© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2012

Wypełnia uczeń

Wypełnia

nauczyciel

Kod ucznia

dysleksja

Sprawdzian z języka polskiego

na rozpoczęcie nauki

w piątej klasie szkoły podstawowej

informacje dla ucznia
1. Upewnij się, czy sprawdzian zawiera 8 stron. Ewentualny brak

stron lub inne usterki zgłoś nauczycielowi.

2. Na tej stronie i na karcie odpowiedzi wpisz swój kod.
3. Przeczytaj uważnie wszystkie teksty i zadania.
4. Rozwiązania zadań zapisz długopisem lub piórem. Nie używaj

korektora.

5. Rozwiązania zadań zapisz czytelnie w wyznaczonych miejscach

zgodnie z poleceniami.

6. W zadaniach, w których są podane cztery odpowiedzi: A, B, C, D,

wybierz tylko jedną i zamaluj na karcie odpowiedzi kratkę

z odpowiadającą jej literą, np. gdy wybierzesz odpowiedź „A”:

7. Staraj się nie popełnić błędów przy zaznaczaniu odpowiedzi, ale

jeśli się pomylisz,

błędne zaznaczenie otocz kółkiem i zamaluj inną odpowiedź, np.

Powodzenia!

CzAS PRACy:
45 minut

LiCzBA
PUNktóW
Do UzySkANiA:
30

2

WRZESIEŃ 2012

Język polski w piątej klasie szkoły podstawowej

Wiesława krajewska-Michalska
Wagary na Saharze (fragment)

„Przede wszystkim muszę zabrać pamiętnik” – rozważał w duchu. Lubił przeglądać

swoje zapiski, tym bardziej że zaczynały się w momencie jego wyjazdu z Polski. Usiadł
na tapczanie i zaczął czytać.

Nareszcie byłem najważniejszy w klasie. Widziałem, jak Kotulski ze złości gryzie

paluchy, kiedy na przerwach wszyscy kręcą się wokół mnie jak Ziemia wokół Słońca.

Cała klasa wiedziała, że jadę ze starymi do Afryki. A to w końcu nie byle co! Ostatecznie

każdy, jeśli się uprze, może dostać szóstkę z matmy czy z polaka, ale jechać do Afryki?

Dla Gródeckiej też stałem się nagle kimś. Wcześniej zawsze mówiła: „Pawlik do mnie”,

a teraz jestem dla niej Michałkiem. „Michałku, jedziesz do Afryki – powiedziała ostatnio,
uradowana. To świetnie, przywieziesz nam z Sahary róże pustyni”

1

.

Dwie panny z pierwszej ławki cały czas robiły do mnie słodkie minki. A kiedy dorzuciłem,

że zamieszkam na skraju pustyni – w Biskrze

2

, cała szkoła nie gadała już o niczym innym,

jak tylko o mojej nieziemsko ciekawej podróży.

Właściwie żałowałem, że za kilka dni muszę się rozstać z moją klasą. Wcześniej jakoś

nie zauważyłem, że ludzie są całkiem cool. Nie przypuszczałem też, że i wychowawczyni
może być w porzo.

Piątą klasę skończyłem z dwiema bardzo dobrymi – z geografii i historii, no

i z wzorowym ze sprawowania. Z pozostałych przedmiotów były stopnie dobre i tylko
jeden dopuszczający. Superświadectwo! Oczywiście wszystko zawdzięczałem wyjazdowi
do Afryki.

Nazbierałem całą masę adresów. Każdemu ziomkowi obiecałem, że wyślę do niego

pocztówkę i dam znać, co i jak.

Jak ojcu udało się wszystko tak sprawnie załatwić? Nie mam zielonego pojęcia.
To były wspaniałe czasy! W domu nikt się mną nie interesował, więc robiłem, co

tylko chciałem. Mama biegała po sklepach. Dostałem nowe ubrania i buty – normalne
firmówki! Nie wiem, co im się stało, ale po raz pierwszy nie żałowali na nic pieniędzy.
Słowo daję – świat przewrócił się do góry nogami!

kolejne zdania były nieczytelne. Michał posmutniał i zamknął zeszyt tak delikatnie,

jakby pożółkłe kartki papieru były najcenniejszym skarbem.

W. krajewska-Michalska, Wagary na Saharze, Wydawnictwo tELBit, Warszawa 2008.

1

róże pustyni – kamienie o kształtach płatków róż.

2

Biskra – miasto w północno-wschodniej Algierii, na północnym skraju Sahary.

3

WRZESIEŃ 2012

Język polski w piątej klasie szkoły podstawowej

Zadania od 1. do 8. wykonaj na podstawie tekstu.

1. kto jest autorem zapisków w pamiętniku?
a. Michał Pawlik.
B. Pani Gródecka.
c. kolega kotulski.
D. Wychowawczyni klasy.

2. Jakie uczucia towarzyszyły bohaterowi zapisków?
a. zmartwienie z powodu braku opieki rodziców.
B. Radość z powodu rozstania z kolegami.
c. załamanie z powodu słabych stopni.
D. Duma z powodu wyjazdu do Afryki.

3. Co miało duży wpływ na oceny Michała na świadectwie?
a. Pomoc koleżanek z pierwszej ławki.
B. znajomość języka francuskiego.
c. Planowana wyprawa do Afryki.
D. zachowanie kotulskiego.

4. o autorze zapisków w pamiętniku można powiedzieć, że jest
a. odpowiedzialny.
B. pyszałkowaty.
c. chaotyczny.
D. rozważny.

