(Microsoft PowerPoint - MWF I stopie\361 Wyk\263ad 17 Intelektualizacja WF cb [tryb zgodno\234ci])

Stanisław StrzyŜewski (1986) wśród celów kształcenia w kulturze
fizycznej wymienił m.in.:

Wiedza jako cel wychowania fizycznego:

Maciej Demel i Krzysztof Zuchora (1975) do celów wychowania
fizycznego i zdrowotnego zaliczyli m.in.:
„wzbogacenie samowiedzy dotyczącej organizmu i jego potrzeb,
zdrowia fizycznego, psychicznego i społecznego, zaznajomienie się
ze sposobami doskonalenia i pielęgnacji ciała…”.

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 17

fizycznej wymienił m.in.:
rozwijanie wiedzy “o organizmie i jego potrzebach rozwojowych, o
wpływie środowiska na organizm człowieka, o kształtowaniu sprawności
i wydolności, o sposobach kontroli osobistej sprawności i wydolności…”.

Wiesław Osiński (1996) wskazał na funkcję poznawczą wychowania
fizycznego, czyli:
“przekazywanie i zdobywanie pewnego zasobu wiedzy, m.in. w zakresie
rozwoju fizycznego, zdrowia i higieny człowieka, znaczenia róŜnych form
aktywności fizycznej…”.

Wiedza jako cel WF w programach nauczania

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 17

Cele wychowania fizycznego

Rok wydania programu WF

Zdobywanie wiadomości o wpływie
aktywności fizycznej na organizm
człowieka

Zdobywanie wiadomości na temat

Zdobywanie wiadomości na temat
zasad higieny i wypoczynku

Rozwijanie umiejętności samodzielnego
doboru ćwiczeń dla celów zdrowotnych
i rekreacyjnych

Rozwijanie postawa wobec aktywności
fizycznej

Rozwijanie wiadomości na temat
postępowania zawodnika i kibica
sportowego

Rozwijanie gotowości do
upowszechniania aktywności fizycznej

Kierunek przekształcania szkolnej edukacji:
od werbalizmu (dominacji metod słownych pozbawionych
pierwiastka realnego działania)
do kształcenia wielostronnego (zrównowaŜenia działania,
wiedzy i przeŜyć).

Kształcenie

wielostronne

Szkoła

werbalizm

praktycyzm

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 17

Kierunek przekształcania wychowania fizycznego:
od skrajnego praktycyzmu (dominacji działania
pozbawionego refleksji)
do kształcenia wielostronnego (zrównowaŜenia działania
wiedzy i przeŜyć)

wielostronne

werbalizm

praktycyzm

dokonuje pomiarów wysokości i masy ciała oraz z pomocą
nauczyciela interpretuje ich wyniki;

mierzy tętno w spoczynku i po wysiłku;

wymienia zasady i metody hartowania organizmu;

demonstruje po jednym ćwiczeniu kształtującym wybrane

Wymagania szczegółowe w zakresie wiedzy z WF

(wg Podstawy programowej)

II etap edukacji (szkoła podstawowa):

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 17

demonstruje po jednym ćwiczeniu kształtującym wybrane
zdolności motoryczne oraz ułatwiające utrzymywanie
prawidłowej postawy ciała;

organizuje w gronie rówieśników zabawę, grę ruchową,
rekreacyjną, stosując przepisy w formie uproszczonej;

omawia zasady aktywnego wypoczynku;

omawia sposoby postępowania w sytuacji zagroŜenia
zdrowia lub Ŝycia;

omawia zasady bezpiecznego zachowania się nad wodą
i w górach;

wyjaśnia, dlaczego naleŜy przestrzegać ustalonych reguł

Wymagania szczegółowe w zakresie wiedzy z WF

(wg Podstawy programowej)

II etap edukacji (szkoła podstawowa):

