Katarzyna Szafranowska
"Taktyki Nauki do Egzaminów"
Taktyki Informacji Zwrotnej
Gdy nacieszysz się faktem, że już po egzaminie, gdy ucichną pierwsze emocje i zbudzisz się
po imprezie lub innego rodzaju świętowaniu, wiedz, że to czas na najważniejszy krok
w Twoim rozwoju.
Cokolwiek się stało na egzaminie, są dwa wyjścia. Osiągnąłeś swój cel i odniosłeś sukces,
albo tym razem się nie udało i możesz określać to mianem “porażki”.
W obydwu przypadkach czas na podsumowanie i wyciągnięcie informacji zwrotnych.
To jeden z najważniejszych kroków w drodze do większego celu jakim jest Twój coraz
szybszy rozwój.
Od razu wyjaśniam, że nie istnieje nic takiego jak porażka. To tylko krok na Twojej drodze,
o którym wiesz, że nie zbliża Cię do celu i następnym razem będziesz działał inaczej.
Bez upadków i potknięć rozwój byłby niemożliwy.
Paradoksalnie im więcej odnosisz porażek, tym szybciej się uczysz. Dlatego do nieudanych
egzaminów podchodź ze spokojem, mając świadomość, że uczysz się i masz prawo
popełniać błędy.
Narzędzie, które chcę Ci przedstawić dzisiaj to doskonała taktyka motywowania siebie,
szczególnie, jeśli poniosłeś porażkę.
Feedback, inaczej informacja zwrotna to technika wywodząca się z NLP,
wykorzystywana w komunikacji z sobą i innymi.
Feedback to technika pokazująca, jakie jest sprzężenie zwrotne między Twoim
nastawieniem, a szybkością przetwarzania informacji przez Twój mózg.
Copywright 2007
S Y N E R G I A
Katarzyna Szafranowska
"Taktyki Nauki do Egzaminów"
Zazwyczaj w przypadku sukcesu i porażki mamy do czynienia z podejściem ogólnym
lub szczegółowym. Będę je tutaj nazywać feedbackiem ogólnym i szczegółowym.
W sytuacji feedbacku ogólnego dajesz sobie bardzo ogólne komunikaty dotyczące swojej
sytuacji i tego, co się wydarzyło. Pojawiają się generalizacje typu: “zawsze”, “nigdy”,
“wszyscy”, “każdy” itd. Np. "Zawsze coś wykombinuję" albo "nigdy nie rozumiałem
matematyki". Miewasz takie ogólne myśli?
Sytuacja egzaminów wywołuje silne emocje i uogólniasz je na wszystkie podobne zdarzenia
w przeszłości. W sytuacji ogólnej charakterystyczne jest to, że ocena dotyczy osoby,
nie zdarzenia. Wywołuje emocje i uruchamia przekonania na własny temat.
Feedback ogólny może wzmacniać przekonania, ale dotyczy to zarówno tych
wzmacniających, jak i osłabiających. Jedyne wnioski jakie możesz wyciągnąć z ogólnego
feedbacku to: "jestem świetny" albo "jestem kiepski". Ten stan pozwala Ci zostawić Twoje
sukcesy poza Twoją kontrolą, ponieważ nie uświadamiasz sobie co konkretnie
doprowadziło Cię do określonego rezultatu.
Feedback szczegółowy zmusza do dokładnego przyjrzenia się zaistniałej sytuacji. Oceniana
jest tylko i wyłącznie sytuacja i Twoje zachowanie, nie Ty jako osoba. To pozwala
zdystansować się i wyciszyć emocje. Bierzesz pod uwagę tylko tę konkretną sytuację,
bez porównywania do przeszłości.
Ze spokojem, wiedząc, że osoba to nie to samo, co jej zachowanie, możesz spojrzeć
chłodnym okiem na sytuację i zastanowić się, co dokładnie się udało, a co Ci nie wyszło.
Feedback szczegółowy pozwala na wyciąganie wniosków na przyszłość i dzięki temu
stymuluje Twój rozwój. Jeśli wiesz, co konkretnie się nie udało to następnym razem
zmienisz to i odniesiesz sukces.
Teraz kilka słów o poszczególnych pozycjach w feedbacku. Szczegółowy opis każdej z nich
znajdziesz na mapach.
