Szkoła Policji w Katowicach
Techniczne środki wzmocnienia
– obsługa i użytkowanie
Cz. II
Opracowanie:
podinsp. Waldemar Michoń
kom. Przemysław Cichoń
Zakład Wyszkolenia Specjalnego
Wydawnictwo
Szkoły Policji w Katowicach
2009
S
Z
K
O
ŁA
POL
IC
J
I
2
Wszelkie prawa zastrzeżone – Szkoła Policji w Katowicach 2009
Książki nie wolno reprodukować (adaptować) ani w całości, ani w części, niezależnie od
zastosowanej techniki (druk, fotografia, komputer, kserograf, fonografia itd.), bez pisemnej zgody
Wydawcy.
Druk i oprawa: Szkoła Policji w Katowicach
3
SPIS TREŚCI
Wstęp
5
1.
Wodne środki przymusu bezpośredniego
1.1.
Informacje ogólne
7
1.2.
Obsługa armatki wodnej
7
1.3.
Przygotowanie armatki wodnej lub pododdziału
armatek wodnych do działań bojowych
11
1.4.
Użycie armatek wodnych w rozpraszaniu zbiegowisk,
obronie obiektów i w działaniach zaporowych
13
1.5.
Budowa oraz parametry techniczne samochodu Hydromil II
15
1.6.
Budowa oraz parametry techniczne samochodu AW-Tajfun
23
2.
Nasadka siatkowy zestaw obezwładniający (SZO-84)
do ręcznej wyrzutni granatów łzawiących
27
2.1.
Opis budowy i działania
27
3.
Reflektor olśniewający (RO-78)
33
Literatura
39
4
5
WSTĘP
Celem niniejszego opracowania jest zapoznanie policjantów z budową, obsługą oraz
zasadami użytkowania technicznych środków wzmocnienia znajdujących się na wyposażeniu
Policji. Pozycja ta może stanowić materiał pomocniczy dla słuchaczy, kadry dydaktycznej
szkół Policji a także Nieetatowych Pododdziałów i Oddziałów Policji oraz Oddziałów
Prewencji Policji. Podejmując się napisania tego opracowania autorzy mieli na uwadze
również fakt, że obecnie policjanci praktycznie nie mają dostępu do instrukcji obsługi
technicznych środków wzmocnienia, które najczęściej wydawane były w roku produkcji
danego urządzenia.
Policjant służby prewencyjnej powinien wykazywać się znajomością przepisów
dotyczących użycia chemicznych środków obezwładniających, budowy urządzeń do ich
miotania i sposobu ich obsługi. Jak ważne są to zagadnienia świadczą o tym obecnie
realizowane programy szkolenia policjantów. Zajęcia z tej tematyki obejmują zarówno
wiedzę teoretyczną, jak i praktyczną obsługę technicznych środków wzmocnienia.
Mając na uwadze szeroki zakres poruszonej problematyki, autorzy podzielili to
zagadnienie na dwie części. W tym opracowaniu przedstawili wodne środki obezwładniające,
siatkowy zestaw obezwładniający oraz reflektor olśniewający.
6
7
1.
WODNE ŚRODKI PRZYMUSU BEZPOŚREDNIEGO
1.1. INFORMACJE OGÓLNE
Miotaczem wody, zwanym „armatką wodną” („AW”), jest specjalny pojazd
samochodowy, wyposażony w zbiornik i armaturę wodną wraz z agregatem pompującym
i innym sprzętem do pobierania i miotania wody.
Armatki wodne stanowią etatowe wyposażenie Oddziałów Prewencji Policji.
Decyzję użycia armatki wodnej podejmuje Komendant Wojewódzki Policji albo
osoba przez niego upoważniona. W decyzji określa się, czy użyta woda ma być czysta czy
barwiona. Bezpośrednie użycie armatki wodnej następuje na rozkaz dowódcy pododdziału.
Użycie armatki wodnej polega na usytuowaniu jej w szyku lub ugrupowaniu bojowym
i atakowaniu celów strumieniami wody czystej lub barwionej środkiem chemicznym.
Do barwienia wody mogą być stosowane chemiczne środki, w które wyposażone
są Oddziały Prewencji Policji.
Zastosowanie barwionej wody ma na celu oznaczenie plamami, łatwymi do
odbarwienia, odzieży lub ciała uczestników zbiegowiska, umożliwiającymi funkcjonariuszom
rozpoznawanie ich i zatrzymywanie.
W działaniach bojowych, w marszu oraz w miejscach zgrupowania armatek wodnych,
dowódca oddziału lub pododdziału Policji organizuje ochronę armatki wodnej,
odpowiadającą sytuacji operacyjnej i stopniowi zagrożenia.
1.2. OBSŁUGA ARMATKI WODNEJ
Obsługę armatki wodnej stanowią:
-
dowódca armatki wodnej,
-
policjant - kierowca,
-
policjant - starszy mechanik,
-
policjant.
Dowódca armatki wodnej podlega dowódcy pododdziału armatek wodnych,
a w szczególnych sytuacjach dowódcy pododdziału dowodzącego działaniami lub dowódcy
operacji.
8
Obowiązki dowódcy armatki wodnej:
-
dowodzenie załogą armatki wodnej w działaniach bojowych, zajęciach treningowych
i szkoleniowych,
-
znajomość podstawowych parametrów techniczno-taktycznych armatki wodnej,
poszczególnych jej zespołów technicznych oraz ich współdziałania,
-
znajomość zasad formowania szyków i ugrupowań bojowych oddziałów Policji oraz
umiejętność usytuowania w nich armatki wodnej,
-
umiejętność stosowania zasad współdziałania z innymi siłami i środkami bojowymi
w działaniach rozpraszających lub obronie obiektów,
-
znajomość poszczególnych stopni gotowości bojowej, ustalonej dla jednostki lub
pododdziału i ścisłe ich przestrzeganie,
-
znajomość zasad tajnego dowodzenia, posługiwania się łącznością bezprzewodową,
jak też znajomość i umiejętność posługiwania się umówionymi znakami i sygnałami
dowodzenia,
-
znajomość techniki pobierania wody z różnych zbiorników (hydrantów, otwartych
wód itp.) oraz umiejętność posługiwania się aparaturą miotania wody - działkiem,
dyszami bocznymi — regulacją ciśnienia strumieni wodnych,
-
systematyczne nadzorowanie prawidłowej konserwacji pojazdu i urządzeń
do miotania wody oraz utrzymanie ich w stałej gotowości techniczno-bojowej,
-
dokładna znajomość cech osobistych członków podległej sobie załogi, poziomu
wyszkolenia bojowego, zdyscyplinowania,
-
systematyczne doskonalenie się w zakresie dowodzenia, współdziałania z innymi
ś
rodkami bojowymi, prawidłowego oceniania sytuacji i przedkładania przełożonym
wniosków,
-
przygotowanie armatki wodnej do działań bojowych lub ćwiczebnych, sprawdzanie
funkcjonowania poszczególnych jej zespołów mechanicznych i oprzyrządowania,
-
określanie zadań służbowych poszczególnym członkom załogi oraz ustalanie zakresu
i trybu składania meldunków,
-
meldowanie dowódcy pododdziału lub operacji o konieczności uzupełnienia armatki
wodą, z chwilą wyczerpania 3/4 pojemności zbiornika oraz miejscu i sposobie jej
uzupełnienia,
-
organizowanie obrony armatki wodnej w działaniach bojowych,
-
wydawanie rozkazów członkom załogi w zakresie taktyki działania armatki wodnej.
Treść rozkazów musi być zgodna z decyzjami lub komendami dowódcy pododdziału
9
lub operacji.
