Fotografia cyfrowa Ilustrowany przewodnik

Zamierzasz kupiæ cyfrowy aparat fotograficzny? A mo¿e ju¿ go masz? Pora na naukê
fotografowania. Wbrew pozorom samo wciœniêcie spustu migawki nie wystarczy do
zrobienia dobrego zdjêcia. Trzeba wiedzieæ, jakie mo¿liwoœci posiada aparat, jak
skadrowaæ zdjêcie i jak siê odpowiednio „ustawiæ”. Na szczêœcie fotografia cyfrow¹
ma tê zaletê, ¿e nieudane zdjêcia mo¿na jeszcze uratowaæ, korzystaj¹c z mo¿liwoœci ich
obróbki w komputerze. Przera¿a Ciê iloœæ zagadnieñ, które musisz poznaæ? Nie martw
siê — wszystkiego mo¿esz nauczyæ siê szybko, ³atwo i przyjemnie.

Dziêki ksi¹¿ce „Fotografia cyfrowa. Ilustrowany przewodnik” dowiesz siê, co zrobiæ, aby
przestaæ „klikaæ” i zacz¹æ robiæ zdjêcia. Poznasz wszystkie mo¿liwoœci swojego
aparatu, nauczysz siê korzystaæ z programów tematycznych i rêcznych nastaw.
Dowiesz siê, jak fotografowaæ ró¿ne obiekty i jak radziæ sobie ze zmiennymi warunkami
oœwietleniowymi. Przeczytasz tak¿e o cyfrowej obróbce zdjêæ i ich drukowaniu.

• Podstawowe parametry aparatu cyfrowego
• Ogniskowa, g³êbia ostroœci i parametry ekspozycji
• Kompozycja ujêcia
• Portrety
• Fotografowanie architektury, przyrody i zdjêcia nocne
• Przenoszenie zdjêæ do komputera
• Edycja i korekcja fotografii
• Drukowanie zdjêæ

Spis treci

Rozdzia³ 1.

Zanim kupisz kota w worku...

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

Na co nale¿y zwróciæ uwagê podczas zakupu

aparatu cyfrowego?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

Rozmiar to nie wszystko. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
Optyka aparatu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
Matryca wiat³oczu³a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
Kontrola balansu bieli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
Wywietlacz aparatu (ekran LCD, monitor LCD) . . . . . . . . . . . . . . . 13
Karta pamiêci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
Dostêpnoæ przynajmniej dwóch formatów zapisu fotografii. . . . . 14
Zapotrzebowanie aparatu na energiê . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
Zakres migawki i zakres przys³ony . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
Programy tematyczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
Tryby pracy lampy b³yskowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

Rozdzia³ 2.

Pe³ne wykorzystanie mo¿liwoci aparatu

w celu tworzenia doskonalszych obrazów

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

Okrelanie rozmiaru zdjêcia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
Widzieæ ostro to podstawa, chocia¿ s¹ wyj¹tki... . . . . . . . . . . . . . . . . . 20

Ma³a g³êbia ostroci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
Du¿a g³êbia ostroci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

Zmiana pola widzenia i jej zastosowanie w fotografii . . . . . . . . . . . . . 23

Szerokie pole widzenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
Standardowe pole widzenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
W¹skie pole widzenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

Kontrolowanie ustawieñ ekspozycji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

Nieprawid³owa ekspozycja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
Ekspozycja prawid³owa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
U³atw sobie proces ustawiania parametrów ekspozycji

preferencja czasu czy preferencja przys³ony?. . . . . . . . . . . . . . . 29
Bracketing pomocny przy uzyskaniu w³aciwej ekspozycji . . . . . . 29

fotografia_cyfrowa_!!!spis tresci.qxd 05-01-14 11:42 Page 5

Balans bieli. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
Lampa b³yskowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
Kadrowanie zdjêæ, czyli uwa¿aj na paralaksê . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
Blisko, bli¿ej, coraz bli¿ej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38

Makrofotografia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
Fotografowanie z bliska. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40

W jaki sposób korzystaæ z programów tematycznych?. . . . . . . . . . . . . 42
Wykorzystywanie w³aciwoci czu³oci ISO dla uzyskania

okrelonych efektów. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46

Rozdzia³ 3.

Ogólne wskazówki dotycz¹ce

sztuki fotografowania

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48

G³ówny temat zdjêcia, czyli zastanów siê, co chcesz

uwieczniæ na fotografii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
Umiejêtnoæ wykorzystania w³aciwoci wiat³a. . . . . . . . . . . . . . . . . . 49

Barwa i charakter wiat³a . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
Kierunek wiat³a. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51

Kompozycja ujêcia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53

Plany w fotografii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
Zasada trójpodzia³u . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54
Linia horyzontu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
Po¿¹dany dodatkowy element w kompozycji niecentralnej . . . . . 56
Przestrzeñ dla ruchu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57
Perspektywa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58
Wybór kadru . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59
Punkt widzenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
Obramowanie i jego naturalne oblicza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62

Wykorzystanie walorów fotografowanych obiektów dla nadania

fotografii niepowtarzalnego klimatu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65

Harmonia barw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
Kontrast barw. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
Low-Key i High-Key . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66
Wp³ywanie na kszta³t fotografowanych obiektów . . . . . . . . . . . . . 67
Wzór i faktura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69

Zdjêcia panoramiczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71

Fotografia cyfrowa. Ilustrowany przewodnik

fotografia_cyfrowa_!!!spis tresci.qxd 05-01-14 11:42 Page 6

Spis treci

Rozdzia³ 4.

Najpopularniejsze tematy fotografii,

czyli co zrobiæ, aby zdjêcia by³y jeszcze lepsze

. . . . . . . . . . . . . . . . . 73

Na co zwróciæ uwagê podczas fotografowania ludzi?. . . . . . . . . . . . . 74

W jaki sposób tworzyæ portrety?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74
Portret rodowiskowy i portret kreacyjny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80
Pe³na naturalnoæ, czyli jak wykonywaæ

dobre zdjêcia niepozowane? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
Jak fotografowaæ dzieci? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84
W jaki sposób tworzyæ doskona³e akty?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87

Krajobraz. Na co zwróciæ uwagê podczas wykonywania fotografii? . . 89

Punkt widzenia i wysokoæ aparatu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
Pory roku i ich wp³yw na charakter krajobrazu . . . . . . . . . . . . . . . 91

W jaki sposób fotografowaæ zwierzêta? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93
Fotografowanie obiektów architektonicznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97

Wp³yw owietlenia i punktu widzenia na wygl¹d fotografii. . . . . . 97
wiadome wykorzystywanie wygl¹du nieba dla uzyskania

zamierzonych efektów. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99
Poszukiwanie detali architektonicznych w celu podkrelenia

charakteru fotografowanego obiektu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99

Jak fotografowaæ zjawiska meteorologiczne?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101

Deszcz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101
Burza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102
nieg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103

Zdjêcia nocne i wieczorne. W jaki sposób uchwyciæ urok nocy

za pomoc¹ fotografii? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105

Fotografowanie budynków i pomników . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106
Fotografowanie zachodów s³oñca. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106

W jaki sposób fotografowaæ obiekty w ruchu? . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108

Rozdzia³ 5.

Przesy³anie zdjêæ z aparatu i ich przechowywanie

. . . . 110

Urz¹dzenia wykorzystywane do przesy³ania fotografii

z aparatu do komputera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 110

Kabel po³¹czeniowy i stacja dokuj¹ca. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111
Czytnik kart . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112

Przesy³anie danych z aparatu do komputera pracuj¹cego

pod kontrol¹ systemu Windows XP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113

fotografia_cyfrowa_!!!spis tresci.qxd 05-01-14 11:42 Page 7

Fotografia cyfrowa. Ilustrowany przewodnik

Ochrona fotografii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117
Segregowanie zdjêæ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118

Rozdzia³ 6.

Edycja fotografii, czyli co zrobiæ, aby...

. . . . . . . . . . . . . . 120

Po co poddawaæ zdjêcia edycji? Cel i rodki . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120
Jak usun¹æ ziarno z fotografii? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121
Jak kadrowaæ fotografie? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124
W jaki sposób prostowaæ obrazy? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126
Jak usun¹æ z fotografii efekt czerwonych oczu? . . . . . . . . . . . . . . . . . 128
Zdjêcia przewietlone i niedowietlone, czyli jak skorygowaæ

skutki nieprawid³owej ekspozycji? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131

Fotografie przewietlone . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131
Fotografie niedowietlone . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133

Korekcja kolorów, czyli jak usun¹æ wszelkie przebarwienia,

sprawiæ, aby kolory na zdjêciu sta³y siê bardziej ¿ywe i nasycone? . . 135

Korekcja poziomów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135
Usuwanie przebarwieñ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135
Korekcja barw pod wzglêdem nasycenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138

Jak dodaæ do fotografii efekt naladuj¹cy zastosowanie flesza? . . . . 139
Jak zmieniæ kolor wybranego fragmentu fotografii? . . . . . . . . . . . . . . 142

Zmiana koloru wybranego elementu zdjêcia . . . . . . . . . . . . . . . 142
Zmiana koloru fragmentu fotografii w celu zaakcentowania

wybranego elementu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143

Jak wyostrzyæ fotografiê?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145

Rozdzia³ 7.

Drukowanie

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148

Przygotowanie zdjêcia do wydruku to nie taka prosta sprawa . . . . . 148

Wielkoæ fotografii a rozdzielczoæ, czyli jak uzyskaæ

fotograficzn¹ jakoæ wydruków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148
Optymalna rozdzielczoæ wydruku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149
Zmiana rozdzielczoci zdjêcia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150

Ustawienia drukowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153

Dodatek

Co zrobiæ, aby zmniejszyæ koszty wydruku zdjêæ?

