NO-02-A036 2001

Deskryptory: 0913949 - procedury, uregulowanie; 0000000 - je

cy wojenni; 0111403 – dane; 0798116

- dokumenty administracyjne; 0031759 – dokumenty; 0297232 – informacja; 0306729 – j

zyk; 003599

– metody; 0280107 - przechowywanie.

PRZEDMOWA

Niniejsza norma została uzgodniona z Generalnym Zarz

dem Rozpoznania Wojskowego,

Departamentem Kadr MON, Dowództwem Wojsk L

dowych , Inspektoratem Wojskowych

Słu

b Informacyjnych i Zarz

dem Systemów Dowodzenia

Postanowienia niniejszej normy s

zgodne z zało

eniami przyj

tymi w armiach pa

stw człon-

kowskich Sojuszu Północnoatlantyckiego. Niniejsza norma jest elementem pakietu dokumen-
tów dotycz

cych procedur post

powania z je

cami wojennymi, sprz

tem i dokumentami

przeciwnika w czasie wojny.
Postanowienia normy spełniaj

wymagania STANAG - 2033 INT Wydanie 6 – INTERROGA-

TION OF PRISONERS OF WAR, MAS 1994.

Postanowienia zawarte w obcoj

zycznych dokumentach powołanych nie ograniczaj

stoso-

wania niniejszej normy.

Norma zawiera osiem zał

czników:

−

zał

cznik A (normatywny) Zasady sporz

dzania meldunku o uj

ciu je

ca wojenne-

go;

−

zał

cznik B (normatywny) Meldunek o uj

ciu je

ca wojennego;

−

zał

cznik C (normatywny) Kryteria przydziału numerów identyfikacyjnych je

com

wojennym;

−

zał

cznik D (normatywny) Meldunek z przesłuchania je

ca wojennego;

−

zał

cznik E (normatywny) Zasady sporz

dzania identyfikatora je

ca wojennego;

−

zał

cznik F (normatywny) Identyfikator je

ca wojennego;

−

zał

cznik G (informacyjny) Zasady przesłuchiwania je

ców wojennych okre

lone w

Konwencji Genewskiej z 12 sierpnia 1949 roku o traktowaniu je

ców wojennych;

−

zał

cznik H (informacyjny) Wyci

g z Konwencji w sprawie zakazu stosowania tortur

oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poni

cego traktowania lub karania.

Uwagi dotycz

ce tre

ci normy mog

zgłaszane do Biura Wojskowej Słu

by Normalizacyj-

nej MON, Al. Niepodległo

ci 218, 00-911 Warszawa, tel. 6 874 884.

nr ref. NO-02-A036 2001

Ustanowiona przez Ministra Obrony Narodowej Decyzj

Nr 302/MON z dnia 17 grudnia

2001r. w sprawie ustanawiania Norm Obronnych (Dz. Urz. MON z 2001 Nr 22, poz 186), z
terminem obowi

zywania od dnia 1 stycznia 2002r.

NO–02-A036

Grupa katalogowa
ICS 95.020

MINISTERSTWO

OBRONY

NARODOWEJ

NORMA OBRONNA

Przesłuchiwanie

ców wojennych

Zamiast:

NO-02-A036:2001

SPIS TREŚCI

1. Wstęp.................................................................................................................................

1.1 Zakres normy.............................................................................................................
1.2 Dokumenty powołane................................................................................................
1.3 Definicje.....................................................................................................................

2. Wymagania.........................................................................................................................

2.1 Wymagania ogólne.....................................................................................................
2.2 Kategorie jeńców wojennych.....................................................................................
2.3 Przetrzymywanie jeńców wojennych.........................................................................
2.4 Jednostki przesłuchujące jeńców wojennych...........................................................
2.5 Organizacja jednostek przesłuchujących jeńców wojennych....................................
2.6 Procedury przesłuchiwania jeńców wojennych........................................................

2.7 Meldunki ..................................................................................................................

2.7.1 Meldunek o zatrzymaniu jeńca wojennego.............................................................
2.7.2 Meldunek z przesłuchania jeńca wojennego...........................................................

2.8 Numer identyfikacyjny jeńca wojennego...................................................................

Załącznik A (normatywny) Zasady sporządzania meldunku o ujęciu
jeńca wojennego..............................................................................................................

Załącznik B (normatywny) Meldunek o ujęciu jeńca wojennego...................................
Załącznik C (normatywny) Kryteria przydziału numerów
identyfikacyjnych jeńcom wojennym..............................................................................
Załącznik D (normatywny) Meldunek z przesłuchania jeńca
wojennego........................................................................................................................
Załącznik E (normatywny) Zasady sporządzania identyfikatora
jeńca wojennego..............................................................................................................
Załącznik F (normatywny) Identyfikator jeńca wojennego.............................................
Załącznik G (informacyjny) Zasady przesłuchiwania jeńców
wojennych określone w Konwencji Genewskiej z 12 sierpnia 1949 r.
O traktowaniu jeńców wojennych...................................................................................
Załącznik H (informacyjny) Wyciąg z konwencji  w sprawie zakazu
stosowania tortur oraz innego, okrutnego, nieludzkiego lub
poniŜającego traktowania lub karania ............................................................................

NO-02-A036:2001

1 Wstęp

1.1  Zakres normy

Niniejsza  norma  obejmuje  procedury  postępowania  z  jeńcami  wojennymi  w  czasie  ich  przesłuchiwa-
nia.

Określa zasady podziału jeńców wojennych na kategorie w zaleŜności od posiadanych informacji oraz
wprowadza podział jednostek przesłuchujących jeńców wojennych.

Ustala wzór meldunku z przesłuchania jeńca wojennego i procedury jego przesyłania do odpowiednich
słuŜb.

