płyty z tworzyw piankowych (styropian)

Zakłada się, że przed montażem płyty zo-

stały zgodnie z wymaganiami technicznymi

wysezonowane oraz że w warunkach budowy

zapewniono im odpowiednie magazynowanie

(bez narażania na uszkodzenia mechanicz-

ne, działanie promieni UV i wilgoci). Zwykle

ich mocowanie na powierzchni ściany prze-

prowadza się, stosując metody klejenia. Po-

prawnie przyklejone płyty (zdaniem produ-

centów) powinny „trzymać się” podłoża bez

obaw o ich odspojenie nawet do wysokości

20 m nad poziomem terenu (kondygnacja V

piętra). Atutem takich płyt jest lekkość – ni-

skie wartości ich gęstości pozornej (naj-

częściej 13,5–15 kg/m

)

, ale warto zwró-

cić uwagę, że łączny ciężar systemu docieple-

niowego w rzeczywistości jest wyższy.

)

Koelner

)

EJOT

***

)

KLIMAS Wkręt-Met

Według zaleceń ITB próbki materiału izolacyjnego o wymiarach 100×100 mm w różnych miejscach elewacji

nakleja się zgodnie z zaleceniami materiałem wiążącym rozprowadzonym na całej powierzchni próbki na
grubość 10 mm, dociska do podłoża, a po 3 dniach sprawdza przyczepność poprzez próbę ręcznego odrywania
przyklejonej próbki. Przyjmuje się, że podłoże ma wystarczającą wytrzymałość, jeśli podczas próby odrywania
materiał izolacyjny ulegnie rozerwaniu. W przypadku oderwania całej próbki z klejem i warstwą fakturową
elewację oczyszcza się ze słabo wiążącej warstwy, a jej podłoże gruntuje. Ponowny negatywny wynik próby
nakazuje rozważenie innych technik poprawienia (wzmocnienia) przyczepności ściany.

Dla płyt ze styropianu najważniejszym i wymaganym normowo parametrem są naprężenia ściskające przy

10% odkształceniu względnym. Dla płyt fasadowych wynoszą one min. 70 kPa. Według tablicy 1 normy PN-B
20132:2005 aby uzyskać takie wartości naprężeń (w zależności od stosowanej przez producenta technologii
produkcji), gęstość pozorna płyt EPS 70 powinna wynosić od 13,5 do 15 kg/m

, dla EPS 100 – 18–20 kg/m

;

a EPS 200 – 27–30 kg/m

Fot. 1. Korpus łącznika tworzywowego

Zdjęcie: EJOT

IZOLACJE VI 2006

c i a n y

, S

t r o p y

Paradoksalnie ta lekkość jest też wadą, gdyż

pokrycia takie są mniej wytrzymałe na siły

ssania wiatru. Reasumując, kotwienie zwięk-

sza bezpieczeństwo przylegania płyt do pod-

łoża.

Płyty z wełny mineralnej

Do ociepleń stosowane są zarówno trady-

cyjne płyty z wełny mineralnej szklanej albo

kamiennej/skalnej (o włóknach o nieuporząd-

kowanej strukturze), jak i uszlachetnione ich

odmiany, tzw. płyty lamelowe (z włóknami

o uporządkowanej strukturze). Ich stosowa-

nie uwarunkowane jest posiadaniem odpo-

wiednich aprobat technicznych. Oba rodzaje

mocowane są do podłoża metodami kotwie-

nia oraz kotwienia i klejenia. Płyty tradycyj-

ne – niezależnie od klejenia – obligatoryjnie

wymagają kotwienia. Ich wartości gęstości

pozornej są znacznie wyższe niż dla tworzyw

piankowych (najczęściej 100–150 kg/m

Płyty lamelowe są nieco lżejsze i mogą być

klejone do podłoża warunkowo bez kotwie-

nia z ograniczeniem wysokości budynku (jeśli

nie przekracza 20 m, a wytrzymałość podło-

ża ściennego na rozrywanie jest nie niższa

niż 0,08 MPa), o ile taki sposób dopuszczo-

ny jest w aprobacie technicznej.

KIEDY kotwić?