. . . . . . . 156

Wp³yw zastosowania okrelonych rodzajów papieru

na efekt koñcowy wydruku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157
Jakoæ wydruku nie zale¿y tylko od papieru... . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161

Skorowidz

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163

fotografia_cyfrowa_!!!spis tresci.qxd 05-01-14 11:42 Page 8

wiat tematów, które mo¿emy za-

mieszczaæ na fotografia

ch, jest

niezwykle bogaty. W wyj¹tkowy spo-
sób mo¿na uwieczniæ na zdjêciu nie-
mal¿e wszystko, co nas otacza. Aby
zrobiæ to dobrze, nale¿y poznaæ za-
sady i metody, które zosta³y przypi-
sane do poszczególnych grup tema-
tycznych. Nie jest tych zasad wiele,
a bardzo pomagaj¹ podczas fotogra-
fowania. Warto je poznaæ i na zawsze
zapamiêtaæ, a przede wszystkim sto-
sowaæ, by zdjêcia wygl¹da³y jeszcze
lepiej i nabra³y g³êbi. Bo tak napraw-

dê czêsto ró¿nica pomiêdzy zdjê-
ciem, które wywo³uje zachwyt, a tym
wygl¹daj¹cym banalnie i zwyczajnie
wynika z obrania niew³aciwego
miejsca, z którego rejestrujemy ujê-
cie, minimalnej ró¿nicy w k¹cie pa-
dania wiat³a czy na przyk³ad nie-
w³aciwe dobranych parametrów
ekspozycji. Niby s¹ to drobiazgi, ale
jednak diametralnie zmieniaj¹ cha-
rakter fotografii. Warto zatem po-
znaæ zasady obowi¹zuj¹ce przy wy-
konywaniu zdjêæ z poszczególnych
grup tematycznych.

Rozdzia³ 4.

Najpopularniejsze

tematy fotografii,

czyli co zrobiæ,

aby zdjêcia by³y

jeszcze lepsze

fotografia_cyfrowa_szybko-rozdz4.qxd 05-01-13 12:55 Page 73

Postacie ludzkie s¹ najczêstszym tema-
tem fotografii. Fotografie osób wywie-
raj¹ przewa¿nie znacznie wiêksze wra-
¿enie i wywo³uj¹ potê¿niejsze emocje
u ogl¹daj¹cych je ni¿ innego rodzaju
zdjêcia. Najczêciej okrelenie foto-
grafowanie ludzi przywo³uje na myl
skojarzenie z wykonywaniem ich por-
tretów. Jednak warto pamiêtaæ o tym,
¿e portret nie jest jedyn¹ form¹
uwieczniania ludzi na fotografii. Ni-
gdy nie powiniene bagatelizowaæ zna-

czenia aktu ani zapominaæ o takiej
formie, jak¹ jest portret kreacyjny.
Musisz równie¿ pamiêtaæ o tym, ¿e
istniej¹ dwa rodzaje fotografii ludzi:
zdjêcia pozowane, czyli takie, w któ-
rych model wspó³pracuje czynnie
z fotografem, oraz zdjêcia tzw. doku-
mentalne, czyli takie, w przypadku
których nie istnieje scenariusz wyda-
rzeñ. W tym drugim przypadku foto-

grafuj¹cy musi wykazaæ siê czêsto cier-
pliwoci¹, gdy¿ czeka na wydarzenia
i sytuacje, które zdarzaj¹ siê sponta-
nicznie, bez jego interwencji.

W jaki sposób

tworzyæ portrety?

W przypadku fotografowania ludzi
bardzo wa¿n¹ zasad¹ jest poznanie
modela. Aby zdjêcie portretowe by³o
udane, powinno oddaæ nie tylko fi-
zyczny wygl¹d fotografowanej posta-
ci, ale przede wszystkim odzwiercie-
dliæ jej wnêtrze. Wa¿ne jest tutaj zapre-
zentowanie wyj¹tkowej osobowoci
modela oraz jak najbardziej precyzyj-
ne przedstawienie za pomoc¹ zdjêcia
jej prawdziwego charakteru. Trzeba
zatem dowiedzieæ siê czego wiêcej
o osobie fotografowanej. To bardzo
wa¿ne, gdy¿ tylko wtedy pojawi siê
mo¿liwoæ przedstawienia go w natu-
ralny sposób, co uwiarygodni zdjêcie.
Nale¿y zatem zdobyæ jak najwiêcej
informacji o modelu, jego profesji
i zainteresowaniach. Przebywaj¹c
z nim, poznaj charakterystyczne dla
niego cechy osobowoci. Pozwoli Ci
to okreliæ, które z cech chcesz wydo-
byæ na fotografii. Nastêpnie powinie-
ne zastanowiæ siê nad poz¹, strojem,
za pomoc¹ których cechy charakteru
stan¹ siê jeszcze bardziej widoczne.

Fotografia cyfrowa. Ilustrowany przewodnik

Na co zwróciæ uwagê

podczas fotografowania ludzi?

fotografia_cyfrowa_szybko-rozdz4.qxd 05-01-13 12:55 Page 74

Elementami, na które nale¿y ponadto
zwróciæ uwagê podczas portretowania
ludzi, s¹: k¹t widzenia aparatu, zoom
optyczny, owietlenie oraz otoczenie.

K¹t widzenia aparatu

Sposób ustawienia postaci to jeden
z elementów, na jaki nale¿y zwróciæ
uwagê podczas jej portretowania. Za-
równo fotografowi, jak i jego modelo-
wi zale¿y na uzyskaniu jak najlepsze-

go efektu koñcowego. Powinni oni za-
tem wspó³pracowaæ ze sob¹ i wykonaæ
wiele próbnych ustawieñ. Model po-
proszony o przyjêcie ró¿nych póz
z pewnoci¹ nie odmówi. Pozami, ja-

Rozdzia³ 4.

Najpopularniejsze tematy fotografii...

fotografia_cyfrowa_szybko-rozdz4.qxd 05-01-13 12:55 Page 75

kie nale¿y sprawdziæ, s¹: profil, trzy
czwarte oraz en face (pozycja frontal-
na), a wszystkie one z g³ow¹ podnie-
sion¹ wy¿ej lub opuszczon¹ ni¿ej.
W takiej sytuacji zadaniem modela
jest zmieniaæ pozy na probê fotogra-
fa, a zadaniem tego drugiego jest ob-
serwacja, w jaki sposób zmienia siê
wygl¹d twarzy fotografowanej postaci.

Zmieniaj¹c pozycjê aparatu, mo¿esz
podkreliæ pewne cechy modela. Fo-
tografuj¹c z góry, uzewnêtrzniasz je-

Fotografia cyfrowa. Ilustrowany przewodnik

Fotografuj¹c z bardzo

niskiej lub bardzo wy-

sokiej pozycji aparatu,

mo¿na nadaæ twarzy

kszta³t zbli¿ony do trój-

k¹ta. Nale¿y na to

uwa¿aæ. Fotografuj¹c

z wysokiej pozycji

(np. staj¹c na podwy¿-

szeniu, niewielkiej dra-

bince), uwydatnia-

my czo³o postaci, oczy

i koci policzkowe. Linia

szczêki i broda wydaj¹

siê byæ zmniejszone.

Wskazówka

Jeli model ma doæ wydat-

ny nos, unikaj pozy trzy czwarte.

Mo¿e ona spowodowaæ jego wi-

zualne wyd³u¿enie, zw³aszcza jeli

zastosujesz obiektyw szerokok¹tny

lub standardowy. Pamiêtaj rów-

nie¿ o tym, ¿e okr¹g³a twarz nie

najlepiej wypada w pozie en face.

Wskazówka

fotografia_cyfrowa_szybko-rozdz4.qxd 05-01-13 12:55 Page 76

go wra¿liwoæ, natomiast kiedy wy-
konujesz ujêcia z do³u eksponujesz
jego nieprzystêpnoæ, wynios³oæ
(patrz rysunki na str. 76).

Zoom optyczny

Podczas fotografowania w zbli¿eniu
lub pó³zbli¿eniu najlepszy efekt daje
zastosowanie zoomu optycznego bê-

d¹cego odpowiednikiem wystêpuj¹-
cego w fotografii tradycyjnej niezbyt
d³ugiego obiektywu w¹skok¹tnego
85 135 mm. Umo¿liwia on fotogra-
fowanie z wiêkszych odleg³oci. Mo-
del nie czuje siê wówczas przyt³oczo-
ny obecnoci¹ aparatu. Wad¹ d³u-
gich obiektywów jest ma³a g³êbia

ostroci. Nale¿y o tym pamiêtaæ
i w razie potrzeby ustawiæ ostroæ na
oku modela znajduj¹cym siê bli¿ej

aparatu. Nastêpnie nale¿y sprawdziæ
ostroæ ca³ej twarzy. Jeli wiêksza jej
czêæ jest nieostra, nale¿y zastanowiæ
siê nad d³u¿szym czasem otwarcia
migawki i mniejszym otworem przy-
s³ony. Pomóc mo¿e tutaj równie¿
ustawienie wiêkszej czu³oci (patrz
rysunki powy¿ej).

Owietlenie

Wielu fotografów w celu owietlenia
portretowanej postaci wykorzystuje
owietlenie zastane. Modyfikuj¹ je

Rozdzia³ 4.

Najpopularniejsze tematy fotografii...

fotografia_cyfrowa_szybko-rozdz4.qxd 05-01-13 12:56 Page 77

oni za pomoc¹ b³ysku wype³niaj¹cego
lub powierzchni odbijaj¹cych wia-
t³o (eliminuje to niepotrzebne cie-
nie). Pozwala to poprawiæ kontrast
oraz kompozycjê ujêcia. Zwykle naj-
korzystniejsze dla modela jest wia-
t³o miêkkie i rozproszone. Czasem
jednak lepszy efekt mo¿na uzyskaæ
za pomoc¹ bocznego wyrazistego
owietlenia. Przyk³adem naturalne-
go, miêkkiego wiat³a jest to, które
pada przez okna do pomieszczenia.

Podejmuj¹c zamiar portretowania
w plenerze, nale¿y najpierw wybraæ
miejsce, w którym odbêdzie siê sesja
zdjêciowa, a nastêpnie zapoznaæ siê

z rozk³adem wiat³a o ró¿nych po-
rach dnia. Dopiero wtedy nale¿y
zdecydowaæ, w jakich godzinach za-
prosimy modela do wspó³pracy.

B³ysk wymuszony (inaczej B³ysk wy-
pe³niaj¹cy) to jedna z funkcji lampy
b³yskowej dostêpnych w aparatach cy-
frowych. Umo¿liwia wymuszenie b³y-

Fotografia cyfrowa. Ilustrowany przewodnik

Do wykonywania portretów

w plenerze najlepsze jest wiat³o

poranka, pónego popo³udnia

a tak¿e pochmurne dni

z rozproszonym wiat³em.

Wskazówka

fotografia_cyfrowa_szybko-rozdz4.qxd 05-01-13 12:56 Page 78

sku lampy b³yskowej w celu dowie-
tlenia obiektu znajduj¹cego siê w ka-
drze. Jest ona najczêciej przydatna
w sytuacji, gdy za plecami obiektu fo-
tografowanego (w tym przypadku
osoby) znajduje siê jakie du¿e ród³o
wiat³a, np. s³oñce. Je¿eli w takiej sytu-
acji nie u¿yjemy b³ysku wymuszone-
go, na zdjêciu zamiast szczegó³ów
obiektu (twarzy) widoczne bêd¹ jedy-
nie jego kszta³ty (sylwetka).