1.2  Dokumenty powołane

STANAG – 2044 INT – PROCEDURES FOR DEALING WITH PRISONERS OF WAR – Procedury
postępowania z jeńcami wojennymi

STANAG – 1059 ITN – NATIONAL DISTINGUISHING LETTERS FOR USE BY NATO FORCES
– Oznaczenia  literowe  obiektów geograficznych stosowane w NATO

STANAG  –2084  INT  –  HANDLING  AND  REPORTING  OF  CAPTURED  ENEMY  EQUIPMENT
AND  DOCUMENTS  –  Postępowanie  ze  zdobytym  wyposaŜeniem  i  dokumentami  przeciwnika  oraz
meldowanie o nich

GENEVA CONVENTION RELATIVE TO THE TREATMENT OF PRISONERS OF WAR DATED
12 AUGUST 1949 – Konwencja Genewska z 12 sierpnia 1949 r. O traktowaniu jeńców wojennych

1.3  Definicje

1.3.1
jeniec wojenny
osoba ujęta przez przeciwnika i naleŜąca do jednej z następujących kategorii:

−

członkowie sił zbrojnych stron konfliktu, jak równieŜ członkowie milicji lub oddziałów

ochotniczych, stanowiących część tych sił zbrojnych;

−

członkowie innych oddziałów ochotniczych, łącznie z członkami zorganizowanego ruchu

oporu, naleŜących do jednej ze stron konfliktu i działających poza granicami lub w grani-
cach własnego terytorium, nawet jeŜeli to terytorium jest okupowane, pod warunkiem Ŝe te
ochotnicze oddziały, łącznie ze zorganizowanym ruchem oporu, spełniają następujące wa-
runki:

a)  mają na czele osobę za nich odpowiedzialną;
b)  noszą stały i dający się z daleka rozpoznać znak  rozpoznawczy;
c)  jawnie noszą broń;
d)  przestrzegają w swoich działaniach praw i zwyczajów wojennych;

−

członkowie regularnych sił zbrojnych, którzy podają się za podlegających rządowi lub wła-

dzy nie uznawanej przez państwo zatrzymujące;

Powołane dokumenty są dostępne w Biurze Wojskowej SłuŜby Normalizacyjnej – Aleje Niepodległości 218, 00-911 War-

szawa, tel. 6 874 884.

NO-02-A036:2001

−

osoby towarzyszące siłom zbrojnym, ale nie naleŜące do nich bezpośrednio, jak na przykład
cywilni członkowie załóg samolotów wojskowych, korespondenci wojenni, dostawcy zaopa-
trzenia, członkowie oddziałów pracy lub słuŜb powołanych do opiekowania się wojskowy-
mi, pod warunkiem Ŝe otrzymali oni upowaŜnienie od sił zbrojnych, którym towarzyszą;

UWAGA - Dowództwa sił zbrojnych wydają im kartę toŜsamości. Wzór karty toŜsamości dla osób towarzy-

szących siłom zbrojnym określono w NO- 02-A020

−

członkowie załóg statków handlowych, łącznie z kapitanami, pilotami i uczniami oraz

członkami załóg samolotów cywilnych stron w konflikcie, o ile nie przysługuje im prawo do
korzystniejszego traktowania na mocy postanowień prawa międzynarodowego;

−

ludność terytorium nie okupowanego, która przy zbliŜaniu się nieprzyjaciela chwyta sponta-

nicznie za broń, aby stawić opór agresorowi, a nie miała czasu zorganizować się w regularne
siły zbrojne, jeŜeli jawnie nosi broń i przestrzega praw i zwyczajów wojennych

1.3.2
dezerter
Ŝ

ołnierz, który samowolnie opuścił swoją jednostkę wojskową z zamiarem trwałego uchylania się od

obowiązku słuŜby wojskowej

UWAGA - W przypadku ujęcia go przez stronę przeciwną traktowany jest jak jeniec wo-
jenny (1.3.1)

2  Wymagania

2.1  Wymagania ogólne

Jeńcy wojenni oczekujący na przesłuchanie powinni być traktowani zgodnie z zasadami określonymi w
III Konwencji Genewskiej o traktowaniu jeńców wojennych i Konwencji w sprawie zakazu tortur oraz
innego  okrutnego,  nieludzkiego  lub  poniŜającego  traktowania  lub  karania  przyjętej  przez  Zgromadze-
nie Ogólne Narodów Zjednoczonych 10 grudnia 1984 roku - Załącznik H.

Za  właściwe postępowanie  z jeńcami wojennymi, zapewnienie im ochrony i bezpieczeństwa oraz za-
bezpieczenie  potrzeb  Ŝyciowych  powinny  być  odpowiedzialne  są  słuŜby  administracyjne  obozów  dla
jeńców wojennych.

Zasadniczym  celem  przesłuchiwania  jeńców  wojennych  powinno  być  uzyskanie  od  nich  waŜnych  in-
formacji,  które  naleŜy  przekazać  słuŜbom  wywiadowczym  i  jednostkom  rozpoznawczym  najszybciej
jak to moŜliwe.

Aby jak najszybciej uzyskać istotne informacje, jeńcy wojenni powinni być podzieleni na kategorie w
zaleŜności od wartości posiadanych  informacji.

Podział  jeńców  wojennych  na  kategorie  powinien  ułatwić  przesłuchiwanie  i  zapewnić  jak  największą
efektywność działania oraz uzyskanie od nich jak największej ilości informacji.

Po zakończeniu przesłuchiwania jeńcy wojenni powinni być odesłani  do obozów dla  jeńców wojen-
nych organizowanych przez stronę dokonującą ujęcia jeńca wojennego.

NO-02-A036:2001

Numery  identyfikacyjne  przydzielone  jeńcom  wojennym  w  czasie  przesłuchiwania  nie  powinny  być
wykorzystywane przez słuŜby administracyjne obozów do celów ewidencyjnych.

Gdy jest to konieczne jeńcy wojenni po przesłuchaniu i odesłaniu do obozu, mogą być ponownie we-
zwani do przesłuchiwania.

2.2 Kategorie jeńców wojennych

Jeńcy wojenni powinni być podzieleni wstępnie na kategorie w zaleŜności od  posiadanych informacji.

Podziału takiego powinna dokonać jednostka ujmująca jeńca wojennego,  jeśli posiada takie moŜliwo-
ś

ci. Podział jeńców wojennych na kategorie powinien być skorygowany w czasie przesłuchiwania

przez jednostki przesłuchujące.

