brzmienie pierwotne (od 2006-03-18)
Konwencja o ujednoliceniu niektórych prawideł dotycz
ą
cych
mi
ę
dzynarodowego przewozu lotniczego
z dnia 28 maja 1999 r. (Dz.U. 2007 Nr 37, poz. 235)
W imieniu Rzeczypospolitej Polskiej
PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
podaje do powszechnej wiadomo
ś
ci:
W dniu 28 maja 1999 r. została sporz
ą
dzona w Montrealu Konwencja o ujednoliceniu niektórych prawideł
dotycz
ą
cych mi
ę
dzynarodowego przewozu lotniczego, w nast
ę
puj
ą
cym brzmieniu:
Przekład
KONWENCJA
o ujednoliceniu niektórych prawideł dotycz
ą
cych mi
ę
dzynarodowego przewozu lotniczego
Pa
ń
stwa b
ę
d
ą
ce stronami niniejszej konwencji,
UZNAJ
Ą
C
znaczny
wkład
Konwencji
o
ujednostajnieniu
niektórych
prawideł
dotycz
ą
cych
mi
ę
dzynarodowego przewozu lotniczego, podpisanej w Warszawie dnia 12 pa
ź
dziernika 1929 r., zwanej
dalej "konwencj
ą
warszawsk
ą
", oraz innych zwi
ą
zanych z ni
ą
dokumentów w harmonizacj
ę
prywatnego
prawa mi
ę
dzynarodowego,
UZNAJ
Ą
C potrzeb
ę
unowocze
ś
nienia i skonsolidowania konwencji warszawskiej i zwi
ą
zanych z ni
ą
dokumentów,
UZNAJ
Ą
C znaczenie zapewnienia ochrony interesów konsumentów w mi
ę
dzynarodowym przewozie
lotniczym oraz potrzeb
ę
sprawiedliwego odszkodowania na zasadzie wyrównania szkody,
POTWIERDZAJ
Ą
C d
ąż
enie do prawidłowego rozwoju działalno
ś
ci mi
ę
dzynarodowego transportu
lotniczego i niezakłóconego przewozu pasa
ż
erów, baga
ż
u i towarów zgodnie z zasadami i celami
Konwencji o mi
ę
dzynarodowym lotnictwie cywilnym, sporz
ą
dzonej w Chicago dnia 7 grudnia 1944 r.,
B
Ę
D
Ą
C PRZEKONANE,
ż
e wspólne działanie pa
ń
stw w celu dalszego zharmonizowania i
skodyfikowania niektórych prawideł rz
ą
dz
ą
cych mi
ę
dzynarodowym przewozem lotniczym w postaci nowej
konwencji jest najbardziej odpowiednim
ś
rodkiem osi
ą
gni
ę
cia sprawiedliwej równowagi interesów,
uzgodniły, co nast
ę
puje:
Rozdział I. Ogólne postanowienia
Artykuł 1.
Zakres stosowania
1. Konwencja niniejsza ma zastosowanie do ka
ż
dego przewozu mi
ę
dzynarodowego osób, baga
ż
u lub
towarów wykonywanego statkiem powietrznym za wynagrodzeniem. Ma ona równie
ż
zastosowanie do
przewozu bezpłatnego wykonywanego statkiem powietrznym przez przedsi
ę
biorstwo transportu
lotniczego.
2. Za "przewóz mi
ę
dzynarodowy" w rozumieniu niniejszej konwencji uwa
ż
a si
ę
ka
ż
dy przewóz, w którym,
zgodnie z umow
ą
stron, miejsce rozpocz
ę
cia i miejsce przeznaczenia, niezale
ż
nie od tego, czy b
ę
dzie
miała miejsce przerwa w przewozie lub zmiana statku powietrznego czy nie, s
ą
poło
ż
one b
ą
d
ź
na
terytorium dwóch pa
ń
stw stron, b
ą
d
ź
na terytorium jednego tylko pa
ń
stwa strony, je
ż
eli w umowie
przewidziano l
ą
dowanie na terytorium innego pa
ń
stwa nawet nieb
ę
d
ą
cego pa
ń
stwem stron
ą
. Przewóz
bez takiego l
ą
dowania mi
ę
dzy dwoma punktami poło
ż
onymi na terytorium jednego tylko pa
ń
stwa strony
nie jest uwa
ż
any za przewóz mi
ę
dzynarodowy w rozumieniu niniejszej konwencji.
3. Przewóz, który ma by
ć
wykonany przez dwóch lub wi
ę
cej kolejnych przewo
ź
ników, uwa
ż
a si
ę
przy
stosowaniu niniejszej konwencji za jeden przewóz, je
ż
eli uwa
ż
any był przez strony za jedn
ą
czynno
ść
,
niezale
ż
nie od tego, czy został umówiony w formie jednej umowy czy te
ż
szeregu umów, i nie traci
charakteru mi
ę
dzynarodowego przez to,
ż
e jedna umowa lub szereg umów maj
ą
podlega
ć
wykonaniu w
cało
ś
ci w granicach terytorium tego samego pa
ń
stwa.
4. Konwencja niniejsza ma równie
ż
zastosowanie do przewozu okre
ś
lonego w rozdziale V, z
zachowaniem postanowie
ń
w nim zawartych.
Artykuł 2.
Przewóz wykonywany przez pa
ń
stwo i przewóz przesyłek pocztowych
1. Konwencja niniejsza ma zastosowanie do przewozu wykonywanego przez pa
ń
stwo lub przez osoby
prawne prawa publicznego, je
ż
eli spełnia on warunki okre
ś
lone w artykule 1.
2. Przy przewozie przesyłek pocztowych przewo
ź
nik ponosi odpowiedzialno
ść
jedynie wobec zarz
ą
du
pocztowego według zasad maj
ą
cych zastosowanie w stosunkach mi
ę
dzy przewo
ź
nikami a zarz
ą
dami
pocztowymi.
3. Postanowienia konwencji niniejszej, z wyj
ą
tkiem postanowienia ust
ę
pu 2 niniejszego artykułu, nie maj
ą
zastosowania do przewozu przesyłek pocztowych.
Rozdział II. Dokumenty i obowi
ą
zki stron dotycz
ą
ce przewozu pasa
ż
erów, baga
ż
u i
towarów
Artykuł 3.
Pasa
ż
erowie i baga
ż
1. Przy przewozie pasa
ż
erów nale
ż
y wystawi
ć
indywidualny lub zbiorowy dokument przewozowy
zawieraj
ą
cy:
a) oznaczenie miejsc rozpocz
ę
cia i przeznaczenia przewozu,
b) je
ż
eli miejsca rozpocz
ę
cia i przeznaczenia s
ą
poło
ż
one na terytorium jednego pa
ń
stwa strony, a
jedno lub wi
ę
cej umówionych miejsc l
ą
dowania znajduje si
ę
na terytorium innego pa
ń
stwa,
oznaczenie przynajmniej jednego takiego miejsca l
ą
dowania.
2. Zamiast wystawienia dokumentu, o którym mowa w ust
ę
pie 1, mo
ż
na u
ż
y
ć
ka
ż
dego innego sposobu
zabezpieczenia informacji okre
ś
lonych w tym
ż
e ust
ę
pie. W razie u
ż
ycia takiego innego sposobu
przewo
ź
nik powinien zaoferowa
ć
wydanie pasa
ż
erowi pisemnego potwierdzenia tre
ś
ci informacji tak
zabezpieczonych.
3. Przewo
ź
nik powinien wyda
ć
pasa
ż
erowi kupon identyfikacyjny na ka
ż
d
ą
sztuk
ę
zarejestrowanego
baga
ż
u.
4. Pasa
ż
er powinien otrzyma
ć
pisemn
ą
informacj
ę
o tym,
ż
e je
ż
eli niniejsza konwencja ma zastosowanie,
normuje ona i mo
ż
e ograniczy
ć
odpowiedzialno
ść
przewo
ź
ników w razie
ś
mierci, uszkodzenia ciała lub
rozstroju zdrowia i w razie zniszczenia, zagini
ę
cia lub uszkodzenia baga
ż
y oraz w razie opó
ź
nienia.
5. Niewypełnienie postanowie
ń
ust
ę
pów poprzedzaj
ą
cych nie narusza ani istnienia, ani wa
ż
no
ś
ci umowy
przewozu, która niemniej jednak b
ę
dzie podlega
ć
zasadom niniejszej konwencji, ł
ą
cznie z zasadami
dotycz
ą
cymi ograniczenia odpowiedzialno
ś
ci.
Artykuł 4.
Towary
1. Przy przewozie towarów nale
ż
y wystawi
ć
lotniczy list przewozowy.
2. Zamiast wystawienia lotniczego listu przewozowego mo
ż
na u
ż
y
ć
ka
ż
dego innego sposobu
zabezpieczenia informacji dotycz
ą
cych zamierzonego przewozu. W razie u
ż
ycia takiego innego sposobu
przewo
ź
nik powinien, je
ż
eli za
żą
da tego nadawca, wyda
ć
nadawcy po
ś
wiadczenie przyj
ę
cia towaru
pozwalaj
ą
ce na ustalenie to
ż
samo
ś
ci przesyłki i dost
ę
p do informacji zabezpieczonych w taki inny sposób.
Artykuł 5.
Tre
ść
lotniczego listu przewozowego i po
ś
wiadczenia przyj
ę
cia towaru
Lotniczy list przewozowy lub potwierdzenie przyj
ę
cia towaru powinny zawiera
ć
:
a) oznaczenie miejsc rozpocz
ę
cia i przeznaczenia przewozu,
b) je
ż
eli miejsca rozpocz
ę
cia i przeznaczenia znajduj
ą
si
ę
na terytorium jednego pa
ń
stwa strony, a
jedno lub wi
ę
cej umówionych miejsc l
ą
dowania znajduje si
ę
na terytorium innego pa
ń
stwa,
oznaczenie przynajmniej jednego takiego miejsca l
ą
dowania oraz
c) oznaczenie wagi przesyłki.
Artykuł 6.
