_________________________________________________________________________

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Lidia Mnich

Projektowanie podstawowych wyrobów futrzarskich
743[02].Z1.01

Poradnik dla ucznia

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr inż. Jolanta Figura
mgr inż. Maria Galińska



Opracowanie redakcyjne:
inż. Lidia Mnich



Konsultacja:
mgr inż. Zdzisław Feldo

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 743[02].Z1.01
„Projektowanie podstawowych wyrobów futrzarskich”, zawartego w modułowym
programie nauczania dla zawodu kuśnierz.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1.

Wprowadzenie

3

2.

Wymagania wstępne

4

3.

Cele kształcenia

5

4.

Materiał nauczania

6

4.1.

Rysunki stosowane w kuśnierstwie

6

4.1.1. Materiał nauczania

6

4.1.2. Pytania sprawdzające

10

4.1.3. Ćwiczenia

10

4.1.4. Sprawdzian postępów

12

4.2.

Proporcje sylwetki ludzkiej

13

4.2.1. Materiał nauczania

13

4.2.2. Pytania sprawdzające

19

4.2.3. Ćwiczenia

20

4.2.4. Sprawdzian postępów

22

4.3.

Zasady projektowania wyrobów futrzarskich

23

4.3.1. Materiał nauczania

23

4.3.2. Pytania sprawdzające

33

4.3.3. Ćwiczenia

33

4.3.4. Sprawdzian postępów

36

5. Sprawdzian osiągnięć

37

6. Literatura

41

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Poradnik będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy dotyczącej doboru skór

futerkowych na różnego rodzaju wyroby futrzarskie oraz zasad dotyczących projektowania
tych wyrobów.

W poradniku znajdziesz:

–

wymagania wstępne – wykaz umiejętności, jakie powinieneś mieć już ukształtowane,
abyś bez problemów mógł korzystać z poradnika,

–

cele kształcenia – wykaz umiejętności, jakie ukształtujesz podczas pracy z poradnikiem,

–

materiał nauczania – wiadomości teoretyczne niezbędne do opanowania treści jednostki
modułowej,

–

zestaw pytań, abyś mógł sprawdzić, czy już opanowałeś określone treści,

–

ć

wiczenia, które pomogą Ci zweryfikować wiadomości teoretyczne oraz ukształtować

umiejętności praktyczne,

–

sprawdzian postępów,

–

sprawdzian osiągnięć, przykładowy zestaw zadań. Zaliczenie testu potwierdzi
opanowanie materiału całej jednostki modułowej,

–

literaturę uzupełniającą.

Schemat układu jednostek modułowych

743[02].Z1

Podstawy projektowania

i modelowania

wyrobów futrzarskich

743[02].Z1.01

Projektowanie

podstawowych wyrobów

futrzarskich

743[02].Z1.02

Konstruowanie

i modelowanie form

wyrobów futrzarskich

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

−−−−

organizować stanowisko pracy do wykonywania rysunków,

−−−−

dobierać materiały i przybory do sporządzania rysunku technicznego,

−−−−

określać rodzaje pisma rysunkowego, zasady konstrukcji, wzory liter, cyfr i znaków,

−−−−

określać zasady numeracji arkuszy rysunkowych, stosowanych symboli i oznaczeń,

−−−−

dobierać odpowiednią skalę rysunku do formatu arkusza,

−−−−

stosować rodzaje i grubość linii w rysunku technicznym,

−−−−

stosować zasady wymiarowania rysunków technicznych,

−−−−

określać zasady sporządzania rysunku odręcznego,

−−−−

określać prawidłową kompozycję pracy plastycznej,

−−−−

stosować zasady ustalania proporcji przedmiotów na odległość,

−−−−

rysować ubiór i jego fragmenty w rozłożeniu,

−−−−

rysować projekt ubioru damskiego na sylwetce w ruchu,

−−−−

wyjaśniać znaczenie umiejętności rysowania postaci ludzkich w zawodach
odzieżowych,

−−−−

charakteryzować rysunki odręczne odzieżowe,

−−−−

rozróżniać barwy zasadnicze, pochodne i neutralne,

−−−−

odtwarzać kolory koła barw tęczowych i tworzyć barwy złamane,

−−−−

charakteryzować cechy barw,

−−−−

dobierać barwy skóry ze względu na odcień i nasycenie barwy,

−−−−

wyjaśniać pojęcie relatywizmu w zestawieniach barw,

−−−−

wyjaśniać wpływ barw i ich zestawień w ubiorze na wygląd człowieka,

−−−−

wyjaśniać zasady zestawiania barw w projektowanych ubiorach,

−−−−

charakteryzować przykłady ornamentów płaskich i przestrzennych,

−−−−

określać rolę dodatków i akcentów kolorystycznych w ubiorze,

−−−−

wyjaśniać zasady podziału form i ustalania proporcji elementów dekoracyjnych
w ubiorach,

−−−−

określać wpływ klimatu oraz obyczajów ludzi i wydarzeń historycznych na kształt
i kolor ubioru,

−−−−

rozpoznawać rodzaje odzieży ze skóry, charakterystyczne dla różnych okresów
historycznych,

−−−−

wykonywać rysunki techniczne z zastosowaniem specjalistycznych programów
komputerowych,

−−−−

określać wpływ budowy okrywy włosowej na jakość wyrobów futrzarskich,

−−−−

wyjaśniać cel wyprawy i uszlachetniania skór,

−−−−

charakteryzować poszczególne fazy wyprawy skór futerkowych,

−−−−

rozróżniać podstawowe rodzaje skór futerkowych wyprawionych w stanie naturalnym,

−−−−

rozróżniać podstawowe rodzaje skór futerkowych wyprawionych i uszlachetnionych,

−−−−

rozróżniać imitacje skór,

−−−−

charakteryzować materiały pomocnicze i dodatki stosowane w konfekcjonowaniu
wyrobów futrzarskich.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:

−−−−

zastosować zasady sporządzania rysunków technicznych wyrobów futrzarskich,

−−−−

odczytać dokumentację techniczną wyrobu futrzarskiego,

−−−−

wykonać rysunek techniczny wyrobu futrzarskiego,

−−−−

wyjaśnić znaczenie rysunków dokumentacji technicznej w produkcji wyrobów
futrzarskich,

−−−−

narysować schemat postaci kobiecej według kanonu ośmiu głów,

−−−−

określić proporcje sylwetki damskiej, męskiej i dziecięcej,

−−−−

narysować sylwetkę statyczną i dynamiczną,

−−−−

wykonać rysunek żurnalowy i modelowy ubioru,

−−−−

zaznaczyć na rysunku charakter i długość włosów w okrywie włosowej wyrobu
futrzarskiego,

−−−−

wykonać kopię rysunku żurnalowego z zastosowaniem różnej skali,

−−−−

określić zastosowanie złudzenia optycznego w projektowaniu wyrobów kuśnierskich,

−−−−

wyjaśnić wpływ fasonu, koloru i wzoru materiału w ubiorze na wygląd człowieka,

−−−−

scharakteryzować nietypowe sylwetki damskie i męskie,

−−−−

wyjaśnić zasady tuszowania wad figury,

−−−−

wyjaśnić znaczenie i zmienność mody,

−−−−

scharakteryzować linie mody, style i fasony w ubiorach współczesnych,
z uwzględnieniem odzieży futrzanej,

−−−−

określić przeznaczenie ubiorów,

−−−−

rozpoznać styl ubiorów przedstawionych na ilustracjach w czasopismach i żurnalach,

−−−−

odczytać informacje znajdujące się na rysunkach odzieżowych,

−−−−

wykonać projekt ubioru dopasowanego formą i kolorem do określonych potrzeb,

−−−−

wykonać projekt ubioru dla osoby o nietypowej figurze, stosując zasady kolorystyki
i złudzeń optycznych,

−−−−

wykonać projekt ubioru tuszującego określoną fragmentaryczną wadę figury,

−−−−

rozpoznać stroje ludowe głównych regionów Polski,

−−−−

rozpoznać cechy regionalne w odzieży futrzanej,

−−−−

zaprojektować współczesny ubiór futrzany inspirowany określonym stylem
historycznym lub regionalnym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

4. MATERIAŁ NAUCZANIA

4.1.

Rysunki stosowane w kuśnierstwie

4.1.1. Materiał nauczania

Moda i jej rola w projektowaniu

Ubranie towarzyszy człowiekowi od początku dziejów. Łączenie z obuwiem, okryciem

głowy i innymi dodatkami podlega ciągłym zmianom i rozwojowi form.

Odzież jest elementem ubioru. Funkcje odzieży wynikają z całokształtu procesów

społecznych i kulturowych, są związane z klimatem i warunkami geograficznymi.

Podstawowe funkcje odzieży to:

−−−−

ochrona przed szkodliwymi czynnikami atmosferycznymi;

−−−−

zaspokojenie potrzeb estetycznych człowieka, wynikających z uwarunkowań
kulturowych (hierarchia społeczna, religia, obyczajowość).

Powstawanie i funkcjonowanie odzieży we współczesnym świecie, to zespolenie
elementów plastycznych, na etapie projektowania, z fachową rywalizacją przez
konstruktora i kuśnierza.

Moda współczesna, dotycząca ubioru, to zjawisko kulturowe i społeczne. Jest ono

nośnikiem dwóch sprzecznych tendencji:

−−−−

do wyróżniania się spośród innych, podkreślania ubiorem własnego stylu,
indywidualności,

−−−−

do upodobnienia się do innych przez powielanie gotowych wzorców, modeli ubiorów
narzuconych przez projektantów.

