background image

AKTUALNOŚCI

Po kontroli NIK: Dyskryminacja kobiet 

także w jednostkach budżetowych 

2

Państwowa Inspekcja Pracy  

zbada ponad 80 tysięcy  

jednostek publicznych 

3

Realizacja projektu  

informatyzacyjnego powiatu  

i gminy nie podlega VAT 

3

RACHUNKOWOŚĆ BUDŻETOWA

TEMAT MIESIĄCA:

 Ewidencję analityczną 

zawsze należy sprawdzić, sporządzając 

zestawienie obrotów i sald  

4

Używanie kart płatniczych  

w jednostkach sektora finansów 

publicznych jest legalne 

8

Oprocentowanie jednostka budżetowa 

może naliczyć tylko na podstawie  

noty odsetkowej 

10

Ewidencja niedoborów  

materiałów w użytku 

11

Księgowanie na koncie 231  

należnych wynagrodzeń 

12

PODATKI

Stawki podatku od środków 

transportowych na dany rok 

13

FINANSE PUBLICZNE

Gotówkę w kasie jednostka budżetowa 

powinna wykazać w sprawozdaniu  

Rb-N 

14

Skarbnik może żądać kopii faktury 

na opłacenie kosztów bieżących 

zagwarantowanych w planie  

wydatków bieżących 

14

KADRY I PŁACE W JSFP

Osoby otrzymujące stypendium 

sportowe należy zgłosić  

do ubezpieczenia społecznego 

15

Emeryt może skorzystać z urlopu 

wychowawczego, nie będzie jednak 

podlegał ubezpieczeniom 

16

w   n u m e r z e

ciąg dalszy na stronie 2

Ewidencję analityczną zawsze należy sprawdzić, 

sporządzając zestawienie obrotów i sald

Zapewnienie zgodności obrotów kont syntetycznych z sumą obrotów kont 

analitycznych to zaleta prowadzenia dodatkowej ewidencji do kont głównych. 

Prowadząc taką ewidencję w jednostce, warto pamiętać, żeby zgodność ta 

była sprawdzana na koniec każdego okresu sprawozdawczego za pomocą ze-

stawienia obrotów i sald poszczególnych kont, co najmniej na dzień zamknię-

cia ksiąg.

Ewidencja zdarzeń gospodarczych w jednostkach prowadzących księgi rachunkowe 

odbywa się na kontach księgowych. Liczba kont służących do ujmowania operacji 

gospodarczych nie może być w żadnej jednostce stała, na pewnym etapie funk-

cjonowania może się bowiem okazać, że ewidencja danego składnika majątku nie 

zapewnia dostatecznej informacji o jego stanie i zmianach. Taka sytuacja prowadzi 

do konieczności podzielenia określonego konta na dwa lub większą ich liczbę. Spo-

sób podziału konta zależy od zakresu informacji, które chcemy uzyskać z ewidencji.

T E M AT   M I E S I Ą C A

ciąg dalszy na stronie 4

Nieruchomości należące do Skarbu Państwa  

nie są środkami trwałymi powiatu

Grunty czy budynki, które są własnością państwa, którymi zarządza gmina, 

należy ujmować w ewidencji pozabilansowej – tak wynika z opinii Regionalnej 

Izby Obrachunkowej w Katowicach. 

Skarbnik jednego ze śląskich powiatów zwrócił się do Regionalnej Izby Obrachunkowej 

w Katowicach z prośbą o zajęcie stanowiska w sprawie zasad księgowania operacji 

związanych z gospodarowaniem przez powiat nieruchomościami Skarbu Państwa.

W udzielonej odpowiedzi (nr WA-0250/3/14) izba podkreśliła, że opisane czynności, 

do wykonywania których starostowie zostali zobowiązani na podstawie ustawy 

o gospodarce nieruchomościami, prowadzone są w ramach zadań z zakresu 

administracji rządowej. Działają oni więc w imieniu i na rachunek Skarbu Państwa. 

