background image

Korea – Okres Trzech Królestw:

Goguryeo – dozwolone małżeństwa pomiędzy klasami, kobiety nie mogły być głowami 
rodzin [jak i w Baekje]

Baekje – kobiety mogły być regentami [jak i w Goguryeo] ; kary za niewierność

Silla – współistnienie systemu matrylinearnego i patrylinearnego, trzy królowe na tronie[w 
całym okresie], stosunkowo wysoki status kobiety w klasach niższych

Małżeństwa aranżowane w warstwach wyższych, większa swoboda w warstwach niższych, 
dozwolone kontakty towarzyskie damsko – męskie, Pozycja w małżeństwie zbliżona do 
męża.

Wpływ konfucjanizmu w królestwie Silla po zjednoczeniu:

Przepisy dotyczące kobiet: trzy posłuszeństwa [posłuszeństwo wobec ojca przed 
zamążpójściem, wobec męża po zamążpójściu, wobec najsarszego syna, gdy jego żona 
umrze]

Przeniesienie uroczystości ślubnych do domu pana młodego

Obniżenie się roli kobiety w małżeństwie 

W królestwie Goryeo [935-1392] znaczną rolę odegrał buddyzm, jako siła wyrównująca 
pozycję mężczyzn i kobiet

Neokonfucjańska dynastia Joseon [1392-1910]

Poważne ograniczenie roli kobiet

Ograniczenie swobody poruszania się , udziału w rozrywkach towarzyskich

Rozdział życia domowego kobiet i mężczyzn

Wprowadzenie kodeksów prawnych wzorowanych na chińskich [Kyonguk taejon 1485 r.]

Wprowadzenie chińskich warunków rozwodu

Konfucjańskie poradniki dla kobiet np. Naehun 1475r., podkreślające podobne cechy jak 
Ban Zhao

Porównanie pozycji kobiety w królestwach Goryeo i Joseon

Goryeo [do 1392]

Joseon [1392-1910]

* Brały udziały w obrzędach ku czci przodków
* Wdowy i rozwódki mogły wychodzić za mąż 
[nie mogły inicjować rozwodu]
* Niemal równy status przy dziedziczeniu

* Ograniczenie roli kobiet i wykluczenie z linii 
nazwiska
* Zakaz powtórnego zamążpójścia pod karą 
wykluczenia dzieci z egzaminów państwowych
* Status równy tylko teoretycznie

Zaszłości prawne:

Kodeks cywilny określa potomków jako zstępnych w linii męskiej

Dzieci muszą nosić nazwisko ojca

Rodzina musi mieć głową i musi nią być mężczyzna [może być niemowlak po śmierci ojca]

Stygmatyzacja rozwodów i dzieci z rodzin porozwodowych

W 1997 zniesiono zakaz małżeństw osób o tym samym nazwisku [obowiązywał 689 lat]

JAPONIA

Stosunkowo wysoka pozycja kobiety we wczesnym okresie dworskim [VI-VIII w.] i w 
następnych

Prawdopodobne zaszłości religijne: wysoka pozycja kobiet szamanek, potem kapłanek i 
poetek

Określona swoboda obyczajowa zarówno wśród warstw wyższych jak i wśród gminu

Uwaga: relacje płci odtwarzane na podstawie kronik z VIII w.

Kobiety w polityce:

background image

Łącznie 4 cesarzowe w okresie Asuka i 2 w okresie Nara [dwie o podwójnym okresie 
panowania]

Cesarzowa Gemmei [707-715] przeniosła stolicę do Nary [710]

Cesarzowe rządzące 'w braku' odpowiedniego następcy w linii męskiej

Cesarzowe regentki [np. Uno, cesarzowa Jitou 686-697, żona wielkiego cesarza Tenmu 673-
686]

Cesarzowe w pełni samodzielne [Np. Cesarzowa Koken/Shotoku [749-758 i 764-770]]

Znamiona równorzędności

Możliwość rozwodu

Możliwość poszukiwania partnera i utrzymywania związków nieformalnych

Mity o 'ciążach dziewic'

Święta typu orgiastycznego utagi/utage – o charakterze sezonowym – świadectwem 
ograniczonej swobody seksualnej

Wpływ chiński w okresie dworskim

Organizacja władzy – centralizm cesarski

Wpływ sztyki – 'oprawa liryczna'

Brak gwałtownego obniżenia się roli kobiety [mógł mieć wpływ fakt 'przefiltrowania' nauk 
chińskich przez buddyzm]

W okresach następnych [Heian i Kamakura] następuje zwrot ku 'japońskości'

Okres Heian [794-1185]

Szczytowy okres kultury dworskiej

Wysoka pozycja kobiety

Sławne pisarki: pamiętniki dam dworu [Pamiętnik spod poduszki Sei Shonagon; Imitowane 
w pisarstwie pamiętnikarskim mężczyzn]

Tosa nikki autorstwa Ki no Tsurayuki

Murasaki Shikibu [973- ok. 1014 lub 1025] i Genji Monogatari – wielki epos, klasyka 
powieści japońskiej

Tkaże pamiętniki i kolekcja 128 wierszy

Żony samurajów

Rola kobiety w obronie domu