NO 02 A036 2001Przesłuchiwanie

Deskryptory: 0913949 - procedury, uregulowanie; 0000000 - je

cy wojenni; 0111403 – dane; 0798116

- dokumenty administracyjne; 0031759 – dokumenty; 0297232 – informacja; 0306729 – j

zyk; 003599

– metody; 0280107 - przechowywanie.

PRZEDMOWA

Niniejsza norma została uzgodniona z Generalnym Zarz

dem Rozpoznania Wojskowego,

Departamentem Kadr MON, Dowództwem Wojsk L

dowych , Inspektoratem Wojskowych

Słu

b Informacyjnych i Zarz

dem Systemów Dowodzenia

Postanowienia niniejszej normy s

zgodne z zało

eniami przyj

tymi w armiach pa

stw człon-

kowskich Sojuszu Północnoatlantyckiego. Niniejsza norma jest elementem pakietu dokumen-
tów dotycz

cych procedur post

powania z je

cami wojennymi, sprz

tem i dokumentami

przeciwnika w czasie wojny.
Postanowienia normy spełniaj

wymagania STANAG - 2033 INT Wydanie 6 – INTERROGA-

TION OF PRISONERS OF WAR, MAS 1994.

Postanowienia zawarte w obcoj

zycznych dokumentach powołanych nie ograniczaj

stoso-

wania niniejszej normy.

Norma zawiera osiem zał

czników:

−

zał

cznik A (normatywny) Zasady sporz

dzania meldunku o uj

ciu je

ca wojenne-

go;

−

zał

cznik B (normatywny) Meldunek o uj

ciu je

ca wojennego;

−

zał

cznik C (normatywny) Kryteria przydziału numerów identyfikacyjnych je

com

wojennym;

−

zał

cznik D (normatywny) Meldunek z przesłuchania je

ca wojennego;

−

zał

cznik E (normatywny) Zasady sporz

dzania identyfikatora je

ca wojennego;

−

zał

cznik F (normatywny) Identyfikator je

ca wojennego;

−

zał

cznik G (informacyjny) Zasady przesłuchiwania je

ców wojennych okre

lone w

Konwencji Genewskiej z 12 sierpnia 1949 roku o traktowaniu je

ców wojennych;

−

zał

cznik H (informacyjny) Wyci

g z Konwencji w sprawie zakazu stosowania tortur

oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poni

cego traktowania lub karania.

Uwagi dotycz

ce tre

ci normy mog

zgłaszane do Biura Wojskowej Słu

by Normalizacyj-

nej MON, Al. Niepodległo

ci 218, 00-911 Warszawa, tel. 6 874 884.

nr ref. NO-02-A036 2001

Ustanowiona przez Ministra Obrony Narodowej Decyzj

Nr 302/MON z dnia 17 grudnia

2001r. w sprawie ustanawiania Norm Obronnych (Dz. Urz. MON z 2001 Nr 22, poz 186), z
terminem obowi

zywania od dnia 1 stycznia 2002r.

NO–02-A036

Grupa katalogowa
ICS 95.020

MINISTERSTWO

OBRONY

NARODOWEJ

NORMA OBRONNA

Przesłuchiwanie

ców wojennych

Zamiast:

NO-02-A036:2001

SPIS TREŚCI

1. Wstęp.................................................................................................................................

1.1 Zakres normy.............................................................................................................
1.2 Dokumenty powołane................................................................................................
1.3 Definicje.....................................................................................................................

2. Wymagania.........................................................................................................................

2.1 Wymagania ogólne.....................................................................................................
2.2 Kategorie jeńców wojennych.....................................................................................
2.3 Przetrzymywanie jeńców wojennych.........................................................................
2.4 Jednostki przesłuchujące jeńców wojennych...........................................................
2.5 Organizacja jednostek przesłuchujących jeńców wojennych....................................
2.6 Procedury przesłuchiwania jeńców wojennych........................................................

2.7 Meldunki ..................................................................................................................

2.7.1 Meldunek o zatrzymaniu jeńca wojennego.............................................................
2.7.2 Meldunek z przesłuchania jeńca wojennego...........................................................

2.8 Numer identyfikacyjny jeńca wojennego...................................................................

Załącznik A (normatywny) Zasady sporządzania meldunku o ujęciu
jeńca wojennego..............................................................................................................

Załącznik B (normatywny) Meldunek o ujęciu jeńca wojennego...................................
Załącznik C (normatywny) Kryteria przydziału numerów
identyfikacyjnych jeńcom wojennym..............................................................................
Załącznik D (normatywny) Meldunek z przesłuchania jeńca
wojennego........................................................................................................................
Załącznik E (normatywny) Zasady sporządzania identyfikatora
jeńca wojennego..............................................................................................................
Załącznik F (normatywny) Identyfikator jeńca wojennego.............................................
Załącznik G (informacyjny) Zasady przesłuchiwania jeńców
wojennych określone w Konwencji Genewskiej z 12 sierpnia 1949 r.
O traktowaniu jeńców wojennych...................................................................................
Załącznik H (informacyjny) Wyciąg z konwencji w sprawie zakazu
stosowania tortur oraz innego, okrutnego, nieludzkiego lub
poniżającego traktowania lub karania ............................................................................

NO-02-A036:2001

1 Wstęp

1.1 Zakres normy

Niniejsza norma obejmuje procedury postępowania z jeńcami wojennymi w czasie ich przesłuchiwa-
nia.

Określa zasady podziału jeńców wojennych na kategorie w zależności od posiadanych informacji oraz
wprowadza podział jednostek przesłuchujących jeńców wojennych.

Ustala wzór meldunku z przesłuchania jeńca wojennego i procedury jego przesyłania do odpowiednich
służb.