Dodatkowo, jednostka samorządu z tego tytułu otrzymuje swego rodzaju wyna-

grodzenie w wysokości 25% osiągniętych wpływów. 

kwiecień 2014

12

issn 1689-4634

RACHUNKOWOŚCI BUDŻETOWEJ

P r a k t y c z n e   r o z w i ą z a n i a   d l a   k s i ę g o w y c h   i   s k a r b n i k ó w   J S F P

ktualności

A

NOWY E-BOOK DLA PRENUMERATORÓW

Co miesiąc na portalu SerwisRB znajdziesz e-book przygotowany  

tylko dla stałych klientów miesięcznika. Kolejna propozycja z serii to:

„Wyniki, opinie i interpretacje organów państwowych”

Już dziś wejdź na 

www.serwisrb.pl

 

i ściągnij publikację.

background image

Aktualności

2

Szanowni Czytelnicy

Nie można odliczyć kwoty 

podatku należnego o VAT 

naliczony w związku z rea-

lizacją elektronicznej infor-

macji przestrzennej – uznał Wojewódzki Sąd 

Administracyjny w Gliwicach. Sąd przyjął, że 

tego typu czynności nie mają charakteru usługi, 

ponieważ inwestorem było starostwo. I to ono 

stało się właścicielem powstającego majątku. 

Zakupione w ramach projektu komputery 

zostały przekazane gminom, które wpłacały 

pieniądze niezbędne do działania systemu. 

Przedstawiciele samorządu mieli wątpliwości, 

czy w takim przypadku możliwe jest obniże-

nie kwoty podatku należnego. Dyrektor Izby 

Skarbowej w Katowicach uznał, że gminy są 

zewnętrznymi uczestnikami procesu i dlatego 

inwestycję tę należy uznać za świadczenie usługi 

przez starostwo na rzecz gmin. Powiat nie 

zgodził się z tą opinią i wniósł skargę do sądu. 

Sąd administracyjny uchylił tę decyzję gdyż 

w tej sytuacji nie możemy mówić o świadczeniu 

ani wykonywaniu działalności w charakterze 

gospodarczym. 

Monika Zabrocka-Kutera

redaktor prowadząca

Nieruchomości należące do Skarbu Państwa nie są środkami trwałymi powiatu

ciąg dalszy ze strony 1

Takie usytuowanie zadań pozwala stwier-

dzić, że wartość nieruchomości, którymi 

starosta jedynie zarządza, powinna być 

ujmowana w ewidencji pozabilansowej 

urzędu obsługującego powiat. 

Izba wskazała również, że rozpatrując oma-

wianą kwestię, trzeba brać pod uwagę art. 21 

ustawy o gospodarce nieruchomościami, 

zgodnie z którym do zasobu nieruchomości 

Skarbu Państwa należą te, które stanowią 

przedmiot własności Skarbu Państwa i nie 

zostały oddane w użytkowanie wieczyste, 

oraz nieruchomości będące przedmiotem 

użytkowania wieczystego Skarbu Państwa. 

Wynika z tego, że grunty czy budynki, o które 

pyta skarbnik, nie mogą być zaliczone do 

środków trwałych powiatu w rozumieniu 

§ 2 pkt 5 rozporządzenia ministra finansów 

w sprawie szczególnych zasad rachunko-

wości oraz planów kont JST.

Więcej: www.rio.gov.pl

PODSTAWA PRAWNA: 

ustawa z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce 

nieruchomościami (tekst jedn.: Dz.U. z 2010 r. 

nr 102, poz. 651 ze zm.),

rozporządzenie ministra finansów z 5 lipca 

2010 r. w sprawie szczególnych zasad ra-

chunkowości oraz planów kont dla budżetu 

państwa, budżetów jednostek samorządu 

terytorialnego, jednostek budżetowych, samo-

rządowych zakładów budżetowych, państwo-

wych funduszy celowych oraz państwowych 

jednostek budżetowych mających siedzibę 

poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej 

(tekst jedn.: Dz.U. z 2013 r. poz. 289).

Karol 

Zawadzki

specjalista ds. finansów 

publicznych 

Po kontroli NIK: Dyskryminacja kobiet także w jednostkach 

budżetowych

Mężczyźni zarabiają więcej niż kobiety – wynika z kontroli przeprowadzonej 

przez NIK w jednostkach administracji publicznej oraz spółkach komunalnych 

i Skarbu Państwa. Jednak w tym przypadku nie jest to spowodowane nierów-

nym traktowaniem ze względu na płeć.

