Skandynawia.pl

Norwegia dla każdego

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

2

Wstęp

4

Informacje ogólne

5

Dojazd

7

Ubezpieczenie

14

Pobyt

17

Poszukiwanie pracy

20

Zasady zatrudnienia

22

Ubezpieczenie społeczne

24

Podatki

29

Kontakt z Polską

35

Zakwaterowanie

37

Język

39

Edukacja

41

Opieka medyczna

46

Wiza, przepisy wjazdowe

49

Przepisy celne

52

Placówki dyplomatyczne

56

Przydatne adresy

58

Źródła

61

Spis Treści

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

4

Wstęp

Polska i Polacy nie od dziś funkcjo-

nują w świadomości Norwegów – od-
bite szerokim echem w Norwegii
powstania XIX wieku, czy norweska
pomoc dla walczącej „Solidarności”.
Obecnie stosunki polityczne i gospo-
darcze wzmacnia rosnący z roku na
rok ruch turystyczny między oboma
krajami. Ponadto, od momentu wstą-
pienia Polski do Unii Europejskiej i li-
beralizacji przepisów, obserwujemy
falę emigracji zarobkowej do Norwe-
gii. Nasi rodacy stanowią w tym kraju
już 9,8% jego mieszkańców, a ponad
47% z nich ma również norweskie oby-
watelstwo.

Liczba Polaków osiedlających się w Skandynawii stale rośnie. To właśnie w Norwegii odnotowuje się naj-
szybszy wzrost liczby polskich imigrantów. Na początku 2007 roku w kraju fiordów mieszkało 13 630 Po-
laków. Rok wcześniej – 6 773, w 2005 – 3 936, a w roku 2004 – zaledwie 2 741. Obecnie podaje się, że już
prawie 160 tys. Polaków zdecydowało sie na pracę w Norwegii. Coraz częściej decydują sie również na to
nasi emigranci z Wysp Brytyjskich.

Norweski urząd statystyczny SSB podaje, że większość Polaków, po otrzymaniu prawa stałego pobytu,
osiedla się w Oslo. W 2006 roku stolicę wybrało 1 300 obywateli RP. Większość z nich znalazła zatrudnie-
nie w budownictwie, w przemyśle wydobywczym i przetwórstwie ropy oraz gazu. Norweskie firmy wyso-
ko cenią pracowników ze wschodu, dlatego zapewne liczba naszych rodaków w Norwegii będzie jeszcze
rosnąć.

Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom naszych użytkowników, redakcja portalu Skandynawia.pl opubliko-
wała przewodnik Norwegia dla każdego, dotyczący życia i pracy w Norwegii. Przewodnik ten ma na
celu ułatwienie Polakom chcącym wyjechać do tego skandynawskiego kraju znalezienie pracy czy mieszka-
nia, załatwienie wszelkich spraw administracyjnych, jak również ma pomóc w dotarciu do szkół umożli-
wiających naukę języka norweskiego, czy wybranie najlepszego środka transportu.

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

5

Informacje ogólne

Norwegia leży w Europie Pół-

nocnej i zajmuje zachodnią i północną
część Półwyspu Skandynawskiego
oraz liczne wyspy przybrzeżne. Grani-
czy ze Szwecją, Finlandią i Rosją, a jej
powierzchnia wynosi 323,9 tys. km².

Norwegia ma nieograniczone, zapiera-
jące dech w piersiach atrakcje natury.
Górzyste regiony obfitują w szerokie
płaskowyże i wspaniałe szczyty. Fior-
dy, które uformowały się w okresie lo-
dowcowym, są unikalne w całym
świecie. Rozległe, zalesione obszary
znajdują się we wschodniej Norwegii
i w Trondelag, podczas gdy długie ob-
szary plażowe ciągną się wzdłuż południowych i północnych wybrzeży. Norwegia jest krajem niekończą-
cych się rzek i potężnych wodospadów, które sprawiają, że kraj jest znany za granicą. Przyroda i las
pokrywa trochę więcej niż ¼ obszaru kraju.

Około 30% powierzchni kraju leży poza kołem podbiegunowym. W południowej części kraju występuje
klimat morski, umiarkowany ciepły, w części środkowej i północnej umiarkowany chłodny, a na krańcach
północno-wschodnich subpolarny. Na klimat Norwegii wpływa łagodząco ciepły Prąd Zatokowy.

Norwegia jest najrzadziej po Islandii zaludnionym krajem Europy. Głównym miastem i stolicą kraju jest
Oslo. Inne ważne ośrodki miejskie to: Bergen, Trondheim, Stavanger, Baerum i Kristiansand.

Ustrój polityczny i podział administracyjny

Królestwo Norwegii jest dziedziczną monarchią konstytucyjną. Ustrój polityczny uregulowany został

przez konstytucję z 17 maja 1814 roku. Głową państwa jest król. Obecnie jest nim Harald V. W Norwegii
korona jest dziedziczona według starszeństwa, a więc kobieta również może rządzić krajem. Chociaż król
ma według konstytucji wysokie uprawnienia, to w rzeczywistości władza wykonawcza spoczywa w rękach
rządu, na czele którego stoi premier. Obecnie szefem rządu jest Jens Stoltenberg. Władza ustawodawcza
przysługuje natomiast jednoizbowemu parlamentowi – Stortingowi liczącemu 169 posłów.

Stolicą kraju jest Oslo. Norwegia podzielona jest na 5 regionów i 19 województw, a te dzielą się na 433
gminy.

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

6

Gospodarka i przemysł

Norwegia jest krajem wysoko rozwiniętym. Norweski PKB wynosił w 2006 roku nominalnie

335,2 mld dolarów, a po zmierzeniu parytetem siły nabywczej 191,7 mld dolarów amerykańskich.

Najważniejszymi surowcami mineralnymi są tu ropa naftowa i gaz ziemny, które wydobywa się z norwe-
skiego sektora szelfu na Morzu Północnym i Morzu Norweskim, poza tym eksploatuje się rudy żelaza
(głównie okręg Kirkenes), miedzi – koło Løkken, Sulitjelma i Røros, tytanu, niklu i molibdenu – w Kna-
ben (jedno z najważniejszych złóż w Europie), także rudy cynku i ołowiu oraz srebro, siarkę, surowce
skalne – wapienie i granity.

Norwegia ma dobrze rozwiniętą energetykę. Produkcja energii elektrycznej w przeliczeniu na 1 mieszkań-
ca wyniosła 27 562 kWh – 1995 i jest najwyższa w świecie.

Głównymi gałęziami przemysłu przetwórczego są: przemysł elektrochemiczny z produkcją m.in. ciężkiej
wody, amoniaku, chloru i karbidu, środków transportowych, zwłaszcza stocznie (w tym także budowa
platform wiertniczych do wydobywania ropy naftowej i gazu), tradycyjny, oparty na bogatych zasobach le-
śnych, przemysł drzewny i celulozowo-papierniczy, hutnictwo żelaza, aluminium i cynku, rafinacja miedzi
oraz przemysł: maszynowy, metalowy, włókienniczy, elektrotechniczny, spożywczy (zwłaszcza rybny), por-
celanowy i rafineryjny. Ośrodki przemysłowe są skupione w południowej części kraju oraz na wybrze-
żach; największym jest Oslo.

Ważnym działem gospodarki Norwegii pozostaje, między innymi dzięki obfitości ryb w wodach przy-
brzeżnych, rybołówstwo, mimo rzeczywistego zmniejszania się połowów. W przeliczeniu na 1 mieszkańca
– 488 kg (2000), co daje Norwegii 2. miejsce w świecie (po Islandii). Łowi się głównie śledzie, makrele
i dorsze (do 1987 również wieloryby). Największymi portami rybackimi są Bergen i Stavanger.

Duże znaczenie w gospodarce odgrywa także leśnictwo. Lasy zajmują 26% powierzchni kraju.

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

7

Dojazd

Samolotem

Podróż samolotem jest zdecydo-

wanie najszybsza (lot z Warszawy do
Oslo trwa niecałe 2 godziny) i najprzy-
jemniejsza. Obecnie połączenia lotni-
cze pomiędzy Polską a Norwegią
obsługuje czterech przewoźników:
Skandynawskie Linie Lotnicze SAS,
Norwegian, Wizzair i Centralwings.

SAS

SAS obsługuje bezpośrednie połączenia z polskich miast do stolicy Norwegii – Oslo. Możemy wyle-

cieć z Gdańska (lot 3 razy w tygodniu), Krakowa (3 razy w tygodniu), Warszawy (6 razy w tygodniu)
i Wrocławia. Z Oslo, korzystając z połączeń liniami SAS, można udać się do popularnych norweskich
miast takich, jak chociażby: Alesund, Bardufoss, Bergen, Trondheim, Stavanger.

Podróżując tymi liniami, możemy zabrać do 20 kg bagażu głównego i do 8 kg – podręcznego.

Szczegółowe informacje odnośnie do oferty i aktualnych promocji znajdziemy na stronie: www.flysas.com

Norwegian

Norwegia Air Shuttle, czołowa europejska i największa skandynawska tania linia lotnicza, oferuje naj-

więcej lotów z Warszawy do Oslo (w sezonie letnim do 13 tygodniowo), a także proponuje połączenia
non-stop ze stolicy Polski do Bergen i Trondheim oraz – z przesiadką w Oslo – do innych portów
w Norwegii.

Norwegian łączy Oslo również z Gdańskiem, Krakowem, Szczecinem i Wrocławiem (2 razy w tygodniu).
Ponadto połączenie z Krakowem posiada Stavanger (2 razy w tygodniu).

Rozkład lotów i wszelkie niezbędne informacje znajdziemy na stronie internetowej: www.norwegian.no

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

8

Wizzair

Ten przewoźnik oferuje nam loty do Oslo Torp z następujących polskich miast: Warszawa, Gdańsk,

Katowice/Kraków, Poznań.

Możemy zabrać ze sobą, nie ponosząc żadnych opłat, do 20 kg bagażu głównego i do 10 kg – podręczne-
go. Dokładną ofertę, cennik i inne przydatne informacje odnajdziemy na stronie: www.wizzair.com

Cantralwings

Ta linia lotnicza zainaugurowała loty do Haugesund. Jest to pierwsze połączenie polskiego przewoź-

nika do Norwegii. Oferta skierowana jest zarówno do turystów, jak również pracowników platform wiert-
niczych i ich rodzin.

Możemy polecieć do Haugesund z Warszawy i z Gdańska. Połączenia te są częścią oferty wakacyjnej Czar-
ter-Mix, w ramach której linie Centralwings sprzedają pasażerom indywidualnym bilety na loty czarterowe
do atrakcyjnych turystycznie miejsc.

Autobusem

Pragnąc dojechać autobusem do

Norwegii lub z powrotem do Polski,
możesz skorzystać z usług poniższych
firm. Podane przykłady cen dotyczą
osoby dorosłej. W cenie biletu opłaco-
ny jest przewóz: 1 sztuki bagażu pod-
stawowego o wadze do 25 kg i 1 sztuki
bagażu podręcznego o wadze do 5 kg.
Przewóz każdej następnej sztuki baga-
żu podstawowego podlega opłacie.
Łączna waga naszego bagażu podsta-
wowego i podręcznego nie może prze-
kroczyć (w zależności od przewoźnika)
35 lub 40 kg.

EUROLINES

Ta znana w całej Europie sieć połączeń autobusowych oferuje połączenia z wszystkich większych

polskich miast do Moss, Oslo i Sarpsborg. Autobusy korzystają z przeprawy promowej między Świnouj-
ściem i Ystad.

Cena za przejazd z Warszawy do Oslo kosztuje 375 zł w jedną lub 615 zł w obie strony.

Więcej informacji o oferowanych połączeniach, rozkład jazdy oraz ceny znajdziesz na stronie interneto-
wej: www. eurolinespolska.pl

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

9

Eurobus

Firma ta oferuje połączenia do Moss i Oslo. Bilet z Łodzi do Oslo w jedną stronę kosztuje 380 zł

(bez kabiny) lub 460 zł (z kabiną), a w dwie strony – 620 zł (bez kabiny) lub 780 zł (z kabiną).

Więcej informacji znajdziesz na stronie: www.eurobus.pl

Almabus

Przewoźnik ten oferuje połączenia na trasach Przemyśl i Zamość – Oslo. Kursy odbywają się 3 razy

w tygodniu. Za bilet w jedną stronę z Przemyśla do Oslo zapłacimy 409 zł, a w dwie strony – 629 zł.

Szczegółowe informacje, rozkłady jazdy, ceny i zakup biletów dostępne są na stronie:
www.almabus.com.pl

Orbis Transport Sp. z o.o.

Firma ta oferuje przewozy autokarowe ze wszystkich większych miast Polski do Moss, Oslo i Svine-

sund. Cena za przejazd z Warszawy do Oslo kosztuje 398 zł w jedną i 656 zł w obie strony.

Rozkłady jazdy oraz wszystkie niezbędne informacje znajdziesz na stronie: www.orbis-transport.pl

Promem

Promy to bardzo przyjemny śro-

dek transportu. Już samą podróż pro-
mem można traktować jako formę
wypoczynku dzięki znajdującym się
tam sklepom, restauracjom i barom.
Dodatkową zaletą promów jest możli-
wość przewiezienia samochodu.

Przy rezerwacji biletów promowych
trzeba pamiętać, że ceny często zmie-
niają się w zależności od sezonu i czy
płynie się rejsem dziennym czy noc-
nym.

Nie ma bezpośredniej linii promowej łączącej Polskę z Norwegią. Można skorzystać z połączenia do
Szwecji lub Danii i stamtąd kontynuować podróż następnym promem lub drogą lądową.

Stena Line

Ze Stena Line można płynąć do Norwegii trasą Frederikshavn w Danii do Oslo. Połączenie to obsłu-

guje prom Stena Saga, a sam rejs trwa 8,5 godziny. Kurs jest wykonywany raz dziennie i trzeba za niego
zapłacić od 65 zł (bez samochodu) i od 375 zł (z samochodem bez przyczepy). Wszystkie niezbędne in-
formacje, rozkłady rejsów oraz ceny znajdą Państwo na stronie: www.stenaline.pl

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

1 0

Color Line

Linie te oferują połączenia do Norwegii z Danii, Niemiec i Szwecji.

Dania – Norwegia

• Hirtshals – Oslo; podróż trwa 10 godzin, a kurs obsługiwany jest 6 razy w tygodniu.
• Hirtshals – Kristiansand; 2,5 godziny, 4 razy dziennie.
• Hirtshals – Larvik; 6,5 godziny, 6 razy w tygodniu.

Opłaty w jedną stronę:

• samochód + max 5 osób – od 95 euro
• motocykl + 2 osoby – od 70 euro
• osoba piesza – od 24 euro

Niemcy – Norwegia

• Kiel – Oslo; podróż trwa 19 godzin, a kurs jest obsługiwany 5 razy w tygodniu.

Opłaty w jedną stronę:

• samochód + 4 osoby + kabina 4-osobowa – od 346 euro
• motocykl + 2 osoby + kabina 2-osobowa – od 346 euro
• osoba piesza + miejsce w kabinie 4-osobowej – od 156 euro

Szwecja – Norwegia

• Strømstad – Sandefjord; rejs trwa 2,5 godziny i jest wykonywany 2 razy dziennie.

Szczegółowe informacje odnośnie do rozkładu rejsów znajdą Państwo na stronie: www.colorline.pl

DFDS Seaways

Linie te proponują Mini Rejs do Oslo. Oferta Świnoujście – Kopenhaga – Oslo – Kopenhaga – Świ-

noujście obejmuje realizację wszystkich następujących po sobie odcinków trasy, z czasem wolnym nie
dłuższym niż 8,5 godziny w Kopenhadze, 8 godzin w Oslo i ponownie w Kopenhadze 10,5 godziny.

Ten rejs odbywa się promem Polferries i DFDS Seaways w obie strony w kabinie 4-osobowej wewnętrz-
nej wraz ze wszystkimi opłatami portowymi. Początek podróży w każdą niedzielę i wtorek. Cena już od
499 zł od osoby.

Ponadto raz dziennie odbywa się rejs na trasie Kopenhaga – Oslo, który trwa 16 godzin.

Więcej informacji dostępnych jest na stronie: www.dfdsseaways.pl

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

1 1

Fjord Line

Promy kursują z Danii do Norwegii na trasach:

Hanstholm – Bergen

Opłaty w jedną stronę:

• samochód + max 5 osób – od 79 euro
• motocykl + 2 osoby – od 60 euro
• osoba piesza – od 20 euro

Hansholm – Egersund

• Opłaty odpowiednio od: 29; 40; 10 euro

Hansholm – Haugesund

• Ceny od: 59; 50; 15 euro

Przy rejsach nocnych należy dopłacić do miejsca w kabinie.

Szczegółowe informacje i rozkład rejsów można znaleźć na stronie: www.fjordline.pl

Pociągiem

Polskę łączy bezpośrednie okre-

sowe połączenie kolejowe ze stolicą
Norwegii, Oslo. Prowadzi ono z War-
szawy przez Berlin, Kopenhagę, Aal-
borg, Frederikshavn. Czas podróży
wynosi 35,5 godziny.

Szczegółowe informacje o rozkładzie
jazdy pociągów znajdziesz na stronie:
www.pkp.pl

Inną alternatywą jest dojazd do
szwedzkiej stolicy – Sztokholmu, skąd
są połączenia do Oslo (2-3 razy dzien-
nie; 6 godzin), Trondheim (2 razy dziennie; 11 godzin) i Narwiku (2 razy dziennie; 21 godzin). Podróż ze
Sztokholmu do Oslo, Trondheim lub Narwiku kosztuje w jedną stronę ok. 600 NOK. Osoby poniżej 26
lat mogą nabyć bilet zniżkowy BIJ. Ponadto na tych trasach respektowane są bilety InterRail, ScanRail
i Eurail.