Określenie „współczesna” dotyczy mody bliskiej nam w czasie. Nieco ogólniejsze
i z pewnością nie tożsame, jest to słowo „nowoczesna”, którą należy odnieść, podobnie jak
w sztuce, do mody XX wieku. Nowoczesność oznacza rewolucyjne przemiany, jakie
dokonały się w sposobie ubierania, kreowania wizerunku zewnętrznego kobiet, mężczyzn,
dzieci i młodzieży. Wynikiem przemian obyczajowych, rozwoju nauki techniki jest
charakterystyczne dla II połowy XX wieku zjawisko kultury masowej. Jest ono
następstwem rozpowszechniania we wszystkich krajach i na wszystkich kontynentach
licznych informacji (w tym również dotyczących mody w ubiorze) za pomocą
najnowocześniejszych środków przekazu. Masowość kultury, a więc także masowość
mody, prowadzi do niwelowania granic między państwami i obszarami różnych,
najodleglejszych nawet kultur w tym zakresie. Jednocześnie moda czerpie wzory
z odrębności kulturowych w ubiorze, z ich bogactwa form, ornamentów i barw. Synonimem
nowoczesności w modzie stał się ubiór wygodny i funkcjonalny (uwolniony od „jarzma”
modelującego sylwetkę gorsetu), wykonany z higienicznych, sprzyjających człowiekowi
materiałów. Nowoczesność w ubiorze to także umiejętność kierowania własnego
wizerunku, stylu, podkreślenia swych upodobań, urody i figury. Współczesny świat mody
to zorganizowany instytucjonalnie systemem powstawania i dystrybucji odzieży. Na jego
szczycie znajdują się domy mody, nadające kierunek modzie światowej. Informacje
o modzie są przekazywane w postaci ilustracji, rysunków żurnalowych, komentarzy
w żurnalach. śurnale kierunkowe – specjalistyczne, służą głównie projektantom, natomiast
ż

urnale popularne – użytkowe, zawierające często formy i wykroje ubiorów, są skierowane

do konkretnej grupy odbiorców.

Ubiór stanowi ważny element współczesnego życia. Jest świadectwem osobowości,

pozycji społecznej, poczucia stylu i kultury. W mnogości współczesnych ubiorów można
wybierać dowolnie, kształtować własny sposób ubierania się.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

XX i XXI wiek to okres ciągłego przeobrażenia się tendencji w modzie w kierunku
swobody i niezależności.

Rysunki ubiorów miały zawsze charakter artystyczny. Powstały one wraz z istnieniem

domów mody i żurnali. Samo wykonanie rysunku nie musiało oznaczać realizacji projektu
w formie rzemieślniczej, jednostkowej czy przemysłowej.
Niemal wszyscy znani projektanci mody są doskonałymi rysownikami. Ich rysunki
odzwierciedlają odmienność stylową, temperament, upodobania projektanta.
Rysunki artystyczne ubiorów z epok minionych i współczesne mają charakter rysunków
ż

urnalowych.

Rysunek żurnalowy (rys.1.) jest stosowny w żurnalach kierunkowych (zawierających
wskazówki dla projektantów odzieży) oraz w żurnalach użytkowych (zawierających modele
do kopiowania i wykroje). Rysunki ubiorów są w nich przedstawiane zazwyczaj na
sylwetce proporcjonalnej, w ruchu ,z zaznaczeniem istotnych detali i linii mody.

Rys. 1.

Rysunek żurnalowy według współczesnych projektantów [2, s. 18]

Szkic żurnalowy (rys. 2) jest stosowany współcześnie w różnego typu żurnalach oraz
popularnych czasopismach kobiecych. Prezentuje on ubiór na sylwetce nieproporcjonalnej
(nienaturalnie wydłużonej, wyszczuplonej itp.) w sposób niemal karykaturalny akcentuje
modną linię ubioru i sylwetkę (np. bardzo wąska talia, nienaturalnie szerokie ramiona).
Szkic żurnalowy ujawnia tendencje w modzie, sugeruje styl ubioru przez akcentowanie jego
oczywistych, charakterystycznych cech, nie prezentuje detali, jeśli nie są one nośnikiem
stylu. Może być wykonywany różnymi technikami artystycznymi lub kilkoma
jednocześnie.
Do powstania odzieży w produkcji seryjnej niezbędny jest projekt plastyczny modelu
odzieżowego. Zawiera on rysunek modelowy odzieży, opis modelu, próbki materiałów
odzieżowych i dodatków krawieckich. Dokument ten umożliwia opracowanie form
modelowych odzieży do zaprojektowanego modelu. Projekty plastyczne odzieży
opracowuje specjalista – projektant, najczęściej plastyk.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

Rys. 2. Szkic żurnalowy według współczesnych projektantów [2, s. 19]

Rysunek modelowy prezentuje wygląd modelu odzieży z przodu, z tyłu, wraz ze
wszystkimi detalami.
Może być przedstawiony:

−−−−

na sylwetce proporcjonalnej (rys. 3),

−−−−

w rozłożeniu na płasko (rys. 4),

−−−−

na manekinie,

−−−−

na wieszaku.

Wykonuje się go odręcznie, precyzyjną, linearną, ale miękką i płaską kreską.

Innym rodzajem rysunku, towarzyszącego produkcji seryjnej lub masowej, jest rysunek
techniczny. Jest on elementem dokumentacji techniczno – technologicznej. Wykonany na
podstawie modelu wzorcowego, służy kontroli poprawności wykonania wzorca. Kontroler
ustala, czy wymiary zdjęte z wzorca odzieży i zamieszczone na rysunku są zgodne z tabelą
wymiarów zamieszczoną w Polskich Normach.

Rys. 3.

Rysunek modelowy na sylwetce Rys. 4.

Rysunek modelowy w „rozłożeniu na płasko”

[2, s. 19] [1, s. 19]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Rysunek instruktażowy przedstawia sposób wykonywania fragmentu lub całości odzieży
w widokach i przekrojach za pomocą symboliki graficznej.

Rysunki techniczny i instruktażowy wykonuje się w skali zmniejszonej, naturalnej lub

zwiększającej fragment. Kreśli się je precyzyjniej, przy użyciu przyborów kreślarskich,
z zastosowaniem zasad normalizacji, na znormalizowanym formacie papieru. Przed
sporządzeniem rysunku technicznego można wykonać szkice wykonawcze (całości lub
fragmentów) wykończenia odzieży.

Rys. 5.

Rysunek instruktażowy – sposób rozrysowania skóry do wysuwania [1, s. 109]

Rysunek konstrukcyjny to wykonanie siatki konstrukcyjnej odzieży.

Rys. 6.

Rysunek konstrukcyjny odzieży [2, s. 21]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Elementy składowe dokumentacji techniczno

−−−−

technologicznej

Produkcja wszystkich przedsiębiorstw jest oparta na określonych wzorcach

i dokumentach. Dokumenty ustalają przedmiot produkcji, jej rodzaj, cechy materiału,
kolejność

wytwarzania

itp.

Zespół

wszystkich

dokumentów

informacyjnych

o technologicznym sposobie otrzymywania wyrobu nazywa się dokumentacją techniczno

-

technologiczną
Zakres i rodzaj dokumentacji zależy od wielkości zakładu produkcyjnego. Przy produkcji
jednostkowej lub małoseryjnej stosuje się dokumentację skróconą.
Na komplet takiej dokumentacji składają się:

−−−−

rysunek modelowy (lub fotografia) wyrobu,

−−−−

opis techniczny wyrobu,

−−−−

wzorniki,

−−−−

normy materiałowe.

Przy produkcji seryjnej lub wielkoseryjnej jest wymagana pełna dokumentacja techniczna.
W skład pełnej dokumentacji technicznej wchodzą:

−−−−

rysunek modelowy,

−−−−

opis wyrobu gotowego,

−−−−

wzorniki i rysunki techniczne,

−−−−

karta materiałowa wyrobu,

−−−−

rozkładka do rozkroju materiału,

−−−−

normy materiałowe,

−−−−

normy czasu pracy,

−−−−

karta technologiczna wyrobu (opis technologiczny wyrobu),

−−−−

wniosek o ustalenie ceny,

−−−−

uwagi końcowe.

4.1.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.

Jaka jest różnica między odzieżą, a ubraniem?

2.

Jakie są funkcje współczesnej odzieży?

3.

Jaka jest rola mody w projektowaniu odzieży?

4.

Jakie rodzaje rysunków stosowane są w kuśnierstwie?

5.

Jaka jest różnica między rysunkiem modelowym i żurnalowym?

6.

Do czego służy rysunek techniczny odzieży?

7.

Jaka jest rola rysunków instruktażowych przy produkcji odzieży futrzanej?

8.

Co to jest dokumentacja techniczno – technologiczna?

9.

Jakie jest znaczenie dokumentacji techniczno – technologicznej?

10.

Jakie są elementy składowe dokumentacji techniczno

– technologicznej?