W wyniku kontroli przeanalizowano wyna-

grodzenia ponad 120 tysięcy osób zatrud-

nionych na podstawie umowy o pracę 

w jednostkach sektora publicznego. Około 

połowa zatrudnionych to kobiety. Analiza 

pokazała, że w grupie osób zatrudnionych 

na porównywalnych stanowiskach to 

mężczyźni zarabiają więcej. Jednak po 

dogłębnej analizie NIK stwierdził, że różnice 

w wynagrodzeniach nie wynikają z dyskry-

minacji kobiet, lecz z zajmowanych przez 

nie stanowisk. Kobiety bowiem najczęściej 

są zatrudniane do obsługi jednostki, a męż-

czyźni znajdują zatrudnienie w komórkach 

specjalistycznych związanych z realizacją 

głównych zadań instytucji.

Różnice w wysokości pensji kobiet i męż-

czyzn spowodowane są także tym, że 

panowie zajmują częściej stanowiska 

kierownicze. Szczególnie jest to widocz-

ne w spółkach Skarbu Państwa i spół-

kach komunalnych, a także w niektórych 

urzędach centralnych. Okazuje się, że 

także wysokość bonusów jest wyższa 

dla mężczyzn niż dla kobiet. Otrzymują 

oni więcej nagród niż panie. Mężczyźni 

częściej korzystają również z dodatkowych 

świadczeń, takich jak: służbowy telefon, 

laptop, ryczałt na paliwo. NIK przeprowadził 

także szczegółową analizę porównaw-

czą 59 par kobieta – mężczyzna, których 

zarówno staż pracy, jak i kompetencje 

oraz obowiązki były identyczne. Wynika 

z niej, że pracodawcy kształtując wynagro-

dzenie, nie naruszyli obowiązku równego 

traktowania.

Tylko w dwóch przypadkach stwierdzono, 

że wysokość pensji jest korzystniejsza dla 

panów i może wynikać z nierównego trak-

towania pracowników ze względu na płeć. 

Więcej: www.nik.gov.pl

„

„

oprac. Monika Zabrocka-Kutera

redaktor prowadząca

Więcej ciekawych aktualności znajdą Państwo na stronie:

background image

Aktualności

3

Szymon Sokolik

specjalista ds. prawa pracy

Państwowa Inspekcja Pracy zbada ponad 80 tysięcy jednostek publicznych 

Inspektorzy skontrolują poprawność zawieranych umów cywilnoprawnych oraz 

przestrzeganie uprawnień pracowniczych związanych z rodzicielstwem. W zakresie 

działalności jednostek publicznych kontrolerzy zwrócą szczególną uwagę na insty-

tucje kultury oraz jednostki oświatowe i pomocy społecznej. 

Inspekcja pracy w 2014 roku zamierza 

przeprowadzić ponad 80 tys. kontroli. 

Przedsięwzięciami prewencyjnymi mają 

być objęci także pracodawcy publiczni.

Umowa zlecenia będzie 

szczególnie badana

Inspekcja już drugi rok z rzędu ma zamiar 

zwracać szczególną uwagę na prawidłowość 

zawierania umów cywilnoprawnych. Nie 

można bowiem zastąpić umowy o pracę 

umową cywilnoprawną, w przypadku gdy 

jest ona wykonywana w warunkach charak-

terystycznych dla zatrudnienia pracowni-

czego. Dotyczy to nie tylko samych zapisów 

umowy, ale także praktyki jej stosowania. 

Jeżeli dominują cechy stosunku pracy 

(przede wszystkim: podporządkowanie 

pracownicze, praca w wyznaczonym miejscu 

oraz w konkretnych godzinach), wówczas 

powinna być zawarta umowa o pracę.

Oprócz umów cywilnoprawnych inspekcja 

pracy chętnie kontroluje także prawidłowość 

zawierania i rozwiązywania umów na czas 

określony. Pracodawcy często nadużywają 

takich umów w przypadkach, w których 

właściwsza byłaby umowa na czas nie-

określony. Należy jednak pamiętać, że nie 

ma górnej granicy czasowej trwania takich 

umów, więc inspekcja ma skupić się przede 

wszystkim na kontroli przestrzegania art. 25

1

 

Kodeksu pracy, czyli np. pilnowania, aby 

nie zawierano więcej niż dwóch kolejnych 

umów na czas określony (jeśli przerwa 

między nimi nie przekracza 30 dni).

