background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 
 
 
 
 

MINISTERSTWO EDUKACJI 

NARODOWEJ 

 
 
 

Marek Sawicki 

 
 
 
 
 
 
 
 
 

Rozróżnianie materiałów konstrukcyjnych i części maszyn 
723[05].Z1.01 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Poradnik dla nauczyciela 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy  
Radom 2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Recenzenci: 
inż. Jolanta Skoczylas 
mgr inż. Sylwester Karbowiak 
 
 
 
Opracowanie redakcyjne: 
mgr inż. Marek Sawicki 
 
 
 
Konsultacja: 
dr inż. Jacek Przepiórka 
 
 
 
 
 
 
 
 
Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  723[05].Z1.01 
„Rozróżnianie  materiałów  konstrukcyjnych  i  części  maszyn”,

 

zawartego  w  modułowym 

programie nauczania dla zawodu monter – instalator urządzeń technicznych w budownictwie 
wiejskim. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

SPIS TREŚCI 

 
1.  Wprowadzenie 

2.  Wymagania wstępne 

3.  Cele kształcenia 

4.  Przykładowe scenariusze zajęć  

5.  Ćwiczenia 

12 

5.1. 

Materiały konstrukcyjne stosowane w budownictwie wiejskim 

12 

5.1.1. Ćwiczenia 

12 

5.2. 

Stopy żelaza 

14 

5.2.1. Ćwiczenia 

14 

5.3. 

Metale nieżelazne i ich stopy 

16 

5.3.1. Ćwiczenia 

16 

5.4. 

Tworzywa sztuczne, drewno, materiały uszczelniające 

18 

5.4.1. Ćwiczenia 

18 

5.5. 

Ręczna i mechaniczna obróbka metali 

20 

5.5.1. Ćwiczenia 

20 

5.6. 

Połączenia materiałów i elementów: rozłączne i nierozłączne 

22 

5.6.1. Ćwiczenia 

22 

5.7. 

Podział maszyn i urządzeń stosowanych w budownictwie wiejskim oraz 
ich części i podzespoły 

 

24 

5.7.1. Ćwiczenia 

24 

5.8. 

Tolerancje i pasowania w budowie maszyn 

26 

5.8.1. Ćwiczenia 

26 

5.9. 

Materiały eksploatacyjne – smary i oleje hydrauliczne, lakiery i  środki 
konserwujące 

 

28 

5.9.1. Ćwiczenia 

28 

5.10.  Przyczyny  zużycia  części  maszyn  i urządzeń  oraz metody  przedłużania 

ich trwałości  

 

30 

5.10.1. Ćwiczenia 

30 

5.11.  Normalizacja i unifikacja 

32 

5.11.1. Ćwiczenia 

32 

5.12.  Przepisy  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy,  ochrony  przeciwpożarowej 

oraz ochrony środowiska 

 

33 

5.12.1. Ćwiczenia 

33 

6.  Ewaluacja osiągnięć ucznia 

35 

7.  Literatura 

49 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

1.  WPROWADZENIE 

 

Przekazujemy 

Państwu 

Poradnik 

dla 

nauczyciela 

„Rozróżnianie 

materiałów 

konstrukcyjnych  i części  maszyn”,  który  będzie  pomocny  w  prowadzeniu  zajęć 
dydaktycznych  w  szkole  kształcącej  w  zawodzie  monter  –  instalator  urządzeń  technicznych 
w budownictwie wiejskim 

W poradniku zamieszczono: 

– 

wymagania wstępne, 

– 

wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć, 

– 

przykładowe scenariusze zajęć, 

– 

propozycje  ćwiczeń,  które  mają  na  celu  wykształcenie  u  uczniów  umiejętności 
praktycznych, 

– 

wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki. 

 

Wskazane  jest,  aby  zajęcia  dydaktyczne  były  prowadzone  różnymi  metodami  ze 

szczególnym uwzględnieniem: 
– 

pokazu z objaśnieniem, 

– 

tekstu przewodniego, 

– 

metody projektów, 

– 

ćwiczeń praktycznych. 

 

Formy  organizacyjne  pracy  uczniów  mogą  być  zróżnicowane,  począwszy  od 

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej. 
 

W  celu  przeprowadzenia  sprawdzianu  wiadomości  i  umiejętności  ucznia,  nauczyciel 

może  posłużyć  się  zamieszczonym  w  rozdziale  6  zestawem  zadań  testowych,  zawierającym 
różnego rodzaju zadania. 
 

W tym rozdziale podano również: 

– 

plan testu w formie tabelarycznej, 

– 

punktacje zadań, 

– 

propozycje norm wymagań, 

– 

instrukcję dla nauczyciela, 

– 

instrukcję dla ucznia, 

– 

kartę odpowiedzi, 

– 

zestaw zadań testowych. 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

 
 

Schemat układu jednostek modułowych 

 
 

723[05].Z1 

Technologia 

obróbki materiałów 

723[05].Z1.01 

Rozróżnianie materiałów 

konstrukcyjnych i części

 

maszyn 

723[05].Z1.02 

Wykonywanie obróbki ręcznej 

materiałów 

723[05].Z1.03 

Wykonywanie obróbki 

mechanicznej materiałów 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

2.  WYMAGANIA WSTĘPNE 

 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej, uczeń powinien umieć: 

 

rozpoznawać podstawowe materiały konstrukcyjne maszyn,  

 

posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu budowy maszyn,  

 

wykonywać szkice podstawowymi technikami rysunkowymi,  

 

przygotowywać narzędzia i sprzęt do pracy,  

 

stosować podstawowe przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy,  

 

stosować przepisy dotyczące ochrony przeciwpożarowej, 

 

stosować przepisy dotyczące ochrony środowiska, 

 

korzystać z różnych źródeł informacji. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

3.  CELE KSZTAŁCENIA 

 
 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

– 

rozróżnić materiały konstrukcyjne metalowe stosowane w budownictwie wiejskim, 

– 

scharakteryzować stopy żelaza oraz metale nieżelazne i ich stopy,  

– 

określić  właściwości  oraz  zastosowanie  materiałów  konstrukcyjnych  metalowych 
i niemetalowych, 

– 

scharakteryzować materiały stosowane do wykonywania uszczelnień, 

– 

określić  zasady  wykonywania  prac  wchodzących  w  zakres  obróbki  ręcznej 
i mechanicznej, 

– 

scharakteryzować połączenia rozłączne i nierozłączne materiałów i części maszyn, 

– 

określić zasady wykonywania połączeń rozłącznych i nierozłącznych, 

– 

sklasyfikować maszyny i urządzenia stosowane w budownictwie wiejskim, 

– 

rozróżnić podstawowe części i podzespoły maszyn i urządzeń,  

– 

określić zasady tolerancji i pasowania w budowie maszyn, 

– 

rozróżnić materiały eksploatacyjne,  

– 

wyjaśnić przyczyny zużycia i uszkodzenia elementów maszyn, 

– 

określić przyczyny i skutki korozji, 

– 

określić metody i środki przedłużania trwałości elementów maszyn i urządzeń, 

– 

scharakteryzować zasady normalizacji i unifikacji, 

– 

zastosować  przepisy  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy,  ochrony  przeciwpożarowej  oraz 
ochrony środowiska. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

4.  PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ 

 

Scenariusz zajęć 1 

 
Osoba prowadząca 

 

 

 

..................................……………………………………… 

Modułowy program nauczania:  

Monter 

– 

instalator 

urządzeń 

technicznych 

w budownictwie wiejskim 723[05] 

Moduł: 

  Technologia obróbki materiałów 723[05].Z1 

Jednostka modułowa: 

Rozróżnianie materiałów konstrukcyjnych i części maszyn 
723[05].Z1.01 

Temat: Ręczna obróbka metali. 