Obowiązki policjanta-kierowcy:
-
dokładna znajomość przydzielonego mu do służbowej eksploatacji pojazdu,
umiejętność prowadzenia go w różnych warunkach terenowych, atmosferycznych,
a w szczególności w szykach i ugrupowaniach bojowych,
-
bieżąca konserwacja pojazdu, usuwanie w miarę możliwości usterek i uszkodzeń
technicznych,
-
zapewnienie pełnego wyposażenia pojazdu w niezbędne części zamienne,
oprzyrządowanie, środki przeciwpożarowe; materiały pędne, smary itp.,
-
poznanie szyków, ugrupowań bojowych, kolumn marszowych pojazdów stosowanych
przez oddziały Policji i opanowanie techniki zajmowania w nich regulaminowego lub
komendą nakazanego miejsca,
-
zachowanie należytej ostrożności w prowadzeniu pojazdu w szykach, kolumnach,
marszowych pojazdów, jak też w ugrupowaniach bojowych, omijanie przeszkód na
trasie marszu, z zachowaniem właściwego położenia w szyku lub ugrupowaniu
bojowym,
-
znajomość techniki posługiwania się środkami łączności bezprzewodowej,
prowadzenia rozmów i składania meldunków,
-
dokonywanie bieżącego przeglądu technicznego pojazdu i jego wyposażenia po
każdym działaniu bojowym, ćwiczebnym i treningowym,
-
wykonywanie poleceń dowódcy armatki wodnej lub jego przełożonego w zakresie
przygotowania pojazdu, sposobu marszu, obserwacji oraz udziału w obronie armatki
wodnej.
Obowiązki policjanta-starszego mechanika:
-
znajomość
podstawowych
parametrów
technicznych
armatki
wodnej,
a w szczególności budowy i funkcjonowania urządzenia do miotania wody, agregatu
pompującego, armatury wodnej, oprzyrządowania i sposobu ich używania,
-
poznanie budowy i funkcjonowania hydrantów oraz sposobu pobierania z nich wody,
-
znajomość rozmieszczenia hydrantów lub innych zbiorników wody w rejonach
działania bojowego,
-
opanowanie techniki i celności atakowania strumieniami wody uczestników
zbiegowiska w takim stopniu, by w każdej chwili mógł zastąpić w tych czynnościach
10
policjanta; w armatkach wodnych wyposażonych w dwa działka, w razie potrzeby
obsługiwania również jednego z działek,
-
obsługiwanie agregatu pompującego, w szczególności w czasie rozpraszania
zbiegowiska; w przypadkach stwierdzonych uszkodzeń w zespołach i urządzeniach do
miotania wody, natychmiastowe przystąpienie do ich usunięcia,
-
barwienie wody w zbiorniku armatki wodnej,
-
obsługiwanie bocznych dysz armatki wodnej w czasie samoobrony lub gdy zajdzie
potrzeba atakowania nimi uczestników zbiegowiska,
-
udzielanie pomocy kierowcy przy usuwaniu uszkodzeń zespołów i mechanizmów
specjalnych pojazdu samochodowego,
-
wykonywanie innych rozkazów i poleceń dowódcy armatki wodnej w zakresie
obsługi, ochrony i konserwacji urządzeń do miotania wody,
-
obserwowanie zasobu wody i natychmiastowe meldowanie dowódcy, jeżeli poziom
obniży się do 1/4 zbiornika armatki wodnej,
-
dokładne odwodnianie i właściwe konserwowanie poszczególnych mechanizmów,
zespołów urządzenia do miotania wody po zakończeniu działań bojowych lub
treningów szkolnych.
Obowiązki policjanta:
-
znajomość konstrukcji i budowy technicznej oraz oprzyrządowania armatki wodnej
w takim stopniu, by mógł w każdej chwili zastąpić policjanta - starszego mechanika,
-
znajomość podstawowych parametrów techniczno-taktycznych obsługiwanej armatki
wodnej, a w szczególności:
pojemności zbiornika armatki wodnej,
nominalnego i maksymalnego wydatku wody w czasie jednej minuty,
przekrojów dysz,
maksymalnego zasięgu strumieni wodnych przy nominalnym i maksymalnym
ciśnieniu,
siły uderzenia poszczególnych strumieni wodnych z różnych odległości i przy
różnym ciśnieniu,
wielkości pola martwego przy strzałach wodnych bocznych i czołowych,
rodzajów strumieni wodnych używanych w działaniach bojowych oraz sposobów
i okoliczności ich stosowania,
-
znajomość armatury wodnej, tj. działka i dysz samoobrony, jej funkcjonowania oraz
11
opanowania techniki celnego kierowania strumieni wodnych,
-
udzielanie bezpośredniej pomocy policjantowi-starszemu mechanikowi w uzupełnianiu
wody do zbiornika armatki wodnej oraz w jej barwieniu,
-
znajomość sposobów pobierania wody z hydrantów lub innych otwartych zbiorników
wodnych,
-
wykonywanie innych rozkazów i poleceń dowódcy armatki wodnej w zakresie obsługi
armatury wodnej, strzelania strumieniami wodnymi oraz obrony armatki wodnej
4
.
1.3. PRZYGOTOWANIE ARMATKI WODNEJ LUB PODODDZIAŁU ARMATEK
WODNYCH DO DZIAŁAŃ BOJOWYCH
Na zbiórkę pododdziałów z pojazdami, zarządzoną w trybie alarmowym, armatki
wodne wyjeżdżają na plac alarmowy ze zbiornikami napełnionymi wodą i ustawiają
się w szyku pojazdów zgodnie z regulaminem. Działka AW podniesione są do płaszczyzny
poziomej i usytuowane zgodnie z frontem szyku pojazdów.
W innych przypadkach zbiorniki armatek wodnych napełnia się wodą tylko na rozkaz
dowódcy zarządzającego zbiórkę.
W kolumnie marszowej pojazdów skierowanej do rejonu wyczekiwania lub wprost
do działań rozpraszających - armatki wodne występują w gotowości bojowej, ze zbiornikami
napełnionymi wodą.
Załoga armatek wodnych będących w składzie kolumny marszowej może nie
napełniać zbiorników wodą, jeżeli trasa marszu przekracza odległość ponad 30 km lub
granicę województwa jednostki macierzystej oraz gdy pozwalają na to względy
bezpieczeństwa.
Dowódca kolumny marszowej w rozkazie marszu określa miejscowości, w których
nastąpi pobranie wody. Decyzja ta wymaga akceptacji przełożonego dowódcy kolumny
marszowej.
Zbiorniki armatek wodnych mogą być napełnione wodą, jeżeli przemieszczenie
ich z macierzystej jednostki do miejsca przeznaczenia odbywa się transportem kolejowym.
Armatki wodne mogą być przewożone koleją.
Barwienie wody w zbiornikach wyznaczonych armatek wodnych wykonuje się
4
Instrukcja nr 1/77 Komendanta Głównego Milicji Obywatelskiej z dnia 26 listopada 1977 r. w sprawie
miotacza wody i sposobu jego użycia.
12
w zależności od sytuacji operacyjnej i decyzji przełożonego.
W marszu do rejonu wyczekiwania lub do rejonu wyjściowego oraz w transporcie
kolejowym, działka armatek wodnych powinny być odwrócone do tyłu w stosunku do
kierunku marszu i opuszczone w dół.
Na linii wyjściowej działka odwraca się bez komendy w kierunku zbiegowiska
w płaszczyźnie poziomej.
W czasie przeglądu pododdziałów (w miejscu lub marszu) działka armatek wodnych
należy usytuować w płaszczyźnie poziomej w kierunku frontu rozwiniętego szyku lub marszu
pododdziału.
RODZAJE STRUMIENI WODNYCH
Armatkami wodnymi można atakować uczestników zbiegowisk lub bronić obiektów
następującymi strumieniami wody:
-
strumieniem poszerzonym,
-
strumieniem uderzeniowym,
-
strumieniem zaporowym.
Strumienie wody mogą być miotane w sposób ciągły lub przerywany.
Strumień poszerzony jest najłagodniejszym środkiem ataku wodnego. Osiąga
się go poprzez ustawienie prądownicy - działka skosem do góry w kierunku zbiegowiska.
Wyrzucona woda rozprasza się w powietrzu i spada na cel w postaci deszczu.
Strumienia poszerzonego nie można stosować w pobliżu linii wysokiego napięcia.