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 17

wyjaśnia, dlaczego naleŜy przestrzegać ustalonych reguł
w trakcie rywalizacji sportowej;

uczestniczy w sportowych rozgrywkach klasowych w roli
zawodnika, stosując zasady „czystej gry”: szacunku dla
rywala, respektowania przepisów gry, podporządkowania
się decyzjom sędziego, podziękowania za wspólną grę;

wyjaśnia zasady kulturalnego kibicowania;

ocenia poziom własnej aktywności fizycznej;

omawia zmiany zachodzące w organizmie w czasie wysiłku
fizycznego;

wskazuje korzyści z aktywności fizycznej w terenie;

przeprowadza rozgrzewkę;

Wymagania szczegółowe w zakresie wiedzy z WF

(wg Podstawy programowej)

III etap edukacji (gimnazjum):

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 17

przeprowadza rozgrzewkę;

wybiera i pokonuje trasę crossu;

wyjaśnia wymogi higieny wynikające ze zmian zachodzących
w organizmie w okresie dojrzewania;

planuje szkolne rozgrywki sportowe według systemu
pucharowego i „kaŜdy z kaŜdym”;

wyjaśnia, co symbolizują flaga i znicz olimpijski;

wyjaśnia, czym jest zdrowie; wymienia czynniki, które
wpływają pozytywnie i negatywnie na zdrowie i
samopoczucie oraz wskazuje te, na które moŜe mieć wpływ;

identyfikuje swoje mocne strony, planuje sposoby ich
rozwoju oraz ma świadomość słabych stron, nad którymi

Wymagania szczegółowe w zakresie wiedzy z WF

(wg Podstawy programowej)

III etap edukacji (gimnazjum):

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 17

rozwoju oraz ma świadomość słabych stron, nad którymi
naleŜy pracować;

omawia konstruktywne sposoby radzenia sobie z
negatywnymi emocjami;

wyjaśnia, w jaki sposób moŜe dawać i otrzymywać róŜnego
rodzaju wsparcie społeczne;

wyjaśnia, co oznacza zachowanie asertywne i podaje jego
przykłady;

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 17

Doświadczenie

(concrete

experience)

Cykl uczenia się przez doświadczenie

(wg Davida Kolba):

Refleksja

(observation and

reflection)

Zastosowanie

(testing the new

concepts)

Analiza

(formation of

abstract concepts)

Wprowadzanie wiadomości na lekcji wychowania fizycznego
(wg modelu Johna Deweyem):

DOŚWIADCZENIE - uczeń powinien być postawiony w sytuacji

autentycznego doświadczenia i aktywności, którą jest prawdziwie
zainteresowany.

UŚWIADOMIENIE PROBLEMU - sytuacja powinna wyłonić

pewien problem wymagający zastanowienia.

OBSERWACJA - uczeń musi posiadać odpowiednie informacje

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 17

OBSERWACJA - uczeń musi posiadać odpowiednie informacje

i dokonywać obserwacji potrzebnych do realizacji interesującego
go zadania.

PRZYPUSZCZENIE - uczeń powinien poczynić pewne

przypuszczenia odnośnie rozwiązywania problemu i dokładnie
je sformułować.

SPRAWDZENIE - uczeń powinien mieć moŜliwość i okazję

do wypróbowania i sprawdzenia swoich przypuszczeń przez
zastosowanie ich.

II etap edukacji (szkoła podstawowa, klasy IV-VI):

wykonuje próby sprawnościowe pozwalające ocenić wytrzymałość
tlenową, siłę mięśni posturalnych oraz gibkość dolnego odcinka

Wymagania szczegółowe w zakresie wiedzy z WF

(wg Podstawy programowej)

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 17

I etap edukacji (szkoła podstawowa, klasy I-III):

realizuje marszobieg trwający co najmniej 15 minut, umie wykonać
próbę siły mięśni brzucha oraz próbę gibkości dolnego odcinka
kręgosłupa;

tlenową, siłę mięśni posturalnych oraz gibkość dolnego odcinka
kręgosłupa oraz z pomocą nauczyciela interpretuje uzyskane wyniki;