Kategorie jeńców wojennych:

a) kategoria A - jeńcy wojenni posiadający informacje o działaniach bojowych przeciwnika, które

mogą mieć istotne znaczenie dla działania wojsk własnych.
Do kategorii A naleŜą następujące grupy jeńców:

−

generałowie i inni oficerowie zajmujący równorzędne stanowiska we wszystkich rodzajach

sił zbrojnych strony przeciwnej;

−

szefowie sztabów rodzajów sił zbrojnych i oficerowie zajmujący równorzędne stanowiska;

−

oficerowie wywiadu, rozpoznania i łączności;

−

oficerowie i Ŝołnierze z jednostek sił specjalnych;

−

osoby posiadające informacje z zakresu kryptografii i kodów (szyfrów);

−

jeńcy wojenni, którzy wyraŜają chęć współpracy ze stroną przeciwną i przekazania posiada-

nych informacji, lub pomoc, która moŜe umoŜliwić ich zdobycie;

−

osoby, posiadające informacje którymi zainteresowane są słuŜby rozpoznania i wywiadu;

−

oficerowie prowadzący działania informacyjne;

−

oficerowie obsługujący systemy informatyczne w siłach zbrojnych strony przeciwnej;

−

personel naukowo techniczny, posiadający informacje dotyczące broni jądrowej, biologicz-

nej i chemicznej oraz innych rodzajów uzbrojenia;

−

osoby zajmujące się logistyką i sprawami finansowymi;

−

specjaliści z zakresu walki psychologicznej;

−

personel latający i marynarki wojennej, którego wyszkolenie i posiadane informacje doty-

czące dyslokacji obiektów przeciwnika i planowanych zadań ma duŜe znaczenie dla słuŜb
wywiadu i rozpoznania;

b) kategoria B - jeńcy wojenni, posiadający informacje mniej waŜne i którzy mogą być przesłuchiwa-

ni w drugiej kolejności.

c) ) kategoria C - jeńcy wojenni, posiadający informacje o małej wartości ze względu na moŜliwość

ich natychmiastowego wykorzystania, ale mogące mieć znaczenie po upływie pewnego czasu.

d) kategoria D - jeńcy wojenni nie posiadający Ŝadnych informacji.

Podział jeńców wojennych na kategorie jest wstępny i bardzo ogólny. Ponownego określenia kategorii
jeńca wojennego naleŜy dokonać po jego przesłuchaniu w zaleŜności od posiadanych przez niego in-
formacji.

NO-02-A036:2001

NaleŜy jak najszybciej dostarczyć ujętych jeńców wojennych zakwalifikowanych wstępnie do kategorii
A lub B na przesłuchanie.

Natychmiastowe przesłuchiwanie jeńców wojennych zaliczonych do kategorii A lub B ma istotne zna-
czenie ze względu na moŜliwość  wykorzystania uzyskanych informacji przez słuŜby wywiadu i rozpo-
znania.

W przypadku ujęcia jeńca wojennego, którego zakwalifikowano do kategorii A lub B, a którego skie-
rowano  do  ośrodka  medycznego  lub  do  rejonu  przetrzymywania  jeńców  wojennych,  naleŜy  jak  naj-
szybciej poinformować słuŜby wywiadu i rozpoznania.

Takie działanie powinno umoŜliwić  zorganizowanie przesłuchania jeńca wojennego i uzyskanie posia-
danych przez niego informacji.


2.3 Przetrzymywanie jeńców wojennych

Dla zapewnienia bezpieczeństwa w czasie przesłuchiwania jeńców wojennych naleŜy:

−

podzielić ich na grupy w zaleŜności od posiadanego stopnia wojskowego, płci i narodowości:

−

oddzielić od siebie w taki sposób, aby uniemoŜliwić im wymianę między sobą posiadanych in-

formacji lub kontakt z osobami, które nie są uprawnione do przesłuchiwania jeńców wojennych;

−

przetrzymywać tak, aby nie mieli moŜliwości obserwowania działań, procedur i posiadanego

sprzętu przez stronę dokonującą ujęcia jeńca wojennego;

−

pilnować, aby nie dopuścić do ucieczki lub dokonania sabotaŜu;

−

uniemoŜliwić zmianę identyfikatorów, zniszczenie lub pozbycie się w inny sposób dokumen-

tów i innych przedmiotów, które mogą mieć znaczenie dla słuŜb wywiadowczych.

Za  przestrzeganie  określonych  zasad powinna być   odpowiedzialna strona  dokonująca  ujęcia  jeńca
wojennego.  Procedury  postępowania  z  jeńcami  wojennymi  powinny  być  zgodne  ze  STANAG  –  2044
INT.

W  jednostkach  przesłuchujących  lub  w  wyspecjalizowanych  centrach  przesłuchiwania  jeńcy  wojenni
powinni  być  przetrzymywani  tylko  przez  czas  niezbędny  do  ich  przesłuchania  i  uzyskania  waŜnych
informacji.

Jednostki (zespoły)  przesłuchujące nie powinny być odpowiedzialne za sprawy administracyjne.
Jeśli  to  jest  moŜliwe,  jednostki  (zespoły)    przesłuchujące  jeńców  wojennych  powinny  być  rozmiesz-
czone  jak  najbliŜej,  punktów  zbornych,  rejonów  przetrzymywania  i  obozów  dla  jeńców  wojennych.
Pozwoli  to  uniknąć  przewoŜenia  jeńców,  wyznaczania  sił  do  ochrony,  zabezpieczenia  medycznego  i
administracyjnego.

Przesłuchiwanie  uchodźców  politycznych,  dezerterów  i  innych  uczestników  walki  powinno  odbywać
się w taki sam sposób jak jeńców wojennych.

Osoby te w czasie przesłuchiwania powinny być oddzielone od jeńców wojennych i przetrzymywane w
miejscach innych niŜ jeńcy.

2.4 Jednostki (zespoły)  przesłuchujące jeńców wojennych

NO-02-A036:2001

W celu przesłuchiwania jeńców wojennych naleŜy organizować:

a) wyspecjalizowane jednostki do przesłuchiwania jeńców wojennych na operacyjnym i strate-

gicznym szczeblu dowodzenia. W jednostkach tych naleŜy przesłuchiwać jeńców w rozsze-
rzonym zakresie, gdy zaistnieje potrzeba zdobycia informacji specjalistycznych.

zespoły do przesłuchiwania jeńców wojennych na taktycznym szczeblu dowodzenia. Powi-
nien być to oficer rozpoznania dokonujący pierwszego podziału jeńców wojennych na kate-
gorie.