Powierzchnia odbijaj¹ca wiat³o
brystol, bia³y karton jest równie¿
doskona³ym materia³em polepszaj¹-
cym owietlenie fotografowanej po-

staci. Gdy postaæ jest portre-
towana przy u¿yciu wiat³a
zastanego, np. dziennego pa-
daj¹cego z okna na jego syl-
wetkê, mo¿e siê zdarzyæ tak,
¿e jedna z po³ówek twarzy (ta,
na któr¹ nie padaj¹ bezpo-
rednio promienie s³oneczne)
mo¿e zostaæ niedowietlona,
co sprawi, ¿e widoczny bê-
dzie na niej cieñ. Umieszcza-
j¹c po niedowietlonej stro-
nie twarzy bia³y karton (w od-
leg³oci uniemo¿liwiaj¹cej
jego pojawienie siê w kadrze),

mo¿emy w cudowny sposób usun¹æ
cienie z twarzy modela i sprawiæ, ¿e je-
go twarz bêdzie wygl¹da³a niezwykle
atrakcyjnie.

Otoczenie

Otoczenie ma ogromny wp³yw na
fotografowan¹ osobê zarówno na
jej samopoczucie, jak i stopieñ od-
prê¿enia. Poza tym stanowi swego ro-
dzaju kontekst charakteryzuj¹cy mo-
dela daje mo¿liwoæ sfotografowa-
nia postaci w naturalnych dla niej
sytuacjach, np. podczas pracy lub
wypoczynku.

Rozdzia³ 4.

Najpopularniejsze tematy fotografii...

Podczas portretowania

postaci pamiêtaj

o tym, aby nie konku-

rowa³o z ni¹ t³o.

W zwi¹zku z tym usu-

niêcie ze sceny niepo-

trzebnych elementów

staje siê niemal¿e ko-

nieczne. To model jest

tutaj najwa¿niejszy, t³o

jest tylko dodat-

kiem, dlatego nie po-

winno rozpraszaæ

uwagi ogl¹daj¹cego

fotografiê.

Wskazówka

fotografia_cyfrowa_szybko-rozdz4.qxd 05-01-13 12:56 Page 79

Portret rodowiskowy

i portret kreacyjny

Aby rozpocz¹æ fotografowanie posta-
ci, nale¿y j¹ poznaæ. Tylko wówczas
portret bêdzie móg³ w pe³ni odzwier-
ciedliæ jej osobowoæ. Poza portretami
w potocznym tego s³owa znaczeniu
istniej¹ równie¿ tzw. portrety w ento-
urageu oraz portrety kreacyjne.

Portret rodowiskowy

Portret rodowiskowy, zwany równie¿
portretem w entourageu, to taki,
w którym model wystêpuje w swym

naturalnym otoczeniu zawodowym.
W zdjêciach tego rodzaju wa¿ne jest,
aby pokazaæ nie tylko samego mode-
la, ale tak¿e rodowisko jego pracy,

hobby. Wa¿ne jest wszystko to, czym
siê dana osoba zajmuje. Dlatego te¿
wa¿ne jest, aby nie wykonywaæ tutaj
tak jak w przypadku zwyk³ych portre-
tów zbli¿eñ lub pó³zbli¿eñ. W ka-
drze powinna bowiem byæ widoczna
i postaæ modela, i elementy tworz¹ce
t³o. Dobrze jest zatem zastosowaæ (je-
li to mo¿liwe) obiektyw szerokok¹t-
ny lub najmniejszy dostêpny w apara-
cie zoom optyczny, aby uzyskaæ efekt
jak najbardziej zbli¿ony do zastosowa-
nia obiektywu szerokok¹tnego.

Przed przyst¹pieniem do zdjêæ, tak
jak w przypadku tradycyjnego portre-
tu, nale¿y poznaæ osobowoæ postaci,
któr¹ chcemy uwieczniæ na zdjêciu.

Fotografia cyfrowa. Ilustrowany przewodnik

fotografia_cyfrowa_szybko-rozdz4.qxd 05-01-13 12:56 Page 80

Trzeba poprosiæ j¹, aby opowiedzia³a
o swojej pracy czy hobby, najlepiej je-
li zrobi to podczas pracy lub zajêcia,
które poch³ania jej uwagê. Popro j¹,

aby pokaza³a owoce pracy, obserwuj
jej zachowanie i zapamiêtuj wszystkie
te elementy, które mog³yby stworzyæ
interesuj¹c¹ kompozycjê. Podczas fo-
tografowania postaci nale¿y zrobiæ
wszystko, aby pozosta³a ona w ubra-
niu, w którym wykonuje pracê lub re-
alizuje swoje hobby. Zdjêcie musi wy-
gl¹daæ naturalnie. Nie mo¿na dopu-
ciæ, aby np. rybak hobbista wyst¹pi³
na nim z wêdk¹ i w garniturze. Nie
bêdzie to wiarygodne.

Fotografuj¹c we wnêtrzu, nale¿y do-
stosowaæ parametry ekspozycji do pa-
nuj¹cych w nim warunków owietle-
niowych. Przed przyst¹pieniem do
wykonywania zdjêæ nale¿y sprawiæ,
aby model poczu³ siê rozluniony.

Rozdzia³ 4.

Najpopularniejsze tematy fotografii...

Fotograf powinien pracowaæ

tak, aby otoczenie nie zwraca³o

uwagi na aparat i na niego samego

Wskazówka

Fotografuj¹c w ento-

urageu ludzi w pode-

sz³ym wieku, nale¿y

mieæ na uwadze na-

stêpuj¹ce wskazówki.

Po pierwsze, interesu-

j¹co wygl¹daj¹ zaak-

centowane na fotogra-

fii zmarszczki i bruzdy

na ciele tych osób

wnosz¹ autentyzm,

podkrelaj¹ ich wiek

i wiele mówi¹ o ich hi-

storii. Jeli s¹ to mê¿-

czyni, to wszystko

w porz¹dku. Zastoso-

wanie tego rodzaju

efektu przyniesie cieka-

we rezultaty. Natomiast

jeli fotografujemy ko-

bietê w podesz³ym

wieku o ile nie zale¿y

nam na specjalnym

zaakcentowaniu faktu-

ry skóry jej twarzy

dobrze jest u¿yæ

miêkkiego owietlenia

ukrywaj¹cego efekty

starzenia lub specjal-

nej nak³adki zmiêkcza-

j¹cej wiat³o (dyfuzora)

zak³adanej na g³owicê

lampy b³yskowej (oczy-

wicie, nie we wszyst-

kich modelach apara-

tów jest to mo¿liwe).

Wskazówka

fotografia_cyfrowa_szybko-rozdz4.qxd 05-01-13 12:56 Page 81

Najlepszy efekt uzyskasz wówczas,
gdy nie bêdzie on spodziewa³ siê mo-
mentu, w którym zostanie naciniêty
spust migawki. Aby doprowadziæ do
takiej sytuacji, nale¿y poprosiæ osobê
portretowan¹, aby zajê³a siê prac¹
i w miarê mo¿liwoci nie zwraca³a na
nas uwagi. Dyskretnie j¹ obserwujmy.

Wêdruj¹c po otoczeniu, w którym
znajduje siê model, szukajmy odpo-
wiedniego punktu widzenia. Mo¿na
poprosiæ modela, by od czasu do
czasu spojrza³ w nasz¹ stronê. Kie-
dy nadejdzie odpowiedni moment,
wykonaj zdjêcie. Fotografia cyfrowa
ma tê zaletê, ¿e mo¿na od razu poka-
zaæ modelowi efektu pracy. To spra-
wia, ¿e ludzie (nawet obcy) chêtniej
poddaj¹ siê fotografowaniu.

Portrety kreacyjne

Portrety kreacyjne s¹ jednym z rodza-
jów zdjêæ pozowanych. Wykonujemy
je w celu zaznaczenia stworzonego
wygl¹du, podkrelenia pewnych
cech lub wykorzystania modela do
utworzenia kompozycji graficznej.
Nie s¹ one zwi¹zane z fotografowan¹
osob¹. Najwa¿niejsz¹ rolê w tego ro-

dzaju zdjêciach odgrywaj¹: makija¿,
rekwizyty, uczesanie oraz ubranie
a raczej kostium, to w³aciwsze okre-
lenie. Za pomoc¹ tych elementów
mo¿na zmieniaæ diametralnie cha-
rakter zdjêcia. Wszystko zale¿y od
inspiracji i wyobrani fotografa oraz
talentu modela. W przypadku tego

Fotografia cyfrowa. Ilustrowany przewodnik

fotografia_cyfrowa_szybko-rozdz4.qxd 05-01-13 12:56 Page 82

rodzaju zdjêæ niebagateln¹ rolê od-
grywa dobry kontakt fotografuj¹cego
z fotografowanym.

Pe³na naturalnoæ,

czyli jak wykonywaæ dobre

zdjêcia niepozowane?

Zdjêcia niepozowane s¹ przeciwieñ-
stwem portretów. W ich przypadku
nie istnieje scenariusz wydarzeñ.
Mo¿na robiæ je zarówno w sytu-
acjach osobistych, czêsto wrêcz in-
tymnych, jak i w t³umie. Najwa¿niej-
sze jest to, ¿eby wiedzieæ, co chcemy
sfotografowaæ i umieæ przewidywaæ
rozwój sytuacji. Nale¿y zrezygnowaæ

z lampy b³yskowej, gdy¿ zwraca ona
uwagê fotografowanych osób. Planu-
j¹c u¿ycie obiektywu szerokok¹tnego,
nale¿y pamiêtaæ o ustawieniu przy-
s³ony zapewniaj¹cym du¿¹ g³êbiê
ostroci (ma³y otwór, du¿a wartoæ),
a jeli chcemy u¿yæ obiektywu w¹sko-
k¹tnego, musimy pamiêtaæ o odpo-
wiedniej ostroci. Trzeba ustawiæ j¹
na miejscu, w którym mo¿e pojawiæ

Rozdzia³ 4.

Najpopularniejsze tematy fotografii...

fotografia_cyfrowa_szybko-rozdz4.qxd 05-01-13 12:56 Page 83

siê fotografowana osoba. Jeli foto-
grafowana postaæ mo¿e byæ w ruchu,
a chcemy zastosowaæ zoom optyczny

bêd¹cy odpowiednikiem obiektywu
w¹skok¹tnego, musimy ustawiæ krót-
ki czas otwarcia migawki.

