operator maszyn i urzadzen odlewniczych 812[03] o1 03 n

„ Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Marceli Konfederak

Stosowanie materiałów konstrukcyjnych i narzędziowych
812[03].O1.03

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:

mgr Janusz Górny
mgr inż. Marek Olsza

Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Paweł Krawczak

Konsultacja:
dr inż. Bożena Zając

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 812[03].O1.03
„Stosowanie materiałów konstrukcyjnych i narzędziowych”, zawartej w modułowym
programie nauczania dla zawodu operator maszyn i urządzeń odlewniczych.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Tworzywa sztuczne. Materiały kompozytowe

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Materiały ceramiczne. Materiały ogniotrwałe. Materiały uszczelniające.

Drewno, szkło, guma

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Metalurgia stali

5.3.1. Ćwiczenia

5.4. Budowa ,właściwości fizyczne, chemiczne, mechaniczne i technologiczne

metali i stopów

5.4.1. Ćwiczenia

5.5. Stale niestopowe (węglowe): wpływ węgla na właściwości stali, klasyfikacja

stali, znakowanie

5.5.1. Ćwiczenia

5.6. Stale stopowe: wpływ pierwiastków stopowych na właściwości stali,

klasyfikacja stali, znakowanie

5.6.1. Ćwiczenia

5.7. Staliwo. Żeliwo szare, żeliwo białe – właściwości, zastosowanie,

znakowanie

5.7.1. Ćwiczenia

5.8. Metale nieżelazne i ich stopy

5.8.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie operator maszyn i urządzeń
odlewniczych.

Poradnik dla nauczyciela zawiera informacje i wskazówki niezbędne dla efektywnego

zorganizowania procesu kształcenia w jednostce modułowej. Zamieszczono w nim
następujące części:
–

wymagania wstępne,

–

szczegółowe cele kształcenia,

–

przykładowe scenariusze zajęć,

–

ćwiczenia,

–

ewaluacja osiągnięć ucznia,

–

literatura.
Wymagania wstępne określają umiejętności, jakie uczeń powinien mieć ukształtowane

przed rozpoczęciem pracy z poradnikiem. Należy zachęcić uczniów, aby zapoznali się
z wymaganiami i ocenili, czy je spełniają. Dotyczą one umiejętności, które uczniowie
ukształtowali podczas dotychczasowej nauki. Spełnienie wymagań wstępnych pozwoli
uczniom na skoncentrowanie się na kształtowaniu nowych umiejętności, potrzebnych do
zaliczenia jednostki modułowej.

Szczegółowe cele kształcenia określają umiejętności, jakie uczeń powinien ukształtować

w wyniku procesu kształcenia w tej jednostce modułowej. Przed rozpoczęciem zajęć należy
zapoznać uczniów z celami kształcenia, aby dowiedzieli się, czego się nauczą.

W poradniku zamieszczono także dwa przykładowe scenariusze zajęć. Wskazują one

sposób prowadzenia zajęć dydaktycznych z wykorzystaniem metod zalecanych w programie
jednostki modułowej.

Ćwiczenia (tożsame z tymi, które znajdują się w poradniku dla ucznia), zawierają

polecenie, wskazówki do realizacji, zalecane metody nauczania – uczenia się oraz środki
dydaktyczne. Wykonując poszczególne ćwiczenia uczeń powinien ukształtować umiejętności
niezbędne do zaliczenia jednostki modułowej.

Ewaluacja osiągnięć ucznia powinna zostać przeprowadzona z pomocą testu

wielokrotnego wyboru. W poradniku dla nauczyciela zamieszczono dwa przykładowe
narzędzia pomiaru dydaktycznego. Wszystkie zadania zamieszczone w teście obejmują treści
objęte programem nauczania oraz sprawdzają, czy uczeń osiągnął założone w jednostce
modułowej cele.

Ostatnim elementem poradnika dla nauczyciela jest wykaz literatury. Zawiera on

zarówno pozycje przydatne uczniowi dla pogłębienia wiedzy z zakresu programu jednostki
modułowej, jak i pozycje metodyczne.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne w jednostce modułowej prowadzone były

różnymi metodami uwzględniającymi wszystkie strategie kształcenia wielostronnego.
Należy stosować metody z zakresu strategii problemowej (metody problemowe) i operacyjnej
(metody praktyczne). Formy organizacyjne pracy powinny być zróżnicowane począwszy od
samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

812[03].O1.01

Przestrzeganie wymagań

bezpieczeństwa i higieny pracy,

ochrony przeciwpożarowej

i ochrony środowiska

812[03].O1.02

Posługiwanie się

dokumentacją techniczną

812[03].O1.04

Rozpoznawanie elementów maszyn

i mechanizmów

812[03].O1.05

Analizowanie układów

elektrycznych i automatyki

przemysłowej

812[03].O1.06

Stosowanie podstawowych technik

wytwarzania części maszyn

812[03].O1

Techniczne podstawy zawodu

812[03].O1.03

Stosowanie materiałów

konstrukcyjnych

i narzędziowych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

korzystać z poradników i norm,

−

odczytywać informacje dotyczące materiałów podane na rysunkach,

−

analizować treść zadania, dobierać metody i plan rozwiązania,

−

komunikować się i pracować w zespole,

−

samodzielnie podejmować decyzje,

−

dokonywać oceny swoich umiejętności,

−

posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu chemii, takimi jak: pierwiastek, stop,

