Położenie Polski w Europie i jego

konsekwencje

Położenie Polski wyznaczają współrzędne geograficzne. Polska leży na półkuli północnej
i wschodniej między 49°00' a 54°50' szerokości geograficznej północnej oraz między 14°
07' a 24°08' długości geograficznej wschodniej. Rozciągłość południkowa wynosi 5°50'
(649 km długości wzdłuż południka 19°). Stąd wynika różnica w długości dnia i nocy
między północnymi a południowymi krańcami Polski.

Kąt padania promieni słonecznych w Warszawie (52° 15' N) waha się od 14° 15' w
grudniu do 61°15' w czerwcu. W lecie obszary północnej Polski mają dzień o ponad
godzinę dłuższy niż tereny Polski południowej. W zimie natomiast dzień nad morzem jest
krótszy niż dzień w Polsce południowej.

Konsekwencją rozciągłości równoleżnikowej (10°11', czyli 689 km wzdłuż 52° szerokości
geograficznej północnej) jest różnica czasu miejscowego między zachodnimi a
wschodnimi krańcami Polski.

Polska leży w strefie czasu środkowoeuropejskiego, określanego według czasu
słonecznego południka 15° długości geograficznej wschodniej (czas zimowy).

Położenie geograficzne. Polska leży w samym środku Europy. Europa zajmuje
zachodnią część Eurazji. Między Europą i Azją przebiega granica lądowa wyznaczona
przez wschodnie stoki gór Ural, rzekę Embę, obniżenie rzek Kumy i Manyczu, północne
wybrzeża Morza Czarnego, cieśninę Bosfor, Morze Marmara oraz cieśninę Dardanele.

Krańce Europy stanowią:

- zachodni skrawek Islandii w okolicy Patersfjórdshur - 24°30' W,

- północno-wschodni skraj Uralu Północnego na wschód od Workuty - 67°20'E,

- przylądek Nordkapp na Półwyspie Skandynawskim - 71 ° 1O' N,

1

- przylądek Lithino na południu Krety - 34°50' N.

Geometryczny środek Europy wyznaczają współrzędne geograficzne 21°35' E i 52°35'
N. Miejsce to znajduje się na Nizinie Mazowieckiej.

Kraj nasz położony jest na styku dużych jednostek geologicznych: platformy
wschodnioeuropejskiej i młodszych struktur o skomplikowanej budowie.

Polska leży głównie na Niżu Europejskim (91% powierzchni zajmują niziny), na jego
zwężeniu między Morzem Bałtyckim a łukiem Karpat i Sudetami, w dorzeczu Wisły i
Odry. Nizinne położenie ma wpływ na kształtowanie się klimatu Polski. Kraj nasz
znajduje się w strefie umiarkowanej, w miejscu, nad które mogą napływać masy
powietrza morskiego i kontynentalnego.

Przez nasz kraj przechodzą główne szlaki komunikacyjne Europy z zachodu na wschód.
Polska leży również na głównym szlaku handlowym, prowadzącym z południa Europy na
północ, przez Bramę Morawską (dawny szlak bursztynowy).

Położenie Polski w geometrycznym środku Europy, nad Bałtykiem, na skrzyżowaniu
ważnych dróg komunikacyjnych, sprzyja jej rozwojowi gospodarczemu. Może się ono
jednak okazać niekorzystne w sytuacji politycznego zagrożenia. Obecnie sytuacja taka
Polsce nie zagraża.

Podobnie korzystne pod względem gospodarczym położenie ma Panama ze swym
liczącym 82 km długości kanałem czy Egipt z Kanałem Sueskim (l61 km długości)

2