Cel  ogólny:  Kształtowanie  umiejętności  rozpoznawania  i  zastosowania  ręcznej  obróbki 

metali. 

 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 
– 

określić kolejność czynności podczas obróbki ręcznej metali, 

– 

rozpoznać rodzaje obróbki ręcznej metali, 

– 

rozpoznać narzędzia do ręcznej obróbki metali, 

– 

dobrać  odpowiednie  narzędzia  do  ręcznej  obróbki  metali  w  zależności  od  rodzaju 
wykonywanych prac. 

 
Metody nauczania–uczenia się:  
– 

pokaz z objaśnieniem, 

– 

ćwiczenia praktyczne.  

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 
– 

indywidualna i grupowa. 

 
Czas:
 90 minut. 
 
Uczestnicy:  uczniowie  kształcący  się  w  zawodzie  monter-instalator  urządzeń  technicznych 

w budownictwie wiejskim. 

 
Środki dydaktyczne: 
– 

narzędzia do obróbki ręcznej metali, 

– 

kartki samoprzylepne,  

– 

duże arkusze papieru, 

– 

przybory do pisania, 

– 

zeszyt. 

 
Przebieg zajęć: 
1.  Sprawy organizacyjne. 
2.  Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć. 
3.  Realizacja tematu: 

 

nauczyciel przedstawia kolejność czynności podczas obróbki ręcznej metali, 

 

nauczyciel  omawia  zastosowanie  poszczególnych  narzędzi  do  obróbki  ręcznej 
metali. 

 

nauczyciel dzieli uczniów na trzyosobowe zespoły, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

każdemu zespołowi rozdaje kartki z ilustracjami narzędzi do obróbki ręcznej metali, 
ilustrujące rodzaje robót nimi wykonywanych, 

 

uczniowie  dopasowują  kartki  z  ilustracjami  narzędzi  do  obróbki  ręcznej  metali  do 
kartek z nazwami robót nimi wykonywanymi, 

 

nauczyciel  nadzoruje  pracę  uczniów  i  pomaga  w  rozwiązaniu  zadania,  sugeruje 
najlepsze rozwiązania. 

4.  Uczeń wskazuje swoje mocne i słabe strony. 
5.  Nauczyciel analizuje prace poszczególnych zespołów uczniowskich. 
6.  Uczniowie  prezentują  swoje  prace  na  dużych  arkuszach  papieru  w  kolejności 

wykonywania. 

7.  Grupa wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny prac. 
 
Zakończenie zajęć 
 
Praca domowa 

Opisz kilka (przynajmniej 5) konkretnych rodzajów obróbki ręcznej metali.  

 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 
– 

anonimowe  ankiety  ewaluacyjne  dotyczące  sposobu  prowadzenia  zajęć  i  zdobytych 
umiejętności. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Scenariusz zajęć 2

 

 
Osoba prowadząca:   

 

 

............................................................................................. 

Modułowy program nauczania:  

Monter 

– 

instalator 

urządzeń 

technicznych 

w budownictwie wiejskim 723[05] 

Moduł: 

  Technologia obróbki materiałów 723[05].Z1 

Jednostka modułowa: 

Rozpoznawanie  materiałów  konstrukcyjnych  i  części 
maszyn 723[05].Z1.01 

Temat: Udzielanie pierwszej pomocy osobom poszkodowanym podczas obróbki metali. 

 
Cel ogólny:
  Ukształtowanie 

umiejętności 

udzielania 

pierwszej 

pomocy 

osobom 

poszkodowanym podczas obróbki metali. 

 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć: 
– 

zaplanować kolejność czynności, 

– 

zgromadzić instrukcje i zastosować się do nich, 

– 

przygotować stanowisko pracy, ślusarza i określić zagrożenia na nim, 

– 

przeprowadzić udzielenie pierwszej pomocy, 

– 

zastosować się do zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 
Metody nauczania–uczenia się: 

 

tekst przewodni, 

 

pokaz z instruktażem, 

 

ćwiczenia praktyczne. 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów:  

 

praca w grupach 2–3 osobowych.  

 
Czas: 
180 minut.  
 
Uczestnicy: uczniowie kształcący się w zawodzie monter – instalator urządzeń technicznych 

w budownictwie wiejskim. 

 
Środki dydaktyczne: 

  tablice poglądowe i ostrzegawcze,  

  fantom, 

  instrukcje 

dotyczące 

udzielania 

pierwszej 

pomocy 

osobom 

poszkodowanym 

w wypadkach przy pracy, 

  instrukcje przeciwpożarowe oraz bezpieczeństwa i higieny pracy, 

  film instruktażowy, 

  przybory do pisania, 

  zeszyt do ćwiczeń. 

 
Przebieg zajęć: 
 
Zadanie dla ucznia 

Przeprowadź udzielenie pierwszej pomocy. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

10

FAZA WSTĘPNA 

 
Czynności organizacyjno-porządkowe, wyjaśnienie tematu zajęć, zaznajomienie uczniów 

z pracą na fantomie. 

 

FAZA WŁAŚCIWA 
 
INFORMACJE 
1.  Czy znasz instrukcję udzielania pierwszej pomocy? 
2.  Czy potrafisz przygotować miejsce pracy np.slusarza? 
3.  Czy potrafisz zabezpieczyć miejsce wypadku? 
4.  Czy znasz sposoby udzielania pierwszej pomocy? 
5.  Czy znasz sposoby postępowania z poszkodowanym w zależności od jego urazów? 
6.  Czy potrafisz samodzielnie udzielić pierwszej pomocy? 
 
PLANOWANIE 
1.  Określ sposób wykonania ćwiczenia. 
2.  Ustal elementy podlegające kontroli. 
3.  Zaplanuj kolejność wykonywania czynności. 
4.  Zaplanuj narzędzia do wykonania ćwiczenia. 
5.  Zaplanuj zabezpieczenie stanowiska pracy pod z uwzględnieniem BHP? 
 
UZGODNIENIE 
1.  Omów wszystkie punkty z fazy planowania z nauczycielem. 
2.  Odnieś się do uwag i propozycji nauczyciela. 
 
 
WYKONANIE 
1.  Przygotuj stanowisko pracy. 
2.  Zabezpiecz miejsce wypadku. 
3.  Sprawdź stan poszkodowanego. 
4.  Przystąp do udzielania pierwszej pomocy. 
5.  Wezwij pomoc. 
6.  Kontynuuj udzielanie pierwszej pomocy jeśli jest to wskazane. 
7.  Zanotuj wykryte niedomagania. 
8.  Przygotuj się do zaprezentowania swojej pracy.  
 
SPRAWDZANIE 
1.  Czy poprawnie zostało przygotowane stanowisko pracy i odpowiednio zabezpieczone? 
2.  Czy poprawnie zostało przeprowadzenie przygotowanie do pierwszej pomocy? 
3.  Czy poprawnie zostało przeprowadzone wezwanie pomocy i służb medycznych? 
4.  Czy poszkodowany został poprawnie ułożony do udzielania pierwszej pomocy? 
5.  Czy poprawnie zostały sprawdzone: oddech i tętno poszkodowanego? 
 
