background image

 

Przepisy cz. 2 – Żeglarz jachtowy 

Opracowanie – Mateusz Ćwikliński © 
 

Urząd Żeglugi Śródlądowej 

wykonuje kompetencje z 

zakresu administracji rządowej związane z uprawianiem 
żeglugi na śródlądowych drogach wodnych: 
· nadzór nad bezpieczeństwem żeglugi śródlądowej, 
· przeprowadzanie inspekcji statków i postępowania w sprawach wypadków żeglugowych, 
· kontrola przestrzegania przepisów żeglugowych, dokumentów statkowych i przewozowych 
· prowadzeniu rejestru administracyjnego polskich statków żeglugi śródlądowej, 
· wydawanie dokumentów statkowych i osobowych 
· stanowienie przepisów prawa miejscowego 
 

Przepisy lokalne 
 

Właściwe dla danego rejonu Urzędy Żeglugi Śródlądowej wydają swoje własne przepisy, które 
obowiązują 
również żeglujących na tym terenie. W niniejszym skrypcie omówione zostaną przepisy Inspektoratu w 
Giżycku, 
zważywszy że większość żeglarzy pływa po jez. Mazurskich. 
1. Szlak żeglowny jest to pas drogi wodnej o odpowiedniej szerokości i głębokości oznakowany 
znakami 
żeglugowymi, przeznaczony do ruchu statków. 
2. Na jeziorach szlak może być oznakowany jednostronnie, przy czym jego szerokość wynosi 100m. 
3. Na szlakach żeglownych jezior i kanałów obowiązuje ruch prawostronny. 
4. Statki pasażerskie korzystają z pierwszeństwa przed statkami turystycznymi. 
5. Statki wchodzące i wychodzące z śluzy winny mieć położone maszty. 
6. Żegluga nocna jest zabroniona. Dopuszcza się ruch żeglugowy w ciągu jednej godziny po 
zachodzie słońca w 
celu zakończenia rejsu lub dopłynięcia do miejsca postoju. 
7. Statkom turystycznym zabrania się: 
- uprawiać żeglugę pod żaglami na kanałach i rzece Węgorapie na odcinku od jez. Mamry do Kanału 
Węgorzewskiego 
- postoju w odległości mniejszej niż 50m od mostów, wejść do kanałów i rzek oraz na kanałach i rzece 
Węgorapie od jez. Mamry do Kanału Węgorzewskiego, z wyjątkiem miejsc wyznaczonych do postoju. 
- kotwiczyć na szlakach żeglownych jezior. 
8. Statki oczekujące na śluzowanie przed śluzą Guzianka mogą zatrzymać się poza dalbami 
prowadzącymi do 
komory śluzowej 
 
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 
 

Postępowanie w razie wypadku 
 

_Wypadek to: zatonięcie, wejście na mieliznę, zderzenie, zaginięcie człowieka (wypadnięcie za burtę), 
śmierć 
człowieka lub utrata zdrowia, lub też trwałe zakłócenie ruchu żeglownego 
1) W pierwszej kolejności ratowanie załogi i ograniczenie rozmiarów szkód 
2)Powiadomienie Urzędu Żeglugi Śródlądowej danego akwenu (Organ administracji państwowej) 
3)powiadomienie policji (w przypadku: śmierci, uszkodzenia ciała, zatonięcia statku, znacznej szkody 
materialnej, uszkodzenia budowli wodnej lub innych urządzeń na drodze wodnej) 
4)powiadomienie ubezpieczyciela (max. 3 dni!!! ) 
5)Sporządzamy protokół po wypadku 
- miejsce, data, godzina 
- opis przyczyn, okoliczności, rodzaj wypadku (pożar, mielizna, zderzenie) 
- opis warunków hydro-meteorologicznych 
- czynności podjęte przed i po wypadku 
- nadawane sygnały 
- imiona nazwiska załogi, imiona nazwiska świadków 

background image

 

