System osadniczy
System osadniczy
a gospodarka
a gospodarka
Uwarunkowania rozwoju osadnictwa
Uwarunkowania rozwoju osadnictwa
Sie
Sie
ć
ć
osadnicza a system osadniczy
osadnicza a system osadniczy
Kryteria wydzielania miast
Kryteria wydzielania miast
Funkcje miast
Funkcje miast
Rozw
Rozw
ó
ó
j proces
j proces
ó
ó
w urbanizacyjnych na
w urbanizacyjnych na
ś
ś
wiecie
wiecie
Uk
Uk
ł
ł
ad sieci miejskiej
ad sieci miejskiej
–
–
teoria W. Christallera
teoria W. Christallera
Tempo i p
Tempo i p
ł
ł
aszczyzny urbanizacji
aszczyzny urbanizacji
Skutki urbanizacji
Skutki urbanizacji
Progowy rozw
Progowy rozw
ó
ó
j miast
j miast
Jednostki osadnicze
Jednostki osadnicze
Jednostki
osadnicze
pierwotne
wtórne
tercjarne
Źródło: opracowanie na podstawie: Geografia ekonomiczna,
red. K. Kuciński, Oficyna a Wolters Kluwer Bussines, Kraków 2009, s. 362.
Kryteria wydzielania miast
Kryteria wydzielania miast
kryterium
demograficzne
(statystyczne)
prawno-
administracyjne
funkcjonalne
morfologiczne
mieszane
Źródło: opracowanie na podstawie: Geografia ekonomiczna,
red. K. Kuciński, Oficyna a Wolters Kluwer Bussines, Kraków 2009, s. 364.
Funkcje miast
Funkcje miast
funkcja
egzogeniczna
endogeniczna
Baza ekonomiczna i struktura
Baza ekonomiczna i struktura
funkcjonalna miast
funkcjonalna miast
–
–
funkcje egzogeniczne
funkcje egzogeniczne
funkcje endogeniczne
funkcje endogeniczne
Rozw
Rozw
ó
ó
j proces
j proces
ó
ó
w urbanizacyjnych na
w urbanizacyjnych na
ś
ś
wiecie
wiecie
Ludno
Ludno
ść
ść
wiejska i miejska w latach
wiejska i miejska w latach
1950
1950
-
-
2030
2030
Kraje o najwi
Kraje o najwi
ę
ę
kszej liczbie ludno
kszej liczbie ludno
ś
ś
ci
ci
wiejskiej w latach 2005 i 2030
wiejskiej w latach 2005 i 2030
http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/PUBL_PM_rocznik_stat_miedzynarodowy_2009.pdf
Wska
Wska
ź
ź
nik urbanizacji wed
nik urbanizacji wed
ł
ł
ug kontynent
ug kontynent
ó
ó
w
w
i tempo wzrostu urbanizacji
i tempo wzrostu urbanizacji
0,17
0,24
73,8
70,8
70,5
71,5
62,0
Oceania
0,29
0,42
86,7
80,7
79,1
73,8
63,9
Ameryka
Pn
0,34
1,11
84,3
77,4
75,4
61,2
42,0
Ameryka
Środk. i
Płd
0,33
0,65
78,3
72,2
71,7
65,6
50,5
Europa
1,23
1,57
54,1
39,8
37,1
24,0
16,8
Azja
1,12
1,75
50,7
38,3
36,2
25,4
14,7
Afryka
0,83
0,94
59,9
48,7
46,7
37,2
29,0
Świat
2005-
2030
1950-
2005
2030
2005
2000
1975
1950
Tempo zmian
Wskaźnik urbanizacji
Tempo wzrostu ludno
Tempo wzrostu ludno
ś
ś
ci miejskiej
ci miejskiej
2.04
2.18
2.33
2.70
Świat
1.40
1.46
1.52
1.52
Oceania
1.37
1.51
0.57
1.24
Ameryka Północna
0.13
0.14
0.37
0.78
Europa
3.08
3.52
3.77
5.04
Chiny
2.52
2.82
3.08
4.08
Azja wschodnia
3.40
3.84
3.99
4.11
Azja południowo
wschodnia
2.61
2.88
3.09
3.78
Azja
2000-2005
1995-2000
1990-1995
1985-1990
Region/country
Urbanizacja
Urbanizacja
-
-
2006
2006
