121

Elektronika Praktyczna 7/2002

B I B L I O T E K A E P

Monika Kubas, Marian Molski: „Kar ta elektroniczna −
bezpieczny nośnik informacji”, Mikom 2002

W „Bibliotece EP” prezentujemy książki dotyczące zagadnień związanych z różnymi dziedzinami techniki,

jednak zawsze przydatne w pracy elektronika lub pomocne w uprawianiu elektronicznego hobby. Nasza
opinia jest oczywiście subiektywna, ale wynika z wieloletniego doświadczenia zawodowego i chyba jest
zgodna z oczekiwaniami tych, którzy chcą z książek korzystać, a nie przyozdabiać nimi półki. Aby nie
marnować miejsca w EP, nie będziemy publikować recenzji książek ocenianych na jedną lub dwie
„lutownice”. Przyjęliśmy szeroką skalę ocen, aby ułatwić Czytelnikom orientację w potencjalnej
przydatności książki.

Uwaga! Większość prezentowanych książek można zamówić w Dziale Handlowym AVT (patrz str. 73).

Chcemy w ten sposób udostępnić je Czytelnikom EP.

○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○

Brian W. Kernighan, Dennis
M. Ritchie: ìJÍzyk ANSI Cî,
WNT 2002, 358 str.

Przegl¹daj¹c ksi¹øki dotychczas wy-

dane przez wydawnictwo WNT w†ra-
mach serii ìKlasyka Informatykiî,
trudno nie odnieúÊ wraøenia, øe tytu³
serii zosta³ bardzo trafnie dobrany.
Najlepszym tego przyk³adem jest oma-
wiana ksi¹øka, ktÛra doczeka³a siÍ juø

siÛdmego wydania. Jest to podrÍcznik
do nauki programowania w†jÍzyku C.
Mimo zmiany tytu³u (dotychczas ksi¹ø-
ka ta by³a znana w†Polsce pod tytu-
³em ìJÍzyk Cî), treúÊ ksi¹øki jest na-
dal znakomita.

Uk³ad ksi¹øki moøna uznaÊ za

wzorcowy dla kursu nauczania progra-
mowania w†dowolnym jÍzyku. Ksi¹øka
rozpoczyna siÍ od ìelementarzaî jÍzy-
ka C, przy czym dobÛr treúci pozwala
na samodzielne napisanie pierwszego
programu juø po przeczytaniu kilku-
dziesiÍciu stron. W†dalszej czÍúci

ksi¹øki ìelementarzî zostaje zaprezen-
towany bardziej szczegÛ³owo - omÛ-
wione s¹ m.in. podstawowe i†z³oøone
typy danych, operatory jÍzyka C, in-
strukcje steruj¹ce wykonywaniem pro-
gramu, struktura programu, funkcje,
standardowe wejúcie i†wyjúcie. Osobny
rozdzia³ poúwiÍcono ìwizytÛwceî jÍzy-
ka C, czyli wskaünikom, ktÛre nie-
s³usznie zniechÍcaj¹ bardzo wielu pro-
gramistÛw do jÍzyka C. Tak wiÍc wy-
k³ad jest logicznie prowadzony, od
rzeczy ³atwiejszych do bardziej skom-
plikowanych. Dodatkowym atutem jest

Jak wynika z†informacji o†tej

ksi¹øce znajduj¹cych siÍ na stronie
WWW wydawnictwa Mikom, a†tak-
øe z†jej wstÍpu, jest to drugie, po-
prawione wydanie ksi¹øki, ktÛra
ukaza³a siÍ pod takim samym ty-
tu³em w†1999 roku. Szczerze mÛ-
wi¹c, w†stosunku do pierwszego
wydania, drugie sprawia wraøenie
nie tyle poprawionego, co napisa-
n e g o o d n o w a , d z i Í k i c z e m u
znacznie wzros³y walory uøytkowe
i poznawcze tej pozycji. Wynika to
z†faktu, øe oprÛcz interesuj¹cego
rysu historycznego, autorzy zawarli
w†ksi¹øce bardzo duø¹ iloúÊ infor-
macji praktycznych, ktÛre zosta³y
usystematyzowane, u³atwiaj¹c zrozu-
mienie zagadnieÒ przedstawianych
w†ksi¹øce.