 
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 

 
 
 
Ubezpieczenia jachtów 

1) Casco jachtu – obejmuje ochronę jachtu od ryzyka uszkodzenia na skutek: 
_wypadku: wejście na mieliznę, uderzenie w nabrzeże, kolizję 
_żywiołów: pożar, uderzenie pioruna, działanie wiatru, grad 
_Casco w wersji optimum (w odróżnieniu od tańszej minimum) obejmuje także odszkodowanie za 
transport, 
kradzież, kradzież z włamaniem, rabunek 
2) NW – obejmuje nieszczęśliwe wypadku członków załogi i kapitana zaistniałe podczas rejsów 
3) OC – od odpowiedzialności cywilnej armatora. Obejmuje wyrządzone przez nasz jacht szkody na 
innych 
jednostkach, obiektach stałych, osobach trzecich, a także środowisku naturalnemu. Jeśli np. nie 
ustąpimy komuś 
z drogi i wybijemy dziurę w burcie – koszt naprawy tej dziury zostanie pokryty z naszego OC 
Aby zminimalizować ewentualne straty materialne w wyniku jakiegoś wypadku rozsądek nakazuje 
korzystać z 
wszelkich ubezpieczeń. 

Jeśli korzystamy z jachtu czarterowanego to na ogół właściciel dokonał 

ubezpieczenia a 
nam pozostaje tylko ubezpieczyć się od odpowiedzialności cywilnej i od nieszczęśliwych wypadków. 
Ubezpieczenie od OC poleca się szczególnie kierownikom statków. Jeśli pływamy własnym jachtem to 
konieczności ubezpieczania się na wszystkie sposoby nie trzeba chyba uzasadniać 

Międzynarodowe  Przepisy  o  Zapobieganiu  Zderzeniom  na  Morzu  (MPZZM)  –  wersja  okrojona  do 
programu szkolenia na stopień żeglarza jachtowego 
 

 
Po  co  takie  przepisy?  Po  to,  żeby  nie  zdarzały  się  sytuacje  takie,  jakie  spotkały 

s/y  Bieszczady  10 

września 2000 roku podczas zatopienia jednostki przez m/s Lady Elena 

 

  Wierne tłumaczenie z ang. IRPCS International Regulations for Preventing Collisions at Sea 
  Przepisy  stanowią  załącznik  do  konwencji  COLREG  1972  (Collision  Regulations  +  1972 

oznacza rok 

  Konwencja ta weszła w życie 15 lipca 1977 roku 
  Konwencja  ta  ma  gigantyczne  i  przełomowe 

znaczenie

 

ponieważ  po  raz  pierwszy  w  historii 

międzynarodowej współpracy w zapobieganiu zderzeniom na morzu nadała przepisom prawa 
drogi  morskiej  moc  prawa  międzynarodowego.  Wszystkie  państwa  ONZ,  a  więc  niemal 
wszystkie państwa świata, są członkami tej konwencji 

  Przepisy te spisała IMO (International Maritime Organization), ale było to zapisanie przepisów, 

które kształtowały się na przełomie dziesięcioleci 

 
Konwencja  ustanawia 

38  prawideł  oraz  4  aneksy

.  Jej  podstawowym  postanowieniem  jest 

zobowiązanie państw – stron konwencji do stosowania załączonych do niej przepisów MPZZM. 