Strumień uderzeniowy jest najsilniejszym atakiem wodnym i polega na skierowaniu
zwartego ciągu wody na uczestników zajść. Strumień uderzeniowy należy miotać do celów
z odległości co najmniej 20 metrów.
Maksymalne ciśnienie strumienia uderzeniowego może być stosowane jedynie
z odległości co najmniej 35 metrów.
Niezależnie od siły ciśnienia, strumień uderzeniowy należy miotać w taki sposób, aby
nie stwarzał niebezpieczeństwa dla życia ludzkiego, tzn. kierować go przede wszystkim na
nogi uczestników zajść.
Strumienie poszerzone i uderzeniowe mogą być stosowane we wszystkich formach
działania w warunkach poważnego naruszenia porządku lub bezpieczeństwa publicznego,
tj. w działaniach rozpraszających, zaporowych i obronie obiektów.
Strumienie poszerzone i uderzeniowe mogą być stosowane 1-0,5 m przed frontem
13
zbiegowiska i tworzyć wał wodny na ulicy, placu w celu niedopuszczenia uczestników
zbiegowiska do zajmowania dalszej przestrzeni.
Strumienia zaporowego używa się do działań zaporowych i obrony obiektów, można
go także używać w działaniach rozpraszających.
Armatki wodne przewidziane do obrony obiektów publicznych lub do działań
zaporowych powinny być, w miarę możliwości, sprzężone na czas działania ze stałym
ź
ródłem wody
5
.
1.4. UśYCIE ARMATEK WODNYCH W ROZPRASZANIU ZBIEGOWISK,
OBRONIE OBIEKTÓW I W DZIAŁANIACH ZAPOROWYCH
W działaniach rozpraszających armatka wodna lub pododdział armatek wodnych
występuje w ugrupowaniu bojowym co najmniej kompanii, zaś w obronie obiektów lub
w działaniach zaporowych - co najmniej plutonu.
Jeżeli w ugrupowaniu bojowym występuje więcej armatek wodnych, to przynajmniej
jedna z nich wchodzi w skład odwodu dowódcy operacji.
Dowódca pododdziału (operacji) decyduje o rozpoczęciu, kierunku i czasie trwania
ataku strumieniami wody na uczestników zbiegowiska, określając rodzaj strumienia
i główne cele ataku.
Dowódca pododdziału armatek wodnych określa poszczególnym dowódcom armatek
wodnych sektory ataku. Jeżeli w ugrupowaniu bojowym nie ma dowódcy pododdziału
armatek wodnych, to sektory ataku określa dowódca pododdziału (operacji).
Jeżeli w ugrupowaniu bojowym jest pododdział armatek wodnych, dowódca
pododdziału (operacji) wydaje dowódcy pododdziału armatek wodnych rozkaz rozpoczęcia
ataku, określając kierunek, cele i rodzaje strumieni.
Dowódca
pododdziału
armatek
wodnych
wydaje
odpowiednie
komendy
poszczególnym dowódcom armatek wodnych, określając kierunek, sektor ataku i rodzaje
wodnego strumienia.
Kierunek określa się za pomocą liczb tarczy zegara:
-
godz. 12 - oznacza kierunek na wprost, tj. zgodnie z kierunkiem poruszania się
armatki wodnej,
5
Instrukcja nr 1/77 Komendanta Głównego Milicji Obywatelskiej z dnia 26 listopada 1977 r. w sprawie
miotacza wody i sposobu jego użycia.
14
-
godz. 6 - oznacza kierunek w tył, tj. w przeciwnym kierunku poruszania się armatki
wodnej,
-
godz. 3 - oznacza kierunek w prawo w stosunku do kierunku poruszania się armatki
wodnej,
-
godz. 9 - oznacza kierunek w lewo w stosunku do kierunku poruszania się armatki
wodnej,
-
pozostałe liczby tarczy zegara oznaczają kierunki pośrednie.
Sektor ataku określa się odległością, szerokością i głębokością w metrach, przy czym:
-
odległość wyznacza się od miejsca położenia armatki wodnej do pierwszej linii
rażenia wodą,
-
szerokość wyznacza się symetrycznie do kierunku działania,
-
głębokość jest odległością między pierwszą i ostatnią linią rażenia wodą.
Dowódca armatki wodnej powtarza komendę policjantowi i osobiście obserwuje
skutki uderzenia wodą oraz melduje o nich dowódcy pododdziału armatek wodnych, bądź
dowódcy pododdziału (operacji).
Jeżeli zachodzi potrzeba przerwania ataku jednej lub wszystkich armatek wodnych,
dowódca pododdziału (operacji) wydaje komendę „Woda - Stop".
Armatki wodne, mimo wstrzymania ataku, jeśli nie ma innego rozkazu poruszają się
nadal w linii ugrupowania bojowego.
Wycofanie armatki wodnej z pierwszej linii bojowej w celu uzupełnienia wody,
następuje na rozkaz dowódcy pododdziału, który jednocześnie powinien wyznaczyć jej
odpowiednie ubezpieczenie.
W miejsce wycofanej armatki wodnej wprowadza się inną z odwodu.
15
1.5. BUDOWA ORAZ PARAMETRY TECHNICZNE SAMOCHODU HYDROMIL II
OPIS BUDOWY POJAZDU
Hydromil II składa się z kabiny załogi oraz zbiornika wody, zabudowanymi
na podwoziu Jelcz P 420.
Hydromil II może być uruchomiony wyłącznie z kabiny kierowcy. Jedynie przy
napełnianiu zbiornika z otwartych ujęć wodnych agregat tłoczący może być obsługiwany
z zewnątrz.
Obsługa pojazdu składa się z 4 osób:
-
dowódca - dowodzi pojazdem i jednocześnie pełni funkcję motorzysty, obsługuje
agregat, utrzymuje łączność radiową, obsługuje urządzenie rozgłaszające i prawą dyszę
samoobrony,
-
I strzelec - obsługuje lewe działko wodne, oraz wycieraczki szyby górnej,
-
II strzelec - obsługuje prawe działko wodne oraz wycieraczki szyby górnej a w razie
potrzeby zastępuje dowódcę,
-
kierowca - kieruje pojazdem, obsługuje lewą dyszę samoobrony i urządzenia
zmywające przednią szybę oraz włącza i wyłącza urządzenie podnoszenia siatki okna
przedniego.
Kabina załogi
Kabina zbudowana jest z blachy stalowej, tłocznej. Poszycie zewnętrzna wykonane
jest z blachy do tłoczenia o grubości 1,25 mm. Pomiędzy poszyciem zewnętrznym
a wewnętrznym zamontowane są wkłady z blachy kuloodpornej, zabezpieczające przed
przebiciem pociskami z broni ręcznej krótkiej do kalibru 9 mm.
Kuloodporne szyby zabezpieczone są z zewnątrz siatkami, a okno przednie posiada
siatkę odchylaną. Sterowanie siatki odbywa się z miejsca kierowcy. Dach jest
dwupoziomowy.
W przedniej części znajduje się właz z przesuwną pokrywą. Pionowa ścianka jest
przeszklona dla umożliwienia obserwacji balkonów, okien itp. Do oczyszczania szyby górnej
służą cztery wycieraczki z indywidualnymi silniczkami.
Na wyższym poziomie dachu zamontowane są dwa działka, głośnik, antena
radiotelefonu oraz niebieskie sygnały świetlne błyskowe. Światła błyskowe obracają się wraz
16
z działkami. Na lufach działek zamocowane są reflektory halogenowe. Kabina posiada troje
drzwi otwieranych zgodnie z kierunkiem jazdy. Z zewnątrz drzwi otwierane są specjalnym
kluczem, od środka typowymi klamkami. W ścianie prawej znajduje się dwoje drzwi,
w lewej jedne.
W ścianie tylnej, pod dachem umieszczone są dwa otwory wentylacyjne
z przesłonkami. W przedniej części kabiny znajdują się dwa fotele dla kierowcy i dowódcy.