−

rozpoznawać symbole podstawowych pierwiastków i związków chemicznych,

−

interpretować związki wyrażone za pomocą wzorów, tabel.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

scharakteryzować rodzaje i zastosowanie materiałów niemetalowych,

–

określić właściwości materiałów niemetalowych,

–

sklasyfikować materiały ogniotrwałe,

–

określić właściwości i zastosowanie materiałów ogniotrwałych,

–

określić właściwości metali i ich stopów,

–

wykonać badanie właściwości mechanicznych i technologicznych metali i stopów,

–

sklasyfikować stopy żelaza z węglem,

–

rozróżnić składniki strukturalne stali,

–

sklasyfikować stopy metali nieżelaznych,

–

rozróżnić gatunki oraz określić właściwości i zastosowanie metali nieżelaznych i ich
stopów,

–

rozpoznać na podstawie oznaczenia stopy Fe-C, metale nieżelazne i ich stopy,

–

wyjaśnić proces obróbki cieplnej i cieplno-chemicznej,

–

dobrać do wykonania określonych operacji obróbki cieplnej: temperaturę nagrzewania,
środek chłodzący, urządzenia do nagrzewania, urządzenia do chłodzenia,

–

obsłużyć piece komorowe do nagrzewania oraz wanny hartownicze,

–

wykonać wyżarzanie, hartowanie i odpuszczanie,

–

skorzystać z wykresu żelazo-cementyt,

–

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej
i ochrony środowiska podczas wykonywania pracy,

–

skorzystać z PN, katalogów, poradników.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

…………………………………………………………….

Modułowy program nauczania: Operator maszyn i urządzeń odlewniczych 812 [03]
Moduł:

Techniczne podstawy zawodu 812 [03].O1

Jednostka modułowa:

Stosowanie materiałów konstrukcyjnych i narzędziowych

812[03].O1.03

Temat:

Analizowanie

właściwości

fizycznych,

chemicznych,

mechanicznych

i technologicznych metali i stopów

Cel ogólny: Określić właściwości fizyczne, chemiczne, mechaniczne i technologiczne

materiałów metalowych i niemetalowych

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

wymienić materiały stosowane w budowie maszyn,

−

scharakteryzować własności fizyczne i chemiczne metali,

−

scharakteryzować własności technologiczne metali,

−

wymienić kryteria doboru materiału,

−

rozpoznać metale i stopy metali.

Metody nauczania–uczenia się:

−

wykład,

−

burza mózgów,

−

ćwiczenia.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

grupowa.

Czas: 45 min.

Środki dydaktyczne:

−

próbki różnych materiałów stosowanych w budowie maszyn,

−

katalogi i ksiązki zawierające informacje o własnościach różnych materiałów,

−

Polskie Normy.

Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Omówienie cech charakterystycznych i właściwości metali i ich stopów.
4. Przedstawienie zadania do wykonania.
5. Rozdanie dokumentacji.
6. Realizacja tematu:

−

uczniowie wykonują ćwiczenie w grupach, zgodnie z instrukcją zamieszczoną
w poradniku dla ucznia,

−

zapoznają się z otrzymaną dokumentacją oraz zasadami BHP,

−

dokonują podziału pracy,

−

zbierają potrzebne informacje,

−

prezentują efekt swojej pracy nauczycielowi.

7. Nauczyciel analizuje prace ucznia i dokonuje oceny.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zakończenie zajęć

Praca domowa
Napisz w zeszycie notatkę będącą odpowiedzią na pytania:
Jakie są cechy fizyczne i chemiczne metali i ich stopów?
Jakie są właściwości technologiczne metali i ich stopów?

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

…………………………………………………………….

Modułowy program nauczania:

Operator maszyn i urządzeń odlewniczych 812 [03]

Moduł:

Techniczne podstawy zawodu 812 [03].O1

Jednostka modułowa:

Stosowanie materiałów konstrukcyjnych i narzędziowych

812[03].O1.03

Temat: Stale niestopowe (węglowe); wpływ węgla na właściwości stali, klasyfikacja

stali, znakowanie stali.

Cel ogólny: Określić właściwości fizyczne, chemiczne, mechaniczne i technologiczne

materiałów metalowych i niemetalowych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

scharakteryzować stal,

−

scharakteryzować przemiany zachodzące w stali podczas grzania i chłodzenia,

−

scharakteryzować podział stali węglowych,

−

wymienić domieszki zwykłe stali i ich wpływ na własności stali,

−

rozpoznać oznaczenie stali węglowej.

Metody nauczania–uczenia się:

−

wykład,

−

burza mózgów,

−

ćwiczenia.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

grupowa.

