1

Instrukcja laboratoryjna

4.1

1. Przygotowywanie toników

Ćwiczenie 1.
Przygotowanie toniku do cery tłustej

2.Wstęp teoretyczny:

Cera tłusta

Nadmierna aktywność gruczołów łojowych powoduje przetłuszczanie się skóry, czyli łojotok.
Może on być podłożem różnych chorób skóry, takich jak łojotokowe zapalenie skóry czy
trądzik

Cera tłusta jest problemem dotyczącym najczęściej dziewcząt i młodych kobiet. Zdarza się
jednak również u pań po 40. roku życia. Pielęgnacja takiej skóry stwarza problemy, ponieważ
nie można walczyć z jej przetłuszczaniem się, zapominając równocześnie o dostarczaniu
odpowiednich substancji nawilżających, regenerujących i ochronnych. Jest to szczególnie
trudne w przypadku skóry starzejącej się. Normalizacja czynności gruczołów łojowych nie
może doprowadzić do odtłuszczenia skóry. Chodzi tu o usunięcie nadmiaru ilości wydzieliny
produkowanej przez gruczoły łojowe - sebum.

Dlaczego się błyszczy?

Gruczoły łojowe znajdują się pod warstwami naskórka, nie otwierają się bezpośrednio na
powierzchnię skóry. Są połączone z kanalikami tworzącymi wyloty mieszków włosowych, do
których przedostaje się sebum.

Nadmierna aktywność gruczołów łojowych powoduje przetłuszczanie się skóry, czyli łojotok.
Wśród przyczyn wpływających na to wymienia się zaburzenia czynności
wewnątrzwydzielniczych - zwłaszcza hiperandrogenizm i nadmierne wydzielanie
progesteronu u kobiet. Obserwuje się też dziedziczną skłonność do łojotoku. Jest on
podłożem takich chorób, jak łupież łojotokowy, łojotokowe zapalenie skóry, trądzik, trądzik
różowaty.

Skóra najbardziej przetłuszcza się na czole, nosie i brodzie (jeśli chodzi o twarz), a także na
dekolcie i plecach. Tu znajduje się bowiem najwięcej gruczołów łojowych.

Co charakteryzuje cerę tłustą? Jest ona słabo ukrwiona, ma kolor szarawy, błyszczy się, a
pory są rozszerzone. Często pojawiają się w nich zaskórniki, zwane też wągrami. Są to drobne
czopy rogowo-łojowe tworzące się w przewodach wyprowadzających gruczołów łojowych.
Jeśli mają czarne zabarwienie - są to tzw. zaskórniki otwarte; występują też zaskórniki
zamknięte. Zaskórniki pojawiają się głównie na twarzy, są typowe dla trądziku pospolitego.

Cera tłusta łatwo reaguje na stres, zaburzenia hormonalne lub zaburzenia układu trawiennego.
Osoby ze skórą tłustą lepiej wyglądają latem. Taka cera nie poddaje się tak łatwo - jak w
przypadku skóry suchej i wrażliwej - wpływowi czynników zewnętrznych. Płaszcz wodno-
lipidowy jest tu bowiem grubszy i lepiej spełnia swoje funkcje ochronne (dzięki temu jest

2

mniej wrażliwa na działanie czynników atmosferycznych, np. wiatru, mrozu czy słońca).

U kobiet w wieku dojrzałym mających cerę tłustą później pojawiają się zmarszczki, częściej
za to tworzą się bruzdy i fałdy. Warto dodać, że u wielu osób, które miały w młodości cerę
tłustą, w wieku dojrzałym występuje cera mieszana, a więc charakteryzująca się zarówno
suchymi, jak i tłustymi partiami skóry.

Jak o nią dbać?

Najważniejsze jest tu odpowiednie uregulowanie czynności gruczołów łojowych, bez
naruszania naturalnej flory bakteryjnej. Chodzi o to, by usunąć nadmiar tłuszczu, a nie
całkowicie wyeliminować substancje lipidowe.