Kotwienie bez klejenia prowadzi się na bie-

żąco, mocując płyty do podłoża. Jego grubość

nie powinna być mniejsza niż 70 mm. Kotwie-

nie płyt (z tworzyw piankowych i wełny mine-

ralnej) wykonuje się nie wcześniej niż po 24

godz. od ich przyklejenia do podłoża. Sposób

ten praktykowany jest z uwagi na właściwości

kleju, który powinien trwale wiązać całą po-

wierzchnię płyty z podłożem. Kotwienie tuż po

przyklejeniu jest niewskazane z uwagi na ry-

zyko występowania naprężeń mogących osła-

biać przyczepność klejonej płaszczyzny pły-

ty do podłoża, co spowodowane jest przez si-

ły docisku kotew.

Zasady doboru ILOŚCI łączników

Rodzaj łączników, ich liczbę i rozmiesz-

czenie na podstawie obliczonych nośności

musi określać projekt techniczny lub wybra-

ny system ocieplenia na podstawie przewidy-

wanych obciążeń obliczeniowych w taki spo-

sób, aby siła obliczeniowa przypadająca na

jeden łącznik nie przekraczała nośności obli-

czeniowej podanej dla łącznika w aprobacie

technicznej; dla płyt przyklejanych nie powin-

na być mniejsza niż 4 sztuki na 1 m

(zaleca-

ne 4–6 sztuk), a dla mocowanych bez kleju –

nie mniej niż 8. Ich długość powinna zacho-

wać wielkość głębokości osadzenia (dla pod-

łoża z betonu i cegły pełnej wynosiła co naj-

mniej 50 mm

, a dla podłoża z betonu ko-

mórkowego i cegły dziurawki – od 80

do 90 mm)

. Liczebność łaczników

odpowiednio zwiększa się dla stre-

fy brzegowej elewacji min. o 20%,

a max o 50% (jej szerokość umow-

nie określana jest względem 1/8 sze-

rokości węższego boku budynku i po-

winna zawierać się w przedziale od

1 do 2 m. Rozstaw osiowy łączników

nie powinien być mniejszy niż 12 cm,

a ich odległość od krawędzi podłoża

nie mniejsza niż 60 mm (producenci

zalecają 100 mm).

Zasady doboru DŁUGOŚCI

i ŚREDNICY łączników

Długość dobieranego łącznika po-

winna sumować kilka czynników: h

– grubość materiału izolacyjnego, H

– sumaryczna głębokość kotwienia,

– głębokość kotwienia w murze nośnym, h

– grubość warstwy ewentualnego starego tyn-

ku, h

– grubość warstwy zaprawy klejowej,

– tolerancja uwzględniająca nierówności

powierzchni podłoża, niedokładności wyko-

nania, resztki zwiercin po nawierceniu otwo-

ru (zwykle: 10–15 mm). Wylicza się ją we-

dług wzoru:

L ≥ h

+ H

+ h

gdzie: H

→ ∑ (h

+ h

Głębokość otworu wierconego określa

producent łączników w zależności od czę-

ści kotwiącej, jednakże nie powinna być ona

mniejsza od głębokości osadzenia plus dwie

średnice otworu:

max

≥ h

+ 2d

gdzie: H

max

– głębokość otworu wierconego,

– głębokość kotwienia w murze nośnym,

– średnica otworu wierconego.

Głębokość kotwienia określa jej produ-

cent w zależności od kształtu części kotwią-

cej, jednakże powinna być ona nie mniejsza

od długości części kotwiącej powiększonej

o wartość 1/2 średnicy otworu wierconego.

Nie może być jednak mniejsza od 35 mm.

Wylicza się ją według wzoru:

≥ L

+ 0,5d

gdzie: h

– głębokość kotwienia w murze no-

śnym,

– długość części roboczej kotwy,

– średnica otworu wierconego.

Długość dobieranego łacznika mu-

si uwzględniać konieczność ograniczenia

Niektórym typom łączników Europejska Aprobata

Techniczna zezwala nawet na wartości od 25 mm.

Podane wartości minimalne dotyczą obszaru,

na którym następuje pełne przyleganie kotwy do
materiału podłoża. Ze względu na ryzyko zaistnienia
powierzchniowych spękań w nawiercanym podłożu
głębokość wiercenia powinna być odpowiednio większa
(zwykle 10 mm przy średnicy otworu 8–10 mm).

