Ćwiczenia praktyczne z obsługi komputera

Ćwiczenia praktyczne z obsługi komputera

- system operacyjny WINDOWS, pakiet biurowy

Microsoft Office

(word, excel)

opracował A. Zimowski 1998
opracowanie niniejsze poprawione i rozszerzone 2005 i 2006

Ćwiczenia przeznaczone są dla studentów WWSHE w Jarocinie i nie mogą być rozpowszechniane
i wykorzystywane do innych celów.

Ćwiczenia nie obejmują wszystkich możliwości systemów i opisanych programów. Do tego celu służą
podręczniki i instrukcje obsługi. Tutaj zawarto podstawowe polecenia edytorów tekstu i arkusza
kalkulacyjnego które mogą być przydatne użytkownikowi komputera w czasie pracy. Ćwiczenia
zostały opracowane w taki sposób, aby ćwiczący sam dochodził do pewnych wniosków (Windows,
Word, Excel) do zapamiętania, a także aby wynik podpowiedzianej operacji inspirował ćwiczącego do
dalszych poszukiwań rozwiązania problemu edycji tekstu, czy formatowania arkusza kalkulacyjnego.
Do wyboru układu ćwiczeń, prócz literatury podanej na końcu, autor posłużył się doświadczeniem
nabytym podczas szkoleń, kursów i wieloletniej pracy przy komputerze z rozmaitymi pakietami
biurowymi.

Wskazówki i uwagi metodyczne dotyczące korzystania z ćwiczeń

1. Zagadnienia główne w postaci pytań ponumerowane są w każdym dziale oddzielnie od 1. ......
2. Pytania dodatkowe oznaczone są kolejnymi literami alfabetu od a), b), .....

3. Odpowiedzi i sposoby wykonania poleceń oznaczone są kropką „•”

4. Ćwiczenia obejmują cały zakres materiału programowego, bez podziału na poszczególne semestry.

Korzystający musi więc sam wybrać ćwiczenia na podstawie przerobionego materiału podczas
ćwiczeń z informatyki.

5. W ćwiczeniach starano się zachować pewien układ chronologiczny. Oznacza to, że do wykonania

ćwiczeń potrzebne są umiejętności nabyte podczas wcześniejszych ćwiczeń. Nie należy więc
podchodzić do ćwiczeń kolejnych, jeśli nie opanowało się dostatecznie materiału ćwiczeń
poprzedzających.

6. Do ćwiczeń dołączono płytę z zapisem tych ćwiczeń w formacie pdf, oraz kilka ćwiczeń do

samodzielnego wykonania z Excela

* Nie dotyczy ćwiczeń dostarczanych drogą elektroniczną.

Ćwiczenia z systemu operacyjnego WINDOWS

Włącz komputer, odczekaj aż system całkowicie uruchomi się. (klepsydra przy kursorze myszy
powinna zniknąć).

1. Po uruchomieniu komputera na ekranie pojawi się obraz pulpitu systemu operacyjnego:

a) Operacje ustawiania puplitu.

•

Kliknij prawym przyciskiem myszy na środku ekranu (patrz rysunek).

•

Z okna rozmieś ikony, wybierz autorozmieszczenie. Wybierz dowolną ikonę, naciśnij lewy
przycisk myszy i spróbuj ją przenieść w inne miejsce pulpitu.

•

Ponownie kliknij prawym przyciskiem myszy na pulpicie, a następnie włącz
autorozmieszczenie (fajka obok opcji). Sprawdź efekt.

•

Ponownie kliknij prawym przyciskiem myszy na pulpicie.

•

Wybierz opcje właściwości. Pojawi się okno ustawiania pulpitu z kolejnymi zakładkami:

2. U dołu ekranu znajduje się pasek zadań kliknąć na przyciski Start sprawdzić zawartość

rozwijanego okna

•

Uruchom umożliwia uruchomienie programu po wpisaniu ścieżki dostępu, lub odszukania
właściwej ścieżki dostępu (przeglądaj).

•

Wyszukaj, (znajdź) umożliwia wyszukanie folderu, (katalogu), lub pliku znajdującego się
w dowolnym napędzie komputera. Po odszukaniu, możliwe jest jego uruchomienie z okna
wyszukaj.

•

Pomoc, uruchamia spis treści pomocy, z którego można wybrać interesujący nas temat.
Okno pomocy może różnić się wyglądem, w zależności od wersji systemu Windows.
Zawsze na;leży czytać informacje zawarte na ekranie.

•

Panel sterowania, ustawienia, wyświetla listę elementów, dla których można zmienić
ustawienia systemu.

•

Moje bieżące dokumenty, (dokumenty) - wyświetla listę dokumentów, które były
wcześniej otwierane i zapisywane. Tutaj można od razu uruchomić dokument wraz z
aplikacją, w której był tworzony. System zachowuje tutaj ostatnie 15 dokumentów, a
każdy kolejny wypycha najstarszy. Jeśli dokument został usunięty z dysku twardego, to nie
zawsze zostanie usunięty z tego miejsca.

•

Wszystkie programy, (Programy), służy do uruchamiania zainstalowanych programów.

•

Wyłącz komputer, (Zamknij system) Zamyka system, lub pozwala go uruchomić
ponownie, Zawsze należy w ten sposób zamykać system. Wyłączenie komputera bez
zamykania systemu może spowodować utratę danych, lub zakłócenia pracy dysku
twardego i systemu.

Zwróć uwagę na strzałki w oknie menu Start - wskazują, że po naprowadzeniu kursora na wybraną
opcję, rozwija się nowe okno. Dotyczy to wszystkich okien dialogowych.

Operacje na oknach.

1. Kliknij dwukrotnie na ikonie Kosz,

a) zmień wymiary okna

•

ustaw kursor myszy na dowolnej krawędzi okna, przytrzymując lewy przycisk myszy
przeciągnij krawędź w lewo lub w prawo, (krawędzie boczne), lub w dół w górę
(krawędzie poziome)

b) sprowadź okno na pasek zadań, a następnie przywróć poprzedni rozmiar okna

•

kliknij na ikonę

w górnym prawym narożniku okna (okno pojawia się na pasku zadań

w postaci przycisku), kliknij na ten przycisk

c) rozwiń okno do pełnych wymiarów

•

kliknij na przycisku

w górnym prawym narożniku okna (okno pokryje cały pulpit),

zauważ zmianę wybranego przycisku

kliknij na ten przycisk.

d) zamknij otwarte okno.

•

kliknij na przycisku

, otwórz okno kosza ponownie.

Uwaga: sprowadzenie okna na pasek zadań, nie zamyka aplikacji. Okno jest „zdjęte” z pulpitu.

e) przesuń okno w inne miejsce pulpitu

•

ustaw kursor myszy na pasku tytułu okna, a następnie naciśnij lewy przycisk myszy
i przesuń okno w inne miejsce pulpitu.

f) zamknij okno wykorzystując inny sposób.

•

kliknij na ikonie w lewym górnym rogu okna - pojawi się rozwijane menu wybierz z niego
„Zamknij”.

•

dwukrotne kliknięcie na tej ikonie, lub zastosowanie skrótu klawiszowego Alt+F4 również
zamyka okno.

Uwaga2: Wszystkie powyższe operacje dotyczą pozostałych okien w systemie Windows.

3. Praca z kilkoma aplikacjami (oknami).

a) otwórz dowolną aplikację np. Kosz i rozwiń okno do pełnych rozmiarów ekranu.
b) otwórz kolejną aplikację, np. Mój komputer i także rozwiń do pełnych rozmiarów ekranu

Zauważ, że na pasku zadań znajdują się przyciski otwartych aplikacji; klikaj kolejno na te przyciski
i obserwuj ekran. To samo możesz uzyskać za pomocą kombinacji klawiszy Alt+Tab.