Autorzy przedstawili w³asn¹ kla-

syfikacjÍ kart elektronicznych, omÛ-
wili budowÍ kart rÛønego rodzaju
(³¹cznie z†kartami bezstykowymi) i†-
co prawda nieco skrÛtowo - przed-
stawili moøliwoúci kart pamiÍcio-
wych wyposaøonych we w³asny
system plikÛw oraz systemy opera-
cyjne. Bardzo cenne informacje za-

wiera rozdzia³ 4, ktÛry poúwiÍcono
przedstawieniu nomenklatury zwi¹-
zanej z†kartami elektronicznymi
oraz prezentacji najwaøniejszych
norm opisuj¹cych zarÛwno mecha-
niczn¹, jak i†elektryczn¹ budowÍ
kart. Niezwykle ³akomym dla prak-
tykÛw k¹skiem jest rozdzia³ 6,
w†ktÛrym opisano komunikacjÍ kart
ze sterownikiem (mikrokontrolerem)
zintegrowanym w†czytniku. Nieco
bardziej ogÛlne, ale interesuj¹ce
i†przydatne informacje - szczegÛlnie
dla uøytkownikÛw kart - przedsta-
wiono w†rozdzia³ach 7†i†8, w†ktÛ-
rych zamieszczono omÛwienie cyk-
lu øycia karty oraz bezpieczeÒstwo
uøytkowania kart elektronicznych.
W†bardzo krÛtkim - a†szkoda - roz-
dziale 9†autorzy w†ekspresowym
tempie ìprzelatuj¹î nad stosowany-
mi w†kartach elektronicznych me-
todami kompresji danych. DoúÊ po-
bieønie potraktowano takøe prezen-
tacjÍ systemu numeracji kart. Roz-
dzia³y 11 i†12 zawieraj¹ przegl¹d
zastosowaÒ kart elektronicznych
w†rÛønych aplikacjach oraz dostÍp-
noúÊ kart rÛønego rodzaju w†Pols-
ce.

Duøym atutem ksi¹øki s¹ zawar-

te w†niej dodatki, w†ktÛrych auto-
rzy zebrali podstawowe dane kata-
logowe kilku popularnych typÛw
kart, adresy stron internetowych
zwi¹zanych z†tematyk¹ ksi¹øki i†ad-

resy firm dzia³aj¹cych na rynku
polskim. Znalaz³ siÍ wúrÛd nich
t a k ø e p r z e j r z y ú c i e o p r a c o w a n y
s³ownik polskiej terminologii.

Podsumowuj¹c: dobrze napisana,

logicznie skomponowana ksi¹øka,
zawieraj¹ca praktycznie wszystkie
podstawowe informacje o†kartach
elektronicznych, w†tym bezstyko-
wych. Polecamy!

B I B L I O T E K A E P

Elektronika Praktyczna 7/2002

122

duøa liczba programÛw przyk³adowych.

Ksi¹øka jest adresowana do szero-

kiego krÍgu czytelnikÛw. Naturalnym
odbiorc¹ treúci ksi¹øki bÍd¹ studenci
kierunkÛw informatycznych, jednak ze
wzglÍdu na uniwersalnoúÊ jÍzyka
C†oraz dostÍpnoúÊ kompilatorÛw tego
jÍzyka dla wielu popularnych mikro-
kontrolerÛw, moøe ona stanowiÊ rÛw-
nieø doskona³¹ lekturÍ dla elektroni-
kÛw pisz¹cych programy dla budowa-
nych uk³adÛw mikroprocesorowych.
Duø¹ zalet¹ jest umieszczenie ÊwiczeÒ
po omÛwieniu kaødego zagadnienia.
DziÍki nim kaødy moøe zweryfikowaÊ
stopieÒ przyswojenia materia³u.