UWAGA - W przypadku konieczności mogą być tworzone wspólne zespoły do przesłuchi-
wania jeńców wojennych oraz połączone zespoły do przesłuchiwania jeńców wojennych.

2.5 Organizacja jednostek (zespołów) przesłuchujących jeńców wojennych

Jednostki  i  zespoły  przesłuchujące  jeńców  wojennych  powinny  być  zorganizowane  w  sposób  umoŜli-
wiający sprawne i jak najszybsze przesłuchanie wszystkich jeńców wojennych.

Przesłuchiwanie  moŜe  być  prowadzone  na  terenie  obozów  dla  jeńców  wojennych  lub  w  innych  miej-
scach przetrzymywania jeńców wojennych.

Jednostki  i  zespoły  przesłuchujące  jeńców  wojennych  powinny  posiadać  tłumaczy  biegle  znających
język  jeńca  wojennego  i  przygotowanych  do  tłumaczenia  dokumentów  posiadanych  przez  jeńców
wojennych.

Przetłumaczone dokumenty jeńca wojennego naleŜy wykorzystywać do potwierdzenia informacji uzy-
skanych od jeńca wojennego.

Jednostki i zespoły   do przesłuchiwania jeńców wojennych powinny składać meldunki  w taki sposób
aby dotarły one do odpowiednich dowództw, najszybciej jak jest to moŜliwe.

Państwa członkowskie NATO, gdy nie mają takiej potrzeby, nie powinny tworzyć wspólnych lub połą-
czonych wyspecjalizowanych jednostek do przesłuchiwania jeńców wojennych.

Meldunki  z  przesłuchania  jeńców  wojennych  powinny  być  tak  sporządzone  aby  mogły  być  wykorzy-
stywane przez  inne zainteresowane państwa członkowskie NATO, gdy zwrócą się z takim wnioskiem.

2.6 Procedury przesłuchiwania jeńców wojennych

Jednostka i zespół przesłuchujący jeńca wojennego powinny stosować następujące procedury:

−

przydzielić jeńcowi wojennemu kolejny numer do przesłuchania zgodnie z kryteriami przy-

działu numerów identyfikacyjnych jeńcom wojennym wg załącznika C;

−

zapoznać się z meldunkiem o ujęciu jeńca wojennego wg załącznika B i innymi dołączony-

mi dokumentami;

−

sprawdzić czy jeniec został rozbrojony;

−

przedmioty i dokumenty, które mogą zawierać waŜne informacje naleŜy konfiskować;

NO-02-A036:2001

−

nie naleŜy odbierać jeńcowi wojennemu wyposaŜenia wojskowego, które jest potrzebne do

zapewnienia mu bezpieczeństwa (dotyczy to masek przeciwgazowych, respiratorów, odzieŜy
ochronnej i hełmów);

−

jeńcom wojennym naleŜy zezwolić na zatrzymanie dokumentów osobistych;

−

informacje o zakończeniu przesłuchiwania i sporządzony meldunek powinien być przeka-

zany jak najszybciej. Meldunek z przesłuchania jeńca wojennego

wg załącznika D.

Zasadniczym  zadaniem  zespołów    przesłuchujących  jeńców  wojennych  powinno  być  jak  najszybsze
uzyskanie informacji posiadanych przez jeńców zaliczanych do kategorii A, B lub C oraz wytypowanie
jeńców  wojennych  kategorii  A  i  skierowanie  ich  do  wyspecjalizowanej  jednostki  do  przesłuchiwania
jeńców wojennych.

Procedury  przesłuchiwania  jeńców  wojennych  powinny  być  jednakowe  dla  jeńców  wszystkich  rodza-
jów sił zbrojnych i rodzajów wojsk.

Zespół  przesłuchujący  jeńca  wojennego  powinien  ocenić  czy  do  jego  przesłuchania  będą  potrzebni
specjaliści z rodzajów wojsk.

Specjaliści z rodzajów wojsk do przesłuchiwania jeńców wojennych mogą być kierowani w dowolnym
etapie ich przesłuchiwania do wyspecjalizowanej jednostki lub zespołu.

Zasady  przesłuchiwania  jeńców  wojennych  określone  w  Konwencji  Genewskiej  z  12  sierpnia  1949
roku o traktowaniu jeńców wojennych przedstawia załącznik G.

2.7 Meldunki

2.7.1 Meldunek o zatrzymaniu jeńca wojennego

Jednostka dokonująca ujęcia jeńca wojennego powinna w kaŜdym przypadku sporządzić szczegółowy
meldunek o jego ujęciu wg załącznika B.

Ogólne zasady sporządzenia meldunku o ujęciu jeńca wojennego wg załącznika A.

Meldunek  powinien  zawierać  jak  najwięcej  informacji,  uzyskanych  w  czasie  przesłuchania  jeńca  wo-
jennego.

NaleŜy stosować zasadę, Ŝe lepszy jest meldunek niepełny otrzymany natychmiast niŜ pełny ale opóź-
niony.

Po  ujęciu  jeńca  wojennego  naleŜy  ustalić  poprzez  identyfikację,  które  dokumenty  i  wyposaŜenie  do
niego  naleŜą.  Postępowanie  ze  zdobytym  wyposaŜeniem  i  dokumentami  przeciwnika  wg  STANAG  –
2084 INT.

Identyfikator   jeńca   wojennego  oraz jego  dokumentów i  wyposaŜenia  wg  w  załącznika F. Zasady
sporządzania identyfikatora jeńca wojennego wg załącznika E.

NO-02-A036:2001

W  przypadku  ujęcia  duŜej  liczby  jeńców  wojennych  naleŜy  dokonać  ich  ewidencji    wybrać  jeńców
zakwalifikowanych do kategorii A lub B, i w pierwszej kolejności skierować do jednostek przesłuchu-
jących.

2.7.2 Meldunek z przesłuchania jeńca wojennego

Meldunek  z  przesłuchania  jeńca  wojennego  powinien  być  przesłany  do właściwych słuŜb wywiadow-
czych. Układ meldunku z przesłuchania jeńca wojennego wg załącznika D.

