background image

Bankowość 

Strona 1 

 

I wykład 

BANKOWOŚĆ 

Bank i system bankowy

 

 

 

Bank (banco) – ławka, kontuar, przy którym pracowali włoscy handlarze pieniędzmi (bankierzy).  

 

Przekazywali pieniądze (wkłady) od jednego klienta do drugiego, również w innych miejscowościach. 

 

Klienci deponowali u bankierów pieniądz kruszcowy w zamian otrzymując zaświadczenie – banknot (weksel) na 
bankiera w innym mieście. 

 

Pośredniczenie w płatnościach wkładów przez wyrównywanie należności i zobowiązań następowało poprzez 
przenoszenie wkładów z konta na konto – banki i pieniądz żyrowy (giro - krąg). 

Postać pieniądza w gospodarce rynkowej 
 

 

gotówkowa - są to bilety banku centralnego w postaci banknotów (banknotes) oraz bilon 

 

bezgotówkowa – pieniądz skrypturalny 

 

depozyty na rachunku w banku centralnym, 

 

depozyty na rachunku w innym banku, 

 

formy rozliczeń bezgotówkowych, 

 

dewizy, 

 

pieniądz elektroniczny. 

Agregaty masy pieniężnej 
M 0
 – pieniądz banku centralnego, czyli pozostające w cyrkulacji bilety bankowe, bilon oraz depozyty banków 
komercyjnych na rachunkach w banku centralnym, inaczej jest to baza monetarna, ”pieniądz o najwyższej sile” ze 
względu na jego rolę w kształtowaniu podaży pieniądza w systemie bankowym. 
M1 – pieniądz w ścisłym znaczeniu tego słowa (bilety bankowe, bilon i depozyty na rachunkach bankowych, płatne 
na każde żądanie). 
M3 – najszerzej pojęte zasoby pieniężne, tj. M2 wraz ze wszelkiego rodzaju depozytami długoterminowymi i innymi, 
które nie są zaliczane do M2 . 
M4 – zasoby płynności gospodarki, tzn. M3  plus aktywa finansowe w postaci papierów wartościowych 
podlegających sprzedaży (bony skarbowe, obligacje itp. z wyjątkiem tych, które nie mogą być przedmiotem obrotu 
wtórnego na rynku pieniężnym i kapitałowym.   
Definicje banku 

 

instytucja służąca koncentracji tych, którzy wypożyczają pieniądze i tych, którzy je pożyczają, 

 

instytucja pożyczająca obce pieniądze, aby je następnie dalej z zyskiem wypożyczyć, 

 

instytucja nie będąca biurem, które tylko wypożycza pieniądze, ale staje się fabryką kredytu. 

 

W ramach podstawowej działalności banku zalicza się: gromadzenie środków pieniężnych, udzielanie kredytów i 
pożyczek bankowych, przeprowadzanie rozliczeń pieniężnych 

Funkcje systemu bankowego 

 

kreowanie pieniądza przez bank centralny jako ostatecznego środka zapłaty, 

 

kreowanie pieniądza w systemie przez banki operacyjne jako środka płatniczego, 

 

zaspakajanie zapotrzebowania na pieniądz za pomocą kredytu, 

 

pośredniczenie pomiędzy posiadaczami środków pieniężnych i ich użytkownikami. 

Struktura systemu bankowego 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

banki

operacyjne

banki

specjalistyczne

banki

spółdzielcze

BANK CENTRALNY

NBP

Rada Polityki Pieniężnej

background image

Bankowość 

Strona 2 

 

Banki operacyjne 

 

świadczą określone usługi z punktu widzenia społecznego (obsługa obrotu gotówkowego i bezgotówkowego), 

 

są przedsiębiorstwami (spółka akcyjna), których celem jest maksymalizacja zysku, 
uniwersalizm w funkcjonowaniu banków operacyjnych. 

Bariery w funkcjonowaniu banków operacyjnych 

 

konieczność zachowania ustanowionej przez bank centralny płynności finansowej, 

 

wymóg przestrzegania ustawy i przepisów  finansowych i rozliczeniowych, 

 

konieczność takiego działania, które zapewniłoby zaufanie do banku i przeciwdziałało możliwości nagłego 
wycofywania wkładów przez klientów. 