1.2 Dokumenty powołane

STANAG – 2044 INT – PROCEDURES FOR DEALING WITH PRISONERS OF WAR – Procedury
postępowania z jeńcami wojennymi

STANAG – 1059 ITN – NATIONAL DISTINGUISHING LETTERS FOR USE BY NATO FORCES
– Oznaczenia literowe obiektów geograficznych stosowane w NATO

STANAG –2084 INT – HANDLING AND REPORTING OF CAPTURED ENEMY EQUIPMENT
AND DOCUMENTS – Postępowanie ze zdobytym wyposażeniem i dokumentami przeciwnika oraz
meldowanie o nich

GENEVA CONVENTION RELATIVE TO THE TREATMENT OF PRISONERS OF WAR DATED
12 AUGUST 1949 – Konwencja Genewska z 12 sierpnia 1949 r. O traktowaniu jeńców wojennych

1.3 Definicje

1.3.1
jeniec wojenny
osoba ujęta przez przeciwnika i należąca do jednej z następujących kategorii:

−

członkowie sił zbrojnych stron konfliktu, jak również członkowie milicji lub oddziałów

ochotniczych, stanowiących część tych sił zbrojnych;

−

członkowie innych oddziałów ochotniczych, łącznie z członkami zorganizowanego ruchu

oporu, należących do jednej ze stron konfliktu i działających poza granicami lub w grani-
cach własnego terytorium, nawet jeżeli to terytorium jest okupowane, pod warunkiem że te
ochotnicze oddziały, łącznie ze zorganizowanym ruchem oporu, spełniają następujące wa-
runki:

a) mają na czele osobę za nich odpowiedzialną;
b) noszą stały i dający się z daleka rozpoznać znak rozpoznawczy;
c) jawnie noszą broń;
d) przestrzegają w swoich działaniach praw i zwyczajów wojennych;

−

członkowie regularnych sił zbrojnych, którzy podają się za podlegających rządowi lub wła-

dzy nie uznawanej przez państwo zatrzymujące;

Powołane dokumenty są dostępne w Biurze Wojskowej Służby Normalizacyjnej – Aleje Niepodległości 218, 00-911 War-

szawa, tel. 6 874 884.

NO-02-A036:2001

−

osoby towarzyszące siłom zbrojnym, ale nie należące do nich bezpośrednio, jak na przykład
cywilni członkowie załóg samolotów wojskowych, korespondenci wojenni, dostawcy zaopa-
trzenia, członkowie oddziałów pracy lub służb powołanych do opiekowania się wojskowy-
mi, pod warunkiem że otrzymali oni upoważnienie od sił zbrojnych, którym towarzyszą;

UWAGA - Dowództwa sił zbrojnych wydają im kartę tożsamości. Wzór karty tożsamości dla osób towarzy-

szących siłom zbrojnym określono w NO- 02-A020

−

członkowie załóg statków handlowych, łącznie z kapitanami, pilotami i uczniami oraz

członkami załóg samolotów cywilnych stron w konflikcie, o ile nie przysługuje im prawo do
korzystniejszego traktowania na mocy postanowień prawa międzynarodowego;

−

ludność terytorium nie okupowanego, która przy zbliżaniu się nieprzyjaciela chwyta sponta-

nicznie za broń, aby stawić opór agresorowi, a nie miała czasu zorganizować się w regularne
siły zbrojne, jeżeli jawnie nosi broń i przestrzega praw i zwyczajów wojennych

1.3.2
dezerter
ż

ołnierz, który samowolnie opuścił swoją jednostkę wojskową z zamiarem trwałego uchylania się od

obowiązku służby wojskowej

UWAGA - W przypadku ujęcia go przez stronę przeciwną traktowany jest jak jeniec wo-
jenny (1.3.1)

2 Wymagania

2.1 Wymagania ogólne

Jeńcy wojenni oczekujący na przesłuchanie powinni być traktowani zgodnie z zasadami określonymi w
III Konwencji Genewskiej o traktowaniu jeńców wojennych i Konwencji w sprawie zakazu tortur oraz
innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania lub karania przyjętej przez Zgromadze-
nie Ogólne Narodów Zjednoczonych 10 grudnia 1984 roku - Załącznik H.

Za właściwe postępowanie z jeńcami wojennymi, zapewnienie im ochrony i bezpieczeństwa oraz za-
bezpieczenie potrzeb życiowych powinny być odpowiedzialne są służby administracyjne obozów dla
jeńców wojennych.

Zasadniczym celem przesłuchiwania jeńców wojennych powinno być uzyskanie od nich ważnych in-
formacji, które należy przekazać służbom wywiadowczym i jednostkom rozpoznawczym najszybciej
jak to możliwe.

Aby jak najszybciej uzyskać istotne informacje, jeńcy wojenni powinni być podzieleni na kategorie w
zależności od wartości posiadanych informacji.

Podział jeńców wojennych na kategorie powinien ułatwić przesłuchiwanie i zapewnić jak największą
efektywność działania oraz uzyskanie od nich jak największej ilości informacji.

Po zakończeniu przesłuchiwania jeńcy wojenni powinni być odesłani do obozów dla jeńców wojen-
nych organizowanych przez stronę dokonującą ujęcia jeńca wojennego.

NO-02-A036:2001

Numery identyfikacyjne przydzielone jeńcom wojennym w czasie przesłuchiwania nie powinny być
wykorzystywane przez służby administracyjne obozów do celów ewidencyjnych.

Gdy jest to konieczne jeńcy wojenni po przesłuchaniu i odesłaniu do obozu, mogą być ponownie we-
zwani do przesłuchiwania.

2.2 Kategorie jeńców wojennych

Jeńcy wojenni powinni być podzieleni wstępnie na kategorie w zależności od posiadanych informacji.

Podziału takiego powinna dokonać jednostka ujmująca jeńca wojennego, jeśli posiada takie możliwo-
ś

ci. Podział jeńców wojennych na kategorie powinien być skorygowany w czasie przesłuchiwania

przez jednostki przesłuchujące.