Fazy rozwoju struktury przestrzennej
Fazy rozwoju struktury przestrzennej
gospodarki narodowej wed
gospodarki narodowej wed
ł
ł
ug modelu Johna
ug modelu Johna
Friedmana
Friedmana
Uk
Uk
ł
ł
ad sieci miejskiej
ad sieci miejskiej
–
–
teoria W. Christallera
teoria W. Christallera
Teoria Christallera
Teoria Christallera
-
-
system o
system o
ś
ś
rodk
rodk
ó
ó
w
w
centralnych oparty na
centralnych oparty na
zasadzie sprzeda
zasadzie sprzeda
ż
ż
y
y
d
d
ó
ó
br i us
br i us
ł
ł
ug
ug
System
System
o
o
ś
ś
rodk
rodk
ó
ó
w
w
centralnych
centralnych
oparty
oparty
na zasadzie
na zasadzie
komunikacyjnej
komunikacyjnej
Urbanizacja
Urbanizacja
Urbanizacja
Urbanizacja
-
-
to wielop
to wielop
ł
ł
aszczyznowy zesp
aszczyznowy zesp
ó
ó
ł
ł
przemian ekonomicznych, spo
przemian ekonomicznych, spo
ł
ł
ecznych,
ecznych,
kulturowych i przestrzennych, prowadz
kulturowych i przestrzennych, prowadz
ą
ą
cych
cych
do rozwoju
do rozwoju
miast
miast
i obszar
i obszar
ó
ó
w miejskich oraz
w miejskich oraz
wzrostu liczby ludno
wzrostu liczby ludno
ś
ś
ci miejskiej i jej udzia
ci miejskiej i jej udzia
ł
ł
u
u
w liczbie ludno
w liczbie ludno
ś
ś
ci
ci
pa
pa
ń
ń
stwa
stwa
b
b
ą
ą
d
d
ź
ź
regionu
regionu
.
.
Jest to rozw
Jest to rozw
ó
ó
j istniej
j istniej
ą
ą
cych miast
cych miast
i powstawania nowych.
i powstawania nowych.
P
P
ł
ł
aszczyzny urbanizacji
aszczyzny urbanizacji
demograficzna
demograficzna
ekonomiczna
ekonomiczna
przestrzenno
przestrzenno
-
-
architektoniczna
architektoniczna
spo
spo
ł
ł
eczna
eczna
P
P
ł
ł
aszczyzna demograficzna
aszczyzna demograficzna
wzrost liczby ludno
wzrost liczby ludno
ś
ś
ci miejskiej,
ci miejskiej,
jej udzia
jej udzia
ł
ł
u w og
u w og
ó
ó
lnej liczbie ludno
lnej liczbie ludno
ś
ś
ci,
ci,
migracje ludno
migracje ludno
ś
ś
ci ze
ci ze
wsi
wsi
do miast
do miast
P
P
ł
ł
aszczyzna ekonomiczna
aszczyzna ekonomiczna
wzrost odsetek ludno
wzrost odsetek ludno
ś
ś
ci zatrudnionej
ci zatrudnionej
poza
poza
rolnictwem
rolnictwem
, pocz
, pocz
ą
ą
tkowo w
tkowo w
przemy
przemy
ś
ś
le
le
, a potem us
, a potem us
ł
ł
ugach
ugach
P
P
ł
ł
aszczyzna przestrzenno
aszczyzna przestrzenno
-
-
architektoniczna
architektoniczna
to wzrost obszar
to wzrost obszar
ó
ó
w miejskich i
w miejskich i
tworzenie nowych miast,
tworzenie nowych miast,
rozprzestrzenienie si
rozprzestrzenienie si
ę
ę
miejskiej
miejskiej
infrastruktury i architektury na obszary
infrastruktury i architektury na obszary
wiejskie
wiejskie
P
P
ł
ł
aszczyzna spo
aszczyzna spo
ł
ł
eczna
eczna
to przyjmowanie przez ludno
to przyjmowanie przez ludno
ść
ść
nap
nap
ł
ł
ywow
ywow
ą
ą
miejskiego stylu
miejskiego stylu
ż
ż
ycia;
ycia;
rozprzestrzenianie si
rozprzestrzenianie si
ę
ę
miejskiego stylu
miejskiego stylu
ż
ż
ycia na obszary wiejskie.
ycia na obszary wiejskie.