Banki specjalistyczne 

 

specjalizacja operacyjna (oferowany kredyt krótkoterminowy i długoterminowy), 

 

specjalizacja funkcjonalna (finansowanie eksploatacji i inwestycji), 

 

specjalizacja terytorialna (banki ogólnokrajowe i banki działające tylko w danym regionie), 

 

specjalizacja branżowa (obsługa przemysłu, rolnictwa, budownictwa, handlu zagranicznego). 

 
 
II wykład 
 

Bank Centralny w gospodarce rynkowej 

Funkcje Banku Centralnego 

 

Funkcja banku państwa: 
1.  Obsługa i organizacja systemu płatności zagranicznych, 
2.  Udzielanie kredytów dla rządu, 
3.  Realizacja polityki państwa w odniesieniu do kursu walutowego (dbałość o siłę i stabilność waluty krajowej), 
4.  Utrzymywanie rezerw międzynarodowych środków pieniężnych, 
5.  Oddziaływanie na rozwój gospodarczy w  państwie: 

 

Stabilny rozwój gospodarczy w państwie, 

 

Spadek bezrobocia, 

 

Spadek inflacji, 

 

Wzrost dochodu narodowego w państwie (dynamiczny wzrost PKB), 

 

Utrzymywanie korzystnego bilansu handlowego i płatniczego. 

6.  Kształtowanie polityki pieniężno-kredytowej w gospodarce rynkowej. 

 

Polityka restrykcyjna – polityka twardego, silnego pieniądza; wysokie stopy procentowe ograniczają dostępność do 
kredytów; wpływa korzystnie na wielkość wskaźników makroekonomicznych. 
Polityka ekspansywna – pieniądz tani i dostępny; niskie oprocentowanie kredytów, które sprzyja rozwojowi 
inwestycji i pobudza rozwój gospodarczy; zwiększa się masa pieniądza na rynku wywołując zjawiska ubocze (inflacja). 
 

 

Funkcja emisyjna: 

 

Emitowanie znaków pieniężnych i organizowanie obiegu pieniężnego. 

 

Funkcja banku banków (bank centralny jako bank rezerwowy dla banku komercyjnego): 

 

Regulacja wielkości pieniądza bankowego tworzonego przez banki komercyjne, 

 

Regulacja cyrkulacji emitowanego już pieniądza (gotówkowego i rezerwowego), 

 

Kształtowanie płynności całego systemu bankowego, 

 

Określanie potencjału kredytowego banków komercyjnych poprzez odpowiednie instrumenty finansowe. 

Podaż pieniądza 

 

Postawienie przez instytucję pieniężną do dyspozycji innej jednostce gospodarującej (niebankowej) określonych 
zasobów pieniężnych, 

 

Źródłem podaży pieniądza jest jego kreacja (emisja) przez banki komercyjne realizowana przez operacje 
kredytowe, 

 

Akcja kredytowa banków komercyjnych jest ograniczona - obowiązkowe rezerwy płynności, które banki muszą 
utrzymywać w postaci depozytów na ich rachunkach w banku centralnym 

background image

Bankowość 

Strona 3 

 

- stopa rezerw obowiązkowych. 

 

Wielkość podaży pieniądza 
 

RE = rD 

 

RE - rezerwy obowiązkowe, 
D – suma depozytów złożonych w bankach komercyjnych przez jednostki nie bankowe, 
r – stopa obowiązkowych rezerw płynności ustalona przez bank centralny. 
 

CU = cD 

 

CU – zapotrzebowanie na gotówkę, 
c – współczynnik wyrażający wielkość zapotrzebowania na gotówkę nie bankowych jednostek gospodarujących, 
D - suma depozytów złożonych w bankach komercyjnych przez jednostki nie bankowe 
 

MB = RE + CU = rD + cD = (r+c)D 

 
MB –zasoby pieniądza banku centralnego M0 czyli baza monetarna (gotówka + depozyty banków komercyjnych na 
rachunkach  w banku centralnym. 
 

M = CU + D = cD + D = (1 + c)D 

 
M
 – cała ilość (masa) zasobów pieniądza w gospodarce rynkowej (pieniądz banku centralnego i pieniądz skrypturalny 
banków komercyjnych). 
 

