Praca dydaktyczna z dziedmi sześcioletnimi w zakresie nauki czytania obejmuje dwa etapy:
wprowadzanie elementarnej nauki czytania i wyrabianie gotowości do nauki czytania. Umiejętności
te, nabyte na etapie kształtowania gotowości do podjęcia nauki czytania są podstawą i niezbędnym
warunkiem do podjęcia faktycznej nauki czytania.
Zadania istotne dla przygotowania do podjęcia nauki czytania to:
rozwijanie spostrzegawczości wzrokowej,
doskonalenie mowy (szczególne zwrócenie uwagi na poprawne
wymawianie poszczególnych głosek),
rozwijanie słuchu, jako niezbędnego warunku do dokonywania
prawidłowej analizy i syntezy słuchowej wyrazów o prostej
budowie fonematycznej.
Gotowość do nauki pisania
Przygotowanie do nauki pisania jest
procesem wieloetapowym. Obejmuje on cały okres przedszkolny i
rozpoczyna się już w wieku 3 lat. Rozwijanie sprawności dziecka w zakresie przygotowania do przyszłej nauki
pisania dotyczy początkowo rozwoju ruchowego i orientacji w przestrzeni. Równolegle z zabawą ruchową i
konstrukcyjną dziecko podejmuje także działalność plastyczną, która od początku służy pośrednio przygotowaniu
do nauki pisania. Za gotowość do nauki pisania odpowiedzialne są umysłowe, motoryczne i emocjonalne
właściwości dziecka 6-letniego.
Zadania wychowania przedszkolnego w zakresie przygotowania do nauki pisania obejmują:
zajęcia i zabawy ruchowe mające na celu ułatwienie dziecku poznania schematu własnego ciała i
kierunku.
stwarzanie warunków do swobodnej działalności artystyczno-konstrukcyjnej:
1.
doskonalenie sprawności manualnych w trakcie montowania, modelowania, wydzierania i
wycinania,
2.
doskonalenie swobodnych ruchów rąk, np. prowadzenie linii ciągłych łączących poszczególne
punkty,
3. przetwarzanie obrazu ruchowego na obraz graficzny i odwrotnie,
4.
odtwarzanie i odwzorowywanie różnych form, kształtów i układów w trakcie układania, lepienia i
konstruowania,
5.
wykonywanie elementów literopodobnych.
Gotowość do nauki czytania i pisania można rozpatrywać w trzech aspektach:
1.
Gotowość psychomotoryczna warunkująca opanowanie techniki czytania i pisania,
2.
Gotowość słownikowo-pojęciowa dotycząca rozpoznawania znaczenia symboli graficznych lub
dźwiękowych - warunkuje rozumienie czytanego lub pisanego tekstu,
3.
Gotowość emocjonalno-motywacyjna oznacza umiejętność krytycznego, twórczego czytania i pisania
oraz rozumienie znaczenia tych umiejętności. Polega na kształtowaniu pozytywnego stosunku do
książki, budzeniu zainteresowania słowem pisanym.
Proces przygotowania dzieci do nauki cz
ytania i pisania w przedszkolu musi mieć charakter planowy i
systematyczny, uwzględniający możliwości rozwojowe dzieci. Dlatego też działania dydaktyczno-
wychowawcze z dziećmi w wieku przedszkolnym w zakresie elementarnej nauki czytania i pisania
powinny o
bejmować:
działania dydaktyczno-wychowawcze ogólnorozwojowe:
wzbogacanie wiedzy dziecka o otaczającym świecie,
wzbogacanie słownictwa,
kształtowanie poprawnej wymowy,
kształtowanie umiejętności komunikatywnego wypowiadania się,
rozwijanie spostrzegaw
czości wzrokowej i wrażliwości słuchowej,
rozwijanie koncentracji uwagi,
rozwijanie sprawności manualnej,
1.
wzbudzania zainteresowania książką i motywacji do nauki czytania i pisania,
2.
podjęcie prób globalnego odpoznawania wyrazów,
3.
kształtowanie umiejętności analizy i syntezy wyrazów słuchowej, słuchowo- wzrokowej i
wzrokowej wyrazów,
4.
doskonalenie sprawności ręki i umiejętności odtwarzania kształtów,
5.
ćwiczenia kształtujące technikę czytania prostych wyrazów, zdań a następnie krótkich tekstów,
6.
kształtowanie umiejętności odtwarzania znaków literopodobnych,
7.
kształtowania umiejętności czytania ze zrozumieniem.
Niektóre dzieci, mimo dobrej sprawności intelektualnej, nie mogą nauczyć się czytać i pisać za pomocą
powszechnie stosowanych metod. Jeżeli u dziecka stwierdza się opóźnienie rozwojowe w zakresie funkcji
percepcyjno-
motorycznych nie wynikających z wady wzroku czy słuchu, mówimy, że ma ono specyficzne
trudności w czytaniu i pisaniu.
Dla określenia specyficznych trudności w uczeniu się czytania i pisania używa się terminu dysleksja rozwojowa.
Przyczyną dysleksji rozwojowej mogą być mikrouszkodzenia tych części kory mózgowej, które są odpowiedzialne
za rozpoznawanie słyszanych głosek, widzianych liter oraz łączenia ich w wyrazy.
Zaburzenia w rozwoju
utrudniają dzieciom nabycie umiejętności czytania i pisania w przewidywanym przez
program nauczania czasie. Dlatego też, konieczne jest podjęcie pracy stymulacyjno-wyrównawczej, w celu
niwelowania tych zaburzeń jeszcze w przedszkolu.