Megamiasta 2015
Megamiasta 2015
Najwi
Najwi
ę
ę
ksze miasta w 1970 i 2010
ksze miasta w 1970 i 2010
Fazy rozwoju miasta
Fazy rozwoju miasta
faza urbanizacji
faza urbanizacji
-
-
polegaj
polegaj
ą
ą
cej na
cej na
koncentracji ludno
koncentracji ludno
ś
ś
ci w miastach
ci w miastach
i w rdzeniu aglomeracji
i w rdzeniu aglomeracji
Aglomeracja warszawska
Aglomeracja warszawska
faza suburbanizacji
faza suburbanizacji
-
-
charakteryzuj
charakteryzuj
ą
ą
cej
cej
si
si
ę
ę
rozrastaniem stref podmiejskich i
rozrastaniem stref podmiejskich i
szybkim wzrostem liczby ludno
szybkim wzrostem liczby ludno
ś
ś
ci
ci
zewn
zewn
ę
ę
trznych stref aglomeracji. W tej
trznych stref aglomeracji. W tej
fazie tworz
fazie tworz
ą
ą
si
si
ę
ę
rozleg
rozleg
ł
ł
e przestrzennie
e przestrzennie
aglomeracje miejsko
aglomeracje miejsko
-
-
przemys
przemys
ł
ł
owe,
owe,
Aglomeracja policentryczna
Aglomeracja policentryczna
Aglomeracja policentryczna Ruhry
Aglomeracja policentryczna Ruhry
Aglomeracja policentryczna Zag
Aglomeracja policentryczna Zag
łę
łę
bia
bia
Ruhry
Ruhry
Źródło: http://www.jaskolkaslaska.eu/590/zaglebie-ruhry-uniknac-cudzych-bledow
Aglomeracja policentryczna Zag
Aglomeracja policentryczna Zag
łę
łę
bia
bia
Ruhry
Ruhry
faza dezurbanizacji
faza dezurbanizacji
-
-
polegaj
polegaj
ą
ą
cej na
cej na
odp
odp
ł
ł
ywie ludno
ywie ludno
ś
ś
ci zar
ci zar
ó
ó
wno z obszar
wno z obszar
ó
ó
w
w
centralnych, jak i peryferyjnych
centralnych, jak i peryferyjnych
aglomeracji na tereny bardziej
aglomeracji na tereny bardziej
oddalone. Nast
oddalone. Nast
ę
ę
puje nak
puje nak
ł
ł
adanie si
adanie si
ę
ę
przestrzenne strefy wp
przestrzenne strefy wp
ł
ł
yw
yw
ó
ó
w wielkich
w wielkich
aglomeracji miejsko
aglomeracji miejsko
-
-
przemys
przemys
ł
ł
owych.
owych.
Tworz
Tworz
ą
ą
si
si
ę
ę
megalopolis
megalopolis
faza dezurbanizacji
faza dezurbanizacji
-
-
odp
odp
ł
ł
yw ludno
yw ludno
ś
ś
ci zar
ci zar
ó
ó
wno z
wno z
obszar
obszar
ó
ó
w centralnych, jak i
w centralnych, jak i
peryferyjnych aglomeracji na
peryferyjnych aglomeracji na
tereny bardziej oddalone.
tereny bardziej oddalone.
Nast
Nast
ę
ę
puje nak
puje nak
ł
ł
adanie si
adanie si
ę
ę
przestrzenne strefy wp
przestrzenne strefy wp
ł
ł
yw
yw
ó
ó
w
w
wielkich aglomeracji miejsko
wielkich aglomeracji miejsko
-
-
przemys
przemys
ł
ł
owych. Tworz
owych. Tworz
ą
ą
si
si
ę
ę
megalopolis
megalopolis
.