Czas: 90 min.

Środki dydaktyczne:

−

materiały i książki zawierające informacje o stalach węglowych,

−

wykres żelazo-węgiel,

−

wykres pokazujący wpływ zawartości węgla na właściwości stali,

−

próbki stali o różnej twardości i wytrzymałości,

−

Polskie Normy.

Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Omówienie przemian zachodzących w stali w czasie podgrzewania i studzenia.
4. Omówienie podziałów stali węglowych.
5. Omówienie wpływu zawartości węgla na własności stali.
6. Omówienie domieszek i ich wpływu na własności stali węglowych.
7. Omówienie znakowania stali węglowych
8. Przedstawienie zadania do wykonania.
9. Rozdanie dokumentacji.
10. Realizacja tematu:

−

uczniowie wykonują ćwiczenie w grupie, zgodnie z instrukcją zamieszczoną

w poradniku dla ucznia,

−

zapoznają się z rodzajami i znakowaniem stali węglowych,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

dokonują podziału zadań w grupie,

−

wyszukują odpowiednie informacje,

−

dokonują zapisu i podziału uzyskanych informacji,

−

prezentują efekt swojej pracy nauczycielowi.

11. Nauczyciel analizuje pracę ucznia i dokonuje oceny.

Zakończenie zajęć

Praca domowa
Napisz w zeszycie notatkę będącą odpowiedzią na pytanie: Co to jest stal węglowa i jakie są
jej składniki?

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Tworzywa sztuczne. Materiały kompozytowe

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Odczytaj z PN i katalogów po dwa rodzaje termo- i duroplastów, zapisz ich dane

charakterystyczne.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Przygotować normy i katalogi zawierające informacje o tworzywach sztucznych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z treścią ćwiczenia,
2) zapoznać się z otrzymanymi normami i katalogami,
3) odszukać tworzywa sztuczne termo- i duroplasty,

4) wypisać po 2 z nich,

5) zaprezentować efekt swojej pracy nauczycielowi.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

PN i katalogi zawierające informacje o tworzywach sztucznych.

Ćwiczenie 2

Odszukaj w PN i katalogach temperatury przetwarzania, ciężar właściwy, skurcz

przetwórczy następujących tworzyw sztucznych: PP, ABS, PE, PS

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Przygotować normy i katalogi zawierające informacje o tworzywach sztucznych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) dobrać partnerów do pracy w grupie,
2) zapoznać się treścią ćwiczenia,
3) zapoznać się z otrzymanymi normami i katalogami,
4) podzielić pracę na poszczególnych członków grupy,
5) odszukać odpowiednie tablice,
6) zapisać potrzebne informacje,
7) uporządkować odnalezione informacje,
8) zaprezentować efekty pracy grupy na forum grupy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.
Środki dydaktyczne:

−

PN i katalogi zawierające informacje o tworzywach sztucznych.

Ćwiczenie 3

Odczytaj z PN i katalogów po 2 rodzaje kompozytów o osnowie metalicznej

i polimerowej, zapisz ich dane charakterystyczne.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Przygotować normy i katalogi zawierające informacje o tworzywach sztucznych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z treścią ćwiczenia,
2) zapoznać się z otrzymanymi normami i katalogami,
3) odszukać odpowiednie kompozyty,
4) wypisać po 2 z nich,
5) zaprezentować efekt swojej pracy nauczycielowi.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

PN i katalogi zawierające informacje o tworzywach sztucznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Materiały ceramiczne. Materiały uszczelniające. Drewno,

szkło, guma

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Odczytaj z PN i katalogów na jakie grupy ze względu na własności i zastosowanie

dzielimy węgliki spiekane.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Przygotować normy i katalogi zawierające informacje o węglikach spiekanych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z treścią ćwiczenia,
2) zapoznać się z otrzymanymi normami i katalogami,
3) odszukać węgliki spiekane,
4) wypisać oznaczenia, ich przeznaczenie i oznakowanie,
5) zaprezentować efekt swojej pracy nauczycielowi.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

PN i katalogi zawierające informacje o węglikach spiekanych.

Ćwiczenie 2

Odszukaj w PN i katalogach własności kauczuku naturalnego i kilku syntetycznych

a następnie porównaj je.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Przygotować normy i katalogi zawierające informacje tworzywach niemetalowych takich jak
guma,

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) dobrać partnerów do pracy w grupie,
2) zapoznać się z treścią ćwiczenia,
3) zapoznać się z otrzymanymi normami i katalogami,
4) podzielić pracę na poszczególnych członków grupy,
5) odszukać odpowiednie tablice,
6) zapisać potrzebne informacje,
7) uporządkować odnalezione informacje,
8) zaprezentować efekty pracy grupy na forum grupy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

PN i katalogi zawierające informacje o tworzywach niemetalowych takich jak guma.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Metalurgia stali

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie uzyskanych na zajęciach informacji porównaj metody wytopu stali:

piecową i konwertorową.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Przygotować normy i katalogi zawierające informacje o tworzywach sztucznych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z treścią ćwiczenia,
2) zapoznać się z posiadanymi informacjami pisanymi,
3) wypisać cechy charakterystyczne metod,
4) porównać je i wypisać wnioski,
5) zaprezentować efekt swojej pracy nauczycielowi.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

podręcznik, zeszyt.