Fotel kierowcy i dowódcy posiada regulację pionową, poziomą, odchylane oparcie oraz
amortyzację drgań. W części tylnej kabiny usytuowane są siedzenia strzelców. W czasie akcji
w specjalne uchwyty wkłada się fotele typu taboret. Miejsca dowódcy i kierowcy w pojeździe
wyposażone są w pasy bezpieczeństwa. Ponadto na ścianach i drzwiach kabiny umieszczona
jest gaśnica.
Na desce wskaźników po prawej stronie umieszczone są: wskaźniki, lampki kontrolne
i włączniki urządzeń specjalnych.
Na tunelu silnika z prawej strony znajdują się dwie dźwignie ręcznego sterowania
obrotami silnika agregatu i ssania.
Zbiornik wody
Zbiornik wody wykonany jest z blachy stalowej o grubości 3 mm, lub aluminiowej
o grubości 5 mm i 6 mm, przedzielony grodziami wzdłużnymi i poprzecznymi. W górnej
części znajduje się właz z czujnikiem wodowskazu. Przednią część stanowi przedział
agregatu. Po stronie lewej w przednim schowku znajduje się podgrzewacz, a po prawej
urządzenie szybkiego natarcia. Pozostałe boczne schowki wykorzystane są do przewożenia
wyposażenia dodatkowego. Po obu stronach zbiornika znajdują się zawory grzybkowe
do napełnienia zbiornika z hydrantu i spuszczenia wody.
Przy schowku podgrzewacza znajduje się zawór do spuszczenia wody ze studzienki.
W tylnej czyści zbiornika znajduje się schowek do przewożenia koła zapasowego, węży
ssawnych rozdzielacza, smoka ssawnego i innego sprzętu. Na ścianie przedniej zbiornika
w przedziale agregatu zamocowany jest klucz do ustawiania zapłonu silnika agregatu.
W przedniej części zbiornika zainstalowane są dwa grzejniki elektryczne. Do zasilania
grzejników służą dwa przewody (każde gniazdo oddzielnie) o długości po 50 m każdy.
Podwozie
Podwozie pojazdu Hydromil II jest adaptowanym podwoziem produkcyjnym
17
samochodu Jelcz P420. Adaptacja podwozia Jelcz P 420 do pojazdu Hydromil II polega na:
-
wydłużeniu ramy z przodu o 400 mm,
-
zmianie zamocowania silnika dla umożliwienia wysuwania go do przodu,
-
usunięciu obudowy akumulatorów,
-
przesunięciu zbiornika paliwa o 180 mm do tyłu,
-
zmianie zbiornika powietrznego,
-
przesunięciu do przodu zbiornika układu wspomagania kierownicy,
-
usunięciu wyjść elektrycznych i pneumatycznych do przyczepy,
-
zmianie haka pociągowego,
-
zmianie instalacji elektrycznej i pneumatycznej,
-
zastosowaniu
dodatkowo
w
zawieszeniu
przednim
dwóch
resorów
progresywnych,
-
zastąpieniu dętek typowych dętkami komorowymi.
Silnik pojazdu
Do napędu pojazdu Hydromil II zastosowany jest silnik typu SW680/101.
Agregat
Agregat służy do wytwarzania ciśnienia wody. Może być stosowany do napełniania
zbiornika pojazdu z otwartych ujęć wodnych (stawy, rzeki itp.).
Na ramie agregatu zamocowany jest silnik Wołga GAZ24D połączony typowym
sprzęgłem z pompą wodną Rosenbauer typ R120 M2. Z przodu silnika zamocowane są
typowe chłodnice wody i oleju. W układ chłodzenia wody włączony jest szeregowo
wymiennik ciepła.
Sterowanie przepustnicą mieszanki odbywa się dwoma sposobami:
-
cięgłami, przy pomocy których można ustawić wymagane obroty,
-
siłownikiem z dwoma położeniami przepustnicy (zamknięta - max. otwarta).
Przepustnicą gaźnika steruje się z kabiny i przedziału agregatu. Sterowanie sprzęgłem
odbywa się elektropneumatycznie z kabiny załogi.
18
Instalacja wodna
Instalacja wodna służy do doprowadzenia wody do działek, dysz samoobrony,
urządzenia szybkiego natarcia i zasilania przewodu przeciwpożarowego w przypadku użycia
pojazdu do gaszenia pożaru. Podstawowym elementem instalacji są zawory kulowe
z siłownikami elektropneumatycznymi. W skład instalacji wodnej wchodzą przewody
elastyczne z szybkozłączami, przewód gumowy oraz przewody metalowe, kolanka
aluminiowe z kołnierzami, trójniki itp.
Działka wodne
W pojeździe Hydromil II zastosowano dwa działka wodne zamocowane na
podwyższonej części dachu. Na lufach działek zamocowane są reflektory halogenowe.
Działka posiadają wymienne końcówki. Do osłon działek przymocowane są światła błyskowe
niebieskie. Podczas transportu działka osłonięte są pokrowcami. Sterowanie działkami
odbywa się po odblokowaniu dźwigni sterowniczych. Zapewniony jest ruch luf w pionie 75°
do góry oraz 25° w dół a także obrót działek o 360
o
. W lewych dźwigniach działek (wewnątrz
kabiny) znajduje się przycisk sterowania zaworem kulowym, a w prawych sterowania
przepustnicą mieszanki.
Dysze samoobrony
Po obu stronach pojazdu z przodu kabiny zamocowane są dysze samoobrony. Dyszę
prawą obsługuje dowódca, lewą kierowca. Dysze posiadają wymienne końcówki.
Zapewniony jest ich obrót o 240
o
. Włączanie zaworu oraz przepustnicy mieszanki odbywa
się jednym przyciskiem umieszczonym w rączce sterowniczej.
Urządzenie szybkiego natarcia
Urządzenie szybkiego natarcia znajduje się w prawym schowku zbiornika.
Wyposażone jest w prądownicę pistoletową. Na bębnie nawinięty jest wąż gumowy
o długości 40 m. Urządzenie szybkiego natarcia podłączone jest do pompy wężem gumowym
poprzez zawór kulowy ze sterowaniem elektropneumatycznym. Urządzeniem szybkiego
natarcia można posługiwać się tylko z zewnątrz pojazdu.
19
Instalacja elektryczna
Pojazd posiada instalację elektryczną jednoprzewodową o napięciu 12 V i 24 V.
Ze złącza szeregowego akumulatorów wyprowadzono obwód zasilania silnika GAZ 24
agregatu wodnego wraz z jego osprzętem, wskaźnikami i czujnikami.
Napięciem 12 V zasilane są również urządzenia rozgłaszające, radiotelefon i sygnał
dźwiękowy dwutonowy. Na poziomie 24 V wykonana jest podstawowa instalacja elektryczna
pojazdu - obwody zasilania, rozruchu, sygnalizacji dźwiękowej i świetlnej, obwody:
wskaźnikowy dodatkowych lamp błyskowych, reflektorów luf działek wodnych, sterowanie
zaworami elektropneumatycznymi układu wodnego i podnoszenia siatek
6
.
CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA
Dane ogólne:
Ładowność
9 600 kg
Ciężar samochodu z ładunkiem
20 400 kg
Ciężar samochodu gotowego do jazdy
10 800 kg
Długość samochodu 8 760 mm
Szerokość
2 530 mm
Wysokość całkowita samochodu nieobciążonego
3 840 mm
Wysokość całkowita samochodu obciążonego
3 810 mm
Wysokość kabiny kierowcy sam. nieobciążonego
2 860 mm
Wysokość kabiny kierowcy sam. obciążonego
2 850 mm
Wysokość zbiornika wody sam. nieobciążonego
2 550 mm
Wysokość zbiornika wody sam. obciążonego
2 400 mm
Rozstaw osi
4 400 mm
Rozstaw kół przednich
1 950 mm
Rozstaw kół tylnych
1 800 mm
Wznios zderzaka przedniego sam. nieobciążonego
845 mm
Wznios zderzaka tylnego sam. nieobciążonego
875 mm
Wznios zderzaka przedniego sam. obciążonego
665 mm
Wznios zderzaka tylnego sam. obciążonego
620 mm
6
Instrukcja obsługi samochodu „Hydromil II” typ A3-515, wyd. Fabryka Samochodów Specjalizowanych
„POLMO-SHL” w Kielcach.
