D

D

E

E

F

F

I

I

N

N

I

I

C

C

J

J

E

E

I

I

P

P

O

O

J

J

Ę

Ę

C

C

I

I

A

A

O

O

p

p

i

i

e

e

k

k

a

a

p

p

a

a

l

l

i

i

a

a

t

t

y

y

w

w

n

n

a

a



Opieka paliatywna (wg WHO) jest aktywną, wszechstronną i całościową opieką nad pacjentami
chorującymi na nieuleczalne, postępujące choroby w końcowym okresie życia. Otacza jak
płaszczem (gr. Paliumm = płaszcz) nieuleczalnie chorych oraz ich udręczoną rodzinę. Celem jej
jest poprawienie jakości życia chorych i ich rodzin. Obejmuje ona zwalczanie bólu trudnego do
opanowania i innych objawów somatycznych, łagodzenie cierpień psychicznych, duchowych i
socjalnych oraz wspomaga rodziny chorych tak w czasie trwania choroby, jak i w okresie
osierocenia.



Opieka paliatywna jest specjalistycznym świadczeniem medycznym.

S

S

t

t

a

a

n

n

t

t

e

e

r

r

m

m

i

i

n

n

a

a

l

l

n

n

y

y



Jest to ostatni okres życia chorego (terminus - granica, kres), w którym badania diagnostyczne i
leczenie przyczynowe często tracą na znaczeniu, z wyjątkiem sytuacji, w których nagłe
pogorszenie stanu chorego może być wywołane przyczyną, której skorygowanie przyniesie
istotne korzyści kliniczne. Świadczenia zdrowotne w opiece paliatywnej świadczone są w
zależności od potrzeb, przez wielodyscyplinarny zespół osób przygotowanych do opieki nad
chorym umierającym.



Chorzy z chorobą nowotworową stanowią 90%.

C

C

e

e

l

l

o

o

p

p

i

i

e

e

k

k

i

i

p

p

a

a

l

l

i

i

a

a

t

t

y

y

w

w

n

n

e

e

j

j



Poprawa jakości życia chorych i ich rodzin w ostatnim okresie choroby.

Z

Z

a

a

d

d

a

a

n

n

i

i

a

a

o

o

p

p

i

i

e

e

k

k

i

i

p

p

a

a

l

l

i

i

a

a

t

t

y

y

w

w

n

n

e

e

j

j



zwalczanie wszechogarniającego bólu



leczenie objawowe innych dolegliwości somatycznych



pielęgnacja



łagodzenie cierpień psychicznych i duchowych



pomoc w rozwiązywaniu problemów społecznych



wspieranie rodzin w czasie trwania choroby i osierocenia



edukacja zdrowotna osób objętych opieką, członków ich rodzin oraz pracowników

W

W

a

a

r

r

u

u

n

n

k

k

i

i

o

o

b

b

j

j

ę

ę

c

c

i

i

a

a

c

c

h

h

o

o

r

r

e

e

g

g

o

o

o

o

p

p

i

i

e

e

k

k

ą

ą

p

p

a

a

l

l

i

i

a

a

t

t

y

y

w

w

n

n

ą

ą

:

:



udokumentowane zakończenie leczenia przyczynowego



rozpoznanie lekarskie terminalnej fazy choroby przez lekarza hospicjum,



potrzeby chorego



zgoda pacjenta lub jego rodziny wyrażona na piśmie



Lekarz hospicjum domowego świadczy usługi na rzecz pacjenta nie rzadziej niż raz w tygodniu
/1-1,5 h/, pielęgniarka nie rzadziej niż 3 razy w tygodniu/3-4 h/, pozostali członkowie zespołu
w zależności od potrzeb pacjenta.



W trakcie sprawowania opieki chorzy i ich rodziny/opiekunowie otrzymują podczas każdej wizyty

dokładne, pisemne zalecenia odnośnie dalszego postępowania/leczenia i są dokładnie
informowani o zasadach prowadzenia innych form opieki paliatywnej. Otrzymują także informację
o numerach telefonów personelu hospicjum domowego gotowego do udzielenia porad
telefonicznych i w razie potrzeby do złożenia wizyty w domu.