4.1.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wybierz z aktualnych żurnali mody trzy rysunki przedstawiające odzież futrzaną

i wykonaj ich opis ogólny.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)

dokonać analizy wytycznych aktualnej mody w oparciu o żurnale,

2)

wybrać trzy rysunki przedstawiające odzież futrzaną,

3)

wykonać opis ogólny wyrobów,

4)

zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Wyposażenie stanowiska pracy

−−−−

poradnik ucznia,

−−−−

aktualne żurnale mody,

−−−−

zeszyt uczniowski,

−−−−

przybory do pisania,

−−−−

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 2

Wykonaj rysunek modelowy przedstawionego przez nauczyciela wyrobu futrzanego

w rozłożeniu na płasko.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

2)

wykonać rysunek modelowy przedstawionego wyrobu,

3)

zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Wyposażenie stanowiska pracy

−−−−

poradnik ucznia,

−−−−

model wyrobu kuśnierskiego,

−−−−

blok rysunkowy,

−−−−

przybory do rysowania,

−−−−

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 3

Wybierz z aktualnych żurnali mody rysunek żurnalowy wyrobu odzieżowego

futrzanego. Wykonaj projekt plastyczny wybranego modelu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

2)

wykonać rysunek modelowy wybranego wyrobu,

3)

wykonać opis ogólny modelu,

4)

dobrać próbki materiałów podstawowych i dodatków potrzebnych do wykonania
modelu,

5)

zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Wyposażenie stanowiska pracy

−−−−

poradnik ucznia,

−−−−

ż

urnale mody,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

−−−−

blok rysunkowy,

−−−−

przybory do rysowania i malowania,

−−−−

próbki materiałów podstawowych (odpad ze skór futerkowych),

−−−−

próbki dodatków krawieckich,

−−−−

klej,

−−−−

nożyczki,

−−−−

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 4

Odczytaj i zapisz w zeszycie informacje zawarte na rysunkach w dokumentacji

techniczno

−

technologicznej wyrobu kuśnierskiego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)

zapoznać się z dokumentacją wyrobu,

2)

odczytać informacje zawarte na rysunkach w dokumentacji,

3)

zapisać w zeszycie pozyskane informacje,

4)

zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Wyposażenie stanowiska pracy

−−−−

poradnik ucznia,

−−−−

dokumentacja techniczno-technologiczna wyrobu kuśnierskiego,

−−−−

zeszyt,

−−−−

przybory do pisania,

−−−−

literatura z rozdziału 6.

4.1.4.

Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1)

określić różnice między odzieżą, a ubraniem?

2)

określić funkcję odzieży?

3)

określić rodzaje i wpływ mody na wygląd wyrobów futrzanych?

4)

scharakteryzować rodzaje rysunków stosownych w kuśnierstwie?

5)

określić rolę dokumentacji techniczno

– technologicznej przy

produkcji wyrobów kuśnierskich?

6)

wymienić

elementy

składowe

dokumentacji

techniczno-

technologicznej?

7)

wykonać opis ogólny rysunków odzieży futrzanej?

8)

wykonać rysunek modelowy wyrobu futrzanego w rozłożeniu na
płasko?

9)

wykonać projekt plastyczny wyrobu futrzanego?

10)

odczytać

informacje

zawarte

w

dokumentacji

techniczno-

technologicznej wyrobu kuśnierskiego?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

4.2. Proporcje sylwetki ludzkiej

4.2.1.Materiał nauczania

Poznanie budowy poszczególnych części ciała, ich funkcji i proporcji jest podstawą

przy rysowaniu sylwetek: dziecka, kobiety i mężczyzny.
Zasadniczą cechą proporcji ciała człowieka jest odpowiedni stosunek wysokości głowy do
wysokości całej sylwetki.
Proporcje głowy w stosunku do wysokości całego ciała wynoszą:

−

u rocznego dziecka 1:4;

−

u dwuletniego dziecka 1:5;

−

u czteroletniego dziecka 1:5,5;

−

u dziecka w wieku 6 –8 lat 1:6;

−

w wieku 10 lat 1:6,5;

−

w wieku 14 lat 1:7,5;

−

w wieku 18 – 22 lata 1:8.

Jak wynika z tego zestawienia, w miarę rozwoju człowieka, głowa w stosunku do całego
ciała zwiększa swoje wymiary wolniej niż tułów, ręce i nogi. Wszystkie inne proporcje
ulegają również zmianie wraz z wiekiem i rozwojem fizycznym. U człowieka dorosłego
o wysokim wzroście wysokość głowy stanowi 1/8 wysokości całej sylwetki.
Analiza sylwetki dziecięcej

Jak już wspomniano na początku rozdziału, głowa dziecka jest nieproporcjonalnie

większa w stosunku do głowy człowieka dorosłego i u niemowlęcia stanowi czwartą część
wzrostu, a u dziecka dwuletniego – piątą część. Czaszka dziecka jest duża, okrągła, górą
rozbudowana, twarz mała. Część twarzowa rośnie szybciej i zmieniają się jej proporcje.
W miarę przybywania lat, linia oczu, która znajduje się poniżej połowy wysokości twarzy,
przesuwa się ku górze, aż znajdzie się mniej więcej na jej połowie. Na proporcje
i ukształtowanie twarzy wywiera również wpływ rozwój uzębienia i szczęk. Dziecko ma
krótką i cienką szyję o niewyrobionych mięśniach, zupełnie niewidoczną wśród fałd
tłuszczu, poza tym wąskie ramiona i małe różnice w szerokościach poszczególnych części
ciała. Nie ma zupełnie zwężenia na linii pasa, a nawet zaznacza się tam wypukły brzuszek.
Kończyny górne i dolne są krótkie i nie ukształtowane. Ręce prawie na całej długości mają
jednakową grubość, tworząc jakby rodzaj wałeczków związanych nitką nad dłonią.
Podobnie grubość nóg w udach niewiele się różni od ich grubości w kolanach, a obwód
łydki jest niewiele mniejszy niż obwód w kostce. Długość nóg równa się połowie długości
ciała, nie licząc głowy, tzn. że długości nóg oraz tułowia są jednakowe. Dłonie i stopy
dziecka są proporcjonalnie małe, co powoduje jego chwiejną równowagę.

W wieku 13–14 lat sylwetka dziecka nabiera smukłości. Wydłużają się kończyny,

a ramiona nadal pozostają wąskie (rozrastają się dopiero w okresie rozwoju fizycznego).

Uwagi powyższe pomogą w rysowaniu sylwetki, tzn. schematu, który będzie potrzebny

przy projektowaniu futerek dziecięcych, kożuszków, serdaczków, skafandrów, rękawiczek,
czapek, butów itp.
Schemat figury dziecka w wieku 6 lat

Schemat taki wykonujemy w następujący sposób. Na środku arkusza rysujemy linię

pionową – będzie to oś symetrii schematu. Odkładamy na niej sześć równych odcinków,
przez końce których prowadzimy ciągłe cienkie linie poziome (rys. 7). Otrzymujemy sześć
tzw. pól (I, II, III, IV, V, VI). Podstawą przy rysowaniu schematu będzie wysokość głowy
odpowiadająca długości jednego takiego pola (np. 3 cm).

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

Na polu I odmierzamy, od osi symetrii w prawo i w lewo, połowę wysokości głowy

i rysujemy kwadrat. W kwadrat ten wpisujemy koło, które jest schematycznym obrazem
głowy. Pozostałą część pionowego odcinka, tzn. odległości od pola II do VI włącznie,
dzielimy na połowę i otrzymujemy linię bioder. Długość tego odcinka równa jest szerokości
głowy (należy go połączyć liniami pomocniczymi z kwadratem przeznaczonym do
rysowania głowy). Odległość od linii bioder do linii głowy określa nam długość korpusu,
a odległość od linii bioder do końca pola VI – długość nóg. Długość nóg dzielimy na
połowę i otrzymujemy linię kolan.

Rys. 7. Schemat sylwetki dziecka [3, s. 141]

Na polu III, od góry, odmierzamy 1/3 wysokości głowy i rysujemy linię poziomą, która

wyznacza nam linię talii. Następnie pole II dzielimy na trzy równe części (wzdłuż osi
symetrii) i otrzymujemy dwie linie poziome, z których pierwsza od góry jest linią
szerokości ramion. Odcinek obrazujący szerokość ramion wynosi 1

1

/

3

wysokości głowy.

Końce tego odcinka łączymy liniami skośnymi stycznymi do koła obrazującego głowę
w punkcie jego przecięcia się z osią symetrii – tam jest podbródek. Następnie wykreślamy
schemat szyi, rysując dwie krótkie pionowe kreski, po obu stronach osi symetrii, oddalone
od siebie o 1/3 wysokości głowy. Druga linia pozioma jest linią pachy, a jej długość równa
jest szerokości sylwetki.

Następnie na linii podstawy, czyli linii stóp, odmierzamy od środka w lewo i w prawo

po 1/3 wysokości głowy i otrzymane punkty łączymy z punktami szerokości bioder. Od
linii stóp odmierzamy w górę 1/4 wysokości głowy – jest to linia kostki, którą krótkimi
skośnymi kreskami łączymy z podstawą. Linie palców stóp mają długość równą szerokości
bioder i trzeba je zaznaczyć małymi prostokątami.