.
Przyk
Przyk
ł
ł
adem jest
adem jest
megalopolis
megalopolis
BosWash
BosWash
na wschodnim
na wschodnim
wybrze
wybrze
ż
ż
u Stan
u Stan
ó
ó
w
w
Zjednoczonych
Zjednoczonych
-
-
55 mln
55 mln
mieszka
mieszka
ń
ń
c
c
ó
ó
w
w
Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Boswash.png
faza reurbanizacji
faza reurbanizacji
zwi
zwi
ą
ą
zanej z rekonstrukcj
zanej z rekonstrukcj
ą
ą
systemu miejskiego. Sk
systemu miejskiego. Sk
ł
ł
ada si
ada si
ę
ę
ona z dw
ona z dw
ó
ó
ch
ch
etap
etap
ó
ó
w:
w:
pierwszy
pierwszy
-
-
polegaj
polegaj
ą
ą
cy na przemieszczaniu si
cy na przemieszczaniu si
ę
ę
ludno
ludno
ś
ś
ci ze stref silnie zurbanizowanych do ma
ci ze stref silnie zurbanizowanych do ma
ł
ł
ych
ych
jednostek osadniczych po
jednostek osadniczych po
ł
ł
o
o
ż
ż
onych na terenach
onych na terenach
rolniczych. W uj
rolniczych. W uj
ę
ę
ciu statystycznym nast
ciu statystycznym nast
ę
ę
puje
puje
zahamowanie tempa wzrostu ludno
zahamowanie tempa wzrostu ludno
ś
ś
ci miejskiej w
ci miejskiej w
og
og
ó
ó
lnej liczbie ludno
lnej liczbie ludno
ś
ś
ci (lub zmniejszenie jej %
ci (lub zmniejszenie jej %
udzia
udzia
ł
ł
u w og
u w og
ó
ó
lnej liczbie ludno
lnej liczbie ludno
ś
ś
ci), a w uj
ci), a w uj
ę
ę
ciu
ciu
spo
spo
ł
ł
ecznym upowszechnienie miejskiego stylu
ecznym upowszechnienie miejskiego stylu
ż
ż
ycia
ycia
na terenach wiejskich;
na terenach wiejskich;
drugi
drugi
-
-
charakteryzuje nap
charakteryzuje nap
ł
ł
yw ludno
yw ludno
ś
ś
ci do
ci do
przebudowanych pod wzgl
przebudowanych pod wzgl
ę
ę
dem funkcjonalnym
dem funkcjonalnym
centr
centr
ó
ó
w obszar
w obszar
ó
ó
w zurbanizowanych.
w zurbanizowanych.
Megalopolis
Północno-
wschodnie
55 mln
BosWash
BosWash
Megalopolis
Taiheiy
Taiheiy
ō
ō
Belt
Belt
82.9
82.9
mln
mln
Megalopolis
Północno-
wschodnie
55 mln
B
B
łę
łę
kitny Banan
kitny Banan
–
–
78 mln ludno
78 mln ludno
ś
ś
ci
ci
Liverpool
Liverpool
-
-
Manchester
Manchester
-
-
Birmingham
Birmingham
-
-
London
London
-
-
Bru
Bru
ksela
ksela
-
-
Antwerpia
Antwerpia
-
-
Amsterdam
Amsterdam
-
-
Rotterdam
Rotterdam
-
-
Haga
Haga
–
–
Kolonia
Kolonia
–
–
Zag
Zag
łę
łę
bie Ruhry
bie Ruhry
-
-
Frankfurt
Frankfurt
n
n
/Menem
/Menem
–
–
Monachium
Monachium
–
–
Stuttgart
Stuttgart
-
-
Bazylea
Bazylea
–
–
Zurich
Zurich
–
–
Turyn
Turyn
-
-
Mediolan
Mediolan
B
B
łę
łę
kitny banan
kitny banan
Urbanizacja
Urbanizacja
/en/4/41/2006megacities.PNG&imgrefurl=http://wehrintheworld.blogspot.com/2009_03_01_archive.html&usg=__Or3l58Ze5tc8NF9ViXzfoz3lc68=&h=625&w=1425&sz=64&hl=pl&start=5&um=1&itbs=1&tbnid=ziX8jI9kdNLIHM:&t