Kopia  meldunku  powinna  być  dołączona  do  akt  jeńca  wojennego.  Akta  jeńca  powinny  być  przekazy-
wane razem z nim przez wszystkie etapy przesłuchiwania i pobytu w obozie dla jeńców wojennych.

Meldunku  z  przesłuchania  nie  naleŜy  przekazywać  słuŜbom  administracyjnym.  NaleŜy  pozostawić  go
w dokumentacji słuŜb wywiadowczych.

Opracowanie meldunku z przesłuchania jeńca wojennego nie powinno opóźnić  przekazania informacji
w celu wykorzystania ich przez  właściwe dowództwa narodowych lub sojuszniczych sił zbrojnych.

Jeśli takie informacje zostały przekazane to w sporządzonym meldunku naleŜy ten fakt odnotować po-
dając datę godzinę i miejsce sporządzenia.

2.8 Numer identyfikacyjny jeńca wojennego

KaŜdy  jeniec  wojenny  powinien  mieć  nadany    kolejny  indywidualny  numer  ewidencyjny  wykorzysty-
wany tylko w czasie przesłuchiwania.

Przydzielony jeńcowi wojennemu numer identyfikacyjny powinien być wykorzystywany na wszystkich
etapach  przesłuchiwania  i  pozostać  niezmieniony  bez  względu  na  jakim  szczeblu  prowadzone  będzie
przesłuchiwanie.

Numer nadany jeńcowi wojennemu do celów ewidencyjnych przez właściwe słuŜby wywiadowcze nie
powinien  być  wykorzystywany  w  przypadku  pochówku  jeńca  wojennego  jako  tzw.  numer  pochówko-
wy.

Elementy  składowe  numeru  identyfikacyjnego  jeńca  wojennego  wykorzystywanego  w  czasie  przesłu-
chania wg załącznika C.

KaŜdy jeniec wojenny  przed przesłuchiwaniem powinien otrzymać numer identyfikacyjny.  Numer ten
nadaje jednostka, która jeńca ujęła i jako pierwsza go przesłuchuje.

Numer  identyfikacyjny  nadany  jeńcowi  wojennemu  przed  przesłuchaniem  powinien  być  wykorzysty-
wany  tylko  do  potrzeb  jednostki  (zespołu)  przesłuchującej  w  celu  identyfikacji  jeńca  wojennego  jako
ź

ródła informacji oraz ewidencji uzyskanej informacji w celu jej dalszego wykorzystywania. Nadany

jeńcowi numer identyfikacyjny powinien umoŜliwiać równieŜ określenie przynaleŜności państwowej
jednostki (zespołu) przesłuchującej i jej miejsca działania.

NO-02-A036:2001

Załącznik A

(normatywny)

ZASADY SPORZĄDZANIA

MELDUNKU O UJĘCIU JEŃCA WOJENNEGO

Jednostka, która dokonała ujęcia jeńca wojennego powinna  sporządzić  meldunek o jego ujęciu. Mel-
dunek  powinien  zawierać  informację  do  jakiej  kategorii  zakwalifikowano  jeńca  wojennego,  miejsce  i
czas jego ujęcia oraz jakie dokumenty , sprzęt i przedmioty ujęty jeniec wojenny  posiadał.

Meldunek o ujęciu jeńca wojennego powinien zawierać  informacje istotne dla słuŜb administracyjnych
obozów  dla  jeńców  wojennych  (np.  jaki  stopień  wojskowy  jeniec  posiada,  jego  płeć  i  narodowość),
których  znajomość  umoŜliwia  zaplanowanie  rozmieszczenia,  transportu,  ochrony,  opieki  medycznej  i
wyŜywienia jeńców wojennych.

Meldunek o ujęciu jeńca wojennego powinien być przekazywany przez osoby eskortujące jeńców wo-
jennych słuŜbom administracyjnym obozów, w których jeńcy wojenni będą przetrzymywani. Razem z
meldunkiem  powinny  być  przekazane  inne  informacje  uznane  przez  jednostkę  ujmującą  jeńca  wojen-
nego  za  waŜne  oraz  dotyczące  zachowania  jeńca  podczas  zatrzymania  i  transportu.  NaleŜy  przekazać
równieŜ część „C” Identyfikatora jeńca wojennego przedstawionego w załączniku E.

Meldunek o ujęciu jeńca wojennego  powinien być sporządzony najszybciej jak tylko będzie to moŜli-
we i przekazany do jednostki przesłuchującej jeńców wojennych.
SłuŜby administracyjne obozów dla jeńców wojennych, które otrzymają meldunek o  ujęciu jeńca wo-
jennego powinny przekazać go jak najszybciej słuŜbom wywiadowczym.

Wszystkie  jednostki,  które  dokonały  ujęcia  jeńca  wojennego  powinny  sporządzić  meldunek  o  ujęciu
jeńca wojennego i identyfikator jeńca wojennego, zawierający wszystkie dostępne informacje. Sporzą-
dzanie  meldunku  i  identyfikatora  nie  powinno  opóźnić  dostarczenia  jeńca  wojennego  do  jednostek
przesłuchujących  jeńców  wojennych.  NaleŜy  przyjąć zasadę, Ŝe lepszy jest niepełny meldunek i szyb-
kie dostarczenie jeńca wojennego do przesłuchania, niŜ pełny meldunek o ujęciu jeńca wojennego, ale
opóźnione dostarczenie jeńca wojennego do przesłuchania. Uzupełnienie meldunku o ujęciu jeńca wo-
jennego naleŜy dostarczyć natychmiast po jego sporządzeniu.

Jeśli  jednostka  dokonująca  ujęcia  jeńca  wojennych  ma  moŜliwość  dokonania zakwalifikowania go do
odpowiedniej kategorii to powinna ten fakt odnotować w meldunku o ujęciu jeńca wojennego.

Do informacji, które mogą być istotne dla słuŜb wywiadowczych naleŜą: narodowość jeńca wojennego,
rodzaj wojsk, rodzaj pełnionej słuŜby, specjalność wojskowa, zajmowane stanowisko, czas ujęcia, go-
dzina  sporządzenia  meldunku,  przewidywany  czas,  miejsce  i  rodzaj  transportu  jeńca  wojennego  do
miejsca przetrzymywania.