  Układ i struktura MPZZM: 

Część A – postanowienia ogólne 
Część B – prawidła wymijania 
Część C – Światła i znaki 
Część D – Sygnały dźwiękowe i świetlne 
Część E – Zwolnienia 

Na kursie Żeglarza Jachtowego zajmiemy się przede wszystkim Częścią C i D 

 

 
 
 

background image

 

 
Prawidło 21 wyróżnia rodzaje stosowanych świateł: 
 

  Masztowe:  białe,  o  kącie  świecenia  225  stopni,  umieszczone  ponad  osią  symetrii  statku, tak 

by świeciło od kierunku prosto w przód do 22,5 stopni poza trawers każdej burty 

  burtowe:    zielone  z  prawej  burty,  czerwone  z  lewej  burty,  o  kącie  świecenia  112,5  stopnia, 

ustawione  tak  by  świeciły  od  kierunku  prosto  w  przód  do  22,5  stopni  poza  trawers 
odpowiedniej burty 

  rufowe: białe o sektorze świecenia 135 stopni ustawione w osi statku na rufie tak by świeciło 

od kierunku prosto w tył do 67,5 stopni z każdej burty 

   holowania: żółte, o charakterystyce świecenia jak światło rufowe, umieszczone dokładnie nad 

rufowym 

 
 

Prawidło 22. Widzialność świateł.  
 

  na statkach o długości 50 metrów lub większej: 

1. -światło masztowe -6 mil, 
2. -światło burtowe i rufowe -3 mile, 

  na statkach o długości 12 metrów lub większej, lecz mniejszej niż 

50 metrów: 

1. -światło masztowe -5 mil, 
2. -światło burtowe i rufowe -2 mile, 

  na statkach o długości mniejszej niż 12 metrów: 

1. -światło masztowe -2 mile, 
2. -światło burtowe -1 mila, 
3. -światło rufowe -2 mile 

 

Hierarchia uprzywilejowania MPZZM 

 

-statek nieodpowiadający za swoje ruchy 
-statek o ograniczonej zdolności 
manewrowej 
-statek zajęty połowem 
-statek żaglowy 
-statek o napędzie mechanicznym

 

 
Światła i znaki dzienne 
 
 

Przypomnienie:  Statek  w  drodze  –  to  statek,  który  wyszedł  z  portu  -  nie  jest  przycumowany, 
zakotwiczony, ani nie wszedł na mieliznę; a statek posuwający się po wodzie to statek, który ma 
włączony silnik, statek nieposuwający się po wodzie ma silnik wyłączony
 

 
 
 
 
1 Statki o napędzie mechanicznym w drodze: 
 
1.1 Statek o napędzie mechanicznym o 

długości mniejszej niż 7

 

metrów

którego maksymalna 

szybkość nie przekracza 7 węzłów

, pokazuje 

-białe światło widoczne dookoła widnokręgu 
 
1.2 Statek o napędzie mechanicznym o 

długości mniejszej niż 12 metrów a 

większej niż 7metrów 

pokazuje:   
-białe światło widoczne dookoła widnokręgu 
-światła burtowe. 

background image

 

 

 
1.3  Statek o napędzie mechanicznym 

mniejszy niż 50 m

 

pokazuje: 

-światło masztowe z przodu 
-światła burtowe 
-światło rufowe  
-może (ale nie musi pokazywać drugie światło masztowe z tyłu (na mostku na 
ogół)  
 

1.4 

Jeżeli  statek  o  napędzie  mechanicznym 

jest  większy  niż  50m

.  –  niesie  (musi  nieść)  dodatkowe 

światło masztowe na rufie ustawione o przynajmniej 1m wyżej od przedniego masztowego

  

 

2.1 Jacht żaglowy o 

długości mniejszej niż 7m

. pokazuje: 

-białe światło widoczne dookoła widnokręgu .  
-przy zbliżaniu się do innych statków powinien zapalić drugie białe światło (np. 
latarką oświecić żagle) 
 
 
2.2 Jacht żaglowy większy niż 7 m. pokazuje światła:  
-burtowe 
-rufowe 
-lub zestaw tych samych świateł niesie na topie grotmasztu w postaci latarni 
trójsektorowej 

 

 
Opcja latarni trójsektorowej.  