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

1 2

Samochodem

Jadąc samochodem, najłatwiej jest

skorzystać z oferty jednej z linii promo-
wych do Szwecji. Wybierając połącze-
nie do Nynäshamn, czeka nas już tylko
dojazd do pobliskiego Sztokholmu,
a stamtąd trasą Sztokholm – Oslo pro-
sto do Norwegii.

Do Norwegii można również dotrzeć
drogą lądową: przez Niemcy do Danii
i dalej przez słynny już most z Kopen-
hagi do Malmö w Szwecji, 16 km pod
i nad cieśniną Öresund.

Zależnie od regionu, z którego kierowcy udają się w podróż, granicę będą przekraczać w Kołbaskowie,
Słubicach lub Zgorzelcu. Jadąc każdą z tych dróg, należy kierować się na Berliner Ring – wielką berlińską
obwodnicę. Stamtąd w kierunku Hamburga najlepiej pojechać autostradą A24 (wyjazd z Berlina w kierun-
ku na Rostok) lub A7 przez Hanower. Z Hamburga jedzie się dalej autostradą A7 do Flensburga. Należy
przy tym uważać, by za zjazdem „Neumünster” na przecięciu autostrad A7 i A215 (kierunek Kiel) w porę
skręcić na Flensburg. Niektórzy wybierają skrót przez Schwerin–Lubekę i Kilonię, lecz w rzeczywistości
drogą tą jedzie się dłużej i trudniej, a oszczędność paliwa wydaje się wątpliwym argumentem. Najlepszym
rozwiązaniem jest podróż autostradą.

Przejście graniczne znajduje się na rogatkach Flensburga. W Kolding należy skręcić na prowadzącą do
Malmö autostradę E20.

Koło miasta Fredericia autostrada po moście nad cieśniną Mały Bełt wjeżdża na Fionię. Z Fionii na Ze-
landię droga wiedzie nad Wielkim Bełtem. Podróż sama w sobie jest sporą atrakcją, ale podczas przepra-
wy przez cieśninę trzeba głębiej sięgnąć do portfela. Przejazd mostem długości 21 km z Nyborga do
Korsor samochodem osobowym (5 osób) kosztuje aż 225 dkr, a kempingowym lub z przyczepą kempin-
gową – 340 dkr. Innej drogi, niestety, nie ma, jednak wydatek rekompensuje turystom świadomość, że je-
chali jednym z najdłuższych mostów na świecie.

Koło Ringsted wielu podróżujących zjeżdża z autostrady E20 na drogę nr 7 do Helsingor, głównie z po-
wodu samochodowych przepraw promowych do Szwecji (do Helsingborga), które są znacznie mniej kosz-
towne niż przejazd nowo otwartym tunelem i mostem z Kopenhagi do Malmö. Prowadzi do niego
wprost autostrada E20.

Otwarty 1 lipca 2000 roku most z Kopenhagi do Malmö, łączący Danię i Szwecję, ma 16 km długości
i jest trzecim pod względem długości w Europie. Jego budowa trwała 7 lat i kosztowała 2,75 mld dolarów,
które mają się zwrócić dopiero po 30 latach użytkowania. Przeprawa z wyspy na kontynent składa się z kil-
ku etapów.

W Kopenhadze, w pobliżu lotniska Kastrup, budowniczowie usypali sztuczny półwysep o długości
430 m. W tym miejscu zaczyna się tunel o długości 3 510 m, który przebiega 10 m pod dnem morza. Ze
względów bezpieczeństwa drogi i szlaki kolejowe w obu kierunkach prowadzą obok siebie, ale w osob-
nych kanałach. Co 100 m znajduje się wyjście ewakuacyjne do sąsiedniego tunelu i telefon. W tunelu za-
stosowano specjalne oświetlenie, które szybko przyzwyczaja wzrok kierowcy do sztucznego światła.
Tunel dociera na sztucznie usypaną wyspę o długości 4 055 m.

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

1 3

Stąd droga wiedzie przez most o długości 7 845 m. W najwyższym miejscu przęsło mostu znajduje się na
wysokości 57 m nad powierzchnią morza. W tym miejscu przepływają pod Öresundsbron największe stat-
ki. Most ma 30 m szerokości i 4 pasy ruchu, a minimalna prędkość jazdy wynosi tu 90 km/godz. Przejazd
trwa zaledwie 10-15 min (dla porównania: przeprawa promem z Kopenhagi do Malmö zajmuje 45 min).
Pod drogą biegnie dwutorowa trasa kolejowa.

Podróż samochodem osobowym mostem nad cieśniną Öresund kosztuje 230 dkr, a samochodem z przy-
czepą kempingową lub samochodem kempingowym – aż 500 dkr. Za motocykl trzeba zapłacić 125 dkr
(mieszkańcy obu regionów, czyli stali klienci, otrzymują zniżki i bonifikaty). Za przejazd tunelem i mo-
stem kierowcy płacą dopiero po szwedzkiej stronie, podobnie jak na płatnych autostradach – przez okno.
Tam również znajduje się posterunek celny i punkt odpraw granicznych dla obywateli krajów nienależą-
cych do Unii Europejskiej. Dalej z Malmö do granicy norweskiej i Oslo prowadzi autostrada E6.

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

1 4

Ubezpieczenie

Koszty leczenia w Norwegii są bar-

dzo wysokie. Po podpisaniu umowy
o pracę w kraju fiordów zostajemy ob-
jęci norweskim systemem ubezpie-
czeń. Jeśli jednak przed wyjazdem nie
mamy zapewnionej pracy na miejscu,
tylko będziemy jej dopiero poszuki-
wać, warto zastanowić się nad formą
ubezpieczenia.

EKUZ – Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego

Dokument ten uprawnia do korzystania ze świadczeń zdrowotnych podczas pobytu w innych pań-

stwach członkowskich Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) i Szwajcarii. Od 1 stycznia 2006
roku EKUZ zastąpiła we wszystkich państwach członkowskich UE i EOG oraz w Szwajcarii formularze
E-111.

Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego gwarantuje dostęp do pomocy medycznej w nagłych wy-
padkach w Norwegii, stanowi ona także dowód zgody ubezpieczyciela na pokrycie kosztów niezbędnych
z przyczyn medycznych leczenia, w trakcie pobytu za granicą.

W celu otrzymania karty EKUZ należy przed wyjazdem zgłosić się do najbliższego oddziału NFZ z wy-
pełnionym formularzem (dostępny na stronie internetowej NFZ), kserokopią dowodu osobistego i doku-
mentem potwierdzającym ubezpieczenie w NFZ.

Jeśli wyjeżdżający nie uzyska przed wyjazdem odpowiednich dokumentów, nie pozbawia go to możliwości
skorzystania z omawianych unormowań prawnych. Konieczne w takiej sytuacji będzie jednak nawiązanie
odpowiedniej korespondencji między instytucją w kraju wyjazdu a instytucją w kraju macierzystym.

Brak odpowiedniego dokumentu może skutkować koniecznością pokrycia kosztów leczenia bezpośrednio
z kieszeni pacjenta. Z wnioskiem o zwrot poniesionych wydatków można wystąpić bezpośrednio do insty-
tucji ubezpieczenia zdrowotnego w państwie, w którym świadczenia były udzielone, o ile jest to możliwe
ze względu na zaplanowany czas pobytu zainteresowanego w tym państwie. Powinien on jednak pamiętać
o tym, że podstawą dokonania zwrotu przez instytucję zagraniczną będą nie tylko okazane przez niego do-
wody zapłaty za udzielone mu w tym państwie świadczenia zdrowotne, ale również ważny w okresie
udzielania świadczeń odpowiedni formularz serii E lub Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego,
wydana przez oddział wojewódzki NFZ właściwy ze względu na jego miejsce zamieszkania w Polsce.

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

1 5

W przypadku czasowych pobytów poza Polską, jeżeli uzyskanie zwrotu poniesionych kosztów nie było
możliwe w trakcie pobytu w państwie, w którym świadczenia zostały udzielone, zainteresowany powinien
zwrócić się o ich refundację do swojej instytucji właściwej, którą w stosunku do polskich ubezpieczonych
jest właściwy oddział wojewódzki NFZ.

ISIC

Polskie legitymacje studenckie nie są honorowane w Norwegii. Aby potwierdzić status studenta, nale-

ży wyrobić międzynarodową kartę studencką ISIC. Dzięki niej uzyskujemy dostęp do kilkudziesięciu tysię-
cy zniżek w Polsce i za granicą. Zawiera również ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków
w Polsce i za granicą – 25 000 zł oraz kosztów leczenia podczas każdej podróży zagranicznej – 250 000
zł. Istnieje także możliwość ubezpieczenia się w zakresie odpowiedzialności cywilnej w życiu prywatnym
oraz w zakresie wyczynowego uprawiania sportu.

Karta ISIC przysługuje studentom studiów stacjonarnych i podyplomowych uczelni państwowych i pry-
watnych bez ograniczenia ze względu na wiek. Wystawiana jest także uczniom szkół średnich i gimnazjów
powyżej 12 roku życia.

Legitymacja ISIC jest ważna maksymalnie 16 miesięcy od momentu jej wydania (legitymacje ważne są edy-
cjami wrzesień – grudzień, np. 01/09/2007 – 31/12/2008).

Do wyrobienia karty potrzebna jest ważna legitymacja szkolna/studencka i jedno zdjęcie.

EURO<26

EURO<26 to karta rabatowo-ubezpieczeniowa, której posiadaczem może zostać każdy młody czło-

wiek pomiędzy 7 a 30 rokiem życia. Karta ważna jest przez rok od daty wydania i daje dostęp do ponad
3 000 zniżek w Polsce i ponad 100 000 zniżek w 37 krajach europejskich.

Informacje o zniżkach w Polsce i Europie można znaleźć w Internecie: www.euro26.org

Dodatkowym atutem polskiej karty jest całoroczne ubezpieczenie turystyczne, które zastępuje m.in. ubez-
pieczenie w szkole i na uczelni.

Kupując EURO<26 jesteśmy automatycznie ubezpieczeni na całym świecie (z wyjątkiem USA i Kanady)
przez 365 dni. Ubezpieczenie obejmuje amatorskie uprawianie sportów (w wersji "Sport" także dyscypli-
ny wysokiego ryzyka i uprawiane w sekcjach sportowych) oraz legalną pracę za granicą. Mamy również za-
gwarantowane pokrycie kosztów leczenia (do 60 tys. euro), transportu medycznego do kraju (do 60 tys.
euro), kosztów podróży osoby towarzyszącej – niezbędnej do sprowadzenia ubezpieczonego do kraju
(do 60 tys. euro), koszty leczenia stomatologicznego nagłych stanów zapalnych (do 800 zł) oraz odszkodo-
wanie z tytułu następstw nieszczęśliwych wypadków (do 20 tys. zł).

Ponadto posiadacz karty EURO<26 jest ubezpieczony od odpowiedzialności za nieumyślne spowodowa-
nie szkody osobom trzecim – ubezpieczenie Odpowiedzialności Cywilnej (OC) do 50 tys. euro.

W razie wypadku za granicą, należy dzwonić na podany telefon alarmowy czynny całą dobę:
[phone]

Ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków jest ważne również w Polsce.

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

1 6

Karta IYTC

Międzynarodowa Młodzieżowa Karta Turystyczna – IYTC (International Youth Travel Card) –

przeznaczona jest dla wszystkich w wieku 12-25 lat. Pozwala ona zaoszczędzić przy zakupie biletów lotni-
czych, zakwaterowaniu, usługach telekomunikacyjnych, wejściach do muzeów i innych ośrodków kultural-
nych, a także w sklepach i punktach usługowych w ponad 60 krajach na całym świecie.

Karta zapewnia ubezpieczenie NNW w kraju (20 tys. zł) i KL (150 tys. zł na każde zdarzenie). Karta
IYTC jest ważna 365 dni od dnia wystawienia.

Szczegółowe informacje znajdziemy na stronach internetowych.

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

1 7

Pobyt

Od dnia 1 maja 2004 roku pobyt

obywateli polskich na terytorium kraju
członkowskiego UE i EOG do 90 dni
nie wymaga legalizacji. W przypadku
pobytu dłuższego niż 3 miesiące nale-
ży wystąpić do właściwych organów
z wnioskiem o zezwolenie na pobyt.
Osoby przyjeżdżające do Norwegii
w celu poszukiwania pracy mogą prze-
bywać w tym kraju do 6 miesięcy pod
warunkiem

zarejestrowania

się

w AETAT (urząd pracy), w przeciw-
nym wypadku okres dozwolonego po-
bytu wynosi 3 miesiące.

Przed podjęciem pracy wymagane jest
uzyskanie zezwolenia na pobyt z możnością podjęcia pracy, o które można się starać zarówno w norwe-
skich placówkach dyplomatyczno-konsularnych, jak i przez osobiste stawienie się w komisariacie policji
na terenie Norwegii. Wniosek o zezwolenie na pobyt z możnością pracy może także w imieniu pracowni-
ka złożyć upoważniony przez niego pracodawca.

Zezwolenie nie jest zależne od konkretnego typu pracy, jej miejsca ani kwalifikacji zawodowych. W przy-
padku zmiany pracy nie wymaga się powtórnego wnioskowania o zezwolenie. Jeżeli jest prawdopodobne,
że wniosek danej osoby zostanie rozpatrzony pozytywnie przez Urząd ds. Cudzoziemców, policja może
wydać pracownikowi tymczasowe pozwolenie na pracę. Odrębne procedury dotyczą osób starających się
o pracę w charakterze au pair.

Regulacje przejściowe dotyczą wyłącznie pracowników poszukujących pracy w Norwegii na własną rękę.
Regulacje te nie dotyczą natomiast m.in. następujących grup:

• usługodawców, którzy, będąc zatrudnieni u zagranicznego pracodawcy, wykonują w jego imieniu

usługi na terytorium Norwegii,

• przedsiębiorców z działalnością gospodarczą zarejestrowaną w jednym z państw UE,
• studentów norweskich uczelni,
• obywateli wspólnoty, którzy posiadali prawo pobytu, zezwolenie na pracę i na osiedlenie się w Nor-

wegii na co najmniej 12 miesięcy przed dniem 1 maja 2004 roku.

Warunki otrzymania zezwolenia na pobyt z możnością podjęcia pracy

Przed złożeniem wniosku o zezwolenie na pobyt z możnością podjęcia pracy wymagane jest otrzy-

manie oferty pracy na pełnym etacie (40 godzin tygodniowo). Warunki pracy i płacy muszą odpowiadać
warunkom oferowanym pracownikom norweskim zatrudnionym na stanowiskach analogicznych.

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

1 8

Przy składaniu wniosku wymagane są następujące dokumenty:

• wypełniony formularz wniosku wraz ze zdjęciem,
• poświadczenie zatrudnienia lub umowa o pracę wraz z wypełnionym punktem 5.,
• poświadczenia zatrudnienia podpisanego zarówno przez pracownika jak i pracodawcę,
• pracodawca jest zobowiązany do podania wysokości płacy i warunków pracy na specjalnym formu-

larzu oraz musi potwierdzić własnoręcznym podpisem, że spełniają one wymogi norweskiego pra-
wa pracy,

• przy składaniu wniosku należy przedłożyć paszport lub inną ważną legitymację.

Jeżeli wniosek składa pracodawca, musi on dodatkowo załączyć:

• upoważnienie (sporządzone na specjalnym formularzu),
• kopię paszportu pracownika.

Złożenie i rozpatrzenie wniosku jest bezpłatne.

Formularze można znaleźć na stronach internetowych Urzędu ds. Cudzoziemców pod adresem:
www.udi.no lub otrzymać w norweskich placówkach dyplomatyczno-konsularnych bądź w komisariatach
policji na terenie Norwegii. Formularze należy dokładnie wypełnić. Braki w złożonej dokumentacji mogą
być przyczyną negatywnego rozpatrzenia wniosku.

Obowiązkowa rejestracja na komisariacie policji

W ciągu 7 dni od przyjazdu no Norwegii każda osoba posiadająca pozwolenie na pobyt musi zgłosić

się na komisariat policji w celu rejestracji. Polega ona na okazaniu paszportu lub innego dokumentu tożsa-
mości oraz udzieleniu niezbędnych informacji. Niedopełnienie tego obowiązku jest równoznaczne z niele-
galnym pobytem w Norwegii i jest zagrożone wydaleniem z kraju.

Obowiązkowa rejestracja w Norweskim Rejestrze Ludności

W ciągu 8 dni od przyjazdu no Norwegii każda osoba musi udać się do biura Norweskiego Rejestru

Ludności (tzw. Folkeregistere) w celu rejestracji. Trzeba okazać paszport lub inny dokument tożsamości.
Po zarejestrowaniu urząd nadaje każdemu jedenastocyfrowy osobisty numer identyfikacyjny (PIN).

Pozwolenie na pobyt stały

O ten dokument może ubiegać się każda osoba mieszkająca w Norwegii od co najmniej 3 lat. Pozwo-

lenie to umożliwia pobyt i pracę w tym kraju na czas nieokreślony. Aby je uzyskać, przez wspomniany
okres 3 lat nie wolno opuszczać Norwegii na okres dłuższy niż 7 miesięcy. Specjaliści z prawem pracy mo-
gą jednorazowo spędzać poza krajem więcej czasu ze względu na częste podróże służbowe.

Osoba chcąca osiedlić się na stałe w Norwegii, a następnie uzyskać norweskie obywatelstwo, nie może
być karana. Musi również uczęszczać na obowiązkowe lekcje języka norweskiego.