Dokument dotycz
ą
cy rodzaju towaru
Nadawca mo
ż
e by
ć
zobowi
ą
zany do wystawienia dokumentu wskazuj
ą
cego na rodzaj towaru, je
ż
eli jest
to potrzebne w celu wypełnienia formalno
ś
ci celnych, policyjnych i podobnych innych wymaganych przez
władze publiczne. Postanowienie to nie stwarza dla przewo
ź
nika
ż
adnych wynikaj
ą
cych st
ą
d powinno
ś
ci,
zobowi
ą
za
ń
ani odpowiedzialno
ś
ci.
Artykuł 7.
Opis lotniczego listu przewozowego
1. Lotniczy list przewozowy sporz
ą
dza nadawca w trzech oryginalnych egzemplarzach.
2. Pierwszy egzemplarz oznacza si
ę
uwag
ą
"dla przewo
ź
nika"; podpisuje go nadawca. Drugi egzemplarz
oznacza si
ę
uwag
ą
"dla odbiorcy"; podpisuj
ą
go nadawca i przewo
ź
nik. Trzeci egzemplarz podpisuje
przewo
ź
nik i przekazuje go nadawcy po przyj
ę
ciu towaru.
3. Podpis przewo
ź
nika, jak równie
ż
nadawcy, mo
ż
e by
ć
wydrukowany lub zast
ą
piony piecz
ą
tk
ą
.
4. Je
ż
eli na
żą
danie nadawcy przewo
ź
nik sporz
ą
dza lotniczy list przewozowy, przewo
ź
nika uwa
ż
a si
ę
, do
chwili przedstawienia dowodu przeciwnego, za działaj
ą
cego w imieniu nadawcy.
Artykuł 8.
Dokumenty dotycz
ą
ce wi
ę
cej ni
ż
jednego pakunku
W przypadku wi
ę
cej ni
ż
jednego pakunku:
a) przewo
ź
nik towaru ma prawo
żą
da
ć
od nadawcy wystawienia oddzielnych lotniczych listów
przewozowych,
b) nadawca ma prawo
żą
da
ć
od przewo
ź
nika wystawienia odr
ę
bnych po
ś
wiadcze
ń
przyj
ę
cia
towaru, je
ż
eli u
ż
yto innych sposobów przewidzianych w ust
ę
pie 2 artykułu 4.
Artykuł 9.
Niespełnienie wymaga
ń
dotycz
ą
cych dokumentów
Niewypełnienie postanowie
ń
artykułów 4 do 8 nie narusza ani istnienia, ani wa
ż
no
ś
ci umowy przewozu,
która niemniej jednak b
ę
dzie podlega
ć
zasadom niniejszej konwencji, ł
ą
cznie z zasadami dotycz
ą
cymi
ograniczenia odpowiedzialno
ś
ci.
Artykuł 10.
Odpowiedzialno
ść
za dane zawarte w dokumentach
1. Nadawca jest odpowiedzialny za prawidłowo
ść
danych i deklaracji dotycz
ą
cych towaru,
zamieszczonych przez niego lub w jego imieniu w lotniczym li
ś
cie przewozowym albo podanych przez
niego lub w jego imieniu przewo
ź
nikowi do wpisania w po
ś
wiadczeniu przyj
ę
cia towaru lub w informacjach
zabezpieczonych przy u
ż
yciu innych sposobów przewidzianych w ust
ę
pie 2 artykułu 4. Postanowienia te
stosuje si
ę
tak
ż
e w przypadku, gdy osoba działaj
ą
ca w imieniu nadawcy jest równie
ż
agentem
przewo
ź
nika.
2. Nadawca ponosi odpowiedzialno
ść
za wszelk
ą
szkod
ę
poniesion
ą
przez przewo
ź
nika lub przez
jak
ą
kolwiek inn
ą
osob
ę
, wobec której odpowiedzialny jest przewo
ź
nik, z powodu nieprawidłowo
ś
ci,
niedokładno
ś
ci lub niekompletno
ś
ci danych i deklaracji podanych przez nadawc
ę
lub w jego imieniu.
3. Z zastrze
ż
eniem postanowie
ń
ust
ę
pów 1 i 2 niniejszego artykułu przewo
ź
nik ponosi odpowiedzialno
ść
za wszelk
ą
szkod
ę
poniesion
ą
przez nadawc
ę
lub przez jak
ą
kolwiek inn
ą
osob
ę
, wobec której
odpowiedzialny jest nadawca, z powodu nieprawidłowo
ś
ci, niedokładno
ś
ci lub niekompletno
ś
ci danych i
deklaracji zamieszczonych przez przewo
ź
nika lub w jego imieniu w po
ś
wiadczeniu przyj
ę
cia towarów lub
w danych zabezpieczonych przy u
ż
yciu innych sposobów, o których mowa w ust
ę
pie 2 artykułu 4.
Artykuł 11.
Moc dowodowa dokumentów
1. Lotniczy list przewozowy lub po
ś
wiadczenie przyj
ę
cia towarów stanowi, do czasu przedstawienia
dowodu przeciwnego, dowód zawarcia umowy, przyj
ę
cia towaru oraz wymienionych w nim warunków
przewozu.
2. Dane lotniczego listu przewozowego lub po
ś
wiadczenia przyj
ę
cia towarów dotycz
ą
ce wagi, rozmiarów i
opakowania towarów oraz liczby pakunków stanowi
ą
, do czasu przedstawienia dowodu przeciwnego,
dowód podanych w nich faktów; dane dotycz
ą
ce ilo
ś
ci, obj
ę
to
ś
ci i stanu towarów stanowi
ą
dowód
przeciwko przewo
ź
nikowi tylko o tyle, o ile ich sprawdzenie zostało dokonane przez niego w obecno
ś
ci
nadawcy i stwierdzone w lotniczym li
ś
cie przewozowym lub potwierdzeniu przyj
ę
cia towarów, albo o ile
dotyczy zewn
ę
trznego stanu towaru.
Artykuł 12.
Prawo dysponowania towarem
1. Nadawca ma prawo, pod warunkiem wypełnienia wszystkich swoich obowi
ą
zków wynikaj
ą
cych z
umowy przewozu, dysponowa
ć
towarem, b
ą
d
ź
wycofuj
ą
c go w porcie lotniczym odlotu lub przeznaczenia,
b
ą
d
ź
zatrzymuj
ą
c go w miejscu l
ą
dowania po
ś
redniego, b
ą
d
ź
polecaj
ą
c jego wydanie w miejscu
przeznaczenia lub w miejscu l
ą
dowania po
ś
redniego osobie innej ni
ż
pierwotnie wyznaczony odbiorca,
b
ą
d
ź
żą
daj
ą
c jego zawrócenia do portu lotniczego odlotu. Nadawca nie mo
ż
e korzysta
ć
z tego prawa w
sposób przynosz
ą
cy szkod
ę
przewo
ź
nikowi lub innym nadawcom i zobowi
ą
zany jest zwróci
ć
wszystkie
koszty wynikaj
ą
ce z wykonania tego prawa.
2. Je
ż
eli wykonanie dyspozycji nadawcy jest niemo
ż
liwe, przewo
ź
nik obowi
ą
zany jest natychmiast
zawiadomi
ć
o tym nadawc
ę
.
3. Je
ż
eli przewo
ź
nik wykonuje dyspozycje nadawcy, nie
żą
daj
ą
c okazania egzemplarza lotniczego listu
przewozowego lub potwierdzenia przyj
ę
cia towaru, który był dor
ę
czony nadawcy, przewo
ź
nik jest
odpowiedzialny, z zachowaniem roszczenia zwrotnego do nadawcy, za wszelkie szkody, jakie mog
ą
st
ą
d
wynikn
ąć
dla tego, kto jest w prawnym posiadaniu tego egzemplarza lotniczego listu przewozowego lub
po
ś
wiadczenia przyj
ę
cia towaru.
4. Prawo nadawcy wygasa z chwil
ą
powstania prawa odbiorcy zgodnie z artykułem 13. Je
ż
eli jednak
odbiorca uchyla si
ę
od przyj
ę
cia towaru albo je
ż
eli nie mo
ż
na si
ę
z nim skomunikowa
ć
, nadawca
odzyskuje prawo dysponowania.
Artykuł 13.
Wydanie towaru
1. Z wyj
ą
tkiem przypadków, gdy nadawca wykonał prawo przysługuj
ą
ce mu według artykułu 12, odbiorca
ma prawo, z chwil
ą
nadej
ś
cia towaru do miejsca przeznaczenia,
żą
da
ć
od przewo
ź
nika wydania mu
towaru po zapłaceniu nale
ż
nych kwot i wypełnieniu warunków przewozu.
2. Je
ż
eli nie umówiono si
ę
inaczej, przewo
ź
nik obowi
ą
zany jest powiadomi
ć
odbiorc
ę
z chwil
ą
nadej
ś
cia
towaru.
3. Je
ż
eli zagini
ę
cie towaru zostało przyznane przez przewo
ź
nika lub je
ż
eli towar nie przybył po upływie
siedmiu dni od dnia, w którym powinien był przyby
ć
, odbiorca mo
ż
e dochodzi
ć
w stosunku do
przewo
ź
nika praw wynikaj
ą
cych z umowy przewozu.
Artykuł 14.
Dochodzenie praw nadawcy i odbiorcy
Nadawca i odbiorca, ka
ż
dy w swoim własnym imieniu, mog
ą
dochodzi
ć
wszelkich praw przyznanych im
odpowiednio w artykułach 12 i 13 niezale
ż
nie od tego, czy działaj
ą
w interesie własnym, czy w interesie
innej osoby, pod warunkiem wypełnienia obowi
ą
zków nało
ż
onych przez umow
ę
przewozu.
Artykuł 15.
Stosunki mi
ę
dzy nadawc
ą
i odbiorc
ą
oraz mi
ę
dzy trzecimi stronami
1. Artykuły 12, 13 i 14 w niczym nie przes
ą
dzaj
ą
ani wzajemnych stosunków mi
ę
dzy nadawc
ą
i odbiorc
ą
,
ani wzajemnych stosunków trzecich stron, których prawa pochodz
ą
b
ą
d
ź
od nadawcy, b
ą
d
ź
od odbiorcy.