•

Podstawowym zabiegiem pielęgnacyjnym jest dokładne oczyszczanie cery. Należy
unikać stosowania środków silnie odtłuszczających. Zamiast mydeł zasadowych
powinno używać się preparatów myjących bez zawartości mydła (np. w postaci żeli).
Błędem jest oczyszczanie skóry za pomocą tłustych mleczek czy śmietanek.
Zdecydowanie zaleca się stosowanie toników przeznaczonych do cery tłustej, które
odświeżają i działają bakteriobójczo. Toniki alkoholowe nie są wskazane do zbyt
częstego wykorzystywania, ponieważ mogą za bardzo ściągać skórę.

•

Nie należy używać kremów tłustych, najlepsze są preparaty nawilżające (kremy i
emulsje), dostarczające składników odżywczych, które poprawiają ukrwienie skóry i
regulują wydzielanie gruczołów łojowych. Dobre efekty dają peelingi (1-2 w
tygodniu) i maseczki ziołowe do stosowania domowego.

•

Aby odpowiednio oczyszczać skórę, poleca się regularne korzystanie z usług
gabinetów kosmetycznych. Umożliwia to zlikwidowanie zaskórników. Nie wolno ich
samemu usuwać, nieumiejętne wyciskanie może bowiem doprowadzić do stanów
zapalnych. Wskazane jest też korzystanie z plastrów oczyszczających pory, które
pojawiły się ostatnio na naszym rynku kosmetycznym, choć nie powinno ono zastąpić
profesjonalnego zabiegu wykonanego przez kosmetyczkę. W salonie kosmetycznym
można też poddać się zabiegom np. z kwasami owocowymi AHA i masażom
poprawiającym ukrwienie skóry.

•

Przy makijażu cery tłustej należy unikać ciężkich podkładów, zaś do maskowania
krostek i pryszczy powinno używać się odpowiednich korektorów.

Matują i nawilżają

W skład preparatów przeznaczonych do pielęgnacji cery tłustej wchodzą:
wyciągi z arniki, cyprysu, jemioły, oczaru wirginijskiego, wierzby białej, a także cynk,
krzemionka, witamina B6. Nie mogą one natomiast zawierać wazeliny, olejów mineralnych,
wosków, gdyż sprzyja to tworzeniu się zaskórników.

3

3. WYKONANIE ĆWICZENIA.

3.1 ODCZYNNIKI

−

Alkohol etylowy 96% r-r,

−

Gliceryna,

−

Wyciąg z melisy lekarskiej ( wyciąg z araniki górskiej)

−

Kwas cytrynowy ( lub z grypy AHA, BHA)

−

Kompozycja zapachowa

−

Woda destylowana

3.2 SPRZĘT

−

zlewka o poj. 100 ml 2 szt.

−

bagietka szklana

−

waga precyzyjna

−

butelka o pojemności 50 ml

3.3 RECEPTURA

Receptura wykonania toniku do cery tłustej:

Lp.

Składniki

d
(g/cm

3

)

na 100 cz.w. (g)

na

50

cz.w (g)

Składniki
ciekłe w
cm

3

1

Alkohol etylowy r-r 96 %

20

2

Gliceryna

2

3

Napar z melisy lekarskiej

77.9

4

Kwas cytrynowy

0,10

Razem

100,00

50,00 g

3.4 OBLICZENIA

Wykonaj właściwe obliczenia i uzupełnij tabele:
- przelicz odpowiednie ilości składników tak aby uzyskać 50 g r-ru toniku do cery tłustej-
uzupełnij tabele,
- korzystając z informacji o gęstości substancji przelicz podane ilości cieczy na
odpowiadające im wartości objętości.

3.5 WYKONANIE

ĆWICZENIA

Do zlewki o pojemności 100 ml wlewamy odmierzoną ilość naparu, wsypujemy odważony

kwas cytrynowy, całość mieszamy aż do całkowitego rozpuszczenia kwasu . W oddzielnej

zlewce odmierzamy właściwą ilość alkoholu etylowego 96% i dodajemy glicerynę. Oba

roztwory mieszamy ze sobą wlewając część alkoholową do części wodnej i intensywnie

mieszając bagietką. Pozostawiamy roztwór do odstania ok. 2-3 dni i w przypadku powstania

osadu sączymy. Przesącz przelewamy do oznakowanej butelki