Składając wniosek o pozwolenie na pobyt stały, należy uiścić odpowiednią opłatę. Zwykle wniosek taki
rozpatruje urzędnik na komisariacie. W przypadku osób przebywających poza Norwegią przez czas dłuż-
szy niż 2 lata, pozwolenie na pobyt stały jest anulowane.

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

1 9

Odnawianie pozwoleń na pobyt i pracę

Pozwolenie na pobyt i pracę w Norwegii jest ważne przez okres 1 roku. Po upływie tego czasu nale-

ży je odnowić, zgłaszając się na komisariat policji odpowiednio wcześniej przed upływem ważności doku-
mentu i uiszczając stosowną opłatę. Zwykle formalność tę można załatwić na najbliższym komisariacie.

Imigracja członków rodziny

Pozwolenie na przyjazd i zamieszkanie w Norwegii członka rodziny imigranta wydaje się z reguły

małżonkom, dzieciom oraz starszym, samotnym rodzicom imigranta. Aby móc otrzymać takie pozwole-
nie, osoba przebywająca w Norwegii musi być zdolna do finansowego utrzymania członka rodziny.

O pozwolenie na przyjazd ubiega się sama osoba zainteresowana, składając odpowiedni wniosek w naj-
bliższym przedstawicielstwie Królestwa Norwegii (np. w konsulacie). Następnie placówka ta przesyła
wniosek do Norwegii, a krewny wnioskodawcy zostaje wezwany na komisariat policji w celu udzielenia
dalszych informacji.

Aby uzyskać więcej informacji na temat tego, kto z rodziny może ubiegać się o pozwolenie na imigrację
do Norwegii, należy skontaktować się z Wydziałem Imigracyjnym (UDI), który decyduje o ewentualnym
przyjęciu wniosku o wydanie pozwolenia na przyjazd.

Wizy pobytowe

Jeżeli któryś z członków rodziny imigranta pragnie uzyskać wizę w celu złożenia mu wizyty, musi

ubiegać się o tzw. wizę pobytową w przedstawicielstwie Królestwa Norwegii w kraju rodzinnym. Wiza po-
bytowa jest zwykle wydawana na okres do 3 miesięcy. Wiza ta uprawnia do wjazdu na teren wszystkich
państw-sygnotariuszy układu z Schengen. Wiza wydana w innym państwie, które ratyfikowało układ, rów-
nież uprawnia do wjazdu do Norwegii. Ważne jest, aby osoby chcące odwiedzić krewnego w Norwegii
rozpoczęły procedurę wizową na długo przed planowaną wizytą oraz, aby opuściły obszar Schengen
przed wygaśnięciem wizy.

Obywatelstwo

O przyznanie obywatelstwa norweskiego może ubiegać się każda osoba mieszkająca w Norwegii

przez co najmniej 7 lat. Inne zasady przyznawania obywatelstwa dotyczą dzieci i osób pozostających
w związku małżeńskim z obywatelem norweskim.

Inne informacje dotyczące pobytu w Norwegii

Więcej informacji na temat prawa pobytu w Norwegii można uzyskać:

• pod numerem policji: 02800,
• pod adresem: www.politi.no – tutaj spis numerów do wszystkich komisariatów policji na terenie

Norwegii,

• kontaktując się z Norweską Dyrekcją ds. Informacji Imigracyjnej dla Wnioskodawców

(nr: 23 35 16 00), wysyłając e-maila na adres: [e-mail] lub zapoznając się z zawartością strony:
www.udi.no

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

2 0

Poszukiwanie pracy

Norwegia to najbardziej otwarty na

pracowników z Polski kraj Skandyna-
wii. Pomimo tego, że Norwegia nie
jest członkiem Unii Europejskiej, a na
pracę w niej potrzebne jest zezwole-
nie, nie jest jednak krajem niedostęp-
nym. Wręcz przeciwnie, stanowi ona
jeden z najpopularniejszych celów na
wyjazdowej mapie Europy. Władze te-
go państwa wprowadziły daleko idące
ułatwienia dla osób, które zamierzają
tam pracować. To również jeden z naj-
zamożniejszych krajów naszego konty-
nentu. Znalezienie dobrej pracy
w Norwegii oznacza także bardzo do-
bre zarobki.

W Norwegii obowiązuje pozwolenie na pracę. Legalnie można przebywać w tym kraju 3 miesiące. Jeżeli
chcemy poszukać pracy, powinniśmy zarejestrować się w urzędzie pracy. W takiej sytuacji legalny pobyt
może trwać nawet pół roku.

Pozwolenie na pracę i pobyt można dostać tylko wtedy, gdy znajdzie się już pracodawcę. Wówczas należy
złożyć na komisariacie wniosek o zezwolenie na pobyt wraz z możliwością podjęcia pracy. Taki wniosek
można złożyć jeszcze w kraju, w konsulacie lub ambasadzie. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby zrobił to za
nas pracodawca. Do wniosku trzeba koniecznie dołączyć ofertę pracy i opis warunków pracy oraz wyna-
grodzenia. Podczas oczekiwania na pozwolenie nie można legalnie pracować.

Dużą barierę dla potencjalnych pracowników stanowi język. Chociaż znajomość języka angielskiego jest
w Norwegii powszechna, to na większości stanowisk wymagana jest podstawowa znajomość norweskiego.
Wyjściem dla osób, które nie znają języka, są agencje pośrednictwa, które mają gotowe oferty i są odpo-
wiedzialne za kontakty z pracodawcą.

Istnieje kilka sposobów poszukiwania pracy. Szukając pracy na własną rękę, warto wiedzieć, że Norwego-
wie przywiązują dużą wagę do referencji poprzednich pracodawców. Najłatwiej znaleźć pracę jeszcze
w Polsce. Na naszym rynku działa mnóstwo agencji pośrednictwa organizujących wyjazdy do Norwegii.

Agencja pośrednictwa pracy wymaga dokładnego sprawdzenia (powinna posiadać licencję oraz wpis do
Krajowego Rejestru Agencji Zatrudnienia). Przed wyjazdem koniecznie należy podpisać umowę z pośred-
nikiem. Ofert pracy warto szukać także w Polskim Urzędzie Pracy, a zwłaszcza w oddziałach wojewódz-
kich, które albo mają informację o rekrutacji, albo same ją przeprowadzają.

Będąc już w Norwegii, warto zarejestrować się w tamtejszym urzędzie pracy. Wystarczy do tego paszport.
Umożliwi to legalny pobyt aż przez 6 miesięcy. W rządowym centrum ds. pracy Aetat można uzyskać in-
formacje dotyczące aktualnych ofert pracy. Ponadto biura pracy zapewniają osobom szukającym pracy do-
stęp do komputerów, Internetu oraz dostęp do telefonu, faksu i fotokopiarek.

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

2 1

Jak w większości krajów Europy, działa tu system EURES. Dysponuje on siecią doradców i bazą danych
ofert pracy w całej Europie.

Większość ofert pracy publikowanych jest w Internecie. Swoje strony przeznacza na ten cel także najwięk-
sza tamtejsza gazeta codzienna, czyli „Aftenposten”. Dziennik posiada też wersję internetową.

W Norwegii można znaleźć pracę sezonową: przy zbieraniu owoców, remontach, pomocy w gospodar-
stwie. Kraj ten czeka jednak głównie na specjalistów. Pracę znajdą tam lekarze, pracownicy przemysłu ryb-
nego, robotnicy leśni, budowlańcy lub osoby zajmujące się wydobyciem ropy. Poszukiwani są cieśle
i stolarze. Dużą szansę na pracę mają pomoce domowe, mechanicy i ogrodnicy oraz operatorzy maszyn.

W związku z dużą ilością Polaków, którzy już pracują w Norwegii, więcej pracy mają tłumacze języka nor-
weskiego i nauczyciele tego języka. Niektóre firmy organizują bowiem kursy doszkalające dla swoich pol-
skich pracowników.

Osoby z wyższym wykształceniem, szukające dobrej i prestiżowej pracy muszą znać dobrze język norwe-
ski. Tego wymogu nie muszą często spełniać najbardziej poszukiwani specjaliści. Należą do nich lekarze,
informatycy i niektórzy inżynierowie.

Bardzo ciężkim, ale i bardzo dobrze płatnym zajęciem jest praca na platformach wiertniczych. Niełatwo
jednak o pracę w tym sektorze. Poszukiwani są wykwalifikowani pracownicy. Ze względu na bardzo wyso-
kie zarobki, jest to praca zarezerwowana głównie dla Norwegów. Nie jest to sektor, który cierpi na brak
rąk do pracy.

Przydatne strony internetowe

http://www.nav.no
–

strony norweskiego urzędu pracy

http://www.gulesider.no
–

lista norweskich agencji pośrednictwa

http://www.aftenposten.no

http://iccstaff.pl

http://easyjob.pl

http://www.norwegian.pl

http://www.adecco.pl

http://www.stillinger.no

http://www.unginfo.oslo.no
–

informacja na temat pracy sezonowej dla studen-

tów w przedszkolach (nie tylko latem), muzeach
i innych instytucjach

http://www.jobbverkstedet.no
–

oferty pracy, linki do stron gazet i uniwersytetów

http://www.jobbnord.no/index.html
–

miejsca pracy w państwowych instytucjach

http://www.jobline.no

http://www.jobworld.no
–

branża IT

http://www.stepstone.no

http://www.manpower.no
–

giełdy pracy czasowej

http://www.fin.no

http://www.jobnew.no/index.htm

http://www.nokaut.no

– informacje dotyczące uznawalności kwalifikacji

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

2 2

Zasady zatrudnienia

Aby rozpocząć pracę, trzeba podpi-

sać z pracodawcą umowę zawierającą
opis obowiązków, wysokość wynagro-
dzenia, zakres godzin oraz zasady roz-
wiązania stosunku pracy.

Wysokość zarobków i warunki

pracy

Duże zarobki to jeden z powodów

popularności tego kraju. Nie ma tu
ustalonych stawek pensji minimalnej.
Wysokość płacy określana jest przez
związki zawodowe i pracodawców
w specjalnych umowach dwustronnych.

Norweskie prawo nakłada obowiązek traktowania pracowników z innych krajów w identyczny sposób, jak
traktuje się pracowników miejscowych. Nie mogą oni otrzymywać niższej płacy, ani pracować przez wię-
cej godzin.

Każdy pracownik otrzymuje regularne wynagrodzenie. Większość pracodawców wpłaca pensję na konto
bankowe pracownika. Pracodawca musi także otrzymać kartę podatkową swego pracownika, a następnie
dokonać odpowiednich potrąceń podatków oraz składek emerytalnych przed wypłaceniem należności.

Minimalne stawki w budownictwie zaczynają się od 120 koron za godzinę (około 55 zł). Z biegiem czasu
zarobimy nawet 70 zł – taką stawkę otrzymują przeciętnie robotnicy wykwalifikowani. Miesięczne wyna-
grodzenie wynosi najczęściej 16 – 17 tys. koron. Osoby sprzątające mogą zarobić około 13 tys. koron. Ci,
którym pracodawca zapewnia wyżywienie lub zakwaterowanie, muszą liczyć się z odpowiednio niższymi
stawkami wynagrodzenia.

Sporo można zyskać, pracując w nadgodziny. Za nadgodziny uważa się pracę na tym samym stanowisku
powyżej 9 godzin dziennie lub 40 godzin tygodniowo. Za nadgodziny przypadające w ciągu dnia otrzyma-
my 40% więcej pieniędzy. Praca w nocy jest uregulowana innymi przepisami. W takiej sytuacji za nadgo-
dziny uważa się czas pracy przekraczający 36 lub 38 godzin tygodniowo. Za pracę po 21:00 dostaniemy
podwójną stawkę.

Zgodnie z normami czas pracy nie powinien przekraczać 9 godzin dziennie i 40 godzin tygodniowo. Co
ciekawe, osoby, które pracują na noc lub o różnych porach, mają prawo żądać skrócenia tygodnia pracy
do 36 – 38 godzin.

Każdemu pracownikowi przysługuje 25 dni płatnego urlopu wypoczynkowego. W Norwegii wlicza się so-
boty do wymiaru urlopu. W okresie letnim każdy ma prawo do 3 tygodni urlopu bez przerwy.

Norwegowie mają opinię uczciwych i dobrych pracodawców. Skandynawowie mają nieco odmienną men-
talność niż Polacy – większą wagę przywiązują do dokładności niż szybkości pracy.

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

2 3

Uznawanie dyplomów

Norweska Agencja ds. Zapewnienia Jakości w Edukacji (NOKUT) udziela informacji o uznawalno-

ści wykształcenia wyższego zdobytego za granicą. Do agencji NOKUT należy składać wnioski o uznanie
zagranicznego stopnia naukowego/dyplomu. NOKUT współpracuje z siecią podobnych ośrodków w in-
nych krajach członkowskich UE/EOG. Dodatkowe informacje i formularze aplikacyjne można uzyskać,
kontaktując się z agencją.

Zapytania dotyczące uznawalności danego rodzaju wykształcenia wyższego, nabytego w innym kraju
członkowskim UE/EOG, można również kierować bezpośrednio do właściwej uczelni/uniwersytetu
w Norwegii. Informacje ogólne dotyczące uznawalności wykształcenia średniego/wyższego nabytego za
granicą można też uzyskać w Ministerstwie Oświaty (Statens Utdanningskontor) w danym kraju. Informa-
cje o kształceniu zawodowym są udzielane przez zarząd regionalny/Urząd ds. Kształcenia Zawodowego
w administracji okręgowej (Yrkesopplærings nemda/fagoppaeringskontoret).

Adresy i numery telefonów administracji okręgowych można znaleźć pod adresem: www.norge.no

Autoryzacja i potwierdzenie:

• Statens Autorisasjonskontor For Helsepersonell (SAFH) – biuro ds. autoryzacji personelu medycz-

nego; udziela uprawnień do pracy w sektorze świadczeń medycznych.

• Kredittilsynet – norweski organ nadzoru finansowego; udziela upoważnień księgowym, agentom

nieruchomości, agencjom egzekucji długów i specjalistom ds. rachunkowości.

• Mattilsynet – urząd ds. żywności; udziela uprawnień weterynarzom i biologom morskim.
• Tilsynsradet for advokatvirksomhet – organ nadzorczy ds. praktyk prawnych; udziela upoważnień

dla prawników.

• Sjøfartsdirektoratet – urząd ds. morskich; udziela upoważnień dla wielu zawodów w sektorze mor-

skim.

• Luftfartstilsynet – urząd ds. lotniczych; udziela upoważnień pilotom i technikom lotniczym.

Bezrobocie

Osobom bezrobotnym w Norwegii przysługuje zasiłek. Aby go otrzymać, należy spełnić kilka wa-

runków, np. aktywnie szukać nowej pracy. Więcej informacji na temat zasad przyznawania świadczenia
oraz innych porad można uzyskać w miejscowym przedstawicielstwie Aetat.

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

2 4

Ubezpieczenie społeczne

Systemy ubezpieczeń

Ubezpieczeniem społecznym są ob-

jęte wszystkie osoby pracujące i płacą-
ce podatki w Norwegii (składkę na
ubezpieczenie potrąca z pensji praco-
dawca), a także osoby niezatrudnione
w Norwegii, lecz posiadające prawo po-
bytu na okres co najmniej roku.

Świadczenia przyznawane w ramach
ubezpieczenia społecznego obejmują
m.in.: emerytury, renty, rehabilitację,
odszkodowania za obrażenia powstałe
w wyniku wypadku przy pracy, zasiłki
na dziecko, płatny urlop macierzyński.

Zasiłek dla bezrobotnych

Aby móc ubiegać się o zasiłek dla bezrobotnych w Norwegii, trzeba być zarejestrowanym w urzę-

dzie pracy, zdolnym do podjęcia pracy i otwartym na propozycje pracy. Norwegowie nie wymagają wyka-
zania się odpowiednim okresem ubezpieczenia. Trzeba jedynie osiągnąć dochód w wysokości
1,5-krotności określonej podstawy wymiaru w ostatnim roku kalendarzowym albo przynajmniej średnią
roczną tej podstawy w okresie 3 ostatnich lat. 104 tygodnie to okres, przez jaki maksymalnie zasiłek dla
bezrobotnych może być wypłacany.

Wypłata zasiłku dla bezrobotnych z innego kraju EOG podczas poszukiwania pracy w Norwegii (E-303):

• Bezrobotni, którym w kraju zamieszkania zasiłek dla bezrobotnych przysługiwał przez okres co naj-

mniej 4 tygodni przed jego opuszczeniem, mogą skorzystać z przeniesienia takiego zasiłku i jego
wypłaty w Norwegii. Należy tylko poinformować lokalny Urząd Pracy w swoim kraju o zamiarze
poszukiwania pracy w Norwegii oraz wypełnić standardowy formularz, który zostanie przekazany
do Urzędu Pracy odpowiednio wcześnie przed wyjazdem.

• Wszyscy, którym w kraju zamieszkania wypłata zasiłków przysługuje przez okres 3 miesięcy, otrzy-

mają przed wyjazdem formularz E-303, który w ciągu 7 dni po przybyciu do Norwegii powinni
przedłożyć w najbliższym biurze pośrednictwa pracy, celem rejestracji. W przypadku rejestracji po
okresie 7 dni od opuszczenia kraju zamieszkania, zasiłek będzie naliczany od daty rejestracji.

• W przypadku nieznalezienia pracy w Norwegii, osoba, która jej poszukiwała i otrzymywała zasiłek

dla bezrobotnych z innego kraju EOG, musi wrócić do kraju zamieszkania przed upływem 3 miesię-
cy. W innym wypadku straci prawo do zasiłku.