ANALIZA 

Uczniowie wskazują, które etapy ćwiczenia sprawiły im najwięcej trudności. Nauczyciel 

podsumowuje  całe  ćwiczenie,  określa,  jakie  nowe  umiejętności  zostały  ukształtowane,  jakie 
wystąpiły nieprawidłowości i sposoby ich unikania w przyszłości. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

11

FAZA KOŃCOWA 
 
Zakończenie zajęć 
 
Praca domowa  

Odszukaj w literaturze wiadomości dotyczące udzielania pierwszej pomocy w zależności 

od miejsca zdarzenia i urazów odniesionych przez poszkodowanego. 

 

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

 

anonimowe  ankiety  ewaluacyjne  dotyczące  sposobu  prowadzenia  zajęć,  trudności 
podczas realizowania zadania i nabytych umiejętności. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

12

5.  ĆWICZENIA 

 

5.1. 

Materiały  konstrukcyjne  stosowane  w  budownictwie 

wiejskim 

 

5.1.1.  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Spośród materiałów przedstawionych na planszy wskaż materiały konstrukcyjne i umieść 

ich nazwy zapisane na kartkach samoprzylepnych. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczeń  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i sposób wykonania. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować uważnie planszę przedstawiającą materiały, 
2)  rozpoznać i wskazać materiały konstrukcyjne przedstawione na planszy, 
3)  przeczytać nazwy umieszczone na kartkach samoprzylepnych, 
4)  umieścić kartki z nazwami przy właściwych materiałach, 
5)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 

 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem, 

– 

ćwiczenie praktyczne. 

 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

plansza z materiałami, 

– 

kartki samoprzylepne z nazwami materiałów konstrukcyjnych, 

– 

literatura z rozdziału 7 dotycząca materiałów konstrukcyjnych. 

 
Ćwiczenie 2 

Rozpoznaj  metalowe  materiały  konstrukcyjne  spośród  próbek  materiałów  znajdujących 

się na stole w pracowni i podpisz je.  

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczeń  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i sposób wykonania. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  obejrzeć uważnie próbki materiałów, 
2)  rozpoznać i wybrać próbki metalowych materiałów konstrukcyjnych, 
3)  podpisać rozpoznane materiały, 
4)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

13

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem, 

– 

ćwiczenie praktyczne. 

 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

próbki materiałów, 

– 

przybory do pisania i papier, 

– 

literatura z rozdziału 7 dotycząca materiałów konstrukcyjnych. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

14

5.2.  Stopy żelaza 

 

5.2.1.  Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 

Przyporządkuj kartki z  nazwami stopów do charakterystyk  stopów żelaza zapisanych  na 

kartkach.  

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczeń  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i sposób wykonania. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeczytać  literaturę  z  rozdziału  6  (Poradnik  dla  ucznia)  dotyczącą  stopów  żelaza, 

określona przez nauczyciela, 

2)  przeczytać uważnie charakterystyki stopów żelaza zapisane na kartkach, 
3)  rozpoznać charakterystyki stopów żelaza, 
4)  przeczytać nazwy stopów zapisane na kartkach, 
5)  przyporządkować nazwy do rozpoznanych charakterystyk stopów żelaza, 
6)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 

 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem, 

– 

ćwiczenie praktyczne. 

 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

kartki z charakterystykami stopów żelaza, 

– 

kartki samoprzylepne z nazwami stopów żelaza, 

– 

literatura z rozdziału 7 dotycząca stopów żelaza. 

 

Ćwiczenie 2 

Rozpoznaj,  z  jakich  materiałów  wykonane  są  części  maszyn  znajdujące  się  w  pracowni 

i pogrupuj je w zależności od rozpoznanego materiału.  

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczeń  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i sposób wykonania. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeczytać  literaturę  z  rozdziału  6  (Poradnik  dla  ucznia)  dotyczącą  materiałów 

konstrukcyjnych, określoną przez nauczyciela, 

2)  obejrzeć uważnie części maszyn, 
3)  rozpoznać materiał z jakiego wykonana jest część maszyny, 
4)  pogrupować rozpoznane części w zależności od materiału, 
5)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

15

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem, 

– 

ćwiczenie praktyczne. 

 

 
Środki dydaktyczne: 

– 

części maszyn, 

– 

literatura z rozdziału 7 dotycząca stopów żelaza. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

16

5.3.  Metale nieżelazne i ich stopy 

 

5.3.1.  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Rozpoznaj  stopy  metali  nieżelaznych,z  których  są  wykonane  części  maszyn 

przedstawione przez nauczyciela. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczeń  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i sposób wykonania. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeczytać  literaturę  z  rozdziału  6  (Poradnik  dla  ucznia)  dotyczącą  stopów  metali 

nieżelaznych, określoną przez nauczyciela, 

2)  obejrzeć otrzymane od nauczyciela części maszyn, 
3)  rozpoznać stopy metali nieżelaznych, 
4)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem, 

– 

ćwiczenie praktyczne. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

– 

części maszyn,  

– 

literatura z rozdziału 7 dotycząca stopów metali nieżelaznych. 

 
Ćwiczenie 2 

Przyporządkuj kartki z nazwami stopów metali nieżelaznych do rysunków części maszyn 

przedstawionych na planszy. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczeń  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i sposób wykonania. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeczytać  literaturę  z  rozdziału6  (Poradnik  dla  ucznia)  dotyczącą  stopów  metali 

nieżelaznych, określoną przez nauczyciela, 

2)  obejrzeć rysunki przedstawione na planszy, 
3)  rozpoznać części maszyn na rysunkach, 
4)  przeczytać nazwy stopów metali nieżelaznych zapisane na kartkach, 
5)  przyporządkować nazwy do rozpoznanych na rysunkach części maszyn, 
6)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem, 

– 

ćwiczenie praktyczne. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

17

 

Środki dydaktyczne: 

– 

plansza z rysunkami części maszyn, 

– 

kartki samoprzylepne z nazwami stopów metali nieżelaznych, 

– 

literatura z rozdziału 7 dotycząca stopów metali nieżelaznych. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

18

5.4.  Tworzywa sztuczne, drewno, materiały uszczelniające 

 

5.4.1.  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Rozpoznaj,  z  jakiego  tworzywa  wykonane  są  wyroby  znajdujące  się  w  pracowni 

i pogrupuj je w zależności od rozpoznanego tworzywa sztucznego.  

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczeń  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i sposób wykonania. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  przeczytać literaturę z rozdziału 6 (Poradnik dla ucznia)  dotyczącą tworzyw sztucznych, 

określoną przez nauczyciela, 

2)  obejrzeć uważnie wyroby, 
3)  rozpoznać tworzywo z jakiego wykonany jest wyrób, 
4)  pogrupować rozpoznane wyroby w zależności od rodzaju tworzywa, 
5)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem, 

– 

ćwiczenie praktyczne. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

– 

wyroby z tworzyw sztucznych, 

– 

literatura z rozdziału 7 dotycząca tworzyw sztucznych. 

 

Ćwiczenie 2 

Rozpoznaj  próbki  materiałów  drzewnych  otrzymanych  od  nauczyciela  i  napisz  ich 

krótkie charakterystyki i zastosowania. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczeń  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i sposób wykonania. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  przeczytać  literaturę  z  rozdziału  6  (Poradnik  dla  ucznia)  dotyczącą  materiałów 

drzewnych, 

2)  obejrzeć uważnie próbki materiałów, 
3)  rozpoznać materiały drzewne, 
4)  napisać w zeszycie krótkie charakterystyki rozpoznanych materiałów i ich zastosowania, 
5)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem, 

– 

ćwiczenie praktyczne. 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

19

Środki dydaktyczne: 

– 

próbki materiałów drzewnych, 

– 

zeszyt i przybory do pisania, 

– 

literatura z rozdziału 7 dotycząca materiałów drzewnych. 

