Oczekiwana stopa zwrotu
Stopa zwrotu, zwana również stopą zysku, jest podstawową charakterystyką
każdej inwestycji, w szczególności każdego instrumentu finansowego. Określa ona
dochód przypadający na jednostkę zainwestowanego kapitału. Najłatwiej można
obliczyć stopę zwrotu już zrealizowaną, wyznacza się ją ex post.
R
t
= [(P
t
- P
t-1
) + D
t
] / P
t-1
(1)
R
t-
stopa zwrotu akcji osiągniętych w t-tym okresie
P
t
cena akcji w t-tym okresie
D
t
- dywidenda wypłacona w t-tym okresie
Inwestor może także zastosować drugą operację przy inwestowaniu w akcje,
tz. krótką sprzedaż, polegającą na pożyczeniu akcji, sprzedaniu ich, a następnie
odkupieniu tych akcji i oddaniu pożyczającemu.
Inwestor kupuje akcje kiedy ceny akcji zwyżkują, lub stosuje krótką sprzedaż,
kiedy spodziewa się zniżki cen akcji.
Krótka sprzedaż nie wszędzie jest dozwolona, należy także pamiętać, że
stosujący krótką sprzedaż musi zazwyczaj wpłacić jako zabezpieczenie pewien
procent ceny akcji.
Stopa zwrotu przy krótkiej sprzedaży jest następująca:
R
t
= [(P
t-1
- P
t
) - D
t
] / (MP
t-1
)
(2)
M.- liczba z przedziału (0;1], określająca procentowy depozyt od ceny akcji,
wpłacany przez dokonującego krótkiej sprzedaży.
Dla inwestora większe znaczenie ma jednak poznanie przyszłej stopy zwroty,
dlatego stopa zwrotu wyznaczana ex post ma mniejsze znaczenie.
Przyszła stopa zwrotu jest nieznana, gdyż z przyszłością wiąże się niepewność.
Syntetyczną miarą, która można zastosować w warunkach niepewności jest
oczekiwana stopa zwrotu.
R=
∑
i=1,m.
p
i
R
i
(3)
R-
oczekiwana stopa zwrotu
R
i
- i-ta możliwa do osiągnięcia wartość stopy zwrotu
p
i
- prawdopodobieństwo osiągnięcia możliwej wartość stopy zwrotu
m-
liczba możliwych do osiągnięcia wartości stopy zwrotu
Gdy nie ma możliwości uzyskania informacji o rozkładzie stopy zwrotu, do
oszacowania oczekiwane stopy zwrotu można wykorzystać dane historyczne, tz.
Stopy zwrotu zrealizowane w przeszłości.
R= (
∑
t
=1,n
R
t
)/n
(4)
R-
stopa zwrotu akcji zrealizowana w t-tym okresie,
n-
liczba okresów, z których pochodzą dane.
2.
Ryzyko w inwestowaniu
Niepewność (ryzyko) występuje wówczas, gdy istnieje więcej niż jeden
możliwy wynik naszej decyzji. Im większe jest rozproszenie możliwych wyników,
tym większy topień niepewności. Kluczem do podejmowania prawidłowych decyzji
w warunkach niepewności jest umiejętności oszacowania wielkości przedziału
możliwych wyników i oceny prawdopodobieństwa ich występowania.
Przy analizowaniu ryzyka w inwestowaniu w akcje należy wspomnieć o dwóch
aspektach podejmowania decyzji:
⇒
niepewności natury
⇒
stosunku inwestora do ryzyka.
W teorii i praktyce funkcjonują dwa podejścia do ryzyka, rozumianego z
punktu widzenia jego efektów. Zwolennicy jednego podejścia określają ryzyka jako
możliwość poniesienia szkody lub straty, a więc podkreślają negatywne skutki
ryzyka, traktując je jako zagrożenie.
Zwolennicy drugiego podejścia określają ryzyko jako możliwość wystąpienia
efektu działania niezgodnego z oczekiwaniami. Jednakże efekt ten może być
zarówno gorszy niż oczekiwany (przykra niespodzianka), jak i lepszy niż
oczekiwany (przyjemne zaskoczenie). W tej koncepcji ryzyko rozumiane jest z
jednej strony jako zagrożenie, z drugiej jako szansa.
Możemy wymienić kilka rodzajów ryzyka związanego z inwestowaniem:
⇒
ryzyko stopy procentowej, wynika z tego że na ryku zmieniają się stopy
procentowe (wzrost stopy procentowej powoduje spadek ceny
instrumentu),
⇒
ryzyko rynku, wynika z tego, że sytuacja pojedynczego inwestora zależy
od ogólnej sytuacji na rynku. Przy rynku byka -hossa stopy zwrotu
większości akcji rosną, co jest pozytywne dla inwestora posiadającego
akcje, a negatywne dla inwestora, który dokonał krótkiej sprzedaży akcji,
⇒
ryzyko biznesu, zwane ryzykiem operacyjnym, wynika ze zmienności
dochodów uzyskiwanych przez emitenta instrumentu finansowego, co ma
wpływ na wartość instrumentu i dochodu inwestora, wartość stopy zwrotu,
wynika z tego, że spółka do finansowania przedsięwzięć inwestycyjnych
częściowo wykorzystuje kapitał obcy, co może rzutować na cenę
⇒
ryzyko płynności, co do instrumentów finansowych o niewielkim ryzyku,
które stosunkowo trudno sprzedać po spodziewanej cenie,
⇒
ryzyko polityczne,
⇒
ryzyko zamienności i inne.
3. Podstawowe miary ryzyka
3.1. Odchylenie standardowe i wariancja stopy zwrotu
Stosowanie kryterium dochodu przy wyborze akcji (czyli wybór wyższej
oczekiwanej stopy zwrotu), nie zawsze daje nam pełen obraz sytuacji. Może
pojawić się sytuacja, że oczekiwane stopy zwrotu są sobie równe co nie musi
oznaczać, że porównywane akcje są równie atrakcyjne.
Ryzyko akcji można określać za pomocą zróżnicowania możliwych stóp
zwrotu. Im większe jest to zróżnicowanie, tym większe jest ryzyko akcji.
Miarą ryzyka akcji, którą można tu zastosować jest wariancja stopy zwrotu
akcji.
V=
∑
i=1,m
p
i
(R
i
-R)
2
(5)
V-
wariancja stopy zwrotu,
R-
oczekiwana stopa zwrotu.
Wzór ten wskazuje ,że im większe są odchylenia możliwych stóp zwrotu, tym
większa jest wariancja. Wariancja przyjmuje tylko wartości nieujemne. Przyjmuje
ona wartość zero, gdy możliwe stopy zwrotu są sobie równe, brak jest wtedy
niepewności co do przyszłej stopy zwrotu.
Inną miarą, częściej stosowaną , jest odchylenie standardowe stopy
zawrotu:
S= V
0,5
= (
∑
i=1,m
pi(R
i
-R)
2
)
0,5
(6)
Odchylenie standardowe, które jest zwykle wyrażone w procentach wskazuje
przeciętne odchylenie możliwych stóp zwrotu od oczekiwanej stopy zwrotu.