Dostęp do informacji publicznej

Prawo administracyjne – konwersatorium,

semestr zimowy 2015/2016

Adrian Misiejko

Podstawy ustrojowe

●

Art. 61 Konstytucji;

1. Obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności
organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje

publiczne. Prawo to obejmuje również uzyskiwanie informacji
o działalności organów samorządu gospodarczego i

zawodowego, a także innych osób oraz jednostek
organizacyjnych w zakresie, w jakim wykonują one zadania

władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub
majątkiem Skarbu Państwa.

2. Prawo do uzyskiwania informacji obejmuje dostęp do
dokumentów oraz wstęp na posiedzenia kolegialnych organów

władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów,
z możliwością rejestracji dźwięku lub obrazu.

Podstawy ustrojowe - cd.

●

Art. 61 Konstytucji;

3. Ograniczenie prawa, o którym mowa w ust. 1 i 2,

może nastąpić wyłącznie ze względu na określone

w ustawach ochronę wolności i praw innych osób i

podmiotów gospodarczych oraz ochronę porządku

publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu

gospodarczego państwa.

4. Tryb udzielania informacji, o których mowa w ust.

1 i 2, określają ustawy, a w odniesieniu do Sejmu i

Senatu ich regulaminy.

Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o

dostępnie do informacji publicznej

●

Realizuje odesłania konstytucyjne;

●

Była nowelizowana stosunkowo rzadko;

●

Zawiera w sobie normy prawa
administracyjnego trzech typów: materialne,
ustrojowe oraz procesowe, a ponadto, normy
prawa karnego i cywilnego;

●

Związana jest z implementacją prawa unijnego.

Literatura

●

Mariusz Bidziński, Marek Chmaj, Przemysław
Szustakiewicz, Ustawa o dostępie do informacji publicznej.

Komentarz, Warszawa 2015;

●

Jarosław Ruszewski, Piotr Sitniewski, Dostęp do

informacji publicznej w pytaniach i odpowiedziach,

Białystok 2013

(publikacja dostępna na

www.jawnosc.pl

);

●

Piotr Sitniewski, Dostęp do informacji publicznej. Pytania i
odpowiedzi, Lex 2014;

Podstawowe zasady

●

Domniemanie, iż każda informacja o sprawach
publicznych jest informacją publiczną;

●

Powszechność dostępu do informacji publicznej;

●

Możność dalszego rozpowszechniania (z
wyjątkami);

●

Otwarte katalogi podmiotów zobowiązanych do
udzielenia informacji, jak i informacji
podlegających udostępnieniu;

Udostępnianie informacji

●

Sposoby udostępniania:



Biuletyn Informacji Publicznej



Tryb wnioskowy



Poprzez wyłożenie/wywieszenie lub poprzez

urządzenia (np. terminalu w urzędzie)



Wstęp na posiedzenia organów i udostępnianie

materiałów dokumentujących te posiedzenia



Udostępnianie w centralnym repozytorium;

●

Zasadą jest nieodpłatność dostępu.

Biuletyn Informacji Publicznej

●

Jest obowiązkową formą udostępniania informacji
publicznej;

●

Zasadniczo każdy organ samodzielnie decyduje o jego
konstrukcji, choć ustawa nakłada obowiązek minimalnej
treści;

●

Organy mogą, w pewnym zakresie, określić zasady
ponownego wykorzystania informacji publicznej
udostępnianej w ten sposób;

●

●

●

●

●

●

●

●

●

●

●

●

●

●

Www.bip.krakow.pl

, screen wykonany dn. 8.10.2015, portal

BIP Gminy Miejskiej Kraków

Udostępnianie na wniosek

●

Może być zarówno ustny (telefoniczny), jak i pisemny.

●

Wiadomość e-mail traktowana jest jako forma pisemna,
nawet bez opatrzenia odpowiednim certyfikatem cyfrowym

– zob. wyrok NSA z dnia 16 marca 2009 r., sygn. I OSK
1277/08.

Wstęp na posiedzenie organów

●

Dotyczy posiedzeń kolegialnych organów władzy publicznej
(a więc nie wójta czy zarządu powiatu);

●

Są to np. posiedzenia rady gminy, rady powiatu,
zgromadzenie wiejskie;

●

Dopuszczalne są ograniczenia, m.in. ze względu na warunki

lokalowe; nie mogą one prowadzić do nieuzasadnionego
zapewnienia miejsca tylko wybranym podmiotom.

