Operator urz

ą

dze

ń

do prania,

prasowania i chemicznego czyszczenia

tekstyliów

(815701)

Operatorzy i monterzy maszyn i urz

ą

dze

ń

2

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich

Publikacja opracowana w ramach projektu systemowego pn. „Rozwijanie zbioru
krajowych

standardów

kompetencji

zawodowych

wymaganych

przez

pracodawców”. Priorytet I PO KL, Działanie 1.1

Krajowy standard kompetencji zawodowych
Operator urz

ą

dze

ń

do prania,

prasowania i chemicznego czyszczenia
tekstyliów (815701)

© Copyright by Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2013

Kopiowanie i rozpowszechnianie mo

ż

e by

ć

dokonane za podaniem

ź

ródła

ISBN 978-83-7951-000-9 (cało

ść

)

ISBN 978-83-7951-280-5 (280)

Nakład 1000 egz.

Publikacja bezpłatna

Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich
00-697 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 65/79, tel. [phone], fax [phone]
e-mail: [e-mail] http://www.crzl.gov.pl

Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – Pa

ń

stwowego Instytutu Badawczego

26-600 Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, tel. centr. (48) 364-42-41, fax [phone]
e-mail: [e-mail] http://www.itee.radom.pl

3

Spis tre

ś

ci

1. Dane identyfikacyjne zawodu ...................................................

4

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu w klasyfika-

cjach.................................................................................

4

1.2. Notka metodologiczna i autorzy.......................................

4

2. Opis zawodu................................................................................

6

2.1. Synteza zawodu ..............................................................

6

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania, obszary wyst

ę

-

powania zawodu .............................................................

6

2.3.

Ś

rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narz

ę

dzia

pracy, zagro

ż

enia, organizacja pracy) ............................

6

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne, w tym prze-

ciwwskazania do wykonywania zawodu .........................

7

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb

ę

dne do podj

ę

cia

pracy w zawodzie.............................................................

7

2.6. Mo

ż

liwo

ś

ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/wali-

dacji kompetencji .............................................................

8

2.7. Zadania zawodowe ..........................................................

8

2.8. Wykaz kompetencji zawodowych ....................................

9

2.9. Relacje mi

ę

dzy kompetencjami zawodowymi a pozio-

mem kwalifikacji w ERK/PRK ..........................................

9

3. Opis kompetencji zawodowych ................................................ 10

3.1. Wykonywanie procesu prania Kz1 .................................. 10
3.2. Wykonywanie procesu wyka

ń

czania czyszczenia tek-

styliów Kz2 ...................................................................... 11

3.3. Kompetencje społeczne KzS .......................................... 12

4. Profil kompetencji kluczowych ................................................. 13

5. Słownik ....................................................................................... 14

4

1. Dane identyfikacyjne zawodu

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu

w klasyfikacjach

Według Klasyfikacji zawodów i specjalno

ś

ci na potrzeby rynku pracy

(KZiS 2010):

815701 Operator urz

ą

dze

ń

do prania, prasowania i chemicznego

czyszczenia tekstyliów

Grupa wielka 8 – Operatorzy i monterzy maszyn i urz

ą

dze

ń

(w Mi

ę

-

dzynarodowej Klasyfikacji Standardów Edukacyjnych ISCED 2011 –
poziom 3).

Grupa elementarna 8157 – Operatorzy maszyn do prania (w Mi

ę

-

dzynarodowym Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 odpowiada
grupie 8157 Laundry machine operators).

Według Polskiej Klasyfikacji Działalno

ś

ci (PKD 2007):

Sekcja S. Pozostała działalno

ść

usługowa, Dział 96. Pozostała

indywidualna działalno

ść

usługowa, Grupa 96.01. Pranie i czysz-

czenie wyrobów włókienniczych i futrzarskich.

1.2. Notka metodologiczna i autorzy

Opis standardu kompetencji zawodowych wykonano na podstawie:
analizy

ź

ródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, mi

ę

dzynarodowe)

oraz głównie wyników bada

ń

analitycznych na 15 stanowiskach pracy

w 5 przedsi

ę

biorstwach (du

ż

e – 5, w tym usługowe − 4, produkcyjno-

-usługowe – 1), przeprowadzonych w lutym 2013 r.