 
Ćwiczenie 3 

Dobierz materiał do uszczelnienia części maszyn i urządzeń przedstawionych na planszy. 

Podpisz pod rysunkiem materiał do uszczelnienia. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczeń  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i sposób wykonania. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  przeczytać  literaturę  z  rozdziału  6  (Poradnik  dla  ucznia)  dotyczącą  materiałów 

uszczelniających, określoną przez nauczyciela, 

2)  obejrzeć uważnie rysunki na planszy przedstawiające części maszyn i urządzeń, 
3)  rozpoznać części maszyn i urządzeń, 
4)  dobrać materiał do uszczelnienia, 
5)  podpisać pod rysunkiem wybrany materiał do uszczelnienia, 
6)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem, 

– 

ćwiczenie praktyczne. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

– 

plansza przedstawiająca rysunki z częściami maszyn i urządzeń, 

– 

zeszyt i przybory do pisania, 

– 

literatura z rozdziału 7 dotycząca materiałów drzewnych. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

20

5.5.  Ręczna i mechaniczna obróbka metali 

 

5.5.1  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 
 

Korzystając  z  planszy  określ  zasady  wykonywania  prac wchodzących  w  zakres obróbki 

ręcznej. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczeń  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i sposób wykonania. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  przeczytać  literaturę  z  rozdziału  6  (Poradnik  dla  ucznia)    dotyczącą  obróbki  ręcznej, 

określoną przez nauczyciela, 

2)  obejrzeć uważnie rysunki na planszy przedstawiające operacje obróbki ręcznej, 
3)  rozpoznać kolejność czynności podczas wykonywania obróbki ręcznej, 
4)  opisać  kolejność  czynności  i  zasady  wykonywania  prac  wchodzących  w  zakres obróbki 

ręcznej, 

5)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem, 

– 

ćwiczenie praktyczne. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

– 

plansza z rysunkami przedstawiającymi operacje obróbki ręcznej, 

– 

zeszyt i przybory do pisania, 

– 

literatura z rozdziału 7 dotycząca obróbki ręcznej. 

 
Ćwiczenie 2 
 

Ustal  kolejność  operacji  wchodzących  w  zakres  obróbki  mechanicznej  po  obejrzeniu 

filmu  zaprezentowanego  przez  nauczyciela  dotyczącego  wykonywania  elementu  na 
obrabiarce. Opisz w zeszycie kolejność operacji. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczeń  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i sposób wykonania. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  przeczytać literaturę z rozdziału 6 (Poradnik dla ucznia) dotyczącą obróbki mechanicznej, 

określona przez nauczyciela, 

2)  obejrzeć uważnie film przedstawiający wykonanie elementu na obrabiarce, 
3)  rozpoznać kolejność czynności podczas wykonywania obróbki mechanicznej, 
4)  opisać kolejność operacji podczas wykonywania obróbki mechanicznej, 
5)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

21

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem, 

– 

ćwiczenie praktyczne. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

– 

film przedstawiający wykonanie elementu na obrabiarce, 

– 

zeszyt i przybory do pisania, 

– 

literatura z rozdziału 7 dotycząca obróbki mechanicznej. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

22

5.6.  Połączenia 

materiałów 

elementów: 

rozłączne 

i nierozłączne 

 

5.6.1.  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Przyporządkuj  kartki  z  nazwami  połączeń  rozłącznych  do  charakterystyk  połączeń 

zapisanych na kartkach.  

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczeń  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i sposób wykonania. 

 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeczytać  literaturę  z  rozdziału  6  (Poradnik  dla  ucznia)    dotyczącą  połączeń 

rozłącznych, określoną przez nauczyciela, 

2)  przeczytać uważnie charakterystyki połączeń zapisane na kartkach, 
3)  rozpoznać charakterystyki połączeń rozłącznych, 
4)  przeczytać nazwy połączeń zapisane na kartkach, 
5)  przyporządkować nazwy do rozpoznanych charakterystyk połączeń rozłącznych, 
6)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 

 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem, 

– 

ćwiczenie praktyczne. 

 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

kartki z charakterystykami połączeń, 

– 

kartki samoprzylepne z nazwami połączeń rozłącznych, 

– 

literatura z rozdziału 7 dotycząca połączeń rozłącznych. 

 

Ćwiczenie 2 

Rozpoznaj  rodzaj  połączeń  nierozłącznych  na  próbkach  przedstawionych  przez 

nauczyciela. Opisz w zeszycie zasady wykonywania tych połączeń. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczeń  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i sposób wykonania. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeczytać  literaturę  z  rozdziału  6  (Poradnik  dla  ucznia)  dotyczącą  połączeń 

nierozłącznych, określoną przez nauczyciela, 

2)  obejrzeć otrzymane próbki połączeń nierozłącznych, określoną przez nauczyciela, 
3)  określić rodzaj połączeń nierozłącznych otrzymanych próbek, 
4)  opisać w zeszycie zasady wykonywania tych połączeń, 
5)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

23

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem, 

– 

ćwiczenie praktyczne. 

 

 
Środki dydaktyczne: 

– 

próbki połączeń nierozłącznych, 

– 

zeszyt i przybory do pisania, 

– 

literatura z rozdziału 7 dotycząca połączeń nierozłącznych. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

24

5.7. 

Podział  maszyn  i  urządzeń  stosowanych  w  budownictwie 

wiejskim oraz ich części i podzespoły 

 

5.7.1.  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 
 

Wybierz  maszyny  transportowe  spośród  przedstawionych  na  planszy  maszyn  i  urządzeń 

stosowanych w budownictwie wiejskim. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczeń  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i sposób wykonania. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować planszę z rysunkami maszyn i urządzeń stosowanych w budownictwie, 
2)  wybrać maszyny transportowe, 
3)  uzasadnić swój wybór. 
 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem, 

– 

ćwiczenie praktyczne. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

– 

plansza 

rysunkami 

przedstawiającymi 

maszyny 

urządzenia 

stosowane 

w budownictwie wiejskim, 

– 

literatura  z  rozdziału  7  dotycząca  maszyn  i  urządzeń  stosowanych  w  budownictwie 
wiejskim. 

 
Ćwiczenie 2 
 

Rozróżnij  i  podpisz  podstawowe  części  i  podzespoły  maszyn  i  urządzeń  na  rysunkach 

otrzymanych od nauczyciela. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczeń  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i sposób wykonania. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  przeczytać literaturę z rozdziału 6 (Poradnik dla ucznia) dotyczącą części i podzespołów 

maszyn i urządzeń, określoną przez nauczyciela, 

2)  przeanalizaować otrzymane rysunki części i podzespołów maszyn i urządzeń, 
3)  rozpoznać na rysunkach części i podzespoły maszyn i urządzeń, 
4)  podpisać rozpoznane na rysunkach części i podzespoły, 
5)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

25

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem, 

– 

ćwiczenie praktyczne. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

– 

rysunki części i podzespołów maszyn i urządzeń, 

– 

przybory do pisania, 

– 

literatura z rozdziału 7 dotycząca części i podzespołów maszyn i urządzeń. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

26

5.8.  Tolerancje i pasowania w budowie maszyn 

 

5.8.1.  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 
 

Oblicz  wymiary  graniczne  i  tolerancję  dla  wartości  wymiaru  nominalnego  i odchyłek 

określonych przez nauczyciela. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczeń  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i sposób wykonania. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  przeczytać  literaturę z rozdziału 6 (Poradnik dla ucznia) dotyczącą tolerancji  i pasowań, 

określoną przez nauczyciela, 

2)  przeanalizować określone przez nauczyciela wartości: wymiaru nominalnego i odchyłek, 
3)  obliczyć wymiary graniczne górny i dolny, 
4)  obliczyć tolerancję, 
5)  zanotować obliczenia i wyniki w zeszycie, 
6)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem, 

– 

ćwiczenie praktyczne. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

– 

zeszyt i przybory do pisania, 

– 

literatura z rozdziału 7 dotycząca tolerancji i pasowań. 