2. Wszelkie warunki odbiegaj
ą
ce od postanowie
ń
artykułów 12, 13 i 14 powinny by
ć
zapisane w lotniczym
li
ś
cie przewozowym lub w po
ś
wiadczeniu przyj
ę
cia towaru.
Artykuł 16.
Formalno
ś
ci celne, policyjne i innych władz publicznych
1. Nadawca powinien dostarczy
ć
informacje i dokumenty, które s
ą
potrzebne przed wydaniem towaru
odbiorcy do wypełnienia formalno
ś
ci celnych, policyjnych i wymaganych przez inne władze publiczne.
Nadawca jest odpowiedzialny w stosunku do przewo
ź
nika za wszelkie szkody, które mogłyby wynikn
ąć
z
braku, niewystarczalno
ś
ci lub nieprawidłowo
ś
ci takich informacji lub dokumentów, chyba
ż
e szkoda
została spowodowana z winy przewo
ź
nika lub osób za niego działaj
ą
cych.
2. Przewo
ź
nik nie jest obowi
ą
zany bada
ć
, czy takie informacje i dokumenty s
ą
prawidłowe lub
wystarczaj
ą
ce.
Rozdział III. Odpowiedzialno
ść
przewo
ź
nika i zakres wyrównania szkód
Artykuł 17.
Ś
mier
ć
, uszkodzenie ciała i rozstrój zdrowia pasa
ż
era oraz szkody dotycz
ą
ce baga
ż
u
1. Przewo
ź
nik ponosi odpowiedzialno
ść
za szkod
ę
wynikł
ą
w razie
ś
mierci albo uszkodzenia ciała lub
rozstroju zdrowia pasa
ż
era, je
ż
eli tylko wydarzenie, które spowodowało
ś
mier
ć
, uszkodzenie ciała lub
rozstrój zdrowia, miało miejsce na pokładzie statku powietrznego lub podczas wszelkich czynno
ś
ci
zwi
ą
zanych z wsiadaniem lub wysiadaniem.
2. Przewo
ź
nik ponosi odpowiedzialno
ść
za szkod
ę
wynikł
ą
w razie zniszczenia, zagini
ę
cia lub
uszkodzenia baga
ż
u zarejestrowanego, je
ż
eli tylko wydarzenie, które spowodowało zniszczenie,
zagini
ę
cie lub uszkodzenie, miało miejsce na pokładzie statku powietrznego lub w czasie, gdy
zarejestrowany baga
ż
pozostawał pod opiek
ą
przewo
ź
nika. Jednak
ż
e przewo
ź
nik nie jest odpowiedzialny
w przypadku i w zakresie, w jakim szkoda wynikła z naturalnych wła
ś
ciwo
ś
ci, jako
ś
ci lub wad własnych
baga
ż
u. W przypadku baga
ż
u niezarejestrowanego, ł
ą
cznie z przedmiotami osobistymi, przewo
ź
nik
ponosi odpowiedzialno
ść
, je
ż
eli szkoda powstała z jego winy albo z winy osób za niego działaj
ą
cych.
3. Je
ż
eli zagini
ę
cie zarejestrowanego baga
ż
u zostało przyznane przez przewo
ź
nika albo zarejestrowany
baga
ż
nie przybył z upływem dwudziestu jeden dni od dnia, w którym powinien przyby
ć
, pasa
ż
er mo
ż
e
dochodzi
ć
swoich praw wynikaj
ą
cych z umowy przewozu.
4. U
ż
ywane w niniejszej konwencji słowo "baga
ż
" oznacza, o ile nie postanowiono inaczej, zarówno
baga
ż
zarejestrowany, jak i baga
ż
niezarejestrowany.
Artykuł 18.
Szkody dotycz
ą
ce towaru
1. Przewo
ź
nik ponosi odpowiedzialno
ść
za szkod
ę
wynikł
ą
w razie zniszczenia, zagini
ę
cia lub
uszkodzenia towaru, je
ż
eli tylko wydarzenie, które spowodowało tak
ą
szkod
ę
, miało miejsce w czasie
przewozu lotniczego.
2. Jednak
ż
e przewo
ź
nik nie ponosi odpowiedzialno
ś
ci w przypadku i w zakresie, w jakim udowodni,
ż
e
zniszczenie, zagini
ę
cie lub uszkodzenie towaru zostało spowodowane przez jedn
ą
lub wi
ę
cej spo
ś
ród
nast
ę
puj
ą
cych okoliczno
ś
ci:
a) naturalne wła
ś
ciwo
ś
ci, jako
ść
lub wada własna towaru,
b) wadliwe opakowanie towaru wykonane przez osob
ę
inn
ą
ni
ż
przewo
ź
nik lub osoby za niego
działaj
ą
ce,
c) działania wojenne lub konflikt zbrojny,
d) działanie władz publicznych zwi
ą
zane z wwozem, wywozem lub tranzytem towaru.
3. Przewóz lotniczy w rozumieniu ust
ę
pu 1 niniejszego artykułu obejmuje okres, w którym towar znajduje
si
ę
pod opiek
ą
przewo
ź
nika.
4. Okres przewozu lotniczego nie obejmuje przewozu l
ą
dowego, morskiego lub wodami
ś
ródl
ą
dowymi,
wykonywanego poza portem lotniczym. Je
ż
eli jednak taki przewóz jest wykonywany w wypełnieniu umowy
przewozu lotniczego w celu załadowania, dostawy lub przeładunku, istnieje domniemanie, z
dopuszczeniem dowodu przeciwnego,
ż
e wszelka szkoda powstała ze zdarzenia, które miało miejsce w
czasie przewozu lotniczego. Je
ż
eli przewo
ź
nik bez zgody nadawcy zast
ę
puje w cało
ś
ci lub cz
ęś
ci
przewóz, który zgodnie z umow
ą
stron miał by
ć
wykonywany jako przewóz lotniczy, przewozem
wykonywanym innym
ś
rodkiem transportu, taki przewóz innym
ś
rodkiem transportu uwa
ż
a si
ę
za
odbywaj
ą
cy si
ę
w czasie przewozu lotniczego.
Artykuł 19.
Opó
ź
nienie
Przewo
ź
nik ponosi odpowiedzialno
ść
za szkod
ę
spowodowan
ą
opó
ź
nieniem w przewozie pasa
ż
erów,
baga
ż
u lub towarów. Jednak
ż
e przewo
ź
nik nie ponosi odpowiedzialno
ś
ci za szkod
ę
spowodowan
ą
opó
ź
nieniem, je
ż
eli udowodnił,
ż
e on sam i osoby za niego działaj
ą
ce podj
ę
li wszelkie
ś
rodki, jakich
mo
ż
na było oczekiwa
ć
, w celu unikni
ę
cia szkody, albo
ż
e podj
ę
cie takich
ś
rodków było dla nich
niemo
ż
liwe.
Artykuł 20.
Uwolnienie od odpowiedzialno
ś
ci
Je
ż
eli przewo
ź
nik udowodnił,
ż
e szkod
ę
spowodowało lub przyczyniło si
ę
do niej niedbalstwo albo inne
niewła
ś
ciwe działanie lub zaniechanie osoby dochodz
ą
cej odszkodowania lub osoby, od której wywodzi
ona swe prawa, przewo
ź
nik jest zwolniony od odpowiedzialno
ś
ci wobec tej osoby w cało
ś
ci lub w cz
ęś
ci w
zakresie, w jakim takie niedbalstwo albo inne niewła
ś
ciwe działanie lub zaniechanie spowodowało szkod
ę
lub przyczyniło si
ę
do niej. Je
ż
eli odszkodowania z powodu
ś
mierci, uszkodzenia ciała lub rozstroju
zdrowia pasa
ż
era dochodzi osoba inna ni
ż
pasa
ż
er, przewo
ź
nik jest tak samo zwolniony od
odpowiedzialno
ś
ci w cało
ś
ci lub cz
ęś
ci w zakresie, w jakim udowodnił,
ż
e szkod
ę
spowodowało lub
przyczyniło si
ę
do niej niedbalstwo albo inne niewła
ś
ciwe działanie lub zaniechanie pasa
ż
era. Artykuł ten
stosuje si
ę
do wszystkich postanowie
ń
konwencji dotycz
ą
cych odpowiedzialno
ś
ci, ł
ą
cznie z ust
ę
pem 1
artykułu 21.
Artykuł 21.
Odszkodowanie w razie
ś
mierci, uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia pasa
ż
era
1. Przewo
ź
nik nie mo
ż
e wył
ą
czy
ć
ani ograniczy
ć
swojej odpowiedzialno
ś
ci za szkody przewidziane w
ust
ę
pie 1 artykułu 17, a nieprzewy
ż
szaj
ą
ce 100 000 Specjalnych Praw Ci
ą
gnienia na ka
ż
dego pasa
ż
era.
2. W zakresie, w jakim szkody przewidziane w ust
ę
pie 1 artykułu 17 przewy
ż
szaj
ą
100 000 Specjalnych
Praw Ci
ą
gnienia na ka
ż
dego pasa
ż
era, przewo
ź
nik nie ponosi odpowiedzialno
ś
ci, je
ż
eli udowodni,
ż
e:
a) szkody takiej nie spowodowało niedbalstwo albo inne niewła
ś
ciwe działanie lub zaniechanie
przewo
ź
nika albo osób za niego działaj
ą
cych, albo
b) szkoda taka została spowodowana wył
ą
cznie niedbalstwem albo innym niewła
ś
ciwym
działaniem lub zaniechaniem osoby trzeciej.
Artykuł 22.
