1
Odpowiedzi do matury 2011 z WoS-u. Poziom rozszerzony
Zad. 1
D. realizacja jednej z ról społecznych utrudnia jednostce pełnienie innej
Zad. 2
A. struktura warstwowa
B. konformizm
C. stereotyp
Zad. 3
katolicyzm, prawosławie
Zad. 4
Lichtenstein. Luksemburg, Monako, Watykan
Zad. 5
Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej – A – monarchia –
gabinetowo parlamentarny
Republika Francji – D – republika – semi prezydencki
Republika Federalna Niemiec – B – republika - kanclerski
Zad. 6.
A – 3
B – 4
C – 2
D -1
Zad. 7
2
Kasację od prawomocnego wyroku wydanego przez sąd drugiej instancji
rozpoznaje Sąd NajwyŜszy - PRAWDA
Sądy powszechne rozstrzygają sprawy z zakresu prawa administracyjnego i
cywilnego - FAŁSZ.
Trybunał Konstytucyjny orzeka o odpowiedzialności konstytucyjnej posłów i
senatorów – FAŁSZ
Zad. 8.
C. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości – Regulamin urzędowania sądów
powszechnych
Zad. 9
A. abolicja
B. pozew
C. decyzja
Zad. 10
B. uzyskania pełnoletności
Zad. 11
Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności
została przyjęta przez państwa członkowskie (A) Rady Europy w 1950 roku.
Pozwala ona obywatelom państw sygnatariuszy na składanie skarg do
Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w (B) Strasburg
Zad. 12
A. Słowenia – 2
B. Bośnia i Hercegowina – 4
C. Chorwacja – 6
3
Zad. 13
A. Kazachstan jest państwem członkowskim OBWE - PRAWDA.
B. Kuwejt jest państwem członkowskim OPEC - PRAWDA
C. Szwajcaria jest państwem członkowskim NATO – FAŁSZ
Zad. 14
C. przedstawianie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie Unii Europejskiej
projektów aktów prawnych
D. reprezentowanie Unii Europejskiej na arenie międzynarodowej, na przykład
podczas negocjowania umów
ZAD. 16
A. zasada: jednolitości władzy państwowej
B. wyjaśnienie: Aparat państwowy podporządkowany jest jednemu organowi
naczelnemu. Brak ma podziału władz i wzajemnej kontroli.
ZAD. 17.
Osoby, które deklarują, Ŝe nie będą brały udziału w procedurach
demokratycznych, w mniejszym stopniu uwaŜają, Ŝe warto było zmieniać ustrój,
niŜ te, które chcą brać w nich udział.
ZAD. 18.
A. Rozstrzygnij, które z proponowanych przez autora tekstu rozwiązań
ustrojowych nie jest akceptowane społecznie. W odpowiedzi wykorzystaj dane z
badania opinii publicznej. Autor uwaŜa, Ŝe prezydent RP być wybierany nie w
głosowaniu powszechnym, a przez Zgromadzenie Narodowe. Natomiast, według
4
badań, 89 proc. społeczeństwa uwaŜa, Ŝe prezydenta powinni wybierać wszyscy
Polacy.
B. Wymień propozycje przedstawionych przez autora tekstu zmian ustrojowych
dotyczących: 1) referendum, 2) Trybunału Konstytucyjnego. Obok kaŜdej z nich
wpisz aktualne unormowania zawarte w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
Proponowane zmiany:
1) Zmodyfikować, aby parlament mógł przekazać na drogę głosowania
powszechnego uchwalanie niektórych ustaw istotnych dla mieszkańców Polski.
2) Kandydatów do Trybunału Konstytucyjnego powinny powoływać gremia
prawnicze i naukowe.