Wzór meldunku o ujęciu jeńca wojennego przedstawiono w  załączniku B.

NO-02-A036:2001

Załącznik B

(normatywny)

MELDUNEK O UJĘCIU JEŃCA WOJENNEGO

Nazwa lub określenie jednostki ujmującej ............................................................................................

................................................................................................................................................................

Data i czas ujęcia jeńca wojennego:

D - dzień; T - godzina; Z - czas Zulu; Y – rok

Miejsce ujęcia jeńca wojennego:

a) system meldunkowy - współrzędne siatki mapy

b) szerokość i długość geograficzna

Numer ewidencyjny jeńca wojennego (naleŜy uŜywać pojedynczych numerów, tj. OM0001,

ON0002):

a) oficerowie (O) - męŜczyźni (M); kobiety (F)

b) chorąŜowie (W) - męŜczyźni (M); kobiety (F)

NO-02-A036:2001

c) podoficerowie (N) - męŜczyźni (M); kobiety (F)

d) Ŝołnierze (S) - męŜczyźni (M); kobiety (F)

e) inni (C) - męŜczyźni (M); kobiety (F)

Zdobyte dokumenty przeciwnika...........................................................................................................
......................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................

Zdobyty sprzęt przeciwnika (rodzaj, typ, numer itp.)...........................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................

Okoliczności ujęcia................................................................................................................................

......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................

Informacja o narodowości, rodzaju słuŜby, jednostce, funkcji itp........................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................

Miejsce sporządzenia meldunku..........................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................

Zamiary dotyczące ewakuacji (dokąd, kiedy, jakimi środkami) .....................................................

Załącznik C

NO-02-A036:2001

(normatywny)

KRYTERIA PRZYDZIAŁU NUMERÓW

IDENTYFIKACYJNYCH JEŃCOM WOJENNYM

C.1 Elementy numeru identyfikacyjnego

Numer identyfikacyjny przydzielany jeńcowi wojennemu powinien składać się z następujących ele-
mentów:

−

dwie pierwsze litery powinny określać narodowość jeńca wojennego (punkt C - 6);

−

dwie kolejne litery powinny określać rodzaj sił zbrojnych (punkt C -7);

−

jedna litera powinna określać specjalność wojskową lub stopień wojskowy (punkt C - 8);

−

cztery kolejne cyfry powinny określać kolejność przesłuchiwania jeńca (punkt C- 9);

−

cztery cyfry powinny określać dzień i miesiąc ujęcia jeńca wojennego;

−

cztery litery określające państwo i rodzaj sił zbrojnych do których naleŜy jednostka

przesłuchująca (punkt C -10);

−

cztery cyfry określające przynaleŜność jednostki przesłuchująca.

Kolejny  numer  przesłuchiwanego  jeńca  wojennego  powinien  być  czterocyfrowy  i  przydzielany  przez
pierwszy przesłuchujący zespół zgodnie z kolejnością przesłuchiwanych jeńców.

KaŜda grupa liter lub cyfr powinna być rozdzielona znakiem (-). Ostatni numer  powinien być podany
tak jak określono w przykładach:

PRZYKŁAD 1

RS – NV – B – 0012 – 2105 – USNV – 0159

Rosja – Jednostka Wojskowa z Marynarki Wojennej – Marynarz – Przesłuchiwany jako dwunasty
– Wzięty do niewoli dwudziestego pierwszego maja – Przesłuchiwany przez jednostkę (zespół)
Marynarki Wojennej USA – Zespół przesłuchujący nr 159;

PRZYKŁAD 2

RS – AF – H – 1357 – 0211 – GEAF – 0007

Rosja – Jeniec wojenny z wojsk lotniczych – Wywiad – Przesłuchiwany jako tysiąc trzysta pięć-
dziesiąty siódmy – Wzięty do niewoli drugiego listopada – Przesłuchiwany przez jednostkę (ze-
spół) Wojsk Lotniczych – Zespół przesłuchujący nr 7;

PRZYKŁAD 3

PL – AR – X – 0431 – 0707 – UKAR – 0019

Polska – Jednostka Wojskowa z Wojsk Lądowych – Generał brygady lub wyŜszy rangą – Przesłu-
chiwany jako czterysta trzydziesty pierwszy – Wzięty do niewoli siódmego lipca – Przesłuchiwany
przez jednostkę przesłuchującą Wojsk Lądowych Wielkiej Brytanii – Zespół przesłuchujący nr
19;

NO-02-A036:2001

C.2 Określenie narodowości

Dwie litery określające narodowość jeńca wojennego powinny być zgodne ze STANAG 1059

C.3 Oznaczenie rodzaju sił zbrojnych i rodzaju wojsk

Do oznaczania rodzaju sił zbrojnych i rodzaju wojsk, w których pełnił słuŜbę jeniec wojenny naleŜy
stosować następujące oznaczenia:

−

AR – Wojska Lądowe;

−

NV – Marynarka Wojenna;

−

NA – Lotnictwo Marynarki Wojennej;

−

AF – Wojska Lotnicze;

−

IR – Jednostki Nieregularne:

−

NI – Piechota Morska:

−

AB – Wojska powietrzno Desantowe;

−

SF – Wojska Specjalnego Przeznaczenia;

−

PL – Policja;

−

CV – Jednostki Cywilne (inne niŜ Policja).