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

2 5

Przeniesienie zasiłku dla bezrobotnych z innego kraju EOG (E-301):

• Osoba, która staje się bezrobotna w Norwegii i jednocześnie nie spełnia lokalnych wymogów, by

otrzymać zasiłek dla bezrobotnych, może ubiegać się o przeniesienie wszelkich praw, uzyskanych
przez nią w innym kraju EOG, do Norwegii. Wówczas osoba ta musi wypełnić formularz E-301
wydany w kraju, gdzie pracowała przez okres ostatnich 3 lat i złożyć wniosek dotyczący zasiłku dla
bezrobotnych w lokalnym biurze pośrednictwa pracy w Norwegii. Osoba planująca wyjazd z Nor-
wegii i potrzebująca norweski formularz E-301 powinna skontaktować się z lokalnym biurem po-
średnictwa pracy celem otrzymania formularza aplikacyjnego.

• Dodatkowe informacje można uzyskać w lokalnym biurze pośrednictwa pracy. Można się również

zarejestrować jako osoba poszukująca pracy w serwisie internetowym pod adresem: www.nav.no

Norweski System Ubezpieczenia Społecznego (Folketrygden):

• Powyższa usługa jest dostępna tylko w języku norweskim i wymagane jest posiadanie norweskiego

numeru ID lub numeru D. Osoba, która znalazła się na przymusowym urlopie bezpłatnym, powin-
na skontaktować się z najbliższym biurem pośrednictwa pracy celem uzyskania informacji o prawie
do otrzymania zasiłku dla bezrobotnych.

Ubezpieczenie społeczne

Przepisy EOG porządkują w poszczególnych krajach członkowskich prawa dotyczące ubezpieczenia

społecznego tak, aby zapewnić ciągłość ubezpieczenia. Osoby pracujące w Norwegii (a zasadniczo także
ich najbliższa rodzina) mają te same prawa, co obywatele norwescy. W odpowiednich przypadkach przy-
sługują im ubezpieczenia społeczne na wypadek choroby bądź inwalidztwa, zasiłki macierzyńskie, opie-
kuńcze oraz emerytury. W Norwegii wszystkie osoby mieszkające na stałe w tym kraju mają prawo do
korzystania z usług lekarza rodzinnego, wyznaczonego do udzielania konsultacji medycznych.

Więcej informacji na temat ubezpieczeń społecznych można uzyskać w biurze pośrednictwa pracy lub
w witrynie: www.nav.no

Obrażenia powstałe w wyniku wypadku przy pracy

Osoby zatrudnione w Norwegii są ubezpieczane przez pracodawcę na wypadek jakiegokolwiek wy-

padku przy pracy. W razie takiego wypadku osoba poszkodowana (lub jej pracodawca) powinna skontak-
tować się z Norweską Inspekcją Pracy.

Ubezpieczenie zdrowotne

Zaleca się wykupienie ubezpieczenia kosztów leczenia oraz NW (od następstw nieszczęśliwych wy-

padków) jeszcze przed planowanym wyjazdem za granicę.

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

2 6

Urlopy

Na podstawie Ustawy o urlopach wypoczynko-

wych, pracownikom przysługuje prawo do 21 dni urlo-
pu w roku. Jednakże większość pracowników ma
prawo do 25 dni urlopu. Nie jest to jeszcze ustawowe
prawo, lecz porozumienie pomiędzy partnerami spo-
łecznymi wynikające z uzgodnień płacowych.

Urlop wypoczynkowy

Pracownikom przysługuje prawo do 25 dni urlopu

wypoczynkowego w roku i prawo do wynagrodzenia
za ten czas. Soboty, choć normalnie wolne od pracy, są
również liczone jako dni robocze. Pracownikom powy-
żej 60 roku życia przysługuje dodatkowo tydzień urlo-
pu (6 dni).

Prawo do wynagrodzenia za czas urlopu wypracowuje
się w roku kalendarzowym przed rozpoczęciem dane-

go roku urlopowego. Osoba, która była bezrobotna w poprzednim roku kalendarzowym, ma także prawo
do urlopu, jednak bez prawa do wynagrodzenia (urlop bezpłatny).

Wynagrodzenie za czas urlopu wynosi 10,2% pensji w roku poprzedzającym rok urlopowy, a dla osób,
które mają powyżej 60 lat 12,5%. Jeżeli umowa o pracę zostanie rozwiązana, należne świadczenia z tytułu
płatnego urlopu są wypłacane wraz z ostatnią wypłatą wynagrodzenia.

W okresie od 1 czerwca do 30 września każdy ma prawo do wzięcia 3 tygodni urlopu bez przerw. Można
zażądać wykorzystania reszty przysługującego urlopu w całości, jak również można wymagać od praco-
dawcy poinformowania o rozpoczęciu okresu wykorzystania urlopów wypoczynkowych na dwa miesiące
naprzód.

Urlop macierzyński/rodzicielski

Urlop ten może trwać nawet 12 miesięcy. Istnieją 2 warianty: 100% pensji przez 42 tygodnie lub

80% przez cały rok.

Urlop dla ojców

Od 1993 roku istnieje w Norwegii instytucja father quota, dzięki której ojcom przysługują 4 tygo-

dnie urlopu. Pozostałą część urlopu macierzyńskiego rodzice mogą wykorzystać, dzieląc się nim. Jeśli mat-
ka jest kobietą samotnie wychowującą dziecko (lub jeśli ojciec dziecka nie ma uprawnień rodzicielskich),
to urlop w całości może wykorzystać matka. Warunkiem uzyskania świadczeń prorodzinnych jest pozosta-
wanie matki w stosunku zatrudnienia przez co najmniej 6 miesięcy w ciągu ostatnich 10 miesięcy przed
porodem. Jej dochód w okresie, w którym prawa rodzicielskie są skumulowane, musi natomiast przekra-
czać minimum, to jest połowę rocznej kwoty bazowej ubezpieczenia społecznego. Planując zatem skorzy-
stanie z urlopu macierzyńskiego – przyszła matka (lub przyszły ojciec) powinna powiedzieć o tym swemu
pracodawcy i wcześniej wykorzystać przysługujący jej (lub mu) urlop wypoczynkowy.

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

2 7

Ponadto, po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego, przez 2 lata (104 tygodnie) matka podlega szczegól-
nej ochronie w zakładzie pracy polegającej na redukcji czasu pracy: do 50, 60, 75, 80, 90% czasu pracy lub
pełny czas, jeśli taka jest wola matki.

Wynagrodzenie w okresie korzystania z urlopu macierzyńskiego oblicza się według zasad obowiązujących
przy obliczaniu zasiłku chorobowego. To świadczenie nie może jednak przekraczać sześciokrotnej wyso-
kości kwoty bazowej ubezpieczenia społecznego. Natomiast możliwość pełnego wynagrodzenia za okres
urlopu macierzyńskiego zależy od pracodawcy.

Urlop macierzyński w przypadku adopcji dziecka

Urlop trwa 39 tygodni (195 dni) z zachowaniem wynagrodzenia w wysokości 100% lub 245 dni –

z zachowaniem wynagrodzenia 80%. Jeśli kilkoro dzieci zostało adoptowanych w tym samym czasie, wów-
czas urlop obejmuje po 25 dni na każde dziecko ze 100% odpłatnością lub 35 dni – z odpłatnością zredu-
kowaną. Ponadto rodzicom przysługuje bezpłatny urlop rodzicielski w wymiarze 1 roku na każde z dzieci
(po zakończeniu urlopu macierzyńskiego), a 2 lata dla osoby samotnie wychowującej dziecko.

Świadczenia macierzyńskie nie mają zastosowania w odniesieniu do adopcji dziecka współmałżonka.

Rodzicom przysługują dni wolne w przypadku:

• choroby dziecka: w wieku poniżej 12 lat lub dziecka chronicznie chorego (na przewlekłą chorobę)

albo niepełnosprawnego poniżej 16 roku życia. Każde z rodziców ma prawo do płatnego okresu
nieobecności w pracy do 10 dni w ciągu roku,

• sprawowania opieki nad dwojgiem dzieci – 15 dni płatnej nieobecności w pracy,
• samotnego wychowywania dziecka (bez względu na płeć tej osoby) – 20 dni, a wychowywania dwoj-

ga dzieci – 40 dni.

Szczególne przepisy chronią kobiety przed rozwiązaniem umowy o pracę w sytuacji, gdy jest ona w ciąży,
w przypadku adopcji dziecka i w czasie urlopu wychowawczego, szczególnie w ciągu pierwszego roku ko-
rzystania z takiego urlopu. Kobiety mają zagwarantowaną możliwość powrotu (po zakończeniu urlopu wy-
chowawczego) na poprzednio zajmowane stanowisko pracy.

Emerytura

Osoby, które pracowały w przynajmniej dwóch krajach EOG, mogą gromadzić prawa do emerytur

z poszczególnych krajów. Dodatkowych informacji udziela biuro pośrednictwa pracy lub jego zagraniczna
sekcja (NAV Utland).

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

2 9

Podatki

W Norwegii obowiązuje podatek

progresywny, co oznacza, że stawki po-
datku wzrastają wraz z wysokością do-
chodu. Po rozpoczęciu pracy trzeba
jak najszybciej postarać się o kartę po-
datkową (skattekort). Dopóki nie zo-
stanie ona dostarczona do pracodaw-
cy, ten będzie zmuszony odprowadzać
aż 50% naszych zarobków na zaliczkę
z tytułu należnego podatku.

Aby otrzymać kartę podatkową, trzeba
zwrócić się do Urzędu Podatkowego
w miejscu zamieszkania. Należy za-
brać z sobą następujące dokumenty:

• ważny paszport – dla obywateli krajów należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego

(EOG) lub obywateli Szwajcarii uznaje się również inny dokument tożsamości, o ile jest on uznawa-
ny jako dokument podróżny w krajach Unii Europejskiej,

• pozwolenie na pobyt lub pracę,
• umowę o pracę/kontrakt zatrudnienia z norweskim pracodawcą,
• twój norweski D-nummer lub pesel norweski (fødselsnummer), jeżeli masz taki numer.

Pesel norweski (fødselsnummer) lub D-nummer

Numer rejestracyjny: D-nummer lub PESEL norweski (fødselsnummer) otrzymuje się podczas

pierwszego starania się o kartę podatkową. Ten numer jest nadrukowany na karcie podatkowej i służy do
identyfikacji osoby u norweskich władz publicznych. Jest on również potrzebny przy zakładaniu konta
bankowego w Norwegii. Należy mieć konto bankowe w Norwegii, na które pracodawca będzie mógł
wpłacać pensje pracownika i na które władze norweskie później będą mogły przekazać ewentualną nad-
wyżkę wpłaconego podatku. Ponadto powinno się używać numeru D lub norweskiego numeru
PESEL (fødselsnummer) za każdym razem, gdy przyjeżdża się do Norwegii do pracy. Trzeba także po-
dać ten numer w czasie starania się o nową kartę podatkową.

Osoby pracujące w Norwegii na podatki przeznaczają średnio 30%. Stawka podatku zawiera jednak także
ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Podatek dla każdej osoby jest wyliczany indywidualnie. Uwzględnia-
ne są różne czynniki. Wysokość podatku wynika z kalkulacji wysokości oczekiwanego dochodu, a płaci się
go w roku bieżącym. W Norwegii rok podatkowy to rok kalendarzowy.

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

3 0

Klasyfikacja podatników

Podatnicy są klasyfikowani w dwóch kategoriach:

• klasa 1 – obejmuje osoby o wolnym stanie cywilnym i większość par małżeńskich, w których oboje

małżonkowie mają źródło przychodu,

• klasa 2 – obejmuje rodziców samotnie wychowujących dzieci i pary małżeńskie, w których tylko jed-

no z małżonków ma źródło dochodu.

Rezydencja podatkowa

Osoba fizyczna, bez względu na narodowość, jest uznawana za rezydenta podatkowego Norwegii

dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych, jeśli jej pobyt w Norwegii przekroczył 183 dni
w 12-miesięcznym okresie lub 270 dni w jakimkolwiek 36-miesięcznym okresie. Norweska rezydencja po-
datkowa osoby opuszczającej Norwegię będzie natomiast przerwana, jeśli pobyt danej osoby wyniósł
mniej niż 61 dni w roku wyjazdu, zakładając, że osoba nie posiada do swojej dyspozycji domu w Norwegii
(własnego lub wynajętego). Ponadto osoba uznana za rezydenta podatkowego Norwegii jest zobowiązana
zadeklarować i opodatkować swoje światowe dochody w tym kraju, a osoba traktowana jako nierezydent
podatkowy Norwegii zapłaci podatek tylko od dochodów ze źródeł położonych w Norwegii.

Zakres opodatkowania

W Norwegii wszystkie rodzaje dochodów z pracy najemnej (zarówno w naturze, jak i w gotówce)

podlegają opodatkowaniu, włączając zapewnione przez pracodawcę mieszkanie, telefon (jeśli wartość tego
świadczenia przekracza kwotę 1 tys. NOK rocznie), samochód służbowy oraz koszty podróży (w części,
w jakiej podlegają opodatkowaniu).

Deklaracja podatkowa

W Norwegii podatek jest naliczany na podstawie dochodu osiąganego w danym roku, tzn. potrące-

nia z pensji stanowią zaliczki z tytułu przewidywanej kwoty należnego podatku. Do 30 kwietnia każdego
roku pracownik jest zobowiązany złożyć deklarację podatkową. Można starać się o przedłużenie terminu
dostarczenia zeznania podatkowego. Należy wówczas wysłać pisemną prośbę do Urzędu Podatkowego
w odpowiednim czasie przed upływem terminu wraz z dokładnym uzasadnieniem potrzeby przedłużenia
terminu.

Istnieją 4 sposoby, na które możemy wysłać nasze zeznanie podatkowe do Urzędu Podatkowego:

• poprzez Internet – tutaj można dokonać zmian oraz uwzględnić dodatkowe odliczenia,
• poprzez sms – można tylko zatwierdzić już gotowe wyliczenia Urzędu Skarbowego,
• telefonicznie, dzwoniąc pod numer 815 22 012 – tu można dokonać tylko niewielkich zmian,
• wysłanie pocztą lub osobiste dostarczenie oryginalnego rozliczenia otrzymanego od Urzędu Podat-

kowego. W tym przypadku również można dokonać wszelkich zmian oraz odliczeń.

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

3 1

Deklaracja podatkowa jest zazwyczaj wcześniej wypełniana przez Urzędy Podatkowe i przesyłana na ad-
res płatnika na przełomie marca i kwietnia. Przed odesłaniem deklaracji do Urzędu Podatkowego należy
sprawdzić wszystkie dane w formularzu. W tym celu trzeba zapoznać się z deklaracją płatności i potrąceń,
wystawianą przez pracodawcę (osoba powinna otrzymać te dane już w styczniu od pracodawcy) oraz inny-
mi odpowiednimi dokumentami z banku. Jeżeli dane te są błędne, należy poprawić zeznanie podatkowe.

Wraz z formularzem deklaracji podatkowej płatnik podatku otrzymuje również ulotkę w języku norwe-
skim, zawierającą instrukcje wypełniania formularza. Po pomoc przy wypełnianiu deklaracji podatkowej
można zwrócić się także do lokalnego Urzędu Podatkowego. Aktualne stawki podatkowe i wysokości ulg
oraz dodatkowe informacje dotyczące opodatkowania można uzyskać w Centralnym Biurze Podatkowym
dla Cudzoziemców (Sentralskattekontoret for Utenlandssaker) lub w Urzędzie Podatkowym w Oslo (Oslo
Likningskontor).

Gdy urząd rozpatrzy zeznanie podatnika, osoba otrzymuje roczne rozliczenie podatkowe, gdzie zawarte
są informacje o wysokości dochodu, od którego naliczony został podatek, ile podatku pracodawca odpro-
wadził od pensji i czy finalnie podatnik wpłacił za dużo czy za mało podatku. Roczne rozliczenie podat-
kowe Urząd Podatkowy przesyła w czerwcu lub w październiku.

W przypadku, gdy podatnik zapłacił za mało podatku, Urząd Podatkowy prześle pocztą blankiet dla wpła-
ty podatku.

Odwołanie

Podatnik może się odwoływać od decyzji władz podatkowych dotyczących naliczonego podatku. Je-

żeli osoba otrzyma roczne rozliczenie podatkowe w czerwcu, to termin złożenia odwołania przypada na
10 sierpnia. Jeżeli władze skarbowe prześlą podatnikowi roczne rozliczenie podatkowe w październiku, to
termin wniesienia odwołania wynosi 3 tygodnie po wysłaniu tego rozliczenia. Odwołanie składa się do
Urzędu Skarbowego i należy podać, co i dlaczego jest błędne w zeznaniu. Jeśli władze skarbowe przyzna-
ją rację podatnikowi, wówczas osoba otrzyma nowe roczne rozliczenie podatkowe.

Przedterminowe rozliczenie podatkowe

Osoba, która przebywa w Norwegii krócej niż 183 dni, może poprosić Urząd Skarbowy o rozlicze-

nie podatku przed wyjazdem z Norwegii, informując jednocześnie Urząd Skarbowy, kiedy zamierza opu-
ścić Norwegię.

Trzeba wypełnić formularz zeznania podatkowego (selvangivelsesblankett) i mieć z sobą zaświadcze-
nie od pracodawcy dotyczące:

• pensji brutto zarobionej w Norwegii,
• ewentualnych innych świadczeń pokrytych przez pracodawcę,
• kwoty zapłaconego podatku.

Urząd Podatkowy obliczy, ile podatku dana osoba powinna była zapłacić i wkrótce potem otrzyma ona
roczne rozliczenie podatkowe. Ważne jest także poinformowanie Urzędu Skarbowego o adresie zamiesz-
kania w kraju rodzinnym (jeśli osoba wyjeżdża z powrotem do kraju rodzinnego) zanim otrzyma zeznanie
podatkowe i/lub roczne rozliczenie podatkowe.