Następnie rysujemy ręce, które są lekko odchylone od sylwetki i sięgają poniżej

korpusu. Na linii łokcia trzeba je trochę pogrubić, zwłaszcza od zewnętrznej strony, nadając
im wygląd zgiętych. Przegub ręki powinien znajdować się na linii oddzielającej pola III
i IV, a dłonie należy zakończyć pod kątem ostrym, wydłużając je nieco poniżej linii bioder.
Nogi rozdzielamy linią pionową, biegnącą wzdłuż osi symetrii od linii bioder do stóp.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

Rysunek schematyczny sylwetki dziecka można rysować etapami, wyciągając kontury
grubszą linią. Głowę można trochę zwęzić i poniżej jej połowy narysować na jednej linii
oczy i uszy oraz dorysować włosy, poza tym lekko zaokrąglić łuk szyi i na zewnątrz
ramiona. Ręce w łokciu należy wyprowadzić miękką linią przechodzącą w zaokrągloną
dłoń z kciukiem. Na linii pasa robimy minimalne wcięcie. To samo powtarzamy na linii
kolan i w kostkach. Prostokąt znajdujący się u podstawy zakreślamy małymi łukami
od środka na zewnątrz i otrzymujemy palce stóp.
Tak przygotowana sylwetka czy szablon będzie pomocą przy rysowaniu odzieży
w kuśnierstwie.
Analiza sylwetki kobiecej

Figurę kobiecą charakteryzuje smukłość, wąska talia i wydatne okrągłe biodra, których

szerokość równa się szerokości ramion. Odcinek pionowy, który przyjmujemy
za wysokość, możemy podzielić na cztery równe części (rys. 8):

−−−−

od czubka głowy do linii biustu (albo linii pachy),

−−−−

od linii biustu do linii bioder,

−−−−

od linii bioder do linii kolan,

−−−−

od linii kolan do linii stóp (do podstawy).

Przy rysowaniu schematu sylwetki odległości te należy jeszcze podzielić na połowy,

w wyniku czego otrzymamy dodatkowe cztery linie – licząc od góry:

−−−−

linię podbródka (znajduje się w połowie między linią czubka głowy a linią biustu),

−−−−

linię talii (dzieli na połowy odcinek od linii pachy do linii bioder),

−−−−

linię połowy ud (która jest w połowie między linią bioder a linią kolan),

−−−−

linię dzielącą odcinek od kolan do linii stóp.

W ten sposób otrzymujemy osiem równych części, potwierdzając tym regułę,

ż

e wysokość proporcjonalnie zbudowanej sylwetki wynosi osiem odcinków równych

wysokości głowy.

Rys. 8. Schemat sylwetki kobiecej [3, s. 143]

Zarys głowy kobiecej, widziany z przodu, ma kształt owalu, przy czym górna część jest

szersza, a dolna zwęża się, zarysowując podbródek. Prawidłowo zbudowana szyja tworzy
walec wychylony do przodu. Ramiona mają kształt prosty i nierównomiernie spadzisty, bo

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

mniej więcej od połowy na zewnątrz są bardziej poziome. Szerokość ich odpowiada
szerokości bioder, a szerokość talii - szerokości głowy. Część ręki od ramienia do łokcia ma
kształt zbliżony do walca. Natomiast część przedramieniowa przy łokciu, poszerza się, a im
bliżej dłoni, tym jest węższa. Nogi są najszersze w górnej części, a kształt ich odznacza się
symetrią. Zewnętrzna strona nogi ma wypukłości, zaś wewnętrzna – wklęsłości. Dłonie
i stopy mają skomplikowaną budowę i dlatego rysuje się je w sposób uproszczony jak przy
schemacie dziecięcym.

Sylwetka kobieca wygląda niekorzystnie bez włosów i dlatego rysując schemat należy

je zaznaczyć kilkoma miękkimi linami.
Schemat sylwetki kobiecej

Przystępując do rysowania schematu, ustalamy wysokość głowy (najlepiej 3 cm).

Następnie na środku arkusza wykreślamy linię pionową, którą, dzielimy liniami poziomymi
na osiem równych części (rys. 8). Wszystkie te odległości numerujemy od góry, ustalając
pola: I, II, III, IV, V, VI, VII i VIII, przy czym kolejne linie poziome mają następujące
nazwy: linia podbródka, pachy, talii, bioder, lina połowy ud, linia kolan i stóp.

Na pierwszym polu, od środka w lewo i w prawo, odmierzamy 1/3 wysokości głowy

i rysujemy dwie linie pionowe, łączące linię czubka głowy z linią podbródka.
W otrzymanym prostokącie rysujemy owal twarzy, którego górną część można wykreślić za
pomocą cyrkla, a dolną trzeba zwęzić tak, by przypominała brodę.
Pole II dzielimy na połowy i otrzymujemy linię ramion. Szerokość ramion wynosi 1

1

/

3

wysokości głowy. Odcinki równe po 2/3 wyspę kości głowy odmierzamy w obie strony od
osi symetrii (tak jak na schemacie dziecka). Na osi symetrii sylwetki odmierzamy
począwszy od brody w dół 3/4 wysokości głowy i punkt ten łączymy liniami skośnymi
z odcinkiem szerokości ramion. Można od razu narysować krótkimi liniami pionowymi
szyję, której szerokość wynosi 1/3 wysokości głowy. Na linii talii odmierzamy szerokość
głowy i odcinek ten łączymy z linią ramion. Szerokość ramion przenosimy na linię bioder
i wyznaczone punkty łączymy z szerokością talii. Na linii stóp, od środka w obie strony,
odmierzamy; 1/3 wysokości głowy. Następnie równolegle do linii stóp rysujemy linię;
kostki, która jest oddalona od podstawy o 1/3 wysokości głowy. Szerokość nogi w kostce
jest mniejsza niż szerokość stopy. Należy więc zwęzić ją, aby nogi nie były za grube.
Punkty szerokości nogi w kostce łączymy liniami skośnymi z punktami szerokości bioder.
U podstawy stóp rysujemy prostokąty, tak jak w schemacie sylwetki dziecka. Nogi
rozdzielamy linią pionową (od linii bioder do stóp) – stanowią one połowę wysokości
sylwetki. Z kolei rysujemy ręce, które są odchylone od sylwetki i są w pozycji lekko
zgiętej, przy czym staw łokciowy znajduje się na wysokości talii, a nadgarstek na linii
bioder. Długość dłoni kończy się w odległości 1/4 wysokości głowy od linii podstawy ud.

Tak uzyskany schemat figury kobiecej uzupełnia się miękką linią konturu ciała.

Analiza sylwetki męskiej

Sylwetka męska różni się od kobiecej masywnością figury, szerokimi ramionami,

dobrze rozwiniętymi mięśniami rąk (tzw. bicepsy), które powodują silne poszerzenie ręki,
tuż poniżej stawu. Głowa ma kształt owalu spłaszczonego w miejscu skroni i osadzona jest
na szerokiej umięśnionej szyi. Poza wymienionymi różnicami pozostałe proporcje
w sylwetce męskiej są takie same jak w figurze kobiecej
Schemat sylwetki męskiej

Schemat sylwetki męskiej, podobnie jak schemat sylwetki kobiecej, zaczynamy

rysować od linii pionowej i zaznaczenia liniami poziomymi pól I

−

VIII (rys. 9).

Linie poziome oddzielające pola są takie same jak w schemacie sylwetki kobiecej,

jedynie linia talii (pasa) jest położona niżej o 1/4 wysokości głowy od linii pola III. Na linii
pola I odmierzamy od osi symetrii w lewo i w prawo po 1/3 wysokości głowy. Otrzymane

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

punkty łączymy liniami pionowymi i otrzymujemy prostokąt, w który wpisujemy owalny
kształt głowy, w górnej części szeroko rozbudowany.

Pole II dzielimy na połowy i otrzymujemy linię szerokości ramion, na której

odmierzamy szerokość ramion równą dwóm wysokościom głowy. Odcinek ten łączymy
liniami skośnymi z punktem znajdującym się na osi symetrii w odległości 1/4 wysokości
głowy od podbródka. Można od razu narysować szyję, która jest niewiele węższa od głowy.

Na linii stóp odmierzamy 1/4 wysokości głowy w lewo i w prawo od środka,

a otrzymane punkty łączymy za pomocą dwu linii skośnych z punktami wyznaczającymi
szerokość ramion. Wyznaczają one kontur bioder i nóg.

Na linii stóp odmierzamy w obie strony od osi symetrii 1/3 wysokości głowy i w górę

tę samą odległość. Daje to linię kostek i ich szerokość.

Rys. 9. Schemat sylwetki męskiej [3, s. 146]

Szerokość nóg w kostce łączymy liniami skośnymi z wymiarem szerokości stóp na linii
podstawy i dorysowujemy mały wąski prostokąt przeznaczony do narysowania palców.
Nogi rozdzielamy linią pionową, biegnącą od punktu znajdującego się poniżej linii bioder
do linii podstawy. Na linii pasa odmierzamy wysokość głowy i odcinek ten łączymy
z szerokością ramion i szerokością bioder. W ten sposób otrzymujemy zarys klatki
piersiowej i bioder. Wewnętrzny górny kontur ręki zaczynamy rysować od punktu
znajdującego się na linii pachy. Z konturem rąk postępujemy podobnie jak w poprzednim
schemacie z tą różnicą, że są one grubsze i należy je więcej zaokrąglić na linii ramienia.
Rękę w łokciu poszerzamy zwężając w nadgarstku a dłoni nadajemy kształt zgiętej
w palcach.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

Sylwetka w ruchu

Po omówieniu poznanych schematów figur ludzkich (dziecka, kobiety, mężczyzny)

dochodzimy do wniosku, że są to uproszczone, płaskie, sztywne sylwety potrzebne tylko do
opracowania prostych w układzie ubiorów futrzanych w ujęciu tzw. wieszakowym.
Są pewne konstrukcje futer, w których układ skór albo dekoracyjny haft są widoczne na
sylwetce przedstawionej w ruchu. W tym celu opracowany uproszczony schemat wycinamy
z kartonu, aby otrzymać sylwetkę i nacinamy (zgodnie z rysunkami 10–12) w miejscach
linii pach, pasa (talii), bioder, łokcia, kolan itp. Sylwetkę układamy na kartonie w dowolnej
pozie, zachowując linię równowagi (tzw. środek ciężkości) i obrysowujemy.