Copywright 2007
S Y N E R G I A
Katarzyna Szafranowska
"Taktyki Nauki do Egzaminów"
Istnieją cztery pozycje, w których dajemy sobie informacje zwrotne:
1. sytuacje sukcesu - feedback ogólny pozytywny i feedback szczegółowy pozytywny,
2. sytuacja porażki - feedback ogólny negatywny i feedback szczegółowy negatywny.
Na pewno znasz stan feedbacku ogólnego negatywnego. Większość ludzi po poniesieniu
najmniejszej nawet porażki jest w tym stanie. To stan tzw. doła. Jesteś zły na siebie,
że się nie udało. Czujesz się źle, w głowie słyszysz głos, który cały czas Cię krytykuje.
Emocje są silne i dopiero po jakimś czasie dochodzisz do siebie. Mimo, że chcesz jeszcze
raz się z tym zmierzyć, jesteś osłabiony. Wyszły na wierzch wszystkie Twoje przekonania
negatywne na temat siebie i znalazły potwierdzenie w porażce.
Mówisz sobie: "Ja zawsze tak mam!", "Wszystko idzie źle", "Nie nadaję się na ten
kierunek", itd. Czyli wszystko idzie źle, a Ty jesteś do kitu.
Jak myślisz, czy uczysz się czegoś, będąc w tym stanie? Czy sprawiasz, że następnym razem
będzie lepiej?
NIE. Nie uczysz się i nie wyciągasz żadnych wniosków na przyszłość, dlatego ten stan jest
najgorszy z perspektywy nauki i rozwoju.
Jeśli nie zdałeś jednego egzaminu i jesteś w tym stanie przygotowując się do następnego,
to efektywność przetwarzania informacji przez mózg gwałtownie spada. Emocje wyłączają
koncentrację, motywacja leci na łeb na szyję, a negatywne nastawienie już
przygotowuje grunt pod kolejne porażki.
Rozwiązanie: Jak najszybciej przejdź do stanu feedbacku szczegółowego negatywnego.
W stanie feedbacku szczegółowego negatywnego, szukasz informacji, które elementy
swojego zachowania i myślenia możesz poprawić, aby następnym razem trafić prosto
do celu. Niby nic się nie zmienia w odniesieniu do sytuacji, w dalszym ciągu odniosłeś
"porażkę". Jednak brak tu negatywnych emocji, jesteś rozluźniony, spokojny i uczysz się
z szybkością błyskawicy, ponieważ wiesz dokładnie co zmienić następnym razem.
Copywright 2007
S Y N E R G I A
Katarzyna Szafranowska
"Taktyki Nauki do Egzaminów"
Wszystko przez to, że zmieniło się Twoje podejście. W tym stanie wiesz, że nie istnieje
nic takiego jak "porażka", jest tylko informacja zwrotna, co robić dalej, co poprawić,
aby następnym razem się udało. Wiesz, że ta sytuacja pokazuje Ci, że Twoje działania
nie przyniosły oczekiwanego rezultatu, a nie, że ten rezultat jest dla Ciebie
nie do osiągnięcia.
Przestajesz kopać siebie, bo Ty sam jesteś czymś więcej niż Twoje zachowanie. Patrząc
obiektywnie na sytuację, dystansujesz się i na chłodno oceniasz egzamin. Emocje wyciszają
się i możesz skoncentrować się na tym, co najważniejsze.
Ty sam uczysz się i możesz popełniać tyle błędów ile potrzebujesz.
Zapamiętaj! To jest najważniejsze zdanie z tego raportu.
Cała Twoja koncentracja przenosi się na zadanie i jego analizę. Koncentrujesz się
na tym jednym egzaminie, na tym konkretnym przypadku, bez odniesień do przeszłości.
Feedback szczegółowy negatywny skłania Cię do zastanowienia się:
a) co Ci się nie udało,
b) jak zmienić to, co się nie udało, aby następnym razem wszystko poszło
po Twojej myśli.
Zanim przejdziesz do analizy posunięć błędnych, przede wszystkim znajdź i doceń
wszystkie rzeczy, które Ci się udały. Nawet, jeśli były to drobnostki, zacznij od wypisania
tych rzeczy. To zmieni Twoją koncentrację i pokaże, że nie "wszystko" było źle.
Wspaniałe było na przykład to, że zdecydowałeś się zdawać, poświęciłeś czas na
przygotowania, przeczytanie tego raportu i dałeś z siebie wszystko. Poza tym umiesz X,Y, Z
i wiele więcej.