Mnożnik bazy monetarnej 

 

     M             (1 + c) D 

   MB           (r + c) D 

 

Mnożnik bazy monetarnej 

 

 1 + c 

 r + c 

 

Mnożnik bazy monetarnej wskazuje ilość pieniądza jaką mogą kreować banki komercyjne przy danej wielkości 
wskaźnika rezerw obowiązkowych i danej wielkości współczynnika zapotrzebowania na gotówkę w obszarze sektora 
podmiotów gospodarczych nie bankowych.   
Popyt na pieniądz 

 

Popyt transakcyjny, 

 

Popyt spekulacyjny, 

 

Popyt ostrożnościowy 

 
III wykład 
 

Kredyty w banku komercyjnym 

 
Kredyt bankowy 

 

Udzielenie kredytu bankowego sprowadza się do postawienia przez bank do dyspozycji kredytobiorcy środków 
pieniężnych 

background image

Bankowość 

Strona 4 

 

 

Kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z tych środków na warunkach określonych w umowie, zobowiązuje 
się zwrócić te środki wraz z odsetkami w terminie określonym w umowie oraz do zapłaty prowizji 

 

Kredyty są udzielane na cele inwestycyjne lub obrotowe 

Rodzaje kredytów: 

 

kredyty krótkoterminowe – udzielane na okres do 1 roku 

 

kredyty średnioterminowe – udzielane na okres od 1 do 3 lat 

 

kredyty długoterminowe – udzielane na okres powyżej 3 lat 

 
Rozróżnia się kredyty obrotowe: 

 

kredyty płatnicze (kasowe, przejściowe) zaciągnięte na pokrycie wymagalnych zobowiązań i pilnych płatności 
gotówkowych 

 

kredyty sezonowe zaciągane na skup produktów sezonowych lub sfinansowanie gromadzonych zapasów 
przedsezonowych 

Kredyty obrotowe 
  linia kredytowa bank przyznaje firmie transze, kredyt podzielony jest na części, bank udziela go wtedy, gdy jest 

gwarancja otrzymania zwrotu udzielonego kredytu – przedsiębiorstwo realizuje ściśle umowę. Limity kredytowe 
(transze) pozwalają sfinansować wiele transakcji, w których przedmiotem są powtarzające się dostawy 
określonego typu towary, materiały lub usługi. Linia kredytowa udzielana jest w przypadkach uzasadnionych 
charakterem i częstotliwością transakcji, bez określania w umowie terminów i kwot wykorzystania transz. 

Kredyty inwestycyjne 

 

Kredyty inwestycyjne są udzielane na finansowanie przedsięwzięć zmierzających do odtworzenia, modernizacji i 
zwiększania majątku trwałego przedsiębiorstw. Mogą służyć finansowaniu: inwestycji rzeczowych (zakup sprzętu, 
maszyn, nieruchomości, środków transportu itp.), wartości niematerialnych (np. zakup patentów, akcji). Tego 
typu kredyty są zaliczane do kredytów średnio- lub długoterminowych. 

Wykorzystanie i spłata kredytu 

 

kredyty docelowe 

 

linia kredytowa 

 

kredyty rolowane (konsolidacyjne) umowa kredytowa na spłatę poprzedniego kredytu 

 

kredyty pomostowe udzielane firmie przed otrzymaniem kredytu docelowego, mające zapewnić  w danym 
momencie płynność finansową przedsiębiorstwa. 

Zabezpieczenia spłaty kredytu 

1.  kredyty zabezpieczone osobiście   

 

weksel (własny lub trasowany) 

 

poręczenie cywilne 

 

gwarancja bankowa 

 

przystąpienie do długu 

 

przejęcie długu 

Weksel jako zabezpieczenie kredytu 

 

weksel własny – jest bezwarunkowym i pisemnym przyrzeczeniem zapłaty sumy pieniężnej w nim oznaczonej 

 

weksel trasowany bezwarunkowe i pisemne polecenie zapłaty sumy pieniężnej w nim określonej, ale skierowane 
przez wystawcę do osoby trzeciej (trasat) 

Poręczenie cywilne 

 

umowa w której jedna lub kilka osób zobowiązuje się względem wierzyciela uregulować zobowiązania, gdyby 
dłużnik tego nie zrobił 

Gwarancja bankowa 

 

zobowiązanie banku do wypłacenia wierzycielowi określonej kwoty pieniężnej w przypadku gdy dłużnik nie 
uregulował zobowiązania 

Przystąpienie do długu 

 

Przystąpienie do długu następuje na podstawie umowy lub ustawy i polega na przystąpieniu osoby trzeciej 
dotychczasowego zobowiązania dłużnika, odpowiedzialność obu dłużników jest samoistna i solidarna. 