 

zaletą jest oszczędność energii – jedna żarówka zamiast trzech 

  jest najlepiej widoczne we mgle i z dużej odległości 
  przy  wietrze  5-6B,  w  dużym  przechyle  normalne  światła  pozycyjne 

zamontowane  na  dziobie  świecą  nieefektywnie:  jedno  w  wodę, 
drugie w niebo 

  Jedynym  minusem  jest  sytuacja  przepalenia  się  żarówki  na  topie 

masztu, trzeba wjeżdżać na ławeczce bosmańskiej 

  Należy pamiętać, że jeśli jedziemy na silniku należy wyłączyć latarnię trójsektorową i włączyć 

standardowe światła pozycyjne, by nie doszło do sytuacji, że światła burtowe będą znajdowały 
się nad światłem silnikowym (masztowym)!  

 
Każdy  jacht  może  nieść  tak  zwaną  „odwróconą  marchewkę”  –  światło 
czerwone nad zielonym widoczne dookoła widnokręgu 

  w praktyce głównie na dużych żaglowcach, np. Zawisza Czarny 
  nie można łączyć tych świateł z latarnią trójsektorową 
  ostatnimi  czasy  panuje  moda,  zwł.  w  Niemczech  na  montowanie 

„odwróconej  marchewki”  także  na  małych  jachtach  –  by  inne 
jednostki ustępowały pierwszeństwa: ) 

 
 

 

 

Statek  żaglowy,  który  porusza  się  jednocześnie  na  żaglach  i  na 
silniku  pokazuje  czarny  stożek  wierzchołkiem  skierowany  do  dołu. 
Stawiany na przykład na fale sztaksla lub bezana. 

 

3.1 Statek 

zajęty połowem przez trałowanie

 

pokazuje:  

-dwa  światła  widoczne  dookoła  widnokręgu, 
umieszczone  jedno  nad  drugim:  górne  zielone, 
dolne białe  
-jeśli posuwa się po wodzie – światła statku o napędzie mechanicznym 

background image

 

- jeśli ma poniżej 50m - może mieć masztowe  
- jeśli ma powyżej 50m – musi mieć masztowe (ważne - tylko jedno!) 
-w dzień pokazuje dwa czarne stożki połączone wierzchołkami 
 

  Dwa czarne  stożki powinny być pokazywane, tylko wtedy jeśli kuter poławia – jeśli w danym 

momencie nie poławia – to nie. W praktyce znaki te są często noszone na stałe 

  Statek trałujący może bez  większego problemu zmienić kurs o 90 stopni w prawo lub w lewo, 

jego manewrowość ograniczona jest w nieznacznym stopniu 

  W praktyce: 

 
Po lewej – wersja Bałtycka 
i Śródziemnomorska 
 
Po prawej – wersja typowa 
dla M. Północnego i 
Kanału La Manche 
 

 

 
 
 
 
3.2 Statek 

zajęty połowem innym 

niż przez trałowanie

 

(okrężnica, 

sieć pławnicowa) pokazuje: 
-światło czerwone nad białym widoczne dookoła widnokręgu 
-jeśli  posuwa  się  po  wodzie  –  światła  statku  o  napędzie mechanicznym, 
ale 

uwaga  –  statek  taki  nigdy  nie  niesie  światła  masztowego! 

-jeśli  ma  narzędzie  połowu  rozciągające  na  odległość  większą  niż 
150 m. - w dzień niesie czarny stożek wierzchołkiem skierowany do 
góry,  a  nocy  światło białe  widoczne  dookoła widnokręgu
,  tam  gdzie 
narzędzie połowu 
-pamiętajcie o kolorze chorągiewek przy sieciach na morzu:  czerwone 
powierzchniowe, czarne – głębinowe 

-połów  okrężnicą  –  statek  rzuca  kotwicę,  wydaje  sieć,  zaczyna 
krążyć 
-statki  te  mają  dużo  bardziej  ograniczoną  manewrowość  niż 
trawlery  –  zmiana  przez  nich  kursu,  wiązałaby  się  z  utratą  sieci 
wartej kilka tysięcy euro 