Zanim zaczniesz analizę tego, co Ci się nie udało, bądź wdzięczny za wszystkie dobre rzeczy,
które zrobiłeś. Za swoje nastawienie, myślenie, zdecydowanie, determinację, poświęcony
czas.
Copywright 2007
S Y N E R G I A
Katarzyna Szafranowska
"Taktyki Nauki do Egzaminów"
Dopiero, gdy poczujesz się lepiej widząc te wszystkie dobre rzeczy, które Ci się udały,
zacznij analizować, co poszło nie tak.
Wypisuj wszystko, co przychodzi Ci do głowy. Nie tylko wiedzę, pytania, na które nie znałeś
odpowiedzi, ale także stany, nastawienie, myślenie, umiejętności itd.
Gdy masz już tę listę zastanów się, co możesz zrobić w przyszłości, aby skorygować błędy.
Na przykład:
Co się nie udało?
Co mogę zrobić, aby to zmienić?
Byłem w kiepskim nastroju, bo kontrola
biletów wlepiłam mi mandat.
Wyjdę wcześniej, kupię bilet, zadbam o
dobry nastrój.
Byłem ostatni na liście, czekałem na
egzamin 5 godzin i słuchałem, jak znajomi
narzekają.
Poproszę Jurka o zapisanie mnie na liście,
wyjdę do parku, się zrelaksować i powtórzę
materiał.
Nie odpowiedziałem na dwa pytania,
jednego nie wiedziałem, przy drugim się
zestresowałem.
Zapewnię sobie więcej czasu na naukę przed
egzaminem lub wykorzystam nowsze
narządzia(techniki). Dokładnie powtórzę
materiał. Nauczę się relaksować.
Teraz masz już konkretne wskazówki na przyszłość i wiesz, co robić.
Trudno cokolwiek nazwać porażką, istnieje tylko informacja zwrotna.
Uczysz się i rozwijasz a Twoja motywacja rośnie.
Copywright 2007
S Y N E R G I A
Taktyka VIII.1.:
Nawet, jeśli poniosłeś porażkę, najpierw doceń to wszystko, co Ci się udało.
Wypisz i poczuj wdzięczność za wszystkie dobre decyzje.
Taktyka VIII.2.:
Przeanalizuj cały egzamin i wypisz wszystko, co było błędem. Przy każdym
punkcie dopisz, co zrobić w przyszłości inaczej, aby osiągnąć nowy rezultat
bliższy zamierzonemu celowi.
Katarzyna Szafranowska
"Taktyki Nauki do Egzaminów"
Z drugiej strony masz feedback szczegółowy pozytywny.
Część tego feedbacku już wykonałeś, ponieważ spisałeś sobie wszystko co poszło zgodnie
z planem.
Teraz czas na odpowiedź na pytanie co dokładnie sprawiło, że w danym przypadku
całościowo lub częściowo, odniosłeś sukces.
Wypisz wszystko co przychodzi Ci namyśl, kiedy zadajesz sobie pytanie, dlaczego
coś się udało. Co myślałeś, gdzie byłeś, w co wierzyłeś, co mówiłeś itd...
Gdy już skończysz, zastanów się jak możesz w przyszłości wzmocnić pozytywne elementy
Twojego sukcesu, aby osiągnąć go jeszcze łatwiej i szybciej.
Na przykład:
Co się udało?
Co mogę zrobić, aby to wzmocnić?
Byłem w dobrym nastroju, bo dobrze się
wyspałem.
Puszczę sobie przed egzaminem totalnie
odjazdową i energetyczną muzykę, aby czuć
się jak superman.
Wierzyłem, że uda mi się osiągnąć to, co
zamierzyłem.
Przygotuję się tak, że będę WIEDZIAŁ, będę
całkowicie PEWIEN, że najwyższa ocena to
jedyna opcja.
Przed egzaminem przekonałem nawet 2
kolegów, żeby zmienili nastawienie, bo
dzięki temu rozluźnią się i osiągną lepszy
wynik.
2 tygodnie przed kolejną sesją zorganizuję
szkolenie, na którym nauczę 15 osób jak
sobie radzić ze stosami książek i presją
czasu.
Jak widzisz w praktyce zawsze znajdziesz informacje zwrotne, co jeszcze możesz poprawić,
aby polepszyć rezultaty.