5. Pierwszy i ostatni akapit tekstu
a. przedstawia ostatnie chwile przed wyjazdem bohatera z Polski.
B. mówi o stosunku bohatera do zapisków w pamiętniku.
c. opisuje pożegnanie bohatera ze szkolnymi kolegami.
D. opowiada o rewelacjach związanych z wyjazdem.

6. które zdanie zawiera wyraz charakterystyczny dla języka młodzieżowego?
a. Nareszcie byłem najważniejszy w klasie.
B. oczywiście wszystko zawdzięczam wyjazdowi do Afryki.
c. Nie przypuszczałem też, że i wychowawczyni może być w porzo.
D. Nie wiem, co im się stało, ale po raz pierwszy nie żałowali na nic pieniędzy.

4

WRZESIEŃ 2012

Język polski w piątej klasie szkoły podstawowej

7. którym zdaniem można zastąpić sformułowanie „Nie mam zielonego pojęcia”?
a. Może się mylę.
B. Nic o tym nie wiem.
c. Nie mam planu działania.
D. Moja wiedza nie jest pełna.

8. Bohater uważa, że „świat przewrócił się do góry nogami”. Podaj dwa dowody

świadczące o tym, że ma rację.

9. Uzupełnij tekst. Podaj zasadę ortograficzną, która objaśnia pisownię podanych

wyrazów.

Wyrazy: Michał, kotulski, Polska, Sahara, Afryka to

____________________________

_______________________

. Piszemy je

____________________________________

.

Antoni Słonimski
Polska

i cóż powiedzą tomy słowników,
Lekcje historii i geografii,
Gdy tylko o niej mówić potrafi
krzak bzu kwitnący i śpiew słowików.
Choć jej granice znajdziesz na mapach,
Ale o treści, co je wypełnia,
Powie ci tylko księżyca pełnia
i mgła nad łąką, i liści zapach.
Pytasz się, synu, gdzie jest i jaka?
W niewymierzonej krainie leży.
Jest w każdym wiernym sercu Polaka,
Co o nią walczył, cierpiał i wierzył.
W szumie gołębi na starym rynku,
W książce poety i na budowie,
W codziennej pracy, w życzliwym słowie,
znajdziesz ją w każdym dobrym uczynku.

A. Słonimski, Polska, w: M. Nagajowa, Słowo za słowem. Podręcznik 4, WSiP, Warszawa 1994.

5

WRZESIEŃ 2012

Język polski w piątej klasie szkoły podstawowej

Zadania od 10. do 14. wykonaj na podstawie wiersza.

10. Według postaci mówiącej piękno Polski najlepiej potrafią wyrazić
a. lekcje historii i geografii.
B. słowniki i encyklopedie.
c. różnorodne krajobrazy.
D. granice na mapach.

11. Gdzie, według postaci mówiącej, leży ojczyzna?
a. Na polach bitew.
B. W sercu człowieka.
c. W niedającej się określić krainie.
D. Na wyznaczonym przez granice terytorium.

12. W której zwrotce wiersza występuje bezpośredni zwrot do adresata?
a. W pierwszej.

B. W drugiej.

c. W trzeciej.

D. W czwartej.

13. W podanym zdaniu podkreśl jedną z wyróżnionych informacji, tak aby powstało

zdanie prawdziwe.

Wiersz Polska ma budowę ciągłą / stroficzną.

14. Podane zdania pojedyncze połącz w jedno zdanie złożone. którego spójnika

użyjesz, aby wyjaśnić powód miłości do swojego kraju?

kocham Polskę. to jest moja ojczyzna.
a. oraz

B. bo

c. albo

D. lecz

15. Uzupełnij schemat. We wskazane miejsca wpisz właściwe formy podanych

czasowników.

__________________

mówi

__________________

czas przyszły

czas teraźniejszy

czas przeszły

znajdziesz

__________________

__________________

czas przyszły

czas teraźniejszy

czas przeszły

16. W słowniku ortograficznym podano:
kraj -u; -ów
Wyjaśnij, jakie informacje zawiera taki zapis wyrazu.

6

WRZESIEŃ 2012

Język polski w piątej klasie szkoły podstawowej

17. Napisz zaproszenie dla dyrektora szkoły na wieczór poezji patriotycznej organizo-

wany przez uczniów klasy V z okazji Narodowego Święta Niepodległości*.

* Narodowe Święto Niepodległości obchodzone jest w Polsce co roku 11 listopada.

18. Napisz list do kolegi lub koleżanki i opisz w nim miejsce swego wakacyjnego

pobytu. zwróć uwagę na położenie, krajobraz, zabytki lub inne atrakcje.

Twoja praca powinna zająć co najmniej połowę wyznaczonego miejsca.

7

WRZESIEŃ 2012

Język polski w piątej klasie szkoły podstawowej

8

WRZESIEŃ 2012

Język polski w piątej klasie szkoły podstawowej

KaRTa ODpOWieDzi

Wypełnia uczeń

Wypełnia nauczyciel

Kod ucznia

dysleksja

nr

zad.

Odpowiedzi

1
2
3
4
5
6
7

10
11
12
14

nr

zad.

nr

kryt.

liczba

punktów

0

1

2

8

i

  

9

i

  

13

i

 

15

i

  

16

i

 

17

i

  

ii

 

iii

 

iV

 

18

i

  

ii

 

iii

 

iV

 

V

 

SuMa punKTÓW:

_________