Na szczegÛln¹ pochwa³Í zas³uguje

twarda oprawa ksi¹øki, dziÍki niej bÍ-
dzie z†niej moøna korzystaÊ rÛwnieø
za kilka lat.

Bosch: ìMikroelektronika
w†pojazdachî, WK£ 2002

Miesi¹c temu, w†odpowiedzi na je-

den z†listÛw nades³anych do redakcji,
polecaliúmy tÍ ksi¹økÍ i†s³usznie, bo
wbrew sugestii zawartej w†tytule bÍ-
dzie ona przydatna takøe elektronikom.
Ksi¹økÍ rozpoczyna krÛtki wstÍp, w†ra-
mach ktÛrego omÛwione s¹ zasady
d z i a ³ a n i a e l e m e n t Û w s t o s o w a n y c h
w†elektronice, w†tym takøe dzia³anie
elementÛw pÛ³przewodnikowych. W†ko-
lejnych rozdzia³ach ksi¹øki zawarto in-
formacje o†mikrokontrolerach, przedsta-
wiono ich architektury i†sposoby pro-
gramowania. NastÍpnie, w†oparciu
o†przyk³adowy komputer samochodowy
pokazano sposÛb jego konstruowania,
testowania i†produkcji. OmÛwiono tak-

ksi¹øka wybitna, polecamy!

Legenda:

nie warto kupowaÊ

daleka od doskona³oúci

moøe siÍ przydaÊ

ksi¹øka o†duøych walorach

praktycznych, polecamy!

øe role zastosowanych w†nim podze-
spo³Ûw. W†ostatnim rozdziale autorzy
przedstawili sposÛb produkcji uk³adÛw
scalonych i†innych elementÛw pÛ³prze-
wodnikowych, prezentuj¹c i†omawiaj¹c
przy okazji poszczegÛlne etapy tech-
nologiczne tego procesu.

TrochÍ szkoda, øe ksi¹øka ta nie

zosta³a zadedykowana elektronikom -
dlatego pewnie wielu z†nich nawet do
niej nie zajrzy, a†szkoda! Moøna
w†niej bowiem znaleüÊ wiele zagad-
nieÒ bardzo istotnych dla rozumienia
wspÛ³czesnej elektroniki. Moøe nasz
recenzja trochÍ jej pomoøe?

Jerzy Gremba, Sebastian
Gremba: ìNaprawa odbiornikÛw
satelitarnychî, Wies³aw
Haligowski 2002

Co prawda, analogowa telewizja sa-

telitarna powoli odchodzi w†historycz-
ny niebyt, ale nadal na rynku s¹ do-
stÍpne rÛønorodne modele odbiornikÛw
umoøliwiaj¹cych jej odbiÛr. Nadal s¹
takøe nadawane w†ten sposÛb progra-
my telewizyjne. W†ksi¹øce autorzy zeb-
rali komplet informacji przydatnych,
w†wiÍkszoúci wrÍcz niezbÍdnych, w†ser-
wisach analogowych odbiornikÛw sate-
litarnych. WúrÛd nich znajduj¹ siÍ doúÊ
szczegÛ³owe opisy dzia³ania odbiorni-
kÛw (13 najbardziej popularnych ty-
pÛw), opisy typowych napraw 17 mo-
deli odbiornikÛw satelitarnych oraz naj-
waøniejsze informacje o†g³owicach od-
biorczych stosowanych w†odbiornikach
(wúrÛd nich modele oferowane przez
Alpsa, Sharpa, Mitsumi, Comtech, Pa-
nasonic i†wiele innych firm). W†jednym
z†rozdzia³Ûw autorzy zebrali informacje
katalogowe o†uk³adach scalonych, ktÛre

s¹ najczÍúciej stosowane w†odbiornikach
satelitarnych. Z†myúl¹ o†pocz¹tkuj¹cych,
autorzy przygotowali takøe krÛtkie
wprowadzenie w†technikÍ przesy³Ûw sa-
telitarnych, a†takøe s³ownik terminÛw.