Przejęcie długu 

 

Następuje na podstawie umowy między wierzycielem a przejmującym dług, za zgodą dotychczasowego dłużnika, 
albo umowy między dotychczasowym dłużnikiem a przejmującym dług za zgodą wierzyciela, w warunkach gdy 
osoba przejmująca dług jest lepiej wypłacalna od dotychczasowego dłużnika. 

background image

Bankowość 

Strona 5 

 

Zabezpieczenia spłaty kredytu 
1.  kredyty zabezpieczone rzeczowo 

 

zastaw 

 

sprzedaż z zastrzeżeniem prawa odkupu 

 

przelew wierzytelności 

 

blokada środków pieniężnych na rachunku bankowym 

 

kaucja 

 

zastaw hipoteczny 

Zastaw jako zabezpieczenie 

 

zastaw to obciążenie ruchomości (meble, komputery, samochody) prawem na mocy którego wierzyciel będzie 
mógł dochodzić zaspokojenia swojej wierzytelności z tytułu ruchomości 

Sprzedaż z zastrzeżeniem prawa odkupu 

 

Jest to bezwarunkowe przeniesienie własności rzeczy na nabywcę, z zastrzeżeniem, że nabywca wyraża zgodę na 
odkupienie rzeczy przez zbywcę w umówionym terminie jednak nie dłuższym niż pięć lat. 

Przelew wierzytelności 

 

Jest to przeniesienie wierzytelności na osobę trzecią najczęściej bez zgody dłużnika, chyba że byłoby to sprzeczne 
z umową lub właściwością zobowiązania. 

Blokada środków pieniężnych na rachunku bankowym 

 

Blokada jest stosowana gdy lokata środków pieniężnych jest bardziej opłacalna w stosunku do transakcji z której 
wynika obowiązek zabezpieczenia długu (lokaty terminowe, rachunki walutowe itp.) 

Kaucja jako zabezpieczenie kredytu 

 

Kaucja (środki pieniężne - gotówka, bony oszczędnościowe na okaziciela) jako gotówka jest przechowywana na 
odrębnym koncie; wraz ze złożeniem kaucji odbiorca produktów daje kredytodawcy pisemne upoważnienie w 
którym uprawnia go do pokrycia niespłaconego kredytu kupieckiego wraz z odsetkami bądź to z rachunku 
pieniężnego bądź przez przedstawienie bonów do wykupu i przejęcie środków pieniężnych z ich sprzedaży. 

Zastaw hipoteczny 

 

Polega na obciążeniu nieruchomości kontrahenta prawem, na mocy którego kredytodawca może dochodzić 
swojej wierzytelności z tej nieruchomości. Przedmiotem hipoteki może być nieruchomość gruntowa, lokalowa 
lub budynkowa. 

Kredyt a osoba kredytobiorcy 

 

Kredyty na sfinansowanie działalności gospodarczej 

 

Kredyty konsumpcyjne 

Kredyty a ich forma 
1.  kredyt w rachunku bieżącym 

 

kredyt kasowy 

 

kredyt otwarty 

 
2.  kredyt w rachunku kredytowym 
Kredyt w rachunku bieżącym 

 

Wiąże się on powstaniem debetu na rachunku bieżącym kredytobiorcy. W związku z tym mogą z niego korzystać 
podmioty posiadające w udzielającym kredyt banku rachunek bieżący. 

Kredyt otwarty 

 

Poprzez udzielenie tego kredytu bank daje kredytobiorcy upoważnienie do spowodowania salda debetowego na 
jego rachunku bankowym, przyjmując jednocześnie na siebie zobowiązania do zapłaty dokumentów płatniczych, 
na których bank jest wskazany jako osoba u której dokument ma być płatny, gdyby na koncie kredytobiorcy nie 
było pokrycia. Kredyt ten ma charakter odnawialny. 