F

F

i

i

n

n

a

a

n

n

s

s

o

o

w

w

a

a

n

n

i

i

e

e

o

o

p

p

i

i

e

e

k

k

i

i

p

p

a

a

l

l

i

i

a

a

t

t

y

y

w

w

n

n

e

e

j

j



Zgodnie z zawartą umową płatnik, finansuje osobodni wykonane w zakładzie, w którym pacjent
przebywał (np. jeśli pacjent przebywał w szpitalu - płatnik finansuje jego pobyt w szpitalu,
natomiast jeśli przebywał w hospicjum/oddziale medycyny paliatywnej - płatnik płaci za pobyt w
hospicjum).



Dzień przyjęcia do hospicjum lub wypisu, zgonu wykazywany jest jako jeden w ogólnej liczbie
zrealizowanych osobodni. Podobnie dzień skierowania do szpitala i powrotu ze szpitala
traktowany jest jako jeden osobodzień wykonany w zakładzie.



Jednostkami kalkulacyjnymi za świadczenia zdrowotne w opiece paliatywnej są:



osobodzień w hospicjum stacjonarnym/oddziale medycyny paliatywnej i hospicjum domowym



porada w poradni medycyny paliatywnej



W uzasadnionych przypadkach i w porozumieniu z lekarzem hospicjum pacjent może uzyskać
przepustkę. W tych przypadkach jest zabezpieczony w leki i materiały medyczne wydane przez
hospicjum/oddział medycyny paliatywnej ( koszt wliczony w cenę osobodnia).



Świadczeniodawca zobowiązany jest do udokumentowania informacji o pobycie ubezpieczonego
na przepustce.



Świadczeniodawca w rozliczeniu z płatnikiem nie wykazuje liczby osobodni, w których
ubezpieczony przebywał na przepustce.



Opieka nad osieroconymi wliczona jest w koszt opieki nad chorym sprawowanej przez hospicjum.



Pacjent nie ponosi żadnych kosztów za świadczenia zdrowotne w opiece paliatywnej.

S

S

Y

Y

S

S

T

T

E

E

M

M

K

K

I

I

E

E

R

R

O

O

W

W

A

A

N

N

I

I

A

A

C

C

H

H

O

O

R

R

E

E

G

G

O

O

D

D

O

O

O

O

P

P

I

I

E

E

K

K

I

I

P

P

A

A

L

L

I

I

A

A

T

T

Y

Y

W

W

N

N

E

E

J

J



Do hospicjum stacjonarnego pacjenci kierowani są przez lekarzy ubezpieczenia zdrowotnego.



Do hospicjum domowego oprócz lekarzy ubezpieczenia zdrowotnego w sytuacjach
uzasadnionych względami medycznymi, pacjenci mogą być zgłaszani przez:



samych chorych



innych pracowników opieki zdrowotnej



rodzinę chorego



inne osoby



Każdy zgłoszony pacjent w terminalnej fazie choroby, musi być objęty opieką lub należy mu
wskazać inny, właściwy ze względu na jego stan zdrowia lub miejsce zamieszkania zakład opieki
zdrowotnej. Każde zgłoszenie pacjenta musi być odnotowane w dokumentacji prowadzonej przez
hospicjum/oddział medycyny paliatywnej.



W uzasadnionych przypadkach pacjent może być kierowany na leczenie szpitalne. Lekarz
kierujący, zobowiązany jest wskazać pacjentowi szpitale, w których może być kontynuowane
leczenie. Konieczność leczenia szpitalnego, lekarz hospicjum uzasadnia na skierowaniu i w
dokumentacji pacjenta.