 

 

Po lewej okrężnica. Po prawej sieć 
pławnicowa 

 

 

 

 

 

 

background image

 

4 Statek o ograniczonej zdolności manewrowej 

Do 

tej 

grupy 

zaliczamy 

statki, 

których 

manewrowość  jest  ograniczona  ze  względu  na 
pracę  jaką  wykonują,  np.  prace  podwodne, 
układanie  kabli  na  dnie,  sondowanie  dna, 
pogłębianie 
 
W nocy: 
- jeśli posuwa się po wodzie niesie światła statków o napędzie mechanicznym  oraz  
-dodatkowo  trzy  światła  widoczne  dookoła  widnokręgu,  umieszczone  jedno  nad  drugim  -  dwa 
czerwone na zewnątrz, a w środku białe 
W dzień: 
-dwie  czarne kule i między nimi dwa czarne stożki podstawami skierowane do siebie 
-  jeżeli  statek  taki  stanowi  przeszkodę  w  żegludze  –    w  nocy  niesie  dodatkowo  dwa  zielone  światła  
360° jedno nad drugim od strony przejścia; tam gdzie przejścia nie ma – niesie dwa czerwone światła 
360° jedno nad drugim 
-w  dzień  odpowiednikiem  świateł  zielonych  są  dwa  czarne  stożki  wywieszone  jeden  nad  drugim 
skierowane  podstawami  ku  sobie,  a  odpowiednikiem  świateł  czerwonych  są  wywieszone  jedna  nad 
drugą dwie czarne kule 
 

 

 
 

 

 

Uwaga: Jeżeli statek taki nie posuwa się po wodzie, lecz stoi na kotwicy – światło kotwiczne będzie 
znajdowało się niżej niż światło statku o ograniczonej zdolności 
manewrowej 

  Często manewrowość statku ograniczona jest przez fakt 

spuszczenia pod wodę nurka – zmiana kursu, wiązałaby się z 
utratą nurka 
-wywiesza się wtedy dodatkowo flagę MKS Alfa (często robią tak 
małe motorówki, z których nurkuje się na Zatoce Gdańskiej, 
Puckiej czy na Adriatyku) 

5  Statek  nieodpowiadający  za  swoje  ruchy

 

Statkom  takim  należy 

bezwzględnie ustępować

 

pierwszeństwa!!! 

  Są to statki, które utraciły manewrowość z powodu jakiejś awarii. 

Nie  należy  ich  mylić  ze  statkami  o  ograniczonej  zdolności 
manewrowej  (których  manewrowość  ogranicza  praca,  jaką 
wykonują) 

  Ale  są  to  też  jachty  żaglowe,  którym  np.  skończył  się  wiatr,  a 

mają niesprawny silnik 

   

Statki takie niosą oświetlenie:  
-jeśli  posuwają  się  po  wodzie  –  oświetlenie  statku  o  napędzie 
mechanicznym,  ale  uwaga 

nigdy  nie  niosą  światła  masztowego  

(podobnie  jak  statki  żaglowe,  pilotowe  oraz  poławiające  innym 
sposobem niż przez trałowanie)

  oraz 

-w nocy - dwa czerwone światła widoczne dookoła widnokręgu umieszczone jedno nad drugim 

background image

 

-w dzień dwie czarne kule umieszczone jedna nad drugą. 
 