Kategorie jeńców wojennych:

a) kategoria A - jeńcy wojenni posiadający informacje o działaniach bojowych przeciwnika, które

mogą mieć istotne znaczenie dla działania wojsk własnych.
Do kategorii A należą następujące grupy jeńców:

−

generałowie i inni oficerowie zajmujący równorzędne stanowiska we wszystkich rodzajach

sił zbrojnych strony przeciwnej;

−

szefowie sztabów rodzajów sił zbrojnych i oficerowie zajmujący równorzędne stanowiska;

−

oficerowie wywiadu, rozpoznania i łączności;

−

oficerowie i żołnierze z jednostek sił specjalnych;

−

osoby posiadające informacje z zakresu kryptografii i kodów (szyfrów);

−

jeńcy wojenni, którzy wyrażają chęć współpracy ze stroną przeciwną i przekazania posiada-

nych informacji, lub pomoc, która może umożliwić ich zdobycie;

−

osoby, posiadające informacje którymi zainteresowane są służby rozpoznania i wywiadu;

−

oficerowie prowadzący działania informacyjne;

−

oficerowie obsługujący systemy informatyczne w siłach zbrojnych strony przeciwnej;

−

personel naukowo techniczny, posiadający informacje dotyczące broni jądrowej, biologicz-

nej i chemicznej oraz innych rodzajów uzbrojenia;

−

osoby zajmujące się logistyką i sprawami finansowymi;

−

specjaliści z zakresu walki psychologicznej;

−

personel latający i marynarki wojennej, którego wyszkolenie i posiadane informacje doty-

czące dyslokacji obiektów przeciwnika i planowanych zadań ma duże znaczenie dla służb
wywiadu i rozpoznania;

b) kategoria B - jeńcy wojenni, posiadający informacje mniej ważne i którzy mogą być przesłuchiwa-

ni w drugiej kolejności.

c) ) kategoria C - jeńcy wojenni, posiadający informacje o małej wartości ze względu na możliwość

ich natychmiastowego wykorzystania, ale mogące mieć znaczenie po upływie pewnego czasu.

d) kategoria D - jeńcy wojenni nie posiadający żadnych informacji.

Podział jeńców wojennych na kategorie jest wstępny i bardzo ogólny. Ponownego określenia kategorii
jeńca wojennego należy dokonać po jego przesłuchaniu w zależności od posiadanych przez niego in-
formacji.

NO-02-A036:2001

Należy jak najszybciej dostarczyć ujętych jeńców wojennych zakwalifikowanych wstępnie do kategorii
A lub B na przesłuchanie.

Natychmiastowe przesłuchiwanie jeńców wojennych zaliczonych do kategorii A lub B ma istotne zna-
czenie ze względu na możliwość wykorzystania uzyskanych informacji przez służby wywiadu i rozpo-
znania.

W przypadku ujęcia jeńca wojennego, którego zakwalifikowano do kategorii A lub B, a którego skie-
rowano do ośrodka medycznego lub do rejonu przetrzymywania jeńców wojennych, należy jak naj-
szybciej poinformować służby wywiadu i rozpoznania.

Takie działanie powinno umożliwić zorganizowanie przesłuchania jeńca wojennego i uzyskanie posia-
danych przez niego informacji.

2.3 Przetrzymywanie jeńców wojennych

Dla zapewnienia bezpieczeństwa w czasie przesłuchiwania jeńców wojennych należy:

−

podzielić ich na grupy w zależności od posiadanego stopnia wojskowego, płci i narodowości:

−

oddzielić od siebie w taki sposób, aby uniemożliwić im wymianę między sobą posiadanych in-

formacji lub kontakt z osobami, które nie są uprawnione do przesłuchiwania jeńców wojennych;

−

przetrzymywać tak, aby nie mieli możliwości obserwowania działań, procedur i posiadanego

sprzętu przez stronę dokonującą ujęcia jeńca wojennego;

−

pilnować, aby nie dopuścić do ucieczki lub dokonania sabotażu;

−

uniemożliwić zmianę identyfikatorów, zniszczenie lub pozbycie się w inny sposób dokumen-

tów i innych przedmiotów, które mogą mieć znaczenie dla służb wywiadowczych.

Za przestrzeganie określonych zasad powinna być odpowiedzialna strona dokonująca ujęcia jeńca
wojennego. Procedury postępowania z jeńcami wojennymi powinny być zgodne ze STANAG – 2044
INT.

W jednostkach przesłuchujących lub w wyspecjalizowanych centrach przesłuchiwania jeńcy wojenni
powinni być przetrzymywani tylko przez czas niezbędny do ich przesłuchania i uzyskania ważnych
informacji.

Jednostki (zespoły) przesłuchujące nie powinny być odpowiedzialne za sprawy administracyjne.
Jeśli to jest możliwe, jednostki (zespoły) przesłuchujące jeńców wojennych powinny być rozmiesz-
czone jak najbliżej, punktów zbornych, rejonów przetrzymywania i obozów dla jeńców wojennych.
Pozwoli to uniknąć przewożenia jeńców, wyznaczania sił do ochrony, zabezpieczenia medycznego i
administracyjnego.

Przesłuchiwanie uchodźców politycznych, dezerterów i innych uczestników walki powinno odbywać
się w taki sam sposób jak jeńców wojennych.

Osoby te w czasie przesłuchiwania powinny być oddzielone od jeńców wojennych i przetrzymywane w
miejscach innych niż jeńcy.

2.4 Jednostki (zespoły) przesłuchujące jeńców wojennych

NO-02-A036:2001

W celu przesłuchiwania jeńców wojennych należy organizować:

a) wyspecjalizowane jednostki do przesłuchiwania jeńców wojennych na operacyjnym i strate-

gicznym szczeblu dowodzenia. W jednostkach tych należy przesłuchiwać jeńców w rozsze-
rzonym zakresie, gdy zaistnieje potrzeba zdobycia informacji specjalistycznych.

zespoły do przesłuchiwania jeńców wojennych na taktycznym szczeblu dowodzenia. Powi-
nien być to oficer rozpoznania dokonujący pierwszego podziału jeńców wojennych na kate-
gorie.

UWAGA - W przypadku konieczności mogą być tworzone wspólne zespoły do przesłuchi-
wania jeńców wojennych oraz połączone zespoły do przesłuchiwania jeńców wojennych.

2.5 Organizacja jednostek (zespołów) przesłuchujących jeńców wojennych

Jednostki i zespoły przesłuchujące jeńców wojennych powinny być zorganizowane w sposób umożli-
wiający sprawne i jak najszybsze przesłuchanie wszystkich jeńców wojennych.

Przesłuchiwanie może być prowadzone na terenie obozów dla jeńców wojennych lub w innych miej-
scach przetrzymywania jeńców wojennych.

Jednostki i zespoły przesłuchujące jeńców wojennych powinny posiadać tłumaczy biegle znających
język jeńca wojennego i przygotowanych do tłumaczenia dokumentów posiadanych przez jeńców
wojennych.

Przetłumaczone dokumenty jeńca wojennego należy wykorzystywać do potwierdzenia informacji uzy-
skanych od jeńca wojennego.