Copywright 2007
S Y N E R G I A
Taktyka VIII.3.:
Przeanalizuj cały egzamin i wypisz wszystko, co okazało się prawidłowe i
przyniosło sukces. Przy każdym punkcie dopisz, co zrobić w przyszłości
inaczej, aby osiągnąć nowy, jeszcze lepszy rezultat.
Katarzyna Szafranowska
"Taktyki Nauki do Egzaminów"
Zarówno sukces jak i porażka mają swoją strukturę. Oznacza to, że aby ponieść porażkę
musisz przejść przez sekwencję pewnych elementów i większość ludzi, którzy w osiągają
tzw. "porażki" przechodzi przez bardzo podobną sekwencję.
Co więcej we wszystkich dziedzinach Twojego życia w przypadku porażki, będą się
powtarzały te same elementy. One właśnie tworzą strukturę.
Aby pomóc Ci dogłębnie przeanalizować struktury odpowiedzialne za Twoje porażki
oraz sukcesy przygotowałam listę płaszczyzn na, których możesz analizować swoją sytuację.
Opiera się ona o poziomy neurolingwistyczne Roberta Diltsa (wybitnego trenera NLP)
i możesz ją wykorzystywać nie tylko przy analizie sukcesów edukacyjnych.
1. OTOCZENIE. Gdzie jesteś?
Jak wyglądało Twoje otocznie podczas nauki oraz podczas egzaminu? Jakie
elementy otoczenia poprawisz następnym razem, aby dostać lepszą ocenę końcową?
2. ZACHOWANIE. Co robisz?
Co robiłeś i jak się zachowywałeś podczas przygotowań oraz samego zdawania
egzaminu? Które zachowanie mógłbyś powtarzać częściej, a które chcesz
wyeliminować, aby osiągnąć lepsze rezultaty?
3. UMIEJĘTNOŚCI. Jak to robisz?
Na miejscu byłoby pytanie, które ćwiczenia z tego raportu przyniosły Ci największe
korzyści oraz, które wywołały Twoje wątpliwości (i jak te wątpliwości rozwiać?)
Trenowanie, których umiejętności może najszybciej i najefektywniej przyczynić się
do Twojego jeszcze większego sukcesu?
4. PRZEKONANIA I WARTOŚCI. Co sądzisz o tym co robisz? Dlaczego to
robisz?
Co sądzisz o sobie jako studencie i uczniu? Co sądzisz o swoim czytaniu, pamięci,
koncentracji i innych kompetencjach? Zmiana których przekonań (tapping) może Ci
przynieść największe korzyści?
Jaka jest Twoja motywacja do nauki i jak możesz ją wzmocnić?
Copywright 2007
S Y N E R G I A
Katarzyna Szafranowska
"Taktyki Nauki do Egzaminów"
Poniżej umieszczam schemat tabeli, którego wykorzystanie ułatwi Ci procedurę feedbacku.
Narysuj taką tabelę na kartce i odpowiedz w pustych polach na pytania do poszczególnych
poziomówj.
Feedback pozytywny
Feedback negatywny
1. Otoczenie
2. Zachowanie
3. Umiejętności
4. Przekonania
Mam dla Ciebie jeszcze jedno ćwiczenie, które pozwoli Ci dawać feedback sobie oraz innym
w sposób mistrzowski.
Możesz to ćwiczenie zrobić jednocześnie podpierając się poziomamy neurologicznymi.
W tej procedurze wykorzystasz kolejne narzędzie NLP, jakim są pozycje percepcyjne.
Tak oto wygląda dokładna procedura:
1. Przypomnij sobie sytuację, z której chcesz wyciągnąć informacje zwrotne
lub wykonaj czynność, której wykonywanie chcesz poprawić.
2. Zdysocjuj się i spójrz na siebie z pozycji obserwatora. Popatrz na siebie jako inną
osobę z rogu pokoju, pod sufitem. Zobacz siebie z perspektywy chłodnego
i niezaangażowanego obserwatora.
3. Zadaj sobie dokładnie takie pytanie "Co ON/ONA zrobił dobrze?" (tutaj możesz
przejść przez 4 poziomy) np. co on miał pozytywnego w otoczeniu?; które
zachowania były pozytywne w kontekście celu?; jakie umiejętności wykorzystał
Copywright 2007
S Y N E R G I A
Taktyka VIII.4.:
Wykorzystaj poziomy neurologiczne, aby wyciągnąć jeszcze więcej
szczegółowych wniosków.