Tabela. Orientacyjna ilość łączników stosowanych na 1 m

ściany w zależności od ich typu, wysokości budynku

i materiału izolacyjnego według zaleceń firmy Koelner (opr. autora)

Rodzaj łącznika

Materiał izolacyjny



– stosuje się



– nie stosuje się

Wysokość budynku [h]

styro-

pian

wełna

h < 8 m

8 m < h < 20 m

h < 20 m

Ilość łączników

(szt.)

styro-

pian

wełna styro-

pian

wełna

styro-

pian

wełna

Krótka strefa rozporu

– trzpień z tworzywa





4–5

–

6–8

–

8–10

–

Krótka strefa rozporu

– trzpień metalowy



4–5

6–8

8–10

10–12

Długa strefa rozporu

– trzpień metalowy wbijany



4–5

6–8

8–10

10–12

Długa strefa rozporu

– trzpień metalowy wkręcany



4–5

6–8

8–10

10–12

Talerzyki dociskowe

z wkrętem do drewna



4–5

6–8

–

Dodatkowy talerzyk

dociskowy Ø 140*

)





3–5

–

)

stosowany jest wraz z kołkiem do izolacji z trzpieniem stalowym

Fot. 2. Łączniki tworzywowe i tworzywowo

metalowe KI1 (po lewej: wkręcany – korpus

i trzpień tworzywowy, po prawej: wbijany

– korpus tworzywowy, trzpień metalowy)

Zdjęcie: K

oelner

IZOLACJE VI 2006

c i a n y

, S

t r o p y

głębokości jej osadzenia w murze, wynika-

jącą z możliwości przewiercenia izolowa-

nej ściany lub uszkodzenia jej po przeciw-

nej stronie (grubość muru musi być przynaj-

mniej o 2 cm, a w przypadku betonu – o min.

3–4 cm większa od głębokości wiercone-

go otworu).

Łączniki powinny być w niewielkim stop-

niu wrażliwe na nieuniknione niedokładności

średnic otworów wierconych w granicach do-

puszczalnej tolerancji, która powinna mieścić

się w przedziale od +0,05 mm do +0,45 mm.

W praktyce oznacza to, że do wiercenia otwo-

ru należy używać wiertła o średnicy łączni-

ka. Warunkiem zachowania dokładności wy-

miaru średnicy takiego otworu jest użycie od-

powiedniego narzędzia i właściwego wier-

tła, którymi dokonuje się odwiertu o kierunku

prostopadłym do powierzchni muru. Otwory

w podłożu „plastycznym” (np. cegła dziuraw-

ka, beton komórkowy) nawierca się bez uda-

ru. Napęd udarowy i wiertła widiowe stosowa-

ne są przy nawiercaniu otworów w podłożach

„twardych” (np. beton). Przy wierceniu otwo-

rów w betonie trzeba uważać, by nie uszkodzić

zbrojenia znajdującego się w pobliżu otworu.

JAK kotwić?

Liczba i rozmieszczenie łączników uza-

leżnione są od rodzaju, kształtu i wymia-

rów mocowanej płyty termoizolacyjnej. Dla

każdego przypadku ich stosowania trzeba

w projekcie uwzględnić plan rozmieszcze-

nia łączników, biorąc pod uwagę wymaga-

nia producenta materiału izolacyjnego, okre-

ślonego systemu ocieplenia oraz parame-

trów wytrzymałościowych łączników zgod-

nych z odpowiednimi aprobatami technicz-

nymi. Przykładowe ich rozmieszczenie dla

miarowych płyt ociepleniowych przedsta-

wiono na

rys. 1

W fazie przygotowawczej otwory na-

wierca się po wcześniejszym przyklejeniu

materiału izolacyjnego

z uwzględnieniem tech-

nologicznego czasu nie-

zbędnego do związania

kleju. Jeśli otwór wyko-

na się niewłaściwie, na-

leży ponownie go wy-

wiercić z zachowaniem

niezbędnej odległości od

niepoprawnie wykona-

nego otworu (nie mniej-

szej niż jego faktyczna

głębokość). Prawidło-

wo wywiercone otwory

przed zakotwieniem po-

winny zostać pozbawio-

ne zwiercin (oczyszczo-

ne z urobku).

W fazie właściwej

korpus łącznika mon-

tuje się w przygotowa-

nym otworze według

zaleceń jej producen-

ta i lekko dobija młot-

kiem. Montaż korpu-

su łącznika dozwolo-

ny jest jednorazowo.