Jednostki i zespoły do przesłuchiwania jeńców wojennych powinny składać meldunki w taki sposób
aby dotarły one do odpowiednich dowództw, najszybciej jak jest to możliwe.

Państwa członkowskie NATO, gdy nie mają takiej potrzeby, nie powinny tworzyć wspólnych lub połą-
czonych wyspecjalizowanych jednostek do przesłuchiwania jeńców wojennych.

Meldunki z przesłuchania jeńców wojennych powinny być tak sporządzone aby mogły być wykorzy-
stywane przez inne zainteresowane państwa członkowskie NATO, gdy zwrócą się z takim wnioskiem.

2.6 Procedury przesłuchiwania jeńców wojennych

Jednostka i zespół przesłuchujący jeńca wojennego powinny stosować następujące procedury:

−

przydzielić jeńcowi wojennemu kolejny numer do przesłuchania zgodnie z kryteriami przy-

działu numerów identyfikacyjnych jeńcom wojennym wg załącznika C;

−

zapoznać się z meldunkiem o ujęciu jeńca wojennego wg załącznika B i innymi dołączony-

mi dokumentami;

−

sprawdzić czy jeniec został rozbrojony;

−

przedmioty i dokumenty, które mogą zawierać ważne informacje należy konfiskować;

NO-02-A036:2001

−

nie należy odbierać jeńcowi wojennemu wyposażenia wojskowego, które jest potrzebne do

zapewnienia mu bezpieczeństwa (dotyczy to masek przeciwgazowych, respiratorów, odzieży
ochronnej i hełmów);

−

jeńcom wojennym należy zezwolić na zatrzymanie dokumentów osobistych;

−

informacje o zakończeniu przesłuchiwania i sporządzony meldunek powinien być przeka-

zany jak najszybciej. Meldunek z przesłuchania jeńca wojennego

wg załącznika D.

Zasadniczym zadaniem zespołów przesłuchujących jeńców wojennych powinno być jak najszybsze
uzyskanie informacji posiadanych przez jeńców zaliczanych do kategorii A, B lub C oraz wytypowanie
jeńców wojennych kategorii A i skierowanie ich do wyspecjalizowanej jednostki do przesłuchiwania
jeńców wojennych.

Procedury przesłuchiwania jeńców wojennych powinny być jednakowe dla jeńców wszystkich rodza-
jów sił zbrojnych i rodzajów wojsk.

Zespół przesłuchujący jeńca wojennego powinien ocenić czy do jego przesłuchania będą potrzebni
specjaliści z rodzajów wojsk.

Specjaliści z rodzajów wojsk do przesłuchiwania jeńców wojennych mogą być kierowani w dowolnym
etapie ich przesłuchiwania do wyspecjalizowanej jednostki lub zespołu.

Zasady przesłuchiwania jeńców wojennych określone w Konwencji Genewskiej z 12 sierpnia 1949
roku o traktowaniu jeńców wojennych przedstawia załącznik G.

2.7 Meldunki

2.7.1 Meldunek o zatrzymaniu jeńca wojennego

Jednostka dokonująca ujęcia jeńca wojennego powinna w każdym przypadku sporządzić szczegółowy
meldunek o jego ujęciu wg załącznika B.

Ogólne zasady sporządzenia meldunku o ujęciu jeńca wojennego wg załącznika A.

Meldunek powinien zawierać jak najwięcej informacji, uzyskanych w czasie przesłuchania jeńca wo-
jennego.

Należy stosować zasadę, że lepszy jest meldunek niepełny otrzymany natychmiast niż pełny ale opóź-
niony.

Po ujęciu jeńca wojennego należy ustalić poprzez identyfikację, które dokumenty i wyposażenie do
niego należą. Postępowanie ze zdobytym wyposażeniem i dokumentami przeciwnika wg STANAG –
2084 INT.

Identyfikator jeńca wojennego oraz jego dokumentów i wyposażenia wg w załącznika F. Zasady
sporządzania identyfikatora jeńca wojennego wg załącznika E.

NO-02-A036:2001

W przypadku ujęcia dużej liczby jeńców wojennych należy dokonać ich ewidencji wybrać jeńców
zakwalifikowanych do kategorii A lub B, i w pierwszej kolejności skierować do jednostek przesłuchu-
jących.

2.7.2 Meldunek z przesłuchania jeńca wojennego

Meldunek z przesłuchania jeńca wojennego powinien być przesłany do właściwych służb wywiadow-
czych. Układ meldunku z przesłuchania jeńca wojennego wg załącznika D.

Kopia meldunku powinna być dołączona do akt jeńca wojennego. Akta jeńca powinny być przekazy-
wane razem z nim przez wszystkie etapy przesłuchiwania i pobytu w obozie dla jeńców wojennych.

Meldunku z przesłuchania nie należy przekazywać służbom administracyjnym. Należy pozostawić go
w dokumentacji służb wywiadowczych.

Opracowanie meldunku z przesłuchania jeńca wojennego nie powinno opóźnić przekazania informacji
w celu wykorzystania ich przez właściwe dowództwa narodowych lub sojuszniczych sił zbrojnych.

Jeśli takie informacje zostały przekazane to w sporządzonym meldunku należy ten fakt odnotować po-
dając datę godzinę i miejsce sporządzenia.

2.8 Numer identyfikacyjny jeńca wojennego

Każdy jeniec wojenny powinien mieć nadany kolejny indywidualny numer ewidencyjny wykorzysty-
wany tylko w czasie przesłuchiwania.

Przydzielony jeńcowi wojennemu numer identyfikacyjny powinien być wykorzystywany na wszystkich
etapach przesłuchiwania i pozostać niezmieniony bez względu na jakim szczeblu prowadzone będzie
przesłuchiwanie.

Numer nadany jeńcowi wojennemu do celów ewidencyjnych przez właściwe służby wywiadowcze nie
powinien być wykorzystywany w przypadku pochówku jeńca wojennego jako tzw. numer pochówko-
wy.

Elementy składowe numeru identyfikacyjnego jeńca wojennego wykorzystywanego w czasie przesłu-
chania wg załącznika C.