Katarzyna Szafranowska
"Taktyki Nauki do Egzaminów"
dobrze?; co dobrego myślał o sobie i swoich możliwościach?
4. Pozostając ciągle "poza ciałem" i patrząc na siebie z odległości gwarantującej
dystans emocjonalny zadaj sobie pytanie "Co ON/ONA może zrobić lepiej
następnym razem?" (również polecam przejście przez poziomy).
5. Powróć do asocjacji, czyli jesteś sobą i widzisz w wyobraźni z własnej perspektywy.
Jesteś jakby w pierwszej osobie.
Możesz zapytać, po co ta cała procedura, po co "wychodzić z siebie" podczas feedbacku.
Czy zauważyłeś może, o ile łatwiej jest dostrzec błędy u innych ludzi niż swoje własne?
Dzięki 3 pozycji chłodnego obserwatora będziesz potrafił dostrzec zdecydowanie więcej
niż gdybyś "oceniał" siebie z własnej perspektywy.
Przez to ćwiczenie poprowadzi Cię Maciek Wieczorek, który stworzył w bonusie dla Ciebie
nagranie dźwiękowe pt. "Feedback". Przesłuchaj je dokładnie i zrób to ćwiczenie
z jakąkolwiek sytuacją, z której wyciągnąć wnioski i czegoś wartościowego się nauczyć.
Ponad tym wszystkim, o czym do tej pory przeczytałeś, ponad wszystkimi taktykami,
technikami, metodami są trzy sprawy.
Pamiętaj, że nic nigdy nie będzie doskonałe, a wszystko co robisz jest w tym danym
momencie NAJLEPSZE!
Nie ma "porażek", są tylko informacje zwrotne i im masz ich więcej, tym szybciej się
rozwijasz.
Zdarza się, że w pogoni za perfekcjonizmem chwilowo ślepniemy i tracimy z oczu to,
co jest w życiu najważniejsze. Pamiętaj o tym po szkole, po studiach, gdy zaczniesz się
rozpędzać na swojej ścieżce kariery. Wróć wtedy do pytania, co jest dla Ciebie w życiu
najważniejsze i trzymaj się tego!
Najważniejsze, abyś zawsze czuł się dobrze ze sobą, wtedy przyciągasz do swojego życia
jeszcze więcej sukcesu, radości i szybkiego rozwoju. Zatem świętuj już dziś!
Życzę Ci jak najwięcej dobrej zabawy niezależnie od tego czego będziesz się uczył, jakie
Copywright 2007
S Y N E R G I A
Katarzyna Szafranowska
"Taktyki Nauki do Egzaminów"
egzaminy przejdziesz jak burza i ile porażek czy sukcesów Cię czeka. Korzystaj ze swojego
mózgu i jego genialnego, nieograniczonego potencjału, ale przede wszystkim korzystaj z
życia i tego jak piękne możliwości masz przed sobą zawsze!
Katarzyna Szafranowska
Trener rozwoju osobistego
Dyrektor metodyczny firmy szkoleniowej SYNERGIA
Autorka książki "Sekrety Czytania"
Redaktorka
KsiazkiMocy.blogspot.com
oraz
Synergia.org.pl
(48) 0501 781 883
k.szafranowska@synergia.org.pl
P.S. A, zapomniałabym! Każdy najmniejszy sukces i porażkę ŚWIĘTUJ!!! Zrób sobie
prezent, spraw sobie przyjemność, spotkaj się z przyjaciółmi, po prostu zadbaj o siebie
i swoje samopoczucie.
P.P.S. Będę Ci bardzo wdzięczna jeśli polecisz swoim znajomym ten raport przesyłając im
link:
www.TaktykiNaSesje.synergia.org.pl
P.P.P.S. Będę Ci równie wdzięczna, gdy napiszesz mi co najbardziej w tym raporcie Ci się
podobało, jakie taktyki i metody najbardziej przypadły Ci do gustu oraz w jaki dokładnie
sposób pomogły Ci w nauce. Najważniejsze jednak moje pytanie to, jak spektakularne
efekty osiągnąłeś dzięki zastosowaniu polecanych przeze mnie technik. Ponad to mile
widziane są wszelkie inne informacje zwrotne.
k.szafranowska@synergia.org.pl
Copywright 2007
S Y N E R G I A