/en/4/41/2006megacities.PNG&imgrefurl=http://wehrintheworld.blogspot.com/2009_03_01_archive.html&usg=__Or3l58Ze5tc8NF9ViXzfoz3lc68=&h=625&w=1425&sz=64&hl=pl&start=5&um=1&itbs=1&tbnid=ziX8jI9kdNLIHM:&t
Wska
Wska
ź
ź
nik urbanizacji w Polsce
nik urbanizacji w Polsce
Skutki urbanizacji
Skutki urbanizacji
Skutki pozytywne dla mieszka
Skutki pozytywne dla mieszka
ń
ń
c
c
ó
ó
w:
w:
ł
ł
atwiejszy dost
atwiejszy dost
ę
ę
p do rynku pracy i mo
p do rynku pracy i mo
ż
ż
liwo
liwo
ść
ść
wyboru pracy
wyboru pracy
dost
dost
ę
ę
p do instytucji o
p do instytucji o
ś
ś
wiatowych, kulturowych, opieki zdrowotnej,
wiatowych, kulturowych, opieki zdrowotnej,
finansowych, ubezpieczeniowych
finansowych, ubezpieczeniowych
szybkie komunikowanie i przemieszczanie si
szybkie komunikowanie i przemieszczanie si
ę
ę
ludzi
ludzi
dost
dost
ę
ę
p do wi
p do wi
ę
ę
kszej liczby sklep
kszej liczby sklep
ó
ó
w i innych
w i innych
us
us
ł
ł
ug
ug
Skutki negatywne dla mieszka
Skutki negatywne dla mieszka
ń
ń
c
c
ó
ó
w:
w:
przeludnienie
przeludnienie
patologie spo
patologie spo
ł
ł
eczne (przest
eczne (przest
ę
ę
pczo
pczo
ść
ść
)
)
deficyt
deficyt
wody pitnej
wody pitnej
degradacja
degradacja
ś
ś
rodowiska
rodowiska
mo
mo
ż
ż
e nast
e nast
ą
ą
pi
pi
ć
ć
obni
obni
ż
ż
enie jako
enie jako
ś
ś
ci
ci
ż
ż
ycia
ycia
c
c
horoby
horoby
cywilizacji
cywilizacji
Skutki urbanizacji
Skutki urbanizacji
Skutki pozytywne dla mieszka
Skutki pozytywne dla mieszka
ń
ń
c
c
ó
ó
w:
w:
ł
ł
atwiejszy dost
atwiejszy dost
ę
ę
p do rynku pracy i
p do rynku pracy i
mo
mo
ż
ż
liwo
liwo
ść
ść
wyboru pracy
wyboru pracy
dost
dost
ę
ę
p do instytucji o
p do instytucji o
ś
ś
wiatowych,
wiatowych,
kulturowych, opieki zdrowotnej,
kulturowych, opieki zdrowotnej,
finansowych, ubezpieczeniowych
finansowych, ubezpieczeniowych
szybkie komunikowanie i
szybkie komunikowanie i
przemieszczanie si
przemieszczanie si
ę
ę
ludzi
ludzi
dost
dost
ę
ę
p do wi
p do wi
ę
ę
kszej liczby sklep
kszej liczby sklep
ó
ó
w
w
Skutki negatywne:
Skutki negatywne:
przeludnienie
przeludnienie
patologie spo
patologie spo
ł
ł
eczne (przest
eczne (przest
ę
ę
pczo
pczo
ść
ść
)
)
deficyt
deficyt
wody pitnej
wody pitnej
degradacja
degradacja
ś
ś
rodowiska
rodowiska
obni
obni
ż
ż
enie jako
enie jako
ś
ś
ci
ci
ż
ż
ycia
ycia
c
c
horoby
horoby
cywilizacji
cywilizacji
Progowy rozw
Progowy rozw
ó
ó
j miast
j miast
Ograniczenia (bariery) w rozwoju miast
Ograniczenia (bariery) w rozwoju miast
Fizyczne
Fizyczne
–
–
wynikaj
wynikaj
ą
ą
ce ze zr
ce ze zr
ó
ó
ż