Aktualne unormowania konstytucyjne:
1) Teraz referendum w Polsce przeprowadza się rzadko (np. referendum
akcesyjne)
2) Teraz kandydatów powołuje Sejm
ZAD. 19
A. Wypisz argumenty uŜyte przez autora tekstu, uzasadniające jego negatywną
ocenę funkcjonowania w Polsce
- legislatywy: są mechanizmy, które powodują, Ŝe w czasie prac parlamentarnych
nawet dobre projekty są psute
- administracji publicznej: urzędnik pokazuje swoją władzę w stosunku do
obywatela. Człowiek nie bardzo jest świadomy swoich uprawnień czy obowiązków,
w związku z czym musi się zdać na wiedzę urzędnika
B. Wymień, za autorem tekstu, trzy sukcesy polskiej transformacji ustrojowej.
Zbudowanie prawa wyborczego, wypełnienie podstawowych standardów
demokratycznego państwa prawnego, niezaleŜność sądów
5
ZAD. 20.
Temat 1:
Scharakteryzuj tryb wyboru i kompetencje Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej
oraz oceń jego pozycję ustrojową, odnosząc się do modeli prezydentury we
współczesnych
państwach
demokratycznych
o
systemie
prezydenckim,
parlamentarno-prezydenckim i parlamentarno-gabinetowym.
Proponowany schemat pracy:
- Ogólna charakterystyka ustroju Rzeczpospolitej Polskiej (jako systemu
parlamentarno-gabinetowego)
- Przedstawienie innych systemów, np. prezydenckiego-USA, parlamentarno-
prezydenckiego (semiprezydenckiego) - Francja
- Porównanie ze względu na zasady wyboru głowy państwa (np. w RP - wybory
powszechne, bezpośrednie, tajne, równe; w USA - wybory pośrednie, najpierw na
elektorów w kaŜdym okręgu, później Kongres Elektorów wybiera Prezydenta
- Porównanie ze względu na charakter egzekutywy (np. We Francji egzekutywa
otwarta, w USA egzekutywa zamknięta)
- Porównanie ze względu na stosunek do spraw wewnętrznych (np. W Polsce
Prezydent nie kreuje ani polityki wewnętrznej ani zagranicznej, pełni funkcje
reprezentatywne, w USA Prezydent ma bezpośredni wpływ na politykę
wewnętrzną i zewnętrzną państwa
- Ze względu na odpowiedzialność.
Uznać moŜna teŜ kaŜde inne porównanie pozycji ustrojowej prezydenta w trzech
systemach, które są zgodne z prawdą.
6
Temat 2:
Scharakteryzuj zasady demokratycznego państwa prawnego i oceń ich
funkcjonowanie w Rzeczypospolitej Polskiej.
Proponowany schemat pracy:
- Definicja demokratycznego państwa prawa,
- Wymienieni zasad suwerenności narodu i ich charakterystyka i ocena:
- zasada pluralizmu,
- zasada podziału władz,
- zasada państwa prawa,
- Zasada praworządności,
Przykład charakterystyki: Sprawowanie władzy zgodnie z ustawą zasadniczą
(konstytucją) oraz zgodnie z obowiązującym prawem.
Przykład oceny w Polsce: Czasami następuje przekroczenie kompetencji
niektórych organów, np. na szczeblu lokalnym.
- zasada przedstawicielstwa,
Przykład charakterystyki: lud nie sprawuje władzy bezpośrednio, wybiera
przedstawicieli w wolnych, tajnych i powszechnych wyborach
Przykład oceny w Polsce: W Polsce funkcjonuje bardzo dobrze, choć niekiedy
ludność domaga się większego wpływu na uchwalanie waŜniejszych ustaw, np. za
pośrednictwem referendum.
- Zasada ograniczonych rządów większości -
Przykład charakterystyki: rządy większości z zastrzeŜeniem, Ŝe Ŝadna mniejszość
nie moŜe być represjonowana.
Przykład oceny w Polsce: Aktualnie przestrzegane, choć niekiedy w
społecznościach lokalnych moŜna się spotkać z represjami psychologicznym, np.
mniejszość białoruska na terenie województwa podlaskiego.