•

Naciśnij i przytrzymaj klawisz Alt, a następnie naciśnij krótko klawisz Tab, trzymaj nadal
klawisz Alt. Pojawi się okno:

klawiszem Tab wybierz żądaną aplikację.

4. Zapoznaj się z zawartością komputera

•

kliknij dwukrotnie na ikonie Mój komputer

•

wybierz dowolny element okna, kliknij prawym przyciskiem myszy, zapoznaj się z
zawartością okna dialogowego i wybierz opcję „Właściwości”; zapoznaj się z informacją
wyświetloną na ekranie

•

kliknij dwukrotnie na wybranej ikonie tego okna (uruchamia aplikację, lub otwiera
zawartość dysku (folderu)

•

z menu głównego Widok wybierz sposób wyświetlania zawartości okna (np. ikony, lista,
szczegóły)

•

zamknij wszystkie okna

5. Korzystanie z Eksploratora Windows

a) uruchom Eksplorator Windows

•

Start-Programy-Eksplorator Windows; (w systemie Windows XP Eksplorator Windows
znajduje się w Akcesoriach) zapoznaj się z zawartością tego okna

•

w lewym oknie znajduje się struktura folderów (katalogów), w prawym zawartość
aktualnego katalogu, w górnym wąskim okienku (Adres) wyświetlany jest aktualny dysk
lub katalog. Tam można wybrać wyświetlany napęd.

•

kliknij na ikonie

dowolnego folderu (katalogu) w lewym oknie - obserwuj zmianę

zawartości prawego okna - wyświetla zawartość tego folderu (katalogu)

•

znak plus obok nazwy folderu oznacza, że w tym folderze (katalogu) znajdują się
podkatalogi; kliknij na znaku plus obok ikony katalogu - otwiera dostęp do podkatalogów
zawartość podkatalogu można również wyświetlić klikając dwukrotnie na ikonie

podkatalogu w prawym oknie eksploratora

Uwaga: zaleca się kliknąć na ikonie, a nie na nazwie katalogu, gdyż przy braku wprawy w podwójnym
kliknięciu na napisie, napis znajdzie się w ramce edycyjnej umożliwiającej zmianę nazwy pliku lub
katalogu; jest to niebezpieczne w przypadku plików systemowych. Opcja ta umożliwia zmianę nazwy
w przypadku zamierzonym.

•

zapoznać się z menu głównym okna eksploratora oraz z ikonami narzędzi - powrót do
katalogu nadrzędnego umożliwia kliknięcie na ikonie

ze strzałką.

b) korzystając z eksploratora utwórz folder (katalog) o nazwie EGZAMIN w katalogu głównym

na dysku C:

•

kliknij na strzałce ▼ w pasku adres i zaznacz C:

•

kliknij prawym przyciskiem myszy w prawym oknie, a następnie wybierz z rozwiniętego
okna Nowy, a w kolejnym oknie kliknij Folder

•

w ramce obok ikony

wpisz nazwę utworzonego folderu i naciśnij

ENTER; (podświetlony napis umożliwia natychmiastowe wpisanie nazwy, bez
konieczności wstawiania tam kursora)

•

wejdź dowolnym sposobem do tego folderu (katalogu), utwórz w nim folder o nazwie
ZALICZENIE korzystając z menu głównego - Plik-Nowy -Folder

c) kopiuj utworzony folder (katalog) w inne miejsce dysku, np. do folderu Moje dokumenty:

•

ustaw tak wyświetlanie w lewym oknie, aby był widoczny folder moje dokumenty,

•

w prawym oknie zaznacz wybrany do przeniesienia folder, uchwyć go kursorem myszy,
naciśnij i przytrzymaj lewy klawisz myszy i przenieś wybrany folder do lewego okna w
miejsce w którym podświetli się folder przeznaczenia –

Moje dokumenty

, a następnie

zwolnij przycisk myszy.

d) usuń utworzony podkatalog

•

wskaż go kursorem myszy i kliknij prawym przyciskiem myszy

•

wybierz opcję usuń, przeczytaj wyświetlany komunikat i sprawdź czy chodzi rzeczywiście
o ten katalog, a następnie wybierz Tak

•

wyjdź z katalogu ZALICZENIE

e) usuń katalog ZALICZENIE

•

naprowadź na niego kursor myszy

•

kliknij i przytrzymaj lewy przycisk myszy

•

trzymając lewy przycisk myszy przenieś katalog na ikonę Kosz i zwolnij przycisk myszy

Uwaga: system w tym wypadku nie żąda potwierdzenia czy o ten katalog chodzi, a katalogi
puste i usuwane z dyskietki nie pozostają w koszu.

Ćwiczenia z edytorem tekstu część I

Podstawy teoretyczne

Terminy:

1. Akapit – blok tekstu składający się z jednego lub kilku zdań dotyczących określonej myśli. Nową

myśl rozpoczyna się nowym akapitem (w edytorze tekstu naciśnięcie klawisza ENTER).

2. Akapit ma swój styl. Do stylu akapitu należą:

a) odstępy między wierszami i między akapitami,
b) atrybuty czcionki (krój, rozmiar styl),
c) wcięcie pierwszego wiersza i marginesy akapitu (wcięcie z lewej, z prawej),

d) tabulatory (rodzaje, znaki wiodące),
e) numerowanie akapitów,
f) wyrównanie tekstu (justowanie)

do lewego marginesu

Ctrl + l

do środka

Ctrl + e

do prawego marginesu

Ctr + r

do obu marginesów

Ctr + j

1. Znaki przestankowe wstawia się zaraz po wyrazie;

tak: kto? Kropka. Przecinek, wykrzyknik!

nie: kto ? Kropka . Przecinek , wykrzyknik

2. Nawiasy – zaraz przed wyrazem i zaraz po wyrazie;

(

tak: (wyraz w nawiasie);

nie: ( wyraz w nawiasie )

3. Cudzysłowy – zaraz przed wyrazem i zaraz po wyrazie;

tak: „wyraz w cudzysłowie”;

nie: „ wyraz w cudzysłowie ”

Polskie znaki diakrytyczne wprowadza się kombinacją klawiatury:

prawy Alt + znak

Alt + a = ą, Alt + c = ć, Alt + n = ń, Alt + l = ł, Alt + e = ę,
Alt + u = €, Alt + s = ś, Alt + z = ż, Alt + x = ź, Alt + o = ó

Duże litery tak samo, tylko przytrzymać

Alt + Shift + znak

Niektóre znaki nie są dostępne z klawiatury. Wstawić je można wprowadzając kod znaku.
W tym celu przytrzymujemy

lewy Alt

i wprowadzamy z klawiatury

kalkulatorowej

kod znaku

poprzedzony zerem.

Np. znak paragrafu §

- Alt + 0167

, znak stopni Celsjusza °

- Alt + 0176

cudzysłowy „

- Alt + 0132

, ”

– Alt + 0148

€

- Alt + 0128

Zasady poprawnej pisowni wymagają, aby na końcu wiersza nie pozostały łączniki (pojedyncze znaki).
Po sformatowaniu tekstu należy je przenieść do nowego wiersza w następujący sposób: usunąć spację
między łącznikiem a następnym wyrazem, i w to miejsce wstawić tzw. Twardą spację –
Ctr+Shift+spacja (przytrzymać Ctr i Shift i nacisnąć spację). Symbol twardej spacji różni się od
zwykłej:

Twardą spację wstawia się również w mianach, np. 125°zł, między skrótem imienia i nazwiska itp.
Łączy ona dwa człony wyrażeń w jeden.
Pełna tabela kodów znakowych znajduje się na końcu niniejszego skryptu.

1. Uruchomić edytor tekstu Word

•

Start-Programy- Microsoft Word

a) przygotowanie edytora do pracy (zalecane po zainstalowaniu pakietu Office)

•

z menu głównego Narzędzia wybieramy Opcje

•

w widocznym oknie na zakładce Widok powinny być zaznaczone opcje jak na rysunku.