Naszym zdaniem opracowanie jest

bardzo rzetelne, a jego istotnym man-
kamentem jest brak za³¹cznika z†kom-
pletnymi schematami elektrycznymi
prezentowanych odbiornikÛw. Fragmen-
ty schematÛw, do ktÛrych odwo³uj¹ siÍ
autorzy w†ksi¹øce nie zawsze daj¹ siÍ
z³oøyÊ w†ca³oúÊ, co w†niektÛrych przy-
padkach moøe wrÍcz uniemoøliwiÊ na-
prawÍ odbiornika. Szkoda teø, øe ksi¹ø-
ka nie ukaza³a siÍ na rynku kilka lat
temu, kiedy niepodzielnie krÛlowa³y
analogowe odbiorniki satelitarne. Z†tego
powodu ìtylkoî cztery lutownice.

123

Elektronika Praktyczna 7/2002

B I B L I O T E K A E P

Jarrod Hollingworth, Dan
Butterfield, Bob Swart, Jamie
Allsop i†inni: ìC++ Builder 5.
Vademecum profesjonalisty.
Tom IIî, Helion 2002, 771 str.

Zgodnie z†wczeúniejszymi zapowie-

dziami wydawnictwa Helion, w†maju
br. ukaza³ siÍ drugi tom znakomitej
ksi¹øki o†C++ Builderze, wydany w†ra-
mach serii ìVademecum profesjonalis-
tyî. Po lekturze pierwszego tomu
z†niecierpliwoúci¹ oczekiwaliúmy na
zakoÒczenie prac nad tomem drugim,
gdyø spodziewaliúmy siÍ, øe wreszcie
bÍdzie dostÍpny dobry podrÍcznik pro-
gramowania w†úrodowisku C++ Buil-
der. Nasze oczekiwania spe³ni³y siÍ.

Tom drugi jest uzupe³nieniem wia-

domoúci o†C++ Builderze, zawartych
w†tomie pierwszym. Chociaø na ksi¹ø-
kÍ sk³adaj¹ siÍ dwa tomy, to moøliwe
jest potraktowanie obu tomÛw jako
niezaleønych podrÍcznikÛw. Jest to
rozwi¹zanie korzystne dla CzytelnikÛw,
gdyø w†drugim tomie zawarto materia³
znacznie trudniejszy do przyswojenia
przez programistÛw úredniozaawanso-
wanych niø w†tomie pierwszym. OmÛ-
wiono tu m.in. techniki programowa-
nia w†jÍzyku C++ z†wykorzystaniem
STC i†STL, programowanie bazodano-
we, wykorzystanie COM+, technologiÍ
MIDAS, CORBA, ActiveX, zaawansowa-
ne zagadnienia dotycz¹ce tworzenia
komponentÛw.

Na do³¹czonej do ksi¹øki p³ycie

CD-ROM znajduj¹ siÍ m.in. kody ürÛd-
³owe z†przyk³adami zawartymi w†ksi¹ø-
ce. Dodatkowo na p³ycie znajduje siÍ
60-dniowa wersja C++ Buildera 5†oraz
wiele freeware owych i†shareware

B I B L I O T E K A E P

owych komponentÛw oraz programÛw
narzÍdziowych dla programuj¹cych
w†C++ Builderze. Ksi¹øka jest przezna-
czona dla úredniozaawansowanych
i†zaawansowanych uøytkownikÛw C++
Buildera.