 
Ćwiczenie 2 
 

Przedstaw  na  rysunku:  wymiar  nominalny,  wymiary  graniczne  i  pole  tolerancji  na 

podstawie wartości: wymiaru nominalnego i odchyłek określonych przez nauczyciela. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczeń  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i sposób wykonania. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  przeczytać  literaturę z rozdziału 6 (Poradnik dla  ucznia) dotyczącą tolerancji  i pasowań, 

określoną przez nauczyciela, 

2)  przeanalizować określone przez nauczyciela wartości: wymiaru nominalnego i odchyłek, 
3)  naszkicować w zeszycie dowolny element, 
4)  narysować na naszkicowanym elemencie wymiary graniczne, 
5)  narysować na naszkicowanym elemencie wymiar nominalny, 
6)  narysować na naszkicowanym elemencie pole tolerancji, 
7)  zaprezentować wykonany rysunek. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

27

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem, 

– 

ćwiczenie praktyczne. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

– 

zeszyt i przybory do pisania, 

– 

literatura z rozdziału 7 dotycząca tolerancji i pasowań. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

28

5.9. 

Materiały  eksploatacyjne  –  smary  i  oleje  hydrauliczne, 

lakiery i środki konserwujące 

 

5.9.1.  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Dobierz  oleje  i  smary  znajdujące  się  na  stole  w  pracowni  do  maszyn  i  urządzeń 

przedstawionych na rysunkach przekazanych przez nauczyciela. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczeń  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i sposób wykonania. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  obejrzeć opakowania i przeczytać instrukcje zastosowania olejów i smarów, 
2)  obejrzeć i rozpoznać maszyny i urządzenia przedstawione na rysunkach, 
3)  dobrać oleje i smary do maszyn i urządzeń przedstawionych na rysunkach, 
4)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 

 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem, 

– 

ćwiczenie praktyczne. 

 
Środki dydaktyczne: 

– 

opakowania olejów i smarów z instrukcjami zastosowania, 

– 

rysunki maszyn i urządzeń, 

– 

literatura z rozdziału 7 dotycząca materiałów eksploatacyjnych. 

 
Ćwiczenie 2 

Sprawdź  w  otrzymanej  instrukcji  obsługi  ręcznej  pilarki  łańcuchowej  rodzaj  oleju  do 

okresowej konserwacji maszyny. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczeń  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i sposób wykonania. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeczytać treść instrukcji BHP dotyczącej obsługi pilarki, 
2)  przeczytać otrzymaną instrukcję obsługi pilarki, 
3)  znaleźć i odczytać rodzaj oleju zalecanego przez producenta sprzętu. 
 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem, 

– 

ćwiczenie praktyczne. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

29

Środki dydaktyczne: 

 

instrukcja użytkowania pilarki ręcznej łańcuchowej, 

 

instrukcja BHP na stanowisku pracy, 

 

literatura z rozdziału 7 dotycząca materiałów eksploatacyjnych. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

30

5.10.  Przyczyny  zużycia  części  maszyn  i  urządzeń  oraz  metody 

przedłużania ich trwałości 

 

5.10.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Rozpoznaj  rodzaje  korozji  na  różnych  częściach  maszyn  i  urządzeń  znajdujących  się 

w pracowni i określ przyczyny ich powstawania. Opisz w zeszycie w punktach spostrzeżenia. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczeń  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i sposób wykonania. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeczytać wiadomości z rozdziału 4.10.1. dotyczące przyczyn zużycia części maszyn, 
2)  obejrzeć części maszyn i urządzeń znajdujące się w pracowni 
3)  rozpoznać rodzaje korozji występujące na prezentowanych częściach maszyn i urządzeń, 
4)  ustalić przyczyny powstania korozji, 
5)  opisać  w  zeszycie  w  punktach  rodzaj  korozji  występującej  na  części  maszyny  lub 

urządzenia i określić przyczynę jej powstania, 

6)  zaprezentować wykonane ćwiczenie, 
7)  dokonać oceny wykonanego ćwiczenia. 
 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem, 

– 

ćwiczenie praktyczne. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

– 

różne części maszyn i urządzeń,  

– 

zeszyt i przybory do pisania, 

– 

literatura z rozdziału 7 dotycząca przyczyn zużycia części maszyn. 

 
Ćwiczenie 2 

Po  obejrzeniu  filmu  dydaktycznego  dotyczącego przyczyn  zużycia  części  maszyn  opisz 

w zeszycie przyczyny wpływające na zużycie części maszyn. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczeń  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i sposób wykonania. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować treść filmu dydaktycznego – Przyczyny zużycia części maszyn, 
2)  zapisać w zeszycie przyczyny wpływające na zużycie części maszyn,  
3)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

31

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem, 

– 

ćwiczenie praktyczne. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

– 

film dydaktyczny – Przyczyny zużycia części maszyn, 

– 

zeszyt i przybory do pisania. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

32

5.11.  Normalizacja i unifikacja 

 

5.11.1. Ćwiczenia 

 

Ćwiczenie 1 
 

Przeanalizuj oznaczenie normy PN–90/N–02424. 
 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczeń  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i sposób wykonania. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  przeczytać literaturę z rozdziału 7 dotyczącą normalizacji, określoną przez nauczyciela, 
2)  przeanalizować treść ćwiczenia, 
3)  opisać w zeszycie oznaczenie normy, 
4)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem, 

– 

ćwiczenie praktyczne. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

– 

Polskie Normy, 

– 

zeszyt i przybory do pisania, 

– 

literatura z rozdziału 7 dotycząca normalizacji. 

 
 

Ćwiczenie 2 
 

Sklasyfikuj i opisz rodzaje norm publikowanych w Polsce. 
 
Wskazówki do realizacji: 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczeń  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i sposób wykonania. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  przeczytać literaturę z rozdziału 7 dotyczącą normalizacji, określoną przez nauczyciela, 
2)  przeanalizować treść ćwiczenia, 
3)  zapisać w zeszycie klasyfikację norm publikowanych w Polsce, 
4)  napisać krótką charakterystykę wymienionych norm, 
5)  zaprezentować wykonane ćwiczenie. 
 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem, 

– 

ćwiczenie praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

– 

zeszyt, 

– 

przybory do pisania, 

– 

literatura z rozdziału 7 dotycząca normalizacji. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

33

5.12.  Przepisy 

bezpieczeństwa  i 

higieny 

pracy,  ochrony 

przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska 

 

5.12.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 
 

Z  narzędzi  i  przyrządów  znajdujących  się  w  pracowni  wybierz  te,  które  stanowią 

wyposażenie stanowiska pracy montera. 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczeń  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i sposób wykonania. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować  przepisy:  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy,  ochrony  przeciwpożarowej 

i ochrony środowiska na stanowiskach montażu, 

2)  obejrzeć uważnie plansze przedstawiające stanowiska pracy, 
3)  zwrócić uwagę na wyposażenie w narzędzia, przyrządy i dokumentację, 
4)  obejrzeć uważnie narzędzia i przyrządy w pracowni, 
5)  wybrać narzędzia i przyrządy, stanowiące wyposażenie stanowiska pracy montera, 
6)  przedstawić własne wnioski. 
 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem, 

– 

ćwiczenie praktyczne. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

– 

instrukcje bhp dotyczące stanowisk montażu, 

– 

plansze przestawiające stanowiska montażu, 

– 

narzędzia i przyrządy, 

– 

literatura z rozdziału 7 dotycząca prac monterskich. 