Ograniczenia odpowiedzialno
ś
ci dotycz
ą
cej opó
ź
nie
ń
, baga
ż
u i towaru
1. W przypadku szkody spowodowanej wskutek opó
ź
nienia w przewozie pasa
ż
erów, okre
ś
lonej w
artykule 19, odpowiedzialno
ść
przewo
ź
nika w stosunku do ka
ż
dego pasa
ż
era jest ograniczona do 4 150
Specjalnych Praw Ci
ą
gnienia.
2. Przy przewozie baga
ż
u odpowiedzialno
ść
przewo
ź
nika w razie zniszczenia, zagubienia, uszkodzenia
lub opó
ź
nienia jest ograniczona do 1 000 Specjalnych Praw Ci
ą
gnienia na ka
ż
dego pasa
ż
era, z wyj
ą
tkiem
przypadku, gdy pasa
ż
er w czasie oddawania zarejestrowanego baga
ż
u przewo
ź
nikowi zło
ż
ył specjaln
ą
deklaracj
ę
interesu w dostawie i ui
ś
cił dodatkow
ą
opłat
ę
, je
ż
eli jest ona wymagana. W takim przypadku
przewo
ź
nik jest obowi
ą
zany zapłaci
ć
kwot
ę
nieprzewy
ż
szaj
ą
c
ą
kwoty zadeklarowanej, chyba
ż
e
udowodnił,
ż
e ta ostatnia przewy
ż
sza rzeczywisty interes pasa
ż
era w dostawie.
3. Przy przewozie towarów odpowiedzialno
ść
przewo
ź
nika w razie zniszczenia, zagini
ę
cia, uszkodzenia
lub opó
ź
nienia jest ograniczona do kwoty 17 Specjalnych Praw Ci
ą
gnienia za kilogram, z wyj
ą
tkiem
przypadku, gdy nadawca w czasie oddawania towaru przewo
ź
nikowi zło
ż
ył specjaln
ą
deklaracj
ę
interesu
w dostawie i ui
ś
cił dodatkow
ą
opłat
ę
, je
ż
eli jest ona wymagana. W takim przypadku przewo
ź
nik
obowi
ą
zany jest zapłaci
ć
kwot
ę
nieprzewy
ż
szaj
ą
c
ą
kwoty zadeklarowanej, chyba
ż
e udowodnił,
ż
e ta
ostatnia przewy
ż
sza rzeczywisty interes nadawcy w dostawie.,
4. W razie zniszczenia, zagini
ę
cia, uszkodzenia lub opó
ź
nienia cz
ęś
ci towaru lub jakiegokolwiek
przedmiotu stanowi
ą
cego jego cz
ęść
, za podstaw
ę
do okre
ś
lenia kwoty ograniczaj
ą
cej odpowiedzialno
ść
przewo
ź
nika przyjmuje si
ę
tylko całkowit
ą
wag
ę
pakunku lub pakunków, których szkoda dotyczy. Je
ż
eli
jednak zniszczenie, zagini
ę
cie, uszkodzenie lub opó
ź
nienie cz
ęś
ci towaru albo przedmiotu stanowi
ą
cego
jego cz
ęść
ma wpływ na warto
ść
innych pakunków obj
ę
tych tym samym lotniczym listem przewozowym
lub po
ś
wiadczeniem nadania towaru albo - w razie ich niewystawienia - tym samym zapisem
zabezpieczonym innym sposobem przewidzianym w ust
ę
pie 2 artykułu 4, całkowit
ą
wag
ę
takich
pakunków bierze si
ę
równie
ż
pod uwag
ę
przy okre
ś
laniu ograniczenia odpowiedzialno
ś
ci.
5. Postanowie
ń
ust
ę
pów 1 i 2 niniejszego artykułu nie stosuje si
ę
, je
ż
eli udowodniono,
ż
e szkoda została
spowodowana przez działanie lub zaniechanie przewo
ź
nika lub osób za niego działaj
ą
cych, dokonane z
zamiarem wyrz
ą
dzenia szkody lub przez nierozwag
ę
i ze
ś
wiadomo
ś
ci
ą
prawdopodobie
ń
stwa powstania
szkody, przy czym w przypadku działania lub zaniechania osób działaj
ą
cych za przewo
ź
nika musi by
ć
tak
ż
e udowodnione,
ż
e działały w zakresie powierzonych im funkcji.
6. Ograniczenia przewidziane w artykule 21 i w niniejszym artykule nie stoj
ą
na przeszkodzie
dodatkowemu zas
ą
dzeniu przez s
ą
d, zgodnie z jego własnym prawem, kosztów s
ą
dowych i innych
kosztów procesu poniesionych przez powoda, ł
ą
cznie z odsetkami. Postanowienia tego nie stosuje si
ę
,
je
ż
eli kwota zas
ą
dzonego odszkodowania, z wył
ą
czeniem kosztów s
ą
dowych i innych kosztów procesu,
nie przekracza kwoty, jak
ą
przewo
ź
nik zaofiarował powodowi na pi
ś
mie w okresie sze
ś
ciu miesi
ę
cy od
daty zdarzenia, które spowodowało szkod
ę
albo przed wszcz
ę
ciem post
ę
powania s
ą
dowego, je
ż
eli
nast
ą
piło pó
ź
niej.
Artykuł 23.
Przeliczenie jednostek monetarnych
1. Kwoty wyra
ż
one w niniejszej konwencji w Specjalnych Prawach Ci
ą
gnienia odnosz
ą
si
ę
do
Specjalnych Praw Ci
ą
gnienia okre
ś
lonych przez Mi
ę
dzynarodowy Fundusz Walutowy. Przeliczenia tych
kwot na krajowe jednostki monetarne w sprawach rozpatrywanych przez s
ą
dy nale
ż
y dokonywa
ć
według
warto
ś
ci tych jednostek monetarnych w Specjalnych Prawach Ci
ą
gnienia w dniu wydania wyroku. Warto
ść
krajowej jednostki monetarnej pa
ń
stwa strony b
ę
d
ą
cego członkiem Mi
ę
dzynarodowego Funduszu
Walutowego w Specjalnych Prawach Ci
ą
gnienia oblicza si
ę
według metody przeliczania waluty
stosowanej przez Mi
ę
dzynarodowy Fundusz Walutowy dla jego operacji i transakcji w dniu wydania
wyroku.
Warto
ść
krajowej
jednostki
monetarnej
pa
ń
stwa
strony
nieb
ę
d
ą
cego
członkiem
Mi
ę
dzynarodowego Funduszu Walutowego w Specjalnych Prawach Ci
ą
gnienia oblicza si
ę
w sposób
okre
ś
lony przez to pa
ń
stwo.
2. Jednak
ż
e pa
ń
stwa strony nieb
ę
d
ą
ce członkami Mi
ę
dzynarodowego Funduszu Walutowego, których
prawo nie pozwala na zastosowanie postanowie
ń
ust
ę
pu 1, mog
ą
w czasie ratyfikacji lub przyst
ą
pienia
albo w ka
ż
dym pó
ź
niejszym czasie o
ś
wiadczy
ć
,
ż
e w sprawach rozpatrywanych przez s
ą
dy na jego
terytorium ograniczenie odpowiedzialno
ś
ci przewo
ź
nika okre
ś
lone w artykule 21 ustala si
ę
w kwocie 1 500
000 jednostek monetarnych na ka
ż
dego pasa
ż
era; 62 500 jednostek monetarnych na ka
ż
dego pasa
ż
era
w przypadku okre
ś
lonym w ust
ę
pie 1 artykułu 22; 15 000 jednostek monetarnych na ka
ż
dego pasa
ż
era w
przypadku okre
ś
lonym w ust
ę
pie 2 artykułu 22; oraz 250 jednostek monetarnych za kilogram w przypadku
okre
ś
lonym w ust
ę
pie 3 artykułu 22. Ka
ż
da taka jednostka monetarna odpowiada warto
ś
ci
sze
ść
dziesi
ę
ciu pi
ę
ciu i pół miligrama złota dziewi
ęć
setnej próby. Przeliczenie tych kwot na krajow
ą
jednostk
ę
walutow
ą
jest dokonywane zgodnie z prawem zainteresowanego pa
ń
stwa.
3. Obliczenie przewidziane w ostatnim zdaniu ust
ę
pu 1 niniejszego artykułu oraz przeliczenie
przewidziane w ust
ę
pie 2 tego
ż
artykułu jest dokonywane w taki sposób, aby wyrazi
ć
w jednostkach
monetarnych pa
ń
stwa strony w miar
ę
mo
ż
liwo
ś
ci tak
ą
sam
ą
rzeczywist
ą
warto
ść
kwot okre
ś
lonych w
artykułach 21 i 22, jaka wynikałaby z zastosowania pierwszych trzech zda
ń
ust
ę
pu 1 niniejszego artykułu.
Pa
ń
stwa strony przy składaniu dokumentów ratyfikacji, przyj
ę
cia, zatwierdzenia niniejszej konwencji lub
przyst
ą
pienia do niej podaj
ą
do wiadomo
ś
ci depozytariusza sposób obliczania przewidzianego w ust
ę
pie
1 niniejszego artykułu albo wynik przeliczania przewidzianego w ust
ę
pie 2 tego
ż
artykułu, zale
ż
nie od
przypadku, oraz zmiany w tym zakresie, gdy tylko maj
ą
miejsce.
Artykuł 24.
Rewizja ogranicze
ń
1. Z zachowaniem postanowie
ń
artykułu 25 niniejszej konwencji i z zastrze
ż
eniem ust
ę
pu 2 poni
ż
ej,
ograniczenia odszkodowa
ń
przewidziane w artykułach 21, 22 i 23 s
ą
rewidowane przez depozytariusza co
pi
ęć
lat, przy czym pierwsza rewizja nast
ą
pi z ko
ń
cem pi
ą
tego roku po wej
ś
ciu w
ż
ycie niniejszej
konwencji albo - gdyby konwencja nie weszła w
ż
ycie w okresie pi
ę
ciu lat od pierwszego dnia, w którym
została otwarta do podpisania - w ci
ą
gu pierwszego roku od dnia jej wej
ś
cia w
ż
ycie, przy zastosowaniu
wska
ź
nika inflacji odpowiadaj
ą
cego stopie inflacji od poprzedniej rewizji lub za pierwszym razem od dnia
wej
ś
cia konwencji w
ż
ycie. Podstaw
ą
do okre
ś
lenia stopy inflacji w celu ustalenia wska
ź
nika inflacji jest
ś
rednia wa
ż
ona warto
ść
rocznych stóp wzrostu lub spadku indeksów cen konsumpcyjnych pa
ń
stw,
których waluty wchodz
ą
w skład Specjalnego Prawa Ci
ą
gnienia, o którym mowa w ust
ę
pie 1 artykułu 23.