Wyświetlanie granic tekstu i wszystkich znaków pomocniczych – niedrukowanych (spacje, tabulatory,
koniec akapitu) jest istotne dla informacji formatowania tekstu. W znaku ¶ zawarta jest pełna
informacja o stylu akapitu. Dzięki temu można kopiować styl danego akapitu do akapitu innego.

W niektórych przypadkach instalacji Word jako czcionkę domyślną w stylu standardowy uruchamia
Times New Roman w rozmiarze 10 pt. Czcionka o tym rozmiarze jest mała, co zmusza użytkownika
do doraźnej zmiany poprzez zaznaczenie tekstu i wybór większego rozmiaru czcionki. Sposób ten nie
jest zalecany.

b) Sposób ustawienia czcionki na stałe w stylu Standardowy (Normalny dla Office 2003)

•

z menu głównego wybierz Format – Styl, (sprawdź czy zaznaczony jest styl Standardowy)

•

wybierz przycisk Modyfikuj,

•

w kolejnym oknie wybierz przycisk Format, a następnie Czcionka,

•

w oknie Czcionka zaznacz Rozmiar 12 i zatwierdź OK,

•

w oknie Modyfikuj styl zaznacz opcję Dodaj do szablonu i zatwierdź OK,

•

w oknie Styl wybierz Zastosuj

c) Ustawienie strony dokumentu:

•

Z menu głównego wybierz Plik – Ustawienia strony,

•

w oknie Ustawienia strony na zakładce Marginesy należy ustawić żądane rozmiar
marginesów. Opcję Marginesy lustrzane należy zaznaczyć jeśli dokument ma być
drukowany po obu stronach kartki papieru. Marginesy lewy i prawy zmieniają nazwę na
zewnętrzny i wewnętrzny. Na zakładce Rozmiar papieru można ustawić żądany rozmiar
papieru.

Uwaga: Zaleca się stosować następujące rozmiary marginesów:

Rodzaj dokumentu

Górny

Dolny

Lewy

Prawy

Pisma urzędowe

ok. 1 cm

2 – 2,5 cm

1 – 1,5 cm

Dokumenty wielostronicowe (np.
prace dyplomowe)

***

2 cm

3,5 – 4 cm

1,5 – 2 cm

Dokumenty ozdobne (dyplomy, listy
pochwalne, )

w zależności od potrzeb

jednakowe

należy uwzględnić nagłówek firmówki

należy uwzględnić margines drukarek atramentowych

***

zawsze należy uwzględniać marginesy techniczne drukarki (w nowych modelach system

kontroluje zapisane w oprogramowaniu drukarki marginesy)

d) zapoznaj się z menu głównym oraz ikonami

•

naprowadź kursor myszy na dowolny element i poczekaj, aż pojawi się krótka informacja
dotycząca tego elementu. Wpisz dowolny tekst składający się przynajmniej z trzech,
czterech wierszy. Zauważ, że wyraz który nie mieści się w marginesach zostaje
automatycznie przeniesiony do nowego wiersza. aby rozpocząć nowy akapit, należy
nacisnąć ENTER.

e) zapisz wpisany tekst na dysku

•

z menu głównego wybierz Plik-Zapisz jako

•

rozwiń okienko z napisem Moje dokumenty

•

wybierz folder docelowy zapisu

•

jeśli folderu nie ma, kliknij na ikonę

•

w ramkę z zaciemnionym napisem Nowy folder wpisz dowolną nazwę tworzonego foldera
i naciśnij enter

•

wejdź do utworzonego foldera (katalogu) przyciskiem Otwórz, lub podwójnym
kliknięciem na nazwie folderu

•

w oknie zatytułowanym Nazwa pliku wstaw kursor, a następnie wpisz nazwę swojego
pliku tekstowego

f) ćwicz sposoby poruszania się po tekście

•

ustaw kursor myszy w dowolnym miejscu tekstu i kliknij lewym klawiszem myszy. Wskaż
inne miejsce w tekście i ponownie kliknij lewym klawiszem myszy.

•

ustaw kursor edytora w dowolnym miejscu tekstu naciskaj klawisze strzałek i obserwuj
przesuwanie się kursora po tekście.

•

naciśnij i przytrzymaj klawisz Ctrl a następnie klawisze strzałek - obserwuj jak
przemieszcza się kursor

•

naciśnij kolejno klawisze Home i End - obserwuj jak przemieszcza się kursor.

•

naciśnij i przytrzymaj klawisz Ctrl, a następnie naciskaj kolejno klawisze Home i End.

•

wstaw kursor w dowolne miejsce tekstu, naciśnij i przytrzymaj klawisz Shift, a następnie
naciskaj klawisze strzałek - obserwuj efekt tej czynności. Po zwolnieniu klawiszy naciśnij

dowolny klawisz ze strzałką.

•

wstaw kursor w dowolne miejsce tekstu, naciśnij i przytrzymaj klawisze Shift+Ctrl
następnie naciskaj kolejno klawisze strzałek - obserwuj tekst. Po zwolnieniu klawiszy
naciśnij dowolny klawisz ze strzałką.

•

ustaw kursor poznaną przed chwilą metodą na początku tekstu, naciśnij i przytrzymaj
klawisze Shift+Ctrl, a następnie naciśnij i zwolnij klawisz End. Kliknij kursorem myszy
w dowolnym miejscu tekstu.

•

Wstaw kursor w dowolne miejsce tekstu, przytrzymaj klawisz Shift, a następnie kliknij
kursorem myszy w innym miejscu tekstu. Ta metoda zaznaczania tekstu jest wygodna, gdy
trzeba zaznaczyć fragment tekstu obejmujący kilka stron.

1 Powyższe metody pozwalają na zaznaczenie (podświetlenie) tekstu w całości lub jego

fragmentu.

g) inne operacje na tekście - zaznacz poznaną metodą fragment lub całość tekstu, a następnie:

•

z menu głównego Edycja wybierz-Kopiuj

•

ustaw kursor na końcu tekstu, a następnie z menu głównego Edycja- wybierz Wklej

zaznacz ponownie fragment tekstu

•

z menu głównego Edycja- wybierz Wytnij.

•

ustaw kursor na końcu tekstu, a następnie wybierz z menu głównego Edycja-Wklej.

•

powtórz te czynności korzystając z przycisków ekranowych

, lub skrótami

klawiszowymi: Wytnij – Ctr+x, Kopiuj – Ctr+c, Wklej – Ctr+v.

zapisz wprowadzone zmiany na dysku:

•

wskaż kursorem myszy na dyskietkę na pasku narzędzi

i kliknij lewym przyciskiem

myszy . Zmiany zostaną zapisane. To samo można wykonać skrótem klawiszowym Ctr+S.

h) formatowanie tekstu - akapit, czcionka - krój wielkość

•

ustaw kursor w dowolnym miejscu tekstu, a następnie klikaj kolejno na przyciskach

. To samo można osiągnąć za pomocą skrótów klawiszowych (patrz

wcześniej zasady edycji tekstu – wyrównanie (justowanie tekstu).

•

zaznacz dowolny fragment tekstu, a następnie korzystając z okien

zmień krój i rozmiar czcionki, a następnie

kliknij na przyciskach

2 zauważ, że zmieniona została tylko czcionka zaznaczonego fragmentu tekstu. To samo

możesz zrobić korzystając z menu głównego Format.

•

wstaw kursor w dowolne miejsce tekstu, a następnie wskaż wskaźniki na linijce

•

kliknij lewy przycisk myszy i trzymając go wciśnięty przesuwaj wskaźnik wzdłuż linijki;
sprawdź zachowanie się tekstu w akapicie.

•

wszystkie zmiany w tekście zapisz korzystając ze skrótu klawiszowego.

i) zakończ pracę z edytorem Word

•

Menu główne - Plik – Zakończ

Ćwiczenia z edytorem tekstu część II

1. Uruchom edytor tekstu Word.

•

Start - Programy - Microsoft word (lub z paska Office kliknij na ikonę Word).

a) Otwórz dokument utworzony w poprzednich ćwiczeniach w edytorze Word.