Należy zwrócić uwagę

na właściwe dociśnię-

cie płyt izolacyjnych do

podłoża. Po jego osa-

dzeniu w korpus wpro-

wadzany jest trzpień,

który rozpiera go na całej długości, aż do

momentu, w którym główka trzpienia znaj-

dzie się w płaszczyźnie elewacji; daje to pew-

ność trwałego zakotwienia. Nie powinno

się montować jednocześnie korpusów wraz

z trzpieniami pod rygorem rozkalibrowa-

nia otworu i zniszczenia łącznika. Przyjmu-

je się, że kotwienie zostało wykonane prawi-

dłowo, jeśli łącznik tkwi nieruchomo w pod-

łożu, a w przypadku zastosowania łącznika

wkręcanego – gdy nie jest już możliwe jego

dalsze wkręcanie. Przykład montażu łączni-

ka obrazuje

rys. 2

W czym WYBIERAĆ?

Trudności z doborem łączników wynikają

z nieznajomości ich symboliki oraz przezna-

czenia. Na rynku brakuje dla nich spójnego

systemu klasyfikacyjnego. W tym względzie

funkcjonują indywidualne oznaczenia produ-

centów. Umownie można klasyfikować łącz-

niki z uwagi na:

rodzaj podłoża (do materiałów pełnych

typu beton, cegła ceramiczna pełna itp., do

materiałów szczelinowych typu cegła szcze-

linowa itp., do podłoży lekkich typu gazobe-

ton, beton porowaty itp.);



rodzaj kotwionego materiału termo-

izolacyjnego (do wełny mineralnej i tworzyw

piankowych);

długość strefy rozporu (krótka i długa

strefa rozporu);

rodzaju wykonania korpusu (metalowe,

tworzywowe) i trzpienia (metalowe, tworzy-

wowe); ich kombinacja stwarza trzeci rodzaj

łącznika – tworzywowo-metalowe;

sposoby osadzenia (wbijane i wkrę-

cane);

o specjalnych właściwościach (np. wy-

posażone w dodatkowe elementy, jak zatycz-

ki styropianowe zapobiegające powstawaniu

mostków termicznych, efektów tzw. „bie-

dronki” (przebarwień na elewacjach) itp.).

Orientacyjną klasyfikację łączników do

termoizolacji przedstawia

rys. 3

JAKI łącznik i do CZEGO?

Szczegółowe informacje o zastosowaniu

łączników zawierają opisy w kartach katalo-

gowych ich producentów. Podano tam: ozna-

czenie projektowe łączników, ich typ, śred-

nice kołnierza, wymiary trzpienia (średni-

ca ×długość), dopuszczalne grubości mo-

cowanego elementu (płyty izolacyjnej wraz



Rys. 1. Rozmieszczenie łączników na materiale

izolacyjnym w zależności od jego rodzaju

Zalecane miejsca kotwienia płyty z wełny
mineralnej

i styropianu

Przy mocowaniu płyt z wełny mineralnej

wymagana jest większa ilość łączników niż

przy płytach z tworzyw piankowych, co wynika

z istotnych różnic w obciążeniach elewacji.

Rysunek: K

oelner

Ø8

≥

≥ 25

≥

tynk zewnętrzny

masa szpachlowa wyrównująca

izolacja termiczna

klej i warstwa wyrównawcza

stary tynk

mur z cegły

pełnej

Rys. 2. Fazy montażu łącznika: a – prostopadłe do lica ściany

nawiercenie otworu, którego głębokość jest o 10 mm większa od długości

strefy roboczej łącznika, b – osadzenie korpusu w otworze, a następnie

wetknięcie do jego gniazda trzpienia; c – przybicie albo wkręcenie

trzpienia na wysokość grubości izolacji, d – prace wykończeniowe

– nakładanie warstw wyrównawczych

Rysunek: EJOT

IZOLACJE VI 2006

c i a n y

, S

t r o p y

z nachodzącymi nań pozostałymi składnika-

mi systemu ocieplenia) i inne dane.

Poniżej przedstawiono informacje, któ-

re warto znać przed wyborem rodzaju łącz-

ników.

Łączniki z krótką strefą rozporu

z trzpieniem tworzywowym lub metalowym

montowane są w podłożach pełnych typu be-

ton, cegła pełna, silikat, przy czym do mo-

cowania wełny mineralnej stosuje się łączni-

ki z trzpieniem metalowym.

Łączniki z długą strefą rozporu z trzpie-

niem metalowym wbijanym lub wkręcanym po-

lecane są przy materiałach słabszych wytrzy-



małościowo i porowatych typu pustaki cera-

miczne, gazobeton, keramzyt, cegła pełna.