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

3 2

Rozliczenie dochodu

Podatek dochodowy od osób fizycz-

nych jest w Norwegii podzielony na 2
źródła:

• podatek państwowy (najwyższy

podatek klasa 1 i 2) – oparty na
dochodzie osobistym (przycho-
dy brutto),

• ryczałtowy, komunalny – oparty

na tzw. zwykłym dochodzie.

Dochód i zwolnienia podatkowe, które
tworzą podstawę opodatkowania, są
podzielone na 3 kategorie:

• dochód osobisty, czyli: pensja, świadczenia pracownicze, składki na ubezpieczenie emerytalne,
• dochód kapitałowy, czyli dochód z: odsetek, zysków kapitałowych, dywidend,
• dochód z nieruchomości.

Uwaga! W Norwegii małżonkowie podlegają opodatkowaniu oddzielnie od swoich dochodów, z wyjąt-
kiem dochodu z zysków kapitałowych. Jeśli oboje małżonkowie są norweskimi rezydentami podatkowy-
mi, dochód taki, jak dochód z inwestycji, odliczenia związane z zapłaconymi odsetkami, składki na
ubezpieczenie emerytalne oraz dochód z posiadanego majątku jest alokowany do małżonka, który zgod-
nie z posiadaną dokumentacją jest prawnym właścicielem/zarządcą w stosunku do np. banku czy instytu-
cji ubezpieczeniowej. Małżonkowie mogą jednak zaalokować te przychody zgodnie ze swoim życzeniem.

Wysokość podatku w 2008 roku

• od zwykłego dochodu – 28%,
• od dochodów osobistych – 9% dla podatników klasy 1 i 2, jeśli dochód przekracza kwotę 420 tys.

NOK, zaś 12%, gdy dochód przekracza kwotę 682,500 NOK,

• od dochodu kapitałowego – podatek państwowy i komunalny. Wysokość podatku kapitałowego ko-

munalnego wynosi 0,7%, a podatek państwowy od dochodu kapitałowego wynosi 0,2% oraz 0,4%.
Maksymalnie można zapłacić 1,1% podatku od dochodu kapitałowego.

W przypadku, gdy całkowity podatek przekracza więcej niż 80% zwykłego dochodu netto, podatek kapita-
łowy państwowy i podatek kapitałowy komunalny powinien być zmniejszony. Jednak podatek na docho-
dzie netto powyżej 1 mln NOK nie może być pomniejszony poniżej 0,8% pozostającego dochodu.

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

3 3

Ulgi podatkowe

Przy składaniu rocznego zezna-

nia podatkowego istnieje możliwość
wspólnego rozliczania małżonków
(lub partnerów), jest także szereg zni-
żek, z których można skorzystać:

• pracownik jest uprawniony do

standardowej ulgi, dzięki której
może pomniejszyć osiągnięty do-
chód o 36% (limit obowiązujący
to 67 tys. NOK),

• obcokrajowiec pracujący w Nor-

wegii tymczasowo, np. przez 2
lata lub mniej, jest uprawniony
do standardowej ulgi polegającej na pomniejszeniu wynagrodzenia do opodatkowania o 10% (kwo-
ta tego odliczenia nie może przekroczyć 40 tys. NOK). To odliczenie zastępuje jednak wszystkie in-
ne odliczenia poza standardową ulgą, dzięki której można pomniejszyć osiągnięty dochód o 36%,

• można wystąpić o obniżenie klasy podatkowej. Jest to możliwe, o ile współmałżonek nie zarabia

więcej niż 1G, czyli 66 812 NOK rocznie. Jeżeli współmałżonek przebywa w Polsce, trzeba przed-
stawić dokumenty potwierdzające związek małżeński lub konkubinat oraz wspólne miejsce zamiesz-
kania, jak i wysokość dochodów lub ich brak,

• można odliczyć 28% wartości odsetek od kredytu mieszkaniowego,
• mając bankowy rachunek BSU (rachunek oszczędnościowy na mieszkanie), można odliczyć 20%

zgromadzonej tam kwoty,

• przysługuje ulga dla rodziców związana z wydatkami na opiekę nad dziećmi do lat 12 (limit wydat-

ków do odliczenia wynosi 25 tys. NOK na jedno dziecko i jest podnoszony o 15 tys. NOK na każ-
de następne dziecko będące na utrzymaniu rodziców),

• można odliczać koszty dojazdów do pracy własnym samochodem, jeśli przekraczają kwotę 12,800

NOK,

• można odliczać składki wpłacane do związków zawodowych (limit: 3,150 NOK),
• ponadto indywidualni podatnicy są uprawnieni do standardowej ulgi związanej z klasą podatkową.

Będąc podatnikiem w klasie 1, przysługuje kwota odliczenia 38,850 NOK, natomiast w klasie 2 odli-
czenie to wynosi 77,700 NOK.

Dzieci i podatki

• Dzieci w wieku 13-16 lat z własnym dochodem muszą wypełnić i wysłać własne rozliczenie podat-

kowe. Przepisy te dotyczą również dochodów uzyskanych na frikortet lub/oraz z rodzinnej działal-
ności gospodarczej. Dzieci, które mają 17 lub więcej lat, muszą wypełnić i wysłać rozliczenie
podatkowe dla wszystkich dochodów oraz majątku, wliczając barnepensjon,

• foreldrefradraget – odliczenie za opiekunkę do dzieci poniżej 12 roku życia (wydatki na SFO,

opiekunkę do dziecka, przedszkole i podobne) wynosi maksymalnie 25 tys. NOK na pierwsze dziec-
ko i 5 tys. NOK na każde następne,

• jeżeli dzieci uczęszczają do prywatnego przedszkola lub mają prywatną opiekunkę, należy samemu

wpisać odliczenie. Komunalne przedszkola lub SFO z reguły są już ujęte we wstępnie wypełnionym
zeznaniu,

• można ubiegać się o odliczenia za dowozy dziecka do przedszkola, SFO lub opiekunki, 1,4 NOK

za kilometr (jeśli droga do przedszkola nie leży na trasie do pracy).

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

3 4

Konflikt rezydencji podatkowej

W przypadku, gdy Polak, który jest polskim rezydentem podatkowym, zostaje również uznany za re-

zydenta podatkowego przez norweskie władze skarbowe, powstały konflikt rezydencji zostaje rozwiązany
na podstawie polsko-norweskiej konwencji o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Podatek VAT

Podstawowa stawka podatku VAT od 01 stycznia 2005 roku wynosi 25%. Dolny próg dla rejestracji

w rejestrze VAT to 50 tys. NOK w okresie 12 miesięcy.

Rejestracji należy dokonać w:

Oslo fylkesskattekontor
Fred Olsensgt 11, 0152 Oslo
tel: [phone]
[e-mail]

Jeżeli działalność jest prowadzona poza Oslo, należy się skontaktować z lokalnym Urzędem Podatkowym.
Deklaracje VAT należy składać co 2 miesiące (możliwe są też krótsze okresy) lub raz w roku (w przypad-
ku rolników, rybaków oraz na wniosek zainteresowanego, gdy obrót podlegający opodatkowaniu nie prze-
kracza 1 mln NOK).

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

3 5

Kontakt z Polską

Gdy doskwiera nam tęsknota za bliskimi, którzy

zostali w Polsce, zawsze możemy do nich zadzwonić.
W dzisiejszych czasach istnieje wiele możliwości tanie-
go porozumiewania się z rodziną i przyjaciółmi.

Norweskie numery telefoniczne składają się z ośmiu
cyfr. W poszczególnych miastach nie ma numerów kie-
runkowych. Jedynie przy telefonowaniu spoza Norwe-
gii musimy wybrać numer kierunkowy 2 dla Oslo i 5
dla Bergen.

Koszt rozmów dalekodystansowych w Norwegii należy
do najniższych w świecie, zależy on jednak od dystansu
i pory dnia. Rozmowy z telefonów hotelowych są droż-
sze niż z telefonów publicznych i prywatnych.

Uwaga!

Numer kierunkowy do Polski: 0048
Numer kierunkowy do Norwegii: 0047
Informacja telefoniczna o numerach krajowych: 180
Informacja telefoniczna o numerach międzynarodowych: 181
Wybierając numer 0138, można wysyłać telegramy (z telefonu prywatnego i publicznego).

Telefony publiczne w Norwegii działają na monety (1, 5, 10 NOK) oraz karty telefoniczne.

Karty telefoniczne (TeleKort) można kupić w kioskach, urzędach pocztowych, czy na większych stacjach
kolejowych. Wkłada się je do aparatu w budce telefonicznej i dzwoni się na specjalny numer, wpisując po-
dany na karcie kod. Część publicznych telefonów akceptuje karty kredytowe.

Można również korzystać z własnego telefonu komórkowego, zaopatrując go w kartę pre-paid, czyli
wstępnie opłaconą kartę z nadanym numerem (odpowiednik polskiej Tak-Tak, Simplus czy Pop). W tym
wypadku konieczne jest posiadanie aparatu z możliwością wymiany karty SIM (tzw. zdjętym SIM-lockiem).

Najwięksi operatorzy telefonii komórkowej i stacjonarnej na terenie Norwegii

Telenor – www.telenor.no
Tele2 – www.tele2.no
Netcom – www.netcom.no
Lebara – www.lebara.no
Chess – www.chess.no
Talkmore – www.talkmore.no
Telio – www.telio.no

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

3 6

Najtańsze połączenia z Polską

Lebara

Operator ten specjalizuje się w telefonach na kartę. Koszt połączenia z telefonu komórkowego na stacjo-
narny do Polski wynosi 0,49 NOK za minutę, a na telefon komórkowy 1,49 NOK. Wszystkie połączenia
wychodzące z Lebary mają w Norwegii opłatę startową 0,69 NOK. Karta startowa z numerem kosztuje
100 NOK, z czego na koncie mamy do wykorzystania 25 NOK. Karty doładowujące są dostępne w war-
tościach 100, 250, 500 NOK.

W Norwegii każdy użytkownik musi się zarejestrować w bazie danych operatora, tak więc – po zainstalo-
waniu w telefonie karty SIM – należy zadzwonić pod bezpłatny numer i podać swój adres, imię i nazwi-
sko, datę urodzenia oraz adres zameldowania (może być polski lub norweski).

Więcej informacji znajduje się na stronie: www.lebara.no

Telio

Ten operator oferuje abonament Telio Micro za 59 NOK miesięcznie. Umożliwia on połączenia z Polską
na telefon stacjonarny nawet już za 0,89 NOK za minutę. Opłata startowa wynosi 2,65 NOK.

Tele2

Możemy tanio dzwonić za granicę, korzystając ze specjalnego abonamentu Tele2 Utland (Tele2 Zagrani-
ca). Koszt minuty połączenia na polski numer stacjonarny wynosi 0,18 NOK, a na numer komórkowy
1,89 NOK. Cena abonamentu to 128-208 NOK.

Chess

W październiku norweska firma Chess w ramach usługi ChessKontant Global przygotuje specjalną ofertę
dla Polaków przebywających po drugiej stronie Bałtyku. Rozmowy na telefon stacjonarny od 0,89 NOK.

Firma przygotowała już telefony komórkowe Chess X-One oraz Chess Xzite, które wyposażono w pol-
skie menu. Usługa będzie świadczona od października w oparciu o technologię pre-paid.

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

3 7

Zakwaterowanie

Norwegia oferuje wiele możliwo-

ści zakwaterowania na każdą kieszeń –
począwszy od luksusowych hoteli,
a skończywszy na pokojach w domach
prywatnych. W celu rezerwacji miejsc
możemy zgłosić się po pomoc do biur
informacji turystycznych lub skorzy-
stać z umieszczonych przy drogach ta-
blic z adresami miejsc noclegowych.

Hotele

W Norwegii znajdziemy zarówno

luksusowe hotele, jak i małe rodzinne
hoteliki. Szczególną popularnością
cieszą się liczne urocze i stare, drewniane hotele. Sieci hoteli mają zwykle różnego rodzaju sezonowe pro-
mocje i karnety, które obowiązują we wszystkich hotelach danej sieci. Możemy także spodziewać się spe-
cjalnych cen na weekendy i w sezonie letnim.

Usługi świadczone w hotelach norweskich oraz ich zaplecze są na światowym poziomie. Dla gości pozo-
stających w jednym hotelu przynajmniej przez 3-5 dni oferuje się pełne wyżywienie, a dzieci otrzymują
zniżki.

Kempingi

W Norwegii jest ponad 1000 pól kempingowych, klasyfikowanych 1-5 gwiazdek w zależności od ich

standardu i dostępnego zaplecza. Wiele kempingów dysponuje domkami kempingowymi, które można re-
zerwować z wyprzedzeniem.

Jeśli chcemy spać pod namiotem, możemy rozbić go w dowolnym miejscu w lesie lub górach na czas nie
dłuższy niż 48 godzin, z wyjątkiem pól uprawnych i pod warunkiem, że nasz namiot nie będzie rozstawio-
ny mniej niż 150 m od najbliższego domu. Nie wolno także parkować przyczep kempingowych w odległo-
ści mniejszej niż 150 m od najbliższego domu, chaty czy domku letniskowego.

Uwaga!
Rozpalanie ognia w lesie i na łąkach jest surowo zabronione w okresie od 15 kwietnia do 15 września.

Wynajem

Wynajem domów, mieszkań i domków letniskowych odbywa się za pośrednictwem agencji wynajmu

lub ogłoszeń w lokalnych gazetach. Kwater prywatnych można szukać przez biura informacji turystycz-
nej. Chaty można wynajmować zwykle na minimum tydzień, korzystając z usług specjalizujących się
w tym agencji.

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

3 8

Inne możliwości zakwaterowania

Wśród miłośników wspinaczki i wędrówki po górach popularnym miejscem noclegowym są górskie

schroniska. Większość z nich należy do sieci Norweskiego Towarzystwa Górskiej Turystyki. Schroniska
dzielą się na trzy kategorie: z obsługą, samoobsługowe i bez nadzoru.

Innym miejscem noclegowym w górach są autentyczne górskie farmy. Wzdłuż wybrzeża, szczególnie na
północy, dostępne są do wynajęcia zarówno stare jak i nowo powstałe chatki rybackie. Niektóre z nich są
zachowanymi z dawnych czasów oryginalnymi chatami, które zapewniały schronienie rybakom, gdy w cza-
sie połowów długo pozostawali oni z dala od swoich domów.

Wspaniałą alternatywą dla rodzin z dziećmi jest agroturystyka. Można także zdecydować się na pobyt
w pensjonacie lub w starej, odrestaurowanej latarni morskiej.

Warunki życia

Norwegia to bardzo drogi kraj, a Oslo jest jedną z najdroższych stolic świata. Przeciętne ceny są

o 200 – 300% wyższe niż w naszym kraju.

Kilka przykładowych cen:

• chleb to 10-25 NOK,
• mleko – 10 NOK,
• jogurt – 5 NOK,
• piwo 0,33 l to 20-45 NOK,
• 1 kg mięsa – 100 NOK,
• czekolada – 20 NOK.

Oczywiście niektóre produkty kupimy po niższych cenach w supermarketach.

Znaczącym wydatkiem jest wynajem mieszkania lub domu. W niektórych częściach Norwegii trudno jest
znaleźć mieszkanie, a to, które znajdziemy, jest często duże i o wysokim standardzie, co zwiększa koszty.
Norwegia to zimny kraj, dlatego niebagatelnym wydatkiem jest ogrzewanie. Za wynajęcie mieszkania za-
płacimy 5-7 tys. koron, natomiast za lokum o niższym standardzie lub pokój przyjdzie nam zapłacić oko-
ło 3 tys. koron.

Drogi jest także transport. Za przejazd autobusem na odcinku 200 km zapłacimy ponad 100 zł. Jest to
kraj rozciągający się na dużym obszarze, dlatego warto zainteresować się ofertą tanich przewoźników lot-
niczych. Często oferują oni niższe ceny niż przewoźnik kolejowy. W dodatku północ kraju nie posiada li-
nii kolejowych.

Warto również wziąć pod uwagę transport morski, gdyż Norwegia ma bardzo długie i urozmaicone wy-
brzeże.

Oferta operatorów telefonicznych umożliwia tanie rozmowy. Obejmują one także połączenia do Polski.
Najbardziej opłacalne są karty pre-paid do telefonów komórkowych. Wykupienie takiej karty kosztuje
około 200 koron, z czego 100 przeznaczone jest na rozmowy. Kolejne karty to wydatek rzędu 100-500 ko-
ron. Koszt minuty połączenia do Polski to 1-5 koron w zależności od operatora. Warta uwagi jest oferta
operatora Lebara Mobile, która pozwala dzwonić na polskie telefony stacjonarne za niecałą koronę.

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

3 9

Język

Znajomość języka norweskiego daje możliwość

dostępu do edukacji, pracy i sposobność uczestnictwa
w życiu społecznym. Wszyscy imigranci mają obowią-
zek uczenia się języka norweskiego. Co więcej, ukończe-
nie kursu językowego jest niezbędne, jeśli chcemy
uzyskać prawo stałego pobytu w Norwegii, a następnie
obywatelstwo.

Chociaż powszechna jest w Norwegii znajomość języka
angielskiego, to jednak na większości stanowisk wyma-
gana jest podstawowa znajomość norweskiego. Jeśli za-
tem chcesz znaleźć dobrą, prestiżową pracę, zacznij się
uczyć tego języka już dziś. Bardzo dobrym sposobem
nauki jest kurs Audio Kurs Norweski Kurs podsta-
wowy. Jest to kurs do samodzielnej nauki. Zawiera
1500 najważniejszych słów i zwrotów dla osób począt-
kujących i zaczynających naukę + gramatyka.

