background image

Etapy powstawania 

tożsamości wg koncepcji Jamesa Marcii

 

Termin tożsamość ego użył po raz pierwszy Erik Erikson, kontynuacją jego myśli była koncepcja 

Marcii 

który uważał że tożsamość kształtuje się od dzieciństwa do dorosłości, jednak kulminację 

osiąga w okresie dorastania. 
Marcia uważany jest za twórcę podejścia opartego na pojęciu statusu tożsamości. 

 

Według Jamesa Marcii tożsamość powstaje w dwóch etapach: 

1.

 

doświadczanie kryzysu, bycie w kryzysie; aktywne poszukiwanie alternatyw działań różnych ze 

względu na cel i leżące u ich podstaw wartości. Ten typ działań orientacyjno-poszukiwawczych 
został nazwany EKSPLORACJĄ 

2.

 

podjęcie decyzji i dokonanie wyboru idei i/lub obszaru działania ważnego dla człowieka 

(jednostki) ze względu na jego potrzeby i plany życiowe. ten etap to PODEJMOWANIE 
ZOBOWIĄZANIA. 

 

To czy każdy z tych etapów (EKSPLORACJA, PODEJMOWANIE ZOBOWIĄZANIA) wystąpi lub 

nie daje 4 kombinacje nazwane p

rzez Marcie ; STATUSAMI TOŻSAMOŚCI (rodzaje tożsamości; 

osiągnięta, moratoryjna, nadana, rozproszona). 

Tożsamość osiągnięta:

 

(eksploracja +, podejmowanie zobowiązania +) 

-

jednostka ceni swoją niezależność 

-

dobrze zintegrowana osobowość 

-zachowanie zgodne z normami etycznymi 

-osoba przyjazna, otwarta na kontakty z innymi 

-wydajna w pracy 

-

mająca wgląd we własne zachowanie 

Tożsamość moratoryjna

: (eksploracja +, podejmowanie zobowiązania -) 

ceni własną niezależność 
nurtują ją dylematy egzystencjalne 

niespokojna 

buntownicza 

nonkonformistyczna 

nastawiona introspekcyjnie 

duża płynność językowa 

Tożsamość nadana

: (eksploracja -

, podejmowanie zobowiązania +) 

-

zachowanie zgodne z płcią 

background image

-zadowolenie z samego siebie 

-konwencjonalizm 

-rygoryzm moralny 

-

wartości konserwatywne 

-

wzmożona kontrola nad emocjami 

-

wypieranie konfliktów 

-liczne mechanizmy obronne 

Tożsamość rozproszona

: (eksploracja -

, podejmowanie zobowiązania -) 

nieprzewidywalność zachowania 

unikanie bliskich 

związków z innymi ludźmi 

kruchy system obrony swego Ja 

niechęć do działania 
brak poczucia sensu życia 
wycofywanie się z sytuacji trudnych (szczególnie z sytuacji frustrujących)