III etap edukacji (gimnazjum):

wykonuje wybrany przez siebie zestaw prób do oceny wytrzymałości,
siły i gibkości;

ocenia poziom własnej aktywności fizycznej;

IV etap edukacji (szkoła ponadgimnazjalna):

wskazuje mocne i słabe strony swojej sprawności fizycznej;

opracowuje i realizuje program aktywności fizycznej dostosowany do
własnych potrzeb;

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 17

1) Np. Uczeń zna zasady fair play.

Zastanowić się,

co uczeń juŜ wie

na ten

Co zrobić, gdy juŜ zaplanujemy cel lekcji

w zakresie wiedzy uczniów, bądź cele

w zakresie umiejętności lub samodzielności

nawiązujące do wiedzy uczniów?

Zastanowić się,

co uczeń juŜ wie

na ten

temat, czyli czego juŜ nauczył się.

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 17

2) Np. Uczeń zna zasady fair play.

Zastanowić się, czy

cel

nie

jest zbyt ogólny

lub obszerny

, czyli czy dokładnie wiem, czego

ma nauczyć się uczeń.

Co zrobić, gdy juŜ zaplanujemy cel lekcji

w zakresie wiedzy uczniów, bądź cele

w zakresie umiejętności lub samodzielności

nawiązujące do wiedzy uczniów?

ma nauczyć się uczeń.

3) Np. Uczeń respektuje w trakcie gry zasady

czystej gry: podporządkowania się decyzjom sędziego
i podziękowania za wspólną grę.
Ustalić, czy uczeń ma nowe informacje

zapamiętać

lub

zrozumieć

, czy moŜe posiadaną wiedzę

zastosować w działaniu

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 17

4) Np. Uczeń zna zasadę fair play: niewykorzystywanie

przewagi losowej.
Ocenić, jaka jest „

objętość

” potrzebnych uczniowi

informacji (Zapisz je na kartce i zastanów się ile czasu

Co zrobić, gdy juŜ zaplanujemy cel lekcji

w zakresie wiedzy uczniów, bądź cele

w zakresie umiejętności lub samodzielności

nawiązujące do wiedzy uczniów?

informacji (Zapisz je na kartce i zastanów się ile czasu
potrzebuje człowiek, aby je zapamiętać, oraz przemyśl
co zrobić by zapamiętać je mogła większość, a moŜe
wszyscy uczniowie.).

5) Np. Uczeń potrafi przygotować kodeks czystej gry na

potrzeby szkolnego turnieju piłki siatkowej.
Rozstrzygnąć,

kiedy

uczeń

będzie się uczyć

oraz

w jaki sposób uczeń będzie mógł

zademonstrować

posiadaną wiedzę i umiejętność

ILE ZAPAMIĘTUJEMY?

10%

z tego, co czytamy

20%

z tego, co słyszymy

30%

z tego, co widzimy

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 17

z tego, co czytamy

z tego, co słyszymy

z tego, co widzimy

50%

z tego, co słyszymy

i widzimy

70%

z tego, co sami

mówimy

90%

z tego, co sami

robimy

Metody rozwijania wiedzy

(klasyfikacja wg kryterium

stopnia aktywności wewnętrznej ucznia):

Odtwórcze (reproduktywne), np.:

wykład,

praca z tekstem.

Usamodzielniające (proaktywne), np.:

praca z hipertekstem,

Tomasz Frołowicz
Metodyka WF

Studia I stopnia

Wykład 17

praca z hipertekstem,

pogadanka,

obserwacja.

Twórcze (kreatywne), np.:

doświadczanie i obserwacja,

dyskusja,

eksperymentowanie i wnioskowanie,

burza mózgów,

kosz i walizka,

drama.