Jak fotografowaæ dzieci?

Fotografowanie dzieci jest kolejn¹ ka-
tegori¹ uwieczniania postaci za po-
moc¹ zdjêæ. Dlaczego fotografowanie
dzieci omawiam w osobnym punk-
cie? No có¿, s¹ one szczególn¹ grup¹
modeli, a wykonanie ich fotografii
wymaga zastosowania odpowiednich
technik i przygotowania. Fotograf

podejmuj¹cy siê tego zadania powi-
nien wykazaæ siê cierpliwoci¹, po-
czuciem humoru oraz umiejêtnoci¹
przyci¹gania uwagi dziecka. Przydaje
siê to zw³aszcza podczas portretowa-
nia milusiñskich, zw³aszcza tych
w m³odszym wieku. Doskonale w ta-
kich sytuacjach sprawdzaj¹ siê apara-
ty umo¿liwiaj¹ce zmianê ogniskowej.
Pozwalaj¹ one na fotografowanie bez

Fotografia cyfrowa. Ilustrowany przewodnik

Podczas wykonywania

tego typu zdjêæ nale-

¿y wzi¹æ pod uwagê

fakt, ¿e nie ka¿dy

chce zostaæ uwiecz-

nionym na fotografii.

W zwi¹zku z tym war-

to uprzednio poprosiæ

o pozwolenie na foto-

grafowanie (chocia¿

zdajê sobie sprawê

z tego, ¿e oczywicie

nie zawsze jest to

mo¿liwe). Modelowi

nale¿y siê bo-

wiem wyjanie-

nie, w jakim celu wy-

konujesz fotografiê.

Pozwoli to unikn¹æ

wielu nieprzyjemnych

sytuacji.

Wskazówka

fotografia_cyfrowa_szybko-rozdz4.qxd 05-01-13 12:56 Page 84

koniecznoci zbli¿ania siê do modela
gdy chcemy wype³niæ kadr sam¹
twarz¹ modela (stosujemy wówczas
najwiêkszy dostêpny w aparacie
zoom optyczny) i odsuwania siê od
niego, gdy zechcemy umieciæ w ka-

drze ca³¹ jego sylwetkê (stosujemy
mniejszy ni¿ najwiêkszy dostêpny
w aparacie zoom optyczny). Tworz¹c
portret dziecka, nale¿y tak ustawiæ
aparat, aby jego obiektyw znalaz³ siê
na wysokoci oczu dziecka. Nale¿y
zatem przyklêkn¹æ lub posadziæ
dziecko na podwy¿szeniu (co mo¿e
siê okazaæ znacznie trudniejsze, bio-
r¹c pod uwagê temperament niektó-
rych m³odych osóbek).

Podczas fotografowania dzieci zwykle
trzeba dzia³aæ szybko, gdy¿ rzadko po-
zostaj¹ one nieruchome, zw³aszcza
gdy poch³oniête s¹ zabaw¹. Ruch to
jest to, co w pe³ni oddaje spontanicz-
noæ i energiê dziecka na fotografii.
Fotografuj¹c dzieci w ruchu, mo¿na
uzyskaæ dwa efekty: zamro¿enie ru-
chu lub obraz czêciowo poruszony.
Aby zamroziæ ruch i nie spowodowaæ

Rozdzia³ 4.

Najpopularniejsze tematy fotografii...

Rozmowa z dzieckiem i wy-

kazywanie zainteresowania tym,

co ono mówi, pozwoli sprawiæ,

¿e poczuje siê ono swobodnie.

Wskazówka

Kiedy zabierasz siê do

fotografowania ma-

³ych dzieci bior¹c

pod uwagê fakt,

¿e szybko siê one nu-

dz¹ i nie potrafi¹ na

d³u¿szy czas skupiæ

uwagi zaopatrz siê

w zabawki lub koloro-

we ksi¹¿eczki, aby

w razie potrzeby zaj¹æ

nimi modela. Dziecko,

jeli siê nimi za-

interesuje, zapomni

o obecnoci aparatu

i fotografa nie bê-

dzie siê stresowa³o

Twoj¹ obecnoci¹.

Wskazówka

fotografia_cyfrowa_szybko-rozdz4.qxd 05-01-13 12:56 Page 85

poruszenia co jest bardziej wskazane
podczas portretowania (chyba ¿e
chcesz uzyskaæ specjalny efekt), nale-
¿y zastosowaæ krótki czas otwarcia mi-
gawki oraz wysok¹ czu³oæ, natomiast
aby uzyskaæ efekt poruszenia d³ugi
czas otwarcia migawki.

Niebagatelne znaczenie dla uzyska-
nia jak najlepszej ostroci zdjêæ szyb-
ko poruszaj¹cych siê dzieci ma usta-
wienie mniejszego otworu przys³ony
aparatu (wiêkszej wartoci f). Pozwa-
la to zniwelowaæ ewentualn¹ pomy³-
kê podczas nastawiania ostroci.

Fotografuj¹c dzieci podczas zabawy
niezale¿nie od tego, czy jest to gru-
pa, czy jedna postaæ nale¿y stoso-
waæ jak najwiêksz¹ mo¿liw¹ d³ugoæ
ogniskowej aparatu. Pozwoli to wy-
konywaæ zdjêcia z wiêkszej odleg³o-

ci, co po pierwsze umo¿liwi foto-
grafowanie z jednego miejsca, i to za-
równo wybranego dziecka, jak i ca³ej

Fotografia cyfrowa. Ilustrowany przewodnik

Stopieñ czu³oci ISO ma

wp³yw na swobodê wyboru czasu

otwarcia migawki i rozmiaru otwo-

ru przys³ony, szczególnie podczas

nie najlepszych warunków atmos-

ferycznych. W takiej sytuacji nale-

¿y stosowaæ wy¿sz¹ czu³oæ.

Wskazówka

Fotografuj¹c dzieci, trzymaj

siê na uboczu, aby nie znajdowaæ

siê w ich polu widzenia. Bêd¹ siê

one wówczas zachowywa³y bar-

dziej naturalnie.

Wskazówka

fotografia_cyfrowa_szybko-rozdz4.qxd 05-01-13 12:56 Page 86

bawi¹cej siê grupy tak, aby postacie
w kadrze nie by³y bardzo ma³e, a po
drugie pozostawi swobodê mode-
lom w poruszaniu siê.

Wa¿ny jest wybór punktu widzenia.
Fotografuj¹c bawi¹ce siê dzieci z gó-
ry czy te¿ z do³u (w drugim przypad-
ku tak, aby aparat znajdowa³ siê na
wysokoci ich oczu), mo¿na uzyskaæ
ca³kiem odmienny efekt.

W jaki sposób

tworzyæ doskona³e akty?

Akt jest jednym z najtrudniejszych te-
matów fotograficznych. Jest swo-
istym studium ludzkiego cia³a i spo-
sobem jego prezentowania (w sposób
romantyczny, realistyczny, erotyczny
czy te¿ niewinny). Jest tak¿e doskona-
³ym sprawdzianem umiejêtnoci fo-
tograficznych. Najwa¿niejszym czyn-
nikiem wp³ywaj¹cym na uzyskany
efekt jest tutaj poza kszta³tem cia³a
modela stosowany do jego zapre-
zentowania rodzaj owietlenia. W celu
sfotografowania op³ywowych kszta³-
tów modela warto zastosowaæ miêk-
kie owietlenie kierunkowe. Stosuj¹c
taki rodzaj owietlenia, sprawimy, ¿e
pewne obszary cia³a bêd¹ doæ jasne,
inne za bêd¹ przechodziæ stopniowo
w coraz wiêksze i g³êbsze cienie syl-
wetka zostanie zaprezentowana
w sposób tajemniczy, nie ods³aniaj¹-
cy wszystkich jej detali. Na rysunku
poni¿ej owietlenie sprawia, ¿e czêæ
sylwetki modelki pozostaje w ukry-
ciu. Widoczny jej fragment przykuwa

uwagê odbiorcy dziêki wyeksponowa-
niu wyrazistych, a zarazem niezwykle
miêkkich dziêki jasnym partiom
zarysów jej cia³a.

Jeli zale¿y Ci na podkreleniu kszta³-
tu sylwetki czy te¿ zaznaczeniu faktu-
ry skóry, znacznie lepiej sprawdzi siê
tutaj ostre wiat³o przednie. Nie jest
ono generalnie zalecane do stosowa-
nia podczas fotografowania ludzkie-
go cia³a. Odziera nieco obraz z subtel-
noci i wyrafinowanego smaku.
Wszystko jednak zale¿y od zamierzo-
nego efektu. Akt to nie tylko fotogra-
fowanie ca³ego cia³a, ale i jego po-
szczególnych fragmentów. Wykorzy-
stuj¹c kolor, a tak¿e rekwizyty, mo¿na

Rozdzia³ 4.

Najpopularniejsze tematy fotografii...

fotografia_cyfrowa_szybko-rozdz4.qxd 05-01-13 12:56 Page 87

podkrelaæ charakter aktu. Na rysun-
ku powy¿ej owietlenie oraz czerwo-
ny drobiazg w d³oni modelki nadaj¹
fotografii zarówno niezwykle deli-
katny, jak i nieco erotyczny charak-
ter. Wszystko to jest jednak wywa¿o-
ne i w dobrym smaku. Na rysunku

poni¿ej rekwizyt w postaci folii oraz
sposób kadrowania przyci¹ga uwagê
widza do jednego z fragmentów cia-
³a, w niezwyk³y sposób uplastycz-
niaj¹c jego kszta³t i wywo³uj¹c wra-
¿enie trójwymiarowoci. Owietle-
nie za spraw¹ kierunku, z którego
pada, byæ mo¿e nieco odziera foto-
grafiê z delikatnoci, jednak¿e jest
to zapewne efekt zamierzony. Ca³oæ
niezwykle oddzia³uje na wyobra-
niê, idealnie prezentuj¹c kontur cia-
³a modelki.

Fotografia cyfrowa. Ilustrowany przewodnik

fotografia_cyfrowa_szybko-rozdz4.qxd 05-01-13 12:56 Page 88

Krajobraz to jeden z ulubionych te-
matów fotografii, chyba najbardziej
intymny i pozostawiaj¹cy du¿e pole
do popisu dla fotografuj¹cego. Na
pewno ju¿ nieraz zdarzy³o Ci siê
uwieczniæ na zdjêciu jaki zapieraj¹-
cy dech w piersiach widok krajobra-
zu czy to podczas wycieczki w gó-
rach, czy podczas rejsu statkiem po
morzu lub spaceru po lesie. Nie wy-
maga on ani zgody fotografowanego
obiektu, ani pomocy osób trzecich
podczas wykonywania zdjêæ. Foto-
grafuj¹cy znajduje siê sam na sam
z obiektem czy widokiem, który
chce uwieczniæ na zdjêciu.

