SPRĘŻYSTE

RUCHOWE

SPOCZYNKOWE

POŁĄCZENIA

NIEROZŁĄCZNE

ROZŁĄCZNE

spójnoś-

ciowe

cierno-

kształtowe

cierne

kształtowe

kształtowe

kształtowo

-cierne

• Gazowe 
• Elektryczne 
• Termitowe 
• Laserowe 
• Wybuchowe 

Połączenia spawane 

Podział - źródła ciepła  

Spawanie laserowe 

Spawanie laserowe: 

 specyfika złącza teowego

  

• mała szerokość spoiny 

• szczelina pomiędzy poszyciem i usztywnieniem 

Spawanie laserowe: 

 Panele metalowe – różnorodność geometrii 

I-core 

V-core 

• Elektrodą otuloną (A – kwaśna, 

R- rutylowa, B- zasadowa); 

 

Spawanie elektryczne 

• W osłonie gazowej: 
 

- MIG – elektroda topliwa, gaz obojętny,  

- TIG (WIG) – elektroda nietopliwa (wolfram), 

gaz obojętny;  

• Łukiem krytym; 
 

- MAG – elektroda topliwa, 

gaz czynny (zwykle CO

2

), 

 

• Elektrożużlowe; 
 

Spawanie elektryczne 

• Plazmowe; 
 

• Dyfuzyjne. 
 

• Wiązką elektronów; 
 

Spawanie elektryczne 

Rodzaje spoin 

• Nośne:  
  - poprzeczne, 

- podłużne, 
- skośne; 
 

• Pomocnicze:  
  - szczepne, 

- napawane, 
- uszczelniające; 
 

• Czołowe; 
• Pachwinowe; 
• Brzeżne (krawędziowe, grzbietowe); 
• Otworowe, szczelinowe. 
 

Rodzaje spoin 

• Nośne:  
  - poprzeczne 

- podłużne, 
 

- skośne. 

Rodzaje spoin 

• Czołowe 
 

• Pachwinowe 

• Brzeżne (krawędziowe, grzbietowe) 

 
• Otworowe, szczelinowe 
 

Spoina 

spoina 

lico 

Strefa wpływu ciepła 

wtop  grań  rąbek 

1 - spoiwo;  
2 – wtop;  
3 – strefa wpływu ciepła;  
4 – materiał rodzimy;  
5 – lico;  
6 – grań;  
7 – brzeg spoiny;  
8 – głębokość wtopienia. 

Rodzaje spoin 

Rodzaje spoin, oznaczenia 

Rodzaje spoin, oznaczenia 

Rodzaje spoin, oznaczenia 

Rodzaje spoin, oznaczenia 

Oznaczenia  spoin, przykłady  

• I stopień 
 

• III stopień 
 

• II stopień 
 

Wycięcie i zaspawanie grani 

Spoina obrobiona, zarys 
wklęsły po obróbce 

A-E – klasa spoiny 

Kształt brzegów 

(spawanie ręczne) 

Kształt brzegów 

(spawanie łukiem krytym) 

Kształt brzegów 

(spawanie w osłonie CO

2

) 

Kształt brzegów 

(blachy różnej grubości), 

porównanie zużycia spoiwa 

Obciążenia poprzeczne 

Typy złącz spawanych 

• doczołowe 
 

• zakładkowe 
 

• doczołowe z nakładkami 
 • kątowe (narożne) 

 • teowe 

• krzyżowe 

• przylgowe 

Spoiny pachwinowe 

Spoiny pachwinowe 

Spoiny pachwinowe 

Naprężenia spawalnicze 

Kolejność spawania -przykłady 

Długie blachy 

Spoina wielowarstwowa 

Podstawy obliczeń wytrzymałościowych 

r

o

st

k

z

z

k







'

z

o 

– współczynnik wytrzymałości statycznej:  

rozciąganie z

o 

 0.75;  

zginanie, ściskanie z

o

0.8;  

ścinanie z

o 

 0.65; 

spoiny pachwinowe z

o 

 0.65; 

z – współczynnik jakości spoiny; z = 0.5÷1;  

k

r

 – dla materiału rodzimego: 

7

.

