Pisanie strukturalnych wzorów chemicznych i równań reakcji przy użyciu programu

ISISDraw - instrukcja podstawowa

Obiektem ćwiczenia jest poniższa reakcja chemiczna.

N

N

H

(CH

2

)

5

O

Me

OEt

EtO

N

Me

N O

CF

3

CO

2

H

Uruchamiamy program ISISDraw i rozpoczynamy pracę od utworzenia struktury

występującej z prawej strony równania.

Najpierw z menu szablonów wybieramy ikonę

reprezentującą pierścień cyklopentanu (rysunek

1), a następnie wybrany pierścień umieszczamy

na ekranie (rysunek 2). Z menu szablonów wybieramy z

kolei ikonę pierścienia benzenowego i dostawiamy ten

pierścień z prawej strony pierścienia pięcioczłonowego

(rysunek 3). Ponownie z menu szablonów wybieramy

ikonę pierścienia cykloheksanowego i umieszczamy go z

lewej strony pierścienia pięcioczłonowego tak aby

otrzymać strukturę pokazaną na rysunku 4

Rysunek 1

Rysunek 2

Rysunek 3

Rysunek 4

Następnie używając narzędzia Double bond (wiązanie podwójne) (rysunek 5) modyfikujemy

strukturę z rysunku 4 do struktury z rysunku 6

Przy pomocy narzędzia Select zaznaczamy strukturę z rysunku 6, następnie z polecenia Edit

wykonujemy polecenie Copy a potem z polecenia Edit polecenie Past (ten sam efekt

osiągniemy wykonując z polecenia Edit polecenie Duplicate). W wyniku tych operacji

otrzymujemy dwie kopie struktury pokazanej na rysunku 6, jedną nich przekształcamy tak

aby otrzymać wzór z lewej strony równania reakcji. Ponownie z menu szablonów wybieramy

ikonę pierścienia cykloheksanowego i umieszczamy go tak aby otrzymać strukturę pokazaną

na rysunku 7.

Rysunek 5

Rysunek 9

Rysunek 8

Rysunek 6

Rysunek 7

Używając narzędzi Eraser (kasowanie) i Single Bond (wiązanie pojedyncze) (rysunki 8 i 9)

zmieniamy strukturę pokazaną na rysunku 7 na strukturę z rysunku 10. W tym celu kasujemy

dwa niepotrzebne wiązania i dostawić dwa dodatkowe wiązania pojedyncze.

Używając narzędzia Atom (rysunek 11) uzupełniamy strukturę pokazaną na rysunku 10 o

etykiety odpowiednich atomów i grup atomów. Kolejne czynności pokazane są na poniższych

rysunkach 12, 13 i 14.

Po wpisaniu wszystkich etykiet otrzymujemy końcową postać wzoru z prawej strony

równania reakcij (rysunek 15).

Rysunek 10

Rysunek 11

Rysunek 13

Rysunek 14

Rysunek 12

Rysunek 15

Drugą kopie struktury z rysunku 6 wykorzystamy do utworzenia wzoru z prawej strony

równania reakcji. Najpierw z menu poleceń wybieramy Templates, a z niego polecenie

Rings. Otwiera się dodatkowe okno w którym znajdują się różne pierścienie. Za pomocą

pojedynczego kliknięcia myszą wybieramy pierścień ośmioczłonowy. Następnie dostawiamy

ten pierścień do naszej struktury. Używając narzędzia Single Bond uzupełniamy powstały

wzór o jedno wiązanie pojedyncze. Na koniec przy pomocy narzędzia Atom wstawiamy

odpowiednie etykiety atomów i grup funkcyjnych. W ten sposób otrzymujemy końcową

strukturę.

Używając narzędzia Select zaznaczamy i przeciągamy oba napisane wzory i ustawiamy je tak

aby znalazły się obok siebie na tej samej wysokości. Korzystając z narzędzia Arrow wybrać

pojedynczą strzałkę i umieścić ją w odpowiednim miejscu. Przy pomocy narzędzia Text

umieścić napisy nad i pod strzałką. Końcową operacją jest zaznaczenie całego rysunku i

wybranie polecenia Object a z niego polecenia Group. W ten sposób otrzymujemy rysunek

przedstawiający równanie reakcji chemicznej w formie pojedynczego obiektu graficznego.