P

P

R

R

O

O

D

D

U

U

K

K

T

T

Y

Y

P

P

O

O

D

D

S

S

T

T

A

A

W

W

O

O

W

W

E

E

W

W

S

S

P

P

E

E

C

C

J

J

A

A

L

L

N

N

O

O

Ś

Ś

C

C

I

I

M

M

E

E

D

D

Y

Y

C

C

Y

Y

N

N

A

A

P

P

A

A

L

L

I

I

A

A

T

T

Y

Y

W

W

N

N

A

A



I. Oddział Medycyny Paliatywnej/ Hospicjum Stacjonarne



(kod resortowy 4180,5180)



Opieka realizowana w hospicjach stacjonarnych i oddziałach medycyny paliatywnej przeznaczona
jest w 90 % dla pacjentów w terminalnym stanie choroby nowotworowej.



Oddział medycyny paliatywnej nie może funkcjonować w ramach innego oddziału, musi być
odrębną komórką organizacyjną zakładu opieki zdrowotnej.



* średni czas opieki wynosi 30 dni.



II. Hospicjum Domowe (kod resortowy 2180)



Przeznaczona jest w 90 % dla pacjentów w terminalnym stanie choroby nowotworowej
przebywających w swoich domach.



Promień działania zespołu sięga średnio około 30 km.



Wizyta hospicjum domowego odbywa się w dniu zgłoszenia, jednak w przypadku sytuacji nagłych
czas oczekiwania na wizytę domową nie może być dłuższy niż 30 do 90 minut w zależności od
miejsca zamieszkania chorego i natężenia ruchu kołowego.



* średni czas opieki nad dorosłym wynosi 90 dni , w przypadku dzieci 180 dni.



III. Poradnia Medycyny Paliatywnej (kod resortowy 1180)



Poradnia przeznaczona jest dla pacjentów chorujących w 90% na choroby nowotworowe, u których
zakończono leczenie przyczynowe, nie znajdują się oni w terminalnej fazie choroby
nowotworowej a potrzebują leczenia p/bólowego i wsparcia lub odmawiają opieki realizowanej
przez hospicjum domowe.



Poradnia udziela również wsparcia rodzinie chorego, koszt wliczony jest w cenę porady dla
pacjenta.

S

S

T

T

A

A

N

N

D

D

A

A

R

R

D

D

O

O

W

W

Y

Y

P

P

A

A

K

K

I

I

E

E

T

T

Ś

Ś

W

W

I

I

A

A

D

D

C

C

Z

Z

E

E

Ń

Ń

W

W

Z

Z

A

A

K

K

Ł

Ł

A

A

D

D

Z

Z

I

I

E

E

O

O

P

P

I

I

E

E

K

K

I

I

P

P

A

A

L

L

I

I

A

A

T

T

Y

Y

W

W

N

N

E

E

J

J



Wykaz świadczeń:



dostępność całodobowa w opiece paliatywnej domowej przez 7 dni w tygodniu (także w soboty,
niedziele i święta)



całodobowa opieka medyczna w hospicjum stacjonarnym



pełne zabezpieczenie w leki ( dotyczy hospicjum stacjonarnego)



leczenie bólu zgodnie z wytycznymi WHO (drabina analgetyczna)



leczenie innych objawów somatycznych



świadczenia pielęgniarskie



zapobieganie powikłaniom



rehabilitacja zgodnie ze zleceniem lekarza hospicjum



kierowanie na specjalistyczne konsultacje medyczne



zapewnienie zleconych badań



zapewnienie zleconego transportu



zaspokajanie potrzeb psychicznych



pomoc w rozwiązywaniu problemów społecznych



zaspokajanie potrzeb duchowych



bezpłatne wypożyczanie sprzętu do pielęgnacji chorego oraz sprzętu rehabilitacyjnego i aparatury
medycznej (dotyczy opieki paliatywnej domowej)



edukacja i poradnictwo zdrowotne



"opieka wyręczająca" w hospicjum stacjonarnym/oddział medycyny paliatywnej - przyjmowanie
chorych na okres czasowy (nie dłużej niż 10 dni )



opieka nad osieroconymi



terapia zajęciowa (jeżeli istnieje uzasadniona potrzeba)