 
Ćwiczenie 2 
 

Z  narzędzi  i  przyrządów  znajdujących  się  w  pracowni  wybierz  te,  które  stanowią 

wyposażenie stanowiska pracy do obróbki mechanicznej materiałów. 

 
Wskazówki do realizacji: 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczeń  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres 

i sposób wykonania. 
 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 
 

Uczeń powinien: 

1)  przeanalizować  przepisy  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy,  ochrony  przeciwpożarowej 

i ochrony środowiska na stanowiskach obróbki mechanicznej, 

2)  uważnie obejrzeć plansze przedstawiające stanowiska pracy, 
3)  zwrócić uwagę na wyposażenie w narzędzia, przyrządy i dokumentację, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

34

4)  obejrzeć uważnie narzędzia i przyrządy w pracowni, 
5)  wybrać  narzędzia  i  przyrządy,  stanowiące  wyposażenie  stanowiska  pracy  do  obróbki 

mechanicznej materiałów, 

6)  przedstawić własne wnioski. 
 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się: 

– 

pokaz z objaśnieniem, 

– 

ćwiczenie praktyczne. 

 
 

Środki dydaktyczne: 

– 

instrukcje bhp dotyczące stanowisk obróbki mechanicznej, 

– 

plansze przestawiające stanowiska obróbki mechanicznej, 

– 

przybory do pisania, papier, 

– 

literatura z rozdział 7 dotycząca obróbki mechanicznej. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

35

6.  EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

 

 

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 

 

Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Rozróżnianie  materiałów 
konstrukcyjnych i części maszyn” 

Test składa się z 23 zadań, z których: 

– 

zadania 1–19 są z poziomu podstawowego, 

– 

zadania 20–23 są z poziomu ponadpodstawowego 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

– 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,  

– 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego, 

– 

dobry  –  za  rozwiązanie  co  najmniej  18  zadań,  w  tym  co  najmniej  2  z  poziomu 
ponadpodstawowego, 

– 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  co  najmniej  21  zadań,  w  tym  co  najmniej  3  z  poziomu 
ponadpodstawowego. 

 

Klucz  odpowiedzi: 1. d, 2. c, 3. b, 4. b, 5. a, 6. d, 7. b, 8. d, 9. b, 10. a, 11. b
12. 
d, 13. d, 14. d, 15. b, 16. a, 17. a, 18. c, 19. d, 20. d, 21. a, 22. c, 23. c. 

 

Plan testu 

 

Nr  
zad. 

Cel operacyjny  
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Określić materiał naturalny 

Określić materiał konstrukcyjny 

Określić stopy żelaza 

Określić składniki stopowe mosiądzu 

Określić 

właściwości 

tworzyw 

termoplastycznych 

Określić wyroby z odpadów drzewnych 

Określić  jaki  materiał  uszczelniający  jest 
najmniej wrażliwy na zmiany temperatur 

Określić przydatność narzędzi pomiarowych 

Rozpoznać 

narzędzia 

do 

cięcia 

rur 

grubościennych 

10 

Ustalić sposób wykonania gwintów 

11 

Ustalić  bardziej  ekonomiczny  od  strugania 
sposób obróbki płaszczyzn 

12 

Ustalić rodzaj połączeń rozłącznych 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

36

13 

Ustalić 

rodzaj 

zgrzewania 

stosowany 

w praktyce warsztatowej 

14 

Rozróżnić 

części 

ruchowe 

maszyn 

i urządzeń 

15 

Ustalić pole tolerancji 

16 

Określić składniki farb 

17 

Rozpoznać  rodzaj  korozji  przedstawiony  na 
rysunku 

18 

Rozpoznać oznaczenie norm zakładowych 

19 

Określić środek ochrony osobistej 

20 

Scharakteryzować 

tworzywa 

termoplastyczne 

PP 

21 

Ustalić  średnicę  otworu  do  dalszego 
gwintowania 

PP 

22 

Ustalić 

jakiej 

temperaturze 

przeprowadzane jest lutowanie miękkie 

PP 

23 

Ustalić  spoiwo  materiałów  lakierniczych 
ftalowych 

PP 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

37

Przebieg testowania 

 

Instrukcja dla nauczyciela 

 
1.  Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym 

wyprzedzeniem. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi). 
5.  Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy. 
6.  Rozdaj  uczniom  zestawy  zadań  testowych  i  karty  odpowiedzi,  podaj  czas przeznaczony 

na udzielanie odpowiedzi. 

7.  Postaraj  się  stworzyć  odpowiednią  atmosferę  podczas  przeprowadzania  pomiaru 

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości). 

8.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  sprawdzianu  przypomnij  uczniom  o  zbliżającym  się 

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi. 

9.  Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych. 
10.  Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego. 
11.  Przeprowadź  analizę  uzyskanych  wyników  sprawdzianu  i  wybierz  te  zadania,  które 

sprawiły uczniom największe trudności. 

12.  Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 
13.  Opracuj  wnioski  do  dalszego  postępowania,  mającego  na  celu  uniknięcie  niepowodzeń 

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test  zawiera  23  zadania  o  różnym  stopniu  trudności.  Są  to  zadania  wielokrotnego 

wyboru. 

5.  Za każdą poprawną odpowiedź możesz uzyskać 1 punkt. 
6.  Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla każdego zadania podane 

są cztery możliwe odpowiedzi: a, b, c, d. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna; wybierz 
ją i zaznacz kratkę z odpowiadającą jej literą znakiem X. 

7.  Staraj  się  wyraźnie  zaznaczać  odpowiedzi.  Jeżeli  się  pomylisz  i  błędnie  zaznaczysz 

odpowiedź,  otocz  ją  kółkiem  i  zaznacz  ponownie  odpowiedź,  którą  uważasz  za 
poprawną. 

8.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
9.  Kiedy  udzielenie  odpowiedzi  będzie  sprawiało  Ci  trudność,  wtedy  odłóż  rozwiązanie 

zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny. 

10.  Po  rozwiązaniu  testu  sprawdź,  czy  zaznaczyłeś  wszystkie  odpowiedzi  na  KARCIE 

ODPOWIEDZI. 

11.  Na rozwiązanie testu masz 45 minut. 

Powodzenia! 

 

Materiały dla ucznia: 

– 

instrukcja, 

– 

zestaw zadań testowych, 

– 

karta odpowiedzi. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

38

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 
1.  Do materiałów naturalnych nie zaliczamy 

a)  drewna. 
b)  skał. 
c)  minerałów. 
d)  materiałów ceramicznych. 

 
2.  Do materiałów konstrukcyjnych zaliczamy 

a)  skały. 
b)  smary. 
c)  metale. 
d)  minerały. 

 
3.  Do stopów żelaza nie zaliczamy 

a)  stali. 
b)  brązu. 
c)  żeliwa. 
d)  staliwa. 

 
4.  Głównym składnikiem stopowym mosiądzu jest 

a)  cynk. 
b)  miedź. 
c)  mangan. 
d)  aluminium. 

