5. Bazy danych Base

5.1. Okno bazy danych

Podobnie jak inne aplikacje środowiska OpenOffice, program do tworzenia baz danych uruchamia się po
wybraniu polecenia

Start/Wszystkie Programy/OpenOffice.org 2.4/OpenOffice.org Base

. Powoduje to

wyświetlenie pierwszego okna kreatora (rysunek 5.1).

Rysunek 5.1. Pierwsze okno kreatora bazy danych

Kolejne okno kreatora służy do zapisania bazy i umożliwia kontynuację prac. Nowo otwarte okno bazy danych
wygląda podobnie, jak na rysunku 5.2.

Rysunek 5.2. Okno bazy danych

Pasek tytułu

Przyciski: Minimalizuj, Maksymalizuj, Zamknij

Obiekty bazy danych

Opcje dotyczące tabel

Pasek statusu

Z lewej strony okna widoczne są obiekty bazy

: Tabele

,

Kwerendy

,

Formularze

i

Raporty

.

Tabele

służą do przechowywania danych.

Kwerendy

służą do wybierania danych spełniających zadany warunek,

łączenia pól, wykonywania obliczeń, uzupełniania, dołączania lub usuwania rekordów. W jednej bazie danych
można sporządzić wiele kwerend. Można je konstruować na podstawie jednej lub wielu tabel oraz na podstawie
innych kwerend.

Formularze

służą do przeglądania, wprowadzania i aktualizowania informacji.

Raporty

to przejrzyste

zestawienia wybranych danych, umożliwiające ich grupowanie i podsumowywanie, przygotowywane w celu
wydruku.

5.2. Tworzenie tabel

Wybranie opcji

spowoduje wyświetlenie kreatora tabeli (rysunek 5.3).

Rysunek 5.3. Okno kreatora w trakcie dodawania wybranych pól do tabeli

Kreator umożliwia wybranie nazwy tabeli i dodanie do niej przyciskiem

wybranych pól. Po ustaleniu

nazw pól i wciśnięciu przycisku

Dalej

, kolejne okno kreatora umożliwia określenie typu i formatu każdego pola.

Na przykład dla pola

NumerTelefonu

typem pola będzie

Liczba

. Odpowiedni typ należy odszuka

ć

i zaznaczy

ć

na

liście rozwijalnej

Typ pola

(rysunek 5.4).

Rysunek 5.4. Określanie typów i formatów pól

Istnieje możliwoś

ć

zmiany

nazw pól (rysunek 5.5)

Rysunek 5.5. Zmiana nazwy pola

Po wciśnięciu przycisku

Zakończ

tabela gotowa jest do wpisywania danych (rysunek 5.6).

Rysunek 5.6. Tabela gotowa do wpisywania danych

Po wpisaniu danych do tabeli warto je posortowa

ć

według określonego kryterium. Jeśli mają być na przykład

posortowane nazwiska rosnąco, należy zaznaczyć tę kolumnę i wcisnąć ikonę sortowania rosnącego (rysunek
5.7).

Rysunek 5.7. Sortowanie według nazwisk rosnąco

Po zamknięciu i zapisaniu tabeli można przystąpi

ć

do tworzenia kolejnego obiektu kwerendy.

Zwró

ć

uwagę, że niektóre nazwy pól sugerowane przez kreatora

nie zawierają polskich znaków, na przykład Imie czy Miejscowosc

Program umożliwia
zmianę sugerowanej
przez kreatora nazwy
pola

5.3. Operacje na bazie danych

Po otworzeniu tabeli można przystąpi

ć

do operacji na bazie danych. W dolnej części tabeli znajdują się przyciski

nawigacyjne (rysunek 5.8).

Rysunek 5.8. Przyciski nawigacyjne w tabeli bazy danych

5.3.1. Wyszukiwanie danych

Aby wyszuka

ć

dane w tabeli bazy danych, należy wcisnąć przycisk

i w oknie

Wyszukiwanie rekordów

zaznaczyć odpowiednie opcje (rysunek 5.9). Po zatwierdzeniu przyciskiem

Szukaj

zostanie wyróżniony wynik

wyszukiwania.

Rysunek 5.9. Wyszukiwanie rekordów w tabeli bazy danych

5.3.2. Sortowanie danych w tabeli bazy danych

Sortowanie w tabeli bazy danych umożliwiają przyciski

(

Sortuj rosnąco

) i

(

Sortuj malejąco

).

Najpierw należy jednak zdecydowa

ć

, według którego z pól mają być posortowane rekordy. Po zaznaczeniu

danej kolumny, na przykład nazwisk, i wciśnięciu jednego z przycisków sortowania, rekordy zostaną
odpowiednio posortowane (rysunek 5.10).

Przejście do pierwszego rekordu

Przejście do poprzedniego rekordu

Przejście do następnego rekordu

Przejście do ostatniego rekordu

Dodanie nowego rekordu

Rysunek 5.10. Sortowanie rekordów rosnąco według nazwisk

5.3.3. Stosowanie filtru standardowego

Rekordy tabeli bazy danych można wyfiltrować

według określonego kryterium. Po wciśnięciu przycisku

(

Filtr standardowy

), szczegółowym określeniu kryteriów i potwierdzeniu operacji zostaną wyświetlone rekordy

zgodne z wpisanym kryterium (rysunek 5.11).