świadczenia pedagogiczne (jeżeli istnieje uzasadniona potrzeba

W

W

Y

Y

K

K

A

A

Z

Z

P

P

R

R

O

O

C

C

E

E

D

D

U

U

R

R

W

W

Y

Y

K

K

O

O

N

N

Y

Y

W

W

A

A

N

N

Y

Y

C

C

H

H

W

W

O

O

P

P

I

I

E

E

C

C

E

E

P

P

A

A

L

L

I

I

A

A

T

T

Y

Y

W

W

N

N

E

E

J

J



Opracowane procedury medyczne dają możliwość wyboru strategii postępowania i realizacji
opieki paliatywnej nad chorym w ostatnich dniach jego życia oraz sposobu wspierania
psychospołecznego pacjenta i jego rodziny.

P

P

r

r

o

o

c

c

e

e

d

d

u

u

r

r

y

y

m

m

e

e

d

d

y

y

c

c

z

z

n

n

e

e



Zbieranie wywiadu lekarskiego i badanie przedmiotowe chorego D ,H ,P , Lek.



Ustalenie postępowania leczniczego i dietetycznego D ,H, P, Lek.



Udzielanie porad lekarskich D ,H, P , Lek.



Kontynuacja leczenia farmakologicznego D, H, P, Lek.



Stosowanie ciągłej kontrolowanej sedacji u chorych z trudnymi do opanowania objawami D, H ,P,
Lek.



Monitorowanie terapii, ocena nasilenia objawów przy użyciu analogowej skali wizualnej oraz
słownej D ,H ,P , Piel, Lek.



Zapewnienie innych specjalistycznych konsultacji medycznych w uzasadnionych względami
medycznymi przypadkach chorobowych H , Lek.



Kierowanie na specjalistyczne konsultacje medyczne w uzasadnionych względami medycznymi
przypadkach chorobowych D, Lek.



Zapewnienie badań laboratoryjnych i aparaturowych D ,H, P, Lek.



Dokumentowanie prowadzenia opieki przez lekarza D, H ,P , Lek.



Wypisywanie recept , orzeczeń, zaświadczeń D, H, P, Lek.



Udział pielęgniarki w badaniu lekarskim D ,H, P , Piel.



Prowadzenie bilansu płynów, dobowej zbiórki moczu, profilu glikemii D ,H, P , Piel.



Gromadzenie danych o pacjencie (wywiad, obserwacja, rozmowy z pacjentem lub jego rodziną) D,
H ,P , Piel, Lek.



Ustalenie rozpoznania problemów pielęgnacyjnych D, H , P, Piel.



Planowanie opieki stosownie do stanu zdrowia, diagnozy, ustalonego postępowania leczniczego D
,H ,P , Lek, Piel.



Realizowanie opieki według ustalonego planu i aktualnego stanu pacjenta: D, H, P, Piel, Lek.



przyjęcie chorego do hospicjum i ułatwienie adaptacji H , Piel, Lek.



wykonywanie czynności związanych z utrzymaniem higieny chorego - D,H, Piel.



kąpiel chorego w wannie D ,H , Piel.



toaleta całego ciała w łóżku D ,H , Piel.



pomoc w myciu/kąpieli D, H, Piel.



podmywanie po oddaniu moczu/stolca D ,H, Piel.



mycie i suszenie włosów D, H, Piel.



czesanie D ,H , Piel.



zmiana bielizny osobistej chorego D, H, Piel.



słania łóżka i zmiana bielizny pościelowej D, H, Piel.



wymiana środków higienicznych jednorazowego użytku (pieluchomajtki, tampony) D ,H, Piel.



obcinanie paznokci D ,H, Piel.



golenie D, H, Piel.



utrzymanie w czystości szafki przyłóżkowej D, H, Piel.