Ćwiczenie 2

Porównaj stale bessemerowską i thomasowską, wymień ich wady i zalety, porównaj ich

zanieczyszczenia.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Przygotować normy i katalogi zawierające informacje o tworzywach sztucznych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) dobrać partnerów do pracy w grupie,
2) zapoznać się treścią ćwiczenia,
3) zapoznać się z otrzymanymi normami i katalogami,
4) podzielić pracę na poszczególnych członków grupy,
5) odszukać odpowiednie informacje,
6) zapisać potrzebne informacje,
7) uporządkować odnalezione informacje,
8) zaprezentować efekty pracy grupy na forum grupy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

PN i katalogi, podręczniki zawierające informacje o stalach i metodach ich wytopu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Budowa, właściwości fizyczne, chemiczne, mechaniczne

i technologiczne metali i stopów

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Elementy, które otrzymałeś, wykonane są z różnych materiałów, podziel je na dwie grupy

metali i niemetali, scharakteryzuj krótko własności metali.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Przygotować normy i katalogi zawierające informacje o tworzywach sztucznych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) dobrać partnerów do pracy w grupie,
2) zastanowić się, czym charakteryzują się metale,
3) wpisać wszystkie cechy na kartce (burza mózgów - nie krytykując żadnego z pomysłów

Twoich koleżanek/kolegów),

4) uporządkować zapisane pomysły - odrzucić budzące wątpliwości członków grupy,
5) podzielić elementy według spisanych cech na metale i niemetale,
6) zaprezentować efekty pracy grupy na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

elementy wykonane z metali i niemetali np. tworzywa sztuczne drewno.

Ćwiczenie 2

Wykonaj próbę pomiaru twardości metodą Brinella.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Przygotować normy i katalogi zawierające informacje o tworzywach sztucznych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) dobrać partnerów do pracy w grupie,
2) zapoznać się z metodą i przebiegiem próby,
3) przygotować próbki do wykonania ćwiczenia,
4) wykonać próby pomiaru twardości i zapisać ich wyniki oraz wnioski.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Środki dydaktyczne:

−

twardościomierz Brinella,

−

norma PN-91/H-04350 zawierająca opis przebiegu, tabele doboru i odczyt wyników,

−

próbki metali.

Ćwiczenie 3

Wyszukaj w tabelach lub katalogach stali, tworzyw sztucznych i stopów metali

kolorowych po dwa gatunki z każdej grupy, wypisz ich własności fizyczne i mechaniczne
a następnie porównaj je.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Przygotować normy i katalogi zawierające informacje o tworzywach sztucznych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) dobrać partnerów do pracy w grupie,
2) wyszukać odpowiednie informacje w katalogach lub tabelach, które otrzymałeś,
3) wypisać ich właściwości,
4) porównać je i wyciągnąć wnioski,
5) zaprezentować je na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

poradniki, tabele i katalogi zawierające informacje o materiałach metalowych
i tworzywach sztucznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.5. Stale niestopowe (węglowe); wpływ węgla na właściwości stali,

klasyfikacja stali, znakowanie

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Odczytaj z PN i katalogów właściwości i zastosowanie następujących stali:

–

St0SX,

–

St3W,

–

10,

–

45G,

–

55.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Przygotować normy i katalogi zawierające informacje o stalach węglowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z treścią ćwiczenia,
2) zapoznać się z otrzymanymi normami i katalogami,
3) odszukać podane gatunki stali,
4) zapisać właściwości i zastosowania tych gatunków stali,
5) zaprezentować efekt swojej pracy nauczycielowi.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

PN i katalogi zawierające informacje o stalach węglowych.

Ćwiczenie 2

Odszukaj w normach lub katalogach stale o tej samej zawartości różnych składników

(np. 10 i 15) różniące się zawartością węgla i sprawdź jakie maja własności mechaniczne,
wypisz je, porównaj i wyciągnij wnioski:

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Przygotować normy i katalogi zawierające informacje o tworzywach sztucznych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z treścią ćwiczenia,
2) zapoznać się z otrzymanymi normami i katalogami,
3) odszukać odpowiednie gatunki stali,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4) zapisać właściwości tych gatunków stali, wyciągnąć wnioski, zapisać je,
5) zaprezentować efekt swojej pracy nauczycielowi.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

PN i katalogi zawierające informacje o stalach węglowych.