•

Menu główne Plik – Otwórz

•

w górnym oknie oknie edycji kliknij na strzałkę ▼ a w rozwiniętym oknie wybierz napęd
(C: lub D:) na którym utworzyłeś w poprzednich ćwiczeniach katalog (folder).

•

wejdź do tego katalogu, w oknie poniżej powinien pokazać się plik o nazwie jaką nadałeś
zapisując dokument utworzony w edytorze Word

•

kliknij dwukrotnie na nazwie tego dokumentu, lub zaznacz go pojedynczym kliknięciem,
a następnie kliknij na przycisku ekranowym Otwórz.

b) sprawdź jak formatują się akapity tekstu stosując gotowe style w oknie:

•

ustaw kursor w dowolnym miejscu akapitu

•

kliknij na strzałce ▼ obok nazwy wyświetlanego stylu (najczęściej jest tam napis
Standardowy, Normalny dla Office 2003)

•

wybierz jedną z nazw stylu i kliknij, sprawdź efekt.

c) Stosowanie do formatowania tekstu Malarza Formatu

•

w dowolnym akapicie zaznacz znak „¶” końca akapitu

•

kliknij w pasku narzędzi na ikonę

(malarz formatu)

•

kursor myszy w postaci pędzla przenieś do akapitu który chcesz sformatować i kliknij
lewym przyciskiem myszy. Akapit przyjmie ten sam styl jak ten z którego pobrałeś
wzorzec.

Uwaga: Jeśli taki sam styl należy zastosować do kilku akapitów, malarza formatu należy kliknąć
dwukrotnie, a po zakończeniu formatowania ponownie na nim kliknąć w celu jego wyłączenia.
Uwaga: Malarza formatu można zastosować również do kopiowania atrybutów czcionki. W tym celu
zaznacz czcionkę do kopiowania, kliknij na ikonę malarz formatu i kursorem w postaci pędzla
przemaluj fragment tekstu, którego czcionkę chcesz zmienić.

d) zapisz zmieniony plik na dysku

•

Menu główne - Plik - Zapisz, lub kliknij na widoczną dyskietkę

2. Tworzenie nowego dokumentu.

•

Uruchom edytor tekstu Word

•

z menu głównego wybierz Plik – Nowy

•

z otwartego okna wybierz szablon w zależności od rodzaju tworzonego dokumentu, lub
szablon z zakładki ogólne – standardowy.

Uwaga: można tworzyć małe dokumenty nie korzystając z gotowych szablonów i galerii stylów, wtedy
styl każdego akapitu i format czcionki należy ustalić wchodząc do menu głównego Format -
Czcionka, Akapit, Tabulatory,

a) rodzaje i wykorzystanie tabulatorów:

•

znajdź znak tabulatora w lewym górny oknie edytora

•

wskaż na niego kursorem myszy i kliknij - zauważ jak zmienia się symbol tabulatora po
każdym ponownym kliknięciu.

•

wybierz jeden z symboli, np. lewy a następnie kliknij w dowolnym miejscu na linijce, np.
8 cm - wybrany symbol powinien się tam pojawić

•

naciśnij raz klawisz tabulacji, a następnie zacznij pisać dowolny tekst - sprawdź w którą
stronę rozwija się ten tekst - naciśnij klawisz ENTER.

•

z menu głównego Format wybierz Tabulatory. W oknie Tabulatory będzie widoczny
wstawiony na linijce tabulator i jego rodzaj (lewy). Zaznacz inny rodzaj i naciśnij OK.
Naciśnij klawisz tabulacji i wpisz dowolny tekst - porównaj z układem poprzedniego
tekstu.

Uwaga1: symbol tabulatora z kropką oznacza tabulator dziesiętny; przy jego użyciu nie pisz tekstu
tylko wartości liczbowe, zwłaszcza liczby zawierające wartości dziesiętne.
Uwaga 2: ćwiczenia z tabulatorami powtórz korzystając z menu głównego Format - Tabulatory -
sprawdź opcje zawarte w otwartym oknie Tabulatory.

b) Wykorzystanie tabulatorów do sporządzania formularzy:

•

z menu głównego wybierz Format – Tabulatory,

•

w oknie położenie wpisz wartość 8 cm, (sprawdź czy wyrównanie tabulatora jest do
„lewej”, a następnie zaznacz znaki wiodące pozycję 2. Naciśnij przycisk Ustaw. Wartość
tabulatora pojawi się w dolnym oknie, a w oknie położenie wpisz nową wartość 15 cm i
ponownie zaznacz znaki wiodące 2 i naciśnij OK.

Uwaga: gdy wstawia się więcej tabulatorów, to wybiera się przycisk Ustaw. Dopiero po wstawieniu
ostatniego tabulatora i nadaniu mu formatu wybiera się OK.

•

na linijce powinny pojawić się tabulatory

 w wybranych miejscach

•

wpisz poniższy tekst w kolejności: Nazwisko, spacja, klawisz tabulacji, spacja, Imię,
spacja, klawisz tabulacji, spacja:

Nazwisko ......................................................... Imię .............................................................................
Zamieszkały w .......................................................................... ul. ......................................................

Uwaga: przesuwając za pomocą myszki położenie tabulatora, można skracać, lub wydłużać znaki
wiodące. Nie należy wstawiać znaków wiodących za pomocą kropek!

c) wstawianie ramek

•

z menu głównego Wstaw wybierz Ramka

•

kursorem w kształcie krzyżyka utwórz ramkę o żądanej wielkości; ustaw kursor w miejscu

w którym ma rozpoczynać się lewy górny róg ramki, naciśnij lewy przycisk myszy i
ciągnij w prawo w dół. W utworzonej ramce możesz wstawić dowolny tekst, lub rysunek.

•

ustaw kursor myszy na krawędzi ramki, naciśnij lewy przycisk myszy i przesuń ramkę
w inne dowolne miejsce. Z menu Format - Ramka możesz nadać atrybuty utworzonej
ramki

•

ustaw kursor na znacznikach ramki i zmień jej wielkość (wymiar).

d) wstawianie tabelek:

•

z menu głównego Tabela

wybierz Wstaw tabelę wybierz z

otwartego okna atrybuty tabeli i kliknij OK

•

to samo możesz zrobić graficznie klikając na pokazaną ikonę - wstaw kursor w pierwsze
pole rozwijanego okna kliknij lewy przycisk mysz i przeciągaj po pozostałych polach
ustalając ilość kolumn i wierszy.

•

ustawiając kursor na krawędziach tabeli (uwaga, kursor zmienia kształt) naciśnij lewy
przycisk myszy i przećwicz zmianę rozmiarów wierszy i kolumn, a także pojedynczych
komórek

•

z menu głównego Tabela – Właściwości można formatować tabelę

•

wpisz w tabelę dowolny tekst i spróbuj go formatować.

Ćwiczenia z edytorem tekstu część III

1. Wstawianie grafiki do edytora tekstu:

•

uruchom edytor tekstu Word

•

otwórz dowolny dokument, lub utwórz nowy dokument tekstowy

•

znanym sposobem przejdź na koniec dokumentu

a) Wstawianie clipartów

•

z menu głównego Wstaw - wybierz Rysunek, (Obraz Word 2003)

•

z otwartego okna wybierz Microsoft ClipArt

•

wybierz obrazek przez podwójne kliknięcie na nim, lub zaznaczenie a następnie Wstaw.
Rysunek pojawi się w edytorze.

•

kliknij jeden raz na rysunku - pojawi się ramka z uchwytami (czarnymi kwadracikami).