Audio Kurs Norweski Kurs podstawowy przezna-
czony jest dla osób zaczynających naukę oraz wszyst-
kich, którzy chcą nauczyć się podstaw tego języka.

Kurs polecamy wyjeżdżającym do Norwegii w celach turystycznych, do pracy lub na studia.

Kurs obejmuje 12 lekcji (140 min nagrań) i uczy blisko 1500 najbardziej potrzebnych słów i zwro-
tów, m.in.: przedstawianie się, pytanie o drogę, podróż, hotel, zakupy, nagłe wypadki, rozmowa o pracę.

W książce (64 strony) zamieszczono pełen zapis wszystkich nagrań, ćwiczenia i odpowiedzi. Podręcznik
zawiera także podstawy gramatyki, wiadomości o języku oraz informacje dla osób wyjeżdżających do Nor-
wegii. Ostatnia lekcja poświęcona jest poszukiwaniu pracy – uczy słownictwa i wyrażeń niezbędnych dla
każdego udającego się do Królestwa Norwegii w celach zarobkowych.

Z Audio Kursem szybko nauczysz się porozumiewać w języku norweskim w praktycznych sytuacjach,
osłuchasz się z jego brzmieniem oraz poznasz jego wymowę. Unikalna metoda kursu pozwala na naukę
nie tylko w domu, ale również podczas podróży, w samochodzie, w autobusie i w drodze do pracy lub
szkoły.

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

4 0

Spis treści:

CD 1

Lekcja 1 – Podstawowe zwroty i wyrażenia
Lekcja 2 – Liczebniki, dni tygodnia, pory roku i czas
Lekcja 3 – Człowiek i rodzina
Lekcja 4 – Części ciała, cechy charakteru, opis osoby
Lekcja 5 – Kolory, części garderoby, sklep i zakupy
Lekcja 6 – Żywność, jedzenie, restauracja

CD 2

Lekcja 7 – Komunikacja i podróżowanie
Lekcja 8 – Wakacje, czas wolny i hobby
Lekcja 9 – W mieście, pytanie o drogę
Lekcja 10 – Życie codzienne, dom, szkoła
Lekcja 11 – Wypadki, nagłe zdarzenia, pomoc
Lekcja 12 – Praca

Dodatkowo w podręczniku (64 strony):

• przystępne wyjaśnienie najważniejszych zagadnień gramatycznych,
• pełne teksty wszystkich nagrań i dialogów,
• odpowiedzi do ćwiczeń,
• informacje dla osób wybierających się do Norwegii, niezbędne w pracy i w podróży.

Więcej informacji: www.jezykiobce.pl

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

4 1

Edukacja

Okres obowiązkowej nauki w

Norwegii wynosi dziesięć lat i obejmu-
je naukę na poziomie podstawowym
i gimnazjalnym.

Szkoła podstawowa i gimnazjum

W Norwegii funkcjonuje około

3 250 szkół podstawowych i gimna-
zjów, do których uczęszcza około
620 000 uczniów i pracuje prawie
60 000 nauczycieli.

Okres obowiązkowej nauki rozpoczyna się w 6. roku życia i trwa dziesięć lat. Kształcenie podzielone jest
na dwa etapy:

1. podstawowy (klasy 1-7)
2. gimnazjalny (klasy 8-10)

Nauczanie na obydwu poziomach oparte jest na zasadzie równego dostępu dla wszystkich dzieci, dostoso-
wane do indywidualnych potrzeb każdego ucznia i wykorzystuje wspólny program nauczania.

Do przedmiotów wykładanych w norweskich szkołach podstawowych i gimnazjalnych należą:

• wiedza o chrześcijaństwie oraz wychowanie religijne i etyczne,
• język norweski,
• matematyka,
• nauki społeczne,
• rzemiosła rękodzielnicze,
• nauki przyrodnicze,
• język angielski,
• język obcy/konsolidacja językowa (na poziomie gimnazjalnym),
• muzyka,
• żywienie i zdrowie,
• wychowanie fizyczne,
• przedmiot dodatkowy (na poziomie gimnazjalnym).

Ponadto dla dzieci głuchych opracowano program nauczania, w którym pierwszym językiem jest język mi-
gowy. Dodatkowo też lapońskim uczniom żyjącym w lapońskich regionach lub zamieszkujących w innych
miejscach kraju (i stanowiących grupę przynajmniej 10 osób) przysługuje, jako przedstawicielom populacji
rdzennej Norwegii, prawo uczenia się wszystkich przedmiotów po lapońsku.

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

4 2

Edukacja na tym szczeblu jest bezpłatna, zaś klasy są koedukacyjne. Dzieci do klasy 4. mogą uczestniczyć
po lekcjach w płatnym programie zajęć pozaszkolnych (Skolefritidsordningen – SFO) i w ramach nie-
go korzystać z udostępnianych przez gminy obiektów do zabawy, brać udział w zajęciach kulturalnych i re-
kreacyjnych dostosowanych do wieku, fizycznych umiejętności i indywidualnych zainteresowań.

W norweskich szkołach nie ma obowiązku noszenia mundurków, a uczniowie szkół podstawowych nie są
oceniani ani poddawani egzaminom.

Szkoła średnia

Po zakończeniu obowiązkowej edukacji dzieci mają prawo do dalszego kształcenia w szkole średniej.

Uczniowie mogą wybierać spośród 12 oferowanych przez szkoły profili, które pozwolą im uzyskać wy-
kształcenie zawodowe lub kontynuować naukę w koledżu czy na uniwersytecie:

• sport i wychowanie fizyczne,
• muzyka, taniec i dramat,
• przedmiot specjalistyczny,
• budownictwo i konstrukcja,
• wzornictwo i rzemiosło,
• specjalności elektryczne,
• opieka zdrowotna i społeczna,
• media i komunikacja,
• rolnictwo, rybołówstwo i leśnictwo,
• restauratorstwo i przetwórstwo żywności,
• usługi, transport i komunikacja,
• przedmioty techniczne i produkcja przemysłowa.

W drugim i trzecim roku nauki uczniowie uczęszczają na bardziej specjalistyczne kursy oparte na roku
podstawowym. Większość uczniów ze szkół zawodowych stara się o uzyskanie certyfikatu rzemieślnicze-
go. Zazwyczaj uczą się oni przez dwa lata w szkole, zaś trzeci rok spędzają na praktykach w miejscu pracy,
w którym następnie pracują przez kolejny rok.

Większość szkół średnich to instytucje państwowe oferujące bezpłatną naukę. Tylko nieliczne szkoły pry-
watne pobierają od uczniów czesne.

Osoba dorosła, po uprzednim zdaniu egzaminu kończącego edukację obowiązkową, może również rozpo-
cząć naukę w szkole średniej.

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

4 3

Szkolnictwo wyższe

W Norwegii działa 6 uniwersy-

tetów, 6 wyspecjalizowanych kolegiów
uniwersyteckich, 25 państwowych ko-
legiów uniwersyteckich, 2 państwo-
we kolegia uniwersyteckie sztuk pięk-
nych oraz 29 prywatnych kolegiów
uniwersyteckich. Podstawą przyjęcia
na norweską uczelnię jest dokument
poświadczający ukończenie szkoły
średniej.

Z wyjątkiem kilku prywatnych placó-
wek, wszystkie instytucje szkolnictwa
wyższego podlegają państwu. Mimo
to, wszystkie posiadają dużą autonomię w kwestiach programu naukowego i administracji. Ponadto wyż-
sze uczelnie ściśle ze sobą współpracują, tworząc sieć nazywaną Siecią Norwegia (Network Norway).

Z reguły w Norwegii nie płaci się czesnego za studia wyższe, lecz niektóre programy szkolnictwa zawodo-
wego mogą być obciążone opłatami, podobnie jak specjalne programy edukacyjne oraz nauka w niektó-
rych instytucjach prywatnych.

Instytucje szkolnictwa wyższego

Uniwersytety:

• Uniwersytet w Oslo (najstarszy i największy),
• Uniwersytet w Bergen,
• Norweski Uniwersytet Nauki i Technologii (NTNU) w Trondheim,
• Uniwersytet w Trompo,
• Uniwersytet w Stavanger,
• Norweski Uniwersytet Nauk o Życiu (UMB) w Ås.

Wyspecjalizowane kolegia uniwersyteckie:

• Norweska Szkoła Ekonomii i Zarządzania w Bergen,
• Norweska Akademia Muzyczna,
• Norweska Szkoła Nauk Sportowych,
• Norweska Szkoła Nauk Weterynaryjnych,
• Norweska Szkoła Teologii (MF),
• Szkoła Architektury i Projektowania w Oslo.

Wszystkie z tych instytucji mają swe siedziby w stolicy państwa. Dwa uniwersyteckie kolegia sztuk pięk-
nych działają natomiast w Oslo i Bergen.

W Norwegii system wyższego kształcenia podzielony jest na dwa etapy. Pierwszy z nich trwa 3 lata i pro-
wadzi do uzyskania stopnia licencjata (bachelora), zaś drugi, po którym otrzymuje się tytuł magistra
(master), zajmuje kolejne 2 lata. Aby uzyskać tytuł doktora (Ph. D. degree), należy uczyć się jeszcze
i prowadzić badania przez minimum 3 lata.

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

4 4

Norweski system edukacyjny jest tak skonstruowany, aby studenci bez problemu mogli przenosić się z jed-
nej uczelni na drugą (służy temu identyczny system przyznawania stopni akademickich) lub jednocześnie
studiować na dwóch uczelniach i samemu wymyślić sobie własny program edukacyjny (co nie oznacza
oczywiście zupełnej dowolności, bo nad programami czuwa Ministerstwo Edukacji i uczelnie, jako ciała
niezależne).

System stopni naukowych

Norwegia jest jednym z pierwszych krajów w Europie, które realizują cele ustanowione poprzez tzw.

Proces Boloński dotyczący europejskiego szkolnictwa wyższego. Ponadto w 2003 roku Norwegia zakoń-
czyła trzyletnią reformę jakościową szkolnictwa wyższego, która miała na celu m.in. zwiększenie mobilno-
ści studentów oraz międzynarodowej współpracy w dziedzinie edukacji. Wprowadzenie nowego systemu
stopni naukowych ułatwiło uznawanie dyplomów studenckich w innych państwach. Dotyczy to studen-
tów, którzy całą bądź część swej edukacji odbyli w Norwegii.

Punkty zaliczeniowe i skala ocen

Za zajęcia na uniwersytetach i w kolegiach uniwersyteckich przyznaje się punkty zaliczeniowe zgod-

nie ze standardami określonymi w Europejskim Systemie Przenoszenia i Akumulacji Punktów Zaliczenio-
wych (ECTS). Za pełny rok akademicki przyznawanych jest 60 punktów zaliczeniowych ECTS. Zarówno
studenci studiów licencjackich jak i magisterskich oceniani są według skali ocen od A (najwyższa) do F
(brak zaliczenia), przy czym E jest najniższą oceną zaliczającą. Niektóre egzaminy oceniane są jednak tyl-
ko jako zaliczone bądź niezaliczone.

Studenci z zagranicy mogą składać podania o przyjęcie na studia licencjackie i magisterskie. Niektóre uni-
wersytety i kolegia oferują specjalnie zaprojektowane programy dla zagranicznych studentów. Językiem
wykładowym jest na nich język angielski, a uczestnictwo w nich nie jest warunkowane stałym pobytem
w Norwegii.

Warunki przyjęcia

Chcąc studiować w Norwegii, trzeba spełnić takie same podstawowe kryteria przyjęcia na studia, jak

studenci norwescy. Od kandydatów wymaga się zwykle ukończenia nauki na poziomie szkoły średniej. Po-
nadto na pewnych kierunkach dodatkowo bierze się pod uwagę kwalifikacje lub zdobyte doświadczenie za-
wodowe. Studenci wnioskujący o przyjęcie na studia magisterskie muszą udokumentować odbycie
wymaganej liczby lat na studiach na poziomie uniwersyteckim.

Większość studiów licencjackich jest wykładana w języku norweskim. Trzeba zatem przedstawić doku-
ment poświadczający biegłą znajomość tego języka lub zdać egzamin w Norwegii, bądź też zaliczyć rocz-
ne studium dla cudzoziemców.

Wiele wykładów odbywa się także po angielsku. Są też takie kierunki, na których zajęcia prowadzone są
tylko w tym języku (około 160 kursów). Studenci zagraniczni, którzy nie są rodzimymi użytkownikami ję-
zyka angielskiego, muszą przedstawić na uczelni odpowiedni certyfikat (np. TOEFL) lub zdać egzamin.

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

4 5

Finansowanie

W

norweskich

państwowych

uczelniach wyższych nie pobiera się
czesnego, choć na większości z nich
wprowadzono obowiązek uiszczania
niewielkiej semestralnej opłaty rejestra-
cyjnej. Granty na utrzymanie przyzna-
wane są tylko zagranicznym studen-
tom przyjętym na wybrane programy
stypendialne. Studenci utrzymujący się
z własnych środków muszą udoku-
mentować, że posiadają minimum
80 000 NOK (ok. 10 000 euro) na każ-
dy rok akademicki.

Obywatele obcych państw należący do poniższych kategorii mogą starać się o przyznanie pożyczek stu-
denckich lub stypendiów z Państwowego Funduszu Pożyczek Edukacyjnych:

• obywatele państw nordyckich,
• obywatele państw należących do EOG,
• obywatele krajów Europy Środkowej i Wschodniej oraz krajów rozwijających się,
• uchodźcy polityczni oraz osoby, którym zezwolono na pobyt ze względów humanitarnych,
• imigranci.

Przy pobycie turystycznym do 3 miesięcy nie są wymagane żadne formalności. Dłuższy pobyt wymaga
uzyskania zezwolenia – dotyczy to również studentów. Zezwolenie w tym przypadku wydawane jest na
okres trwania nauki, nie dłużej jednak niż na rok za każdym razem. Takie pozwolenie można otrzymać
jeszcze przed wyjazdem, ale już po przyjęciu do norweskiej uczelni.

Najłatwiej można kształcić się na uczelni w Norwegii poprzez skorzystanie z programów Erasmus i Le-
onardo da Vinci lub na podstawie umowy bilateralnej między uczelnią macierzystą a norweską. Można
również skorzystać z programu Norad (stypendia na studia magisterskie). Ponadto co roku norweskie
uczelnie przyjmują studentów z Europy Środkowej na tzw. quota programme (program przydziałów).

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

4 6

Opieka medyczna

Służba zdrowia w Norwegii

Norweski system opieki medycz-

nej gwarantuje wysoką jakość ob-
sługi, jednak jak na jeden z najbo-
gatszych krajów Europy, jego stan-
dard może budzić wiele krytycz-
nych uwag.

Uzyskanie

porady

medycznej

w Norwegii jest związane z opłace-
niem tzw. udziału własnego (opłata
zryczałtowana, nie podlega refunda-
cji). Dotyczy to również osób obję-
tych norweskim systemem ubezpie-
czenia zdrowotnego. Przykładowe

wysokości udziału własnego: wizyta u lekarza podstawowej opieki – 113 NOK w ciągu dnia, 168 NOK
wieczorem, w nocy oraz w dni świąteczne (wizyta domowa odpowiednio: 170 NOK, 290 NOK), wizy-
ta u lekarza specjalisty w ciągu dnia – 201 NOK. Leczenie stomatologiczne jest pełnopłatne. Dzieci do
lat 7 otrzymują wszystkie świadczenia medyczne bezpłatnie. Koszty leczenia w Norwegii są bardzo wy-
sokie (pełna cena wizyty u lekarza internisty – 300-500 NOK, u stomatologa – 1000-1500 NOK, koszt
jednej doby w szpitalu – ok. 3000 NOK, bez zabiegów i operacji).

Ubezpieczenie

Od 1 maja 2004 roku obywatele RP objęci systemem ubezpieczenia (NFZ) w kraju mają zagwa-

rantowany dostęp do pomocy medycznej w nagłych przypadkach na terenie Norwegii na takich samych
zasadach, jak osoby objęte norweskim systemem ubezpieczenia zdrowotnego. Należy jedynie okazać
ważny odpowiedni formularz, np. E-111 w przypadku turystów (formularze wydają oddziały terenowe
NFZ).

Osoba, która nie jest objęta systemem ubezpieczenia zdrowotnego w Polsce, powinna jeszcze przed
przyjazdem do Norwegii wykupić indywidualną polisę ubezpieczeniową obejmującą przynajmniej kosz-
ty leczenia i następstwa nieszczęśliwych wypadków.

Ponadto każda osoba, która posiada prawo pobytu lub mieszka w Norwegii minimum 1 rok, zyskuje
prawo do uczestnictwa w krajowym systemie ubezpieczeń od pierwszego dnia pobytu. Dzięki udziało-
wi w tym systemie, możemy otrzymywać różnego rodzaju świadczenia, w tym do opieki zdrowotnej.

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

4 7

Lekarze

Po dokonaniu obowiązkowej rejestracji w Krajowym Rejestrze Ludności każdy otrzymuje pismo

z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na temat możliwości wyboru lekarza rodzinnego w miejscu zamiesz-
kania. Aby zostać przypisanym do odpowiedniego lekarza, należy odwiedzić najbliższą przychodnię. To
do tego lekarza, którego wybraliśmy, będziemy się zgłaszać w przypadku choroby. Oczywiście można też
zdecydować się na wizytę u innego lekarza, trzeba się jednak wówczas liczyć z wyższą opłatą niż podczas
konsultacji u swojego lekarza rodzinnego.

Dzieci, które nie ukończyły jeszcze 16. roku życia, pozostają pod opieką lekarza rodzinnego wybranego
przez rodziców lub prawnych opiekunów, ale mają też możliwość wyboru innego specjalisty.