20
Najmniejsza średnica zawracania
17 500 mm
Najmniejsza szerokość skrętu
6 000 mm
Wysokość szyby przedniej
685 mm
Szerokość szyby przedniej
1 945 mm
Wysokość kabiny strzelców
3 250 mm
Wysokość wleź działek
435 mm
Wysokość reflektorów
590 mm
Rozstaw działek
1 200 mm
Kąt pochylenia luf działek:
do góry
75°
w dół
25°
Czas napełniania zbiornika wodą z hydrantu
6’ 20’’
Czas napełniania zbiornika wodą za pomocą agregatu
6’ 00’’
Czas opróżniania zbiornika wody: działka + dysze
5’ 15’’
Prędkość max. bez obciążenia
90 km/h
Prędkość max. z obciążeniem
60 km/h
Zużycie paliwa na biegu luzem
5 l/ godz.
Zasięg bez uzupełnienia zbiorników paliwa
480 km
Zużycie paliwa
45 l/100 km
Zużycie paliwa przez agregat
20 l/godz.
OBSŁUGA TECHNICZNA POJAZDU
Otwieranie i zamykanie samochodu
Do otwierania drzwi oraz drzwiczek służą dwa specjalne klucze, które stanowią
wyposażenie samochodu. Klucze są jednocześnie klamkami. Drzwi kierowcy można
blokować przez obrót klucza w kierunku przeciwnym do kierunku otwierania. Ponadto
po zablokowaniu rygluje się zamek przez sąsiedni otwór. Pozostałe drzwi kabiny blokuje
się od środka kabiny.
Drzwiczki przedziału agregatu blokuje się przez obrót klucza w kierunku
przeciwnym do otwierania, oraz rygluje kluczem w dolnym otworze po zablokowaniu przez
sąsiedni otwór.
21
Napełnianie zbiornika wodą
Zbiornik samochodu Hydromil II można napełniać z hydrantu lub z otwartych ujęć
wodnych. Przy napełnianiu z hydrantu wąż tłoczny podłącza się do jednego z dwóch
zaworów spustowych. Zbiornik można napełniać również przez otwór w pokrywie włazu
zbiornika po otwarciu pokrywy wlewu.
Uwaga!
W celu uniknięcia powstania nadciśnienia w zbiorniku przy napełnianiu z hydrantu
przez otwór spustowy jak i z otwartych ujęć wodnych, należy podczas napełniania
obserwować wodowskaz na tablicy wskaźników kierowcy lub wylot rury przelewowej
zbiornika i natychmiast po stwierdzeniu napełnienia, zamknąć dopływ wody do zbiornika.
Wskaźniki i urządzenia obsługiwane przez kierowcę
Dodatkowymi urządzeniami i wskaźnikami obsługiwanymi przez kierowcę są:
-
lewa dysza samoobrony - kierunek strugi wody wyznacza biała linia na podstawie
ramienia dźwigni; otwarcie przepustnicy gazu i zaworu kulowego odbywa się
jednocześnie przez naciśnięcie przycisku w rączce dźwigni,
-
włącznik ogrzewania,
-
wyłącznik podnoszenia siatki - siatka podniesiona powinna być tylko w niezbędnych
przypadkach,
-
wyłącznik spryskiwacza szyby przedniej,
-
dwa niezależne układy spryskiwania szyby przedniej ze zbiornikami o pojemności
5 litrów, metalowy zbiornik służy do napełniania płynem do zmywania farb i lakierów
z szyby samochodu,
-
ręczny zawór hamulcowy,
-
zawór odcinający układ pneumatyczny agregatu od całości pojazdu.
Wskaźniki i urządzenia obsługiwane przez dowódcę:
-
włączniki i wskaźniki uruchomienia i pracy agregatu,
-
prawa dysza samoobrony - obsługa jak lewej dyszy,
-
urządzenie rozgłaszające oraz radiotelefon,
22
-
sygnały dźwiękowe,
-
sygnały świetlne błyskowe,
-
bezpieczniki instalacji elektrycznej kabiny.
Obsługa agregatu
Agregat obsługiwany jest z miejsca dowódcy.
-
Uruchomienie agregatu gdy zbiornik jest napełniony wodą:
Uruchomienie silnika agregatu wymaga włączenia instalacji elektrycznej (tak jak dla pracy
innych urządzeń elektrycznych samochodu) przez ustawienie dźwigni głównego wyłącznika
akumulatorów w położenie „Z”. Następnie należy otworzyć zawór ssący w celu napełnienia
pompy wodą - wszystkie inne zawory instalacji wodnej powinny być w tym czasie zamknięte
- i uruchomić silnik agregatu.
Uruchomienie silnika agregatu
Przeprowadza się przy wyłączonym sprzęgle za pomocą kluczyka w stacyjce
znajdującej się na pulpicie sterowniczym dowódcy, po podciągnięciu dźwigni cięgła ssania
i gazu, obserwując obrotomierz. Opuścić dźwignię ssania. Obroty silnika ustawić na ok.
1500 obr./min. Po osiągnięciu przez silnik temperatury ok. 60° C silnik jest przygotowany
do pracy. Należy wówczas opuścić dźwignię gazu i można uruchomić pompę przez
włączenie sprzęgła.
Napełnianie zbiornika z otwartych ujęć wodnych
W celu napełniania zbiornika wodą ze stawu lub rzeki należy po sprawdzeniu
poziomu oleju w pompie zamknąć zawór ssący.
Do ostatniego odcinka węża podłączyć smok, który należy zanurzyć na głębokość
min. 15 cm pod powierzchnią wody.
Przy zamkniętych wszystkich zaworach i pompie bez wody, ustawić wyłącznik
zasysania w położenie “zasysanie automatyczne”, następnie uruchomić silnik agregatu i po
osiągnięciu przez silnik temperatury oko 60° C włączyć napęd pompy za pomocą włącznika
sprzęgła agregatu.
Po stwierdzeniu na wskaźniku (manometrze) wytworzonego ciśnienia wody
23
w układzie tłocznym, otworzyć zawór przelewowy przez wciśnięcie klawisza włącznika
zaworu przelewowego (zapala się lampka zaworu przelewowego) i wyłączyć wyłącznik
zasysania automatycznego w położenie „wyłączony”.
Po napełnieniu zbiornika (zaświecenie wszystkich lampek zie1onych wodowskazu)
należy natychmiast zamknąć zawór przelewowy.
Następnie załączyć silnik agregatu kluczykiem stacyjki, odłączyć węże ssawne
i zamknąć pokrywą króciec ssawny pompy.
Blokowanie układu sterowania działka
Do blokowania działka w pozycji marszowej służy dźwignia blokady, znajdująca się
w górnej części lewego ramienia układu sterowania działka.
W celu zablokowania działka należy skierować lufę działka do przodu pojazdu
i opuścić ją do oporu. Następnie nacisnąć dźwignię blokady, obrócić ramiona układu
sterowania do tyłu do pozycji poziomej i zwolnić dźwignię blokady.
Pazur dźwigni blokady powinien zaskoczyć za występ zatrzasku przymocowany
do obudowy układu sterowania. W ten sposób działko zostaje zablokowane. Odblokowanie
działka następuje przez naciśnięcie dźwigni blokady i obrót ramion układu sterowania
w przód do oporu.
1.6. BUDOWA ORAZ PARAMETRY TECHNICZNE SAMOCHODU AW-TAJFUN
Pojazd przeznaczony jest jako środek przymusu bezpośredniego, zgodnie z art. 16 ust.
1pkt 3 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji.
Pojazd może być użytkowany zarówno w dzień jak i w nocy, w warunkach
atmosferycznych spotykanych w naszej strefie klimatycznej.