Wykonanie dobrej fotografii krajo-
brazu wymaga cierpliwoci, pomy-
s³owoci, przemylenia, a czasem na-
wet wysi³ku fizycznego. Na czym po-
lega sekret dobrej fotografii
krajobrazu? Na takim wyko-
rzystaniu dostêpnych rod-
ków ekspozycji, owietle-
nia, zasad tworzenia kom-
pozycji, aby za ich pomoc¹
przekazaæ charakter foto-
grafowanej przestrzeni i jej
g³ówny motyw. Kiedy na-
stêpnym razem zachwyci
Ciê jaki widok, zanim roz-
poczniesz fotografowanie,
zastanów siê, co jest naj-

wa¿niejsze w danym miejscu. Wy-
obra sobie, ¿e chcesz o nim opowie-
dzieæ komu znajomemu. Na co
zwrócisz uwagê? Co Ciê urzek³o?

Znajd odpowiedzi na te pytania.
Bêdzie to stanowi³o istotê zdjêcia. Je-
li masz mo¿liwoæ powracania w to
miejsce o ró¿nych porach, rób to.
Wykonuj zdjêcia przy ró¿nym owie-
tleniu. Zwykle najlepsze efekty mo¿-

Rozdzia³ 4.

Najpopularniejsze tematy fotografii...

Krajobraz. Na co zwróciæ uwagê

podczas wykonywania fotografii?

Do fotografowania

widoków, w których wa¿na

jest barwa, mo¿na spróbowaæ wy-

korzystaæ pochmurn¹ pogodê.

Zwiêksza siê wówczas intensyw-

noæ kolorów.

Wskazówka

fotografia_cyfrowa_szybko-rozdz4.qxd 05-01-13 12:56 Page 89

na uzyskaæ wczesnym rankiem lub
pónym popo³udniem. Czêsto bywa
tak, ¿e dane warunki owietleniowe
zdarzaj¹ siê tylko raz w roku, na
przyk³ad podczas najkrótszego lub
najd³u¿szego dnia.

Nale¿y zastanowiæ siê, czy w kadrze
widniej¹ elementy mog¹ce przeka-
zaæ emocje, które wywo³a³ w nas wi-
dok. Szczegó³y czêsto nadaj¹ charak-
ter zdjêciom. S¹ niekiedy bardziej
wymowne ni¿ ca³oæ.

Spróbuj kiedy, zamiast fotografo-
wania lasu, zbli¿yæ siê do tworz¹-
cych go drzew i postaraæ siê je sfoto-
grafowaæ tak, aby widoczna by³a fak-
tura kory.

Punkt widzenia

i wysokoæ aparatu

W dobrej kompozycji zdjêcia krajo-
brazowego liczy siê równie¿ punkt
widzenia. Warto zmieniaæ ustawie-
nie aparatu i obserwowaæ ró¿nice
w wygl¹dzie sceny. Spojrzenie na ni¹

z innego punktu widzenia zmienia
scenê pod wzglêdem formy, barw,
kierunku owietlenia. Mo¿na w ten
sposób wyeksponowaæ pierwszy

plan, a tym samym wywo³aæ u od-
biorcy wra¿enie trzeciego wymiaru
lub podkreliæ elementy odleg³e.

Podczas fotografowania krajobrazu
niezwykle wa¿na jest równie¿ wyso-
koæ, na jakiej trzymamy aparat.
Przykucniêcie podkreli pierwszy
plan, za trzymanie aparatu bardzo
wysoko pozwoli usun¹æ z kadru
w razie potrzeby le wygl¹daj¹cy
i znajduj¹cy siê w nim doæ blisko
szczegó³ krajobrazu.

Fotografuj¹c p³yn¹ce rzeki, wodo-
spady czy strumyki, nale¿y pamiêtaæ
o odpowiednim czasie otwarcia mi-
gawki powinien to byæ d³ugi czas
nawietlania, wynosz¹cy oko³o 1/8 s.

Fotografia cyfrowa. Ilustrowany przewodnik

W fotografii krajobrazowej

bardzo wa¿ne jest, aby zawiera³a

ona punkt, który przyci¹ga wzrok.

Wskazówka

fotografia_cyfrowa_szybko-rozdz4.qxd 05-01-13 12:56 Page 90

W tym przypadku nale¿y oczywicie
pomyleæ o statywie lub jakiej pod-
porze dla aparatu, aby unikn¹æ ryzy-

ka poruszenia. Jeli za chcesz zatrzy-
maæ wodê w locie, zastosuj krótki
czas otwarcia migawki.

Krajobraz ci¹gle siê zmienia.
W zale¿noci od pory dnia,
roku i warunków pogodo-
wych, nabiera on odmienne-
go charakteru. Zarówno
o zmierzchu, jak i np. w trak-
cie burzy wygl¹da on znacz-
nie bardziej dramatycznie
ni¿ podczas s³onecznego po-
po³udnia.

Pory roku i ich wp³yw

na charakter krajobrazu

Tak¿e pory roku maj¹ niebagatelny
wp³yw na charakter krajobrazu.
Szczególnie mam tutaj na myli to-

warzysz¹ce im barwy wiosn¹ paste-
lowe, latem jasne, ciep³e, pe³ne soczy-
stej zieleni i ¿ó³ci, jesieni¹ br¹zowe

Rozdzia³ 4.

Najpopularniejsze tematy fotografii...

Przed zmierzchem

i podczas burzy nale¿y

zastosowaæ d³ugi czas otwarcia

migawki oraz zachowaæ szczegól-

n¹ ostro¿noæ.

Wskazówka

Krajobraz letni lepiej fotogra-

fowaæ, gdy s³oñce jest nisko na

niebie (czyli rano i wieczorem).

Wskazówka

fotografia_cyfrowa_szybko-rozdz4.qxd 05-01-13 12:56 Page 91

oraz czerwone, natomiast zi-
m¹ biel i zimny niebieski. To
wszystko wywo³uje subiek-
tywne wra¿enie ciep³a pod-
czas ogl¹dania fotografii wy-
konanych latem i zimna
jeli fotografie by³y wykona-
ne w zimie. Wywo³uje skoja-
rzenia, uplastycznia i uru-
chamia wyobraniê, pobu-
dzaj¹c zmys³y.

Fotografia cyfrowa. Ilustrowany przewodnik

fotografia_cyfrowa_szybko-rozdz4.qxd 05-01-13 12:56 Page 92

Zwierzêta zarówno dzikie, jak i na-
si domowi ulubieñcy bywaj¹ rów-
nie¿ czêstym tematem zdjêæ. Cech¹,
która przydaje siê podczas fotografo-

wania zwierz¹t, jest cierpliwoæ. Do-
brze, jeli znasz naturê zwierzaka,
masz pojêcie o sposobie jego porusza-
nia siê i nawykach. Aby zrobiæ dobre
zdjêcie, nale¿y przede wszystkim go
obserwowaæ. Prawdê mówi¹c, zapew-
ne niewielu Czytelników bêdzie mia-
³o szansê spotkaæ siê oko w oko z dzi-

kim zwierzêciem w jego naturalnym
rodowisku mo¿e to i nawet lepiej.
Jednak nie trzeba wyje¿d¿aæ np. do
Kenii, aby sfotografowaæ ¿yrafê. Nie

nale¿y wiêc nigdy zapominaæ
o ogrodach zoologicznych. Ale
pamiêtajmy nie wolno niepo-
koiæ zwierz¹t i podchodziæ zbyt
blisko z aparatem.

Ogólnie rzecz bior¹c, nale¿y za-
chowywaæ bezpieczn¹ odleg³oæ
od zwierz¹t. W sfotografowaniu
dzikiego zwierzaka (zarówno te-
go na wolnoci, jak i w ogrodzie
zoologicznym) z bliska pomaga
zoom optyczny odpowiadaj¹-

cy obiektywowi o d³ugiej ogniskowej.
Jeli zamierzamy uwieczniæ na foto-
grafii ruch modela (wszystko jedno,

czy jest to zwierze udomowione, czy
te¿ dzikie), ustawienie wysokiej czu-
³oci ISO pozwoli zastosowaæ krótki
czas otwarcia migawki i ma³y otwór

Rozdzia³ 4.

Najpopularniejsze tematy fotografii...

W jaki sposób fotografowaæ zwierzêta?

Szczególnie nale¿y uwa¿aæ

podczas zbli¿ania siê ze statywem

do boksów, w których znajduj¹ siê

¿yrafy. Zwierzêta te s¹ bardzo

wra¿liwe. Widok statywu (dla nich

jest to kijek) mo¿e wywo³aæ w nich

agresjê uderzaj¹ wówczas swo-

im cia³em o ciany boksu.

Wskazówka

fotografia_cyfrowa_szybko-rozdz4.qxd 05-01-13 12:56 Page 93

przys³ony (czyli wysok¹ wartoæ f), co
umo¿liwi zamro¿enie ruchu i uzy-
skanie du¿ej g³êbi ostroci.

Wówczas nale¿y ju¿ tylko wybraæ od-
powiednie miejsce, poczekaæ na
zwierzê, a nastêpnie ledz¹c jego
dzia³ania, ustawiæ ostroæ. W chwili,
kiedy kompozycja, ostroæ i owie-
tlenie bêd¹ odpowiednie,
mo¿na wykonaæ zdjêcie.
Zawsze nale¿y staraæ siê
tak wykadrowaæ zdjêcie,
aby zwierzê zajmowa³o ca-
³¹ powierzchniê kadru.
Dobrze jest wyeliminowaæ
z niego zbêdne szczegó³y.

Fotografuj¹c ma³e zwie-
rzêta w ich naturalnym
otoczeniu (zw³aszcza gdy
ma ono podobny kolor

jak fotografowany model), nale¿y
zwróciæ uwagê na wielkoæ stosowa-
nego otworu przys³ony. Czêsto warto
jest bowiem zastosowaæ du¿y otwór

Fotografia cyfrowa. Ilustrowany przewodnik

Aby podkreliæ ubarwienie

zwierzêcia, mo¿na je umieciæ

na tle, którym jest kontrastuj¹ca

rolinnoæ.