•

naprowadź kursor myszy na dowolny uchwyt, a kiedy kursor zmieni kształt naciśnij lewy
przycisk myszy i przesuń mysz. Zauważ, że rysunek zmienia kształt, ale nie zmienia
jakości (krawędzi) jest to grafika typu wektorowego, dająca się skalować.

b) wstawianie rysunków

•

z menu głównego Wstaw wybierz Rysunek, a następnie Z pliku

•

w otwartym okienku „Szukaj w...” wybierz ścieżkę dostępu do dowolnego pliku
graficznego

•

kliknij podwójnie na wybranym rysunku, lub zaznacz rysunek kliknij OK. rysunek
zostanie wstawiony do dokumentu. Kliknij raz na rysunku, a kiedy pojawi się ramka z
uchwytami zmień rozmiar rysunku jak w poprzednim ćwiczeniu.

Uwaga: w obu przypadkach obiekty graficzne zachowują się jak znak i można justować je za pomocą
ikon

Jeśli zajdzie potrzeba wstawienia pojedynczych elementów graficznych, np. linie, strzałki, czy
autokształty, z Menu Widok – Paski narzędzi, zaznacz Rysowanie. Pojawi się pasek z elementami do
rysowania.

•

korzystając z proponowanych elementów tego paska można wstawiać dowolny element
graficzny i nadać mu format.

a) wstawianie złożonych obiektów graficznych (schematy organizacyjne, grafy itp.).

•

z menu głównego Wstaw wybierz Obiekt, a następnie Obraz Microsoft Word

•

w oknie, które pojawi się, za pomocą marginesów ustaw rozmiary rysunku.

•

wstaw dowolne obiekt y(linię, autokształt, pole tekstowe itp.) z paska narzędzi rysowanie

•

po zakończeniu rysowania, kliknij obok zaznaczonej ramki – rysunek jako jeden obiekt
znajdzie się na stronie dokumentu

•

jeśli trzeba nanieść poprawkę, kliknij dwukrotnie na polu rysunku, wstaw poprawki
i ponownie kliknij obok zaznaczonej ramki.

•

zapisz dokument na dysku

•

z menu głównego Plik wybierz Zamknij, lub

b) Wstawianie wykresu do dokumentu:

•

z menu głównego wybierz Wstaw – Obiekt, a następnie Wykres Microsoft Excel

•

pojawi się przykładowy wykres

•

przejdź na zakładkę Arkusz 1

•

wykasuj istniejące dane i wprowadź swoje, np.

•

pozostaw aktywną jedną z komórek obszaru danych i kliknij na ikonę wykresu z paska
narzędzi.

•

z okna, które się pojawi wybierz rodzaj wykresu, np. kolumnowy

•

w kolejnym oknie pojawi się twój wykres, naciśnij przycisk Dalej

•

w kolejnym oknie możesz opisać osie x i y, ale nie nadawaj tytułu wykresu, ponieważ
numeracja wykresów i ich tytuły są oddzielnymi akapitami dokumentu (automatyczna
numeracja i wstawianie do spisu wykresów)

•

wybierz zakładkę Legenda i oznacz Na dole

•

wybierz zakładkę Etykiety danych i zaznacz wartości, a następnie przycisk Dalej

•

w kolejnym oknie Kreatora wykresów zaznacz opcję Jako nowy arkusz. Wykres pojawi
się w oknie.

•

kliknij prawym przyciskiem myszy na zakładce Wykres 1 i wybierz Usuń

•

kliknij obok rysunku na stronie dokumentu, wykres jest gotowy. Poprawki i nowe
formatowanie wykresu można dokonać po dwukrotnym kliknięciu na obszarze wykresu
i wejściu w obszar Excela.

0. Redagowanie dokumentu biurowego

a) redagowanie dokumentu za pomocą szablonu

•

z menu głównego Plik wybierz Szablony

•

z odpowiedniej zakładki wybierz dowolny wzorzec dokumentu jaki chcesz tworzyć.

•

w oznaczone pola wpisz teksty tworzonej noty (adresy, daty, treść, załączniki itp.)

•

zapisz plik na dysku w utworzonym wcześniej katalogu

b) redagowanie dokumentu bez szablonu

•

kliknij na ikonę

•

sporządź dokument według poniższego wzorca

•

zapisz dokument na dysku w utworzonym katalogu, nadając mu nazwę.

3. Korespondencja seryjna. Przygotowanie dokumentu korespondencji seryjnej:

•

utwórz dokument główny – lub otwórz go z dysku w folderze twojej grupy

•

z menu Narzędzia wybierz Korespondencja seryjna

•

w oknie Pomocnik korespondencji seryjnej wybierz Utwórz - Listy seryjne, a następnie
- aktywne okno

•

w oknie Pomocnik wybierz Pobierz dane - Utwórz źródło danych

•

w oknie Utwórz źródło danych - wybierz nazwy pół bazy danych, naciśnij OK

•

po ustaleniu nazw pól bazy danych pojawi się okno zapisz - nadaj nazwę bazie i kliknij
Zapisz

•

z kolejnego okna wybierz edytuj źródło danych

•

w oknie formularz danych wpisz odpowiednie dane (do następnej rubryki przejdź
klawiszem Tab; po wpisaniu całego rekordu wybierz Dodaj nowy, a po utworzeniu całej
bazy danych wybierz OK

•

w odpowiednie miejsca adresowe korespondencji wstaw odpowiednie pola za pomocą
przycisku Wstaw pole korespondencji seryjnej

•

aby wydrukować wybierz scalaj z drukarką; drukarka wydrukuje tyle dokumentów, ile
zostało pobranych adresów z bazy adresowej

•

aby utworzyć oddzielny dokument korespondencji wybierz scalaj do nowego dokumentu,
a następnie można ten nowy dokument (wielostronicowy) zapisać na dysku

Uwaga: jeśli baza danych do wydruku seryjnego utworzona jest w arkuszu Excel, to w oknie Pobierz
dane wybierz Otwórz źródło danych, a następnie otwórz plik Excela w którym dane są zawarte.

•

w podobny sposób można utworzyć dokumenty adresowania kopert.

4. Wstawianie wzorów i formuł matematycznych:

•

z menu Wstaw wybierz Obiekt a następnie Microsoft Equation

•

pojawi się ramka oraz okno z wyborem poszczególnych symboli i ich powiązania.
Klikając na poszczególnych symbolach można sporządzić dowolną formułę
matematyczną. Znaki dostępne z klawiatury wpisujemy wprost, a ich format zostanie
ustalony automatycznie.

Poniżej przedstawiono kilka przykładów:

Proszę przećwiczyć powyższe przykłady lub wprowadzić inne.

Ćwiczenia z arkuszem kalkulacyjnym część I

1. Uruchom Microsoft Excel

•

Start - Programy - Microsoft Excel (lub z paska Office kliknij na ikonę Excel)

Arkusz podzielony jest na komórki - komórki znajdują się na przecięciu kolumn (oznaczonych literami
A, B, C....) i wierszy (oznaczonych liczbami 1, 2, 3...)

•

każda komórka ma swój adres opisany literą i numerem wiersza

•

kursor myszy w obrębie arkusza ma postać grubego krzyżyka

•

ustaw kursor na dowolnej komórce i kliknij lewym klawiszem myszy - wokół komórki
pojawi się obwódka - ta komórka jest aktywna. Wybór komórki można również dokonać
za pomocą klawiszy kursora (strzałek).

•

naprowadź kursor myszy na krawędź aktywnej komórki, lub na prawy dolny (oznaczony)
narożnik (nie klikaj) - zauważ zmianę wyglądu kursora. Będzie to potrzebne w dalszych
ćwiczeniach.

a) wybierz komórkę C2 wpisz w nią dowolną liczbę, zauważ, że uaktywni się pasek edycji

z przyciskami

oznaczającymi kolejno -

kasuj wpis, (ESC), a

zatwierdź (ENTER) f

wstaw funkcję. Zatwierdź wpisaną daną klawiszem ENTER.