2. Je
ż
eli wynik rewizji, o której mowa w ust
ę
pie poprzedzaj
ą
cym, pokazuje wska
ź
nik inflacji wy
ż
szy ni
ż
10
procent, depozytariusz notyfikuje pa
ń
stwom stronom rewizj
ę
ogranicze
ń
odpowiedzialno
ś
ci. Ka
ż
da taka
rewizja zaczyna wywiera
ć
skutki po sze
ś
ciu miesi
ą
cach od jej notyfikowania pa
ń
stwom stronom. Je
ż
eli w
ci
ą
gu trzech miesi
ę
cy od jej notyfikowania pa
ń
stwom stronom wi
ę
kszo
ść
pa
ń
stw stron zgłosi brak swojej
zgody, rewizja nie zaczyna wywiera
ć
skutków, a depozytariusz przekazuje spraw
ę
zgromadzeniu pa
ń
stw
stron. Wej
ś
cie w
ż
ycie ka
ż
dej rewizji jest niezwłocznie przez depozytariusza notyfikowane pa
ń
stwom
stronom.
3. Niezale
ż
nie od ust
ę
pu 1 niniejszego artykułu, procedur
ę
przewidzian
ą
w ust
ę
pie 2 tego artykułu
stosuje si
ę
w ka
ż
dym czasie pod warunkiem,
ż
e jedna trzecia pa
ń
stw stron wyra
ż
a takie
ż
yczenie i pod
warunkiem,
ż
e wska
ź
nik inflacji, o którym mowa w ust
ę
pie 1 przekroczył 30 procent od czasu poprzedniej
rewizji albo od dnia wej
ś
cia w
ż
ycie niniejszej konwencji, je
ż
eli wcze
ś
niejszej rewizji nie było. Nast
ę
pne
rewizje przy zastosowaniu procedury opisanej w ust
ę
pie 1 niniejszego artykułu maj
ą
miejsce w odst
ę
pach
pi
ę
cioletnich pocz
ą
wszy od ko
ń
ca pi
ą
tego roku nast
ę
puj
ą
cego po dniu rewizji dokonanej na podstawie
niniejszego ust
ę
pu.
Artykuł 25.
Postanowienia umowne dotycz
ą
ce ogranicze
ń
odpowiedzialno
ś
ci
Przewo
ź
nik mo
ż
e umówi
ć
si
ę
,
ż
e w odniesieniu do umowy przewozu stosuje si
ę
ograniczenia
odpowiedzialno
ś
ci wy
ż
sze od przewidzianych w niniejszej konwencji albo nie stosuje si
ę
ż
adnych
ogranicze
ń
odpowiedzialno
ś
ci.
Artykuł 26.
Niewa
ż
no
ść
postanowie
ń
umownych
Jakiekolwiek postanowienie umowne zmierzaj
ą
ce do uwolnienia przewo
ź
nika od odpowiedzialno
ś
ci lub do
ustalenia ogranicze
ń
odpowiedzialno
ś
ci ni
ż
szych od przewidzianych w niniejszej konwencji uwa
ż
a si
ę
za
nieistniej
ą
ce i niemaj
ą
ce skutków prawnych, jednak niewa
ż
no
ść
takiego postanowienia nie powoduje
niewa
ż
no
ś
ci całej umowy, która nadal podlega postanowieniom niniejszej konwencji.
Artykuł 27.
Wolno
ść
umów
Nic w niniejszej konwencji nie zabrania przewo
ź
nikowi odmówienia zawarcia umowy, zrzeczenia si
ę
ś
rodków obrony dopuszczalnych według tej konwencji lub ustanowienia warunków, które nie s
ą
sprzeczne
z postanowieniami tej konwencji.
Artykuł 28.
Wypłata zaliczek
W razie wypadku lotniczego powoduj
ą
cego
ś
mier
ć
albo uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia pasa
ż
erów
przewo
ź
nik, je
ż
eli wymaga tego jego prawo krajowe, powinien bez zwłoki wypłaci
ć
zaliczk
ę
osobie
fizycznej lub osobom fizycznym, uprawnionym do dochodzenia odszkodowania, w celu zaspokojenia
pilnych potrzeb ekonomicznych tych osób. Wypłata takich zaliczek nie stanowi uznania
odpowiedzialno
ś
ci, mog
ą
te
ż
one by
ć
potr
ą
cone z kwot wypłacanych przez przewo
ź
nika z tytułu
odszkodowania.
Artykuł 29.
Podstawa roszcze
ń
Przy przewozie pasa
ż
erów, baga
ż
u i towarów wszelkie dochodzenie roszcze
ń
odszkodowawczych z
jakiegokolwiek tytułu, na podstawie niniejszej konwencji, z tytułu umowy, z tytułu czynu niedozwolonego,
czy te
ż
na jakiejkolwiek innej podstawie, mo
ż
e mie
ć
miejsce tylko na warunkach i w granicach
odpowiedzialno
ś
ci okre
ś
lonych w tej konwencji, co nie przes
ą
dza okre
ś
lenia osób maj
ą
cych prawo do
wniesienia powództwa ani uprawnie
ń
ka
ż
dej z nich. W przypadku wszelkich takich roszcze
ń
nie nale
żą
si
ę
odszkodowania o charakterze karnym, nawi
ą
zki ani inne niepolegaj
ą
ce na naprawieniu rzeczywistej
szkody.
Artykuł 30.
Osoby działaj
ą
ce za przewo
ź
nika i ł
ą
czna wysoko
ść
roszcze
ń
1. W razie dochodzenia roszcze
ń
przeciwko osobie działaj
ą
cej za przewo
ź
nika, w nast
ę
pstwie szkody
przewidzianej w niniejszej konwencji, osoba taka, o ile udowodni,
ż
e działała w wykonaniu powierzonych
jej funkcji, mo
ż
e powoływa
ć
si
ę
na warunki i ograniczenia odpowiedzialno
ś
ci, na które zgodnie z t
ą
konwencj
ą
mo
ż
e si
ę
powoływa
ć
przewo
ź
nik.
2. Ł
ą
czna kwota odszkodowania, któr
ą
w takim przypadku mo
ż
na uzyska
ć
od przewo
ź
nika i osób za
niego działaj
ą
cych, nie mo
ż
e przekroczy
ć
wspomnianych ogranicze
ń
.
3. Z wyj
ą
tkiem przypadku przewozu towarów, postanowie
ń
ust
ę
pów 1 i 2 niniejszego artykułu nie stosuje
si
ę
, o ile zostało udowodnione,
ż
e szkoda powstała w wyniku działania lub zaniechania osoby działaj
ą
cej
za przewo
ź
nika, dokonanego z zamiarem wyrz
ą
dzenia szkody lub przez nierozwag
ę
i ze
ś
wiadomo
ś
ci
ą
prawdopodobie
ń
stwa powstania szkody.
Artykuł 31.
Terminy na zgłoszenie szkody
1. Przyj
ę
cie zarejestrowanego baga
ż
u lub towaru bez zastrze
ż
enia przez osob
ę
uprawnion
ą
do odbioru
stanowi domniemanie, z dopuszczeniem dowodu przeciwnego,
ż
e baga
ż
i towar zostały dostarczone w
dobrym stanie i zgodnie z dokumentem przewozowym lub z zapisem zabezpieczonym w inny sposób
przewidziany w ust
ę
pie 2 artykułu 3 i ust
ę
pie 2 artykułu 4.
2. Osoba uprawniona do odbioru powinna w razie uszkodzenia zgłosi
ć
przewo
ź
nikowi zastrze
ż
enie
natychmiast po jego wykryciu i nie pó
ź
niej ni
ż
w ci
ą
gu siedmiu dni od dnia odbioru w przypadku
zarejestrowanego baga
ż
u i czternastu dni od dnia odbioru w przypadku towarów. W razie opó
ź
nienia
zastrze
ż
enie nale
ż
y zgłosi
ć
nie pó
ź
niej ni
ż
w ci
ą
gu dwudziestu jeden dni od dnia, w którym baga
ż
lub
towar został oddany do dyspozycji tej osoby.
3. Ka
ż
de zastrze
ż
enie powinno by
ć
dokonane pisemnie i dor
ę
czone lub wysłane w odpowiednim
wymienionym wy
ż
ej terminie.
4. Je
ż
eli nie wniesiono zastrze
ż
e
ń
w wy
ż
ej wymienionych terminach,
ż
adne post
ę
powanie nie mo
ż
e by
ć
podj
ę
te przeciwko przewo
ź
nikowi z wyj
ą
tkiem przypadku oszustwa z jego strony.
Artykuł 32.
Ś
mier
ć
osoby odpowiedzialnej
W razie zgonu osoby odpowiedzialnej mo
ż
na dochodzi
ć
roszcze
ń
odszkodowawczych zgodnie z
postanowieniami niniejszej konwencji w stosunku do jej nast
ę
pców prawnych.
Artykuł 33.
Wła
ś
ciwo
ść
s
ą
dów
1. Powództwo w sprawie odszkodowania nale
ż
y wnie
ść
, według wyboru powoda, na terytorium jednego z
pa
ń
stw stron b
ą
d
ź
do s
ą
du miejsca zamieszkania przewo
ź
nika lub głównej siedziby jego przedsi
ę
biorstwa
albo miejsca, gdzie posiada on placówk
ę
, za po
ś
rednictwem której została zawarta umowa, b
ą
d
ź
do s
ą
du
miejsca przeznaczenia przewozu.