Wskazówka

Podczas wykonywa-

nia zdjêæ w ogrodzie

zoologicznym czêst¹

przeszkod¹ dla foto-

grafuj¹cego mo¿e

byæ ogrodzenie kla-

tek zwierz¹t. Aby wy-

konaæ poprawne

zdjêcie przez siatkê

ogrodzenia, nale¿y

przód obiektywu

aparatu przy³o¿yæ

bezporednio

do siatki (uwaga na

obiektyw!) i zastoso-

waæ du¿y otwór

przys³ony (ma³¹

wartoæ f).

Wskazówka

fotografia_cyfrowa_szybko-rozdz4.qxd 05-01-13 12:56 Page 94

(ma³¹ wartoæ f) dla uzyskania efek-
tu ma³ej g³êbi ostroci, co pozwoli
wyró¿niæ ma³ego zwierzaka z t³a.

W przypadku zwierz¹t domowych
nale¿y stosowaæ zoom optyczny po-
siadaj¹cy cechy obiektywu standardo-
wego lub szerokok¹tnego. Fotografo-
wanie milusiñskich podczas zabaw
o¿ywi zdjêcie i pozwoli zaprezento-
waæ ich energiê i charakter. Zdjêcia
zwierz¹tek domowych s¹ najlepsze,

kiedy fotografujemy z ich wysokoci,
tzn. fotograf powinien le¿eæ na pod-
³odze lub ziemi no có¿, czasem trze-
ba siê powiêciæ.

Koty i kociêta, a tak¿e ma³e zwierz¹t-
ka, takie jak chomiki lub winki
morskie, czêsto trudno jest uwiecz-
niæ na zdjêciu. Szybko siê poruszaj¹
i raczej trudno jest je nak³oniæ do
pozowania. Istnieje jednak sposób
zmuszenia ich na chwilê do tego, aby
zastyg³y w bezruchu. Polega on na

umieszczeniu zwierzaka na szkla-
nym blacie np. stolika. Jednak do wy-
konania tego rodzaju fotografii nale-

¿y poprosiæ kogo o pomoc,
gdy¿ jednoczesne ustawianie
zwierzaka i obs³ugiwanie
aparatu jest po prostu bar-
dzo trudne, a w³aciwie nie-
mo¿liwe. Kolejn¹ wa¿n¹
kwesti¹ zwi¹zan¹ z fotogra-
fowaniem zwierz¹t domo-
wych w pomieszczeniach
jest w³aciwe u¿ycie lampy
b³yskowej. Po pierwsze, nale-
¿y pamiêtaæ, aby zachowaæ

odpowiedni¹ odleg³oæ pomiêdzy
lamp¹ b³yskow¹ aparatu a pupilem.
Zarówno zwierzêtom, jak i ludziom
b³ysk lampy mo¿e trwale uszkodziæ

Rozdzia³ 4.

Najpopularniejsze tematy fotografii...

fotografia_cyfrowa_szybko-rozdz4.qxd 05-01-13 12:56 Page 95

wzrok. Po drugie, u¿ywaj¹c ze-
wnêtrznej lampy b³yskowej, nale¿y
pamiêtaæ o skierowaniu jej wiat³a na

cianê lub sufit, aby unikn¹æ tzw.
efektu czerwonych oczu (chyba ¿e
zdjêcie wykonywane jest z boku).

Fotografia cyfrowa. Ilustrowany przewodnik

Wiele aparatów cyfro-

wych udostêpnia funk-

cjê Obrazów seryjnych.

Ten tryb pracy aparatu

pozwala zarejestrowaæ

seriê obrazów przy wci-

niêtym spucie mi-

gawki. Dzia³a on jak

ci¹g³y przesuw filmu

w aparatach tradycyj-

nych. Jeli Twój aparat

zosta³ wyposa¿ony

w tê opcjê, warto sko-

rzystaæ z niej podczas

fotografowania

domowych zwierz¹-

tek. Pozwoli ona zare-

jestrowaæ jego ruch

klatka po klatce. Umo¿-

liwi to wykonanie kilku

zdjêæ jednej akcji.

Wskazówka

fotografia_cyfrowa_szybko-rozdz4.qxd 05-01-13 12:56 Page 96

Zarówno budynki z zewn¹trz, jak
i ich wnêtrza s¹ popularnym tema-
tem zdjêæ. Zachwycaj¹ wielu swoj¹
ró¿norodnoci¹, w³asnym, niepowta-
rzalnym stylem. Inaczej oddzia³uj¹
na odbiorcê stare, zabytkowe mury
ni¿ nowoczesne budynki. Ten niepo-
wtarzalny charakter, jaki nadaj¹ bu-
dynkom ich kszta³ty oraz materia³y,
z których zosta³y one wybudowane
kamieñ, ceg³a, szk³o jest wiêc dosko-
na³ym materia³em na zdjêcie.

Czy zatem uwiecznianie budynków
za pomoc¹ fotografii jest trudne? Nie
jest to zadanie ³atwe, ale przy odpo-
wiedniej wprawie i zrozumieniu te-
matu mo¿na sobie z tym zadaniem
poradziæ. Obiekty cechuje ró¿norod-
noæ. Podkrelenie za pomoc¹ zdjêcia
cech w³aciwych dla danego stylu ar-
chitektonicznego oraz wygl¹du danej
budowli (czêsto wygl¹daj¹cej na foto-
grafiach nieciekawie), mo¿e sprawiaæ
trudnoci. K³opoty czêsto stwarza
równie¿ odpowiednie oddanie per-
spektywy. Z fotografowaniem archi-
tektury jest podobnie jak z fotografo-
waniem krajobrazu zanim przyst¹-
pimy do wykonywania zdjêæ, powi-
nnimy siê zastanowiæ, co w danym
budynku nas zainteresowa³o, byæ mo-
¿e zaintrygowa³o. Warto postawiæ to
pytanie, gdy¿ pomaga ono zastano-
wiæ siê nad charakterem obiektu, któ-

ry chcemy sfotografowaæ. Trzeba so-
bie uwiadomiæ, dlaczego w³anie ten
obiekt chcemy uwieczniæ. Czy zdecy-
dowa³ o tym jego kszta³t, faktura, czy
mo¿e kolor lub uczucia, jakie wzbu-
dza w nas jego widok?

Wp³yw owietlenia

i punktu widzenia

na wygl¹d fotografii

Najwiêkszy wp³yw na wygl¹d zdjêæ
budynków wywiera owietlenie oraz
punkt widzenia.

Owietlenie. Inaczej wygl¹da pa-
norama miasta w ci¹gu dnia,
a inaczej noc¹, kiedy zostaje spo-

Rozdzia³ 4.

Najpopularniejsze tematy fotografii...

Fotografowanie

obiektów architektonicznych

fotografia_cyfrowa_szybko-rozdz4.qxd 05-01-13 12:56 Page 97

wita wiat³ami neonów, wystaw
sklepowych, latarni itp. Zdjêcia
wykonane o dwóch ró¿nych po-
rach dnia i odmiennym sposobie
oraz stopniu owietlenia maj¹ zu-
pe³nie odmienny charakter. Warto
spróbowaæ podczas fotografowa-
nia np. ruin budowli wykorzystaæ
naturalne owietlenie wiat³o
s³oneczne lub wiat³o zachodz¹ce-
go s³oñca. W tym celu nale¿y usta-
wiæ siê z aparatem w taki sposób,
aby s³oñce znajdowa³o siê z ty³u za
ruinami. W ten sposób mo¿na
doskonale podkreliæ ich kszta³t.

Punkt widzenia. Jego zmiana po-
woduje w wiêkszoci przypadków
diametraln¹ zmianê wygl¹du
obiektu. Wynika to przewa¿nie
ze zmiany rozmieszczenia pierw-
szego i drugiego planu. Poniewa¿
z budynkami, zw³aszcza tymi in-
teresuj¹cymi, najczêciej mamy
do czynienia w miecie, trudno-
ci mo¿e sprawiaæ sfotografowa-
nie go w taki sposób, aby w ka-
drze nie pojawi³y siê inne budow-
le. Nale¿y jednak spróbowaæ

wykorzystaæ do tego celu ognisko-
w¹ obiektywu o d³ugoci oko³o
35 mm (odpowiednik obiektywu
szerokok¹tnego w fotografii tra-
dycyjnej). Skierowanie obiektywu

do góry pozwoli uzyskaæ ciekaw¹
perspektywê. Budynek nabierze
ogromnych rozmiarów, a ponad-
to bêdzie wygl¹da³, jakby za chwi-
lê mia³ przewróciæ siê do ty³u. In-
teresuj¹ce efekty daje to podczas
fotografowania wie¿owców. Za-
wsze mo¿na równie¿ spróbowaæ
sfotografowaæ wybrany obiekt ar-
chitektoniczny z budynku znaj-
duj¹cego siê na wprost niego (jeli
takowy istnieje).

Fotografia cyfrowa. Ilustrowany przewodnik

Fotografowanie wybra-

nego obiektu rozpocz-

nij od wykonania zdjê-

cia en face na wprost.

Póniej mo¿esz podejæ

do niego bli¿ej i sfoto-

grafowaæ go z kilku

stron i pod ró¿nymi k¹-

tami. Dobrze jest wyko-

nywaæ zdjêcia budynku

o ró¿nych porach dnia,

roku, a tak¿e w ró¿nych

warunkach pogodo-

wych. Fotografia cyfro-

wa nie jest tak

kosztowna jak wykony-

wana za pomoc¹ apa-

ratów tradycyjnych.

A wiêc fotografuj do

woli nie ¿a³uj miejsca

w pamiêci.

Wskazówka

fotografia_cyfrowa_szybko-rozdz4.qxd 05-01-13 12:56 Page 98

wiadome wykorzystywanie

wygl¹du nieba

dla uzyskania

zamierzonych efektów

Podczas fotografowania budynków
nale¿y zwróciæ uwagê na wygl¹d nie-
ba. Jeli ma ono charakter burzowy,
ponury, mo¿na dziêki niemu spotê-
gowaæ na obrazie wra¿enie dramaty-
zmu, zw³aszcza gdy tematem zdjêcia
jest np. stara, rozlatuj¹ca siê chata lub
ruiny zamku. £adne, jasne, ³agodne
niebo pozwoli nadaæ obrazowi wi-
docznemu w kadrze ³agodny lub baj-
kowy charakter. Jeli niebo jest szare,
równomiernie pokryte chmurami
poczekaj. Budynki fotografowane
w takich warunkach nie wychodz¹
na fotografii zbyt korzystnie.