ż
nicowania cech
nicowania cech
fizjograficznych terenu,
fizjograficznych terenu,
np
np
. rze
. rze
ź
ź
ba terenu,
ba terenu,
wytrzyma
wytrzyma
ł
ł
o
o
ść
ść
gruntu
gruntu
Ś
Ś
rodowiskowe
rodowiskowe
–
–
zwi
zwi
ą
ą
zane
zane
np
np
. z nadmiernym
. z nadmiernym
zanieczyszczeniem
zanieczyszczeniem
Funkcjonalne
Funkcjonalne
–
–
b
b
ę
ę
d
d
ą
ą
ce nast
ce nast
ę
ę
pstwem istniej
pstwem istniej
ą
ą
cego
cego
uk
uk
ł
ł
adu u
adu u
ż
ż
ytkowania terenu
ytkowania terenu
Infrastrukturalne
Infrastrukturalne
–
–
zwi
zwi
ą
ą
zane z wyczerpywaniem si
zane z wyczerpywaniem si
ę
ę
mo
mo
ż
ż
liwo
liwo
ś
ś
ci istniej
ci istniej
ą
ą
cej infrastruktury
cej infrastruktury
Wykres krzywej progowej
Wykres krzywej progowej
Struktura przestrzenna miasta
Struktura przestrzenna miasta
Pytanie
Pytanie
1.
1.
Jakie s
Jakie s
ą
ą
uwarunkowania rozwoju osadnictwa?
uwarunkowania rozwoju osadnictwa?
2.
2.
Co to jest sie
Co to jest sie
ć
ć
osadnicza?
osadnicza?
3.
3.
Jaka jest r
Jaka jest r
ó
ó
ż
ż
nica pomi
nica pomi
ę
ę
dzy sieci
dzy sieci
ą
ą
osadnicz
osadnicz
ą
ą
a
a
systemem osadniczym?
systemem osadniczym?
4.
4.
Jakie czynniki wp
Jakie czynniki wp
ł
ł
ywa
ywa
ł
ł
y na rozw
y na rozw
ó
ó
j sieci osadniczej?
j sieci osadniczej?
Por. s. 359
Por. s. 359
-
-
361
361
5.
5.
Jakie s
Jakie s
ą
ą
fazy proces
fazy proces
ó
ó
w urbanizacyjnych? Om
w urbanizacyjnych? Om
ó
ó
w na
w na
przyk
przyk
ł
ł
adach.
adach.
6.
6.
Jakie s
Jakie s
ą
ą
skutki proces
skutki proces
ó
ó
w urbanizacyjnych?
w urbanizacyjnych?
7.
7.
Jakie s
Jakie s
ą
ą
ograniczenia rozwoju miast
ograniczenia rozwoju miast
8.
8.
Co oznacza progowy rozw
Co oznacza progowy rozw
ó
ó
j miast?
j miast?
Dziękuję
za uwag
za uwag
ę
ę
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
1 2 System osadniczy a gospodarka
WYKŁAD1I2Rachunkowość jako system ewidencji gospodarczej (1)
Przekształcenia systemowe polskiej gospodarki
Wykład 3 Pieniądz i system pieniężny w gospodarce
WYKŁAD System ochrony gospodarki
Teoria systemów - odp, Gospodarka przestrzenna - notatki, Teoria systemów
System fin[1]. gosp. 2007, system finansowy gospodarki
Bankowość I, Zasady funkcjonowania systemu bankowego w gospodarce rynkowe
Rola organizacji międzynarodowych w systemie współczesnej gospodarki światowej
System fin gospodarki i pieniądz
07 System finansowy gospodarki
Wykład System finansowy w gospodarce narodowej, Rok III, Semestr V
sciagawka, system finansowy gospodarki
systemy spoleczno gospodarcze
Systemy jakości, Gospodarka magazynowa, Logistyka
więcej podobnych podstron