NAUKA O PRZESTĘPSTWIE
I. STRUKTURA PRZESTĘPSTWA
uporządkowany katalog warunków, które
musi spełniad zachowanie człowieka, aby
można było uznad je za przestępstwo, a
także relacje jakie zachodzą pomiędzy tymi
warunkami
Aby dany zachowania człowieka mógł zostad
uznany za przestępstwo musi on:
1
. zostad zakwalifikowany jako czyn
2. musi byd to czyn bezprawny
3. musi byd to czyn karalny
4. musi byd to czyn karygodny
5. musi byd to czyn zawiniony
Czyn jako zachowanie człowieka
Problem odpowiedzialności karnej osób
prawnych i innych jednostek organizacyjnych
nie posiadających osobowości prawnej
Ad. 2 czyn bezprawny:
a) sprzeczny z normą sankcjonowaną:
-narusza albo naraża dobro prawne na
niebezpieczeostwo
i
- narusza wykształconą przez wiedzę i
doświadczenie regułę postępowania z dobrem
prawnym
b) nie jest popełniony w okolicznościach
wyłączających bezprawnośd
Ad. 3 czyn karalny
a) zachowanie poddane prawnokarnemu
wartościowaniu musi byd zgodne z
ustawowym wzorcem zachowania karalnego
b) nie zachodzą okoliczności wyłączające
karalnośd
Ad. 4 czyn karygodny
Art. 1 § 2 k.k.
Nie stanowi przestępstwa czyn zabroniony, którego
społeczna szkodliwośd jest znikoma.
Art. 115 § 2 k.k.
Przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu sąd
bierze pod uwagę rodzaj i charakter naruszonego dobra,
rozmiary wyrządzonej lub grożącej szkody, sposób i
okoliczności popełnienia czynu, wagę naruszonych przez
sprawcę obowiązków, jak również postad zamiaru,
motywację sprawcy, rodzaj naruszonych reguł ostrożności
i stopieo ich naruszenia.
Ad. 5 czyn zawiniony
art. 1 § 3 k.k.
Nie popełnia przestępstwa sprawca czynu
zabronionego, jeżeli nie można mu przypisad
winy w czasie czynu.
II. ZNAMIONA CZYNU
ZABRONIONEGO
elementy (składniki) wzorca karalnego
zachowania jakim jest typ czynu zabronionego,
a więc cechy, które musi posiadad zachowanie,
aby byd zgodnym z typem czynu zabronionego
1. Strukturalna analiza znamion
typu czynu zabronionego
1. Znamiona obligatoryjne typu czynu zabronionego:
a) określenie podmiotu, który może byd sprawcą czynu zabronionego,
b) określenie czynności wykonawczej albo skutku przestępnego,
c) strona podmiotowa
d) wskazanie dobra prawnego będącego przedmiotem ochrony
e) reguły postępowania dobrem
D, E - znamiona konstytutywne dla samego naruszenia normy sankcjonowanej, które
nie muszą byd wprost ujęte w przepisie ustawy karnej
Ad. A) ) określenie podmiotu, który może byd sprawcą czynu zabronionego
- Przestępstwo powszechne
- Przestępstwo indywidualne
Art. 2. k.k.
Odpowiedzialności karnej za przestępstwo skutkowe popełnione przez zaniechanie
podlega ten tylko, na kim ciążył prawny, szczególny obowiązek zapobiegnięcia
skutkowi.
Ad. C) kryterium stosunku psychicznego sprawcy do czynu
• przestępstwo umyślne
• przestępstwo nieumyślne
• przestępstwo umyślno-nieumyślne
• przestępstwo nieumyślno-nieumyślne
Art. 9 k.k.
§ 1. Czyn zabroniony popełniony jest umyślnie, jeżeli sprawca ma zamiar jego
popełnienia, to jest chce go popełnid albo przewidując możliwośd jego popełnienia,
na to się godzi.
§ 2. Czyn zabroniony popełniony jest nieumyślnie, jeżeli sprawca nie mając zamiaru
jego popełnienia, popełnia go jednak na skutek niezachowania ostrożności
wymaganej w danych okolicznościach, mimo że możliwośd popełnienia tego czynu
przewidywał albo mógł przewidzied.
§ 3. Sprawca ponosi surowszą odpowiedzialnośd, którą ustawa uzależnia od
określonego następstwa czynu zabronionego, jeżeli następstwo to przewidywał
albo mógł przewidzied.
2. Znamiona fakultatywne typu czynu zabronionego:
a) określenie przedmiotu czynności wykonawczej,
b) okoliczności modalizujące czyn,
c) określenie sposobu dokonania czynu, szczególny motyw