Kredyt kasowy 

 

Bank daje kredytobiorcy upoważnienie do pobrania z rachunku bieżącego kwoty przekraczającej pokrycie na tym 
rachunku. Kredyt taki jest udzielany w związku z chwilowym brakiem gotówki w kasie kredytobiorcy i powinien 
być spłacony w ciągu paru najbliższych dni. Kredyt ten nie jest odnawialny. 

Kredyt w rachunku kredytowym 

 

Jest to kredyt, którego uruchomienie następuje poprzez otwarcie dla kredytobiorcy wydzielonego rachunku 
kredytowego otwartego specjalnie w celu ewidencjonowania wykorzystania i spłaty kredytu. Kredyt w rachunku 
kredytowym może być krótko i średnio terminowy. 

background image

Bankowość 

Strona 6 

 

Kredyt a waluta kredytu 
Kredyty złotowe 
Kredyty w walutach obcych 
Kredyty a zasady ich oprocentowania 
Kredyty o stałym oprocentowaniu 
Kredyty o zmiennym oprocentowaniu 
Rozróżnia się formy kredytowania: 

 

kredyty dyskontowe (wekslowe), udzielane poprzez wykup (dyskonto) weksli przed ich terminem płatności 

 

kredyty akceptacyjne polegające na akceptowaniu wystawionych na bank weksli trasowanych; bank zobowiązuje 
się do udzielania kredytu na ich wykupienie; wykorzystanie kredytu akceptacyjnego może również nastąpić 
poprzez poręczenie weksla przez bank w drodze awalu 

 

kredyty czekowe przeznaczone na pokrycie czeków rozrachunkowych gwarantowanych przez bank, w przypadku 
braku środków na rachunku wystawcy czeku 

Rozróżnia się formy kredytowania: 

 

kredyty lombardowe udzielane pod zastaw przedmiotów wartościowych, papierów wartościowych lub towarów 

 

kredyty hipoteczne udzielane pod zastaw hipoteczny ustanowiony na nieruchomości 

 

kredyty inkasujące wierzytelności  (faktoring – pośrednictwo) udzielane pod zastaw wierzytelności w drodze cesji 
odpowiednich dokumentów 

Stopa procentowa 

 

Stopa oprocentowania kredytów uwzględnia okres kredytowania 

 

W ten sposób bierze się pod uwagę oczekiwania co do rozwoju sytuacji na rynku kredytowym w przyszłości i 
ryzyko kredytobiorcy 

 

Dłuższy okres może oznaczać większe ryzyko operacyjne, finansowe oraz ryzyko inflacji 

Umowa kredytowa zawiera: 

 

oznaczenie stron umowy 

 

kwotę kredytu 

 

walutę kredytu 

 

przeznaczenie kredytu 

 

terminy postawienia kredytu do dyspozycji kredytobiorcy 

 

terminy spłaty części kapitałowej kredytu oraz odsetek 

 

odsetki i inne koszty płacone przez kredytobiorcę 

 

formę zabezpieczenia 

 

możliwość zamiany przez kredytodawcę wierzytelności na tytuły własności (np. akcje, udziały) lub też 
umożliwienie spłaty kredytu w formie udziałów 
w zyskach firmy 

Dokumenty wykazywane do otrzymania kredytu: 

 

dokumentacja inwestycyjna (dokumentacja prawna, techniczno-ekonomiczna, harmonogram realizacji 
inwestycji) 

 

biznesplan określa: przedsiębiorstwo, cele przedsiębiorstwa, sposoby i środki zmierzające do osiągnięcia tych 
celów w określonym horyzoncie czasowym 

 

studium wykonalności zawiera: opis projektowanego zamierzenia, informacje o dotychczasowych wynikach 
ekonomiczno- finansowych, analizę SWOT, ocenę wykonalności inwestycji 

 

analiza ekonomiczno-finansowa - wskazuje na realną możliwość spłaty kredytu, czyli zdolność kredytową 
przedsiębiorstwa 

 

do prawnych zabezpieczeń kredytów na działalność gospodarczą należą m.in.: hipoteka, zastaw, kaucja, blokada 
środków na rachunku bankowym, gwarancja bankowa spłaty kredytu, weksel własny in blanco 

Kredyt a obligacje: 
 
 
 
 
 
 
 

background image

Bankowość 

Strona 7 

 

 
IV wykład 

Instrumenty finansowe rynku pieniężnego 

Rodzaje instrumentów: 

 

Stopy procentowe: 

 

Stopa refinansowa, 

 

Stopa redyskontowa (redyskonto weksli), 

 

Stopa lombardowa. 