Wizyta u lekarza

Chcąc udać się do lekarza, należy wcześniej telefonicznie uzgodnić termin wizyty. W większości nor-

weskich przychodni lekarze przyjmują od poniedziałku do piątku w godzinach 8:00-15:00. W poważnych
wypadkach można zamówić wizytę na ten sam dzień. Za wizytę należy uiścić odpowiednią zapłatę, która
obowiązuje nawet w przypadku niestawienia się w uzgodnionym terminie.

Jeżeli potrzebna jest nam pomoc medyczna poza godzinami pracy gabinetu, musimy skontaktować się
z miejscowym centrum ds. nagłych wypadków lub zadzwonić do lekarza pełniącego w przychodni dyżur.

Chorzy wymagający specjalistycznej opieki otrzymują skierowanie do szpitala. Pacjent sam może wybrać
szpital, w którym będzie leczony. Wszystkich niezbędnych informacji udziela lekarz rodzinny. W nagłych
przypadkach można zgłaszać się bezpośrednio.

Numer 113 – pogotowie ratunkowe

W przypadkach krytycznych lub w sytuacji bezpośredniego zagrożenia życia należy niezwłocznie we-

zwać pogotowie, dzwoniąc pod numer 113.

Za transport sanitarny trzeba ponieść zryczałtowaną opłatę. Transport powrotny do Polski jest natomiast
w pełni płatny przez pacjenta.

Recepty

Za leki przepisane na „białej recepcie” trzeba zapłacić pełną cenę. Za te na „recepcie niebieskiej”

(choroby przewlekłe) płaci się 36% ceny, do pewnego limitu. Aby wykupić leki z „niebieskiej recepty” po
cenie refundowanej, trzeba okazać w aptece Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego i dowód toż-
samości, w innym przypadku zapłacimy pełną cenę.

Recepty objęte refundacją może wystawiać tylko lekarz, który posiada umowę z Narodowym Biurem
Ubezpieczeniowym. Każda recepta jest ważna 12 miesięcy.

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

4 8

Władza właściwa w Norwegii

Władza właściwa – odpowiednik polskiego Ministra Zdrowia w danym kraju Unii Europejskiej.

Social- og Departementet

Grubbegata 10
Postboks 8011 Dep.
0030 Oslo
tel. [phone]
faks 00.47.22.24.95.76
http://odin.dep.no

Kommunal- og arbeidsdepartementet

Postboks 8112 Dep.
0032 Oslo
tel. [phone]
faks 00.47.22.34.95.49

Barne- og Familiedepartementet

Akersgt.59 (R5)
Postboks 8036 Dep.
0030 Oslo
tel. [phone]
faks 00.47.22.24.95.15
http://www.odin.dep.no

Justidepartementet

Akersgt 42 (blokk H)
PO Box 8119 Dep.
0032 Oslo
tel. [phone]
faks 00.47.22.24.95.40
http://www.odin.dep.no

Utenriksdepartementet

7, Juni plass 1
Postboks 8114 Dep.
0032 Oslo
tel. [phone]
faks 00.47.22.24.95.80 / 95.81
http://www.odin.dep.no

Miejsce, gdzie w razie wątpliwości można uzyskać informacje w Norwegii

Lokalne oddziały Krajowego Urzędu Ubezpieczeń (lokale trygdekontor).

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

4 9

Wiza, przepisy wjazdowe

Obywatele RP korzystają z prawa

do swobodnego przepływu osób w ra-
mach Unii Europejskiej/Europejskie-
go Obszaru Gospodarczego. Doku-
mentem podróży uprawniającym do
bezwizowego wjazdu i pobytu (nieza-
leżnie od jego celu) na terytorium Kró-
lestwa Norwegii jest paszport (ważny
minimum 3 miesiące dłużej niż plano-
wany okres pobytu) bądź dowód oso-
bisty. Osoby pragnące ubiegać się
o zezwolenie na pobyt z możliwością
pracy (bądź innego rodzaju zezwole-
nia na pobyt w Norwegii) muszą mieć
paszport.

Od 1 maja 2004 roku brak niezbędnych środków finansowych na czas pobytu w Norwegii nie może stano-
wić powodu odmowy wjazdu lub wydalenia obywatela RP z Norwegii. Należy jednak pamiętać, że obywa-
tel polski przebywający w Norwegii w charakterze turysty lub osoby poszukującej pracy nie może być
beneficjentem pomocy socjalnej i musi samodzielnie ponosić koszty swojego pobytu.

Pobyt powyżej 90 dni – każdy pobyt dłuższy niż dozwolony dla obywatela Unii Europejskiej (tj. 3 miesią-
ce w przypadku pobytu turystycznego lub 6 miesięcy w przypadku pobytu osoby poszukującej pracy pod
warunkiem zarejestrowania się w takim charakterze w norweskim urzędzie pracy – www.nav.no) wymaga
uzyskania zezwolenia na pobyt. Wnioski o wydanie zezwolenia na pobyt można składać w norweskich pla-
cówkach dyplomatyczno-konsularnych lub komisariatach policji odpowiednich z uwagi na miejsce pobytu
w Norwegii (dotyczy to osób fizycznych). Druki odpowiednich wniosków można pobrać ze stron interne-
towych norweskiego Urzędu ds. Cudzoziemców (www.udi.no), na których zamieszczone są szczegółowe
informacje (również w języku polskim) dotyczące poszczególnego rodzaju zezwoleń. Dodatkowe wiado-
mości w wersji elektronicznej dostępne są na stronie internetowej Ambasady RP w Oslo (www.oslo.po-
lemb.net) oraz na stronie Ministerstwa Spraw Zagranicznych: www.msz.gov.pl w dziale Informacje
konsularne – Informacje dla obywateli polskich udających się do innych krajów UE/EOG.

Informacje dla kierowców

Podczas pobytu o charakterze turystycznym honorowane jest polskie prawo jazdy. Obowiązuje uży-

wanie świateł mijania przez cały rok i pasów bezpieczeństwa na wszystkich siedzeniach pojazdu. Dzieci
(dotyczy to również niemowląt) mogą być przewożone tylko w specjalnych dziecięcych fotelikach. Zimą,
która w niektórych rejonach Norwegii rozpoczyna się już w październiku i może trwać do maja, bez-
względnie wymagane są opony zimowe z kolcami lub bez (w Oslo i niektórych innych dużych miastach
należy opłacić specjalny podatek za jazdę na zimowych oponach z kolcami). Od kierowców ciężarówek
wymagane jest posiadanie, oprócz zimowych opon, również łańcuchów. W razie braku odpowiednich
opon lub innego sprzętu umożliwiającego jazdę w warunkach zimowych policja może zatrzymać pojazd
aż do czasu ich uzupełnienia przez kierowcę.

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

5 0

Nieprzestrzeganie przepisów ruchu drogowego (dotyczy to również przepisów parkowania pojazdów) ka-
rane jest z całą bezwzględnością.

Przykładowe ceny mandatów:

• 500 NOK – złe parkowanie,
• ok. 10 000 NOK – przekroczenie dozwolonej prędkości o 30 km/h,
• groźba utraty prawa jazdy i odholowania samochodu – przekroczenie prędkości o więcej niż

30 km/h.

Ponadto za prowadzenie samochodu w stanie wskazującym na spożycie alkoholu grozi kara więzienia, za-
kaz prowadzenia pojazdów na czas określony oraz wysoka grzywna.

Wypadki drogowe

Jeśli dojdzie do wypadku drogowego, w którym uszkodzone zostały jedynie pojazdy, wypełnia się na

miejscu znormalizowany protokół powypadkowy (Skademelding sporządzony w języku norweskim),
który podpisywany jest przez strony uczestniczące w kolizji (dobrze jest mieć druk protokołu powypadko-
wego w języku polskim, który dostępny jest w kraju). Wypełniony protokół powypadkowy stanowi pod-
stawę dochodzenia roszczeń związanych z naprawą pojazdu. Protokół nie jest jednak wystarczającym
dokumentem do postępowania roszczeniowego, jeśli doszło do wypadku, w którym są ofiary, lub doszło
do uszkodzenia ciała u osób w nim uczestniczących. W takich sytuacjach wskazane jest niezwłoczne we-
zwanie policji (tel. 112) i zabezpieczenie miejsca wypadku.

Drogi

Główne drogi w Norwegii są bardzo dobre, należy jednak zachować szczególną ostrożność na wyżej

położonych drogach i w długich tunelach. Zimą wiele dróg jest okresowo zamkniętych. Przez cały rok są
natomiast przejezdne te główne, np. z Oslo do Bergen i z Oslo do Lillehammer. Planując podróż boczny-
mi drogami, najlepiej zasięgać informacji o ich stanie wśród miejscowej ludności.

Podróżując trudniejszymi drogami, niezależnie od pory roku, powinniśmy wcześniej właściwie wyposażyć
swoje auto. Na dłuższe trasy trzeba wziąć ze sobą prowiant, odpowiedni sprzęt, a przed udaniem się
w drogę należy zrobić dokładny przegląd samochodu oraz zaopatrzyć się w zapasowy kanister paliwa.

Nazwy głównych dróg w Norwegii posiadają przedrostek E (np. E6, E18 itd.), a pozostałe drogi (riksvei
lub rv) oznaczone są odpowiednim numerem (im mniejszy, tym droga jest bardziej uczęszczana).

W Norwegii jest wiele płatnych dróg i tuneli, należy więc mieć przy sobie gotówkę (np. każdorazowy
wjazd samochodem osobowym do centralnej części Oslo kosztuje 20 NOK, opłata drogowa może wyno-
sić ok. 40 NOK, za przejazd przez niektóre tunele należy zapłacić ok. 100 NOK). Od tych opłat nie spo-
sób uciec – samochody są fotografowane, a kierowca może być poszukiwany nawet na terenie Polski
i zmuszony do zapłaty kary.

Uwaga: w przypadku korzystania z pojazdu zarejestrowanego poza Norwegią przez okres dłuższy aniżeli
dozwolony, samochód może zostać odholowany na parking celny, a jego właściciel otrzyma nakaz płatno-
ści cła, należnych podatków oraz wymierzonej grzywny. Szczegółowa informacja dotycząca zasad korzy-
stania na terenie Norwegii z samochodu zarejestrowanego poza tym krajem (nie dotyczy to turystów, lecz
osób przebywających w Norwegii ponad 12 miesięcy) znajduje się na stronie internetowej: www.toll.no

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

5 1

Podróżowanie po kraju

Nie ma ograniczeń. Należy jednak pamiętać o surowości klimatu i dużych odległościach między miej-

scowościami, szczególnie w północnej części Norwegii. Jeśli ktoś planuje podróż samochodem na północ
Norwegii, powinien wyjechać w okresie od końca maja do końca września. W pozostałych miesiącach na-
leży liczyć się z tym, że niektóre drogi, mosty i przeprawy promowe mogą być zamknięte. Osoby udające
się do norweskiej części Spitsbergenu (prowincja Svalbard) powinny przed wyjazdem zarezerwować miej-
sca w hotelu i ściśle przestrzegać przepisów gubernatora Svalbardu dotyczących poruszania się w regionie.

Rozkłady jazdy

Informacje o ważniejszych połączeniach lotniczych, kolejowych, autobusowych i promowych może-

my znaleźć w bardzo przydatnym (bezpłatnym) Rutehefte (rozkładzie jazdy), niewielkiej książeczce do-
stępnej w większych biurach turystycznych w Norwegii. Bardziej obszerną publikacją jest Rutebok for
Norge (195 NOK, ukazuje się 5 razy do roku), która zawiera rozkłady jazdy wszystkich środków komuni-
kacji na terenie całego kraju. Książka ta jest dostępna w niektórych biurach informacji turystycznej, wielu
bibliotekach oraz we wszystkich biurach podróży.

Rozkład jazdy pociągów zamieszczany jest w bezpłatnej broszurce NSB Togruter. Ponadto ukazują się
małoformatowe rozkłady jazdy poszczególnych linii. Wszystkie tego typu publikacje znajdziemy na więk-
szości dworców kolejowych.

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

5 2

Przepisy celne

Norwegia nie jest w pełni objęta

unią celną, dlatego obowiązują tu inne
niż na terytorium Unii Europejskiej
przepisy dotyczące wwozu towarów
przez turystów. Turyści podróżujący
do Norwegii podlegają ograniczeniom
ilościowym dotyczącym wwożenia to-
warów przeznaczonych do użytku oso-
bistego i niepodlegających odsprzeda-
ży. Określenie „do użytku osobiste-
go” oznacza także towary przewożone
z przeznaczeniem na prezenty. Sprze-
daż ich jest naruszeniem prawa zagro-
żonym ich konfiskatą oraz dodatkową
karą.

Uwaga! W poważniejszych przypadkach konfiskacie może również podlegać pojazd, w którym towary by-
ły przewożone.

Oprócz rzeczy osobistego użytku potrzebnych na czas podróży, bez cła i innych podatków można
wwieźć do Norwegii towary o łącznej wartości nieprzekraczającej kwoty 6 000 NOK, jeśli nie przekracza-
ją one ustalonych limitów:

• napoje alkoholowe:

• 1 l napojów alkoholowych o zawartości 22-60% alkoholu i 1,5 l napojów alkoholowych o zawar-
tości 2,5-22% alkoholu lub 3 l napojów alkoholowych o zawartości 2,5-22% alkoholu,
• 2 l piwa o zawartości alkoholu ponad 2,5% lub innego napoju alkoholowego o zawartości alko-
holu 2,5-4,7% (oznacza to, że można wwieźć np. 5 l piwa, o ile nie wwozi się innych napojów alko-
holowych).

Napoje alkoholowe mogą przywozić osoby, które ukończyły 18. rok życia. Napoje z zawartością

alkoholu powyżej 22% mogą wwozić osoby, które ukończyły 20. rok życia.

• papierosy i wyroby tytoniowe: 200 szt. papierosów lub 250 g tytoniu i 200 szt. bibułek papieroso-

wych (dotyczy to osób, które ukończyły 18. rok życia),

• żywność, produkty mięsne i mleczne (przywożone z terenu państw UE/EOG): w sumie 10 kg mię-

sa, przetworów mięsnych, sera i innych rodzajów żywności z wyjątkiem karmy dla psów i kotów.

Przywóz wymienionych produktów spoza terenu UE/EOG jest zabroniony. Dzieci do lat 12 nie

mogą wwozić żywności z wyjątkiem napojów, czekolady i słodyczy potrzebnych na czas podróży.

• paliwo: oprócz paliwa w baku pojazdu dodatkowo można wwieźć 10 l paliwa na 1 samochód w ka-

nistrze przeznaczonym do przechowywania paliwa.

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

5 3

Przedmioty, których przywóz jest zabroniony lub wymaga specjalnego zezwolenia

• narkotyki, lekarstwa i trucizny (niewielkie ilości lekarstw niezbędne na czas podróży są dozwolone),
• wyroby alkoholowe o zawartości alkoholu powyżej 60%,
• broń i amunicja,
• fajerwerki,
• ziemniaki,
• zwierzęta egzotyczne,
• rośliny i części roślin przeznaczone do uprawy.

Przy wjeździe i wyjeździe można mieć przy sobie gotówkę (waluta norweska i inne waluty) o wartości nie-
przekraczającej w sumie kwoty 25 000 NOK. Gotówkę o wartości przekraczającej tę kwotę należy zade-
klarować na specjalnym formularzu służbom celnym podczas przekraczania granicy.

Możliwe jest uzyskanie zwrotu podatku VAT za zakupione w wyznaczonych sklepach towary przeznaczo-
ne do użytku poza granicami Norwegii. Podstawą do ubiegania się o zwrot VAT przy wyjeździe z Norwe-
gii jest wydany przez sklep specjalny druk Tax Free – dowód zapłaty za towar, a także okazanie
zakupionych przedmiotów w stanie nienaruszonym w zaplombowanym przez obsługę sklepu opakowa-
niu oraz paszport (ew. dowód osobisty). Punkty odbioru podatku VAT dla turystów znajdują się na
wszystkich lotniskach międzynarodowych oraz na samochodowych przejściach granicznych.

Przewóz zwierząt

Psy i koty mogą być przywożone z Polski do Norwegii na podstawie tzw. europejskiego paszportu

dla zwierząt (z wyjątkiem ras zakazanych: pitbull terier, amerykański staffordshire terier, brazylijski fila, to-
so inu i dog amerykański). Od 1 października 2004 roku pies, kot czy fretka towarzyszące właścicielom
w podróży do Norwegii (a także do państw Unii Europejskiej) muszą mieć paszporty, co jest wymogiem
prawa unijnego. Do wyrobienia paszportu zwierzęcia z emblematami UE potrzebne są dokumenty zawie-
rające dane o właścicielu zwierzęcia oraz informacje na temat imienia zwierzęcia, jego gatunku, rasy, płci,
daty urodzenia i umaszczenia. Niezbędne jest także przedstawienie zaświadczenia o szczepieniach i prze-
bytych chorobach. Zwierzę musi mieć identyfikator w postaci elektronicznego chipu, którego numer
i miejsce jego umieszczenia będzie odnotowane w paszporcie. Zdjęcie zwierzęcia w paszporcie nie jest wy-
magane. Paszporty wydają lecznice weterynaryjne, których spis znajduje się na stronie internetowej Krajo-
wej Izby Lekarsko-Weterynaryjnej (szczegółowe informacje dotyczące przywozu zwierząt dostępne są na
stronie internetowej: www.mattilsynet.no).

Kontrola polskich samochodów

Urząd Celny w Norwegii rozpoczął akcję kontroli samochodów wszystkich pracujących w Norwegii

Polaków, ponieważ zdaniem norweskich celników, samochody nie zostały oclone. Oznacza to, że samo-
chody nie są używane zgodnie z prawem. Według norweskich przepisów obcokrajowiec może używać sa-
mochodu zarejestrowanego za granicą przez rok. Okres ten można przedłużyć jeszcze o rok, później
jednak trzeba zapłacić podatek wyrównawczy. W razie pobytu trwającego ponad rok nie wolno poruszać
się samochodem z obcymi numerami rejestracyjnymi.