 

Kategorię posuwania się po wodzie określić możemy jedynie dla 3 rodzajów jednostek: 

-statków zajętych połowem 

-statków o ograniczonej zdolności manewrowej 

-statków nieodpowiadających za swoje ruchy 

 
6 Statek zajęty holowaniem (za rufą, przy burcie) oraz pchaniem (w przód)

 

pokazuje

:

  

-dwa światła masztowe jedno nad drugim 

 

-światło holowania umieszczone na rufie holownika 
-jeśli zespół holowniczy przekracza 200m – trzy światła masztowe jedno nad drugim 
-jeśli sam holownik ma długość większą niż 50m – dodatkowe  światło masztowe umieszczone przed 
lub za światłami masztowymi oznaczającymi długość zestawu 
-w dzień: jeśli zestaw holowniczy przekracza 200 m oznakowany jest czarnym rombem 
 

 

 

 

 

Długość zestawu holowniczego do 200m.      Długość zestawu holowniczego powyżej 200 m. 

7 Statek zajęty trałowaniem min: 

 
-jeśli posuwa się po wodzie niesie światła statku o napędzie mechanicznym 
oraz 
-trzy  zielone  światła  (trefl)  –  jedno  umieszczone  na  topie  masztu,  dwa 
pozostałe na nokach rei 
-w dzień – w takim samym położeniu – trzy czarne kule 
 

8 Statek ograniczony swym zanurzeniem 

 

  Jest  to  statek  o  napędzie  mechanicznym,  który  nie  jest 

uprzywilejowany  –  on  jedynie  informuje,  że  jego  głębokie 
zanurzenie należy wziąć pod uwagę podczas mijania się 

Pokazuje: 
-światła statku o napędzie mechanicznym oraz dodatkowo 
-trzy  czerwone  światła  jedno  nad  drugim  widoczne  360°  umieszczone 
w osi statku 
-w dzień: czarny walec 
 
  Od  statku  na  mieliźnie  różni  się 

tym,  że  niesie  światła  statku  o 
napędzie mechanicznym 

 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

 

Statek zajęty pilotażem

 pokazuje: 

 
-światła  statku  o  napędzie  mechanicznym,  ale 

nigdy  nie  niesie  światła 

masztowego 

(podobnie jak jachty  żaglowe,  poławiające  inaczej  niż  przez 

trałowanie oraz statki nieodpowiadające za swoje ruchy) ; ponadto 
-światło białe nad czerwonym widoczne dookoła widnokręgu 
-w dzień flaga MKS Hotel 

(wiele podręczników błędnie pokazuje układ kolorów 

– mają być obok siebie w poziomie, a nie jak w polskiej fladze w pionie!) 

 

10 Statek na kotwicy pokazuje: 

 
Jeśli ma mniej niż 50 m.  
-światło białe widoczne dookoła widnokręgu 
-  może  pokazywać  również  drugie  światło  kotwiczne.  W  przypadku  dwóch  świateł  kotwicznych, 
patrząc  od  dziobu  statku,  przednie  znajduje  się  przynajmniej  metr  wyżej  od  tylnego  kotwicznego 
(odwrotnie niż w przypadku świateł masztowych)  
Jeżeli ma więcej niż 50 m.  
-musi pokazywać dwa światło kotwiczne 
Jeśli ma więcej niż 100 m. 
-dwa światła kotwiczne + rozświetlenie pokładu, światłami białymi 
 
W dzień 
-jedna czarna kula,  

  nie ma odkosu fal dziobowych, na ogół 

widać linę kotwiczną 

 
 
 

11 Statek na mieliźnie

 pokazuje:  

 
-w nocy: dwa czerwone światła widoczne dookoła widnokręgu jedno pod drugim oraz białe światło 
kotwiczne umieszczone w części dziobowej 
- w dzień: trzy czarne kule umieszczona jedna nad drugą 

  Uwaga: może wyglądać jak statek nieodpowiadający za swoje ruchy i nieposuwający się po 

wodzie 

 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 
 
 
Część D Sygnały dźwiękowe (wybrane prawidła) 
 
Prawidło 32 Definiuje dostępne przyrządy sygnalizacji oraz częstotliwość nadawania dźwięku przez 
statek 
 

Dostępne przyrządy do sygnalizacji:  
-róg mgłowy 
-tyfon (trąbka na maszcie) 
-gwizdek 

(jeśli jako kapitan nie masz swojego – kup! Jeśli jeszcze nie kupiłeś – możesz  

zastosować ten od kamizelki ratunkowej) 

-dzwon i gong (na statkach) 
 

background image

 

Symbol 

Znaczenie 

·  

Dźwięk krótki (1-2 s.) 

