FUNKCJONOWANIE DZIECKA
Z

AUTYZMEM

W SZKOLE INTEGRACYJNEJ

Ewa Pęczkowska

Warszawa

19.05.2010

r.

„

„

Osoby autystycznej nie mo

Osoby autystycznej nie mo

ż

ż

na

na

traktowa

traktowa

ć

ć

jako takiej samej jak

jako takiej samej jak

my tylko wycofanej i zamkni

my tylko wycofanej i zamkni

ę

ę

tej

tej

”

”

Donna Williams

Donna Williams

Autystyczni i neurotypowi

Spektrum zaburzeń autystycznych

Słabo funkcjonujące

osoby z autyzmem

Wysoko funkcjonujące
osoby z autyzmem/ZA

Głęboki poziom zaburzeń

Niski poziom zaburzeń

Zaburzone trzy sfery

y

Relacji

wyraźne deficyty i nieprawidłowości w zakresie

interakcji i zachowań społecznych

y

Porozumiewania się

opóźnienia i deficyty w nabywaniu mowy i języka

oraz w zdolności do porozumiewania się

y

Zachowań

ograniczone, sztywne, powtarzające się

zachowania i zainteresowania

Inne problemy

Zaburzenia:

y

sensoryczne;

y

teorii umysłu;

y

centralnej koherencji;

y

funkcji wykonawczych.

Dodatkowo:

y

problemy somatyczne;

y

problemy neurologiczne.

Opracowanie: Joanna Grochowska

Wybrane cechy funkcjonowania

poznawczego dziecka z autyzmem

y

przewaga myślenia obrazowego nad werbalnym

y

dobre spostrzeganie wzrokowe i pamięć
wzrokowa

y

skupianie się na nieistotnym detalu

y

tworzenie specyficznych skojarzeń
znaczeniowych

y

trudności w generalizacji wiedzy i umiejętności

y

trudności w myśleniu przyczynowo-skutkowym

y

trudności w przyswajaniu pojęć abstrakcyjnych i
w myśleniu abstrakcyjnym

y

dosłowne rozumienie języka

y

powolne przetwarzanie informacji

Wybrane cechy funkcjonowania

poznawczego dziecka z autyzmem

y

przywiązanie do rutyny, brak lub mała

elastyczność w myśleniu,

y

uczenie się schematyczne, bez wychwytywania

sensu;

y

trudność w zrozumieniu głównej idei zadania,

y

preferowanie uczenia się sekwencjami, krok po

kroku,

y

przewaga pamięci mechanicznej nad

znaczeniową

y

przewaga uwagi mimowolnej nad dowolną

y

osłabiona ciekawość poznawcza i motywacja

wewnętrzna, wybiórcze zainteresowania

Zaburzenia teorii umysłu

Trudności z:

y

przewidywaniem, rozumieniem swoich

zachowań oraz ich konsekwencji,

y

przewidywaniem, rozumieniem zachowań

innych osób oraz ich konsekwencji,

y

rozpoznawaniem, rozumieniem, radzeniem

sobie i właściwym wyrażaniem swoich

emocji,

y

rozpoznawaniem, rozumieniem, radzeniem

sobie z emocjami innych.

Opracowanie: Joanna Grochowska

Dzieci ze spektrum autyzmu w

szkole integracyjnej

y

Wymagania edukacyjne

9

program szkolny

9

metody uczenia

9

sprawdzanie wiedzy i umiejętności

y

Wymagania społeczne

9

funkcjonowanie na lekcjach

9

funkcjonowanie na przerwach

9

relacje z nauczycielami

9

relacje z rówieśnikami

KOMUNIKOWANIE SIĘ

Korzyści i zagrożenia

.

CO ROBIĆ ?

Indywidualny program terapeutyczno -

edukacyjny

Funkcja edukacyjna /

funkcja terapeutyczna

y

Dostosować zakres programowy i metody pracy

do możliwości i potrzeb ucznia ze spektrum

autyzmu

y

Dostosować środowisko (fizyczne i społeczne)

y

Opracować strategie postępowania wobec

zachowań problemowych

y

Rozwijać umiejętności poznawcze, społeczne i

komunikacyjne – zajęcia rewalidacyjne

W pracy z uczniem ze spektrum autyzmu ważne

jest, by pamiętać o:

y

zapewnieniu stałości i przewidywalności miejsca, planu zajęć,
osób

y

zadbaniu o komfort sensoryczny ucznia zależnie od jego

problemów

y

przekazywaniu informacji w sposób wizualny

y

wspieranie ucznia w samodzielnej pracy

y

wzmacnianiu motywacji dziecka w procesie uczenia się i

y

wzmacnianiu poczucia własnej wartości

y

kontrolowaniu swojego sposobu mówienia

y

współpracy ze specjalistami mającymi zajęcia rewalidacyjne z
dzieckiem w szkole i ew. specjalistycznymi placówkami, w
których ma prowadzoną terapię

„

Największym wyzwaniem stojącym przed

osobami pragnącymi pomóc osobom z
autyzmem, jest nauczenie się ich sposobu
myślenia… jest to zadanie najtrudniejsze i
wymagające najwięcej wyobraźni.”

Teo Peeters

słowo wstępne do książki Hilde de Clercq „Autyzm od wewnątrz”

Pomocne książki

y

Danielewicz D., Pisula E. (red.), Terapia i edukacja osób z

autyzmem. Wybrane Zagadnienia. Wydawnictwo Akademii

Pedagogiki Specjalnej, Warszawa 2003.

y

Frith U., Autyzm wyjaśnienie tajemnicy, Gdańskie

Wydawnictwo Psychologiczne 2004.

y

Gałka U., Pęczkowska E., Dzieci z autyzmem, Centrum

Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej,

Warszawa 2007.

y

Pisula E., Autyzm u dzieci. Wydawnictwo Naukowe PWN,

Warszawa 2000.

y

Winter M., Zespół Aspergera. Co nauczyciel wiedzieć

powinien. Poradnik nauczyciela, wychowawcy, pedagoga,

Fraszka Edukacyjna, Warszawa 2006.

y

Waclaw W., Aldenrud U., Ilsted S., Dzieci z autyzmem i

zespołem Aspergera. Praktyczne doświadczenia z codziennej

pracy. „Śląsk” , Katowice 2000.