2. W odniesieniu do szkody spowodowanej przez
ś
mier
ć
albo uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia
pasa
ż
era powództwo mo
ż
na wnie
ść
do jednego z s
ą
dów okre
ś
lonych w ust
ę
pie 1 niniejszego artykułu
albo na terytorium jednego z pa
ń
stw stron, w którym w czasie wypadku pasa
ż
er miał główne i stałe
miejsce zamieszkania i do którego lub z którego przewo
ź
nik wykonuje loty b
ą
d
ź
własnymi statkami
powietrznymi, b
ą
d
ź
zgodnie z umow
ą
handlow
ą
statkami powietrznymi innego przewo
ź
nika, a w którym
przewo
ź
nik prowadzi działalno
ść
w zakresie przewozu lotniczego pasa
ż
erów, korzystaj
ą
c z pomieszcze
ń
wynajmowanych lub posiadanych przez niego lub przez innego przewo
ź
nika, z którym ma umow
ę
handlow
ą
.
3. W rozumieniu ust
ę
pu 2:
a) "umowa handlowa" oznacza umow
ę
inn
ą
ni
ż
umowa agencyjna, zawart
ą
mi
ę
dzy przewo
ź
nikami
i dotycz
ą
c
ą
ich wspólnych usług przewozu lotniczego pasa
ż
erów,
b) "główne lub stałe miejsce zamieszkania" oznacza jedno okre
ś
lone i stałe miejsce pobytu
pasa
ż
era w czasie wypadku. Obywatelstwo pasa
ż
era nie stanowi przy tym czynnika
decyduj
ą
cego.
4. Procedura podlega prawu s
ą
du, do którego wniesiono spraw
ę
.
Artykuł 34.
Arbitra
ż
1. Z zachowaniem postanowie
ń
niniejszego artykułu strony umowy przewozu towarów mog
ą
ustali
ć
w
umowie,
ż
e ka
ż
dy spór dotycz
ą
cy odpowiedzialno
ś
ci przewo
ź
nika przewidzianej w niniejszej konwencji
b
ę
dzie rozstrzygni
ę
ty w drodze arbitra
ż
u. Takie ustalenie powinno by
ć
dokonane na pi
ś
mie.
2. Post
ę
powanie arbitra
ż
owe toczy si
ę
według wyboru powoda w jednym z miejsc obj
ę
tych wła
ś
ciwo
ś
ci
ą
s
ą
dów przewidzian
ą
w artykule 33.
3. Arbiter lub s
ą
d arbitra
ż
owy stosowa
ć
b
ę
dzie postanowienia niniejszej konwencji.
4. Postanowienia ust
ę
pów 2 i 3 niniejszego artykułu uwa
ż
a
ć
si
ę
b
ę
dzie za stanowi
ą
ce cz
ęść
ka
ż
dej
klauzuli arbitra
ż
owej lub porozumienia arbitra
ż
owego, a wszelkie warunki takiej klauzuli lub porozumienia
niezgodne z tymi postanowieniami uwa
ż
ane b
ę
d
ą
za nieistniej
ą
ce i niemaj
ą
ce skutków prawnych.
Artykuł 35.
Termin wyga
ś
ni
ę
cia roszcze
ń
1. Prawo dochodzenia odszkodowania wygasa, je
ż
eli powództwo nie zostało wniesione w okresie dwóch
lat, licz
ą
c od dnia przybycia do miejsca przeznaczenia lub od dnia, w którym statek powietrzny powinien
był przyby
ć
, albo od dnia, w którym przewóz został zatrzymany.
2. Sposób liczenia tego okresu okre
ś
la si
ę
według prawa s
ą
du, do którego wniesiono spraw
ę
.
Artykuł 36.
Kolejni przewo
ź
nicy
1. W przypadku przewozu, który ma by
ć
wykonywany przez ró
ż
nych kolejnych przewo
ź
ników, a
odpowiada warunkom okre
ś
lonym w ust
ę
pie 3 artykułu 1, ka
ż
dy przewo
ź
nik przyjmuj
ą
cy pasa
ż
erów,
baga
ż
lub towary podlega zasadom ustanowionym w niniejszej konwencji i jest uwa
ż
any za jedn
ą
ze stron
umowy przewozu w zakresie, w jakim umowa odnosi si
ę
do cz
ęś
ci przewozu wykonywanej pod jego
kontrol
ą
.
2. W przypadku takiego przewozu pasa
ż
er i ka
ż
da osoba uprawniona do odszkodowania dotycz
ą
cego
pasa
ż
era mo
ż
e skierowa
ć
powództwo tylko przeciwko przewo
ź
nikowi, który wykonywał przewóz, podczas
którego miał miejsce wypadek lub nast
ą
piło opó
ź
nienie, chyba
ż
e na podstawie wyra
ź
nego postanowienia
umowy pierwszy przewo
ź
nik wzi
ą
ł na siebie odpowiedzialno
ść
za cały przewóz.
3. W odniesieniu do baga
ż
u i towarów pasa
ż
er lub nadawca mo
ż
e wnie
ść
powództwo przeciwko
pierwszemu przewo
ź
nikowi, a pasa
ż
er i odbiorca uprawniony do odbioru mo
ż
e wnie
ść
powództwo
przeciwko ostatniemu przewo
ź
nikowi, za
ś
ka
ż
dy z nich mo
ż
e ponadto wnie
ść
powództwo przeciwko
przewo
ź
nikowi, który wykonywał przewóz, podczas którego miało miejsce zniszczenie, zagini
ę
cie,
uszkodzenie lub opó
ź
nienie. Przewo
ź
nicy ci odpowiadaj
ą
solidarnie w stosunku do pasa
ż
era, nadawcy
lub odbiorcy.
Artykuł 37.
Roszczenie zwrotne
Niniejsza konwencja w niczym nie przes
ą
dza kwestii, czy osobie ponosz
ą
cej odpowiedzialno
ść
za szkod
ę
zgodnie z postanowieniami tej konwencji przysługuje roszczenie zwrotne w stosunku do jakiejkolwiek
innej osoby.
Rozdział IV. Przewóz mieszany
Artykuł 38.
Przewóz mieszany
1. W przypadku przewozu mieszanego, wykonywanego cz
ęś
ciowo drog
ą
powietrzn
ą
, a cz
ęś
ciowo
jakimkolwiek innym
ś
rodkiem przewozu, postanowienia niniejszej konwencji stosuje si
ę
, z zastrze
ż
eniem
ust
ę
pu 4 artykułu 18, tylko do przewozu lotniczego, je
ż
eli przy tym odpowiada on warunkom okre
ś
lonym w
artykule 1.
2. Nic w niniejszej konwencji nie zabrania stronom, w przypadku przewozu mieszanego, zamieszczenia w
dokumencie przewozu lotniczego warunków odnosz
ą
cych si
ę
do innych
ś
rodków przewozu, pod
warunkiem zachowania postanowie
ń
niniejszej konwencji w odniesieniu do przewozu lotniczego.
Rozdział V. Przewóz lotniczy wykonywany przez osob
ę
inn
ą
ni
ż
przewo
ź
nik
umowny
Artykuł 39.
Przewo
ź
nik umowny i przewo
ź
nik faktyczny
Postanowienia niniejszego rozdziału stosuje si
ę
w przypadku, gdy jedna osoba (nazywana dalej
"przewo
ź
nikiem umownym") zawiera umow
ę
przewozu podlegaj
ą
c
ą
niniejszej konwencji z pasa
ż
erem lub
nadawc
ą
albo osob
ą
działaj
ą
c
ą
w ich imieniu, a inna osoba (zwana dalej "przewo
ź
nikiem faktycznym")
wykonuje cało
ść
lub cz
ęść
przewozu na podstawie upowa
ż
nienia udzielonego przez przewo
ź
nika
umownego, jednak nie jest w odniesieniu do tej cz
ęś
ci przewozu przewo
ź
nikiem kolejnym w rozumieniu
niniejszej konwencji. Domniemywa si
ę
, z mo
ż
liwo
ś
ci
ą
dowodu przeciwnego, istnienie wspomnianego
upowa
ż
nienia.
Artykuł 40.
Odpowiedzialno
ść
przewo
ź
nika umownego i przewo
ź
nika faktycznego
Je
ż
eli przewo
ź
nik faktyczny wykonuje cało
ść
lub cz
ęść
przewozu, który zgodnie z umow
ą
, o której mowa
w artykule 39, podlega zasadom niniejszej konwencji, zarówno przewo
ź
nik umowny, jak i przewo
ź
nik
faktyczny podlegaj
ą
, o ile w rozdziale niniejszym nie postanowiono inaczej, postanowieniom niniejszej
konwencji - pierwszy w odniesieniu do całego przewozu przewidzianego w umowie, drugi jedynie do
przewozu, który wykonuje.
Artykuł 41.
Wspólna odpowiedzialno
ść
1. Działania i zaniechania przewo
ź
nika faktycznego oraz osób za niego działaj
ą
cych w wykonywaniu
swoich funkcji traktuje si
ę
w odniesieniu do przewozu wykonywanego przez przewo
ź
nika faktycznego tak,
jak gdyby były równie
ż
działaniami i zaniechaniem przewo
ź
nika umownego.
2. Działania i zaniechania przewo
ź
nika umownego oraz osób za niego działaj
ą
cych w wykonywaniu
swoich funkcji traktuje si
ę
w odniesieniu do przewozu wykonywanego przez przewo
ź
nika faktycznego tak,
jak gdyby były równie
ż
działaniami i zaniechaniem przewo
ź
nika faktycznego. Jednak
ż
e
ż
adne takie
działania lub zaniechania nie mog
ą
obci
ąż
a
ć
przewo
ź
nika faktycznego odpowiedzialno
ś
ci
ą
przekraczaj
ą
c
ą
kwoty przewidziane w artykułach 21, 22, 23 i 24.
