NERKI
NERKI
wydalany jest
mocz
- sole
- mocznik
- inne
składniki
organiczne i
nieorganiczne
SKÓRA
SKÓRA
wydalany jest
pot
- skład taki
sam jak
moczu, tylko
większe
rozcieńczenie
PŁUCA
PŁUCA
wydalany jest
CO
2
UKŁAD
UKŁAD
POKARMOWY
POKARMOWY
- np.: jony
wapnia
(okręŜnica)
Produkty przemiany materii
(wydalane przez organizm)
azotowe
(powstałe z rozpadu białek,
kwasów nukleinowych oraz inne
składniki zawierające azot)
- amoniak
- mocznik
- kwas moczowy
- kreatynina
nieazotowe
(CO
2
, H
2
O)
Azotowe produkty
przemiany materii są nie
tylko bezuŜyteczne, ale
wręcz szkodliwe
•
związki zawierające azot nie mogą być
magazynowane tak jak cukry czy tłuszcze;
• azot przyjmowany w nadmiarze jest wydalany;
• nadmiar azotu jest wydalany w postaci
mocznika, który jest produktem metabolizmu
amoniaku;
Powstający podczas procesów deaminacji
amoniak NH
3
jest usuwany z
organizmu w procesie syntezy mocznika, przebiegającym w wątrobie.
NH
3
+ CO
2
+H
2
O + 3ATP + asparaginian
CO(NH
2
)
2
+ 2ADP + AMP + 2P
i
+ PP
i
+ fumaran
1
2
3
4
5
cytoplazma komórki
matrix
mitochondrialna
1.
aktywacja i kondensacja amoniaku;
2ATP
2.
ornityna
– aminokwas; nośnik C i N
cytrulina
– aminokwas;
3.
kondensacja cytruliny z asparagi-
nianem; 1ATP
4.
synteza argininy;
5.
synteza mocznika; regeneracja
ornityny
do cyklu Krebsa
Blokada jakiegokolwiek enzymu cyklu mocznikowego prowadzi do
zwiększenia ilości amoniaku we krwi, co nazywamy HIPERAMONEMIĄ.
Arginina – metabolit pośredni cyklu mocznikowego ulega kondensacji z glicyną,
co prowadzi do powstania kreatyny, która po uprzednim ufosforylowaniu
przekształcana jest w FOSFOKREATYNĘ.
MOCZNIK jest syntetyzowany w w wątrobie w cyklu mocznikowym.
Następnie jest wydzielany do krwioobiegu, filtrowany przez nerki i
wydalany z moczem.
Funkcje nerek:
Funkcje nerek:
usuwanie produktów przemiany materii z płynów organizmu;
regulacja ogólnej objętości krwi;
regulacja zawartości wody w organizmie;
regulacja odczynu pH płynów tkankowych;
regulacja chemicznego składu krwi i płynów tkankowych.
Jednostką funkcjonalną nerki jest
Jednostką funkcjonalną nerki jest
nefron.
nefron.
kora nerki
rdzeń nerki
kłębuszek
Malpighiego
torebka Bowmana
k
a
n
a
li
k
I
r
zę
d
u
kanalik II rzędu
p
ę
tl
a
H
en
le
g
o
kanalik zbiorczy
mocz ostateczny
(0.6-2.0 l na dobę)
proces filtracji
proces filtracji
- mocz pierwotny
- woda, jony nieorg.: Na
+
,
K
+
, Cl
-
, Ca
2+
, H
+
; zw. org.:
glukoza, wolne aminokwasy,
mocznik
- roztwór izotoniczny z
krwią
proces resorpcji
proces resorpcji
zwrotnej
zwrotnej
zwrotne wchłanianie
wody, glukozy i
aminokwasów do krwi
proces sekrecji
proces sekrecji
wydzielanie z nerki do
moczu szkodliwych
substancji (resztki
hormonów, jony H
+
,
część leków)
proces resorpcji zwrotnej
proces resorpcji zwrotnej
nadobowiązkowej
nadobowiązkowej
w zaleŜności od potrzeb organizmu
H
2
O, sole
H
2
O
H
2
O
H
2
O
„Normalny” mocz:
„Normalny” mocz:
zawiera
96% wody
;
zawiera
1.5% róŜnych soli
: chlorek sodu (NaCl), siarczany (VI) (SO
4
2-
), fosforany
(PO
4
3-
), wodorowęglan potasu (KHCO
3
), wodorowęglan wapnia (Ca(HCO
3
)
2
),
wodorowęglan amonu (NH
4
HCO
3
);
zawiera
2.5% organicznych produktów przemiany materii
, głównie mocznika;
ma
pH = 4.8 – 8.0
(średnio: lekko kwaśny pH = 6.2);
ma
d = 1.016 - 1.022 kg/l
na 1200 – 1500 ml zawiera ok. 60 g suchej masy, z czego ok. 30 g to
mocznik
(powstający z CO
2
i NH
3
pochodzącego z deaminacji aminokwasów), pozostałe
składniki to:
kwas moczowy
(produkt rozpadu zasad purynowych),
kreatynina
(produkt spontanicznej cyklizacji fosfokreatyny),
amoniak
(produkt rozkładu
aminokwasów);
posiada barwę Ŝółtą (słomkową), którą nadaje barwnik:
urochromu
, będący
produktem rozpadu hemoglobiny.
Praca domowa
• Substancje niepo
Ŝą
dane w moczu oraz
przyczyny ich obecno
ś
ci.