C.4 Oznaczanie specjalności wojskowej

Rodzaj specjalności wojskowej w rodzajach wojsk i rodzajach sił zbrojnych, w których pełnił słuŜbę
jeniec wojenny wg tablicy C.1

Tablica C.1

Jeniec wojenny

z Marynarki Wojennej

Jeniec wojenny

z Wojsk Lądowych

Jeniec wojenny

z Wojsk Lotniczych

Partyzant, przedstawi-

ciel innych sił

A. Załoga samolotu

B. Marynarz

B. Piechota

B. Obsługa
naziemna

B. Marynarka
Handlowa

C. Łączność

C. Sygnalista

C. Łączność

C. Radiotelegrafista.
Operator radiostacji

D. InŜynierowie
uzbrojenia i elektroniki

D. InŜynierowie elek-

trycy – elektronicy

D. InŜynierowie elek-

trycy – elektronicy

E. InŜynierowie, ob-

sługa maszynowni
okrętowych

E. InŜynierowie

D. InŜynierowie lotni-
czy

NO-02-A036:2001

iąg dalszy tablicy C.1

F. Artylerzyści okrę-

towi

F. Artylerzyści

F. Strzelcy pokładowi

F. Specjaliści uzbroje-
nia i materiałów
wybuchowych

G. Sztab

Dowództwa Ro-
dzajów Sił Zbroj-
nych

G. Sztab

Dowództwa Ro-
dzajów Sił Zbroj-
nych

G. Sztab

Dowództwa

Ro-

dzajów Sił Zbroj-
nych

G. Sztab

Dowództwa

in-

nych rodzajów sił

H. Wywiad

I. Piechota morska

Spadochroniarze

I. Piechota morska

Spadochroniarze

I. Piechota morska

Spadochroniarze

J. Kucharz okrętowy

J. SłuŜba Ŝywnościowa J. SłuŜba Ŝywnościowa J. SłuŜba Ŝywnościowa

K. SłuŜby prawnicze

L. SłuŜby medyczne,

dentyści, pielęgnia-
rze itp.

L. SłuŜby medyczne,

dentyści, pielęgnia-
rze itp.

L. SłuŜby medyczne,

dentyści, pielęgnia-
rze itp.

L. SłuŜby medyczne,

dentyści, pielęgnia-
rze itp.

M. Walka radioelek-

troniczna

M. Walka radioelek-

troniczna

M. Walka radioelektro-

niczna

M. Walka radioelek-

troniczna

N. SłuŜby operacyjne

O. śandarmeria

Wojskowa

O. śandarmeria

Wojskowa

O. śandarmeria

Wojskowa

O. śandarmeria

Wojskowa

P. SłuŜby
zaopatrzenia

Q. Broń

strategiczna

Q. Broń

strategiczna

Q. Broń

strategiczna

Q. Broń

strategiczna

R. Siły Specjalnego

Przeznaczenia

R. Siły Specjalnego

Przeznaczenia

R. Siły Specjalnego

Przeznaczenia

R. Siły Specjalnego

Przeznaczenia

S. Kontrola ruchu

powietrznego

S. Jednostki

pancerne

S. Kontrola ruchu

powietrznego

S. Kontrola ruchu

powietrznego

T. Specjalność woj-

skowa nieznana

T. Specjalność woj-

skowa nieznana

T. Specjalność woj-

skowa nieznana

T. Specjalność woj-

skowa nieznana

U. Instruktorzy

U. SłuŜby szkoleniowe U. SłuŜby szkoleniowe U. Instruktorzy

V. Przedstawiciele
Ordynariatu Polowego

V. Przedstawiciele
Ordynariatu polowego

W. Okręty podwodne

W Koordynatorzy

ognia artylerii

W. Kontrolerzy ruchu

lotniczego na wy-
suniętych SD.

W. Kurierzy itp.

NO-02-A036:2001

iąg dalszy tablicy C.1

X. Admirał i wyŜszy

rangą

X. Generał brygady i

wyŜszy rangą

X. Generał brygady i

wyŜszy rangą

X. Oficerowie dowo-
dzący oddziałami
wojsk nieregularnych

Y. Inne specjalności

Uwaga: G – Personel szczebla dowódczego w stopniach niŜszych od generała brygady;

T – Rodzaj specjalności wojskowej jeńca wojennego jest nieznany dla sporządzającego

meldunek;

W – Oznaczenie stosuje się w stosunku do wszystkich pełniących słuŜbę na okrętach

podwodnych bez względu na ich specjalność wojskową;

X – Oznaczenie stosuje się w stosunku do wszystkich w stopniu generała brygady i

starszych stopniem oficerów, bez względu na posiadaną specjalność wojskową;

Y – Specjalność danego jeńca wojennego nie występuje w przedstawionym wykazie.

C.5  Oznaczenia kodowe kraju, rodzaju wojsk i zespołu przesłuchującego

W  celu  oznaczenia  narodowości  zespołu  przesłuchującego  naleŜy  stosować  oznaczenia  literowe  wg
STANAG 1059.

Dla  oznaczenia  rodzaju  sił  zbrojnych,  które  dokonują  przesłuchiwania  naleŜy  stosować  następujące
oznaczenia:

- Wojska Lądowe               - AR;
- Marynarka Wojenna        - NV;
- Wojska Lotnicze              - AF
- Piechota Morska              - MR;
- StraŜ PrzybrzeŜna            - CG;
- Jednostki Paramilitarne   - PM.

C.6  Oznaczenia zespołów przesłuchujących

KaŜdemu  państwu  powinien  być  przydzielony  czterocyfrowy  numer  do  oznaczenia  zespołów
przesłuchujących.

KaŜde  państwo  członkowskie  NATO  powinno  przydzielić  oznaczenia  numerowe  dla  narodowych  ze-
społów przesłuchujących jeńców wojennych.

NO-02-A036:2001

Załącznik D

(normatywny)

MELDUNEK

Z PRZESŁUCHANIA JEŃCA WOJENNEGO

(Klauzula Tajności)

DANE JEŃCA WOJENNEGO

Nazwisko

Imię (imiona)

Stopień wojskowy Data urodzenia

D D M M R R

Płeć Wiek Grupa etniczna Wyznanie

Specjalność wojskowa

Numer kolejnego przesłuchiwanego jeńca wojennego:

- - - -

Narodowość Rodzaj wojsk Specjalność wojskowa. Numer do przesłuchania

- -

D D M M Narodowość lub Numer
Czas ujęcia rodzaj wojsk jednostki (zespołu) przesłuchującej

Przesłuchujący:

NO-02-A036:2001

Nazwisko

Stopień wojskowy

Język, w którym przesłuchiwano jeńca wojennego

Meldunek z zatrzymania jeńca wojennego dołączono T/N

OCENA JEŃCA WOJENNEGO

Jeniec wojenny kategorii A,B,C,D

Ocena rodzaju współpracy:

E – przekazuje niejawne informacje wojskowe )

F – przekazuje jawne informacje wojskowe )

G – przekazuje inne informacje )

H – odmawia współpracy, stawia opór )

INFORMACJE MAJĄCE ZNACZENIE DLA WYWIADU WOJSKOWEGO

......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................