Ćwiczenie 3

Odszukaj w PN i katalogach stale do nawęglania i do ulepszania cieplnego, wypisz ich

skład chemiczny oraz właściwości i zastosowanie.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Przygotować normy i katalogi zawierające informacje o stalach węglowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) dobrać partnerów do pracy w grupie,
2) zapoznać się treścią ćwiczenia,
3) zapoznać się z otrzymanymi normami i katalogami,
4) podzielić pracę na poszczególnych członków grupy,
5) odszukać odpowiednie gatunki stali,
6) zapisać właściwości i zastosowania tych gatunków stali,
7) uporządkować w grupie odnalezione informacje,
8) zaprezentować efekty pracy grupy na forum klasy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

PN i katalogi zawierające informacje o stalach węglowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.6. Stale stopowe: wpływ dodatków stopowych na właściwości

stali, klasyfikacja stali, znakowanie

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Odczytaj z PN i katalogów właściwości i zastosowanie następujących stali:

–

15H,

–

18HGT,

–

35HM,

–

38HMJ,

–

N9E.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Przygotować normy i katalogi zawierające informacje o stalach stopowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

PN i katalogi zawierające informacje o stalach węglowych.

Ćwiczenie 2

Odszukaj w normach lub katalogach stale o tej samej zawartości węgla (np. 30H i 30G2)

różniące się zawartością składników stopowych i sprawdź jakie maja własności mechaniczne,
wypisz je, porównaj i wyciągnij wnioski.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Przygotować normy i katalogi zawierające informacje o stalach stopowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z treścią ćwiczenia,
2) zapoznać się z otrzymanymi normami i katalogami,
3) odszukać odpowiednie gatunki stali,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4) zapisać właściwości tych gatunków stali, wyciągnąć wnioski, zapisać je,
5) zaprezentować efekt swojej pracy nauczycielowi.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

PN i katalogi zawierające informacje o stalach stopowych.

Ćwiczenie 3

Odszukaj w PN i katalogach stale do azotowania i do ulepszania cieplnego, wypisz ich

skład chemiczny oraz właściwości i zastosowanie.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Przygotować normy i katalogi zawierające informacje o stalach stopowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) dobrać partnerów do pracy w grupie,
2) zapoznać się treścią ćwiczenia,
3) zapoznać się z otrzymanymi normami i katalogami,
4) podzielić pracę na poszczególnych członków grupy,
5) odszukać odpowiednie gatunki stali,
6) zapisać właściwości i zastosowania tych gatunków stali,
7) uporządkować w grupie odnalezione informacje,
8) zaprezentować efekty pracy grupy na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

PN i katalogi zawierające informacje o stalach stopowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.7. Staliwo. Żeliwo szare, żeliwo białe: właściwości, zastosowanie,

znakowanie

5.7.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Odczytaj z PN i katalogów właściwości i zastosowanie następujących stali i żeliw:

–

L35GN,

–

L16M,

–

L100AGM,

–

100,

–

400-18.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Przygotować normy i katalogi zawierające informacje o staliwach i żeliwach.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z treścią ćwiczenia,
2) zapoznać się z otrzymanymi normami i katalogami,
3) odszukać podane gatunki stali i żeliw,
4) zapisać właściwości i zastosowania tych gatunków stali,
5) zaprezentować efekt swojej pracy nauczycielowi.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

PN i katalogi zawierające informacje o staliwach i żeliwach.

Ćwiczenie 2

Odszukaj w PN i katalogach po 2 staliwa żaroodporne i żeliwa sferoidalne, wypisz ich

skład chemiczny oraz właściwości i zastosowanie.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Przygotować normy i katalogi zawierające informacje o staliwach i żeliwach.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) dobrać partnerów do pracy w grupie,
2) zapoznać się treścią ćwiczenia,
3) zapoznać się z otrzymanymi normami i katalogami,
4) podzielić pracę na poszczególnych członków grupy,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5) odszukać odpowiednie gatunki staliwa i żeliwa,
6) zapisać właściwości i zastosowania tych gatunków staliwa i żeliwa,
7) uporządkować w grupie odnalezione informacje,
8) zaprezentować efekty pracy grupy na forum grupy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

PN i katalogi zawierające informacje o staliwach i żeliwach.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.8. Metale nieżelazne i ich stopy

5.8.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Odczytaj z PN i katalogów właściwości i zastosowanie następujących stopów:

–

B555,

–

B1010,

–

M90,

–

BM123,

–

PA6.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Przygotować normy i katalogi zawierające informacje o stopach metali kolorowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z treścią ćwiczenia,
2) zapoznać się z otrzymanymi normami i katalogami,
3) odszukać podane gatunki stopów,
4) zapisać właściwości i zastosowania tych stopów,
5) zaprezentować efekt swojej pracy nauczycielowi.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

PN i katalogi zawierające informacje o stopach metali nieżelaznych.