-  

Dźwięk długi (4-6 s.) 

 

Prawidło 34. Sygnały manewrowe i ostrzegawcze nadawane są: 
 

  gdy statki są wzajemnie widoczne  i jeden z nich chce wykonać manewr 

 
Sygnał 

Znaczenie 

· 

zmieniam kurs w prawo 

·· 

zmieniam kurs w lewo 

··· 

moje maszyny pracują wstecz 

 

  gdy statki są wzajemnie widoczne w wąskim przejściu lub na torze wodnym 

 

Sygnał 

Znaczenie 

--· 

czy mogę was wyprzedzić z waszej prawej? 

--·· 

czy mogę was wyprzedzić z waszej lewej? 

-·-· 

zgadzam się (na wyprzedzanie) 

····· 

nie zgadzam się (co najmniej 5) 

 

  gdy statki wzajemnie widoczne zbliżają się do siebie i któryś z nich nie rozumie zamiarów 

drugiego statku lub ma wątpliwość, co do zamiarów drugiego statku nadaje sygnał co najmniej 
····· (5 krótkich) 

 

 

  gdy statek zbliża się do zakrętu lub do toru wodnego, gdzie inne statki mogą być zasłonięte 

przeszkodą – powinien nadać jeden długi dźwięk -  Każdy statek znajdujący się za 
przeszkodą lub zakrętem powinien odpowiedzieć na taki sygnał również jednym długim 
dźwiękiem 

 
Prawidło 35 – Sygnały dźwiękowe przy ograniczonej widzialności 
 
 

Sygnał 

Urządzenia 
sygnałowe 

Przerwa między 
kolejnymi 
sygnałami 

Znaczenie 

gwizdek 

Nie większa niż 2 min. 

1)Statek o napędzie mechanicznym 
posuwający się po wodzie 
2)Statek pchający i statek pchany w 
przód, połączone na sztywno, 
tworzące jednostkę zespoloną, 
posuwające się po wodzie 

-- 

gwizdek 

Nie większa niż 2 min. 

1)Statek o napędzie mechanicznym 
nieposuwający się po wodzie 
2)Statek pchający i statek pchany w 
przód, połączone na sztywno, 
tworzące jednostkę zespoloną, 
nieposuwające się po wodzie 

-·· 

gwizdek 

Nie większa niż 2 min. 

Statki: 
1)nieodpowiadające za swoje ruchy 
2)o ograniczonej zdolności 
manewrowej 
3)ograniczone swym zanurzeniem 
4)zajęte połowem 

5)żaglowe ! ! 

6)zajęte holowaniem lub pchaniem 

 

Ok. 5s. bicie 

dzwon 

Nie większa niż 1 min. 

Statek na kotwicy 

background image

10 

 

 

Ok. 5s. bicie lub 
 
 
·-·
 

dzwon +gong 
(jedno 
urządzenie na 
dziobie, drugie 
na rufie); 
gwizdek 

Nie większa niż 1 min. 

Statek na kotwicy większy niż 100 m. 
 
 
 
Ostrzeżenie zbliżającego się statku o 
swojej pozycji i możliwości zderzenia 

 

 (ok. 5s.) 

 

Dzwon (3 
uderzenia, seria 
uderzeń, 3 
uderzenia) 

Nie większa niż 1 min. 