Rys. 10. Sylwetka dziecka w ruchu [3, s. 149]

Rys. 11. Sylwetka kobieca w ruchu Rys. 12. Sylwetka męska w ruchu

[3, s. 150] [3, s.151]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

Sylwetkę ludzką w ruchu można jeszcze pokazać z uwzględnieniem perspektywy. Jest

to trudniejszy sposób wykonania sylwetki i pokazania na niej wyrobów kuśnierskich.
Wiemy, że człowiek znajduje się w ciągłym ruchu i ubiory, które nosi, zmieniają swój
układ w zależności od ustawienia sylwetki. Najbardziej widoczny jest ubiór i jego detale na
sylwetce ustawionej ukośnie w stosunku do linii horyzontu. Aby ułatwić narysowanie tak
ustawionej sylwetki, posługujemy się tzw. stelażem, czyli układem kostno

−

stawowym

(rys. 13). Wszystkie połączenia stelażu są miejscami stawów, a więc punktami miejsc
ruchomych układających się dowolnie w różnych kierunkach. Oś miednicy sylwetki
kobiety klasycznie zbudowanej znajduje się w połowie odległości od linii talii do linii
bioder, a szerokość jej ramion równa się szerokości bioder.

Rys. 13. Układ kostno – stawowy sylwetki kobiecej Rys. 14. Sylwetka kobieca w perspektywie

[3, s. 152] [3, s. 153]

Rysując sylwetkę ludzką z uwzględnieniem perspektywy można przyjąć dowolne

układy i pochylenia. Gdy sylwetka jest pochylona, w celu zachowania równowagi ciała
szyja i wewnętrzna kostka nogi powinny się znajdować na linii środka. Jeżeli rysujemy
sylwetkę wysuniętą z jednego boku do przodu, to pozostałe części ciała ulegają skrótom
perspektywicznym (rys.14).

4.2.2. Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.

Jakie są proporcje figury ludzkiej?

2.

Jakie różnice można wyodrębnić w proporcjach sylwetki dziecięcej i osoby dorosłej?

3.

Jakie są cechy charakterystyczne sylwetki dziecka?

4.

Jakie cechy charakteryzują sylwetkę kobiecą?

5.

Jakie są różnice w budowie sylwetki męskiej i kobiecej?

6.

Jakie są zasady wykonywania schematów sylwetek dziecięcej, kobiecej i męskiej?

7.

W jaki sposób przygotować schemat sylwetki ludzkiej do narysowania jej w ruchu?

8.

W jaki sposób uzyskać efekt ruchu sylwetki?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

4.2.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj schemat sylwetki dziecka na kartonie z bloku technicznego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

2)

narysować schemat sylwetki dziecka zgodnie z opisem w poradniku ucznia, zwracając
uwagę na dokładność pomiarów,

3)

sprawdzić proporcje sylwetki,

4)

narysować kontury ciała,

5)

wyciąć wykonany schemat sylwetki,

6)

ponacinać sylwetkę w odpowiednich miejscach

(rys. 10),

7)

zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−−−−

poradnik ucznia,

−−−−

blok techniczny – format A4,

−−−−

ołówki różnej twardości (H, HB, B),

−−−−

przybory kreślarskie,

−−−−

nożyczki,

−−−−

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 2

Wykonaj schemat sylwetki kobiecej na kartonie z bloku technicznego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

2)

wykonać schemat sylwetki zgodnie z opisem w poradniku ucznia, zwracając uwagę na
dokładność pomiarów,

3)

sprawdzić proporcje sylwetki,

4)

wymodelować kontury ciała,

5)

wyciąć wykonany schemat,

6)

ponacinać sylwetkę w odpowiednich miejscach (rys. 11),

7)

zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Wyposażenie stanowiska pracy.

−−−−

poradnik ucznia,

−−−−

blok techniczny – format A4,

−−−−

ołówki różnej twardości (H, HB, B),

−−−−

przybory kreślarskie,

−−−−

nożyczki,

−−−−

literatura z rozdziału 6.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

Ćwiczenie 3

Wykonaj schemat sylwetki męskiej na kartonie z bloku technicznego.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,

2)

wykonać schemat sylwetki zgodnie z opisem w poradniku ucznia, zwracając uwagę na

dokładność pomiarów,

3)

sprawdzić proporcje sylwetki,

4)

wymodelować kontury ciała,

5)

wyciąć wykonany schemat,

6)

ponacinać sylwetkę w odpowiednich miejscach (rys. 12),

7)

zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Wyposażenie stanowiska pracy.

−−−−

poradnik ucznia,

−−−−

blok techniczny – format A4,

−−−−

ołówki różnej twardości (H, HB, B),

−−−−

przybory kreślarskie,

−−−−

nożyczki,

−−−−

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 4

Narysuj sylwetkę kobiecą w ruchu na podstawie rysunków 13, 14 z poradnika ucznia.

Wytnij ją z kartonu i dorysuj odzież oraz dodatki.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2)

narysować stelaż (rys 13),

3)

przedstawić ruch na stelażu,

4)

wymodelować kontury ciała (rys 14),

5)

wyciąć sylwetkę z kartonu,

6)

odrysować sylwetkę,

7)

dorysować odzież oraz dodatki,

8)

zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−−−−

poradnik ucznia,

−−−−

blok rysunkowy,

−−−−

ołówki różnej twardości (H, HB, B),

−−−−

przybory do rysowania,

−−−−

nożyczki,

−−−−

literatura z rozdziału 6.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

Ćwiczenie 5

Wykonaj kopię, wybranego z katalogu lub literatury, polskiego stroju regionalnego

techniką siatki rysunkowej w skali 2:1.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)

przejrzeć katalogi strojów regionalnych i literaturę,

2)

wybrać rysunek stroju regionalnego do kopiowania,

3)

wykreślić siatkę rysunkową kwadratową na wybranym rysunku,

4)

oznaczyć pola siatki rysunkowej,

5)

narysować siatkę o dwukrotnie większych rozmiarach na arkuszu z bloku,

6)

przekopiować wybrany rysunek na arkusz z bloku,

7)

zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−

poradnik ucznia,

−

katalogi strojów regionalnych,

−

blok rysunkowy,

−

przybory do rysowania (ołówek, gumka),

−

linijka z podziałką

−

literatura z rozdziału 6.

4.2.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1)

określić proporcje figury ludzkiej?

2)

wymienić różnice w proporcjach sylwetek dziecięcej i osoby dorosłej?

3)

wymienić cechy charakterystyczne dla sylwetki dziecięcej?

4)

wymienić cechy charakterystyczne dla sylwetki kobiecej?

5)

określić różnicę w budowie sylwetki kobiecej i męskiej?

6)

wykonać schematy sylwetki: dziecka, kobiety i mężczyzny według
wzoru?

7)

przygotować schematy sylwetek do uzyskania efektu ruchu?

8)

wykonać kopię stroju techniką siatki rysunkowej?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

4.3. Zasady projektowania wyrobów futrzarskich

4.3.1.

Materiał nauczania

Projektowanie to proces twórczy i świadomy, opierający się na wiedzy plastycznej

i technologicznej.

−−−−

wiedza plastyczna to suma wiadomości o formie odzieżowej jako płaszczyźnie i bryle
oraz wszystkich elementach je określających,

−−−−

wiedza technologiczna to podstawy kroju oraz znajomości stylów w ubiorze,
rozmaitości fasonów, detali, cech materiałów odzieżowych,

−−−−

projektowanie to także świadomość mody aktualnej i jej nowinek.

Odzież można projektować:

−−−−

do określonych materiałów,

−−−−

z wyobraźni, tworząc niczym nie ograniczone własne pomysły,

−−−−

do figur z odchyleniem,

−−−−

dla konkretnej figury,

Zasady projektowania odzieży:

−−−−

ustalić przeznaczenie odzieży, okazje (wizytowa, wieczorowa, całodzienna);

−−−−

zdecydować o stylu (styl klasyczny, sportowy, romantyczny, awangardowy);

−−−−

wybrać źródło inspiracji, czyli odmianę stylową, lub znaleźć własne źródło pomysłu
w ramach stylu żurnalowego;

−−−−

określić modną linie w danym sezonie i dostosować ją do wybranego stylu;

−−−−

ustalić tonację barwną lub zestaw kolorystyczny, stosując kontrast lub podobieństwo
kolorów (zgodnie z tendencjami w modzie);

−−−−

dobrać właściwy materiał.

Projektowanie ubiorów dla różnych typów figur

Zgodnie z obowiązującą typologią, figury ludzkie dzieli się ze względu na budowę na

trzy typy: figurę klasyczną, figurę normalną, figurę normalną z odchyleniem (odchylenia to
wady budowy i postawy oraz wad fragmentów ciała).
Figurę klasyczną charakteryzuje to, że wszystkie wymiary, tzn. obwody i długości, są
proporcjonalne do wzrostu. Według współczesnego kanonu idealnej figury, wysokości ciała
jest równa ośmiu wysokościom głowy, natomiast długość nóg stanowi 47% wysokość
ciała(przyjętej jako 100%), a tułów wraz z głową – 53%. Stosując schemat sylwetki
kobiecej, relacje tę upraszcza się, dzieląc sylwetkę na dwie równe części – tułów z głową
i długość nóg. Inne relacje to:

−−−−

obwód biustu równy obwodowi bioder,

−−−−

biodra optycznie węższe od ramion,

−−−−

talia w obwodzie węższa o 20 – 30 cm od obwodu bioder, w zależności od budowy
kośćca.