ś
adne specjalne umowy, w my
ś
l których
przewo
ź
nik umowny przyjmuje obowi
ą
zki nienało
ż
one przez niniejsz
ą
konwencj
ę
, ani zrzeczenie si
ę
przyznanych przez t
ę
konwencj
ę
praw i mo
ż
liwo
ś
ci obrony, ani te
ż
specjalne deklaracje interesu w
dostawie przewidziane w artykule 22 nie b
ę
d
ą
mie
ć
skutków wobec przewo
ź
nika faktycznego, o ile nie
wyraził na nie zgody.
Artykuł 42.
Adresowanie polece
ń
i zastrze
ż
e
ń
Wszelkie polecenia i zastrze
ż
enia kierowane zgodnie z niniejsz
ą
konwencj
ą
do przewo
ź
nika s
ą
jednakowo skuteczne niezale
ż
nie od tego, czy s
ą
skierowane do przewo
ź
nika umownego, czy do
przewo
ź
nika faktycznego. Jednak
ż
e polecenia przewidziane w artykule 12 s
ą
skuteczne tylko, je
ż
eli
zostały skierowane do przewo
ź
nika umownego.
Artykuł 43.
Osoby działaj
ą
ce za przewo
ź
nika
W przypadku przewozu wykonywanego przez przewo
ź
nika faktycznego, ka
ż
da osoba za niego działaj
ą
ca,
je
ż
eli udowodni,
ż
e działała w zakresie powierzonych jej funkcji, mo
ż
e powoływa
ć
si
ę
na warunki i
ograniczenia odpowiedzialno
ś
ci maj
ą
ce zastosowanie zgodnie z niniejsz
ą
konwencj
ą
do przewo
ź
nika, za
którego działaj
ą
, chyba
ż
e zostało udowodnione,
ż
e działała w sposób wył
ą
czaj
ą
cy mo
ż
liwo
ść
powoływania si
ę
na ograniczenia odpowiedzialno
ś
ci w my
ś
l tej konwencji.
Artykuł 44.
Ł
ą
czna kwota odszkodowa
ń
W odniesieniu do przewozu wykonywanego przez przewo
ź
nika faktycznego ł
ą
czna kwota odszkodowania,
której mo
ż
na dochodzi
ć
od przewo
ź
nika umownego, przewo
ź
nika faktycznego oraz od osób za nich
działaj
ą
cych w zakresie powierzonych im funkcji, nie mo
ż
e przekroczy
ć
najwy
ż
szej kwoty, jak
ą
mo
ż
na by
uzyska
ć
zgodnie z niniejsz
ą
konwencj
ą
b
ą
d
ź
od przewo
ź
nika umownego, b
ą
d
ź
od przewo
ź
nika
faktycznego, jednak
ż
adna z osób wymienionych w niniejszym artykule nie ponosi odpowiedzialno
ś
ci w
kwocie przewy
ż
szaj
ą
cej ograniczenia wła
ś
ciwe dla tej osoby.
Artykuł 45.
Kierowanie powództwa
W odniesieniu do przewozu wykonywanego przez przewo
ź
nika faktycznego powództwo w sprawie
odszkodowania mo
ż
na skierowa
ć
, według wyboru powoda, przeciwko temu przewo
ź
nikowi lub przeciwko
przewo
ź
nikowi umownemu, albo przeciwko ka
ż
demu z tych przewo
ź
ników ł
ą
cznie lub oddzielnie. Je
ż
eli
powództwo skierowano tylko przeciwko jednemu z tych przewo
ź
ników, przewo
ź
nik ten ma prawo
przypozwa
ć
drugiego przewo
ź
nika do s
ą
du, do którego wniesiono spraw
ę
, przy czym post
ę
powanie i
skutki przypozwania okre
ś
la si
ę
według prawa tego s
ą
du.
Artykuł 46.
Dodatkowa wła
ś
ciwo
ść
s
ą
du
Ka
ż
de powództwo w sprawie odszkodowania przewidziane w artykule 45 nale
ż
y wnie
ść
, według wyboru
powoda, na terytorium pa
ń
stwa strony b
ą
d
ź
do jednego z s
ą
dów, do których zgodnie z artykułem 33
mo
ż
na pozwa
ć
przewo
ź
nika umownego, b
ą
d
ź
do s
ą
du wła
ś
ciwego dla miejsca zamieszkania lub głównej
siedziby przedsi
ę
biorstwa przewo
ź
nika faktycznego.
Artykuł 47.
Niewa
ż
no
ść
postanowie
ń
umownych
Jakiekolwiek postanowienie umowne zmierzaj
ą
ce do uwolnienia przewo
ź
nika umownego lub przewo
ź
nika
faktycznego od odpowiedzialno
ś
ci przewidzianej w niniejszym rozdziale lub do ustalenia ogranicze
ń
odpowiedzialno
ś
ci ni
ż
szych od zastosowanych zgodnie z tym rozdziałem uwa
ż
a si
ę
za nieistniej
ą
ce i
niemaj
ą
ce skutków prawnych, jednak niewa
ż
no
ść
takiego postanowienia nie powoduje niewa
ż
no
ś
ci całej
umowy, która nadal podlega postanowieniom niniejszego rozdziału.
Artykuł 48.
Wzajemne stosunki przewo
ź
ników umownego i faktycznego
Z zastrze
ż
eniem artykułu 45,
ż
adne z postanowie
ń
niniejszego rozdziału nie narusza wzajemnych praw i
obowi
ą
zków mi
ę
dzy samymi przewo
ź
nikami, w tym równie
ż
dotycz
ą
cych roszcze
ń
zwrotnych lub
dotycz
ą
cych pokrycia odszkodowania.
Rozdział VI. Inne postanowienia
Artykuł 49.
Bezwzgl
ę
dne obowi
ą
zywanie
Niewa
ż
ne s
ą
wszelkie klauzule umowy przewozu i wszelkie zawarte przed powstaniem szkody umowy
szczególne, w których strony uchylałyby zastosowanie zasad ustalonych w niniejszej konwencji b
ą
d
ź
przez okre
ś
lenie prawa, które ma by
ć
zastosowane, b
ą
d
ź
przez zmian
ę
zasad wła
ś
ciwo
ś
ci s
ą
dów.
Artykuł 50.
Ubezpieczenie
Pa
ń
stwa strony zobowi
ążą
swoich przewo
ź
ników do zawarcia umów ubezpieczeniowych pokrywaj
ą
cych
odpowiedzialno
ść
przewo
ź
ników przewidzian
ą
w niniejszej konwencji. Pa
ń
stwo strona, do którego
przewo
ź
nik wykonuje loty, mo
ż
e zobowi
ą
za
ć
przewo
ź
nika do przedstawienia dowodu posiadania
odpowiedniej polisy ubezpieczeniowej pokrywaj
ą
cej odpowiedzialno
ść
przewidzian
ą
w tej konwencji.
Artykuł 51.
Przewóz wykonywany w nadzwyczajnych okoliczno
ś
ciach
Postanowie
ń
artykułów od 3 do 5, 7 i 8 dotycz
ą
cych dokumentacji przewozu nie stosuje si
ę
w przypadku
przewozu wykonywanego w nadzwyczajnych okoliczno
ś
ciach poza zakresem normalnej działalno
ś
ci
przewo
ź
nika lotniczego.
Artykuł 52.
Okre
ś
lenie dni
Wyra
ż
enie "dni" u
ż
yte w niniejszej konwencji odnosi si
ę
do dni kalendarzowych, a nie do dni roboczych.
Rozdział VII. Postanowienia ko
ń
cowe
Artykuł 53.
Podpisanie, ratyfikacja i wej
ś
cie w
ż
ycie
1. Niniejsza konwencja jest otwarta w Montrealu w dniu 28 maja 1999 r. do podpisania przez pa
ń
stwa
uczestnicz
ą
ce w Mi
ę
dzynarodowej Konferencji Prawa Lotniczego, która odbyła si
ę
w Montrealu w dniach
od 10 do 28 maja 1999 r. Po dniu 28 maja 1999 r. konwencja b
ę
dzie otwarta do podpisania przez
wszystkie pa
ń
stwa w głównej siedzibie Organizacji Mi
ę
dzynarodowego Lotnictwa Cywilnego w Montrealu,
a
ż
do jej wej
ś
cia w
ż
ycie zgodnie z ust
ę
pem 6 niniejszego artykułu.
2. Podobnie konwencja niniejsza b
ę
dzie otwarta do podpisu przez regionalne organizacje integracji
ekonomicznej. Zgodnie z zastosowaniem niniejszej konwencji za "regionaln
ą
organizacj
ę
integracji
ekonomicznej" uwa
ż
a si
ę
ka
ż
d
ą
organizacj
ę
ustanowion
ą
przez suwerenne pa
ń
stwa okre
ś
lonego regionu,
która posiada kompetencje w niektórych sprawach unormowanych przez t
ę
konwencj
ę
i została w
nale
ż
yty sposób upowa
ż
niona do podpisania, ratyfikowania, przyj
ę
cia, zatwierdzenia tej konwencji lub do
przyst
ą
pienia do niej. Z wyj
ą
tkiem postanowie
ń
ust
ę
pu 2 artykułu 1, punktu b) ust
ę
pu 1 artykułu 3, punktu
b) artykułu 5, artykułów 23, 33 i 46 oraz punktu b) artykułu 57, ka
ż
de postanowienie dotycz
ą
ce "pa
ń
stwa
strony" lub "pa
ń
stw stron" niniejszej konwencji stosuje si
ę
tak
ż
e do regionalnej organizacji integracji
ekonomicznej. Zgodnie z artykułem 24 postanowie
ń
dotycz
ą
cych "wi
ę
kszo
ś
ci pa
ń
stw stron" i "jednej
trzeciej pa
ń
stw stron" nie stosuje si
ę
do regionalnych organizacji integracji ekonomicznej.
3. Konwencja niniejsza podlega ratyfikacji przez pa
ń
stwa i regionalne organizacje integracji
ekonomicznej, które j
ą
podpisały.