Rysunek 5.11. Określanie warunków filtrowania danych

Ponowne wyświetlenie całej tabeli nastąpi po wciśnięciu przycisku

(

Usuń filtr/sortowanie

).

5.4. Tworzenie kwerend

Kwerendy tworzymy w celu wyświetlenia danych, połączenia informacji z kilku tabel, uporządkowania czy
wykonania obliczeń na określonych danych. Za pomocą kwerend można również zmieniać wybrane wartości w
wierszach, usuwać lub dołączać wiersze.

Aby utworzy

ć

kwerendę, należy zaznaczyć w oknie bazy danych wśród wszystkich obiektów

Kwerendy

i

wybrać opcję

. Wyświetli się okno pokazane na rysunku 5.12.

Rysunek 5.12. Siatka projektowa kwerendy

Po dodaniu tabeli do siatki projektowej należy zdecydowa

ć

, jakie dane mają znaleźć się w siatce projektowej.

Podwójne kliknięcie nazwy spowoduje wyświetlenie jej w polu kwerendy (rysunek 5.13).

Dane można filtrować

według kilku kryteriów

Wciśnięcie przycisku

Dodaj

spowoduje dodanie tabeli Pracownicy
do siatki projektowej.

Wciśnięcie przycisku

Zamknij

spowoduje zamknięcie okna

Dodaj

tabelę lub kwerendę

.

Rysunek 5.13. Określanie nazw pól w siatce projektowej kwerendy

Następnie można zdecydowa

ć

, według którego pola mają być posortowane rekordy i określić kryterium

filtrowania (rysunek 5.14).

Rysunek 5.14. Siatka projektowa z określonym kryterium sortowania i filtrowania

Wciśnięcie przycisku

(

Wykonaj kwerendę

) umożliwi (po wcześniejszym zapisaniu) wyświetlenie rekordów

spełniających warunki kryterium.

5.5. Tworzenie formularzy

Aby rozpoczą

ć

tworzenie formularza, wśród obiektów należy odnaleźć

Formularz

, a następnie wybrać polecenie

. W oknie kreatora należy wybrać tabelę lub kwerendę, z której za

pomocą przycisku

zostaną pobrane nazwy pól formularza (rysunek 5.15).

Rysunek 5.15. Okno Kreator formularzy

W kolejnych oknach kreatora należy podjąć decyzję

o rozmieszczeniu pól, układzie formularza, trybie

wprowadzania danych i stylu. Przechodzenie do kolejnych okien umożliwia przycisk

Dalej

. Po określeniu w

ostatnim oknie nazwy i wciśnięciu przycisku

Zakończ

wyświetli się okno utworzonego formularza (rysunek

5.16).

Rysunek 5.16. Gotowy formularz

5.6. Tworzenie raportów

Raport służy do prezentacji danych na wydruku. Projektując raport, masz możliwość ustalenia jego wyglądu
przez wybór odpowiednich opcji. W raportach informacje mogą być grupowane lub porządkowane według
określonego kryterium. Szybkim sposobem tworzenia raportów jest — podobnie jak w przypadku formularzy —
użycie kreatora.

W pierwszym oknie kreatora raportów należy określi

ć

, czy dane będą pobierane z kwerendy, czy z tabeli. Za

pomocą przycisku

trzeba także określić, jakie pola ma zawierać raport (rysunek 5.17).

Rysunek 5.17. Pierwszy etap tworzenia raportu w kreatorze

W kolejnych oknach należy ustali

ć

:

•

jak będą się nazywa

ć

poszczególne pola,

•

według których pól mają by

ć

grupowane dane,

•

według którego pola będą

posortowane dane,

•

jaki wygląd ma przybra

ć

raport,

•

jakie ma być ustawienie strony,

•

jaki ma być tytuł raportu.

Wciśnięcie przycisku

Zakończ

spowoduje wyświetlenie utworzonego raportu (rysunek 5.18).

Rysunek 5.18. Fragment utworzonego raportu z wybranymi polami

Ć

wiczenia

1.

Jakie obiekty bazy danych można utworzy

ć

w programie

Base

?

2.

Na czym polega sortowanie rekordów?

3.

Czym różnią się kwerendy od formularzy?

Test

1.

Program

Base

zawarty w pakiecie

OpenOffice

:

a.

służy do wykonywania obliczeń

b.

służy do tworzenia baz danych

c.

jest programem graficznym

2.

Do wyszukiwania danych w tabeli bazy danych służy ikona:

a.

b.

c.

3.

Kwerendy służą do:

a.

tworzenia obrazów, które można wykorzystać w tworzonej bazie danych

b.

wybierania danych spełniających zadany warunek, łączenia pól, wykonywania obliczeń,

uzupełniania, dołączania lub usuwania rekordów

c.

tworzenia nowych rekordów

4.

Dane można sortować:

a.

tylko według jednego kryterium

b.

według kilku kryteriów

c.

po wciśnięciu przycisku

5.

Ikona

służy do:

a.

filtrowania standardowego

b.

wyszukiwania danych

c.

usuwania danych