Piotr Lesiak, Dariusz
åwisulski: ìKomputerowa
technika pomiarowa
w†przyk³adachî, zawiera CD-
ROM, Agenda Wydawnicza
PAK 2002

S z y b k i r o z w Û j e l e k t r o n i k i -

i†w†konsekwencji komputerÛw - umoø-
liwi³ wdroøenie do masowej produkcji
zelektronizowanych elementÛw s³uø¹-
cych do budowy systemÛw steruj¹co-
pomiarowych. W†ksi¹øce moøna zna-
leüÊ przegl¹d moøliwych rozwi¹zaÒ,
w†tym najpopularniejszych magistral

i†interfejsÛw komunikacyjnych, opis
budowy i†moøliwoúci rÛønego rodzaju
czujnikÛw i†wspÛ³pracuj¹cych z†nimi
wzmacniaczy pomiarowych (kondycjo-
nerÛw), a†takøe elementÛw tworz¹cych
system akwizycji danych DAQ. WiÍk-
szoúÊ istotnych dla praktykÛw zagad-
nieÒ autorzy przedstawili wraz z†nie-
zbÍdn¹ dawk¹ teorii, ale podan¹
w†przyjazny sposÛb. Ostatni rozdzia³
ksi¹øki poúwiÍcono prezentacji podsta-
wowych moøliwoúci pakietÛw LabView
oraz Measurement Studio, dziÍki cze-
mu czytelnicy maj¹ moøliwoúÊ kom-
pleksowego poznania wspÛ³czesnych
sposobÛw tworzenia systemÛw akwizy-
cji i†obrÛbki danych.

Ksi¹øka jest bogato ilustrowana, za-

wiera CD-ROM z†Instrupedi¹ firmy Na-
tional Instruments.

B I B L I O T E K A E P

Elektronika Praktyczna 7/2002

124

Jacek Matuszczyk: ìPoradnik
antenowyî, WK£ 2002

Rzadki to przypadek na naszym

rynku wydawniczym: autor w swoim
dziele niezwykle umiejÍtnie po³¹czy³
teoriÍ anten i†propagacji fal radio-
wych z†praktycznymi poradami i†pre-
zentacj¹ rÛønego rodzaju rozwi¹zaÒ
konstrukcyjnych dla CB/KF/UKF/VHF,
takøe przeznaczonych do sprzÍtu mo-
b i l n e g o . W i Í k s z o ú Ê z a w a r t y c h
w†ksi¹øce opracowaÒ pochodzi ìze
úwiataî, ale znajduj¹ siÍ w†niej tak-
øe opracowania krajowych producen-
tÛw anten (podano takøe adresy dys-
trybutorÛw). Osobny rozdzia³ zosta³
przeznaczony antenom stosowanym
przez rÛøne s³uøby oraz w†aplika-
cjach komercyjnych, jak na przyk³ad
w monitoringu mieszkaÒ. PraktykÛw
ucieszy z†pewnoúci¹ rozdzia³, w†ktÛ-
rym autor omÛwi³ materia³y i†podze-
spo³y stosowane do budowy anten,
a†takøe systemy mocowania anten
rÛønego typu. Wiele praktycznych
w i a d o m o ú c i m o ø n a z n a l e ü Ê t a k ø e
w†rozdziale poúwiÍconym pomiarom
antenowym, w†ktÛrym zamieszczono
takøe projekty prostych przyrz¹dÛw
pomiarowych, ktÛre moøna samodziel-
nie wykonaÊ. Ksi¹øka jest bogato ilu-
strowana, miÍdzy innymi zdjÍciami
omawianych anten oraz zawiera du-
øo rysunkÛw pogl¹dowych i†konstruk-
cyjnych, dziÍki ktÛrym moøna doúÊ
³atwo poznaÊ rozwi¹zania zastosowa-
ne do budowy anten.

Bior¹c pod uwagÍ praktyczne wa-

lory ksi¹øki, a†w†zasadzie podrÍcznika,
a†takøe spor¹ dawkÍ rzetelnej wiedzy
w†niej zawartej - przyznajemy 5†lutow-
nic!

