106

Tabela 5-2. Klasy wytrzymałości drewna konstrukcyjnego (wg PN-EN 338:2004)

W porównaniu z wartościami parametrów wytrzymałościowych drewno od-

znacza się dość małą twardością. Twardość jest oznaczana w sposób statyczny,
który polega na wciskaniu kulki stalowej o przekroju l cm

2

na głębokość promie-

nia, tj. 5,64 mm. Twardość drewna iglastego wynosi ok. 30 MPa, a drewna liścia-
stego (buk, jesion, dąb, grab) 65

÷90 MPa.

Ścieralność

jest bardzo istotna podczas wyboru rodzaju drewna na na-

wierzchnię podłogi. Zwykle rodzaje drewna odporniejsze na ścieranie są jedno-
cześnie twarde.

5.5. Wady drewna

Wady drewna obniżają jego wartość, a nawet całkowicie dyskwalifikują mate-
riał. Są to: sęki, rdzenie położone mimośrodowo, rdzenie podwójne, różnego
rodzaju pęknięcia (rdzeniowe, powierzchniowe, mrozowe, czołowe) oraz wady
drewna związane z gniciem i zagrzybieniem.

Klasy gatunków iglastych

14,0

C14

Zginanie

16,0

C16

18,0

C18

22,0

C22

24,0

C24

27,0

C27

30,0

C30

35,0

C35

40,0

C40

30,0

D30

35,0

D35

40,0

D40

50,0

D50

60,0

D60

70,0

D70

Klasy gatunków liściastych

Właściwości
wytrzymałościowe
[MPa}

8,0

Rozciąganie
wzdłuż
włókien

10 11

13 14 16 18 21 24

18 21 24 30 36 42

0,4

Rozciąganie
w poprzek
włókien

0,5 0,5

0,5 0,5 0,4 0,6 0,6 0,6

0,6 0,6 0,6 0,6 0,6 0,6

16

Ściskanie
wzdłuż
włókien

17 18

20 21 22 23 25 26

23 25 26 29 32 34

2,0

Ściskanie
w poprzek
włókien

2,2 2,2

2,4 2,5 5,6 2,7 2,8 2,9

8,0 8,4 8,8 9,7 10,5 13,5

1,7

Ścinanie

1,8 2,0

2,4 2,5 2,8 3,0 3,4 3,8

3,0 3,4 3,8 4,6 5,3 6,0

7

Średni moduł
sprężystości
wzdłuż
włókien

× 10

3

8

9

10 11 12 12 13 14

10 10 11 14 17 20

0,23

Średni moduł
sprężystości
w poprzek
włókien

× 10

3

0,27 0,30

20,0

C20

12

0,5

19

2,3

2,2

9.5

0,32 0,33 0,37 0,40 0,43 0,43 0,47

45,0

C45

27

0,6

27

3,1

3,8

15

0,50

50,0

C50

30

0,6

29

3,2

3,8

16

0,53 0,64 0,69 0,75 0,93 1,13 1,33

Szczegółowy opis wad drewna zawiera PN-EN 844-9:2002, a metod po-

miaru biologicznej degradacji drewna okrągłego i tarcicy

1

— PN-EN 1311:

:2000. Poniżej scharakteryzowano ważniejsze wady drewna.

Sęki

są to wrośnięte w pień drzewa części gałęzi, stanowiące ich pozostałość

z okresu wzrostu drzewa. Rozróżnia się sęki wewnętrzne i otwarte. Sęki we-
wnętrzne mają małe rozmiary i nie są widoczne na powierzchni drewna okrągłe-
go. Sęki otwarte są widoczne na powierzchni bocznej okrągłego drewna oraz
na powierzchni tarcicy. Zależnie od kształtu rozróżnia się sęki: okrągłe, owalne,
podłużne lub skrzydlate. Typowy wygląd sęków w przekroju drewna zilustrowa-
no na rysunku 5-4. Ze względu na spójność z otaczającym drewnem rozróżnia
się sęki: zdrowe, nadpsute i zepsute.

Rdzeń mimośrodowy

(rys. 5-5) powstaje najczęściej przy jednostronnym

działaniu wiatru i słońca na rosnące drzewo (strona odwietrzna rozwija się
lepiej). Drewno ma wtedy niejednakowe właściwości mechaniczne i przy dużych
przesunięciach rdzenia od geometrycznego środka przekroju może nie nadawać
się do celów konstrukcyjnych.

www.wsip.com.pl

107

1

Pojęcia drewno okrągłe i tarcica objaśniono w p. 5.6.2 i 5.6.3.

Rys. 5-4.

Sęki w przekroju drewna: a) owalne, b) okrągłe, c) podłużne (sęk pasierb), d) skrzy-

dlate

Rys. 5-5.

Rdzeń mimośrodowy

Rys. 5-6.

Rdzeń podwójny

Rys. 5-7.

Skręt włókien

www.lech-bud.org