 

Operacje otwartego rynku, 

 

System rezerw obowiązkowych 

Inne instrumenty finansowe 

 

Bony pieniężne, 

 

Bony skarbowe, 

 

Bony komercyjne, 

 

Obligacje Skarbu Państwa, 

 

Obligacje municypalne (gminne), 

 

Obligacje instytucji finansowych. 

 
Funkcje rynku pieniężnego 

 

Rynek  pieniężny  nie  wymaga  spotkania  się  zainteresowanych  stron  w  jednym,  stałym  i    określonym  miejscu; 
operacje dokonywane są telefonicznie bądź elektronicznie, 

 

Stopa procentowa na rynku kształtuje się swobodnie, 

 

Główną rolę na rynku spełnia Narodowy Bank Polski, który jest kredytodawcą ostatniej instancji – reguluje podaż 
i popyt pieniądza w gospodarce, 

 

Krótkoterminowe wyrównywanie płynności przez banki komercyjne. 
 

Rynek międzybankowy 

 

WIBOR (Warsaw Interbank Offered Rate) – średnia stopa procentowa (stawka) żądana za udzielenie kredytu.  

 

WIBID  (Warsaw  Interbank  Bid  Rate)  –  średnia  stopa  procentowa  jaką  bank  gotów  jest  zapłacić  za  pozyskany 
depozyt. 

 

Overnight O/N – pożyczka na dobę, z terminem dostawy gotówki natychmiast. 

 

Tomorrow next T/N – pożyczka pieniądza z dostawą następnego dnia. 

 

Spot next S/N – pożyczka pieniądza z dostawą za dwa dni. 

 

Pożyczka na „ultimo” – spłata powstałego zobowiązania musi nastąpić do końca roku, kwartału lub miesiąca. 
 

Bony  skarbowe  to  papiery  wartościowe  o  charakterze  dłużnym,  emitowane  przez  MF  z  przeznaczeniem  na 
finansowanie  niedoboru  budżetowego,  ujemnego  salda  w  handlu  z  zagranicą  oraz  spłat  zobowiązań 
długoterminowych. 
 
Charakterystyka bonu skarbowego 

 

Papier wartościowy dłużny na okaziciela, emitowany na okres:  8,  13,  26,  39,  52 tygodnie, 

 

Mogą je nabywać krajowi i zagraniczni inwestorzy (bezpośrednio lub pośrednio), 

 

Nabywane są po cenie niższej niż ich wartość nominalna, czyli z dyskontem na rynku pierwotnym bądź wtórnym, 

 

Rynek pierwotny to przetargi organizowane przez NBP, 

 

Rynek wtórny tworzony jest przez oferty kupna i sprzedaży składane przez podmioty chcące nabyć lub sprzedać 
bony, 

 

Cena  określana  jest  przez  potencjalnych  nabywców  i  wyrażana  jest  w  PLN  jako  kwota,  którą  kupujący  jest 
skłonny zapłacić za 100 jednostek w dniu ich zakupu, aby w dniu wykupu bonu otrzymać 100 jednostek. 

D = N – Cb 

N – wartość nominalna instrumentu, 
D – stopa dyskonta, 
Cb – bieżąca cena danego instrumentu. 
 

background image

Bankowość 

Strona 8 

 

Bony komercyjne 
Większe  firmy  cieszące  się  popularnością  i  solidnością  płatniczą  mogą  zamiast  kredytu  bankowego  zaciągać 
krótkoterminowe pożyczki bezpośrednio na rynku pieniądza dzięki emisji krótkoterminowych papierów dłużnych.  
 
Cel emisji 

 

Finansowanie  działalności  bieżącej  czyli  pozyskanie  kapitału  do  zabezpieczenia  potrzeb  finansowych 
przedsiębiorstwa w zakresie utrzymania lub wzrostu aktywów bieżących, 

 

Klasyczna dźwignia finansowa, 

 

Efekty marketingowe. 