Figurę normalną, najczęściej spotykaną, cechuje proporcjonalność wszystkich długości
ciała do wzrostu, natomiast obwody (szerokości) są proporcjonalne do obwodu klatki
piersiowej.
Figura normalna z odchyleniami to figura za szczupła, za tęga, za wysoka lub za niska.
Często spotka się figury, w których wady te występują łącznie, np. za tęga i za wysoka, za
tęga i za niska, za szczupła i za wysoka, za szczupła i za niska.
Do wad fragmentarycznych zalicza się:

−−−−

szyję za krótką i za grubą lub za długą i za szczupłą,

−−−−

ramiona zbyt szerokie, zbyt wąskie, nadmiernie spadziste lub za wysokie,

−−−−

biust zbyt obfity, zbyt płaski lub zbyt wypukły,

−−−−

talię za wąską lub za szeroką (nie zaznaczoną),

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

−−−−

za wysoki lub za niski stan,

−−−−

biodra za szerokie, za wąskie, za wysokie lub za niskie,

−−−−

nogi za krótkie lub za długie.

Ze względu na postawę (ukształtowanie kręgosłupa) figury dzieli się na (rys. 15): normalną,
pochyłą, sprężystą. Rodzaj postawy określa się odchyleniem ciała od pionu na wysokości
szyi, łopatek i talii. Niewłaściwa postawa powoduje nieprawidłowości w budowie.
Figura normalna charakteryzuje się właściwą postawą i wymiarami, jej odchylenie od pionu
na linii talii wynosi 1 cm, na wysokości szyi 2 cm.
Figura pochyła charakteryzuje się zgarbionymi plecami, płaską klatką piersiowa, płaskimi
pośladkami, nieco wystającym brzuszkiem. Odchylenie od pionu na linii talii wynosi
2–3 cm, na linii szyi 3–4 cm.
Figura sprężysta charakteryzuje się wypukłą klatką piersiowa i pośladkami, płaskimi
plecami, nadmiernym „wcięciem” w talii. Odchylenie na linii talii wynoszą 6–7 cm, na linii
szyi 1,0–1,5 cm.

Plastyczne projektowanie odzieży dla figur z wadami jest ściśle związane

z konstrukcyjnymi rozwiązaniami krawieckimi, których podstawą są elementy kształtujące
formę odzieży oraz umiejętne wykorzystanie złudzeń optycznych.
Podstawowe zasady projektowania ubiorów dla figur z wadami:

−

zachowanie właściwych proporcji w stosunku do sylwetki, co ujawnia się w relacji
wielkości i ilości detali do płaszczyzny odzieży oraz relacji między górną (do talii),
a dolną (od talii) partią sylwetki,

−

eksponowanie najładniejszych partii figury,

−

odwracanie uwagi od partii mało atrakcyjnych.
Tuszowanie wad figur polega na umiejętnym wykorzystaniu cech materiału

odzieżowego i odpowiednim doborze fasonu. Do środków plastycznych, wynikających
z cech charakterystycznych materiału odzieżowego, zalicza się również kolorystykę.

Rys. 15. Typy figur w zależności od postawy: a) normalna , b) pochyła, c) sprężysta

[2, s. 103]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

Rys. 16. Powiększające działanie

barw ciepłych i jasnych

[2, s. 109]

Rys. 17. Zmniejszające działanie

barw zimnych i ciemnych

[2, s. 109]

Rys. 18. Silnie zarysowujące

działanie czerni

[2, s. 109]

Rys. 19. Silnie rozszerzające

działanie barw gorących

[2, s. 109]

Rys. 20. Powiększające działanie

wzorów dużych [2, s. 109]

Rys. 21. Naturalizujące działanie

wzorów małych

[2, s. 109]

Rys. 22. Efekt wydłużania

i wyszczuplania – krój w układzie

pionowym
[2, s. 110]

Rys. 23.Efekt skracania i

poszerzania- krój w układzie

poziomym

[2, s. 110]

Rys. 24. Efekt opadania

obniżania – linie ukośne

skierowane w dół

[2, s. 110]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

Rys. 25. Efekt podwyższania – linie ukośne skierowane w górę [2, s. 110]

Tuszowanie wad figur

Każda figura jest przestrzenią, którą należy zapełnić elementami ubioru. W projekcie

jest to określona płaszczyzna, w której ramach należy skomponować fason, czyli układ
kroju i detali.

Rzadko spotykana figura klasyczna dobrze wygląda w ubiorach o najróżniejszych

fasonach i stylach, podobnie jak figura normalna, którą za pomocą określonych środków
(np. podwyższone obcasy) można doprowadzić do takiej postaci, by sprawiała wrażenie
klasycznej.
Figura za tęga i za niska sprawia wrażenie kwadratowej. Zajmuje niewielką płaszczyznę.
Należy ją optycznie „wydłużyć” i wyszczuplić. W tym celu:

−

linie ubioru nie mogą być zbyt obszerne i luźne, ani zbyt obcisłe; odzież powinna się
swobodnie przesuwać na figurze,

−

w kompozycji fasonu wskazane są linie pionowe.

Figura za tęga, za wysoka sprawia wrażenie potężnej bryły (sylwety o dużej płaszczyźnie),
którą należy optycznie „wyszczuplić” i skrócić. W tym celu najwłaściwsza jest linia lekko
dopasowana (podobnie, jak dla wszystkich tęgich figur nieodpowiednie są linie zbyt luźne
lub zbyt obcisłe).
Figura za niska, za szczupła wymaga optycznego „wydłużenia” i „poszerzenia”.
W tym celu:

−−−−

najodpowiedniejsze są niezbyt odległe od ciała linie: trapez, empire, redingot, itp.:

−−−−

detali powinno być niewiele (gdyż płaszczyzna do „zapełnienia” jest niewielka), ale
starannie opracowane i dobrane do całości stroju.

Figura za wysoka, za szczupła charakteryzuje się dużą i wysoką płaszczyzną do
zapełnienia, wymaga więc optycznego poszerzenia i skrócenia ubioru. W tym celu
najwłaściwsze są linie poziome.

Projektowanie wyrobów ze skór futerkowych

Moda wyraźnie wysuwa wyroby futrzarskie na centralne miejsce w ubiorach

zimowych. Skóry futerkowe, niezależnie od tradycyjnego stosowania, są wszechstronnie
wykorzystywane. Świadczą o tym liczne modele kostiumów, kapeluszy, sukien, szali oraz
nowe propozycje stosowania skór z włosem w galanterii i obuwnictwie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

Rys. 26. Przykłady zastosowania futer w konfekcji odzieżowej [3, s. 220]

W kuśnierstwie stosuje się bogaty asortyment skór, które dzieli się na: szlachetne,

pospolite oraz uszlachetnione przez specjalny rodzaj wyprawy. Przy projektowaniu
wyrobów kuśnierskich z tych skór należy zwrócić uwagę na układ linii w futrze. Ma to
duży wpływ na wizualną stronę sylwetki, np. układ poprzeczny skór usztywnia linie
i stosuje się go przy sylwetkach szczupłych i wysokich. Układ podłużny zaś wpływa na
płynność linii i stosuje się go przy sylwetkach tęższych i niskich.

Poza tym szerokość

pasów i ich układ może wpływać na wygląd sylwetki.

Rys. 27. Przykładowe wzory układu skór w futrze i ich wpływ na wygląd sylwetki [3, s. 221]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

Stosowane w futrze karczki o różnych kształtach mogą wpłynąć na rozszerzenie linii

szerokości pleców. Układ poziomy poszerza ramiona, a układ pionowy zwęża.

Rys. 28. Przykładowe wzory karczków [3, s. 222]

Nieodzownym dodatkiem do odzieży jest nakrycie głowy. Czapki damskie mogą być

w formie beretu nałożonego głęboko na czoło albo beretu z daszkiem, toczka, czapki typu
pilotka, kominiarki, dżokejki, kaptura, papachy z puszystego futra itp.

Wśród bogatego asortymentu wyrobów kuśnierskich na uwagę zasługują również

kurtki typu sportowego. Kurtki są wygodnym i funkcjonalnym okryciem. Mogą być
wykonane w najróżniejszych wariantach i długościach, począwszy od dopasowanych do
luźnych kurtek sportowych. Kurtki wykonuje się np. ze skór króliczych lub jagnięcych.
Łączy się je wtedy rytmicznie w pasy pionowe, poziome, skośne lub w układzie
szachownicy. Najczęściej mają kaptury obszyte skórą futerkową, np. w kolorze
kontrastującym z wdziankiem. Na kurtki można zużyć odpad gładki, imitujący skóry
ocelota, jaguara, lamparta itp. W grupie wdzianek można stosować łączenia skór
futerkowych z grubą dzianiną, laminatem i ze skórą. Kurtki mogą być uszyte z tkaniny
podbitej futrem. Zamiast błamów skórzanych można stosować tekstylne imitacje futer
zeszyte z wierzchem. Wdzianka mogą być zapinane na haki metalowe, zamek
błyskawiczny, sprzączki, koła lub dekoracyjne pętle.

Rys. 29. Wzory kurtek futrzanych [3, s. 225].

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

Ubiory męskie mają przeważnie charakter sportowy (bluzy i kurtki). Wykonuje się je

ze skór bydlęcych, z odpadu lub ze sztucznego kożucha. Zapinane są najczęściej na zamek
błyskawiczny albo guziki. Futra męskie mogą być noszone włosem na wierzch. Utrzymane
w stylu sportowym, zapięcia mają przeważnie dwurzędowe i pasek. Mogą mieć duże
wykładane kołnierze z klapami.