Nieterminowe wypłaty  

zostaną sprawdzone

Poza tym inspekcja ma zamiar zwrócić 

szczególną uwagę na terminowość wypłaty 

wynagrodzeń. Jak co roku duży nacisk ma 

być skierowany na kontrolę przepisów 

bhp, zwłaszcza w zakładach i branżach 

narażonych na większe zagrożenia zawo-

dowe. Priorytetem jest tu zwłaszcza zapo-

bieganie wypadkom przy pracy. Wśród 

innych zadań stałych inspekcja wymienia 

kontrole legalności zatrudnienia, szkoleń 

z zakresu bhp i profilaktycznych badań 

lekarskich, zatrudniania osób niepełno-

sprawnych, czasu pracy, udzielania urlo-

pów wypoczynkowych, przestrzegania 

uprawnień pracowniczych związanych 

z rodzicielstwem. 

Nierzetelni pracodawcy 

nie unikną kontroli

W 2014 roku można spodziewać się inspek-

cji przede wszystkim w zakładach, insty-

tucjach i placówkach:

 •

w których w ostatnim czasie doszło do 

wypadków przy pracy lub wykryto inne-

go rodzaju nieprawidłowości,

 •

w których występuje wysoka skala 

zagrożeń zawodowych,

 •

leczniczych,

 •

zatrudniających kierowców (szczególnie 

jeśli chodzi o kontrolę ich czasu pracy),

 •

kultury,

 •

gospodarujących odpadami komunal-

nymi,

 •

prowadzących roboty torowe,

 •

pomocy społecznej,

 •

oświatowych (szczególnie jeśli chodzi 

o prawidłowość wykorzystania środków 

funduszu socjalnego),

 •

samorządowych (nacisk położono 

na respektowanie wymogu równego 

traktowania pracowników zatrudnia-

nych w ramach robót publicznych).

Według planu działają także inspektoraty 

okręgowe. I tak np. w Bydgoszczy kontro-

lowane mają być stacje uzdatniania wody 

oraz jednostki zatrudniające pracowników 

w ramach prac interwencyjnych, a w Opolu 

jednostki organizacyjne pomocy spo-

łecznej.

Źródło: www.pip.gov.pl. 

Realizacja projektu informatyzacyjnego powiatu i gminy nie podlega VAT 

Niedopuszczalne jest obniżenie kwoty podatku należnego o VAT naliczony 

w związku z realizacją elektronicznej informacji przestrzennej. Wykonywane 

w jego ramach czynności nie mają bowiem charakteru usługi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gli-

wicach wydał wyrok (sygn. akt III SA/Gl 

1707/13) uchylający interpretację organu 

podatkowego dotyczącą opodatkowania 

VAT czynności wykonywanych w ramach 

projektu stworzenia przez powiat bez-

płatnej elektronicznej informacji prze-

strzennej.

Inwestorem był w tym przypadku powiat, 

lecz w praktyce zadanie realizowało sta-

rostwo, które było również właścicie-

lem powstałego majątku. Powiat działał 

w partnerstwie z gminami, którym zostały 

przekazane zakupione w ramach projektu 

komputery. Wpłacały one do starostwa 

pieniądze, które zasilały część budżetu 

niezbędnego do organizacji systemu. 

Przedstawiciele samorządu mieli wątpli-

wości, czy w takim przypadku możliwe 

jest obniżenie kwoty podatku należnego.

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach 

w interpretacji z 13 czerwca 2013 r. 

(nr IBPP3/443-340/13/AŚ) stwierdził, że 

skoro gminy są zewnętrznymi uczestnika-

mi całego procesu, organizację systemu 

należy uznać za świadczenie usług przez 

starostwo na rzecz gmin. Powiat nie zgodził 

się z tą opinią, w związku z czym wniósł 

skargę do sądu. 

Po rozpoznaniu sprawy Wojewódzki 

Sąd Administracyjny w Gliwicach uchylił 

zaskarżoną interpretację. Uznał, że w bada-

nej sytuacji nie mamy do czynienia ze 

świadczeniem ani wykonywaniem dzia-

łalności w charakterze gospodarczym. 

Przepisy podatkowe, w tym europejskie, 

do uznania danej czynności za świadcze-

nie usług wymagają istnienia wyraźnej 

dwustronności. W tym przypadku sąd nie 

dopatrzył się takiego elementu. 

PODSTAWA PRAWNA:

ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od to-

warów i usług (tekst jedn.: Dz.U. z 2011 r. 

nr 177, poz. 1054 ze zm.),
ustawa z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie 

powiatowym (tekst jedn.: Dz.U. z 2013 r. 

poz. 595 ze zm.).

Karol 

Zawadzki

specjalista ds. finansów 

publicznych