Oparzenie
(łac. combustio) – uszkodzenie skóry i w zależności od stopni oparzenia
także głębiej położonych tkanek lub narządów wskutek działania ciepła, żrących
substancji chemicznych (stałych, płynnych, gazowych), prądu elektrycznego,
promieni słonecznych – UV, promieniowania (RTG, UV i innych ekstremalnych
czynników promiennych). Przy rozległych oparzeniach
ogólnoustrojowy wstrząs może doprowadzić do zgonu.
Oparzenie
Chemiczne
Termiczne
Elektryczne
Radiacyjne
Oparzenie chemiczne
-
Spowodowane jest przez kontakt ze stężonymi kwasami,
zasadami lub pewnymi związkami organicznymi (np. fenolami), które mogą
występować nie tylko w postaci płynnej ale również stałej lub gazowej.
Oparzenie termiczne
–
spowodowane jest przez wysoką temperaturę. Powstaje
w wyniku bezpośredniego kontaktu z płomieniami, gorącymi płynami, gazami lub
gorącą powierzchnią.
Oparzenie radiacyjne
- jest wynikiem działania promieniowania np. słonecznego
lub radioaktywnego. Może objawić się bezpośrednio po napromieniowaniu lub
z opóźnieniem.
Oparzenie elektryczne
– powstaje w wyniku przepływu prądu elektrycznego
przez ciało. Źródłem prądu może być domowa lub przemysłowa instalacja
elektryczna, piorun lub nagromadzenie bardzo dużego ładunku statycznego.
I stopień – powierzchowne.
wybuch płomienia, krótkie
Przyczyna:
działanie gorącego płynu, krótki kontakt z
gorącymi ciałami stałymi, oparzenie
słoneczne.
sucha, bez pęcherzy lub z niewielkim obrzękiem.
Wygląd powierzchni:
rumień.
Kolor:
silny.
Ból:
II stopień – niepełnej grubości skóry.
bezpośredni kontakt z
Przyczyna:
płomieniem, kontakt z gorącymi
płynami i ciałami stałymi, oparzenia
chemiczne.
pęcherze.
Wygląd powierzchni:
różowo-biały, czerwono-
Kolor:
wiśniowy.
silny.
Ból:
III stopień – pełnej grubości skóry.
płomień, płonące ubranie,
Przyczyna:
kontakt z gorącymi płynami i ciałami stałymi.
sucha, twardy strup.
Wygląd powierzchni:
biały, woskowy, ciemny lub występuje
Kolor:
czarny strup.
słaby lub bezbolesność.
Ból:
IV stopień – dotyczy głębszych struktur.
długotrwały kontakt z płomieniem, oparzenie elektryczne.
Przyczyna:
jak w III stopniu,
Wygląd powierzchni:
dodatkowo mogą być widoczne
ścięgna, mięśnie, kości.
jak w III stopniu.
Kolor:
jak w III stopniu. Czasami nie
Ból:
wyróżnia się oparzeń IV stopnia
i wszystkie oparzenia tego typu zalicza
się do oparzeń III stopnia.
1.
Schłodzić poparzony fragment ciała strumieniem wody o
temp.20*C lub lodem przez 10-20 min.
2.
Podczas schładzania usunąć z miejsca poparzenia odzież
3.
Założyć jałowy opatrunek(tak, aby nie przylegał do miejsca
poparzenia)
4.
Skontaktować się z lekarzem
Dotykać poparzonego miejsca!
Odrywać przylgniętego materiału!
Smarować kremem, pianka, tłuszczem, itp.
Przekłuwać pęcherzy!
Odmrożenie
– uszkodzenie skóry, powstające w wyniku działania
na nią niskiej temperatury. Ciężkość i rozległość uszkodzenia skóry
zależą od temperatury otoczenia oraz czasu, w jakim skóra była
poddana działaniu niskiej temperatury. Wiatr i duża wilgotność
powietrza nasilają skutki
działania mrozu.
Charakteryzuje się przejściowymi zaburzeniami w krążeniu krwi w
skórze, bólem, często silnym, bladością lub sinoczerwonym
zabarwieniem skóry, obrzękiem,
pieczeniem i świądem skóry.
Sinoprzekrwiony kolor skóry, pęcherze, znaczny obrzęk,
uszkodzenie naczyń krwionośnych. Uszkodzone miejsca pozostają
bardzo wrażliwe na zimno i podczas nawet lekkiego zmarznięcia
odczuwalny jest w tym miejscu ból, swędzenie, mogą również
powstawać obrzęki.
Żółtawy lub sinoczerwony kolor skóry, pęcherze, skóra bez czucia
bólu w miejscu odmrożenia, martwica powierzchniowa skóry.
Niebieskoczarna skóra, nieodwracalne uszkodzenia dolnych
warstw skóry, które ulegają martwicy, Najbardziej odmrożone
miejsca(np.: uszy, palce nóg) mogą odpadać.
1.