Reinhard Wobst: ìKryptologia.
Budowa i†³amanie
zabezpieczeÒî, zawiera
CD-ROM, Wydawnictwo
RM 2002

Tematyka przedstawiona w†ksi¹øce

z†pewnoúci¹ nie zainteresuje wszyst-
kich elektronikÛw, ale nowoczesna
kryptografia jest dziedzin¹, ktÛra nie
bÍdzie istnieÊ bez osi¹gniÍÊ wspÛ³czes-
n e j m i k r o e l e k t r o n i k i . C o w i Í c e j ,
z†kryptografi¹ ukryt¹ w†karcie kredyto-
wej bÍdziemy mieli juø wkrÛtce do
czynienia - w†Polsce funkcjonuje juø
ustawa o†podpisie elektronicznym, a†od
sierpnia tego roku TPI S.A. bÍdzie
udostÍpnia³o uwierzytelnione klucze
podpisÛw.

To wszystko w przysz³oúci, a†juø

teraz - dziÍki prezentowanej ksi¹øce
- mamy moøliwoúÊ poznania tajnikÛw
wspÛ³czesnych algorytmÛw szyfruj¹-
cych (DES, RSA i†ich modyfikacji),
moøemy siÍ zapoznaÊ ze stosowanymi
w†praktycznych aplikacjach protoko³a-
mi kryptograficznymi. Autor rzuci³
takøe úwiat³o na polityczne i†gospo-
darcze aspekty powszechnego stosowa-
nia szyfrowanej dystrybucji informacji.
Niezwykle interesuj¹ce jest takøe
przygotowane przez autora wprowa-
dzenie w†tematykÍ szyfrowania, z†krÛt-
kim rysem historycznym (od szyfru
Cezara, do Enigmy). Do ksi¹øki doda-
no p³ytÍ CD-ROM zawieraj¹c¹ mate-
ria³y pomocnicze, ale ogÛlnodostÍpne,
przede wszystkim z†Internetu. Ksi¹økÍ
wydano w†twardej oprawie, zawiera
ponad 430 stron.

Anton Herner: ìElektronika
w†samochodzieî, WK£ 2001

WspÛ³czesne samochody to praw-

dziwe komputery na kÛ³kach. Me-
chanicy maj¹ coraz mniej moøliwoú-
ci rÍcznego wyregulowania paramet-
rÛw pracy silnika, uk³adu hamulco-
wego czy uk³adu kontroli trakcji,
poniewaø tradycyjne ìúrubkiî zosta-
³y zast¹pione cyfrowymi modu³ami
steruj¹cymi, ktÛrych parametry usta-
la siÍ zdalnie poprzez specjalne z³¹-
cze diagnostyczne.

W†prezentowanej ksi¹øce autor

przedstawi³ kilka przyk³adowych sys-
temÛw stosowanych we wspÛ³czes-
nych samochodach, w†tym: uk³ady re-
gulacji dynamiki jazdy, uk³ady zapo-
biegania kradzieøy i†uk³ady zwiÍksza-
j¹ce bezpieczeÒstwo osÛb podczas wy-
padkÛw. Nieco miejsca przeznaczono
takøe na opis magistrali komunikacyj-
nej CAN stosowanej w†samochodach
oraz na opis systemÛw pomiaru od-
leg³oúci, ktÛre s¹ stosowane do auto-
matycznego kierowania samochodami
lub - w†nieco prostszych wykonaniach
- wspomagaj¹ parkowanie na ciasnych
parkingach.

Z a w a r t o ú Ê k s i ¹ ø k i - z † p o w o d u

n i e z b y t d u ø e j l i c z b y e l e k t r o n i c z -
nych szczegÛ³Ûw - usatysfakcjonuje
raczej mechanikÛw samochodowych,
ale moøe byÊ interesuj¹ca i†przy-
datna takøe dla elektronikÛw szu-
kaj¹cych informacji o†moøliwoúciach
i†wymaganiach stawianych tym nie-
z w y k l e p r o f e s j o n a l n y m k o n s t r u k -
cjom.