61

9 / 2 0 0 6

PRZEGLĄD WYDARZEN

Z

da niem Sła

wo mi ry Sa

dow skiej, au

-

tor ki książ ki pt. Ku edu ka cji zo rien to -

wa nej na zmia

nę spo

łecz ne go ob

ra zu osób

nie peł no spraw nych, wy da nej przez Wy daw -
nic twa Edu ka cyj ne „Akapit”

1

, wśród kom -

pe ten cji, ja

ki mi po

wi nien się le

gi ty mo wać

uczeń, nie sły cha nie waż ne są, mię dzy in ny -
mi, kom pe ten cje zwią za ne z wy cho wa niem
do war to ści – ak cep ta cja róż nic, wraż li wość
na krzyw dę, so li dar ność, sza cu nek dla god -
no ści czło

wie ka, współ

dzia ła nie. Są one

cen ne ze spo łecz ne go punk tu wi dze nia.

Swoi czy ob cy?

Nie peł no spraw ni: swoi czy ob cy? To za -

sad ni cze py

ta nie w roz

wa ża niach au

tor ki.

Kon tekst ob

co ści czło

wie ka uję

ła w krę

gu

spo łecz no -kul tu ro we go po

rząd ku (per

spek -

ty wie ma kro) oraz w krę gu szko ły. Jak pod -
kre śla, „fun

da men tem roz

wa żań pod

ję tych

w pra cy jest świa do mość spo łecz na o oso bach
nie peł no spraw nych. Wy ra ża na jest ona w ję -

zy ku, dla te go też ję zy ko wy kom po nent ob ra -
zu osób nie

peł no spraw nych jest wy

raź nie

pod no szo ny w ko lej nych czę ściach pra cy”.

W czę ści I książ ki za

ry so wa ła au

tor ka

kon tekst „ob

co ści” czło

wie ka nie

peł no -

spraw ne go w spo łe czeń stwie. Przed mio tem
roz wa żań jest zło

żo ny pro

blem do

ty czą cy

świa do mo ści spo łecz nej o oso bach nie peł -
no spraw nych, na któ

ry spo

glą da au

tor ka

przez pry zmat dwóch kom po nen tów ob ra zu
świa ta – ję zy ko we go i kul tu ro we go. Swo je
roz wa ża nia, nie zwy kle in te re su ją ce, kon cen -
tru je wo kół po la: idee – war to ści – nor my
– spo łe czeń stwo oraz spo łecz nej per cep cji
jed no stek nie peł no spraw nych, wy zna czo nej
przez czyn

ni ki o cha

rak te rze kul

tu ro wym,

znaj du ją cej swój wy raz w ję zy ku.

WARTO PRZECZYTAĆ

n

Ma ria Bu le ra

Jak postrzegamy

niepełnosprawnych

W XXI wie ku nie ma miej sca na od rzu ce nie i izo la cję.
Bu do wać na le ży spo łe czeń stwo współ za leż ne,
mię dzy in ny mi ta kie, w któ rym oso by peł no spraw ne
i nie peł no spraw ne po win ny zdo być po zy tyw ne
do świad cze nia sprzy ja ją ce ob co wa niu ze so bą
i współ dzia ła niu.

1

Sła wo mi ra Sa dow ska, Ku edu ka cji zo rien to wa nej na zmia nę spo łecz ne go ob ra zu osób nie peł no spraw nych,

Łódź 2005, Wy daw nic two „Aka pit”.

Nie peł no spraw ni: swoi czy ob cy?
To za sad ni cze py ta nie w roz wa ża niach
au tor ki.

62

Ż y c i e S z k o ł y

PRZEGLĄD WYDARZEN

Część II mó wi o szko le, miej scu, gdzie

wpro wa dza się ideę wspól ne go kształ ce nia
peł no spraw nych i nie peł no spraw nych. Jed -
nak, jak pod

kre śla Sła

wo mi ra Sa

dow ska,

„re ali za cja za sa dy in te gra cji uczniów nie peł -
no spraw nych oka

zu je się rze

czą bar

dzo

trud ną i od po wie dzial ną. Wy ma ga speł nie -
nia wie lu wa run ków i re ali za cji dzia łań przy -
go to waw czych. Wie le szkół tyl ko z po zo ru
wy da je się urze czy wist niać ha sła in te gra cji.
Ob ser wo wa ne zmia

ny to czę

sto złu

dze nia

zmian w edu

ka cji, sta

no wią ce wy

zwa nie

opo ru w śro do wi skach edu ka cyj nych”.