Przystępując do projektowania kurtek męskich i damskich można wykorzystać barwne

kawałki skór futrzanych i do nich dokomponować fason, układ skór i właściwe zapięcie, np.
próbka z królika imitująca oceloty, nadaje się do zaprojektowania kurtki sportowej zapiętej
na zamek błyskawiczny. Przy projektowaniu kurtek należy wykorzystać wzory podane
w żurnalach i rysunki w literaturze.

Na pelisy przeznacza się szlachetne rodzaje futra, np. z tchórzy, nutrii, z których mogą

być wykonane również kołnierze, mankiety lub obszycia (rys. 30). Z odpadu sztukowanego
produkuje się błamy pod popularne okrycia typu standardowego, kryte tkaniną, jak serdaki,
kożuchy robocze.

Rys. 30. Wzór pelisy damskiej

Rys. 31. Wzór krótkiego kożucha męskiego

[3, s. 229] [3, s. 229]

Z bogatego asortymentu futer najbardziej popularną grupę stanowią futra o charakterze

całodziennym (rys. 32). Modele te cechuje prostota kroju. Futra mogą być lekko wcięte,
rozszerzone dołem, z rozcięciem z tyłu i z patką. Zapięcie może być jedno

– lub

dwurzędowe, kołnierz sportowy z klapami, kieszenie z patkami lub lamowaniem. Skóry
typowe dla tego rodzaju modeli – to niskowłose nutrie, kozy, świstaki, uszlachetnione
króliki imitujące foki, oceloty itp. W futrach tych może występować łączenie skór dwu
gatunków – mogą mieć one przybranie z puszystej skóry futerkowej jako kołnierze, np.
szalowy, w formie pierścienia, a nawet sportowy. W futrach mogą występować zestawienia
skór o dwu kolorach, np. nutrii brązowej z beżową ułożone na zmianę w pasy, albo z jednej
z tych skór może być wykonany kołnierz, mankiety, a niekiedy obszycie dołu. Poza tym
w modelach całodziennych może występować rozszycie pasów futrzanych barwną skórą.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

Projekt futra całodziennego rozpoczyna się od naszkicowania kołnierza, rozwiązania

tyłu futra, układu skór i ich kolorów. Futro można szkicować na sylwetce

– schemacie.

Następnie maluje się kolor skóry. Kierunek włosa zaznacza się ołówkiem lub tuszem za
pomocą zdecydowanych kresek o różnej długości i natężeniu. Najlepsze efekty uzyskuje się
stosując do tej czynności ołówków miękkich, dobrze zatemperowanych, a do tuszu − piórka
lub cienkiego pędzelka.

Rys. 32. Wzory futer całodziennych [3, s. 220]

Ciepłym okryciem są kożuchy welurowe. W męskich dominuje typ trencza. Na ogół

kożuchy męskie mają charakter sportowy – z kołnierzem i wykładanymi klapami, niekiedy
z tej samej skóry, włosem do wierzchu. W celu podniesienia ich dekoracyjnej strony
zarówno kołnierze, jak i klapy mogą być w innym kolorze. Niekiedy kożuchy damskie
(rys. 33) w kroju przypominają tradycyjne bekiesze, często zdobione motywami ludowymi.
Motywy dekoracyjne powinny być wykorzystywane z umiarem i celowo, np. w celu
przykrycia szwów, zamocowań zapięć i lamowań.
W kożuchach zapięcia występują w różnej formie. W modelach tradycyjnych często stosuje
się: haki, szamerowania, pętlice i klamry metalowe, guziki plecione, zamki błyskawiczne
itp. Kożuch jest okryciem funkcjonalnym i ciepłym. Może mieć różną długość i różnorodne
rozwiązanie pod szyją, np. stójkę, kołnierze o różnych kształtach i kolorze futra oraz
obszycia dołu. Przy projektowaniu kożuchów można wykorzystać dekoracyjny haft
podkreślających rozwiązania kroju.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

Rys. 33. Wzory kożuchów damskich [3, s. 230].

Najbardziej atrakcyjne w swoim wyrazie są stroje wieczorowe z futra, np. szale,

mantyle, pelerynki, etole z puszystych i długowłosych lisów srebrnych, platynowych,
niebieskich i innych oraz norek, gronostai itp. Skóry w tych kreacjach mogą być ułożone
pionowo, poziomo lub ukośnie. W celu zwiększenia puszystości włosa, pasy futra rozszywa
się tasiemkami. Modele futer wieczorowych, ich fantazyjny styl i efekt dekoracyjny
wydobywa się dzięki zestawieniu skór o różnej fakturze, np. futro płaskie połączone
z długowłosym, błyszczące z matowym, jasne z ciemnym. Zestawienia te mogą
występować w kołnierzach lub odłożeniach krawędzi dolnej, albo w prawej połowie
płaszcza przechodzącej w kołnierz. Do przybrania można stosować skóry lisów (srebrzyste,
platynowe, niebieskie lub rude) i norek w różnych kolorach.

Futra wieczorowe mogą być wykonane ze skór niskowłosych, jak brajtszwance,

karakuły, foki naturalne. Takie futro służy jako przykrycie toalet balowych. Projektowanie
futer wieczorowych daje ogromne możliwości zestawień skór w etolach, szalach,
pelerynkach itp., jak i możliwości ciekawych rozwiązań kolorystycznych.

Rys. 34. Kolekcje wieczorowe [3, s. 232]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

Okrycia dziecięce ze skór futerkowych powinna cechować lekkość, prostota kroju

i łatwość zapinania. Wykonuje się je najczęściej ze skór króliczych w jasnych kolorach,
z materiałów skóropodobnych. Okrycia dziecięce mają kołnierze o różnych formach, często
przechodzących w kaptur. Zawsze modne są kożuszki obszyte innym kolorem futra,
ozdobione haftem i aplikacją.

Rys. 35. Wzory okryć dziecięcych [3, s. 234]

W futrze ważnym elementem jest kołnierz; może być osadzony nisko, u nasady szyi

lub wysoko, kołnierz typu budkowego. Rozróżnia się trzy podstawowe rodzaje kołnierzy:
szalowy, sportowy z klapami i okrągły, poza tym pelerynki, kaptury, stójki i szaliki. Dobór
kołnierzy zależy od budowy sylwetki. Wielkość jego powinna być proporcjonalna do
wzrostu, tuszy i wieku osoby. Kołnierze wymagają starannego wykończenia spodu,
ponieważ nosi się je często podniesione, zwłaszcza w okryciach sportowych.

Rys. 36. Rodzaje kołnierzy futrzanych [3, s. 263].

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

4.3.2.

Pytania sprawdzające

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.

1.

Co nazywamy projektowaniem odzieży?

2.

Jakie są ogólne zasady projektowania odzieży?

3.

Jakie są rodzaje figur ludzkich w zależności od postawy?

4.

Jakie są rodzaje figur ludzkich w zależności od budowy?

5.

Jakie są środki plastyczne i krawieckie służące tuszowaniu wad figur kobiecych?

6.

Jakie fasony, style i kolorystyka są odpowiednie dla figury tęgiej i niskiej?

7.

Jakie są zasady projektowania odzieży dla figury tęgiej i wysokiej?

8.

Jakie są zasady projektowania dla figury zbyt szczupłej i niskiej?

9.

Jakie są zasady projektowania dla figury za wysokiej i za szczupłej?

10.

Jaki wpływ na wygląd sylwetki ma rodzaj skór zastosowanych w wyrobie?

11.

Jaki wpływ na wizualną stronę sylwetki ma układ skór w wyrobie futrzarskim?

12.

Jakie są zasady projektowania okryć dziecięcych ze skór futerkowych?

13.

Jakie cechy charakterystyczne wyróżniają stroje wieczorowe z futra?

4.3.3. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Narysuj dwie sylwetki w futrach o jednakowym fasonie. Zaprojektuj dwa różne układy

skór i różną kolorystykę włosa np. jasny, ciemny. Uwagi i wnioski dotyczące wpływu
układu i kolorystyki na wizualną stronę sylwetki przedstaw w dyskusji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)

wykonać rysunek dwóch futer,

2)

zaznaczyć na rysunku proporcje układów skór i kierunek włosa,

3)

pokolorować rysunek zgodnie z poleceniem w ćwiczeniu,

4)

porównać wykonane prace zwracając uwagę na wpływ koloru i układu na wygląd
sylwetki,

5)

zaprezentować swoje prace,

6)

przedstawić wnioski i spostrzeżenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−−−−

poradnik ucznia,

−−−−

blok rysunkowy,

−−−−

przybory do rysowania i malowania,

−−−−

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 2

Zaprojektuj wykończenia futrzane do ubiorów z tkanin: kostiumu, płaszcza, kurtki,

harmonizujące kolorem z materiałem podstawowym. W ćwiczeniu zaznacz wyraźnie
długość i kierunek włosa.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)

wykonać rysunek trzech wyrobów z tkanin,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