●

●

●

●

●

●

●

●

●

●

●

●

●

●

●

Zdjęcie Krzysztof Białoskórski, sejm.gov.pl

Centralne repozytorium informacji

publicznej

●

Znajduje się pod adresem:

www.danepubliczne.gov.pl

●

Zawiera m.in. informacje związane z

administracją rządową.

Informacja prosta i przetworzona

●

Żądanie udostępnienia informacji prostej nie wymaga
wykazania żadnego interesu, czy to faktycznego, czy też

prawnego;

●

Inaczej jest w przypadku informacji przekształconej – tutaj
ustawodawca wymaga, by jej udostępnienie było

szczególnie istotne dla interesu publicznego; jednak ciężar
udowodnienia tej okoliczności nie spoczywa jedynie na
wnioskodawcy, ale i na organie.

Informacja prosta i przetworzona

●

Nie ma definicji legalnej informacji przetworzonej;

●

NSA w wyroku z dnia 5 marca 2015 r., sygn. I OSK 865/14

wskazał jednak, iż charakter informacji przetworzonej „mogą
mieć dane publiczne, które co do zasady wymagają
dokonania stosownych analiz, obliczeń, zestawień

statystycznych, ekspertyz, połączonych z zaangażowaniem
w ich pozyskanie określonych środków osobowych i
finansowych, innych niż te wykorzystywane w bieżącej

działalności”.

Odpłatność

●

Zasadą jest, że udzielenie zarówno prostej, jak i
przetworzonej informacji publicznej jest nieodpłatne;

●

Art. 15 zezwala na pobranie kosztów związanych z
udostępnieniem informacji w związku z wybranym przez
wnioskodawcę sposobem lub koniecznością przekształcenia

informacji;

●

Niedopuszczalne jest jednak tworzenie cenników „z góry”, a
opłata musi być ekwiwalentna względem kosztów.

Postępowanie w sprawie

o udostępnienie informacji publicznej

●

W przypadku informacji udostępnianej na wniosek;

●

Termin udostępnienia przez organ: bez względnej zwłoki,

jednak nie później niż w terminie 14 dni od dnia złożenia
wniosku; w przypadku niemożności udostępnienia jej w tym
terminie, organ winien powiadomić wnioskodawcę i wskazać

przyczynę oraz termin, w jakim udostępni, nie dłuższy niż 2
miesiące.

●

Udostępnienie informacji jest czynnością materialno –

techniczną, zaś odmowa jej udostępnienia następuje w

formie decyzji;

Postępowanie – cd.

●

Jeżeli nie nastąpi udostępnienie informacji albo zostanie
wydana decyzja odmowna, można podjąć dalsze kroki.

●

W przypadku decyzji odmownej, możliwe jest odwołanie do
organu wyższego rzędu w rozumieniu KPA. Jeżeli i ta
decyzja będzie niezadowalająca, pozostaje droga

sądowoadministracyjna i skarga do Wojewódzkiego Sądu
Administracyjnego.

●

Natomiast w przypadku bezczynności organu, od razu

można wnieść skargę do WSA.

Sankcje

●

Art. 23:
„Kto, wbrew ciążącemu na nim obowiązkowi, nie
udostępnia informacji publicznej, podlega grzywnie,
karze ograniczenia wolności albo pozbawienia
wolności do roku”;

●

Właściwy do zastosowania sankcji jest sąd
powszechny, a nie administracyjny.

Ponowne wykorzystanie informacji

publicznej

●

Styk prawa administracyjnego i autorskiego;

●

Ustawa zasadniczo dopuszcza dalsze wykorzystywanie

uzyskanej informacji publicznej, np. w Internecie (zarówno
komercyjnie, jak i niekomercyjnie);

●

Przewidziano katalog podmiotów, które w pewnym zakresie

nie muszą zezwalać na ponowne wykorzystanie – np.
uczelnie;

Ponowne wykorzystanie informacji

publicznej – cd.

●

Ustawa określa, w jakim zakresie podmioty mogą ustanowić
wymogi ponownego wykorzystania – np. poprzez obowiązek

wskazania źródła czy czasu wytworzenia.

●

Z zasady jest ono nieodpłatne oraz zasadniczo nie
ogranicza ponownego udostępnienia do celów

niekomercyjnych (choć mogą być od tego wyjątki).

Informacje do przyswojenia

●

Proszę o przeczytanie ustawy do art. 24 (nie chodzi o naukę

na pamięć, lecz zdolność orientowania się w tekście);