Pojazd został wyposażony w następujące elementy:
-
z przodu kabiny zamontowano podnoszony lemiesz, a nad nim działko,
-
na bokach i z tyłu pojazdu zamontowano dysze obronne, pod pojazdem zamontowano
system zraszaczy podwoziowych,
-
na dachu zamontowano działko oraz system zraszaczy chroniących dach pojazdu,
-
zamontowano ponadto zraszacz chroniący przestrzeń pomiędzy kabiną a zabudową,
-
na bokach pojazdu zamontowano rozkładane ażurowe osłony,
24
-
w tylnej części umieszczono kamerę do obserwacji przestrzeni za pojazdem,
-
wszystkie koła wyposażono we wkładki masywowe umożliwiające jazdę z przebitymi
oponami,
-
osłony dla piechurów (policjantów),
-
zbiornik na wodę, substancję barwiącą oraz łzawiącą.
Wymiary zewnętrzne pojazdu:
Długość pojazdu
9 330 mm
Szerokość pojazdu z lusterkami
2 560 mm
Wysokość pojazdu
3 475 mm
Rozstaw osi techniczny
3 850 mm
Kąt natarcia
30
Kąt zejścia
26
Widok pojazdu AW-Tajfun z boku
Układ wodny posiada następujące funkcje:
-
napełnianie hydrantowe zbiornika wody 9000 l w trybie ręcznym,
-
napełnianie geodezyjne przez pompę,
-
podgrzewanie wody w zbiorniku,
-
napełnianie zbiornika środkiem łzawiącym (grawitacyjne z dachu),
25
-
napełnianie zbiornika środkiem barwiącym (pompa ręczna),
-
uruchamianie i praca silnika napędu pompy,
-
miotanie z działka górnego,
-
miotanie z działka przedniego,
-
miotanie z dysz obronnych,
-
miotanie ze zraszaczy podwoziowych,
-
miotanie ze zraszaczy górnych,
-
miotanie ze zraszacza szyby przedniej,
-
odwadnianie układu,
-
podgrzewanie dysz działek.
Ochrona
Kabina od zewnątrz została pokryta metalowymi blachami o grubości 4 mm, których
zadaniem jest ochrona przed uderzeniami. Demontaż blach może być dokonany tylko przez
serwis (nie dotyczy osłony świateł).
W celu ochrony pasażerów, kabina została oszklona szybami pancernymi. Szyby
w kabinie posiadają na stronie wewnętrznej warstwę zabezpieczającą.
26
Szyby boczne chronione są przez nieruchome metalowe kraty. Szyba przednia
chroniona jest przez ruchomą metalową kratę.
Lemiesz zbudowany jest z zespołu elementów, w skład którego wchodzą:
-
szkielet,
-
blachy pokryciowe, których zadaniem jest bezpośredni kontakt z przeszkodami,
-
układ ramion i łączników,
-
siłowniki,
-
skrętny zestaw kołowy
7
.
Osłona siłowników
Blokada lemiesza
7
Instrukcja obsługi samochodu specjalnego typu Miotacz Wody na podwoziu Renault Kerax 420.34, wyd.
Inżynieria Samochodów Specjalnych Wawrzaszek, Bielsko Biała.
27
2. NASADKA SIATKOWY ZESTAW OBEZWŁADNIAJĄCY (SZO-84)
DO RĘCZNEJ WYRZUTNI GRANATÓW ŁZAWIĄCYCH
2.1. OPIS BUDOWY I DZIAŁANIA
Przeznaczenie i właściwości bojowe nasadki SZO-84
Nasadka SZO-84 stanowi dodatkowe wyposażenie ręcznej wyrzutni granatów
łzawiących, poszerzające właściwości bojowe wyrzutni.
Siatkowy zestaw obezwładniający jest przeznaczony do wystrzeliwania siatki
w kierunku pojedynczych osób oraz niewielkich skupionych grup agresywnych osobników
celem ich skutecznego obezwładnienia, oraz do obezwładniania niebezpiecznych zwierząt.
Sama nasadka służy do rozwinięcia i nadania siatce obezwładniającej kierunku lotu.
Parametry taktyczno-techniczne SZO-84
Masa nasadki załadowanej pakietem siatki
2,8 kg
Ś
rednica zewnętrzna max. nasadki
196 mm
Ś
rednica wewnętrzna max. nasadki
140 mm
Długość całkowita nasadki
134 mm
Kąt między osią nasadki a kierunkiem miotania tłoczków
25
O
Masa pakietu siatkowego
0,62 kg
Masa tłoczka napędowego
0,007 kg
Ś
rednica siatki obezwładniającej rozwiniętej
4,000 mm
Wytrzymałość pojedynczej nici siatki minimalna
150 N
Do wystrzeliwania siatki przy pomocy siatkowego zestawu obezwładniającego jako
ładunek miotający stosuje się 7,62 mm uniwersalny nabój miotający UNM wz. 43.
Budowa nasadki
Przekrój nasadki SZO-84:
1)
pokrywa tekturowa,
2)
pakiet siatkowy,
3)
kielich,
4)
wkrętka komory gazowej,
5)
łącznik.
28
Nasadka SZO-84 załadowana pakietem siatkowym
Kielich jest wykonany z duralu w kształcie nakładających się 2 stożków. Wewnętrzna
komora kielicha służy do pomieszczenia pakietu siatkowego. W ściance, na obwodzie kielich
posiada 50 przelotowych kanałów gazowych o średnicy 8 mm do pomieszczenia tłoczków
napędowych siatki. Ścianka kielicha od strony wylotowej jest zakończona zgrubieniem
pierścieniowym, które od wewnątrz posiada rowek obwodowy do zamocowania pokrywy
pakietu siatki.
W dolnej wewnętrznej części kielich zakończony jest stożkowym dnem, natomiast
od zewnętrznej strony – częścią cylindryczną z gwintem wewnętrznym do połączenia
z wkrętką komory gazowej. Przestrzeń pomiędzy stożkowym dnem kielicha a wkręconą
wkrętką tworzy komorę dla gazów miotających połączoną przelotowo z kanałami gazowymi.
29
Wkrętka komory gazowej ogranicza komorę gazową od strony łącznika nasadki
i służy do połączenia z łącznikiem. Wykonana jest z duralu w kształcie stożka z wewnętrzną
komorą przelotową.
Łącznik jest wykonany ze stali i służy do połączenia nasadki z wylotem lufy ręcznej
wyrzutni granatów łzawiących. Wewnątrz posiada otwór przelotowy dla gazów miotających.
Przekrój nasadki SZO-84:
1)
kielich,
2)
kanał gazowy,
3)
rowek obwodowy,
4)
wewnętrzna komora kielicha,
5)
wkrętka komory gazowej,
6)
wkręt zabezpieczający,
7)
komora gazowa.
30
Budowa i przeznaczenie pakietu siatkowego
Pakiet siatkowy służy do przygotowania (załadowania) nasadki SZO-84 do użycia
w siatkowym zestawie obezwładniającym. Pakiet siatkowy składa się z kartonowej obudowy
zawierającej wewnątrz ułożoną siatkę obezwładniającą z teflonowymi tłoczkami napędowymi
w ilości 50 szt., zawieszonymi na odcinkach obwodnicy siatki oraz pokrywy pakietu. Siatka
z tłoczkami napędowymi stanowi wystrzeliwany element obezwładniający.
Pakiet siatkowy
Pakiet siatkowy składa się z następujących elementów:
1)
siatka obezwładniająca,
2)
tłoczek napędowy,
3)
obudowa kartonowa.
Przygotowanie siatki obezwładniającej do użycia
W celu załadowania siatki do nasadki należy:
1)
rozplątać siatkę i rozciągnąć do położenia rozwiniętego,
2)
swobodne końce kolejnych tłoczków włożyć do kolejnych otworów tarczy,
3)
złożyć siatkę,
31
4)
umieścić siatkę w kielichu nasadki tak, aby środkowa część siatki znalazła się na dnie
kielicha, a obwodnica z tłoczkami napędowymi w części górnej,
5)
przełożyć tłoczki z tarczy odpowiednio w kolejne kanały gazowe w kielichu nasadki,
6)
naciągnąć obwodnicę siatki w kierunku środka komory wewnętrznej kielicha,
uważając by odciągi tłoczków nie krzyżowały się,
7)
założyć pokrywę nasadki.