Każdy jeniec wojenny przed przesłuchiwaniem powinien otrzymać numer identyfikacyjny. Numer ten
nadaje jednostka, która jeńca ujęła i jako pierwsza go przesłuchuje.

Numer identyfikacyjny nadany jeńcowi wojennemu przed przesłuchaniem powinien być wykorzysty-
wany tylko do potrzeb jednostki (zespołu) przesłuchującej w celu identyfikacji jeńca wojennego jako
ź

ródła informacji oraz ewidencji uzyskanej informacji w celu jej dalszego wykorzystywania. Nadany

jeńcowi numer identyfikacyjny powinien umożliwiać również określenie przynależności państwowej
jednostki (zespołu) przesłuchującej i jej miejsca działania.

NO-02-A036:2001

Załącznik A

(normatywny)

ZASADY SPORZĄDZANIA

MELDUNKU O UJĘCIU JEŃCA WOJENNEGO

Jednostka, która dokonała ujęcia jeńca wojennego powinna sporządzić meldunek o jego ujęciu. Mel-
dunek powinien zawierać informację do jakiej kategorii zakwalifikowano jeńca wojennego, miejsce i
czas jego ujęcia oraz jakie dokumenty , sprzęt i przedmioty ujęty jeniec wojenny posiadał.

Meldunek o ujęciu jeńca wojennego powinien zawierać informacje istotne dla służb administracyjnych
obozów dla jeńców wojennych (np. jaki stopień wojskowy jeniec posiada, jego płeć i narodowość),
których znajomość umożliwia zaplanowanie rozmieszczenia, transportu, ochrony, opieki medycznej i
wyżywienia jeńców wojennych.

Meldunek o ujęciu jeńca wojennego powinien być przekazywany przez osoby eskortujące jeńców wo-
jennych służbom administracyjnym obozów, w których jeńcy wojenni będą przetrzymywani. Razem z
meldunkiem powinny być przekazane inne informacje uznane przez jednostkę ujmującą jeńca wojen-
nego za ważne oraz dotyczące zachowania jeńca podczas zatrzymania i transportu. Należy przekazać
również część „C” Identyfikatora jeńca wojennego przedstawionego w załączniku E.

Meldunek o ujęciu jeńca wojennego powinien być sporządzony najszybciej jak tylko będzie to możli-
we i przekazany do jednostki przesłuchującej jeńców wojennych.
Służby administracyjne obozów dla jeńców wojennych, które otrzymają meldunek o ujęciu jeńca wo-
jennego powinny przekazać go jak najszybciej służbom wywiadowczym.

Wszystkie jednostki, które dokonały ujęcia jeńca wojennego powinny sporządzić meldunek o ujęciu
jeńca wojennego i identyfikator jeńca wojennego, zawierający wszystkie dostępne informacje. Sporzą-
dzanie meldunku i identyfikatora nie powinno opóźnić dostarczenia jeńca wojennego do jednostek
przesłuchujących jeńców wojennych. Należy przyjąć zasadę, że lepszy jest niepełny meldunek i szyb-
kie dostarczenie jeńca wojennego do przesłuchania, niż pełny meldunek o ujęciu jeńca wojennego, ale
opóźnione dostarczenie jeńca wojennego do przesłuchania. Uzupełnienie meldunku o ujęciu jeńca wo-
jennego należy dostarczyć natychmiast po jego sporządzeniu.

Jeśli jednostka dokonująca ujęcia jeńca wojennych ma możliwość dokonania zakwalifikowania go do
odpowiedniej kategorii to powinna ten fakt odnotować w meldunku o ujęciu jeńca wojennego.

Do informacji, które mogą być istotne dla służb wywiadowczych należą: narodowość jeńca wojennego,
rodzaj wojsk, rodzaj pełnionej służby, specjalność wojskowa, zajmowane stanowisko, czas ujęcia, go-
dzina sporządzenia meldunku, przewidywany czas, miejsce i rodzaj transportu jeńca wojennego do
miejsca przetrzymywania.

Wzór meldunku o ujęciu jeńca wojennego przedstawiono w załączniku B.

NO-02-A036:2001

Załącznik B

(normatywny)

MELDUNEK O UJĘCIU JEŃCA WOJENNEGO

Nazwa lub określenie jednostki ujmującej ............................................................................................

................................................................................................................................................................

Data i czas ujęcia jeńca wojennego:

D - dzień; T - godzina; Z - czas Zulu; Y – rok

Miejsce ujęcia jeńca wojennego:

a) system meldunkowy - współrzędne siatki mapy

b) szerokość i długość geograficzna

Numer ewidencyjny jeńca wojennego (należy używać pojedynczych numerów, tj. OM0001,

ON0002):

a) oficerowie (O) - mężczyźni (M); kobiety (F)

b) chorążowie (W) - mężczyźni (M); kobiety (F)

NO-02-A036:2001

c) podoficerowie (N) - mężczyźni (M); kobiety (F)

d) żołnierze (S) - mężczyźni (M); kobiety (F)

e) inni (C) - mężczyźni (M); kobiety (F)

Zdobyte dokumenty przeciwnika...........................................................................................................
......................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................

Zdobyty sprzęt przeciwnika (rodzaj, typ, numer itp.)...........................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................

Okoliczności ujęcia................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................

Informacja o narodowości, rodzaju służby, jednostce, funkcji itp........................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................

Miejsce sporządzenia meldunku..........................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................

Zamiary dotyczące ewakuacji (dokąd, kiedy, jakimi środkami) .....................................................

Załącznik C

NO-02-A036:2001

(normatywny)

KRYTERIA PRZYDZIAŁU NUMERÓW

IDENTYFIKACYJNYCH JEŃCOM WOJENNYM

C.1 Elementy numeru identyfikacyjnego

Numer identyfikacyjny przydzielany jeńcowi wojennemu powinien składać się z następujących ele-
mentów:

−

dwie pierwsze litery powinny określać narodowość jeńca wojennego (punkt C - 6);

−

dwie kolejne litery powinny określać rodzaj sił zbrojnych (punkt C -7);

−

jedna litera powinna określać specjalność wojskową lub stopień wojskowy (punkt C - 8);

−

cztery kolejne cyfry powinny określać kolejność przesłuchiwania jeńca (punkt C- 9);

−

cztery cyfry powinny określać dzień i miesiąc ujęcia jeńca wojennego;

−

cztery litery określające państwo i rodzaj sił zbrojnych do których należy jednostka

przesłuchująca (punkt C -10);

−

cztery cyfry określające przynależność jednostki przesłuchująca.