( )

(

)

( )

















≤

−

∞

∑

Liczbie można nadać dowolny format (liczbowy, walutowy, procentowy, a także tekstowy)
W aktywną komórkę można również wpisać dowolny tekst, a także formułę matematyczną
lub funkcję.

b) Aby wpisaną wartość modyfikować

•

uaktywnij komórkę z wpisaną wartością wartość ta ukaże się w pasku edycji

•

wstaw kursor tekstowy ( I ) w pasek edycji i dokonaj poprawki

•

aby całkowicie zmienić zawartość komórki, wystarczy ją uaktywnić i wpisać nową
wartość.

2. Podstawowe operacja w arkuszu

a) wpisywanie wartości

•

uaktywnij dowolną komórkę (np. B2), wpisz dowolną liczbę i zatwierdź,

•

w sąsiednią komórkę (C2) wpisz inną wartość, (np. 25%, automatycznie zostanie nadany
format procentowy)

•

w sąsiednią komórkę (D2) wpisz formułę =B2*C2 i zatwierdź ENTER

•

wypełnij komórki wg wzoru -

b) kopiowanie formuły komórek

•

ustaw kursor na znaczniku (czarny kwadrat w prawym dolnym narożniku) aktywnej
komórki D2 (pojawi się krzyżyk)

•

naciśnij i przytrzymaj lewy przycisk myszy i pociągnij w dół - arkusz obliczy zawartość
komórek D3-D4 (skopiowane zostały formuły matematyczne)

•

uaktywnij komórkę B5

•

z paska narzędzi wybierz symbol sumy Σ i kliknij na nim klawiszem myszy,

•

w pasku edycji pojawi się formuła matematyczna

, i taka sama

w aktywnej komórce

. Zaciemniony fragment oznacza, że można

zmienić zakres komórek do sumowania.

Wyraz SUMA jest funkcją określającą sumowanie danych. Zapis B2:B4 oznacza zakres komórek
z których liczby mają być sumowane. Za pomocą funkcji sumy można sumować wybrane komórki, np.
z zakresu (B2:B10) wybieramy do sumowania: =SUMA(B2;B5;B8). Można też sumować zawartości
komórek bez użycia funkcji, np. =B2+B3+B4.

•

to samo wykonaj dla komórki D5

c) kopiowanie i przenoszenie komórek i obszaru, komórek

•

naprowadź kursor myszy na dolną krawędź aktywnej komórki, naciśnij lewy przycisk
myszy i trzymając go przenieś komórkę w inne miejsce; uaktywnij komórki z formułami
matematycznymi i zauważ, że formuły uaktualniły adresy komórek do obliczeń

•

wykonaj tę samą czynność z naciśniętym klawiszem Ctr; zawartość komórki zostanie
skopiowana do nowego miejsca

to samo można wykonać z obszarem komórek, w tym celu należy zaznaczyć obszar:

•

ustaw kursor w komórce B2, naciśnij lewy przycisk myszy i przeciągnij do komórki D5,
lub

•

ustaw kursor w komórce B2, naciśnij przytrzymaj klawisz Shift, a następnie kliknij na
komórce D5

•

wykonaj powyższe czynności na obszarze, lub

•

z menu głównego wybierz Edycja - Kopiuj, lub kombinację klawiszy Ctr+C

•

z paska narzędzi wybierz przycisk oznaczony 1

•

wybierz dowolną komórkę,

•

z menu głównego wybierz Edycja - Wklej, lub kombinację klawiszy Ctr+V i kliknij na
przycisku oznaczonym 2.

Uwaga: pulsującą ramkę wokół zaznaczonego obszaru do kopiowania można usunąć klawiszem Esc

d) zaznacz zapisany przed chwilą obszar a następnie usuń dane

•

z menu głównego Edycja wybierz Wyczyść, a także zdecyduj co ma być wyczyszczone

e) automatyczne wypełnianie komórek

•

wpisz w dowolną komórkę jakąś wartość, zatwierdź

•

zaznacz obszar kilka komórek w dół

•

z menu głównego Edycja wybierz Wypełnij - W dół.

•

wpisz w dowolną komórkę jakąś wartość, zatwierdź

•

zaznacz obszar kilka komórek w dół

•

z menu głównego Edycja wybierz Wypełnij - Serie danych, w otwartym oknie zaznacz
krok danych co 1 lub inny; sprawdź na kilku przykładach

f) operacje względem jednej komórki

•

w dowolna komórkę (np. G3) wpisz wartość liczbową

•

zaznacz obszar od tej komórki w dół kilka komórek i wypełnij je w sposób podany wyżej

•

w komórkę A1 wpisz inną wartość np. 2,

•

w komórkę H3 wpisz formułę mnożenia komórki =G3*A1, ENTER

•

ustaw kursor myszy na znaczniku aktywnej komórki H3, skopiuj formułę w dół. Zauważ,
że tylko komórka H3 ma wynik mnożenia, pozostałe zaś mają wynik 0. Sprawdź formuły
w tych komórkach.

•

w komórkę H3 wpisz formułę =G3*$A$1 i powtórz powyższe czynności. Sprawdź efekt.
Jest to tzw. adresowanie względne.

3. Tworzenie przykładowych arkuszy z wykorzystaniem poznanych możliwości

a) sporządź listę płac zawierającą następujące pozycje, według poniższego wzoru,

b) Formatowanie nagłówka listy:

•

zaznacz obszar komórek A1:F1,

•

z menu głównego wybierz Format – Komórki,

•

na zakładce Wyrównanie wyrównaj tekst Poziomo – Środek i Pionowo Środek

•

w opcji Sterowanie tekstem zaznacz Zawijaj tekst; zapoznaj się z pozostałymi opcjami
okna,

•

na zakładce Czcionka – Styl czcionki – Pogrubiony

•

na zakładce Obramowanie, wybierz Styl linii, a następnie Kontur i Wewnątrz

•

na zakładce Desenie, wybierz dowolny jasny kolor wypełnienia komórek; potem już tylko
OK,

Jeśli treści nagłówka tabeli nie mieszą się w komórce pomimo zawijania tekstu, należy poszerzyć
komórki, wstawiając kursor myszy w pasku oznaczeń kolumn między ich oznaczeniami, a następnie
nacisnąć lewy przycisk myszy i rozszerzyć kolumnę do żądanego rozmiaru,

c) formatowanie pozostałych komórek:

•

zaznaczyć obszar komórek C2:C9, z paska formatu wybrać przycisk Waluta

•

zaznaczyć obszar D2:D9, z paska formatu wybrać przycisk Zapis procentowy

•

zaznaczyć obszar komórek E2:F9 i ponownie z paska formatu wybrać Waluta

Uwaga: Format walutowy, procentowy lub inny można wybrać z powyższego okna Formatowanie
komórek na zakładce Liczby

•

W komórki A2:B9 wpisać dane,

•

w komórki C2:D9 wstawić odpowiednie dane liczbowe

•

w komórki E2-F2 wstawić odpowiednie formuły matematyczne

•

zaznacz komórki E2:F2, ustaw kursor na kwadratowym znaczniku w prawym dolnym rogu
zaznaczonych komórek i skopiuj formuły poznaną wcześniej metodą

•

w komórki C10, E10, F10 wstawić odpowiednie formuły matematyczne (poznaną już
funkcję sumy Σ), (pamiętaj, że przed każdą formułą należy wstawić znak =)

•

na koniec możesz dokonać obramowanie komórek z danymi i nadać kolor wypełnienia.

d) porządkowanie (sortowanie) tabeli :

•

uaktywnij dowolną komórkę z obszaru tabeli

•

z menu Dane wybierz Sortuj; pojawi się okno opcji sortowania, z którego możesz wybrać
względem jakiej kolumny nagłówka chcesz sortować dane. Zauważ, ze mimo wybrania
jednej komórki, cały obszar tabeli został zaznaczony

•

z wyświetlonego okna wybierz kolumnę i sposób sortowania,

•

dane zostaną posortowane z uwzględnieniem pozostałych komórek.