Po wykonaniu tych czynności nasadka jest przygotowana do użycia.
Działanie nasadki SZO-84 w siatkowym zestawie obezwładniającym
Siatkowy zestaw obezwładniający jest gotowy do oddania strzału obezwładniającego
po wkręceniu na lufę ręcznej wyrzutni granatów łzawiących nasadki SZO-84 załadowanej
pakietem siatkowym, oraz po załadowaniu wyrzutni magazynkiem z 7,62 mm uniwersalnymi
nabojami miotającymi.
Po oddaniu strzału gazy ładunku miotającego, wypływając z lufy wyrzutni
do komory gazowej nasadki poprzez przelotowy otwór w łączniku, naciskają na tłoczki
napędowe siatki obezwładniającej. Po osiągnięciu ciśnienia forsowania, tłoczki zrywają
i odrzucają z kielicha pokrywę. Po wylocie z kanałów gazowych, tłoczki wyciągają
z kielicha nasadki siatkę obezwładniającą, nadając jej ruch do przodu z jednoczesnym
rozwinięciem.
W odległości 2 m od wylotu nasadki powierzchnia rozwiniętej siatki ma kształt koła
o średnicy ok. 2 m, które zwiększa się w miarę ruchu siatki aż do uzyskania średnicy ok. 4 m.
Po natrafieniu na przeszkodę – cel, następuje zatrzymanie siatki w miejscu jej zetknięcia
z celem. Brzegi siatki przemieszczają się nadal, owijając cel i skutecznie go obezwładniają
przez skrępowanie i ograniczenie swobody ruchu
8
.
Przygotowanie siatkowego zestawu obezwładniającego do strzelania i strzelanie
W celu przygotowania zestawu do strzelania należy:
1)
z wyrzutni granatów łzawiących odkręcić nasadkę granatów łzawiących i na jej
miejsce wkręcić załadowaną nasadkę SZO-84,
8
Zarządzenie nr 22/85 Dyrektora Departamentu Materiałowo-Technicznej MSW z dnia 6 marca 1985 r.
dotyczące wprowadzenia do użytku instrukcji „Nasadka SZO-84 do ręcznej wyrzutni granatów łzawiących.
Opis i użytkowanie oraz sposoby i zasady strzelania”.
32
2)
załadować magazynek wyrzutni 7,62 mm uniwersalnymi nabojami miotającymi UNM
wz. 43,
3)
zabezpieczyć wyrzutnię.
Strzelanie z siatkowego zestawu obezwładniającego prowadzi się do celu
pojedynczego i grupowego oddalonego od strzelającego minimum 2 m i max. 8 m. Przy
strzelaniu z odległości mniejszej od 2 m siatka nie rozwinie się w dostatecznym stopniu,
zapewniającym objęcie swym zasięgiem celu i jej działanie obezwładniające będzie
niewłaściwe. Ponadto istnieje niebezpieczeństwo uderzenia miejsc wrażliwych człowieka
(oko, krtań) tłoczkiem napędowym. Natomiast przy strzelaniu z odległości większej niż 8 m
siatka nie doleci do celu w sposób zapewniający jej efektywne działanie obezwładniające.
Dla zapewnienia prawidłowego działania i bezpieczeństwa użycia nasadki szerokość
celu nie powinna być większa od 2 m. Przy większej szerokości możliwe jest niepełne
nakrycie celu siatką oraz przypadkowe rażenie celu tłoczkiem.
Z siatkowego zestawu obezwładniającego strzela się z zasady w postawie stojącej
(można również strzelać w postawie: siedzącej, klęczącej – gdy wymaga tego sytuacja).
Celowanie prowadzi się w sposób przybliżony – przy pomocy lufy, tak aby oś
podłużna lufy wyrzutni i nasadki była skierowana około 20 cm poniżej górnej krawędzi celu
(w klatkę piersiową człowieka) niezależnie od odległości pomiędzy celem a strzelającym.
Można strzelać z SZO-84 również w marszu, biegu, jak też z pojazdu będącego
w ruchu. Dotyczy to tylko i wyłącznie przestrzeni otwartej.
Można również używać SZO-84 w pomieszczeniach przy uwzględnieniu możliwości
walorów użytkowych – siatka może się zaczepić o dowolny przedmiot stojący na torze lotu.
33
3. REFLEKTOR OLŚNIEWAJĄCY (RO-78)
Reflektor olśniewający RO-78 składa się z projektora oraz spalinowo-elektrycznego
urządzenia zasilającego.
Przeznaczony jest do oświetlania terenów klęsk żywiołowych dla ułatwienia akcji
ratunkowej, a w przypadkach zakłóceń porządku publicznego w celu ułatwienia
przeprowadzenia akcji porządkowej.
Reflektor przystosowany jest do instalowania na samochodzie typu UAZ
z możliwością pracy zarówno w czasie jazdy, jak i postoju. Konstrukcja elementów
projektora zezwala na ręczną zmianę kierunku wiązki światła w płaszczyźnie poziomej
i pionowej. Reflektor olśniewający przystosowany jest do pracy ciągłej w zakresie temperatur
od –35
O
C do +40
O
C i przy wilgotnościach względnych do 97%. Dopuszcza się pracę
urządzenia w czasie opadów deszczu lub śniegu, pod warunkiem zapewnienia ochrony
urządzenia zasilającego przed bezpośrednimi opadami.
Reflektor olśniewający RO-78 składa się z następujących podstawowych zespołów:
1)
projektora,
2)
urządzenia zasilającego,
3)
przewodu łączącego.
Projektor składa się z następujących elementów:
1)
stelarza projektora, do którego mocowane są wszystkie elementy układu sterująco-
zapłonowego, wentylator, odbłyśnik i uchwyt lampy,
2)
obudowy, która z przedniej strony zaopatrzona jest w szybę hartowaną osłoniętą
siatką, a w górnej części w otwór wentylacji wymuszonej,
3)
lampy ksenonowej,
4)
podstawy projektora, która składa się z następujących zespołów: mechanizmu
podnoszenia, trzonu górnego, trzonu dolnego, zacisku z nakrętką mocującą i krzyżaka.
Urządzenie zasilające zbudowane jest z następujących zespołów:
1)
silnika spalinowego,
2)
prądnicy głównej,
3)
prądnicy pomocniczej,
4)
tablicy sterowniczej,
5)
ramy urządzenia zasilającego.
34
Przewód łączący projektor z urządzeniem zasilającym jest sześciożyłowym kablem
w rurce igielitowej, zakończonym złączem typu Sz-R-32.
Przygotowanie reflektora olśniewającego do pracy
Przed uruchomieniem reflektora olśniewającego należy przeprowadzić oględziny
zewnętrzne mające na celu stwierdzenie, czy urządzenie jest kompletne i czy nie ma
widocznych uszkodzeń mechanicznych.
Dalsze czynności związane z przygotowaniem urządzenia do pracy są następujące:
1)
zamocować projektor na podstawie,
2)
połączyć kabel projektora z gniazdem zespołu zasilającego,
3)
połączyć ramę zespołu zasilającego przewodem uziemiającym z podstawą projektora,
4)
sprawdzić, czy wał silnika obraca się lekko, poruszając kilkakrotnie kółkiem
rozruchowym,
5)
sprawdzić, czy w układzie paliwowym nie ma wody i zanieczyszczeń,
6)
napełnić zbiornik paliwem, a skrzynię korbową olejem,
7)
zdjąć osłony tablicy sterowniczej urządzenia zasilającego i włożyć w gniazdo dwie
baterie R-20,
8)
przyciskając przycisk „kontrola bat.”, sprawdzić czy miernik urządzenia zasilającego
znajduje się na polu zielonym.