Kolejny numer przesłuchiwanego jeńca wojennego powinien być czterocyfrowy i przydzielany przez
pierwszy przesłuchujący zespół zgodnie z kolejnością przesłuchiwanych jeńców.

Każda grupa liter lub cyfr powinna być rozdzielona znakiem (-). Ostatni numer powinien być podany
tak jak określono w przykładach:

PRZYKŁAD 1

RS – NV – B – 0012 – 2105 – USNV – 0159

Rosja – Jednostka Wojskowa z Marynarki Wojennej – Marynarz – Przesłuchiwany jako dwunasty
– Wzięty do niewoli dwudziestego pierwszego maja – Przesłuchiwany przez jednostkę (zespół)
Marynarki Wojennej USA – Zespół przesłuchujący nr 159;

PRZYKŁAD 2

RS – AF – H – 1357 – 0211 – GEAF – 0007

Rosja – Jeniec wojenny z wojsk lotniczych – Wywiad – Przesłuchiwany jako tysiąc trzysta pięć-
dziesiąty siódmy – Wzięty do niewoli drugiego listopada – Przesłuchiwany przez jednostkę (ze-
spół) Wojsk Lotniczych – Zespół przesłuchujący nr 7;

PRZYKŁAD 3

PL – AR – X – 0431 – 0707 – UKAR – 0019

Polska – Jednostka Wojskowa z Wojsk Lądowych – Generał brygady lub wyższy rangą – Przesłu-
chiwany jako czterysta trzydziesty pierwszy – Wzięty do niewoli siódmego lipca – Przesłuchiwany
przez jednostkę przesłuchującą Wojsk Lądowych Wielkiej Brytanii – Zespół przesłuchujący nr
19;

NO-02-A036:2001

C.2 Określenie narodowości

Dwie litery określające narodowość jeńca wojennego powinny być zgodne ze STANAG 1059

C.3 Oznaczenie rodzaju sił zbrojnych i rodzaju wojsk

Do oznaczania rodzaju sił zbrojnych i rodzaju wojsk, w których pełnił służbę jeniec wojenny należy
stosować następujące oznaczenia:

−

AR – Wojska Lądowe;

−

NV – Marynarka Wojenna;

−

NA – Lotnictwo Marynarki Wojennej;

−

AF – Wojska Lotnicze;

−

IR – Jednostki Nieregularne:

−

NI – Piechota Morska:

−

AB – Wojska powietrzno Desantowe;

−

SF – Wojska Specjalnego Przeznaczenia;

−

PL – Policja;

−

CV – Jednostki Cywilne (inne niż Policja).

C.4 Oznaczanie specjalności wojskowej

Rodzaj specjalności wojskowej w rodzajach wojsk i rodzajach sił zbrojnych, w których pełnił służbę
jeniec wojenny wg tablicy C.1

Tablica C.1

Jeniec wojenny

z Marynarki Wojennej

Jeniec wojenny

z Wojsk Lądowych

Jeniec wojenny

z Wojsk Lotniczych

Partyzant, przedstawi-

ciel innych sił

A. Załoga samolotu

B. Marynarz

B. Piechota

B. Obsługa
naziemna

B. Marynarka
Handlowa

C. Łączność

C. Sygnalista

C. Łączność

C. Radiotelegrafista.
Operator radiostacji

D. Inżynierowie
uzbrojenia i elektroniki

D. Inżynierowie elek-

trycy – elektronicy

D. Inżynierowie elek-

trycy – elektronicy

E. Inżynierowie, ob-

sługa maszynowni
okrętowych

E. Inżynierowie

D. Inżynierowie lotni-
czy

NO-02-A036:2001

iąg dalszy tablicy C.1

F. Artylerzyści okrę-

towi

F. Artylerzyści

F. Strzelcy pokładowi

F. Specjaliści uzbroje-
nia i materiałów
wybuchowych

G. Sztab

Dowództwa Ro-
dzajów Sił Zbroj-
nych

G. Sztab

Dowództwa Ro-
dzajów Sił Zbroj-
nych

G. Sztab

Dowództwa

Ro-

dzajów Sił Zbroj-
nych

G. Sztab

Dowództwa

in-

nych rodzajów sił

H. Wywiad

I. Piechota morska

Spadochroniarze

I. Piechota morska

Spadochroniarze

I. Piechota morska

Spadochroniarze

J. Kucharz okrętowy

J. Służba żywnościowa J. Służba żywnościowa J. Służba żywnościowa

K. Służby prawnicze

L. Służby medyczne,

dentyści, pielęgnia-
rze itp.

L. Służby medyczne,

dentyści, pielęgnia-
rze itp.

L. Służby medyczne,

dentyści, pielęgnia-
rze itp.

L. Służby medyczne,

dentyści, pielęgnia-
rze itp.

M. Walka radioelek-

troniczna

M. Walka radioelek-

troniczna

M. Walka radioelektro-

niczna

M. Walka radioelek-

troniczna

N. Służby operacyjne

O. śandarmeria

Wojskowa

O. śandarmeria

Wojskowa

O. śandarmeria

Wojskowa

O. śandarmeria

Wojskowa

P. Służby
zaopatrzenia

Q. Broń

strategiczna

Q. Broń

strategiczna

Q. Broń

strategiczna

Q. Broń

strategiczna

R. Siły Specjalnego

Przeznaczenia

R. Siły Specjalnego

Przeznaczenia

R. Siły Specjalnego

Przeznaczenia

R. Siły Specjalnego

Przeznaczenia

S. Kontrola ruchu

powietrznego

S. Jednostki

pancerne

S. Kontrola ruchu

powietrznego

S. Kontrola ruchu

powietrznego

T. Specjalność woj-

skowa nieznana

T. Specjalność woj-

skowa nieznana

T. Specjalność woj-

skowa nieznana

T. Specjalność woj-

skowa nieznana

U. Instruktorzy

U. Służby szkoleniowe U. Służby szkoleniowe U. Instruktorzy

V. Przedstawiciele
Ordynariatu Polowego

V. Przedstawiciele
Ordynariatu polowego

W. Okręty podwodne

W Koordynatorzy

ognia artylerii

W. Kontrolerzy ruchu

lotniczego na wy-
suniętych SD.