Uwaga: Jeśli zostanie zaznaczona cała kolumna do sortowania, po wywołaniu polecenia Dane Sortuj,

pojawi się okno z pytaniem:

jeśli zaznaczymy drugą opcję

(Pozostawić), to ta kolumna zostanie posortowana, czyli zostaną pozamieniane Imiona przypisane do
poszczególnych nazwisk i dane liczbowe!!!!

e) dodawanie i usuwanie kolumn/wierszy

•

zaznacz komórkę A1

•

z menu wybierz Wstaw-kolumnę. Sprawdź, czy funkcje matematyczne uwzględniły nowe
adresy komórek.

•

ponownie zaznacz komórkę A1

•

z menu wybierz Edycja - Usuń - Cała kolumna

•

w podobny sposób przeprowadź wstawianie i usuwanie wierszy

f) graficzne przedstawienie danych z tabeli – Listy płac:

•

w sporządzonej liście płac zaznacz komórki A1:A9

•

naciśnij i przytrzymaj klawisz Ctrl i zaznacz myszą komórki F1:F9

•

z menu wybierz Wstaw - Wykres - Na bieżącym arkuszu, lub z paska narzędzi wybierz

ikonę

;

•

postępuj według wcześniejszego opisu wstawiania wykresu do edytora Word.

g) powiązanie wykresu z danymi w tabeli:

•

zmień dowolną wartość w kolumnie Płaca zasadnicza lub Premia; zauważ, że
uwzględnia to wykres

•

przeprowadź ponownie sortowanie w liście płac - sprawdź efekt na wykresie

h) formatowanie wykresu

•

kliknij prawym przyciskiem myszy na dowolnym fragmencie wykresu

•

wybierz Formatuj... (odpowiedni fragment)

4. Operacje na bazie danych arkusza Excel

Kolumny zawierające nazwy (Nazwisko, Imię, Płaca itd.) to pola bazy danych
Wiersz w których wpisane są nazwiska, imiona i inne dane to rekordy bazy danych

•

w utworzonej liście płac dodaj wiersze i wpisz dodatkowych pracowników (mogą
powtarzać się nazwiska lub imiona), wypełnij pozostałe komórki tej listy.

•

zaznacz komórkę A1

•

z menu Dane wybierz Filtr – Autofiltr, w komórkach nagłówka pojawią się strzałki

•

kliknij na strzałkę w kolumnie Do wypłaty

•

zapoznaj się z zawartością wyświetlonego okna i wybierz inne...

•

w oknie Autofiltr użytkownika wybierz wartości, lub wartości większe i (lub) mniejsze
aby wybrać zakres wartości.

•

kliknij ponownie na strzałkę w tej kolumnie i wybierz wszystkie

•

kliknij na strzałkę w kolumnie Nazwisko

•

wybierz poszukiwane nazwisko (np. takie które się powtarza)

•

przećwicz inne możliwości wybierania danych i rekordów

Uwaga: W tak małej bazie danych jaką jest sporządzona w tym ćwiczeniu lista płac wyszukiwanie
danych jest proste. Korzyści przeszukiwania bazy dają pożądany efekt w przypadku bazy składającej
się z wielu pól i rekordów np. książka telefoniczna.

Ćwiczenia z arkuszem kalkulacyjnym część II

1. Wyrażenia tablicowe

a) Utworzyć tablicę pierwiastków liczb zawartych w komórkach Al:A10

•

w komórkę Al wpisać wartość , a następnie zaznaczyć obszar Al:A10, z menu głównego
wybrać Edycja - Wypełnij - Serie danych

•

zaznaczyć komórkę Bl

•

z paska narzędzi wybrać wstawianie funkcji f

a następnie znaleźć funkcję

PIERWIASTEK()

•

w wyświetlone okno wpisać zakres komórek, w tym wypadku Al:A10 i zatwierdzić OK
lub ENTER

•

skopiuj funkcję do pozostałych komórek, lub zaznaczyć zakres komórek Bl:B10, wstawić
kursor „I” w pasek funkcji i nacisnąć kombinację klawiszy - lewe Ctrl+Shift+ENTER.
zaznaczony obszar zostanie wypełniony obliczonymi wartościami pierwiastków liczb
z sąsiedniej kolumny

b) Obliczanie wielkości raty za zaciągnięty kredyt w zależności od wartości rocznej stopy

procentowej

•

w komórki A6:A12 wpisz wartości stóp procentowych, np 10% - 16%

•

w komórkę B5 wstaw funkcję finansową PMT w której stopa procentowa to komórka
A5/12, liczba rat to G2, wartość kredytu to E2, zatwierdzić OK

•

zaznaczyć obszar A5:B12, a następnie wybrać z menu głównego Dane - Tabela w polu
edycji Wartość z kolumny wpisać $A$5 i zatwierdzić OK. Tabela zostanie wypełniona
wartościami rat. Wynik daje wartości ujemne, ponieważ nie wprowadzono wartości
wpłaty. Jest to kwota WINIEN. Aby tego uniknąć zaznaczyć komórkę B5 i na końcu
funkcji wpisać *-1 i zatwierdzić ENTER.

c) Utworzenie tabeli miesięcznych rat w zależności od wartości kredytu i ilości rat

•

zaznaczyć komórki C3:H3 i wybrać z menu głównego Edycja wypełnij serię danych o
kroku 12

•

zaznaczyć komórki B4:B25 i wykonać powyższą czynność ale o kroku 1000,

•

w komórkę B3 należy wstawić funkcję PMT, w której stopa procentowa to zawartość
komórki J2/12 (miesięcy), a liczba rat A2, a wartość kredytu to B2. Po zatwierdzeniu
formuły można uwzględnić wartości ujemne mnożąc formułę przez -1

•

zaznaczyć obszar B3:H25,

•

z menu głównego wybrać Dane – Tabela

•

w wyświetlone okno dialogowe wpisać: wierszowa komórka wejściowa $A$2,
a kolumnowa komórka wejściowa $B$2, i zatwierdzić OK (ENTER)

•

zaznaczyć obszar C4:H25 i nadać wartościom odpowiedni format (złotówkowy).

d) Obliczanie wartości po0zyczki w zależności od wysokości możliwej raty, ilości rat i stopy

procentowej:

•

w komórkę B6 wpisz wartość stopy procentowej [%]

•

w komórkę B7 wpisz ilość miesięcznych rat

•

w komórkę D12 wstaw funkcję PMT, w której:

•

z menu Narzędzia wybierz Szukaj wyniku

•

w pole wartość należy wpisać wysokość miesięcznej raty, w komórce B8 pojawi się
wysokość pożyczki

Uwaga: aby wartość pożyczki nie pojawiła się jako ujemna, należy funkcję PMT pomnożyć przez „-1”

2. Zastanów się jak wykorzystać nabyte podczas ćwiczeń umiejętności w swojej pracy zawodowej.

Ćwiczenia dodatkowe do samodzielnego wykonania przez studentów

1. W edytorze Word sporządzić ofertę na produkowane przez firmę (np.) BUDDOM elementy

wykończenia domu, mieszkania.

2. W edytorze Word sporządzić umowę o dzieło zawartą między firmą BUDDOM, a wykonawcą

na przebudowę pomieszczeń biurowych, przeznaczonych po przebudowie na biuro obsługi
klienta. W umowie wyszczególnić zakres wykonywanych robót.

3. W edytorze Word sporządzić tabelaryczne zestawienie materiałów potrzebnych do wykonania

przebudowy pomieszczenia.

4. W arkuszu kalkulacyjnym Excel sporządzić zestawienie materiałów biurowych. Zestawienie

winno zawierać nazwę artykułu, ilość i wartość, a także wartość całkowitą danego artykułu oraz
zapasów magazynowych. W komórkach wynikowych należy wpisać odpowiednią formułę
matematyczną, a nie wartość.