Uruchomienie reflektora olśniewającego RO-78
W celu uruchomienia reflektora należy:
1)
zabezpieczyć urządzenie zasilające, aby w czasie pracy silnika spalinowego reflektor nie
przesuwał się pod wpływem wibracji,
2)
otworzyć kranik dopływu paliwa, ustawiając kranik na „0”,
3)
zamknąć całkowicie przesłonę powietrzną gaźnika, przesuwając do góry dźwigienkę
znajdująca się na gaźniku,
4)
odkręcić odprężnik,
5)
pociągnąć kilkakrotnie paskiem rozruchowym do chwili usłyszenia charakterystycznego
dźwięku świadczącego o zapłonie mieszanki w cylindrze,
6)
zakręcić odprężnik,
35
7)
pociągnąć energicznie paskiem rozruchowym do chwili uruchomienia silnika,
równocześnie należy uchylić lekko przesłonę powietrza
9
.
Podstawowe zasady bezpieczeństwa
Do obsługi urządzenia mogą być dopuszczone osoby znające zasadę działania
i przepisy eksploatacji urządzenia.
Podczas normalnej eksploatacji RO-78 należy ściśle przestrzegać następujących
zasad:
1.
Nie należy zdejmować osłon tablicy sterowniczej, prądnicy głównej lub pomocniczej
oraz płaszcza projektora w czasie pracy urządzenia zasilającego.
2.
W przypadku konieczności uruchomienia przy zdjętej osłonie lub obudowie, nie
należy dotykać części będących pod napięciem.
3.
Przed rozpoczęciem pracy reflektora olśniewającego należy ramę urządzenia
zasilającego połączyć z obudową projektora przewodem o przekroju nie mniejszym
niż 2,5 mm
2
.
4.
Dotykanie bańki lampy bezpośrednio ręką jest niedopuszczalne. Lampa poza
projektorem powinna być przechowywana w pokrowcu fabrycznym, a w czasie jej
wymiany należy szczególnie unikać możliwości uszkodzenia jej bańki. Czynności
wymiany lampy należy bezwzględnie wykonać w rękawiczkach i okularach na
oczach.
Uwaga: stłuczenie bańki lampy powoduje eksplozję.
5.
Zabronione jest palenie tytoniu przy urządzeniu.
Przeglądy techniczne
1.
Po każdych 200 godzinach pracy:
-
odkurzyć odbłyśnik omiatając go miękką, czystą szmatką, lub usunąć kurz z jego
powierzchni podmuchem czystego, sprężonego powietrza,
-
sprawdzić połączenia elektrycznych przewodów w tablicy sterowniczej oraz
projektora, a zwłaszcza doprowadzenia przewodów na końcówkach lamp,
9
Zarządzenie nr 93/78 Dyrektora Departamentu Materiałowo-Technicznej MSW z dnia 28 grudnia 1978 r.
dotyczące wprowadzenia do użytku służbowego instrukcji „Reflektor olśniewający RO-78, opis i użytkowanie”.
36
-
sprawdzić połączenia śrubowe elementów mechanicznych zespołu zasilającego
i projektora,
-
wymienić lub oczyścić wkład filtru powietrza w projektorze,
-
wykonać
czynności
konserwacyjne
przewidziane
dla
silnika
spalinowego
wg jego instrukcji.
2.
Po 1000 godzinach pracy:
-
urządzenie oddać do kapitalnego remontu.
Przechowywanie
Po każdej eksploatacji urządzenie RO-78 należy oczyścić i przechowywać,
przykrywając poszczególne jego elementy pokrowcami. Projektor należy umieścić w skrzyni.
Doraźne przechowywanie jak i długoczasowe po zakonserwowaniu należy realizować
w zamkniętym, suchym i wentylowanym pomieszczeniu, wewnątrz którego temperatura jest
nie mniejsza niż +5
o
C, a wilgotność nie wyższa niż 70%. W pomieszczeniu gdzie jest
przechowywane RO-78 nie wolno składować żadnych kwasów i związków chemicznych. Po
6 miesiącach od daty zakonserwowania urządzenia, należy poddać je oględzinom
zewnętrznym i w razie potrzeby zakonserwować ponownie.
Wybrane dane techniczne RO-78
Urządzenie zasilające
Moc znamionowa
- ok. 1400 W
Rodzaj prądu
- stały
Rodzaj paliwa
- benzyna
Długość
- 825 mm
Szerokość
- 450 mm
Wysokość
- 655 mm
Masa (bez paliwa i oleju)
- ok. 1000 kg
37
Silnik spalinowy
Typ
- S 101 MZ
Liczba cylindrów
- 1 pionowy
Pojemność skokowa
- 230 cm
2
Chłodzenie
- powietrze
Rozruch
- ręczny
Prądnica główna
Typ
- G 1010
Rodzaj prądu
- stały
Napięcie biegu jałowego
- 95 V
Natężenie prądu
- 56 A
Masa
- 17,5 kg
Prądnica pomocnicza
Typ
- A 12M
Rodzaj prądu
- stały
Moc maksymalna
- 770 W
Napięcie biegu jałowego
- 36 V
Masa prądnicy
- 3,8 kg
Projektor olśniewający
Typ
- XHP
Położenie lampy
- pozioma
Moc lampy
- 1600 W
Chłodzenie
- powietrzem
Długość
- 620 mm
Szerokość
- 510 mm
Wysokość
- 692 mm
Masa
- 21 kg
38
Lampa ksenonowa
Napięcie na lampie przy znamionowym prądzie
- 25 V
Prąd znamionowy
- 65 A
Strumień świetlny znamionowy
- 60 000 Lm
Trwałość lampy
- 2000 h
Długość
- 370 mm
Ś
rednica bańki
- 50 mm
Masa
- 400 g
Napięcie przebicia
- 40 kV
39
LITERATURA
1.
Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji. (Dz. U. 07.43.277).
2.
Zarządzenie nr 95 Dyrektora Departamentu Gospodarki Materiałowo-Technicznej MSW
z dnia 30 grudnia 1978 r. Instrukcja – Ręczna wyrzutnia granatów łzawiących RWGŁ-3.
3.
Zarządzenie nr 22/85 Dyrektora Departamentu Materiałowo-Technicznej MSW z dnia
6 marca 1985 r. dotyczące wprowadzenia do użytku instrukcji „Nasadka SZO-84 do
ręcznej wyrzutni granatów łzawiących. Opis i użytkowanie oraz sposoby i zasady
strzelania”.
4.
Zarządzenie nr 93/78 Dyrektora Departamentu Materiałowo-Technicznej MSW z dnia 28
grudnia 1978 r. dotyczące wprowadzenia do użytku służbowego instrukcji „Reflektor
olśniewający RO-78, opis i użytkowanie”.
5.
Zarządzenie nr 250 Komendanta Głównego Policji z dnia 17 marca 2004 r. w sprawie
wprowadzenia na uzbrojenie Policji miotacza wody „AW-6000” (Dz. Urz. KGP 04.6.
25).
6.
Decyzja nr 147 Komendanta Głównego Policji z dnia 27 kwietnia 2001 r. w sprawie
wprowadzenia na uzbrojenie Policji miotacza wody Hydromil II M (Dz. Urz. KGP
01.7.85).
7.
Instrukcja nr 1/77 Komendanta Głównego Milicji Obywatelskiej z dnia 26 listopada
1977 r. w sprawie miotacza wody i sposobu jego użycia.
8.
Instrukcja obsługi samochodu „Hydromil II” typ A3-515, wyd. Fabryka Samochodów
Specjalizowanych „POLMO-SHL” w Kielcach.
9.
Instrukcja obsługi samochodu „Hydromil II M”, wyd. Inżynieria Samochodów
Specjalnych P. Wawrzaszek, Bielsko-Biała 2001.
10.
Instrukcja obsługi samochodu specjalnego typu Miotacz Wody na podwoziu Renault
Kerax 420.34, wyd. Inżynieria Samochodów Specjalnych P. Wawrzaszek, Bielsko-Biała.