W. Kurierzy itp.

NO-02-A036:2001

iąg dalszy tablicy C.1

X. Admirał i wyższy

rangą

X. Generał brygady i

wyższy rangą

X. Generał brygady i

wyższy rangą

X. Oficerowie dowo-
dzący oddziałami
wojsk nieregularnych

Y. Inne specjalności

Uwaga: G – Personel szczebla dowódczego w stopniach niższych od generała brygady;

T – Rodzaj specjalności wojskowej jeńca wojennego jest nieznany dla sporządzającego

meldunek;

W – Oznaczenie stosuje się w stosunku do wszystkich pełniących służbę na okrętach

podwodnych bez względu na ich specjalność wojskową;

X – Oznaczenie stosuje się w stosunku do wszystkich w stopniu generała brygady i

starszych stopniem oficerów, bez względu na posiadaną specjalność wojskową;

Y – Specjalność danego jeńca wojennego nie występuje w przedstawionym wykazie.

C.5 Oznaczenia kodowe kraju, rodzaju wojsk i zespołu przesłuchującego

W celu oznaczenia narodowości zespołu przesłuchującego należy stosować oznaczenia literowe wg
STANAG 1059.

Dla oznaczenia rodzaju sił zbrojnych, które dokonują przesłuchiwania należy stosować następujące
oznaczenia:

- Wojska Lądowe - AR;
- Marynarka Wojenna - NV;
- Wojska Lotnicze - AF
- Piechota Morska - MR;
- Straż Przybrzeżna - CG;
- Jednostki Paramilitarne - PM.

C.6 Oznaczenia zespołów przesłuchujących

Każdemu państwu powinien być przydzielony czterocyfrowy numer do oznaczenia zespołów
przesłuchujących.

Każde państwo członkowskie NATO powinno przydzielić oznaczenia numerowe dla narodowych ze-
społów przesłuchujących jeńców wojennych.

NO-02-A036:2001

Załącznik D

(normatywny)

MELDUNEK

Z PRZESŁUCHANIA JEŃCA WOJENNEGO

(Klauzula Tajności)

DANE JEŃCA WOJENNEGO

Nazwisko

Imię (imiona)

Stopień wojskowy Data urodzenia

D D M M R R

Płeć Wiek Grupa etniczna Wyznanie

Specjalność wojskowa

Numer kolejnego przesłuchiwanego jeńca wojennego:

- - - -

Narodowość Rodzaj wojsk Specjalność wojskowa. Numer do przesłuchania

- -

D D M M Narodowość lub Numer
Czas ujęcia rodzaj wojsk jednostki (zespołu) przesłuchującej

Przesłuchujący:

NO-02-A036:2001

Nazwisko

Stopień wojskowy

Język, w którym przesłuchiwano jeńca wojennego

Meldunek z zatrzymania jeńca wojennego dołączono T/N

OCENA JEŃCA WOJENNEGO

Jeniec wojenny kategorii A,B,C,D

Ocena rodzaju współpracy:

E – przekazuje niejawne informacje wojskowe )

F – przekazuje jawne informacje wojskowe )

G – przekazuje inne informacje )

H – odmawia współpracy, stawia opór )

INFORMACJE MAJĄCE ZNACZENIE DLA WYWIADU WOJSKOWEGO

......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................

MELDUNEK Z PRZESŁUCHANIA JEŃCA WOJENNEGO

a) przejęte dokumenty i sprzęt........................................................................................................

b) uzupełnienie oceny jeńca wojennego (uzupełnienie punktu 2.) ................................................

NO-02-A036:2001

c) ocena uzyskanych informacji.............................................................................................

d) ogólne informacje na temat informacji specjalistycznych................................................

INFORMACJE DOTYCZĄCE DALSZEGO POSTĘPOWANIA Z JEŃCEM WOJENNYM

I. będzie przetrzymywany w miejscu do dalszego przesłuchiwania;

J. będzie przetransportowany do dyspozycji jednostki nadrzędnej w celu dalszego przesłuchiwa-

nia;

K. będzie skierowany do miejsca przetrzymywania jeńców wojennych (do obozu dla jeńców wo-

jennych)

CZAS PRZESŁUCHIWANIA JEŃCA WOJENNEGO

D – dzień, C – czas, S – strefa czasowa, M – miesiąc, R – rok.

ROZDZIELNIK

Egzemplarz nr 1 – Wojskowe Służby Informacyjne;

Egzemplarz nr 2 – Akta przesłuchań jeńców wojennych;

Egzemplarz nr 3 – Zespół przesłuchujący jeńców wojennych.

Załącznik E

(normatywny)

NO-02-A036:2001

ZASADY SPORZĄDZANIA

IDENTYFIKATORA JEŃCA WOJENNEGO

Sprzęt i dokumenty posiadane przez jeńca wojennego powinny pozostać przy nim w czasie przesłucha-
nia.
W przypadku, gdy jest to niemożliwe należy dokonać odpowiedniego ich oznakowania, aby można
było stwierdzić do którego jeńca należą.

Do oznaczenia które dokumenty i sprzęt wojskowy należą do danego jeńca wojennego należy stosować
IDENTYFIKATOR JEŃCA WOJENNEGO.

W złożonych warunkach współczesnego pola walki, gdy będą występować trudności językowe i brak
możliwości prawidłowego i pełnego wypełnienia identyfikatora jeńca wojennego należy wpisać do
identyfikatora wszystkie dostępne informacje natychmiast po ujęciu jeńca wojennego.

Wykonanie identyfikatora jeńca wojennego nie powinno opóźnić jego przesłuchania i wykorzystania
przez wywiad wojskowy posiadanych przez niego informacji.

Ważniejsze jest szybkie przekazanie jeńca wojennego nawet z niekompletnie wypełnionym identyfika-
torem i meldunkiem o ujęciu jeńca wojennego niż przetrzymywanie go aż do czasu gdy będzie możli-
we wykonanie wszystkich czynności administracyjnych.

Identyfikator nie powinien być stosowany do oznakowania sprzętu i dokumentów jeśli nie można usta-
lić do którego jeńca wojennego należą. Procedury postępowania ze sprzętem wg STANAG-2084.