 
Forma prawna bonu komercyjnego 

 

Prawo wekslowe, 

 

Kodeks Cywilny, 

 

Prawo o obligacjach. 

 
Charakterystyka bonu komercyjnego 

 

Ze względu na krótki termin realizacji – do jednego roku – mają stałe oprocentowanie, 

 

Przeważnie są emitowane na okaziciela, 

 

Emitowane w formie imiennej są lepiej zabezpieczone, ale utrudniona jest sprzedaż na rynku wtórnym, 

 

Emitowane w formie zdematerializowanej w postaci zapisów księgowych.  

 
Zabezpieczenie bonu komercyjnego 
Zobowiązanie zaciągnięte w wyniku emisji papierów dłużnych nie jest zabezpieczone żadnymi aktywami emitenta.  
Gwarancją spłaty długu dla wierzycieli jest płynność finansowa i jego zdolność do generowania dochodów. 
Emisji krótkoterminowych papierów dłużnych dokonują zwykle duże i uznane na rynku firmy
 
Program emisji bonów komercyjnych 

 

Okres emisji papierów dłużnych, 

 

Organizator emisji – bank komercyjny, 

 

Maksymalna kwota zadłużenia. 

Opis  warunków  programu  –  memorandum  informacyjne,  które  zawiera  szczegółowe  informacje  charakteryzujące 
emitenta. 
Bony oferowane są na rynku pieniężnym przez emitenta (przedsiębiorstwo) po cenach nominalnych minus dyskonto. 
Emitent  zobowiązuje  się  do  wykupu  tych  papierów  według  ceny  nominalnej  po  upływie  określonego  terminu  nie 
przekraczającego 1 rok. 
 
Tryb emisji papierów dłużnych 
1.  Emitent (przedsiębiorstwo) zwraca się do organizatora emisji (banku) z propozycją obsługi bonów i w przypadku 

pozytywnej oceny wyznacza maksymalną wielkość emisji, okres emisji, wysokość odsetek (stopa dyskonta) oraz 
prowizję. 

2.  Po uzgodnieniu warunków emisji i zawarciu umowy organizator emisji: 

 

Wykupuje  cały  pakiet  bonów  przekazując  ich  równowartość  nominalną  minus  dyskonto  i  prowizja  – 
wówczas sprzedaje bony nabywcom na własny rachunek, 

 

Rozpoczyna sprzedaż bonów, przekazując uzyskane środki pomniejszone o prowizję zleceniodawcy. 

3.   Organizator emisji prowadzi wtórny obrót bonami tj. ich skup i sprzedaż przed terminem wykupu emitenta. 
4.  W  dzień  przed  datą  wykupu  bonów  emitent  stawia  do  dyspozycji  organizatora  emisji  kwotę  niezbędną  na 

pokrycie zobowiązań. 
 

Zalety emisji papierów dłużnych 

 

Szybkość i prostota pozyskania kapitału. Proces przygotowania emisji i dokumentów z tym związanych jest krótki 
i mało pracochłonny w porównaniu z emisją akcji czy obligacji, 

 

Elastyczność w dopasowaniu wielkości emisji do rzeczywistych potrzeb emitenta, który nie musi wykorzystywać 
programu w całości, 

 

Możliwość pozyskania znaczących kapitałów nie podlegających bankowym ograniczeniom ostrożnościowym, 

background image

Bankowość 

Strona 9 

 

 

Niskie  koszty  pozyskania  kapitału  –  emisja  krótkoterminowych  papierów  dłużnych  jest  tańsza  od  innych  form 
pozyskania,  emitent  korzysta  ze  środków  inwestorów,  bank  odgrywa  rolę organizatora emisji,  za  co otrzymuje 
prowizję, nie musi tworzyć rezerw jak w przypadku kredytu, 

 

Emisja papierów ma znaczenie promocyjne dla firmy i świadczy o jej wiarygodności finansowej, ale i dla banku 
komercyjnego organizującego emisję bonów komercyjnych.  
 

Wady emisji papierów dłużnych 

 

Obowiązek ujawnienia informacji o emitencie w memorandum informacyjnym adresowanym do potencjalnych 
nabywców, 

 

Odsetki od papierów dłużnych obciążają wynik finansowy, co zwiększa ryzyko finansowe.