Zespół Ekspercki:

•

Cecylia Wyszomierska-Matczak – Samodzielny Publiczny Cen-

tralny Szpital Kliniczny w Warszawie,

•

Mirosława Tuman – Zakład Pralniczy „MIR-Q” w Gda

ń

sku,

•

Grzegorz Kunda – BAXTER S. J. Grzegorz Kunda, Andrzej Mali-

nowski w Tykocinie,

•

Piotr St

ę

pie

ń

– ekspert niezale

ż

ny, były pracownik Instytutu

Technologii Eksploatacji – PIB w Radomiu.

Ewaluatorzy:

•

Balbina Czerwi

ń

ska – własna działalno

ść

pralnicza w Łodzi,

•

Zbigniew Kadaj – UNIPRAL Spółka z o.o. w Olsztynie.

5

Recenzenci:

•

Zdzisław Piber – UNITECHNIKA S.A. w Poznaniu,

•

Marek Rudzi

ń

ski – Krajowe Centrum Edukacji Rolniczej w Brwi-

nowie.

Komisja Bran

ż

owa (zatwierdzaj

ą

ca):

•

Ryszard Lech (przewodnicz

ą

cy) – Polska Izba Gospodarcza

Czysto

ś

ci w Bydgoszczy,

•

Marian Ło

ś

– Stowarzyszenie Włókienników Polskich Oddział

w Warszawie,

•

Wanda Bukowska – Zarz

ą

d Regionu Ziemia Radomska NSZZ

„Solidarno

ść

” w Radomiu.

Data zatwierdzenia:

•

07.10.2013 r.

6

2. Opis zawodu

2.1. Synteza zawodu

Operator urz

ą

dze

ń

do prania, prasowania i chemicznego czyszcze-

nia tekstyliów wykonuje pranie tekstyliów na mokro lub czyszczenie
chemiczne zgodnie z okre

ś

lon

ą

technologi

ą

.

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania,

obszary wyst

ę

powania zawodu

Zawód operatora urz

ą

dze

ń

do prania, prasowania i chemicznego

czyszczenia tekstyliów jest zawodem o charakterze usługowym. Opera-
tor urz

ą

dze

ń

do prania, prasowania i chemicznego czyszczenia teksty-

liów przyjmuje tekstylia i klasyfikuje według: rodzaju, technologii prania
(wodne, chemiczne), sortuje według:

ź

ródła pochodzenia, rodzaju za-

brudze

ń

, rodzaju włókien, koloru, a nast

ę

pnie dokonuje wyboru techno-

logii prania, suszenia i prasowania. Operator urz

ą

dze

ń

do prania, pra-

sowania i chemicznego czyszczenia tekstyliów, dobiera i stosuje tech-
nologie,

ś

rodki chemiczne, przestrzega norm i rygorów czasu i tempe-

ratury na poszczególnych etapach cyklu technologicznego, obsługuje
i nadzoruje maszyny i urz

ą

dzenia u

ż

ytkowane na wszystkich etapach

procesu prania /czyszczenia. Ponadto ocenia jako

ść

wykonanej usługi.

W zale

ż

no

ś

ci od profilu działalno

ś

ci pralni mo

ż

e równie

ż

wykonywa

ć

usług

ę

uszlachetniania tekstyliów zgodnie z zaleceniem klienta przez:

dekatyzacj

ę

, zmi

ę

kczanie, teflonowanie itp.

2.3.

Ś

rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny

i narz

ę

dzia pracy, zagro

ż

enia, organizacja pracy)

Miejscem pracy operatora urz

ą

dze

ń

do prania, prasowania i che-

micznego czyszczenia tekstyliów jest pralnia, któr

ą

tworzy zintegrowa-

ny zespół maszyn i urz

ą

dze

ń

słu

żą

cych do wykonania usługi. Praca

operatora urz

ą

dze

ń

do prania, prasowania i chemicznego czyszczenia

odbywa si

ę

w nast

ę

puj

ą

cych działach pralni: prania, gdzie pracownik

ma kontakt z tekstyliami zabrudzonymi, tu wyst

ę

puje kontakt z materia-

łem brudnym, ska

ż

onym; suszenia i prasowania, gdzie pracownik wy-

konuje zadania zwi

ą

zane z nale

ż

ytym wyko

ń

czeniem tekstyliów (su-

szenie, prasowanie, fasonowanie, maglowanie), tu wyst

ę

puje: hałas,

wysoka wilgotno

ść

, wysoka temperatura, zapylenie; wydawania asor-

tymentu – pracownik poddaje tekstylia kontroli jako

ś

ci, nast

ę

pnie paku-

je i wydaje klientowi. Praca operatora urz

ą

dze

ń

do prania, prasowania

7

i chemicznego czyszczenia tekstyliów przebiega w systemach jedno-
(małe pralnie) lub wielozmianowych (du

ż

e pralnie). Operator obsługuje

i nadzoruje przebieg całego procesu technologicznego lub jego wyci-
nek, pracuj

ą

c w zespole, gdzie jego praca jest nadzorowana. Praca

operatora urz

ą

dze

ń

do prania, prasowania i chemicznego czyszczenia

tekstyliów jest sekwencj

ą

powtarzaj

ą

cych si

ę

czynno

ś

ci, jednak zmien-

no

ść

rodzajów tekstyliów, rodzaju zabrudze

ń

, jak i technologia prania

wymuszaj

ą

stał

ą

koncentracj

ę

.

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne,

w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu

Wykonywanie zawodu operatora urz

ą

dze

ń

do prania, prasowania

i chemicznego czyszczenia tekstyliów wymaga umiej

ę

tno

ś

ci rozpozna-

nia rodzaju tekstyliów, znajomo

ś

ci podstawowych zasad selekcji brud-

nych tekstyliów do odpowiednich technologii prania, spostrzegawczo

ś

ci

i koncentracji. Operator urz

ą

dze

ń

do prania, prasowania i chemicznego

czyszczenia tekstyliów powinien mie

ć

dobry wzrok i posiada

ć

sprawny

zmysł dotyku, umie

ć

odró

ż

nia

ć

kolory i rodzaj tkaniny. Powinien posia-

da

ć

wra

ż

liwo

ść

estetyczn

ą

. Bardzo wa

ż

na jest pami

ęć

, zdolno

ść

kon-

centracji i podzielno

ść

uwagi. Operator urz

ą

dze

ń

do prania, prasowania

i chemicznego czyszczenia tekstyliów powinien cechowa

ć

si

ę

dokład-

no

ś

ci

ą

, staranno

ś

ci

ą

, zmysłem estetyki oraz dbało

ś

ci

ą

o czysto

ść

i porz

ą

dek. Specyfika zawodu wymaga umiej

ę

tno

ś

ci pracy w zespole.

W tym zawodzie nie mog

ą

pracowa

ć

osoby choruj

ą

ce na alergie i inne

schorzenia zwi

ą

zane z niewydolno

ś

ci

ą

układu oddechowego (wysokie

zapylenie, kurz, skoncentrowane

ś

rodki chemiczne), jak te

ż

z upo

ś

le-

dzeniem czynno

ś

ci ruchowych – zadania wykonywane s

ą

w pozycji

stoj

ą

cej, cz

ę

sto wymuszonej, w dłu

ż

szym czasie. W du

ż

ych pralniach

cz

ęść

stanowisk charakteryzuje si

ę

znaczn

ą

monotoni

ą

i monotypi

ą

wykonywanych czynno

ś

ci. Obsługa maszyn i urz

ą

dze

ń

w jakie wypo-

sa

ż

one s

ą

współcze

ś

nie zakłady pralnicze, wymaga od pracowników

szybkiej orientacji, refleksu, znajomo

ś

ci uwarunkowa

ń

technicznych,

a obsługa procesu technologicznego dodatkowo wiedzy z zakresu
chemii oraz ochrony

ś

rodowiska.

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb

ę

dne do podj

ę

cia

pracy w zawodzie

Kompetencje w zawodzie operatora urz

ą

dze

ń

do prania, prasowa-

nia i chemicznego czyszczenia tekstyliów mo

ż

na uzyska

ć

poprzez

praktyk

ę

w zakładzie pralniczym. Pracodawcy zatrudniaj

ą

równie

ż

oso-

8

by z wykształceniem zawodowym (technicznym, zasadniczym) w za-
wodach zwi

ą

zanych z przemysłem chemicznym i włókienniczym. Naj-

cz

ęś

ciej stosuje si

ę

przyuczenie na stanowisku pracy i zdobywanie

do

ś

wiadczenia w trakcie pracy. Operator winien bra

ć

udział w szkole-

niach organizowanych przez pracodawc

ę

w pralniach przez przedsta-

wicieli firm dostarczaj

ą

cych maszyny, urz

ą

dzenia pralnicze oraz

ś

rodki

pior

ą

ce i chemiczne. Operator urz

ą

dze

ń

do prania, prasowania i che-

micznego czyszczenia tekstyliów powinien uczestniczy

ć

w szkoleniach

organizowanych przez stowarzyszenia i inne organizacje bran

ż

owe.

2.6. Mo

ż

liwo

ś

ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/

/walidacji kompetencji

Aktualnie nie ma mo

ż

liwo

ś

ci potwierdzenia kompetencji w zawodzie

operatora urz

ą

dze

ń

do prania, prasowania i chemicznego czyszczenia

tekstyliów. Pozostaj

ą

certyfikaty potwierdzaj

ą

ce udział w ró

ż

norod-

nych szkoleniach i seminariach bran

ż

owych. Du

żą

uwag

ę

przywi

ą

zuje

si

ę

do szkole

ń

prowadzonych przez producentów urz

ą

dze

ń

do prania,

prasowania i chemicznego czyszczenia tekstyliów. Odbyte szkolenia
potwierdzane sa za

ś

wiadczeniami wystawianymi przez producenta.

2.7. Zadania zawodowe

Z1. Przyjmowanie i klasyfikowanie brudnego asortymentu do prania

(niezb

ę

dne kompetencje: Kz1, KzS).

Z2.

Przygotowywanie i wa

ż

enie wsadów do procesu technologiczne-

go prania (niezb

ę

dne kompetencje: Kz1, KzS).

Z3.

Wybieranie technologii, uruchamianie i nadzorowanie procesu
prania (niezb

ę

dne kompetencje: Kz1, KzS).

Z4. Obsługiwanie i nadzorowanie pracy maszyn i systemów pralni-

czych (niezb

ę

dne kompetencje: Kz1, Kz2, KzS).

Z5. Wybieranie technologii wyka

ń

czania, uruchamianie procesu su-

szenia, prasowania, maglowania (niezb

ę

dne kompetencje: Kz2,

KzS).

Z6. Sortowanie, odbiór ilo

ś

ciowy i pakowanie tekstyliów do wydania

klientowi (niezb

ę

dne kompetencje: Kz2, KzS).

Z7. Prowadzenie dokumentacji procesu prania (niezb

ę

dne kompe-

tencje: Kz1, Kz2, KzS).

Z8. Organizowanie stanowiska pracy zgodnie z przepisami BHP,

ochrony ppo

ż

., ergonomi

ą

i ochron

ą

ś

rodowiska (niezb

ę

dne

kompetencje: Kz1, Kz2, KzS).

9

2.8. Wykaz kompetencji zawodowych

Kz1 – Wykonywanie procesu prania (potrzebne do wykonania zada

ń

:

Z1, Z2, Z3, Z4, Z7, Z8).

Kz2 – Wykonywanie procesu wyka

ń

czania czyszczenia tekstyliów (po-

trzebne do wykonania zada

ń

: Z4, Z5, Z6, Z7, Z8).

KzS – Kompetencje społeczne (potrzebne do wykonywania zada

ń

:

Z1÷Z8).

2.9. Relacje mi

ę

dzy kompetencjami zawodowymi

a poziomem kwalifikacji w ERK/PRK

Kompetencje potrzebne do wykonywania zada

ń

w zawodzie sugeru-

je si

ę

wykorzysta

ć

do opisu kwalifikacji na poziomie 3 wła

ś

ciwym dla

wykształcenia zasadniczego zawodowego w Europejskiej i Polskiej
Ramie Kwalifikacji. Poziom ten jest uzasadniony miejscem usytuowania
zawodu w Klasyfikacji zawodów i specjalno

ś

ci (grupa wielka 8 i jej od-

powiednik w ISCED 2011).

Osoba wykonuj

ą

ca zawód operatora urz

ą

dze

ń

do prania, prasowa-

nia i chemicznego czyszczenia tekstyliów:
1) w zakresie wiedzy: zna zasady, procesy i poj

ę

cia towarzysz

ą

ce

wykonywaniu zawodu operatora urz

ą

dze

ń

do prania, prasowania

i chemicznego czyszczenia tekstyliów, zna i rozumie podstawowe
zale

ż

no

ś

ci w zawodzie oraz w szerszym zakresie uwarunkowania

prowadzonej działalno

ś

ci zawodowej;

2) w zakresie umiej

ę

tno

ś

ci: ma umiej

ę

tno

ś

ci wymagane do realizacji

niezbyt prostych zada

ń

i rozwi

ą

zywania prostych typowych proble-

mów podczas prania i czyszczenia tekstyliów. Potrafi wykonywa

ć

zadania według ogólnej instrukcji; umie odbiera

ć

i formułowa

ć

nie-

zbyt zło

ż

one wypowiedzi.

10

3. Opis kompetencji zawodowych

Opis kompetencji dotyczy tylko kompetencji zawodowych zdefinio-

wanych w badaniach na stanowiskach pracy.

Wykonanie zada

ń

zawodowych Z1, Z2, Z3, Z4, Z7, Z8 wymaga po-

siadania kompetencji zawodowej Kz1.

3.1. Wykonywanie procesu prania Kz1

Wiedza – zna zasady, procesy
i poj

ę

cia towarzysz

ą

ce wykony-

waniu procesu prania, w szcze-
gólno

ś

ci zna:

−

zasady i przepisy BHP, ochro-
ny ppo

ż

., ergonomii, ochrony

ś

rodowiska, wymagania doty-

cz

ą

ce przepisów sanitarno-

-epidemiologicznych oraz re

ż

i-

mu sanitarnego w post

ę

powa-

niu z materiałem ska

ż

onym

w pralni;

−

podstawy przyjmowania teksty-
liów;

−

zasady dostarczania tekstyliów
z ró

ż

nych

ź

ródeł ich pocho-

dzenia i zabrudze

ń

;

−

rodzaje zabrudze

ń

;

−

rodzaje materiałów przekazy-
wanych do prania;

−

zasady post

ę

powania z teksty-

liami z uwzgl

ę

dnieniem wła-

ś

ciwo

ś

ci fizycznych włókien,

ich reakcji na zmienne warunki
obróbki technologicznej;

−

typy maszyn i urz

ą

dze

ń

stoso-

wanych w procesie prania;

−

zasady post

ę

powania ze

ś

rod-

kami chemicznymi stosowa-
nymi w technologii prania;

−

normy obowi

ą

zuj

ą

ce w mi

ę

-

dzynarodowym systemie zna-
kowania wyrobów tekstylnych;

Umiej

ę

tno

ś

ci – ma umiej

ę

tno

ś

ci

wymagane do realizacji niezbyt
prostych zada

ń

i rozwi

ą

zywania

prostych

typowych

problemów

podczas procesu prania, w szcze-
gólno

ś

ci potrafi:

−

przestrzega

ć

zasad i przepi-

sów BHP, ochrony ppo

ż

., er-

gonomii, ochrony

ś

rodowiska

i zasad sanitarnych, w zakresie
doboru

ś

rodków ochrony oso-

bistej do obsługi okre

ś

lonych

partii tekstyliów;

−

dobiera

ć

technologi

ę

prania

gwarantuj

ą

c

ą

oczekiwany efekt

sanitarny (pełn

ą

czysto

ść

bak-

teriologiczn

ą

);

−

rozró

ż

nia

ć

włókna w wyrobie

tekstylnym;

−

dobiera

ć

metody prania/czy-

szczenia do rodzaju włókien;

−

dobiera

ć

technologi

ę

prania/

/czyszczenia do zalece

ń

pro-

ducenta tekstyliów oraz stopnia
ich zabrudzenia;

−

obsługiwa

ć

sprz

ę

t

podczas

wykonywania procesu prania;

−

dobiera

ć

ś

rodki chemiczne do

wybranego procesu technolo-
gicznego, ewentualnie do za-
pierania uporczywych zabru-
dze

ń

;

11

−

podstawy wyboru technologii
prania;

−

zasady obsługi systemów au-
tomatycznych.

−

przestrzega

ć

norm mi

ę

dzyna-

rodowego systemu znakowa-
nia wyrobów tekstylnych;

−

dobiera

ć

sprz

ę

t

(maszyny

i urz

ą

dzenia) oraz wybra

ć

pro-

ces prania (program);

−

obsługiwa

ć

maszyny i urz

ą

-

dzenia podczas wykonywania
zada

ń

;

−

nadzorowa

ć

przebieg procesu,

monitorowa

ć

systemy automa-

tyczne;

−

ocenia

ć

jako

ść

wykonanego

procesu.

Wykonanie zada

ń

zawodowych Z4, Z5, Z6, Z7, Z8 wymaga posia-

dania kompetencji zawodowej Kz2.

3.2. Wykonywanie procesu wyka

ń

czania czyszczenia

tekstyliów Kz2

Wiedza – zna zasady, procesy
i poj

ę

cia towarzysz

ą

ce wykonywa-

niu procesu wyka

ń

czania czysz-

czenia tekstyliów, w szczególno

ś

ci

zna:

−

zasady mi

ę

dzynarodowego sys-

temu znakowania wyrobów tek-
stylnych;

−

zasady wyka

ń

czania tekstyliów

w zale

ż

no

ś

ci od rodzaju włó-

kien, przeznaczenia wyrobów,
sposobu u

ż

ytkowania;

−

zakładowe procedury dotycz

ą

-

ce procesu czyszczenia;

−

typy maszyn i urz

ą

dze

ń

stoso-

wanych w procesie wyka

ń

cza-

nia;

−

administrowanie

procesów

wspomagaj

ą

cych zarz

ą

dzanie

w pralni;

Umiej

ę

tno

ś

ci – ma umiej

ę

tno

ś

ci

wymagane do realizacji niezbyt
prostych zada

ń

i rozwi

ą

zywania

prostych

typowych

problemów

procesu wyka

ń

czania czyszczenia

tekstyliów, w szczególno

ś

ci potrafi:

−

dobiera

ć

odpowiedni

ą

techno-

logi

ę

wyka

ń

czania, zgodn

ą

z zaleceniami producenta;

−

dobiera

ć

sprz

ę

t do wykonania

zada

ń

;

−

obsługiwa

ć

i nadzorowa

ć

sprz

ę

t

przy wykonywaniu zada

ń

;

−

dokona

ć

oceny jako

ś

ci wyko-

nanej usługi;

−

obsługiwa

ć

elektroniczne no

ś

-

niki informacji, zbiera

ć

dane

z procesu czyszczenia;

−

interpretowa

ć

odczytane pa-

rametry przebiegu procesu
technologicznego;

12

−

systemy informatyczne, pro-
gramy specjalistyczne wykorzy-
stywane w pralni.

−

wypełnia

ć

dokumenty, uru-

chamia

ć

procedury zwi

ą

zane

z ich obiegiem;

−

archiwizowa

ć

dane;

−

prowadzi

ć

dokumentacj

ę

jako-

ś

ci wykonanej usługi pralni-

czej.

Wykonanie wszystkich zidentyfikowanych w standardzie zada

ń

zawodowych wymaga posiadania kompetencji społecznych KzS.

3.3. Kompetencje społeczne KzS:

−

ponosi odpowiedzialno

ść

za realizacj

ę

zada

ń

zwi

ą

zanych z proce-

sem prania,

−

pracuje cz

ęś

ciowo samodzielnie i podejmuje współprac

ę

w zorgani-

zowanych warunkach w pralni,

−

potrafi ocenia

ć

swoje działania zwi

ą

zane z procesem prania,

−

dostosowuje zachowanie do okoliczno

ś

ci podczas wykonywania

zada

ń

w pralni.

13

4. Profil kompetencji kluczowych

Ocen

ę

wa

ż

no

ś

ci kompetencji kluczowych dla zawodu operatora urz

ą

-

dze

ń

do prania, prasowania i chemicznego czyszczenia tekstyliów

przedstawia rys. 1.

Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu

stosowanego w Mi

ę

dzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Doro-

słych − projekt PIAAC (OECD).

1

2

3

4

5

Umiejętność obsługi komputera i wykorzystania Internetu

Umiejętności matematyczne

Umiejętność czytania ze zrozumieniem i pisania

Sprawność motoryczna

Planowanie i organizowanie pracy

Wywieranie wpływu/przywództwo

Komunikacja ustna

Współpraca w zespole

Rozwiązywanie problemów

Serie1

Zbędne

Mało ważne

Ważne

Istotne

Bardzo ważne

Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu 815701 Operator urz

ą

dze

ń

do prania, prasowania i chemicznego czyszczenia tekstyliów

14

5. Słownik

Zawód

−

zbiór zada

ń

(zespół czynno

ś

ci) wyodr

ę

bnionych w wyniku społecz-

nego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami
przez poszczególne osoby i wymagaj

ą

cych odpowiednich kwalifikacji

i kompetencji (wiedzy, umiej

ę

tno

ś

ci oraz kompetencji społecznych)

zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu
stanowi

ź

ródło dochodów.

Specjalno

ść

−

jest wynikiem podziału pracy w ramach zawodu, zawiera cz

ęść

czynno

ś

ci o podobnym charakterze (zwi

ą

zanych z wykonywan

ą

funkcj

ą

lub przedmiotem pracy) wymagaj

ą

cych pogł

ę

bionej lub do-

datkowej wiedzy i umiej

ę

tno

ś

ci zdobytych w wyniku dodatkowego

szkolenia lub praktyki.

Zadanie
zawodowe

−

logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o wyra

ź

nie okre-

ś

lonym pocz

ą

tku i ko

ń

cu, wyodr

ę

bniony ze wzgl

ę

du na rodzaj lub

sposób wykonywania czynno

ś

ci zawodowych powi

ą

zanych jednym

celem, ko

ń

cz

ą

cy si

ę

produktem, usług

ą

lub decyzj

ą

.

Kompetencje
zawodowe

−

wszystko to, co pracownik wie, rozumie i potrafi wykona

ć

, odpowied-

nio do sytuacji w miejscu pracy. Opisywane s

ą

trzema zbiorami: wie-

dzy, umiej

ę

tno

ś

ci oraz kompetencji społecznych.

Wiedza

−

zbiór opisów faktów, zasad, teorii i praktyk przyswojonych w procesie

uczenia si

ę

, odnosz

ą

cych si

ę

do dziedziny uczenia si

ę

lub działalno-

ś

ci zawodowej.

Umiej

ę

tno

ś

ci

−

zdolno

ść

wykonywania zada

ń

i rozwi

ą

zywania problemów wła

ś

ci-

wych dla dziedziny uczenia si

ę

lub działalno

ś

ci zawodowej.

Kompetencje
społeczne

−

zdolno

ść

autonomicznego i odpowiedzialnego uczestniczenia w

ż

yciu

zawodowym i społecznym oraz kształtowania własnego rozwoju,
z uwzgl

ę

dnieniem kontekstu etycznego.

Kompetencje
kluczowe

−

wiedza, umiej

ę

tno

ś

ci i postawy odpowiednie do sytuacji, niezb

ę

dne

do samorealizacji i rozwoju osobistego, bycia aktywnym obywatelem,
integracji społecznej i zatrudnienia.

Standard
kompetencji
zawodowych

−

norma opisuj

ą

ca kompetencje zawodowe konieczne do wykonywania

zada

ń

zawodowych wchodz

ą

cych w skład zawodu, akceptowana

przez przedstawicieli organizacji zawodowych i bran

ż

owych, praco-

dawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów społecznych.

Kwalifikacja

−

zestaw efektów uczenia si

ę

(zasób wiedzy, umiej

ę

tno

ś

ci oraz kompe-

tencji społecznych), których osi

ą

gni

ę

cie zostało formalnie potwier-

dzone przez uprawnion

ą

instytucj

ę

.

Europejska
Rama
Kwalifikacji

−

przyj

ę

ta w Unii Europejskiej struktura i opis poziomów kwalifikacji,

umo

ż

liwiaj

ą

cy porównywanie kwalifikacji uzyskiwanych w ró

ż

nych

krajach. W Europejskiej Ramie Kwalifikacji wyró

ż

niono 8 poziomów

kwalifikacji opisywanych za pomoc

ą

efektów uczenia si

ę

; stanowi

ą

one układ odniesienia krajowych ram kwalifikacji.

Polska Rama
Kwalifikacji

−

opis hierarchii poziomów kwalifikacji wpisywanych do zintegrowane-

go rejestru kwalifikacji w Polsce.

Krajowy
System
Kwalifikacji

−

ogół rozwi

ą

za

ń

słu

żą

cych ustanawianiu i nadawaniu kwalifikacji

(potwierdzaniu efektów uczenia si

ę

) oraz zapewnianiu ich jako

ś

ci.