Ćwiczenie 2

Odszukaj w PN i katalogach stopy CuAl9Fe3, CuMn12Ni3, SnSb8Cu3, wypisz ich skład

chemiczny oraz właściwości i zastosowanie.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Przygotować normy i katalogi zawierające informacje o stopach metali kolorowych.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) dobrać partnerów do pracy w grupie,
2) zapoznać się z treścią ćwiczenia,
3) zapoznać się z otrzymanymi normami i katalogami,
4) podzielić pracę na poszczególnych członków grupy,
5) odszukać odpowiednie gatunki stopów,
6) zapisać właściwości i zastosowania tych stopów,
7) uporządkować w grupie odnalezione informacje,
8) zaprezentować efekty pracy grupy na forum grupy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

PN i katalogi zawierające informacje o stopach metali nieżelaznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test do jednostki modułowej: Stosowanie materiałów konstrukcyjnych
i narzędziowych.

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

–

zadania 1, 2, 3, 5, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 17, 19 20 są z poziomu podstawowego,

–

zadania 4, 6, 7, 8, 9, 16, 18, są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. a, 3. b, 4. b, 5. a, 6. b, 7. a, 8. c, 9. c, 10. a, 11. b,
12. b, 13. a, 14. a, 15. b, 16. a, 17. a, 18. a, 19. b, 20. c.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Zdefiniować pojęcie stali

Określić, co to jest surówka

Określić, co to jest żeliwo

Określić, do czego służy próba Brinella

Sklasyfikować podział stali

Określić wpływ fosforu na właściwości stali

Rozróżniać oznaczenie stali węglowych

Określić, co decyduje o spawalności stali

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Selekcjonować żeliwa

10 Rozpoznać oznaczenie stali do nawęglania

11 Zdefiniować pojecie mosiądz

12 Rozpoznać metodę wytopu stali

13 Rozpoznać oznaczenie stopu aluminium

14 Zdefiniować pojecie termoplasty

Wskazać najczęstszą metodę przetwarzania
tworzyw sztucznych

Scharakteryzować proces wytwarzania elementów
ze spiekanych proszków metali

17 Zdefiniować pojęcie cermetale

18 Określić, jaki jest główny składnik gumy

Zdefiniować proces stopniowego tracenia
własności przez gumę

Wskazać najbardziej wartościowy
w technice element drewna

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2. Przed rozpoczęciem sprawdzianu przedstaw uczniom zasady przebiegu testowania.
3. Podkreśl wagę samodzielnego rozwiązania zadań testowych.
4. Rozdaj uczniom przygotowane dla nich materiały (instrukcję, zestaw zadań testowych,

kartę odpowiedzi).

5. Udzielaj odpowiedzi na pytania formalne uczniów.
6. Przypomnij o upływającym czasie na 10 i 5 minut przed końcem sprawdzianu.
7. Po upływie czasu sprawdzianu poproś uczniów o odłożenie przyborów do pisania.
8. Zbierz od uczniów karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj dokładnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Odpowiedzi udzielaj wyłącznie na karcie odpowiedzi.
4. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
5. Test zawiera 20 zadań.
6. Do każdego zadania podane są cztery odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa.
7. Zaznacz prawidłową według Ciebie odpowiedź wstawiając literę X w odpowiednim

miejscu na karcie odpowiedzi.

8. W przypadku pomyłki zaznacz błędną odpowiedź kółkiem, a następnie literą X zaznacz

odpowiedź prawidłową.

9. Za każde poprawne rozwiązanie zadania otrzymujesz jeden punkt.
10. Za udzielenie błędnej odpowiedzi, jej brak lub zakreślenie więcej niż jednej odpowiedzi -

otrzymujesz zero punktów.

11. Uważnie czytaj treść zadań i proponowane warianty odpowiedzi.
12. Nie odpowiadaj bez zastanowienia; jeśli któreś z zadań sprawi Ci trudność – przejdź do

następnego. Do zadań, na które nie udzieliłeś odpowiedzi możesz wrócić później.

13. Pamiętaj, że odpowiedzi masz udzielać samodzielnie.
14. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Stal to

a) stop żelaza z węglem o zawartości węgla do 2%C.
b) mieszanina metali.
c) substancja ceramiczna.
d) roztwór żelazowy o dużej wytrzymałości.

2. Surówka to

a) stop żelaza z węglem o zawartości węgla ponad 2%.
b) stop techniczny aluminium.
c) stop miedzi do przeróbki plastycznej.
d) mieszanina stali w stanie płynnym.

3. Żeliwo to

a) techniczny stop żelaza o zawartości węgla powyżej 2%.
b) stop żelaza z węglem i innymi pierwiastkami o zawartości węgla ponad 2% stosowany

w postaci odlewów.

c) mieszanina eutektyczna.
d) stop żelaza o zawartości węgla 3,2% i temperaturze 1243

4. Metoda Brinella służy do pomiaru

a) wytrzymałości na rozciąganie.
b) twardości.
c) udarności.
d) sprężystości.

5. Stale dzielimy na

a) węglowe i stopowe.
b) walcowane i odlewane.
c) ciągnione i łuszczone.
d) odlewane i kute.

6. Fosfor w stali powoduje

a) kruchość na gorąco.
b) kruchość na zimno.
c) kruchość na niebiesko.
d) kruchość na zielono.