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

5 4

Używanie polskich tablic rejestracyjnych w Norwegii

Cudzoziemcy, którzy przebywają w Norwegii czasowo, mają prawo używać zagranicznych tablic reje-

stracyjnych przez okres 1 roku. Jeśli czasowy pobyt będzie trwał dłużej, mogą się oni ubiegać w Toll-og
avgiftsdirektoratet w Oslo o pozwolenie na używanie samochodu na obcych tablicach jeszcze przez 1 rok.
Jeśli pobyt jeszcze się przedłuży, pojazd trzeba zarejestrować w Norwegii na norweskich tablicach. Proce-
dura ta jest bardzo kosztowna. W przypadku rejestracji polskiego pojazdu w Norwegii, należy odpowied-
nim władzom norweskim dostarczyć pełen komplet oryginałów dokumentów polskiej rejestracji pojazdu.
Jednocześnie pojazd musi być wyrejestrowany w Polsce.

Używanie w Norwegii pojazdu zarejestrowanego w innym państwie

Osoba mieszkająca na stałe w innym państwie może używać w Norwegii pojazdu zarejestrowanego

w innym państwie. Dotyczy to osób zatrudnionych czasowo na terenie Norwegii, jak również osób miesz-
kających w innym państwie i dojeżdżających z miejsca zamieszkania w innym państwie do miejsca pracy
w Norwegii.

Istnieje szereg wymagań, które należy spełnić, aby móc używać w Norwegii samochodu zarejestrowanego
w innym państwie. Więcej informacji dotyczących tychże reguł znajduje się na stronie: www.toll.no
Informacje można także uzyskać, kontaktując się z centrum informacji Służb Celnych (Tollvesenets), pod
numerem telefonu 0 30 12. Numer kontaktowy do Służb Celnych (Tollvesenet) dla osób dzwoniących
z zagranicy to [phone].

Nie zezwala się na sprowadzanie do Norwegii pojazdów silnikowych jako mienia przesiedleńczego zwol-
nionego od należności celnych. W większości przypadków pojazd musi być oclony i zarejestrowany
w Norwegii poprzez wydanie norweskich tablic rejestracyjnych. Więcej informacji na temat clenia pojaz-
dów i związanych z tym kosztów znajduje się na stronie: www.toll.no

Zwolnienie od przywozowych należności celnych i używanie okresowe

Reguły dotyczące zwolnienia od przywozowych należności celnych i okresowego używania zostały

przedstawione w przepisie o przywozowych zwolnieniach celnych w Norwegii i okresowym używaniu
w Norwegii pojazdów silnikowych zarejestrowanych w innym państwie. Przepis ten dotyczy również przy-
czep oraz przyczep kempingowych zarejestrowanych w innym państwie.

Podstawową regułą jest to, że pojazd silnikowy zarejestrowany w innym państwie może być używany wy-
łącznie przez osobę zarejestrowaną na pobyt stały poza Norwegią. Dodatkowo pojazd silnikowy nie może
być używany do zarobkowego transportu na terenie Norwegii.

Wyjątek uwzględniający osoby dojeżdżające do pracy (§ 3)

Osoby dojeżdżające do pracy w Norwegii z innego państwa lub osoby czasowo mieszkające w Nor-

wegii mogą używać pojazdu silnikowego zarejestrowanego w innym państwie. Dotyczy to osób dojeżdża-
jących do pracy w Norwegii z innego państwa. Obowiązujący wymóg zakłada, że albo dojeżdża się do
pracy codziennie, albo przebywa się na terenie innego państwa co najmniej 185 dni w ciągu kolejnych 12
miesięcy. Kolejnym warunkiem jest to, że dana osoba nie może mieć małżonki(a) lub dzieci poniżej 18 ro-
ku życia zamieszkałych na stałe w Norwegii.

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

5 5

Również osoby mieszkające w Norwegii, których małżonek(a) lub dzieci poniżej 18 roku życia na stałe
mieszkają w innym państwie, mogą używać w Norwegii pojazdu silnikowego zarejestrowanego w innym
państwie. Od osób tych wymaga się jednak, że regularnie odwiedzają małżonkę(a) lub dzieci w innym pań-
stwie, zwykle nie rzadziej niż raz w miesiącu. Stawia się również wymóg wspólnego zamieszkiwania z wy-
żej wymienionymi osobami w innym państwie.

Osoby czasowo zamieszkałe w Norwegii (§ 4)

Osoba spełniająca warunek pobytu czasowego w Norwegii może sprowadzić pojazd zarejestrowany

w innym państwie i czasowo używać ten pojazd w Norwegii bez obowiązku uiszczenia opłat. Za początek
pobytu czasowego uznaje się chwilę przybycia osoby do Norwegii (data przyjazdu), a nie datę sprowadze-
nia pojazdu. Osoba, która będzie czasowo zamieszkiwać lub przebywać w Norwegii przez okres do jedne-
go roku, może co do zasady sprowadzić i używać pojazd zarejestrowany w innym państwie bez uiszczenia
opłat; jest również zwolniona z obowiązku wystąpienia do Służb Celnych (Tollvesenet) o wydanie dopusz-
czenia do ruchu. W tym wypadku wymaga się zdolności udokumentowania czasowego charakteru pobytu,
jak i również tego, że pobyt nie przekroczy jednego roku od daty przyjazdu. Zaleca się posiadanie w pojeź-
dzie koniecznej dokumentacji, która między innymi zawiera informację o dacie przyjazdu osoby do Nor-
wegii oraz o zakończeniu pobytu w tym kraju.

Jeżeli pobyt osoby pierwotnie zaplanowany na okres do jednego roku został przedłużony na okres do
dwóch lat, należy wystąpić do Służb Celnych (Tollvesenet) o wydanie dopuszczenia do ruchu. Wniosek
ten trzeba złożyć przed upływem roku od rozpoczęcia pobytu w Norwegii.

Jeżeli w chwili przyjazdu do Norwegii osoba wie i jest w stanie udokumentować, że pobyt w Norwegii bę-
dzie mieć charakter czasowy i nie przekroczy dwóch lat, należy przed upływem roku od rozpoczęcia poby-
tu w Norwegii wystąpić do Służb Celnych (Tollvesenet) o wydanie dopuszczenia do ruchu. W tym
wypadku osoba musi być w stanie udokumentować, zarówno w chwili przyjazdu, jak i w ciągu pierwszego
roku pobytu, że pobyt ma charakter czasowy i że osoba wyprowadzi się z Norwegii przed upływem
dwóch lat.

Jeżeli umowa o pracę na czas określony ulegnie zmianie, w wyniku której osoba uzyska zatrudnienie na
czas nieokreślony, należy niezwłocznie skontaktować się ze Służbami Celnymi (Tollvesenet).

Szczegółowe informacje celne znaleźć można na stronie internetowej: www.toll.no

Przepisy prawne

Policja i służby celne w Norwegii mają znacznie szerszy zakres uprawnień w stosunku do cudzoziem-

ców niż odpowiednie służby w Polsce. W szczególności są one uprawnione do kontrolowania pojazdów
i osób nie tylko na przejściach granicznych, ale również na terenie całego kraju i w każdej sytuacji. Niele-
galna praca i handel traktowane są bardzo surowo. Odnotowuje się przypadki konfiskaty pieniędzy
i przedmiotów, jeśli zachodzi podejrzenie, że zostały uzyskane dzięki nielegalnej pracy bądź działalności
handlowej. Noszenie w miejscu publicznym noża lub ostrych narzędzi, których długość ostrza przekracza
7 cm, traktowane jest przez policję na równi z posiadaniem broni. W związku z tym na ich posiadanie wy-
magane jest stosowne zezwolenie władz miejscowych. W przypadku naruszenia obowiązującego prawa
karnego i zatrzymania przez policję należy pamiętać o podstawowych prawach cudzoziemca. Są to: prawo
do tłumacza, prawo do pomocy adwokata i prawo do kontaktu z konsulem.

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

5 6

Placówki dyplomatyczne

Wybierając się w podróż zagranicz-

ną, zawsze warto odwiedzić ambasadę
lub któryś z konsulatów danego pań-
stwa. Dobrze jest też wiedzieć, gdzie
w danym kraju znajdują się polskie pla-
cówki dyplomatyczne. W razie jakich-
kolwiek kłopotów możemy zwrócić
się do nich z prośbą o udzielenie po-
mocy.

Placówki dyplomatyczne w Polsce

Ambasada Królestwa Norwegii w Warszawie

Adres:
ul. Chopina 2a, 00-559 Warszawa
Telefon: [phone]
Fax: [phone]
Telex: 813738 nora pl
E-mail: [e-mail]
Internet: www.amb-norwegia.pl

Wydział Konsularny:
Telefon: [phone]
Fax: [phone]

Konsulat Królestwa Norwegii w Gdyni

Adres:
ul. T. Wendy 15, 81-341 Gdynia
Telefon: [phone]
Fax: [phone]
E-mail: [e-mail]
Godziny urzędowania:
poniedziałek, środa, ptiątek: 10.00-12.00
Konsul Honorowy – Pan Michał Rzeszewicz

Konsulat Królestwa Norwegii w Krakowie

Adres:
ul. Mazowiecka 25, 30-019 Kraków
Telefon: [phone]
Fax: [phone]
E-mail: [e-mail]
Godziny urzędowania:
poniedziałek – piątek: 10.00-13.00
Konsul Honorowy – Pan Marian Mikołajski

Konsulat Norwegii w Szczecinie

Adres:
Al. Niepodległości 17, 70-412 Szczecin
Telefon: [phone]
Fax: [phone]
E-mail: [e-mail]
Godziny urzędowania:
poniedziałek – piątek: 9.00-12.00 i 14.00-15.00
Konsul Honorowy – Pan Jan Antoni Kubiak

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

5 7

Placówki polskie w Norwegii

Ambasada RP w Oslo

Adres:
Olav Kyrres plass 1, 0244 Oslo
Telefon: [phone], 43 00 15, 43 01 61
Fax: 44 48 39
E-mail: [e-mail]
Internet: www.poland-embassy-no.com

Wydział Konsularny:
Telefon: 43 01 61, 43 00 15
Dyżurny telefon: [phone]
E-mail: [e-mail]

Konsulat RP w Trondheim

Konsul Honorowy – Harald Johan Lydersen (nor-
weski, angielski)
Adres:
Leirfossvn. 27, 7485 Trondheim, Norge
Telefon: [phone]
Fax: [phone]
E-mail: [e-mail]

Konsulat RP w Bergen

Konsul Honorowy – Fritz Thorkil Rieber,
Kalfarveien 57 A, 5018 Bergen
Telefon: [phone]
Fax: [phone]

Konsul Honorowy w Stavanger

Ulf - Einar Staalesen
Kongerdsbakken 3, Postboks 24
Telefon: [phone]
Fax: [phone]
E-mail: [e-mail]

Strony internetowe organizacji, klubów, grup, towarzystw itd.:

• Związek Polaków w Norwegii – home.no/zwiazek-polakow
• Klub Polski w Norwegii – www.klub-pl.no
• Polska Szkoła Sobotnia im. Jana Pawła II w Oslo – www.pl-oslo.net/gazetka
• Franciszkańska Grupa Pielgrzymkowa – home.no/fgp
• Polonia w Trondheim – www.polonia.trondheim.no

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

5 8

Przydatne adresy

Sentralskattekontoret for utenlandssaker (SFU)

(Centralny Urząd Podatkowy d/s Cudzoziemców)

Adres pocztowy: Postboks 8031
N-4068 Stavanger, Norge/Norwegia
Siedziba urzędu: Prinsensvei 1
4315 Sandnes
Telefon: [phone]
Fax: [phone]
E-mail: [e-mail]

Sentralskattekontoret for utenlandssaker (SFU) odpowie na pytania dotyczące:

• meldowania zleceń/kontraktów i pracobiorców,
• obowiązku podatkowego dotyczącego spółek/firm i pracowników,
• obowiązku prowadzenia księgowości i kontroli audytorskiej,
• wydawania kart podatkowych odnośnie do zaliczek na podatki od pracowników, spółek/firm i sa-

modzielnych przedsiębiorców,

• składania zeznań podatkowych (norweskich PIT-ów),
• odwoływania się do władz podatkowych od naliczonego podatku.

Rogaland skattefutkontor sokkel-/utlandsavdelingen (RSFK)

(Urząd Skarbowy w Rogaland Dział d/s zatrudnionych na szelfie i cudzoziemców)

Adres pocztowy: Postboks 148, Sentrum
N-4001 Stavanger, Norge/Norwegia
Siedziba urzędu: Nytorget 1, 4012 Stavanger
Telefon: [phone]
Fax: [phone]
E-mail: [e-mail]

W Rogaland skattefutkontor (RSFK) znajdziesz odpowiedzi na pytania dotyczące:

• obowiązku pracodawcy odciągnięcia zaliczki na podatek od wynagrodzeń pracowników,
• wpłaty zaliczki na podatek i składek na norweski ZUS (wpłaty w określonych terminach),
• zestawienia rocznego (lønns- og trekkoppgaver med følgeskriv),
• rocznego rozliczenia podatkowego (skatteoppgjør), nadwyżki wpłaconego podatku (tilgode-

skatt), wpłaty niedoboru podatkowego (restskatt),

• egzekucji norweskiego podatku w Norwegii lub w kraju rodzinnym.

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

5 9

Enhets- og Foretaksregisteret (Brønnøysundregistrene) – wszelkie pytania dotyczące prowa-

dzenia własnej działalności gospodarczej

Rejestr działalności gospodarczej w rejestrze przedsiębiorstw:

Brønnøysundregistrene (Zespół Rejestrów w Brønnøysund)
Adres pocztowy: N-8910 Brønnøysund, Norge/Norwegia
Infolinia: [phone]
Internet: http://www.brreg.no

Podanie o zwolnienie od obowiązku wpłat składek na norweski ZUS należy przesłać do:

Madla trygdekontor
Adres pocztowy: Postboks 484
N-4090 Hafrsfjord, Norge/Norwegia
Telefon: [phone]

Zapytania odnośnie do merverdiavgift (norweskiego podatku VAT) należy kierować do:

Rogaland fylkesskattekontor

(Wojewódzkiego Urzędu Podatkowego w Rogaland)
Adres pocztowy: Postboks 1132, Hillevåg
N-4095 Stavanger, Norge/Norwegia

Siedziba urzędu: Auglendsmyrå 3, Stavanger

Telefon: [phone]
E-mail: [e-mail]

Telefon: [phone]
E-mail: [e-mail]

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

6 0

Internet:

• www.politi.no
• www.norway.info/europe.htm
• www.nav.no
• eures.europa.eu
• www.gulesider.no
• www.udi.no
• www.aetat.no
• www.arbeidstilsynet.no
• www.skatteetaten.no

Portale norweskie:

• www.proffice.no
• www.finnjobb.no
• www.adecco.no
• www.toptemp.no
• www.jobline.no
• www.stepstone.no

Lista norweskich agencji pośrednictwa:

• www.gulesider.no

Polskie agencje pośrednictwa:

• www.iccstaff.pl
• www.easyjob.pl
• www.norwegian.pl
• www.adecco.pl

Strony norweskiego urzędu pracy:

• www.nav.no

Krajowy Rejestr Agencji Zatrudnienia

(Polska):

• www.kraz.praca.gov.pl/StronaGlowna.aspx

Urząd podatkowy:

• www.skatteetaten.no

Kalkulator do obliczania wysokości podatku

dochodowego (j. norweski):

• www.dinside.no/php/art.php?id=98508

Informacje dotyczące uznawalności

kwalifikacji:

• www.nokut.no

Dziennik "Aftenposten":

• www.aftenposten.no

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5, 53-332 Wrocław

tel. [phone], email: [e-mail]

6 1

Źródła

Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom naszych użytkowników, portal Skandynawia.pl opublikował po-

radnik Norwegia dla każdego. Ilość informacji dotyczących Norwegii, które można znaleźć za pośred-
nictwem Internetu, jest ogromna. W znacznej większości są to jednak wiadomości bądź to
niesprawdzone, bądź niekompletne, uniemożliwiające całościowe spojrzenie na sprawę. Aby dotrzeć do
wszystkich odpowiedzi, które zadają sobie Państwo przed wyjazdem do naszych skandynawskich sąsia-
dów, konieczne było dotąd poświęcenie kilku godzin na przeszukanie kilkunastu lub nawet kilkudziesięciu
witryn internetowych. Tworząc niniejszy przewodnik, chcieliśmy przede wszystkim udostępnić Państwu
kompletne informacje zebrane w jedną całość. Staraliśmy się zamieścić w nim treści z jak najbardziej wia-
rygodnych źródeł, których listę znajdą Państwo poniżej. Zachęcamy również do odwiedzenia wymienio-
nych stron:

www.psz.pl

www.amb-norwegia.pl

www.norwegofil.pl

www.odyssei.com

www.nyinorge.no

norwegia.geozeta.pl

slavco.eu

podatki.gazetaprawna.pl

www.polishconnection.no

pl-oslo.no

www.skatteetaten.no

www.gazetapodatnika.pl

www.renifer.website.pl

www.studentnews.pl

www.toll.no

www.gowork.pl

www.globtroter.pl

polonia.net

www.klub-pl.no

www.norwegia.republika.pl

www.wspolnota-polska.org.pl

Skandynawia.pl

ul. Powstańców Śląskich 5

53-332 Wrocław

tel. [phone]

email: [e-mail]

Patronat medialny: