background image

 

Narodziny dziecka

 

 
Rodzice spodziewający się narodzin dziecka często niepokoją się jak 
zareaguje ich pies, czy nie będzie stanowił zagrożenia, czy zaakceptuje 
nowego członka rodziny. Zastanawiają się jak postępować, aby wszystko 
ułożyło się dobrze. Zawsze najlepiej wcześniej skonsultować się ze 
specjalistą psychologii zwierząt, który na podstawie przeprowadzonego 
wywiadu oceni jego pozycję socjalną w hierarchii rodziny, stan 
emocjonalny, zdolności przystosowawcze do różnych zmian środowiska, 
zauważy obecność ewentualnych problemów z zachowaniem oraz 
stwierdzi czy pies jest dobrze socjalizowany z dziećmi w różnym wieku. 
 
Socjalizacja jest to zdolność wchodzenia w relacje z innymi osobnikami, 
w tym wypadku z dziećmi. Najłatwiej przyswajają ją szczenięta w wieku 
między 3 tyg. a 3 miesiącem życia. Polega ona na zapewnieniu im 
możliwości obcowania z małymi dziećmi. Powinno odbywać się to zawsze 
pod stałą kontrolą opiekunów, aby nabywane doświadczenia były 
korzystne dla obu stron.  
 
Należy pamiętać, że chęć psa do wchodzenia w relacje z dziećmi zależy 
od pozytywnych kontaktów z nimi podczas całego życia psa, a zwłaszcza 
w okresie szczenięcym. Małe dzieci, zwłaszcza takie do 3 roku życia, 
wyglądają i zachowują się zupełnie inaczej niż dorośli ludzie i są 
traktowane przez psa jako gatunek inny niż człowiek. Jeśli pies nie 
będzie socjalizowany z małymi dziećmi, może potem się ich bać lub 
przejawiać względem nich instynkt łowiecki (podobnie jak w przypadku 
zwierząt należących do gatunków, z którymi nie był socjalizowany). 
 
Równie ważne jest miejsce psa w hierarchii rodziny. W naturze tylko 
dominanci mają prawo posiadania potomstwa. Jeśli pies jest 
dominantem, może zachowywać się agresywnie wobec dziecka lub uznać 
go za własne i nie dopuszczać do niego rodziców i gości. Ważne jest, aby 
ocenić stan emocjonalny psa. Jeśli pies jest lękliwy, cierpi na fobie, 
depresje, może starać się unikać dziecka lub zachowywać się agresywnie 
wobec niego lub rodziców. Niektóre psy cierpią na zaburzenia 
nastrojuisąnieprzewidywalne.  
 
Trzeba to wszystko przeanalizować, zastosować odpowiednie terapie 
zachowania zanim pojawi się dziecko, aby pomóc psu lepiej 
zaakceptować jego pojawienie i uniknąć ewentualnych wypadków 
pomiędzy dzieckiem i psem. 

background image

 

 
W każdym przypadku, aby zapobiec ewentualnym problemom, należy 
odpowiednio przygotować psa na przybycie dziecka, a potem 
przestrzegać paru zasad. Jak dziecko przyjdzie na świat, ojciec powinien 
przynieść do domu pieluszkę nasiąkniętą moczem dziecka i umieścić przy 
posłaniu psa tak, aby poznał zapach nowego członka rodziny zanim 
pojawi się on wraz z matką w domu.  
 
Taką procedurę należy powtórzyć 3-4 razy. Narodziny dziecka pociągają 
zazwyczaj za sobą ograniczenie czasu poświęcanego psu. Wszystko 
zaczyna się kręcić wokół niemowlęcia, a pies schodzi na drugi plan. 
Bywa, że zwierzę popada w depresję lub próbuje za wszelką cenę 
zwrócić na siebie uwagę. Może zacząć załatwiać się w domu, gryźć różne 
przedmioty lub wykazywać inne zachowania typowe dla wieku 
szczenięcego. Może także zacząć kojarzyć swoją frustrację z przybyciem 
dziecka, co z kolei powoduje lęki i pewne formy agresywności. Aby tego 
wszystkiego uniknąć, trzeba zmniejszyć ilość czasu poświęcanego psu 
przed narodzinami dziecka w stosunku do czasu, jaki będzie mu 
poświęcany po narodzinach. Psa należy traktować obojętnie, gdy dziecka 
nie ma w pobliżu, natomiast pieścić tylko w obecności dziecka, tak aby 
zaczął kojarzyć dziecko z czymś przyjemnym. 
 
Kontakty z dzieckiem 
 
Wszystkie kontakty psa z dzieckiem powinny być zawsze pod kontrolą 
rodziców. Nie można dopuszczać, aby dziecko zbliżało się do psiej miski, 
sprawiało psu ból (np. ciągnąc za ogon czy uszy) czy na siłę głaskało 
psa, gdy ten nie ma już na to ochoty Do około 3 lat dziecko nie jest 
wstanie zrozumieć sygnałów ostrzegawczych wysyłanych przez psa.  
 
Nawet łagodny pies może ugryźć, gdy poczuje się zagrożony. Psy dużych 
ras mogą ponadto niechcący przewrócić dziecko (np. w zabawie). Zdarza 
się, że pies zareaguje agresją z rozdrażnienia, gdy dziecko sprawi mu ból 
ciągnąc za ogon czy wyrywając sierść lub, kiedy będzie zmuszało psa do 
zabawy, gdy ten nie ma już na to ochoty Nie zawsze to, co my ludzie 
uważamy za sposób okazywania przyjaźni, jest tak samo odbierane przez 
psa. Gwałtowne ruchy lub niektóre gesty mogą spowodować, że pies 
zareaguje agresją. Dziecko może położyć rękę na grzbiecie psa nie 
zdając sobie sprawy, że w języku psim oznacza to dominację i pies może 
poczuć się zagrożony Dlatego ciągły nadzór i wyobraźnia opiekunów są 
zawsze niezbędne. 

background image

 

 
Starsze dzieci powinny być uczone prawidłowego postępowania z psem. 
Dziecko powinno zawsze stać na wyższym szczeblu rodzinnej hierarchii 
niż pies. Dobre rezultaty daje umożliwienie dziecku wydawania poleceń 
psu. Rola rodziców polega na ewentualnej pomocy w wyegzekwowaniu 
od psa wykonania komendy Obecność psa i kontakty z nim bardzo 
korzystnie wpływają na rozwój emocjonalny dziecka, dają dziecku 
poczucie własnej wartości i uczą odpowiedzialności. 
 
Przypadki pogryzień 
 
Na uwagę zasługuje fakt, że statystycznie ryzyko pogryzienia przez psa 
jest mniejsze niż ryzyko innych wypadków domowych, jakim ulegają 
dzieci. Jednakże wszystkie przypadki pogryzień wzbudzają w 
społeczeństwie więcej emocji i są bardziej nagłaśniane przez media. 
Wypadki mogą być spowodowane przewróceniem, podrapaniem lub 
pogryzieniem przez psa, z czego to ostatnie jest najgroźniejsze. Ryzyko 
jest tym większe, im większa różnica wielkości między dzieckiem i psem. 
Pogryzienie przez dużego psa jest groźniejsze, co oczywiście absolutnie 
nie znaczy, że duże psy są bardziej agresywne. 
 
Każdy przypadek agresji psa wobec dziecka wymaga dokładnej analizy, 
aby uniknąć podobnych wypadków w przyszłości. Ekspertyza powinna 
być oparta nie tylko na samym ugryzieniu i ataku, ale na zbadaniu 
całego zachowania psa, zachowania dziecka, ich sposobu komunikacji, 
relacji z psem. 
 
Różne formy agresji psa wobec dziecka 
 
Niektóre agresje są częścią normalnych zachowań psa. 
 
Agresja rywalizacyjna jest, jak sama nazwa wskazuje, związana z 
rywalizacją o jakiś przedmiot lub osobę. Może być to rywalizacja o 
pożywienie, miejsce odpoczynku, wejście do pokoju lub o 
zainteresowanie ze strony rodziców. Agresja rywalizacyjna jest 
wzmożona, gdy pozycja psa w stadzie nie jest jednoznacznie określona i 
gdy pies czuje się „dominantem". Pies, zanim ugryzie, wysyła sygnały 
ostrzegawcze, jednak inteligencja doświadczalna małego dziecka 
domagającego się kontaktu socjalnego nie jest wystarczająca, 
abyzrozumieć ostrzeżenie i uniknąć fazy gryzienia, generalnie 
kontrolowanej. 

background image

 

 
Agresja z rozdrażnienia jest bardzo częstą formą agresji wywołaną 
przez frustrację, której przyczyną może być ograniczenie wolności 
(trzymanie na uwięzi), zadawanie bólu, zmuszanie do kontaktu 
(głaskanie lub czesanie na siłę), prowokowanie pokazywaniem 
smakołyków, które nie są dawane, itp. Niektóre psy są bardziej odporne 
na ból i przez to bardziej tolerancyjne wobec zachowań dziecka, inne 
mniej. W każdym przypadku, jakiekolwiek kontakty dziecka z psem 
powinny odbywać się pod stałą kontrolą dorosłych. 
 
Agresja wywołana strachem jest najbardziej niebezpieczna. Spotyka 
się ją u psów, które w okresie szczenięcym nie były socjalizowane z 
małymi dziećmi. Małe dziecko, zachowujące się zupełnie inaczej niż 
osoba dorosła (nagłe ruchy, krzyki, itp.) wywołuje u psa poczucie 
zagrożenia, strach. W sytuacji, gdy nie ma on możliwości ucieczki, 
reaguje agresywnie. Ugryzienia są zazwyczaj bardzo mocne, gdyż 
przerażony pies ich nie kontroluje. 
 
Pies „polujący" na dzieci . Ten typ agresji, podobnie jak agresja ze 
strachu, wiąże się z niewystarczającą socjalizacją z małymi dziećmi. Pies 
nie rozpoznaje w dziecku człowieka jako gatunku, z którym był 
socjalizowany i traktuje je jako potencjalną ofiarę, wykazując instynkt 
łowiecki. Pies wykonuje wszystkie sekwencje zachowań łowieckich, tak 
jak w przypadku polowania na drobną zwierzynę. Może próbować 
skoczyć złączonymi łapami na dziecko lub wózek, łapać zębami za 
wystające ręce i ramiona, próbować nosić w zębach i potrząsać jak 
upolowaną zdobyczą. W przypadku tego typu agresji, jedynym 
rozwiązaniem jest całkowite izolowanie psa od małych dzieci. 
 
Hiperagresja. Są to agresje związane z zaburzeniami zachowania 
zwierzęcia. Ugryzienia są mocne, niekontrolowane ani przez wewnętrzne 
wyuczone reakcje socjalne, ani przez młody wiek przeciwnika. 
 
W każdym przypadku należy dokładnie przeanalizować zachowanie psa. 
Trzeba wziąć pod uwagę wiek dziecka, typ agresji, wielkość psa, 
obecność osób będących w stanie zapanować nad agresją psa i 
wprowadzić odpowiednią terapię lub zdecydować o odizolowaniu psa od 
dziecka. 
 
Pamiętajmy, że jeżeli dochodzi do pogryzienia dziecka przez psa, winę za 

background image

 

to ponoszą zawsze dorośli, którzy nie zachowali wystarczających środków 
zapobiegawczych.