2)

zaprojektować wykończenia futrzane do każdego wyrobu,

3)

zaznaczyć kierunek włosa w wykończeniach futrzanych,

4)

zaprezentować swoje prace.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−−−−

poradnik ucznia,

−−−−

blok rysunkowy,

−−−−

przybory do rysowania i malowania,

−−−−

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 3

Narysuj na kartonie dwie sylwetki obok siebie: jedną o cechach charakterystycznych

dla osoby tęgiej i niskiej, drugą – dla sylwetki wysokiej i szczupłej. Zaprojektuj na
rysunkach futra o odpowiednim układzie skór i kierunku włosa dla każdej sylwetki.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)

narysować dwie sylwetki o różnych cechach budowy,

2)

zaprojektować futra dla każdej sylwetki dobierając odpowiedni układ skór,

3)

zaznaczyć kierunek włosa na skórach,

4)

zaprezentować pracę.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−−−−

poradnik ucznia,

−−−−

blok rysunkowy,

−−−−

przybory do rysowania i malowania,

−−−−

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 4

Zaprojektuj dwie czapki, stosując skóry o różnej wysokości włosa np. skóry lisa

i norki. Rysunki wykonaj techniką kolażu.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)

zapoznać się z materiałem nauczania,

2)

wykonać rysunek dwóch czapek – fason dostosować do rodzaju skór,

3)

dobrać odpad ze skór futerkowych do wykonania ćwiczenia,

4)

nakleić skrawki skór futerkowych na szkice czapek,

5)

zaprezentować wykonanie ćwiczenia.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−−−−

poradnik ucznia,

−−−−

blok rysunkowy,

−−−−

przybory do rysowania,

−−−−

skrawki skór futerkowych,

−−−−

nożyczki,

−−−−

klej,

−−−−

literatura z rozdziału 6.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

Ćwiczenie 5

Zaprojektuj modną kamizelkę ze skór welurowych, zdobioną haftem i obszytą

puszystym futrem.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)

wykonać rysunek kamizelki,

2)

zaprojektować zdobienia zwracając uwagę na kolorystykę,

3)

zaznaczyć długość i kierunek włosa w obszyciach,

4)

zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−−−−

poradnik ucznia,

−−−−

blok rysunkowy,

−−−−

przybory do rysowania i malowania,

−−−−

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 6

Na schematach sylwetek w ruchu zaprojektuj kreacje wieczorowe ze skór futerkowych:

szal, etolę, wdzianko stosując różne układy skór.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)

odrysować schematy sylwetek w różnych pozach,

2)

zaprezentować kreacje wieczorowe,

3)

zaprezentować wykonane ćwiczenie.

Wyposażenie stanowiska pracy:

−−−−

poradnik ucznia,

−−−−

blok rysunkowy,

−−−−

przybory do rysowania i malowania,

−−−−

literatura z rozdziału 6.

Ćwiczenie 7

Zaprojektuj trzy wzory ubiorów dziecięcych: futerko, kożuszek i kurtkę na schemacie

sylwetki dziecięcej w ruchu. Rysunki wykonaj różnymi technikami plastycznymi.

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:

1)

odrysować schemat sylwetki dziecka w ruchu w trzech różnych pozach,

2)

zaprojektować okrycia dziecięce – szkic na schemacie sylwetki dziecka,

3)

pomalować zaprojektowane okrycie, stosując różne techniki plastyczne,

4)

zaprezentować wykonane ćwiczenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

Wyposażenie stanowiska pracy:

−−−−

poradnik ucznia,

−−−−

blok rysunkowy,

−−−−

przybory do rysowania i malowania,

−−−−

literatura z rozdziału 6.

4.3.4. Sprawdzian postępów

Czy potrafisz:

Tak

Nie

1)

określić jakie są zasady projektowania odzieży?

2)

określić rodzaje figur ludzkich w zależności od postawy?

3)

określić rodzaje figur w zależności od budowy?

4)

określić środki plastyczne i krawieckie służące tuszowaniu wad figur
ludzkich?

5)

scharakteryzować style i kolorystykę dla figury tęgiej?

6)

scharakteryzować style i kolorystykę dla figury szczupłej?

7)

scharakteryzować wady fragmentów ciała?

8)

określić zasady korygowania wad ciała za pomocą środków
plastycznych i krawieckich?

9)

określić wpływ rodzaju skór i ich układu w wyrobie futrzanym na
wizualną stronę sylwetki?

10)

określić

zasady

projektowania

odzieży

dziecięcej

ze

skór

futerkowych?

11)

określić cechy charakterystyczne strojów wieczorowych ze skór
futerkowych?

12)

zaprojektować odpowiedni układ skór i kolorystykę włosa futra
w celu tuszowania wad postawy lub figury?

13)

zaprojektować wykończenie futrzaru do ubiorów?

14)

zaprojektować czapkę futrzaną?

15)

zaprojektować kamizelkę skórzaną?

16)

zaprojektować kreacje wieczorowe z futer?

17)

zaprojektować wzory ubiorów dziecięcych?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

37

5. SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ

INSTRUKCJA DLA UCZNIA

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawidłowa.
5.

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej
rubryce znak X. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

7.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8.

Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−−−−

instrukcja,

−−−−

zestaw zadań testowych,

−−−−

karta odpowiedzi

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 1

1.

Rysunek przedstawiający ubiór na sylwetce nieproporcjonalnej akcentujący modną
linię ubioru to

a)

rysunek modelowy.

b)

szkic żurnalowy.

c)

rysunek techniczny.

d)

rysunek instruktażowy.

2.

Do sprawdzenia poprawności wykonania wyrobu służy rysunek
a)

modelowy.

b)

ż

urnalowy.

c)

konstrukcyjny.

d)

techniczny.

3.

Projekt plastyczny modelu odzieżowego zawiera
a)

rysunek modelowy, opis modelu, próbki materiałów.

b)

szkic żurnalowy, rysunek, próbki materiałów.

c)

rysunek artystyczny, rysunek instruktażowy, próbki materiałów.

d)

rysunek konstrukcyjny, rysunek modelowy, rysunek techniczny.

4.

Zbiór dokumentów informujących o sposobie wykonywania wyrobu odzieżowego
nazywa się
a)

opisem technicznym wyrobu.

b)

dokumentacją techniczno-technologiczną.

c)

charakterystyką wyrobu.

d)

dokumentacja organizacyjną.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

38

5.

Pełną dokumentację techniczno – technologiczną stosuje się przy produkcji

a)

jednostkowej.

b)

seryjnej.

c)

usługowej.

d)

wyrobów skomplikowanych.

6.

Proporcja głowy w stosunku do wysokości ciała u dziecka w wieku 6 – 8 lat wynosi
a)

1:8.

b)

1:7.

c)

1:6.

d)

1:5.

7.

Cechy charakterystyczne figury kobiecej to
a)

szeroka talia.

b)

mało wydatne biodra.

c)

wąska talia.

d)

szerokie ramiona.

8.

Przystępując do rysowania schematu sylwetki należy ustalić odcinek
a)

szerokości ramion.

b)

szerokości talii.

c)

wysokości głowy.

d)

szerokości głowy.

9.

Tworzenie nowych modeli odzieży futrzanej w postaci rysunku artystycznego to

a)

projektowanie odzieży.

b)

modelowanie odzieży.

c)

konstruowanie form odzieży.

d)

wykonywanie szablonów odzieży.

10. Specjalista projektant odzieży opracowuje

a)

szablony odzieży.

b)

projekty plastyczne odzieży.

c)

formy odzieży.

d)

rysunki instruktażowe.

11.

Figura ludzka charakteryzująca się zgarbionymi plecami to figura
a)

klasyczna.

b)

normalna.

c)

pochyła.

d)

sprężysta.

12.

Barwy ciepłe i jasne zastosowane przy projektowaniu odzieży futrzanej dają złudzenie
a)

powiększające.

b)

zmniejszające.

c)

zwężające.

d)

silnie zarysowujące.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

39

13.

Wyraźne podkreślenie optyczne konturów sylwetki można uzyskać stosując kolor
a)

biały.

b)

ż

ółty.

c)

czerwony.

d)

czarny.

14.

Właściwą postawą ciała charakteryzuje się figura
a)

wyprostowana.

b)

sprężysta.

c)

normalna.

d)

pochyła.

15.

Zastosowanie układu poziomego skór w odzieży futrzanej daje efekt
a)

obniżenia i opadania sylwetki.

b)

podwyższania i skracania sylwetki.

c)

wydłużania i wyszczuplania sylwetki.

d)

skracania i poszerzania sylwetki.

16.

Efekt obniżania sylwetki dają układy skór
a)

pionowe.

b)

poziome.

c)

skośne skierowane w górę.

d)

skośne skierowane w dół .

17.

Zastosowanie karczków w futrze o pionowym układzie skór powoduje
a)

poszerzenie ramion.

b)

zwężenie ramion.

c)

podwyższenie ramion.

d)

opadanie ramion.

18.

Figurę za wysoką i za szczupłą można optycznie „skrócić” i „poszerzyć” stosując układ
skór
a)

poziomy i obszerną linie ubioru.

b)

pionowy i dopasowaną linię ubioru.

c)

pionowy i prostą linię ubioru.

d)

mieszany i dopasowane linię ubioru.

19.

Kożuch to okrycie zimowe wykonane ze skór
a)

futerkowych włosem do spodu.

b)

futerkowym włosem do wierzchu.

c)

licowych.

d)

welurowych.

20.

Modnym dodatkiem futrzanym do damskiego stroju wieczorowego są
a)

bolerka, szale, etole.

b)

kamizelki welurowe.

c)

czapki futrzane.

d)

rękawiczki futrzane.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

40

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................................................

Projektowanie podstawowych wyrobów futrzarskich

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

41

6. LITERATURA

1.

Buczyńska L., Burzyński Cz.: Kuśnierstwo 2. WSiP, Warszawa

2.

Fałkowska – Rękawek E. Podstawy projektowania odzieży. WsiP, Warszawa 2000

3.

Korczak K., Szymańska J.: Rysunek zawodowy dla szkół przemysłu skórzanego.
WSiP, Warszawa 1988