Dodatkowe talerzyki dociskowe wyko-

rzystywane są do mocowania wełny lamelo-

wej w celu zwiększenia powierzchni docisku;

przy zastosowaniu do zwykłej wełny mine-

ralnej, np. w płytach, pozwalają zmniejszyć

ilość łączników na 1 m

Łączniki z tworzywa bez trzpienia

sprawdzają się w materiałach pełnych ty-

pu beton, cegła pełna, ale mają ograniczone

długości stosowania.

Talerzyki dociskowe w połączeniu

z wkrętem służą do mocowania materiałów

izolacyjnych (głównie wełny) na podłożach

takich jak drewno, płyty OSB, blacha.

Metalowe łączniki służą do mocowa-

nia materiałów izolacyjnych tylko w betonie,

oraz w miejscach, gdzie wymagane są szcze-

gólne względy odporności na ogień.

Uwagi KOŃCOWE

Podstawowym zadaniem łącznika do

mocowania izolacji termicznej jest dociś-



nięcie materiału izolacyjnego do podłoża

z taką siłą, aby wszystkie obciążenia (cię-

żaru systemu, ssania wiatru) były przeno-

szone pomiędzy materiałem izolacyjnym

a podłożem.

Możliwości doboru łączników jest wie-

le. Producenci wciąż unowocześniają swój

asortyment – poprawiają w nich np. geome-

trię powierzchni roboczych – stref rozporu

(np. frezy kontrujące, „jodełki”), wyposaża-

ją łączniki w specjalne rozwiązania likwidu-

jące ewentualne mostki termiczne itp.

Istotne w konstrukcjach łączników są wpro-

wadzane rozwiązania technologiczne, np.:

odpowiednie uformowanie strefy roz-

porowej łącznika zapewniające przenosze-

nie obciążeń na styku płaszczyzny kołnierza

kotwy z podłożem;

uzyskanie odpowiedniej sztywności za-

mocowania, w czym pomocny jest np. tale-

rzyk zapewniający przenoszenie obciążeń na

styku materiału izolacyjnego z łącznikiem.

O tej zależności bardzo często zapomina się

podczas prac wykonawczych;

optymalizowanie przyczepności tale-

rzyka do warstwy zbrojonej, co uzyskuje się

dzięki urozmaicaniu powierzchni talerzyków

(nierówne, asymetryczne kształty, ryflowa-

nie, otwory itp.);

eliminowanie mostków termicznych,

co uzyskiwane jest poprzez odpowiednie

uformowanie główki tworzywowej łącznika

bądź rozwiązanie typu „termodybel” (gdzie

w warunkach wykonawczych łącznik zagłę-

bia się w materiale izolacyjnym na głębo-

kość 20 mm i przykrywa zatyczką z mate-

riału izolacyjnego – styropianu). Eliminu-

jąc mostki termiczne na elewacjach, uni-

ka się możliwych nieestetycznych przebar-

wień określanych mianem efektu „biedron-

ki” (ciemne plamy na elewacji).

Na koniec warto raz jeszcze zaakcen-

tować bardzo istotny szczegół organiza-

cji warunków wykonawczych, który – wed-

ług polskich przepisów – obarcza odpowie-

dzialnością za dobór ilości i rozmieszcze-

nie łączników tylko i wyłącznie projektan-

ta obiektu.

LITERATURA

1. Materiały informacyjne firm: EJOT, Koelner,

Wkręt-Met, ARME/Penga, AMEX, Alsta/WH-

-Kote.

2. „Łączniki do mechanicznego mocowania izola-

cji termicznej uformowanej w płyty”, ZUAT ITB

– 15/V.07/2003.

3. „Łączniki tworzywowe do mocowania warstwy

izolacyjnej ociepleń ścian zewnętrznych”, Wy-

tyczne do Europejskich Aprobat Technicznych

ETAG nr 014 wersja – styczeń 2002 r. (seria:

Dokumenty EOTA), wyd. Ośrodek Informacji

Naukowo-Technicznej ITB.



Rys. 3. Umowna klasyfikacja łączników do termoizolacji (opr. na podstawie konsultacji autora)

Fot. 3. Łączniki tworzywowometalowe

z zabezpieczeniem przeciw mostkom termicznym

EJOT IDKT oraz TiDT (korpusy tworzywowe,

trzpienie metalowe oraz nasadki termoizolacyjne)

Zdjęcie: EJOT

Fot. 4. Łącznik tworzywowy bez trzpienia KIK1

Zdjęcie: K

oelner

Rysunek: J. Sawicki