4. Ka
ż
de pa
ń
stwo lub regionalna organizacja integracji ekonomicznej, które nie podpisały niniejszej
konwencji, mog
ą
j
ą
przyj
ąć
, zatwierdzi
ć
lub przyst
ą
pi
ć
do niej w ka
ż
dym czasie.
5. Dokumenty dotycz
ą
ce ratyfikacji, przyj
ę
cia, zatwierdzenia lub przyst
ą
pienia powinny by
ć
zło
ż
one w
Organizacji Mi
ę
dzynarodowego Lotnictwa Cywilnego, któr
ą
niniejszym wyznacza si
ę
na depozytariusza.
6. Konwencja niniejsza wejdzie w
ż
ycie w sze
ść
dziesi
ą
tym dniu po zło
ż
eniu depozytariuszowi
trzydziestego dokumentu dotycz
ą
cego ratyfikacji, przyj
ę
cia, zatwierdzenia lub przyst
ą
pienia mi
ę
dzy
pa
ń
stwami, które zło
ż
yły takie dokumenty. Przy stosowaniu niniejszego ust
ę
pu nie liczy si
ę
dokumentów
zło
ż
onych przez regionalne organizacje integracji ekonomicznej.
7. W odniesieniu do innych pa
ń
stw i innych regionalnych organizacji integracji ekonomicznej konwencja
niniejsza b
ę
dzie miała zastosowanie od sze
ść
dziesi
ą
tego dnia po dniu zło
ż
enia dokumentu dotycz
ą
cego
ratyfikacji, przyj
ę
cia, zatwierdzenia lub przyst
ą
pienia.
8. Depozytariusz notyfikuje niezwłocznie wszystkim sygnatariuszom i pa
ń
stwom stronom:
a) ka
ż
de podpisanie niniejszej konwencji i jego dat
ę
,
b) ka
ż
de zło
ż
enie dokumentu dotycz
ą
cego ratyfikacji, przyj
ę
cia, zatwierdzenia lub przyst
ą
pienia
oraz jego dat
ę
,
c) dat
ę
wej
ś
cia w
ż
ycie niniejszej konwencji,
d) dat
ę
wej
ś
cia w
ż
ycie ka
ż
dej rewizji ogranicze
ń
odpowiedzialno
ś
ci ustalonych zgodnie z niniejsz
ą
konwencj
ą
,
e) ka
ż
de wypowiedzenie na podstawie artykułu 54.
Artykuł 54.
Wypowiedzenie
1. Ka
ż
de pa
ń
stwo strona mo
ż
e wypowiedzie
ć
niniejsz
ą
konwencj
ę
w drodze pisemnej notyfikacji
skierowanej do depozytariusza.
2. Wypowiedzenie jest skuteczne po stu osiemdziesi
ę
ciu dniach od dnia, w którym depozytariusz
otrzymał notyfikacj
ę
.
Artykuł 55.
Stosunek do innych dokumentów konwencji warszawskiej
Konwencja niniejsza ma pierwsze
ń
stwo stosowania przed wszelkimi przepisami stosowanymi do
mi
ę
dzynarodowego przewozu lotniczego:
1) mi
ę
dzy pa
ń
stwami stronami tej konwencji z tego tytułu,
ż
e s
ą
one równocze
ś
nie
stronami: a) Konwencji o ujednostajnieniu niektórych prawideł dotycz
ą
cych mi
ę
dzy na
rodowego przewozu lotniczego, podpisanej w Warszawie dnia 12 pa
ź
dziernika 1929 r.
(zwanej dalej konwencj
ą
warszawsk
ą
),
b) Protokołu zmieniaj
ą
cego Konwencj
ę
o ujednostajnieniu niektórych prawideł dotycz
ą
cych
mi
ę
dzynarodowego przewozu lotniczego, podpisan
ą
w Warszawie dnia 12 pa
ź
dziernika
1929 r., sporz
ą
dzonego w Hadze dnia 28 wrze
ś
nia 1955 r. (zwanego dalej protokołem
haskim),
c) Konwencji uzupełniaj
ą
cej konwencj
ę
warszawsk
ą
o ujednostajnieniu niektórych prawideł
dotycz
ą
cych mi
ę
dzynarodowego przewozu lotniczego wykonywanego przez osob
ę
inn
ą
ni
ż
przewo
ź
nik umowny, podpisanej w Guadalajarze dnia 18 wrze
ś
nia 1961 r. (zwanej
dalej konwencj
ą
guadalajarsk
ą
),
d) Protokołu zmieniaj
ą
cego Konwencj
ę
o ujednostajnieniu niektórych prawideł dotycz
ą
cych
mi
ę
dzynarodowego przewozu lotniczego, podpisan
ą
w Warszawie dnia 12 pa
ź
dziernika
1929 r., zmienion
ą
protokołem sporz
ą
dzonym w Hadze dnia 28 wrze
ś
nia 1955 r.,
podpisanego w Gwatemali dnia 8 marca 1971 r. (zwanego dalej protokołem
gwatemalskim);
e) Protokołów dodatkowych nr 1 do 3 oraz Protokołu montrealskiego nr 4 zmieniaj
ą
cego
konwencj
ę
warszawsk
ą
zmienion
ą
protokołem haskim lub konwencj
ę
warszawsk
ą
zmienion
ą
protokołami haskim i gwatemalskim, popisanych w Montrealu dnia 25 wrze
ś
nia
1975 r. (zwanych dalej protokołami montrealskimi), albo
2) na terytorium któregokolwiek pa
ń
stwa strony niniejszej konwencji z tego tytułu,
ż
e pa
ń
stwo to
jest stron
ą
jednego lub wi
ę
cej dokumentów, o których mowa wy
ż
ej w punktach od a) do e).
Artykuł 56.
Pa
ń
stwa o wi
ę
cej ni
ż
jednym systemie prawa
1. Je
ż
eli pa
ń
stwo ma wi
ę
cej ni
ż
jedn
ą
jednostk
ę
terytorialn
ą
z ró
ż
nymi systemami prawa stosowanego w
sprawach unormowanych w niniejszej konwencji, mo
ż
e ono w czasie podpisania, ratyfikacji, przyj
ę
cia,
zatwierdzenia lub przyst
ą
pienia o
ś
wiadczy
ć
,
ż
e niniejsz
ą
konwencj
ę
stosuje si
ę
w odniesieniu do
wszystkich jego jednostek terytorialnych albo tylko do jednej lub niektórych z tych jednostek, oraz mo
ż
e w
ka
ż
dym czasie zmieni
ć
to o
ś
wiadczenie przez zło
ż
enie innego o
ś
wiadczenia.
2. Ka
ż
de takie o
ś
wiadczenie powinno by
ć
notyfikowane depozytariuszowi i powinno wyra
ź
nie okre
ś
li
ć
jednostki terytorialne, do których si
ę
odnosi.
3. W odniesieniu do pa
ń
stwa strony, które zło
ż
yło takie o
ś
wiadczenie:
a) postanowienia artykułu 23 dotycz
ą
ce "waluty krajowej" b
ę
d
ą
interpretowane jako odnosz
ą
ce si
ę
do waluty wła
ś
ciwej jednostki terytorialnej tego pa
ń
stwa oraz
b) postanowienia artykułu 28 dotycz
ą
ce "prawa krajowego" b
ę
d
ą
interpretowane jako odnosz
ą
ce
si
ę
do prawa wła
ś
ciwej jednostki terytorialnej tego pa
ń
stwa.
Artykuł 57.
Zastrze
ż
enia
Nie dopuszcza si
ę
jakichkolwiek zastrze
ż
e
ń
do niniejszej konwencji z tym wyj
ą
tkiem,
ż
e ka
ż
de pa
ń
stwo
strona mo
ż
e w ka
ż
dym czasie o
ś
wiadczy
ć
w drodze notyfikacji skierowanej do depozytariusza,
ż
e
niniejsza konwencja nie ma zastosowania do:
a) mi
ę
dzynarodowego przewozu wykonywanego bezpo
ś
rednio przez to pa
ń
stwo stron
ę
w celach
niehandlowych w zwi
ą
zku z wykonywaniem jego funkcji i obowi
ą
zków suwerennego pa
ń
stwa,
b) przewozu osób, towarów i baga
ż
u wykonywanego dla jego władz wojskowych statkami
powietrznymi zarejestrowanymi w tym pa
ń
stwie stronie lub przez nie naj
ę
tymi, których pojemno
ść
została zarezerwowana w cało
ś
ci przez te władze lub w ich imieniu.
NA DOWÓD CZEGO ni
ż
ej podpisani pełnomocnicy, nale
ż
ycie do tego upowa
ż
nieni, podpisali niniejsz
ą
konwencj
ę
.
SPORZ
Ą
DZONO w Montrealu dnia 28 maja tysi
ą
c dziewi
ęć
set dziewi
ęć
dziesi
ą
tego dziewi
ą
tego roku w
j
ę
zykach angielskim, arabskim, chi
ń
skim, francuskim, hiszpa
ń
skim i rosyjskim, przy czym wszystkie teksty
s
ą
jednakowo autentyczne. Niniejsza konwencja zostanie zdeponowana w archiwach Organizacji
Mi
ę
dzynarodowego Lotnictwa Cywilnego, a jej uwierzytelnione odpisy b
ę
d
ą
przekazane przez
depozytariusza wszystkim pa
ń
stwom stronom tej konwencji, jak równie
ż
wszystkim pa
ń
stwom stronom
konwencji warszawskiej, protokołu haskiego, konwencji guadalajarskiej, protokołu gwatemalskiego i
protokołów montrealskich.
Po zaznajomieniu si
ę
z powy
ż
sz
ą
konwencj
ą
, w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej o
ś
wiadczam,
ż
e:
- została ona uznana za słuszn
ą
zarówno w cało
ś
ci, jak i ka
ż
de z postanowie
ń
w niej zawartych,
- jest przyj
ę
ta, ratyfikowana i potwierdzona,
- b
ę
dzie niezmiennie zachowywana.
Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony piecz
ę
ci
ą
Rzeczypospolitej Polskiej.
Dano w Warszawie dnia 6 pa
ź
dziernika 2005 r.