Statek na mieliźnie 

·-· 

gwizdek 

W miarę potrzeby 

Każda jednostka na kotwicy 
ostrzegająca o swym położeniu, ale 
też np. platformy wiertnicze (często na 
M. Norweskim), które ostrzegają o 
swym położeniu 

 

 

Załącznik nr IV do MPZZM – Sygnały wzywania pomocy 
 
(w niniejszym skrypcie dotyczącym MPZZM wymieniono jedynie sposoby wzywania pomocy zgodnie z 
konwencją COLREGS 1972 – szczegółowo omówione zostaną w dziale „Łączność” - 
 

1) Sygnał Mayday przez radiotelefon VHF nadany głosowo na kanale 16. lub za pomocą przystawki 
DSC 
 
2) Radiopława awaryjna EPIRB 
-kiedy jestem poza zasięgiem VHF 
-kiedy maszt poleciał i nie mam anteny 
-EPIRB zawiera zakodowaną informację o nazwie jednostki, wielkości jednostki i ilości osób (ważna 
informacja dla ratowników SAR, na podstawie której mogą dokonać wyboru jednostki ratunkowej) 
-maksymalny czas do uruchomienia akcji to 1,5 h, ale na Bałtyku trwa to zwykle do 20 min.  

Ważne, żeby w przypadku alarmu łodziowego pamiętać o konieczności wzięcia  EPIRBU do tratwy

.  

W  styczniu  2010  zatonął  na  Bałtyku  kuter  rybacki  w  wyniku  rozszczelnienia  stali. Załoga  zwodowała 
tratwę,  wsiadła,  lecz  nie  zabrała  ze  sobą  EPIRB-u.  Ratownicy  SAR  przypłynęli  do tonącego  kutra,  a 
załoga w dryfującej tratwie dopłynęła na wody terytorialne Litwy i tam wysiadła na ląd : ) 

 
3)Transponder radarowy SART 
-służy lokalizacji rozbitków 
-wymyślono go, bowiem EPIRB pozwala zlokalizować rozbitka z dokładnością do 5 Mm, a SART z 
dokładnością do 5 metrów 
-przez jednostki lotnicze SART jest namierzany już z odległości 40 km, jeżeli inny statek ma na 
pokładzie radar – na radarze wzbudza się echo 
 
4) SOS 
-wzrokowo: latarka/ sygnalizacja za pomocą świateł salingowych  
-dźwiękowo: gwizdek/tyfon/róg mgłowy 

 
5)ciągły sygnał dźwiękowy 
 
6)podnoszenie i opuszczanie rąk, a w nocy zatacza 
 

7)otwarty płomień (nie beczka smoły - beczka w podręcznikach jest jedynie 
symbolem) 
-szmata nasączona benzyną 
-pochodnia ręczna 

background image

11 

 

-beczka ropy (na polskich jachtach) 
 

8) flagi MKS NC  

 

 
9)pławka dymna pomarańczowa 
-przydatna zwłaszcza podczas akcji z helikopterem, wskazuje kierunek 
wiatru przy powierzchni wody, który może być inny niż kierunek jachtu na 
wysokości kilkudziesięciu metrów 
 
10)plama na wodzie 
-zrobiona np. z saszetki z proszkiem na rekiny z kamizelki ratunkowej (potrafi zabarwić kilka ton wody) 
11)sygnał detonacyjny co 1 min.  
-za pomocą akustycznej petardy morskiej 
 
12)czerwone rakiety spadochronowe 
-wystrzeliwane na wysokość 300 m.  
-strzelać pod tym mniejszym kątem, im silniejszy jest wiatr 
-uwaga: nie trafić w takielunek 
-jeśli zdarzy się niewypał – wrzucić do wody (nie chować na „zaś”) 
 
13)kula nad kwadratem, kwadrat nad kulą 
 
 
 
 
LITERATURA 
„Żeglarz i Sternik Jachtowy", A. Kolaszewski, P. Świdwiński 
„Międzynarodowe Prawo Drogi Morskiej”, Władysław Rymar
„Vademecum Żeglarstwa Morskiego”, Z. Dąbrowski, J. Dziewulski, M. Berkowski