Poszukiwanie

detali architektonicznych

w celu podkrelenia

charakteru

fotografowanego obiektu

Podczas fotografowania budynków
warto równie¿ zwracaæ uwagê na de-
tale zwi¹zane z ich architektur¹. Bar-
dzo wiele mog¹ one o nim mówiæ.

Nie nale¿y obojêtnie obok nich
przechodziæ. Jeli s¹ one b³yszcz¹ce
szyldy, klamki, ko³atki itp. warto
zaopatrzyæ siê w filtr polaryzacyjny
nak³adany na obiektyw, gdy¿ pozwa-
la on zmniejszyæ odblaski.

Przy fotografowaniu detali najlepiej
sprawdzaj¹ siê aparaty umo¿liwiaj¹-
ce zmienianie obiektywów lub takie,
które wyposa¿one s¹ w zoom optycz-

Rozdzia³ 4.

Najpopularniejsze tematy fotografii...

Przed przyst¹pieniem do wy-

konywania zdjêæ budowli, pomni-

ków zaopatrz siê w statyw.

Wskazówka

fotografia_cyfrowa_szybko-rozdz4.qxd 05-01-13 12:56 Page 99

ny o doæ du¿ym zakresie ognisko-
wej (np. bêd¹cy odpowiednikiem
ogniskowej w fotografii tradycyjnej
30 300 mm). Wynika to z faktu, i¿
szczegó³y architektoniczne budyn-
ków wymagaj¹ czêsto dla ich w³aci-
wego uwiecznienia zastosowania raz
obiektywu w¹skok¹tnego (du¿ego
zoomu optycznego) wtedy, gdy
znajduj¹ siê one gdzie wysoko na
budynku, albo te¿ zbyt du¿a odle-
g³oæ od nich nie pozwala na uwiecz-
nienie ich w inny sposób, a kiedy
indziej obiektywu szerokok¹tnego
(mniejszego zoomu optycznego)
gdy np. umieszczone zosta³y w po-
ziomie nad jego wejciem i zajmuj¹
spor¹ powierzchniê.

Fotografia cyfrowa. Ilustrowany przewodnik

100

fotografia_cyfrowa_szybko-rozdz4.qxd 05-01-13 12:56 Page 100

Deszcz, nieg, mg³a czy burza s¹ nie
tylko zjawiskami, które w odpowied-
ni sposób wykorzystane o¿ywiaj¹
i uatrakcyjniaj¹ obiekty przedstawio-
ne na zdjêciu, ale równie¿ s¹ pasjo-
nuj¹cymi obiektami obserwacji do-
skonale nadaj¹cymi siê do uwiecz-
niania za pomoc¹ fotografii.

Deszcz

Jest to zjawisko, które mo¿e mieæ
ogromn¹ si³ê oddzia³ywania na sce-
nê. Przede wszystkim o¿ywia j¹, na-
daj¹c blasku i wyrazu. Wspaniale wy-
gl¹daj¹ zdjêcia ulic miasta wykonane
zaraz po deszczu.

Nadaje on im bowiem po³ysk.
Deszcz, jako jeden z elementów foto-
grafii, mo¿e wp³ywaæ na jej charakter
i staæ siê rodkiem umo¿liwiaj¹cym

przekazanie odbiorcy ró¿nych emo-
cji. Radosny rolnik witaj¹cy na polu
deszcz oraz zmoczona przez deszcz

kobieta, która wysz³a w³anie
z salonu fryzjerskiego dwa
zdjêcia, a ka¿de z nich wywo-
³uje odmienne uczucia i reak-
cje. Deszcz mo¿e staæ siê sam
w sobie obiektem godnym
uwiecznienia za pomoc¹ foto-
grafii. W zale¿noci od usta-
wieñ czasu otwarcia migawki,
mo¿na przedstawiæ go w po-
staci zatrzymanych w locie
kropli lub rozmazanych
smug. Pierwszy efekt uzysku-

Rozdzia³ 4.

Najpopularniejsze tematy fotografii...

101

Jak fotografowaæ

zjawiska meteorologiczne?

fotografia_cyfrowa_szybko-rozdz4.qxd 05-01-13 12:56 Page 101

jemy, stosuj¹c krótki czas nawietla-
nia, drugi d³ugi czas nawietlania,
ju¿ od 1/60. Aby krople deszczu by³y
czytelne na zdjêciu, dobrze jest je
uwieczniaæ na ciemnym tle. Jeli jest
to niemo¿liwe, a zale¿y nam na pod-
kreleniu pogody panuj¹cej podczas
wykonywania fotografii, wystarczy
uchwyciæ w kadrze fotografowanej
sceny jaki element, który bezdysku-
syjnie pokazuje, ¿e pada deszcz lu-
dzi trzymaj¹cych w d³oniach paraso-
le (patrz rysunek poni¿ej), zmoczone
deszczem w³osy postaci na zdjêciu,
ka³u¿e itp.

Burza

Z deszczem zwi¹zane jest równie¿ zja-
wisko burzy. Wywo³uje ona wra¿enie
dynamiki nieba. Burza, podobnie jak
towarzysz¹ce jej b³yskawice rozdziera-
j¹ce niebo na pó³, mo¿e staæ siê tema-
tem zdjêcia. Podczas jej fotografowa-
nia nale¿y zwróciæ uwagê na prawi-
d³owe nawietlenie zdjêcia. Jeli
podczas burzy niebo bêdzie bardzo
ciemne, urz¹dzenie s³u¿¹ce do po-
miaru wiat³a w aparacie bêdzie wska-
zywa³o zawy¿one parametry nawie-
tlenia. Nale¿y je skorygowaæ. Wy³a-
dowania atmosferyczne najlepiej
fotografowaæ noc¹. W takiej sytuacji
warto zamocowaæ aparat na sta³e na
statywie. Podczas fotografowania b³y-
skawic nale¿y ustawiæ czu³oæ na 200
400 ISO, a ostroæ aparatu na nie-
skoñczonoæ. Aco z parametrami eks-
pozycji? No có¿, niezbêdne oka¿e siê
w tym przypadku zastosowanie mak-
symalnego otworu przys³ony (ma³a
wartoæ f) przy najd³u¿szym mo¿li-
wym do ustawienia czasie nawietla-

Fotografia cyfrowa. Ilustrowany przewodnik

102

Dziêki uprzejmoci FujiFilm Polska

Fotografuj¹c podczas

deszczu lub opadów

niegu, nie wolno do-

puciæ do zamoczenia

sprzêtu. Woda lub

nieg mog¹ spowodo-

waæ jego uszkodzenie.

Szczególn¹ uwagê

nale¿y zwróciæ na

obiektyw. Nie mo¿na

pozwoliæ na to, aby

kropla deszczu lub

p³atek niegu na niego

upad³. Tak wiêc najle-

piej przed przyst¹pie-

niem do fotografowa-

nia podczas wspo-

mnianych warunków

pogodowych znaleæ

jakie zas³oniête

miejsce (zadaszony

taras, balkon), wyko-

rzystaæ parasol

lub po prostu za-

opatrzyæ siê w prze-

roczysty filtr nak³ada-

ny na obiektyw, który

ochroni go przed za-

moczeniem, oraz

specjalny wodoszczel-

ny pokrowiec na apa-

rat (patrz rysunek

poni¿ej).

Wskazówka

fotografia_cyfrowa_szybko-rozdz4.qxd 05-01-13 12:56 Page 102

nia (najlepiej oko³o 1 minuty). Po
ustawieniu wszystkich parametrów
nale¿y wykadrowaæ scenê i uzbroiæ siê
w cierpliwoæ w oczekiwaniu na pio-
run, a natychmiast po jego uderzeniu
nacisn¹æ spust migawki.

nieg

nieg jest tym ze zjawisk meteorolo-
gicznych, którego uwiecznianie na
fotografii przysparza najwiêcej trud-
noci. Spowodowane jest to przede
wszystkim wprowadzaniem przez
niego w b³¹d czujnika natê¿enia wia-
t³a aparatu, co mo¿e byæ przyczyn¹
niedowietlenia zdjêæ. Nale¿y o tym

pamiêtaæ przed przyst¹pieniem do
fotografowania na niegu. Wiele apa-
ratów cyfrowych posiada zarówno

w trybie automatycznym pracy, jak
i w rêcznym funkcjê korekcji na-
wietlania. Sprawd w instrukcji ob-

s³ugi swojego aparatu, w jaki sposób
mo¿na j¹ w³¹czyæ (jeli w ogóle jest
dostêpna). W przypadku niegu, któ-

ry mo¿e zostaæ zarejestrowa-
ny przez aparat zbyt ciem-
no, wystarczy skorygowaæ
nawietlenie o +1 lub +2
EV

przed wykonaniem

zdjêcia, co spowoduje pra-
wid³owe odwzorowanie wy-
gl¹du sceny.

Najlepsz¹ por¹ w czasie zi-
mowego dnia, gdy zamie-
rzamy fotografowaæ sceny
ze niegiem w tle lub uczy-
niæ ze niegu g³ównego ich
bohatera, jest wczesne rano

lub póne popo³udnie. W tym czasie
utrwalimy na fotografii znacznie
wiêcej szczegó³ów ni¿ podczas wyko-

Rozdzia³ 4.

Najpopularniejsze tematy fotografii...

103

Kiedy pada nieg, nie nale¿y

u¿ywaæ do fotografowania lampy

b³yskowej. wiat³o z niej odbije

siê od p³atków i nie owietli ni-

czego innego.

Wskazówka

EV (ang. Exposure Value) oznacza wartoæ wietln¹. Zmiana wartoci o 1 EV oznacza

dwukrotn¹ zmianê wartoci nawietlenia. Jeli czas otwarcia migawki 1/30 s i przys³ona f
5/6 daj¹ przewietlenie o 1 EV, to dwukrotne skrócenie czasu do 1/60 s lub dwukrotne
zmniejszenie otworu przys³ony do f/8 pozwoli uzyskaæ poprawne nawietlenie.

fotografia_cyfrowa_szybko-rozdz4.qxd 05-01-13 12:56 Page 103

nywania zdjêæ w po³udnie, gdy s³oñ-
ce jest bardzo wysoko na niebie.
Wa¿ne jest to, by nie fotografowaæ ze
s³oñcem za plecami.

Na zdjêciach zimowych, poza nie-
giem, dobrze jest przedstawiæ takie
szczegó³y, które poka¿¹ odbiorcy, ¿e
jest mróz, np. ciep³o ubranych ludzi,
parê powstaj¹c¹ podczas oddycha-
nia na dworze w mrone dni, szron
lub sople lodu.