Przenieść poszkodowanego do ciepłego pomieszczenia.
2.
Ogrzać odmrożony fragment ciała, zanurzając w letniej wodzie
lub nałożyć letni okład.
3.
Usunąć z miejsca odmrożenia odzież, biżuterię.
4.
Założyć jałowy opatrunek.
5.
Podać do picia ciepłe, słodkie napoje.
6.
Skontaktować się z lekarzem.
Gwałtownie rozgrzewać!
Przekłuwać pęcherzy!
Masować i nacierać czymkolwiek odmrożone okolice skóry/
części ciała!
Podawać poszkodowanemu alkoholu!
Po
ukąszeniu
przez
żmiję
uwidaczniają się dwie punkcikowate
ranki oraz bolesny i powiększający się
obrzęk z wybroczynami. W sąsiedztwie
ukąszenia powiększają się węzły
chłonne.
nudności,
wymioty,
wzmożone pragnienie,
pieczenie w jamie ustnej, gardle
i przełyku,
oddech staje się przyspieszony,
temperatura ciała obniża się,
rozwija się osłabienie, duszność, senność, majaczenie, czasami
występują drgawki,
zaburzenia oddechu mogą być przyczyną śmierci chorego.
1.
Natychmiast nałożyć opaskę uciskową ponad miejscem
ukąszenia tak, aby opaska nie hamowała odpływu krwi z żył
głębokich, a jedynie zaciskała
powierzchowne
naczynia
krwionośne i chłonne.
2.
W
przypadku
narastania
obrzęku
ponad
założoną
opaską należy założyć drugą
opaskę, gdyż przesuwanie tej
samej
opaski
nie
jest
wskazane
3.
Ranę rozciąć podłużnie do osi kończyny na głębokość ok. 1 cm
i przystąpić do odsysania rany bańką lub kieliszkiem.
4.
Nie odsysać rany ustami!!!
5.
Przez cały czas akcji ratunkowej chory powinien leżeć
w bezruchu aby zwolnić szybkość wchłaniania się jadu.
6.
Ranną kończynę unieruchomić.
7.
Chorego chronić przed wystąpieniem objawów wstrząsu.
Pszczoły pozostawiają zaczerwienioną okrągłą
rankę, w której tkwi żądło z haczykami. Żądło
należy jak najszybciej usunąć pesetą, nie
wyciskając przy tym przyczepionych do niego
pęcherzyków z jadem.
Osy
Szerszenie
Osy i szerszenie również pozostawiają zaczerwienioną,
okrągłą rankę, lecz bez żądła.
Reakcja miejscowa
Reakcja toksyczna
Reakcja anafilaktyczna
Reakcja opóźniona
Reakcje nietypowe
użądlenia mnogie
wymioty
biegunka
obrzęk miękkich tkanek
zawroty głowy
utrata przytomności
drgawki
śmierć
kompleks antygen – przeciwciało
uwolnienie histaminy
pokrzywka
świąd
suchy kaszel
skurcz głośni i oskrzeli
obrzęk płuc
wstrząs
utrata przytomności
objawy występują po ok. 15 dniach
przypomina chorobę posurowiczą
ból głowy
pogorszenie samopoczucia
uogólniony świąd
gorączka
cechy zapalenia wielostawowego
zaczerwienienie skóry,
obrzęk,
ból w miejscu użądlenia.
Encefalopatia
Zapalenie naczyń
Zapalenie nerwów
1.
Na miejsce użądlenia nałożyć okład z: dwuwęglanu sodu,
wody o odczynie kwaśnym (woda z octem, cytryną) lub
amoniaku.
2.
Przy użądleniu w obrębie głowy
nie
pozostawiać
chorego
samego,
konieczna
kontrola
lekarska.
3.
Nie
lekceważyć
użądleń
u alergików, zawsze konieczna
kontrola lekarska.
4.
Zwłaszcza latem podczas
jedzenia i picia na świeżym
powietrzu
istnieje
niebezpieczeństwo
użądlenia przez owada w
usta, gardło lub język,
ponieważ
wskutek
obrzmienia błon śluzowych
jad może w krótkim czasie
doprowadzić do obrzęku dróg oddechowych, istnieje
niebezpieczeństwo duszności lub nawet zatrzymania oddechu.
5.
Osobę użądloną w jamę ustną lub gardło należy szybko
uspokoić, ponieważ wskutek zdenerwowania zwiększa się
częstotliwość pracy serca, wzrasta ciśnienie krwi i przepływ
przez naczynia krwionośne, co jeszcze przyspiesza obrzęk dróg
oddechowych.
6.
Od zewnątrz należy chłodzić szyję zimnymi wilgotnymi
chustkami lub innymi przedmiotami.
7.
Pomocne jest ssanie lodu lub picie zimnych napojów. Przy
zatrzymaniu oddechu należy dostarczać powietrza do płuc
mimo obrzęku.
8.
W każdym wypadku zaalarmować służby ratownicze!