Przed sta wie nie tych złu

dzeń i po

zo rów

zmian jest jed nym z ele men tów roz wa żań
w tym roz

dzia le. Przed

mio tem ana

liz jest

tak że pro

blem, czy spoj

rze nie pod

mio tów

edu ka cji (uczniów i na uczy cie li) jest wol ne
od uprze dzeń po przez pre zen ta cję po staw
na uczy cie li, ro

dzi ców i uczniów wo

bec

kształ ce nia in

te gra cyj ne go oraz ję

zy ko wy

ob raz osób nie peł no spraw nych w ba da nych
gru pach uczniów i na uczy cie li.

Po dej ście prak tycz ne

III część za ty tu ło wa na jest „Szko ła ja ko

miej sce two

rze nia pod

staw i kom

pe ten cji

do lep szej ko

mu ni ka cji i współ

dzia ła nia

z ludź mi nie

peł no spraw ny mi. Za

ło że nia

– rze czy wi stość – wy zwa nia”. W roz dzia le
pierw szym przed sta wia au tor ka róż ne, moż -
li we do wy ko rzy sta nia w edu ka cji spo so by
prze ciw dzia ła nia uprze

dze niom w kon

tak -

tach z ludź mi nie peł no spraw ny mi. Da lej do -
strze ga nie do cią gnię cia w ob sza rze edu ka cji
w po dej ściu do nie peł no spraw no ści, szcze -
gól nie w ma te ria łach edu ka cyj nych do pra cy
na I eta pie edu ka cyj nym (roz dział dru gi).
Pro po nu je też w roz dzia le trze cim, co jest

cen ne w tej pra

cy, prak

tycz ne po

dej ścia

w

kształ ce niu na

uczy cie li, skie

ro wa ne

na do strze ga nie i roz wią zy wa nie pro ble mów
na po lu: nie peł no spraw ność a edu ka cja, mi -
ty i ste reo ty py a wie dza na uko wa.

My śli uczo nych

Na kar tach książ ki, co win no cie szyć Czy -

tel ni ka, po ja wia ją się my śli wiel kich uczo -
nych i zna mie ni tych znaw ców za gad nie nia.
My śli te zo sta ły przez au tor kę za pre zen to -
wa ne w no wym świe tle i na bra ły no wej war -
to ści. Przy

to czo ne pu

bli ka cje z róż

no rod -

nych dzie dzin po zwa la ją na sze ro kie uję cie
oma wia ne go te ma tu, wzbo ga ca ją o roz le głą
wie dzę teo re tycz ną i em pi rycz ną.

Wa lo rem re

cen zo wa nej książ

ki jest jej

styl, ję zyk i kom po zy cja. Wy po wie dzi au tor -
ki for mu ło wa ne są ja sno i pre cy zyj nie.

Bez uprze dzeń

Au tor ka w Przed mo wie do oma wia nej

pra cy wy raź nie pod kre śla, iż książ ka ad re so -
wa na jest do na uczy cie li szkół ogól no do stęp -
nych i in te gra cyj nych, któ rych za da niem jest
przy go to wa nie uczniów peł

no spraw nych

do ży cia w zróż ni co wa nym spo łecz nie świe cie,
a więc wy po sa że nie ich w kom pe ten cje, któ re
po zwo lą współ

dzia łać z ludź

mi nie

peł no -

spraw ny mi. Pi sze tak że, że po le ca ją rów nież
stu den tom róż

nych kie

run ków stu

diów

– przy szłym na uczy cie lom i wy cho waw com.

Książ ka Sła wo mi ry Sa dow skiej jest in te -

re su ją cą lek

tu rą, prze

czy tać ją po

wi nien

każ dy, kto jest za

in te re so wa ny wspól

nym

ob co wa niem osób peł no spraw nych i nie peł -
no spraw nych na rów

nych pra

wach, bez

uprze dzeń i ste reo ty pów.

Książ ka ad re so wa na jest do na uczy cie li
szkół ogól no do stęp nych i in te gra cyj nych,
któ rych za da niem jest przy go to wa nie
uczniów peł no spraw nych do ży cia
w zróż ni co wa nym spo łecz nie świe cie.

Na kar tach książ ki, co win no cie szyć
Czy tel ni ka, po ja wia ją się my śli wiel kich
uczo nych i zna mie ni tych znaw ców
za gad nie nia. My śli te zo sta ły przez
au tor kę za pre zen to wa ne w no wym
świe tle i na bra ły no wej war to ści.

dr MA RIA BU LE RA

Uni wer sy tet Ka zi mie rza Wiel kie go, Bydgoszcz