Fotografia cyfrowa. Ilustrowany przewodnik

104

Podczas du¿ego mrozu nale-

¿y staraæ siê trzymaæ aparat w cie-

ple, np. pod kurtk¹. Pozwoli to

prawid³owo pracowaæ bateriom.

Wskazówka

fotografia_cyfrowa_szybko-rozdz4.qxd 05-01-13 12:56 Page 104

Wykonywanie zdjêæ noc¹ jest jednym
z najtrudniejszych arkanów fotogra-
fii. Przysparza sporo trudnoci nawet
dowiadczonym fotoamatorom.

Charakterystyczn¹ cech¹ zdjêæ noc-
nych jest wystêpuj¹cy na nich wyso-
ki kontrast. Aparat czêsto nie radzi
sobie w takiej sytuacji. Aby mu po-
móc, warto przestrzegaæ podczas
nocnej sesji kilku prostych zasad.

Pierwsza z nich mówi o tym, ¿e naj-
lepsz¹ por¹ do wykonywania tego ro-
dzaju zdjêæ jest godzina przed za-
chodem s³oñca i pierwsza po nim
(patrz rysunek poni¿ej).

Dobrze jest fotografowaæ o zmierz-
chu. Fotografie wygl¹daj¹ wówczas
naturalniej i bardziej prawdziwie

ni¿ wykonane noc¹ (patrz rysunek
poni¿ej).

Druga zasada dotyczy sposobu uwie-
czniania za pomoc¹ ujêæ fotograficz-
nych poruszaj¹cych siê osób i innego

rodzaju obiektów. Dobrze
jest tak ustawiæ postaæ w ka-
drze, aby wykorzystaæ wia-
t³o padaj¹ce z wystaw czy
neonów. Nale¿y unikaæ na-
tomiast wiat³a latarñ mo-
¿e ono sprawiæ, ¿e postacie
na zdjêciu bêd¹ mia³y na
twarzy okropne cienie.

Trzecia zasada g³osi, ¿e zdjê-
cia miasta noc¹ najlepiej
wychodz¹, jeli fotografuje-

my tu¿ po deszczu wówczas chod-
niki i drogi s¹ mokre i odbijaj¹ wia-
t³a wystaw.

Rozdzia³ 4.

Najpopularniejsze tematy fotografii...

105

Zdjêcia nocne i wieczorne.

W jaki sposób uchwyciæ urok nocy

za pomoc¹ fotografii?

fotografia_cyfrowa_szybko-rozdz4.qxd 05-01-13 12:56 Page 105

Do wykonywania zdjêæ nocnych sto-
sujemy d³ugie czasy nawietlania. In-
teresuj¹ce efekty mo¿emy uzyskaæ,
fotografuj¹c noc¹ poruszaj¹ce siê po
miecie samochody. Efektem jest
zdjêcie z widocznym na nim splo-
tem strumyków kolorowych wiate³.

Fotografowanie

budynków

i pomników

Poniewa¿ noc¹ wiele pomników, bu-
dynków i pos¹gów jest owietlo-
nych, warto spróbowaæ utrwaliæ je,
wykorzystuj¹c padaj¹ce na nie
wiat³o. Najlepsz¹ por¹ bêdzie
chwila po zmierzchu, gdy te-
mat zdjêcia jest ju¿ owietlony,
lecz na niebie widoczne s¹ jesz-
cze barwy. Nie nale¿y siê tym
jednak bezwzglêdnie kierowaæ.
Pomniki fotografowane po
zmroku, pod warunkiem, ¿e s¹
dobrze owietlone i fotografo-
wane pod odpowiednim k¹-
tem, równie¿ wygl¹daj¹ atrak-
cyjnie na fotografii.

Fotografowanie

zachodów s³oñca

Najczêstszym motywem zdjêæ wie-
czornych s¹ zachody s³oñca. Do ich
fotografowania warto u¿ywaæ obiek-
tywów o d³ugiej ogniskowej lub zoo-
mu optycznego odpowiadaj¹cego
d³ugiej ogniskowej aparatu. Pozwala
to przedstawiæ na zdjêciu tarczê s³o-

Fotografia cyfrowa. Ilustrowany przewodnik

106

Do fotografowania noc¹

dobrze jest u¿ywaæ statywu,

chyba ¿e fotografujemy ród³a

wiat³a, np. neony. Wówczas,

stosuj¹c rednio czu³y film,

mo¿na fotografowaæ z rêki,

ale fotografowane wiat³a musz¹

byæ bardzo jasne i zajmowaæ

du¿¹ czêæ kadru.

Wskazówka

fotografia_cyfrowa_szybko-rozdz4.qxd 05-01-13 12:56 Page 106

neczn¹ w du¿ym rozmiarze.
Aby ustawiæ odpowiednio para-
metry ekspozycji, nale¿y skiero-
waæ uprzednio obiektyw apara-
tu w to miejsce kadru, w któ-
rym widniej¹ rednio nasycone
barwy najczêciej na niebie,
lekko w bok (oko³o 50) od s³oñ-
ca, a nastêpnie obserwuj¹c wy-
wietlacz aparatu, ustawiæ eks-
pozycjê. Jeli w aparacie dostêp-
na jest funkcja Bracketing (by³a o niej
mowa w rozdziale 2.), warto z niej
skorzystaæ. Pozwoli to wykonaæ kilka
zdjêæ o ró¿nym stopniu nawietle-
nia. Po zachodzie s³oñca nale¿y mie-
rzyæ wiat³o (ustawiaæ ekspozycjê)
prosto z nieba, czyli kieruj¹c obiek-
tyw w stronê zachodz¹cego s³oñca.

Wówczas wszystko, co zajmuje w ka-
drze pierwszy plan, bêdzie jawiæ siê
na fotografii w postaci konturu. Jed-
nak zastosowanie wiêkszego otworu
przys³ony (mniejsza wartoæ f) lub
lampy b³yskowej sprawi, ¿e szczegó³y
elementów tworz¹cych pierwszy
plan stan¹ siê widoczne.

Rozdzia³ 4.

Najpopularniejsze tematy fotografii...

107

fotografia_cyfrowa_szybko-rozdz4.qxd 05-01-13 12:56 Page 107

Fotografowanie obiektu w ruchu po-
zostawia do wyboru osobie dzier¿¹-
cej w d³oniach aparat dwie mo¿liwo-
ci jego przedstawienia. Pierwsza po-
lega na zarejestrowaniu go w postaci
stop-klatki, czyli zamro¿eniu, na-
tomiast druga na zaprezentowaniu
go w postaci rozmytej, jakby nast¹pi-
³o poruszenie.

Zasady obowi¹zuj¹ce podczas foto-
grafowania obiektów w ruchu mo¿-
na stosowaæ zarówno wtedy, gdy
obiektami poruszaj¹cymi s¹ osoby,
pojazdy, zwierzêta, jak i wtedy, gdy
fotografujemy padaj¹cy nieg czy
deszcz, p³yn¹c¹ wodê itp.

Za sposób uchwycenia na zdjêciu ru-
chu odpowiedzialna jest w aparacie
migawka, a raczej ustawiona wartoæ
czasu jej otwarcia. Gdy fotografowa-
ny jest obiekt pozostaj¹cy w spo-
czynku, niezale¿nie od d³ugoci cza-
su nawietlania zdjêcia efekt koñco-

wy bêdzie taki sam. W przypadku
obiektów poruszaj¹cych siê czas ma
ogromne znaczenie.

Nale¿y równie¿ pamiêtaæ o tym, ¿e
to, jaki efekt uchwycenia ruchu uzy-
skamy, zale¿y w du¿ej mierze (oczy-
wicie, poza ustawieniem odpowied-
niego czasu otwarcia migawki) od
kierunku, w którym obiekt siê poru-
sza. Stosuj¹c ten sam czas otwarcia
migawki, mo¿emy uzyskaæ odmien-
ne efekty, w zale¿noci od kierunku
ruchu obiektu wzglêdem osi aparatu
(obiektywu).

Jeli ruch bêdzie nastêpowa³
wzd³u¿ osi aparatu (obiektywu)

Fotografia cyfrowa. Ilustrowany przewodnik

108

W jaki sposób fotografowaæ

obiekty w ruchu?

Przy stosowaniu d³ugiego

czasu otwarcia migawki warto za-

opatrzyæ siê w statyw.

Wskazówka

Im d³u¿szy czas

otwarcia migawki (tzn.

im mniejsza wartoæ

wystêpuj¹ca w mia-

nowniku u³amka go

opisuj¹cego, np. 1/8

s), tym wiêksze roz-

mazanie (nieostroæ)

wywo³ane ruchem

obiektu. Im krótszy

czas otwarcia migaw-

ki (tzn. im wiêksza

wartoæ wystêpuj¹ca

w mianowniku u³am-

ka go opisuj¹ce-

go, np. 1/500 s), tym

wiêksza szansa na

wyraziste przedstawie-

nie na zdjêciu szybko

poruszaj¹cego siê

obiektu.

Wskazówka

fotografia_cyfrowa_szybko-rozdz4.qxd 05-01-13 12:56 Page 108

tzn. na wprost obiektywu, wów-
czas nie nast¹pi du¿e rozmycie
(albo nawet w ogóle nie wyst¹pi
ten efekt).

Jeli za ruch bêdzie nastêpowa³
prostopadle do osi, tzn. przed
obiektywem w prawo lub w lewo,

zapewne spowoduje to du¿e
rozmycie poruszaj¹cego siê
obiektu, postaci, zjawiska etc.

Podczas wykonywania zdjêæ
obiektów w ruchu trzeba przez
wizjer optyczny lub ekran
LCD obserwowaæ poruszaj¹cy
siê obiekt. Aparaty cyfrowe na
ogó³ nie wykonuj¹ zdjêcia
w momencie naciniêcia spu-

stu migawki. Wystêpuje pewne opó-
nienie, które trzeba mieæ na uwadze,
st¹d koniecznoæ swego rodzaju wy-

przedzenia kadru. W zwi¹zku z tym
w chwili naciskania spustu migawki
mo¿na delikatnie przesun¹æ kadr
w kierunku zgodnym z ruchem foto-
grafowanego obiektu.

Rozdzia³ 4.

Najpopularniejsze tematy fotografii...

109

fotografia_cyfrowa_szybko-rozdz4.qxd 05-01-13 12:56 Page 109

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Fotografia cyfrowa Ilustrowany przewodnik fottel
aparaty cyfrowe praktyczny przewodnik r 14 trudne zdjecia stan sitwe helion 56GBUFHXJXG6NRFSKVYCN
Fotografowanie ludzi - Aspekty prawne, Fotografia cyfrowa

więcej podobnych podstron