MELDUNEK Z PRZESŁUCHANIA JEŃCA WOJENNEGO

a) przejęte dokumenty i sprzęt........................................................................................................

b) uzupełnienie oceny jeńca wojennego (uzupełnienie punktu 2.) ................................................

NO-02-A036:2001

c) ocena uzyskanych informacji.............................................................................................

d) ogólne informacje na temat informacji specjalistycznych................................................

INFORMACJE DOTYCZĄCE DALSZEGO POSTĘPOWANIA Z JEŃCEM WOJENNYM

I. będzie przetrzymywany w miejscu do dalszego przesłuchiwania;

J. będzie przetransportowany do dyspozycji jednostki nadrzędnej w celu dalszego przesłuchiwa-

nia;

K. będzie skierowany do miejsca przetrzymywania jeńców wojennych (do obozu dla jeńców wo-

jennych)

CZAS PRZESŁUCHIWANIA JEŃCA WOJENNEGO

D – dzień, C – czas, S – strefa czasowa, M – miesiąc, R – rok.

ROZDZIELNIK

Egzemplarz nr 1 – Wojskowe SłuŜby Informacyjne;

Egzemplarz nr 2 – Akta przesłuchań jeńców wojennych;

Egzemplarz nr 3 – Zespół przesłuchujący jeńców wojennych.

Załącznik E

(normatywny)

NO-02-A036:2001

ZASADY SPORZĄDZANIA

IDENTYFIKATORA JEŃCA WOJENNEGO

Sprzęt i dokumenty posiadane przez jeńca wojennego powinny pozostać przy nim w czasie przesłucha-
nia.
W przypadku, gdy jest to niemoŜliwe naleŜy dokonać odpowiedniego ich oznakowania, aby moŜna
było stwierdzić do którego jeńca naleŜą.

Do oznaczenia które dokumenty i sprzęt wojskowy naleŜą do danego jeńca wojennego naleŜy stosować
IDENTYFIKATOR JEŃCA WOJENNEGO.

W  złoŜonych  warunkach  współczesnego  pola  walki,  gdy  będą  występować  trudności  językowe  i  brak
moŜliwości  prawidłowego  i  pełnego  wypełnienia  identyfikatora  jeńca  wojennego  naleŜy  wpisać  do
identyfikatora wszystkie dostępne informacje natychmiast po ujęciu jeńca wojennego.

Wykonanie  identyfikatora  jeńca  wojennego  nie  powinno  opóźnić  jego  przesłuchania  i  wykorzystania
przez wywiad wojskowy posiadanych przez niego informacji.

WaŜniejsze jest szybkie przekazanie jeńca wojennego nawet z niekompletnie wypełnionym identyfika-
torem i meldunkiem o ujęciu jeńca wojennego niŜ przetrzymywanie go aŜ do czasu gdy będzie moŜli-
we wykonanie wszystkich czynności administracyjnych.

Identyfikator nie powinien być stosowany do oznakowania sprzętu i dokumentów jeśli nie moŜna usta-
lić do którego jeńca wojennego naleŜą. Procedury postępowania ze sprzętem wg STANAG-2084.

Identyfikator jeńca wojennego naleŜy wypełniać w języku państwa, którego Ŝołnierze dokonali ujęcia
jeńca i w języku obowiązującym w NATO, najlepiej w języku angielskim.

Identyfikator jeńca wojennego powinien składać się z:

a) części górnej – A, którą naleŜy przypinać jeńcowi wojennemu do ubrania w sposób unie-

moŜliwiający jej zamianę z innym jeńcem wojennym. Dopuszcza się umieszczanie identyfi-
katora na nadgarstku lub nodze jeńca wojennego;

b) części środkowej – B, która moŜe pozostać razem z częścią A lub być w posiadaniu osób

eskortujących jeńca wojennego, a następnie powinna być przekazana w punkcie zbornym
lub w obozie jeńców wojennych, jednostce dokonującej przesłuchiwania. Sposób postępo-
wania z częścią B identyfikatora jeńca wojennego powinna określić strona dokonująca uję-
cia;

c) części dolnej – C, którą naleŜy przypinać do sprzętu i dokumentów jeńca wojennego prze-

kazywanych osobom konwojującym jeńców wojennych.

Do obowiązków jednostki, która dokonała ujęcia jeńca wojennego naleŜy dołączenie identyfikatora
jeńca wojennego do meldunku o jego ujęciu.

Identyfikator jeńca wojennego przedstawiono w załączniku F.

Załącznik F

(normatywny)

NO-02-A036:2001

IDENTYFIKATOR

JEŃCA WOJENNEGO

Miejsce wzmocnione

UWAGA - dotyczy równieŜ dokumentów oraz sprzętu osobistego

Załącznik G

(informacyjny)

CZĘŚĆ A

KOLEJNY NR IDENTYFIKATORA .............
DATA I GODZ. UJĘCIA .................................
MIEJSCE UJĘCIA ...........................................
NAZWISKO .....................................................
DATA URODZENIA ......................................
STOPIEŃ WOJSKOWY ..................................
SPECJALNOŚĆ WOJSKOWA .......................
JEDNOSTKA WOJSKOWA ...........................
JEDNOSTKA UJMUJĄCA .............................

CZĘŚĆ C ZAŁĄCZONA DO SPRZĘTU LUB
DOKUMENTÓW .................TAK/NIE
KOMENTARZ LUB UWAGI NA ODWRO-
CIE .................................................TAK/NIE

CZĘŚĆ B

CZĘŚĆ C

Przypiąć do jeńca wojennego

Miejsce na uwagi.

Miejsce na dodatkowy komentarz lub uwagi.

/miejsce wzmocnione – perforacja/

Przymocować do sprzętu lub dokumentów.
Zapewnić,  aby  wszystkie  dokumenty  (sprzęt)
były zabezpieczone w jednym opakowaniu lub
skrzyni,  jeŜeli  mają  szczególną  wartość  wy-
wiadowczą.