 
5.  Pod wpływem temperatury miękną i dają się wielokrotnie przerabiać 

a)  tworzywa termoplastyczne. 
b)  tworzywa termoutwardzalne. 
c)  tworzywa chemoutwardzalne. 
d)  wszystkie tworzywa sztuczne. 

 
6.  Do wyrobów drzewnych wytwarzanych z odpadów drzewnych zaliczamy 

a)  tarcicę. 
b)  sklejkę. 
c)  okleiny. 
d)  płyty pilśniowe. 

 
7.  W  największym  zakresie  temperatur,  spośród  materiałów  uszczelniających,  swoje 

właściwości zachowuje 
a)  guma. 
b)  teflon. 
c)  korek. 
d)  polietylen. 

 
8.  Posługiwanie się narzędziami pomiarowymi 

a)  skraca czas pracy obrabiarek. 
b)  pozwala zaoszczędzić zużyte materiały. 
c)  wydłuża okres używania narzędzi skrawających. 
d)  zapewnia kontrolę rzeczywistych wymiarów wykonywanego wyrobu. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

39

9.  Cięcie rur grubościennych zwykle wykonuje się za pomocą 

a)  nożyc do rur. 
b)  obcinarki do rur. 
c)  nożyc gilotynowych. 
d)  nożyc dźwigniowych. 

 
10.  Gwinty wewnętrzne podczas obróbki ręcznej wykonuje się najczęściej 

a)  trzema gwintownikami. 
b)  jednym gwintownikiem. 
c)  zależnie od materiału – 1, 2 lub 3 gwintowniki. 
d)  zależnie od średnicy gwintu – 1, 2 lub 3 gwintowniki. 

 
11.  Bardziej wydajnym i ekonomicznym od strugania sposobem obróbki płaszczyzn jest 

a)  toczenie. 
b)  frezowanie. 
c)  dłutowanie. 
d)  szlifowanie. 

 
12.  Do połączeń rozłącznych zaliczamy połączenia 

a)  nitowe. 
b)  lutowane. 
c)  wciskowe. 
d)  wpustowe. 

 
13.  W praktyce warsztatowej najczęściej stosowane jest zgrzewanie 

a)  gazowe. 
b)  termitowe. 
c)  ogniskowe. 
d)  elektryczne. 

 
14.  Do części ruchowych maszyn i urządzeń zaliczamy 

a)  nity. 
b)  kołki. 
c)  śruby. 
d)  łożyska. 

 
15.  Pole tolerancji dla wymiaru tolerowanego 10±0,1 mm wynosi 

a)  0,1 mm. 
b)  0,2 mm. 
c)  1 mm. 
d)  2 mm. 

 
16.  Największą ilość pigmentów i wypełniaczy zawierają 

a)  farby. 
b)  emalie. 
c)  lakiery. 
d)  rozpuszczalniki. 

 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

40

17.  Na rysunku przedstawiona jest korozja 

a)  punktowa. 
b)  równomierna. 
c)  powierzchniowa. 
d)  międzykrystaliczna. 

 

 
18.  Symbolem „ZN” oznaczane są normy 

a)  polskie. 
b)  branżowe. 
c)  zakładowe. 
d)  europejskie. 

 
19.  Niezbędny środek ochrony osobistej na stanowisku do spawania elektrycznego to 

a)  rękawice.  
b)  nauszniki. 
c)  gumowe buty. 
d)  okulary lub maska. 

 
20.  Do tworzyw termoplastycznych nie zaliczamy 

a)  polietylenu. 
b)  polipropylenu. 
c)  polichlorku winylu. 
d)  żywicy epoksydowej. 

 
21.  Średnica otworu do dalszego gwintowania powinna być 

a)  dobrana z tablic.  
b)  o 10% mniejsza od średnicy nominalnej gwintu. 
c)  równa średnicy nominalnej gwintu. 
d)  mniejsza o 1 mm od średnicy nominalnej gwintu. 

 
22.  Lutowanie miękkie przeprowadzane jest w temperaturze do 

a)  100°C. 
b)  250°C. 
c)  500°C. 
d)  1000°C. 

 
23.  Spoiwem w materiałach lakierniczych ftalowych jest żywica 

a)  akrylowa. 
b)  poliestrowa. 
c)  alkaloidowa. 
d)  nitrocelulozowa. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

41

KARTA ODPOWIEDZI 

 
Imie nazwisko........................................................................................................ 
 

Rozróżnianie materiałów konstrukcyjnych i części maszyn 

 
Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10 

 

11 

 

12 

 

13 

 

14 

 

15 

 

16 

 

17 

 

18 

 

19 

 

20 

 

21 

 

22 

 

23 

 

 

Razem:   

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

42

Test 2 

 

Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Rozróżnianie  materiałów 
konstrukcyjnych i części maszyn” 

Test składa się z 23 zadań, z których: 

– 

zadania 1–19 są z poziomu podstawowego, 

– 

zadania 20–23 są z poziomu ponadpodstawowego 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

– 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,  

– 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego, 

– 

dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego, 

– 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  21  zadań,  w  tym  co  najmniej  3  z  poziomu 
ponadpodstawowego. 

 

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. b, 3. b, 4. b, 5. c, 6. a, 7. a, 8. d, 9. a, 10. b, 11. a, 12. 
c, 13. d, 14. b, 15. c, 16. c, 17. c, 18. b, 19. a, 20. a, 21. d, 22. b, 23. c. 

 

Plan testu 

 

Nr 
zad. 

Cel operacyjny 
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

Określić materiał naturalny 

Określić materiał konstrukcyjny 

Określić stopy żelaza 

Określić składniki stopowe brązu 

Określić 

właściwości 

tworzyw 

chemoutwardzalnych 

Ustalić wyroby jakich nie produkuje się 
z odpadów drzewnych 

Ustalić  jaki  materiał  uszczelniający  jest 
najbardziej sprężysty 

Określić 

przydatność 

pomiarów 

warsztatowych 

Ustalić,  które  nożyce  służą  do  wycinania 
nieskomplikowanych  elementów  z  blach 
cienkich 

10 

Określić narzędzia do nacinania gwintów rur 

11 

Określić 

jakie 

frezowanie 

zapewnia 

największą gładkość płaszczyzn 

12 

Ustalić rodzaj połączeń nierozłącznych 

13 

Określić wadę połączeń klejonych 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

43

14 

Rozróżnić  części  spoczynkowe  maszyn 
i urządzeń 

15 

Ustalić dolny wymiar graniczny 

16 

Określić składniki lakierów 

17 

Rozpoznać  rodzaj  korozji  przedstawiony  na 
rysunku 

18 

Rozpoznać oznaczenie norm branżowych 

19 

Wskazać  czynności  jakie  powinien  wykonać 
pracownik po zakończeniu pracy 

20 

Ustalić tworzywa termoutwardzalne 

PP 

21 

Scharakteryzować 

zasady 

wiercenia 

głębokich otworów 

PP 

22 

Ustalić które gwinty mają jednakowy skok 

PP 

23 

Ustalić  spoiwo  materiałów  lakierniczych 
ftalowych 

PP 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

44

Przebieg testowania 

 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym 

wyprzedzeniem. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi). 
5.  Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy. 
6.  Rozdaj  uczniom  zestawy  zadań  testowych  i  karty  odpowiedzi,  podaj  czas przeznaczony 

na udzielanie odpowiedzi. 

7.  Postaraj  się  stworzyć  odpowiednią  atmosferę  podczas  przeprowadzania  pomiaru 

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości). 

8.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  sprawdzianu  przypomnij  uczniom  o  zbliżającym  się 

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi. 