1

5

.

1

;







e

e

e

r

x

x

R

k

Podstawy obliczeń wytrzymałościowych 

z – współczynnik jakości spoiny; z = 0.5÷1;  

k

zm

 – dla materiału rodzimego: 

Obciążenia zmienne: 

zm

a

zm

k

z

z

k







'

z

a

  - współczynnik wytrzymałości zmęczeniowej  spoiny; 

2)

(zwykle

3

5

.

1

;







z

z

zm

x

x

Z

k

Obciążenia zmienne 

Wady spoin 

Metody kontroli spoin 

(nieniszczące) 

• Oględziny zewnętrzne; 
• Badania penetracyjne; 
• Badania magnetyczne; 
• Badania radiograficzne; 
• Badania ultradźwiękowe. 

Graniczne stany nośności 

e

e

r

st

x

R

s

k

s

k









s – współczynnik wytrzymałości statycznej spoiny. 

Graniczne stany nośności 

r

zm

zm

k

s

m

k





m

zm

 – współczynnik obciążeń zmiennych. 

Przykład 

Sprawdzić naprężenia w spoinie pachwinowej łączącej korbę ręczną z 
wałem. Siła ręki T = 300 N, grubość spoiny a = 4 mm, materiał St3S, 
pozostałe wymiary jak na rysunku.  









   

d

a

d

π

T

A

T

τ

t











4

2

2

2









   

  

.

.

.

 

.

 

π

MPa]

[

823

0

025

0

004

0

2

025

0

300

4

2

2















Naprężenia od siły tnącej T:  

Naprężenia od momentu skręcającego:  









a)

 

 2

+

(d

d

 

-

)

a

 

 2

+

(d

R

 

T

=  

4

4

16

























4

4

025

0

004

0

2

025

0

004

0

2

025

0

16

3

0

300

.

 - 

.

 

 + 

.

π

)

.

 

 

 + 

.

 (

 

 

.

 

 

MPa]

[

06

19

   

.





W

M

=  

  

0

s

s



Naprężenia styczne od momentu gnącego:  





W

M

x

g

g













a)

 

 2

+

(d

d

 

-

)

a

 

 2

+

(d

b

 

T

4

4

32



































4

4

025

0

004

0

2

025

0

004

0

2

025

0

32

12

0

300

.

.

 + 

.

 

π

.

.

.

MPa]

[

2

15    

.



Maksymalne naprężenia wypadkowe w punktach A i B:  

=  

  

=  

  

g

s

t

A

2

2

2



















2

2

2

2

1

06

823

5.

19.

0.

=  

  

 

MPa]

[

4

24    

.



'

 

MPa]

[

st

A

k

<  

 

24.4   

  



Naprężenia dopuszczalne na ścinanie: 
 

z

o 

= 0.65,  z = 0.8,   St3S  R

e

 = 225 MPa 

r

o

st

k

z

z

k







'

;

7

.

1

5

.

1

;







e

e

e

r

x

x

R

k

[MPa]

140

6

.

1

225 



r

k

[MPa]

73

140

8

.

0

65

.

0

'









st

k

Wskazówki konstrukcyjne  

X  X 

X  X 

X  X 

X 

X

 

Wskazówki konstrukcyjne  

X  X 

X  X 

Wskazówki konstrukcyjne  

X  X 

Wskazówki konstrukcyjne  

ZGINANIE 

Profil symetrycznie względem linii naprężeń 

X

 

X 

Wskazówki konstrukcyjne  

X 

X

 

X

 

X

 

Wskazówki konstrukcyjne  

Wskazówki konstrukcyjne  

Wskazówki konstrukcyjne  

Wskazówki konstrukcyjne  

Wskazówki konstrukcyjne