Identyfikator jeńca wojennego należy wypełniać w języku państwa, którego żołnierze dokonali ujęcia
jeńca i w języku obowiązującym w NATO, najlepiej w języku angielskim.

Identyfikator jeńca wojennego powinien składać się z:

a) części górnej – A, którą należy przypinać jeńcowi wojennemu do ubrania w sposób unie-

możliwiający jej zamianę z innym jeńcem wojennym. Dopuszcza się umieszczanie identyfi-
katora na nadgarstku lub nodze jeńca wojennego;

b) części środkowej – B, która może pozostać razem z częścią A lub być w posiadaniu osób

eskortujących jeńca wojennego, a następnie powinna być przekazana w punkcie zbornym
lub w obozie jeńców wojennych, jednostce dokonującej przesłuchiwania. Sposób postępo-
wania z częścią B identyfikatora jeńca wojennego powinna określić strona dokonująca uję-
cia;

c) części dolnej – C, którą należy przypinać do sprzętu i dokumentów jeńca wojennego prze-

kazywanych osobom konwojującym jeńców wojennych.

Do obowiązków jednostki, która dokonała ujęcia jeńca wojennego należy dołączenie identyfikatora
jeńca wojennego do meldunku o jego ujęciu.

Identyfikator jeńca wojennego przedstawiono w załączniku F.

Załącznik F

(normatywny)

NO-02-A036:2001

IDENTYFIKATOR

JEŃCA WOJENNEGO

Miejsce wzmocnione

UWAGA - dotyczy również dokumentów oraz sprzętu osobistego

Załącznik G

(informacyjny)

CZĘŚĆ A

KOLEJNY NR IDENTYFIKATORA .............
DATA I GODZ. UJĘCIA .................................
MIEJSCE UJĘCIA ...........................................
NAZWISKO .....................................................
DATA URODZENIA ......................................
STOPIEŃ WOJSKOWY ..................................
SPECJALNOŚĆ WOJSKOWA .......................
JEDNOSTKA WOJSKOWA ...........................
JEDNOSTKA UJMUJĄCA .............................

CZĘŚĆ C ZAŁĄCZONA DO SPRZĘTU LUB
DOKUMENTÓW .................TAK/NIE
KOMENTARZ LUB UWAGI NA ODWRO-
CIE .................................................TAK/NIE

CZĘŚĆ B

CZĘŚĆ C

Przypiąć do jeńca wojennego

Miejsce na uwagi.

Miejsce na dodatkowy komentarz lub uwagi.

/miejsce wzmocnione – perforacja/

Przymocować do sprzętu lub dokumentów.
Zapewnić, aby wszystkie dokumenty (sprzęt)
były zabezpieczone w jednym opakowaniu lub
skrzyni, jeżeli mają szczególną wartość wy-
wiadowczą.

NO-02-A036:2001

ZASADY PRZESŁUCHIWANIA JEŃCÓW

WOJENNYCH OKREŚLONE W KONWENCJI GENEWSKIEJ

Z 12 SIERPNIA 1949 ROKU O TRAKTOWANIU JEŃCÓW WOJENNYCH

Art. 17 „Każdy jeniec wojenny obowiązany jest podać, będąc przesłuchiwany, tylko swoje nazwisko,
imiona, stopień wojskowy, datę urodzenia i numer książeczki wojskowej lub braku tego równorzędne
dane.
W razie umyślnego naruszenia tego przepisu jeniec może narazić się na ograniczenie mu korzyści,
przysługujących jeńcom w jego stopniu lub na jego stanowisku. (...).
Nie wolno stosować żadnych tortur fizycznych lub moralnych ani wywierać żadnego przymusu na jeń-
cach wojennych w celu uzyskania od nich jakichkolwiek informacji. Nie wolno grozić jeńcom, którzy
odmówią odpowiedzi, ani ich obrażać, ani ich narażać na nieprzyjemności lub szkody jakiejkolwiek
natury.
Jeńcy wojenni, którzy na skutek swego stanu fizycznego lub psychicznego są niezdolni do stwierdzenia
swej tożsamości, będą przekazani służbie zdrowia. Tożsamość tych jeńców zostanie ustalona wszelki-
mi możliwymi środkami, z zastrzeżeniem postanowień ustępu poprzedniego.
Przesłuchiwanie jeńców wojennych odbywać się będzie w zrozumiałym dla nich języku”.

NO-02-A036:2001

Załącznik H

(informacyjny)

WYCIĄG Z KONWENCJI W SPRAWIE ZAKAZU STOSOWANIA

TORTUR ORAZ INNEGO OKRUTNEGO, NIELUDZKIEGO LUB PONIśAJĄCEGO TRAK-

TOWANIA LUB KARANIA

Przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 10 grudnia 1984 r.

Część I
Art. 10.1. „Każde Państwo Strona czuwa, aby materiały szkoleniowe i informacje dotyczące zakazu
stosowania tortur były w pełni włączone do programów szkoleniowych dla personelu cywilnego lub
wojskowego organów wymiaru sprawiedliwości, personelu lekarskiego, funkcjonariuszy państwowych
lub innych osób, które mogą brać udział w nadzorowaniu, przesłuchiwaniu lub postępowaniu z osoba-
mi poddanymi jakiejkolwiek formie zatrzymania, aresztowania lub pozbawienia wolności.
2. każde państwo Strona włącza powyższy zakaz do instrukcji lub regulaminów określających zadania i
obowiązki wyżej określonego personelu.
Art. 11. Każde Państwo Strona systematycznie nadzoruje zasady , instrukcje, metody i praktykę, doty-
czące przesłuchiwania, a także przepisy dotyczące nadzoru i obchodzenia się z osobami poddanymi
wszelkim formom zatrzymania, aresztowania lub pozbawienia wolności na terytorium podlegającym
jego jurysdykcji w celu niedopuszczenia do wypadków stosowania tortur”.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
NO-02-A020 2000Jeńcy
cours no 02
NO 02 A020 2000Jeńcy
finnissy, michael verdi transcription no 02
No 02 La Toupie
No 02 in B, Op 33 No 2
02 No no graniczna
NO ZP 02 07 WIL
Wyk 02 Pneumatyczne elementy
02 OperowanieDanymiid 3913 ppt

więcej podobnych podstron