7. Oznaczenie stali węglowych to

a) St3, St0, 10, MSt6.
b) 45HN, 38HMJ, 20HGS, 18HGT.
c) AK9, Zl200, B1010.
d) PP, PA, PET, ABS.

8. O spawalności stali decyduje

a) równoważnik elektrochemiczny.
b) twardość.
c) ekwiwalent węgla.
d) temperatura spawania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9. Żeliwa sferoidalne nazywane są tak dlatego, że

a) są odlewane w postaci kulek.
b) mają postać kul pustych w środku.
c) grafit wydziela się w postaci kulek.
d) są odporne na działanie atmosfery.

10. Stale do nawęglania mają następujące oznaczenia:

a) 15H, 16HG, 15HN.
b) 30G2, 45H, 35HM.
c) 38HMJ.
d) St6, 45, 1.2343.

11. Mosiądz to

a) stop miedzi z aluminium
b) stop miedzi z cynkiem,
c) stop miedzi z cyną.
d) stop miedzi z żelazem.

12. Czy metoda Bessemera dotyczy

a) produkcji tworzyw sztucznych.
b) wytopu stali.
c) porównania twardości.
d) zabezpieczania przed korozją.

13. Stop aluminium oznacza opis

a) PA6.
b) B1010.
c) 37HGNM.
d) ABS.

14. Termoplasty to tworzywa sztuczne które

a) miękną podgrzane do wysokiej temperatury.
b) które są plastyczne w temperaturze pokojowej.
c) które miękną ochłodzone do niskich temperatur.
d) które są plastyczne aż do wypaleniu w piecu.

15. Tworzywa sztuczne najczęściej przetwarza się przez

a) obróbkę wiórową.
b) wtrysk.
c) walcowanie.
d) kucie matrycowe.

16. Elementy z proszków metali kształtuje się przez

a) spiekanie w wysokiej temperaturze pod wysokim ciśnieniem.
b) odlewanie się do form.
c) sklejanie żywicami.
d) walcowanie na gorąco.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17. Cermetale to

a) materiały metalowo-ceramiczne.
b) metale powlekane ceramiką.
c) materiały metalowe służące do uszczelnia.
d) metale pokryte korozją.

18. Głównym składnikiem gumy jest

a) kauczuk.
b) sadza.
c) sulfonamidy.
d) środki spieniające.

19. Proces tracenia własności przez gumę to

a) wulkanizacja.
b) starzenie.
c) rozwarstwienie.
d) rozpad.

20. Najtwardszy element drewna stosowany w technice to

a) łyko.
b) rdzeń.
c) biel i twardziel.
d) deska.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ............................................................................................................................

Stosowanie materiałów konstrukcyjnych i narzędziowych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedzi

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Test 2
Test do jednostki modułowej: Stosowanie materiałów konstrukcyjnych
i narzędziowych

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

– zadania 1, 2, 3, 5, 7, 10, 11, 13, 14, 15, 17, 18, 19 są z poziomu podstawowego,
– zadania 4, 6, 8, 9, 12, 16, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. a, 3. b, 4. b, 5. c, 6. a, 7. a, 8. c, 9. c, 10. c, 11. c,
12. c, 13. a, 14. c, 15. b, 16. a, 17. a, 18. b, 19. c, 20. b.

Plan testu

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Zdefiniować pojęcie udarności

Określić, co to jest skrawalność

Określić, co pokazuje wykres
żelazo-węgiel

Określić, do czego służy próba „Rockwella”

Sklasyfikować podział stali węglowych

Określić wpływ siarki na właściwości stali

Rozpoznać oznaczenie stali węglowych

Sklasyfikować podział stali wg składu
chemicznego

Sklasyfikować podział żeliw ciągliwych

10 Rozpoznać oznaczenie stali do azotowania

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11 Sklasyfikować podział mosiądzów

12 Dobrać zastosowanie brązu

13 Rozpoznać oznaczenie stopu aluminium

14 Zdefiniować pojęcie tworzyw kondensacyjnych

15 Zdefiniować proces wytopu stali

16 Określić skład elementów z proszków metali

17 Określić wady cermetali

18 Zdefiniować proces wytwarzania gumy

19 Określić, co wpływa na własności gumy

20 Określić wady drewna

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

kartę odpowiedzi).

Instrukcja dla ucznia

miejscu na karcie odpowiedzi.

8. W przypadku pomyłki zaznacz błędną odpowiedź kółkiem, a następnie literą X zaznacz

odpowiedź prawidłową.

9. Za każde poprawne rozwiązanie zadania otrzymujesz jeden punkt.
10. Za udzielenie błędnej odpowiedzi, jej brak lub zakreślenie więcej niż jednej odpowiedzi -

otrzymujesz zero punktów.

11. Uważnie czytaj treść zadań i proponowane warianty odpowiedzi.
12. Nie odpowiadaj bez zastanowienia; jeśli któreś z zadań sprawi Ci trudność – przejdź do

następnego. Do zadań, na które nie udzieliłeś odpowiedzi możesz wrócić później.