9.  Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych. 
10.  Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego. 
11.  Przeprowadź  analizę  uzyskanych  wyników  sprawdzianu  i  wybierz  te  zadania,  które  

sprawiły uczniom największe trudności. 

12.  Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 
13.  Opracuj  wnioski  do  dalszego  postępowania,  mającego  na  celu  uniknięcie  niepowodzeń 

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu. 

 

Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test zawiera 23 zadań o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru. 
5.  Za każdą poprawną odpowiedź możesz uzyskać 1 punkt. 
6.  Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla każdego zadania podane 

są cztery możliwe odpowiedzi: a, b, c, d. Tylko jedna odpowiedź jest poprawna; wybierz 
ją i zaznacz kratkę z odpowiadającą jej literą znakiem X. 

7.  Staraj  się  wyraźnie  zaznaczać  odpowiedzi.  Jeżeli  się  pomylisz  i  błędnie  zaznaczysz 

odpowiedź,  otocz  ją  kółkiem  i  zaznacz  ponownie  odpowiedź,  którą  uważasz  za 
poprawną. 

8.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
9.  Kiedy  udzielenie  odpowiedzi  będzie  sprawiało  Ci  trudność,  wtedy  odłóż  rozwiązanie 

zadania na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny. 

10.  Po  rozwiązaniu  testu  sprawdź,  czy  zaznaczyłeś  wszystkie  odpowiedzi  na  KARCIE 

ODPOWIEDZI. 

11.  Na rozwiązanie testu masz 45 minut. 
 

Powodzenia! 

Materiały dla ucznia: 

– 

instrukcja, 

– 

zestaw zadań testowych, 

– 

karta odpowiedzi. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

45

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 
1.  Do materiałów naturalnych zaliczamy 

a)  metale. 
b)  minerały. 
c)  kompozyty. 
d)  materiały ceramiczne. 

 
2.  Do materiałów konstrukcyjnych nie zaliczamy 

a)  metali. 
b)  minerałów. 
c)  kompozytów. 
d)  stopów metali. 

 
3.  Do stopów żelaza zaliczamy 

a)  brązy. 
b)  żeliwa. 
c)  mosiądze. 
d)  siluminów. 

 
4.  Głównym składnikiem stopowym brązu jest 

a)  cynk 
b)  miedź 
c)  mangan 
d)  aluminium 

 
5.  Pod wpływem utwardzaczy twardnieją i nie dają się wielokrotnie przerabiać 

a)  tworzywa termoplastyczne. 
b)  tworzywa termoutwardzalne. 
c)  tworzywa chemoutwardzalne. 
d)  wszystkie tworzywa sztuczne. 

 
6.  Odpadów drzewnych nie używa się do produkcji 

a)  sklejki. 
b)  ksylonitu. 
c)  płyt pilśniowych. 
d)  płyt suprema. 

 
7.  Największą sprężystość, spośród materiałów uszczelniających, posiada 

a)  guma. 
b)  teflon. 
c)  korek. 
d)  polietylen. 

 
8.  Wykonywanie pomiarów warsztatowych 

a)  skraca czas pracy. 
b)  pozwala zaoszczędzić zużyte materiały. 
c)  pozwala kontrolować pracę pracownika przez przełożonych. 
d)  zapewnia kontrolę rzeczywistych wymiarów wykonywanego wyrobu. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

46

9.  Do wycinania nieskomplikowanych elementów z cienkich blach służą nożyce 

a)  ręczne. 
b)  krążkowe. 
c)  gilotynowe. 
d)  dźwigniowe. 

 
10.  Zewnętrzne gwinty na rurach nacina się 

a)  narzynkami.  
b)  gwintownicami. 
c)  gwintownikami. 
d)  narzynkami dzielonymi. 

 
11.  Największą gładkość powierzchni zapewnia frezowanie 

a)  czołowe. 
b)  kopiowe. 
c)  współbieżne. 
d)  przeciwbieżne. 

 
12.  Do połączeń nierozłącznych zaliczamy połączenia 

a)  klinowe. 
b)  kołkowe. 
c)  wciskowe. 
d)  wpustowe. 

 
13.  Wadą połączeń klejonych jest mała odporność na 

a)  wilgoć. 
b)  drgania. 
c)  zmiany obciążenia. 
d)  wysokie temperatury. 

 
14.  Do części spoczynkowych maszyn i urządzeń zaliczamy 

a)  wały. 
b)  śruby. 
c)  łożyska. 
d)  sprzęgła. 

 
15.  Dla wymiaru tolerowanego 10±0,1 mm dopuszczalny wymiar dolny wynosi 

a)  9 mm. 
b)  9,1 mm. 
c)  9,9 mm. 
d)  10,1 mm. 

 
16.  Pigmentów i wypełniaczy nie zawierają 

a)  farby. 
b)  emalie. 
c)  lakiery. 
d)  wyroby pomocnicze. 

 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

47

17.  Na rysunku przedstawiona jest korozja 

a)  punktowa. 
b)  miejscowa. 
c)  powierzchniowa. 
d)  międzykrystaliczna. 

 

 
18.  Symbolem „BN” oznaczane są normy 

a)  polskie. 
b)  branżowe. 
c)  zakładowe. 
d)  europejskie. 

 
19.  Po zakończonej pracy pracownik powinien 

a)  uporządkować stanowisko pracy. 
b)  jak najszybciej opuścić stanowisko pracy. 
c)  pozostawić włączone maszyny i urządzenia. 
d)  założyć zdjęte osłony i zabezpieczenia obrabiarki. 

 
20.  Do tworzyw termoutwardzalnych zaliczamy 

a)  bakelit. 
b)  polietylen. 
c)  polipropylen. 
d)  polichlorek winylu. 

 
21.  Wiercenie głębokich otworów 

a)  może być wykonane na dowolnej wiertarce, dowolnymi wiertłami. 
b)  może być wykonane na dowolnej wiertarce, wiertłami do głębokich otworów. 
c)  może  być  wykonane  na  dowolnej  wiertarce,  ale  w  dwóch  etapach  –  wiercenie 

i pogłębianie. 

d)  powinno  być  wykonane  na  wiertarce  z  poziomym  wrzecionem  i  wiertłami  do 

głębokich otworów. 

 
22.  Jednakowy skok mają 

a)  gwinty calowe. 
b)  gwinty rurowe. 
c)  wszystkie gwinty.  
d)  gwinty metryczne. 
 

23.  Spoiwem w materiałach lakierniczych ftalowych jest żywica 

a)  akrylowa. 
b)  poliestrowa. 
c)  melaminowa. 
d)  nitrocelulozowa. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

48

KARTA ODPOWIEDZI 

 
Imię i nazwisko………………………………………………………………………………. 
 

Rozróżnianie materiałów konstrukcyjnych i części maszyn 

 
Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10 

 

11 

 

12 

 

13 

 

14 

 

15 

 

16 

 

17 

 

18 

 

19 

 

20 

 

21 

 

22 

 

23 

 

 

 

 

 

Razem:   

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

49

7.  LITERATURA 

 
1.  Bożenko L.: Maszynoznawstwo. WSiP, Warszawa 1998 
2.  Górecki A.: Technologia ogólna. WSiP, Warszawa 1993 
3.  Legutko S.: Podstawy eksploatacji maszyn i urządzeń. WSiP, Warszawa 2004 
4.  Lenkiewicz W., Zdziarska – Wis I.: Ciesielstwo. WSiP, Warszawa 1998 
5.  Mac S.: Obróbka metali. WSiP, Warszawa 1996 
6.  Okoniewski S.: Technologia maszyn. WSiP, Warszawa 1995