5. W arkuszu kalkulacyjnym Excel sporządzić rozliczenie wykonanych robót remontowych

z podziałem na nazwę wykonanej czynności (np. malowanie ścian, o powierzchni....., cena
jednostkowa....., wartość ogółem itd.). W komórkach wynikowych wpisać formułę, a nie wartość
wynikową.

Skróty klawiszowe stosowane w edytorze Word

Funkcja

Klawisz skrótu

utworzenie nowego dokumentu

CTRL+N

wczytanie dokumentu z dysku

CTRL+0, CTRL+F12, PRAWY

ALT+F2

powrót do miejsca ostatniej operacji

edycyjnej

SHIFT+F5, LEWYALT + Z

zapis dokumentu na dysk

CTRL+S, LEWY ALT+SHIFT

+ F2

zapis na dysk ze zmiana, nazwy

F12

zamkniecie dokumentu

CTRL+F4

włączenie podglądu wydruku

CTRL +F2, PRAWY ALT +1

drukowanie

CTRL+P, CTRL+SHIFT + F12

Funkcja

Kombinacja

Wyrównanie tekstu do lewej

CTRL + L

Wyrównanie tekstu do prawej

CTRL + R

Centrowanie tekstu

CTRL + E

Justowanie tekstu

CTRL+J

Ustawienie pojedynczego odstępu miedzy wierszami

CTRL+1

Ustawienie odstępu miedzy wierszami na półtora

CTRL +5

Ustawienie podwójnego odstępu między wierszami

CTRL +2

Dodanie/usunięcie 12 pt odstępu przed akapitem

CTRL + 0

Wcięcie akapitu z lewej

CTRL + M

Usunięcie wcięcia akapitu z lewej

CTRL + SHIFT+M

Wcięcie akapitu z wyjątkiem pierwszego wiersza

CTRL+T

Zmniejszenie wysunięcia pierwszego wiersza

CTRL+SHIFT+T

Usunięcie atrybutów nie należących do stylu

CTRL+0

Przywrócenie stylu domyślnego

CTRL+SHIFT+N

Wywołanie menu szybkiego dostępu

SHIFT+F10

Aby wyrównać...

Wciśnij...

lub kliknij...

do lewej

CTRL + L

do środka

CTRL+E

do prawej

CTRL+R

obustronnie

CTRL + J

Funkcja

Kombinacja klawiszy

Skopiowanie wybranego tekstu do

Schowka

CRTL+C

Wycięcie wybranego tekstu do Schowka

CTRL +X, SHIFT+ DEL

Wklejenie tekstu ze Schowka w pozycji

kursora

CTRL-V, SHIFT + INSERT

Aby zaznaczyć

Przytrzymaj SHIFT i naciśnij

jeden znak

STRZAŁKĘ W LEWO LUB STRZAŁKĘ W PRAWO

jeden wyraz

CTRL+STRZAŁKA

tekst do końca linii

END

tekst do końca dokumentu

CTRL+END

PODSTAWOWE

CZYNNOŚCI EDYCYJNE

Duża litera

SHIFT+LITERA

Polska litera

PRAWY ALT + LITERA

Duża polska litera

PRAWY ALT + SHIFT + LITERA

Wymuszenie końca akapitu

ENTER

Dodanie linii pustej

ustawić kursor na początku linii i wcisnąć

ENTER

Skasowanie końca linii

ustawić kursor na końcu linii i wcisnąć

DELETE

lub

na początku następnej linii i wcisnąć

BACKSPACE

Skasowanie pustej linii

ustawić w niej kursor i wcisnąć

DELETE

Skasowanie znaku na lewo

od kursora

BACKSPACE

Skasowanie znaku na prawo

od kursora

DELETE

Skasowanie wyrazu na lewo

od kursora

CTRL + BACKSPACE

Skasowanie wyrazu na

prawo od kursora

CTRL+DELETE

Przesuwanie kursora o

jeden wyraz w prawo

(w lewo)

CTRL + STRZAŁKA W PRAWO (W LEWO)

o jedna linię w górę (dół)

do początku następnego

akapitu

STRZAŁKA W GÓRĘ (DÓŁ) CTRL+STRZAŁKA W DÓŁ

do początku poprzedniego

akapitu

CTRL+STRZAŁKA W GÓRĘ

o jeden ekran w górę (dół)

PGUP (PGDN)

do pierwszej (ostatniej)

pozycji na ekranie

CTRL+PGUP (CTRL+PGDN)

do początku (końca) linii

HOME (END)

do początku (końca)

dokumentu

CTRL+HOME (CTRL+END)

Klawisze

Przesuwają kursor

STRZAŁKI

o jedną pozycje w lewo, prawo, górę lub dół

CTRL+STRZAŁKI

o jedno słowo w lewo lub w prawo

HOME l END

do początku lub końca linii

CTRL+HOME CTRL+END

do początku lub końca dokumentu

PGUP i PGDN

o jeden ekran w górę lub w dół

Ćwiczenia graficzne do samodzielnego wykonania według opisu w tekście

Poradnictwo techniczne

Przygotowanie pracowników do

specjalnych poruczeń

Przygotowanie produkcji pomp

wtryskowych

Kształcenie osobiste

Przedsiębiorstwo po likwidacji

Diagnozowanie pojazdów

Przedsiębiorstwo prywatne

Zakład Produkcji

kryształków

w Jarocinie

Pracodawca
Zakład Kształcenia
Ustawicznego

Za s ob y

tech n iczn e

Za s ob y ogółem

Bie rn i

Utale n to wan i

Za s ob y

lu d zk ie

Literatura:

1. S. M. Stanuch, ABC komputera IBM PC, SPONSOR Kraków 1992
2. E. Skólska, MS DOS 6.0, ESOFT Sczecin 1993
3. Microsoft Windows95 Wprowadzenie, Instrukcja użytkowania systemu
4. S. Konkoph, Microsoft OFFICE nie tylko dla orłów, Intersoftland 1995
5. W. Hrycyk, MS Word 7.0 dla Windows 95 1996
6. T. Kandzia, S. Klik, Excel wersja 7.0 dla WIN'95, PLJ 1996
7. J. Kelly Poznaj Microsoft Excel 2000 pl. NIKOM 2000
8. K. Jassem, F. Graliński, M. Wypych, MS-DOS, MS-WINDOWS, Novel NetWare w zadaniach
9. I. Szymacha, Ćwiczenia z... arkusza kalkulacyjnego Excel MIKOM 1996
10.M. Bednarek, Ćwiczenia z... edytora WORD 6.0 PL, MIKOM 1995

Nr kodu

znak

Nr kodu

znak

Nr kodu

znak

Nr kodu

znak

Nr kodu

znak

Nr kodu

znak

—

[

136



181

226

—

137

‰

182

227

—

]

138

183

228

—

139

‹

184

229

—

140

185

230

—

141

186

231

—

142

187

232

—

143

188

233

—

144



189

234

—

100

145

‘

190

235

—

101

146

’

191

236

—

102

147

“

192

237

—

103

148

”

193

238

—

;

104

149

•

194

239

—

105

150

–

195

240

—

106

151

—

196

241

—

107

152



197

242

—

108

153

™

198

243

—

109

154

199

244

—

110

155

›

200

245

—

111

156

201

246

—

112

157

202

247

—

113

158

203

248

—

114

159

204

249

—

115

160

205

250

—

116

161

206

251

—

117

162

207

252

—

118

163

208

253

—

119

164

209

254

—

120

165

210

255

—

121

166

211

—

122

167

212

123

{

168

213

124

169

214

125

}

170

215

126

171

216

127

€

172

217

128

€

173

218

129

€

174

219

(

130

‚

175

220

)

131



176

221

132

„

177

222

133

…

178

223

134

†

179

224

135

‡

180

225

Zaznacz pola znaków i wybierz inny rodzaj czcionki w celu uzyskania innego znaku pod tym samym kodem

Kody znaków czcionek CE