13. Pamiętaj, że odpowiedzi masz udzielać samodzielnie.
14. Na rozwiązanie testu masz 45 minut.

Materiały dla ucznia:

– instrukcja,
– zestaw zadań testowych,
– karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1.Udarność to

a) odporność materiału na uderzenia.
b) odporność na odkształcenia trwałe.
c) podatność na odkształcenia.
d) podatność na kształtowanie.

2.Skrawalność to

a) podatność na obróbkę skrawaniem.
b) odporność na obróbkę skrawaniem.
c) zdolność do wypełniania formy.
d) zdolność do obrabiania innych materiałów.

3.Wykres żelazo węgiel obrazuje

a) przemiany stali przy zmianie ciśnienia.
b) przemiany w czasie nagrzewania lub chłodzenia zachodzące w stopach żelaza.
c) wpływ dodatków stopowych na twardość stali.
d) zmiany struktury stali pod wpływem obciążenia.

4. Metoda Rockwella służy do pomiaru

a) wytrzymałości na rozciąganie.
b) twardości.
c) udarności.
d) sprężystości.

5. Stale węglowe dzielimy na

a) węglowe i stopowe.
b) walcowane i odlewane.
c) nisko, średnio i wysokowęglowe.
d) odlewane i kute.

6.Siarka powoduje w stali

a) kruchość na gorąco.
b) kruchość na zimno.

c) kruchość na niebiesko.
d) kruchość na zielono.

7.Oznaczenie stali węglowych konstrukcyjnych to:

a) St3, St0, 10, MSt6.
b) 45HN, 38HMJ, 20HGS, 18HGT.
c) AK9, Zl200, B1010.
d) PP, PA, PET, ABS.

8.Stale wg składu chemicznego dzielimy na

a) uspokojone i nieuspokojone.
b) podstawowe i jakościowe.
c) niestopowe i stopowe.
d) podstawowe i specjalne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9.Żeliwa ciągliwe dzielimy na

a) stopowe i węglowe.
b) szare i czarne.
c) białe, czarne i perlityczne.
d) sferoidalne i żaroodporne.

10.Stale do azotowania mają następujące oznaczenia

a) 15H, 16HG, 15HN.
b) 30G2, 45H, 35HM.
c) 38HMJ, 33H3MF.
d) St6, 45, 1.2343

11.Mosiądze dzielimy na

a) miękkie i twarde.
b) plastyczne i kruche.
c) odlewnicze i do obróbki plastycznej.
d) stopowe i aluminiowe.

12.Brązy krzemowe stosuje się na

a) sprężyny talerzowe.
b) rurki manometryczne.
c) łożyska ślizgowe.
d) elementy żaroodporne.

13.Stop aluminium oznacza zapis

a) PA6.
b) B1010.
c) 37HGNM.
d) ABS.

14.Tworzywa kondensacyjne inaczej zwane są

a) termoplastami.
b) elastomerami.
c) duroplastami.
d) plastomerami.

15.Proces martenowski dotyczy

a) zabezpieczania statków przed słona wodą.
b) taniego procesu wytopu stali.
c) produkcji papieru z makulatury.
d) rozpuszczania farb i lakierów.

16.Główne składniki elementów wykonanych z proszków metali to

a) proszek metalu, środek poślizgowy i składniki stopowe.
b) proszek metalu, barwnik i utwardzacz.
c) proszek metalu, barwnik i spoiwo.
d) proszek metalu, spoiwo i środek spieniający.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17.Wadą cermetali jest

a) niska wytrzymałość i kruchość.
b) waga.
c) mała odporność na ścieranie.
d) niska temperatura pracy.

18.Guma jest produktem

a) polimeryzacji.
b) wulkanizacji.
c) odlewania.
d) spieniania.

19.Wpływ na własności gumy ma

a) kolor.
b) grubość.
c) skład i przygotowanie.
d) warunki atmosferyczne.

20.Wadą wszystkich gatunków drewna jest

a) twardość.
b) higroskopijność.
c) wytrzymałość.
d) cena.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ............................................................................................................................

Stosowanie materiałów konstrukcyjnych i narzędziowych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedzi

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

LITERATURA

1. Górecki A.: Technologia ogólna. Podstawy technologii mechanicznych, WSiP,

Warszawa 2005

2. Poradnik mechanika. WNT Warszawa 1985
3. Poradnik: Rysowanie i projektowanie części maszyn. WSiP, Warszawa 1989
4. Poradnik inżyniera samochodowego. Elementy i materiały. WKŁ, Warszawa 1990
5. Poradnik inżyniera. Obróbka skrawaniem tom 1. WNT, Warszawa 1991
6. Sidun J., Gradzka-Dahlke M.: Badanie mikroskopowe struktur materiałów spiekanych.

Politechnika Białostocka, Białystok 2000

7. Skoblik R.: Metalurgia staliwa i stali. Politechnika Gdańska, Gdańsk 1998

Literatura metodyczna
1. Dretkiewicz-Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele

kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994

2. Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia zawodowego. BKKK, Warszawa 1997
3. Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom, 2001